Rodno mesto Zevsa, idealno je za sve one koji bi želeli da nestereotipno letuju u Grčkoj. Kolevka jedne od najstarijih civilizacija na svetu, za svakog posetioca predstavlja i na prvi pogled nemoguć spoj hrišćanske i muslimanske kulture. Osim toga, plaža ima na pretek.

Geografija

Krit (grčki Κρήτη) je sa površinom od 8.336 km2 najveće grčko ostrvo, peto je po veličini u Mediteranu (posle Sicilije, Sardinije, Kipra i Korzike), dok u Evropi zauzima dvanaesto mesto. Nalazi se u istočnom delu Sredozemnog mora. Ostrvo je izduženo u pravcu zapad-istok oko 260 km, dok širina iznosi oko 60 km, mada je na najužem mestu svega 12 km. Krit leži oko 160 km južno od grčkog kopna, od Azije je udaljen 175 km, a od Afrike 300 km. Obale Krita zapljuskuju Jonsko, Egejsko i Libijsko more. Najbliže veće grčko ostrvo je Karpatos, koji se nalazi istočno od Krita. Dužina obale Krita iznosi 1.046 km.

Zemljište je kraško i planinsko. Planinski masiv seče ostrvo od zapada prema istoku i sastoji se od tri velika planinska lanca: Lefka Ori ili Bele planine (2.452 m), Idi ili Psiloritis, najviša planina Krita (2.456 m) i Dikti planine (2.148 m).

Krit ima mnogo visoravni, sa plodnim zemljištem i dovoljnom količinom vode za zemljoradnju. Najveće od njih su Lasithi, Omalos i Nidhi. U planinama ima puno pećina, od kojih su mnoge bile ranije korišćene kao kultna mesta, o čemu svedoče brojna arheološka nalazišta. Najpoznatije pećine su Dikation i Idaion.

Sneg u Paleohori

Krit je smešten u dve klimatske oblasti, mediteranskoj i severnoafričkoj. Klima na ostrvu je umerena. Vlažnost može biti povećana, u zavisnosti od blizine mora. Zime su blage, ali vetrovite. U niziji sneg skoro nikad ne pada, dok je veoma čest u planinama. Leti se temperatura na ostrvu kreće od 20°C do 30°C, a izuzetak može biti južna obala Krita, koja je deo severnoafričke klimatske zone i iz tog razloga su leta su toplija, a zime blaže.

Na Kritu ima malo reka i one su kratkog toka, dok je od nekoliko jezera najveće Kourna.

Posle administrativne reforme 2011. godine, Krit je postao prefektura koja je podeljena na četiri regionalne jedinice ili okruga (bivše prefekture): Chania, Rethymno, Heraklion i Lassithi.

Istorija

Krit je bio centar najstarije evropske civilizacije, Minojske. Početkom 2000. godine pre n.e. na Kritu su postojala četiri carstva. Sredinom XVIII veka p.n.e. Krit je bio ujedinjen pod vlašću carstva iz Knososa, a vladaoci ostala tri carstva verovatno su bili vazali. Etnička pripadnost drevnih stanovnika Krita nije ustanovljena. Oko 1450. godine p.n.e. na 110 km udaljenom ostrvu Santorinu došlo je ogromne erupcije vulkana. Mnogi centri i gradovi na Kritu su kao posledica erupcije bili razrušeni. Ponovo je uspeo da se podigne samo Knosos, ali i to je trajalo samo pedesetak godina. U XV veku p.n.e. na Krit su došli Grci, koji su zauzeli Knosos i razrušili dvorce lokalnih kraljeva. Najverovatnije je lokalno stanovništvo bilo porobljeno, a zatim asimilirano. Rimljani su zavladali Kritom 69. godine p.n.e. Krit je zatim bio deo Istočnorimskog ili Vizantijskog carstva, dok nije pao u ruke Arabljana 824. godine, kada je na ostrvu ustanovljen emirat. Arabljani su podigli grad Candiju (Iraklion) koji je postao glavni grad ostrva. 960. godine Vizantija je ponovo ovladala ostrvom, potom 1204. godine Venecija, a od 1669. godine Krit pada pod tursku vlast. 1898. godine Turci napuštaju ostrvo i osniva se Kritska republika. Jedna od najvažnijih ličnosti tog doba bio je Eleftherios Venizelos, rođen na Kritu, ali jedan od najvažnijih državnika moderne Grčke.

Zastava Kritske republike

Ostrvo je u sastavu grčke države od 1913. godine U II svetskom ratu zauzele su ga nemačke padobranske trupe u borbama 20-30. maja 1941. godine i držale ga do septembra 1944. godine. Na ostrvu je, u okviru NATO, vojna baza SAD. Zemljotres od 6. novembra 1972. godine jačine preko 6 stepeni Rihterove skale prouzrokovao je znatnu materijalnu štetu.

Privreda

Krit je ekonomski nedovoljno razvijen, a stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom i pomorskom trgovinom. Pšenica, kukuruz, duvan, pamuk, vinova loza, masline i južno voće su glavni poljoprivredni proizvodi. U stočarstvu dominiraju ovce i koze. Stanovništvo se bavi ribolovom i, naravno, turizmom, jer je Krit poznata turistička destinacija.

Saobraćaj

Na Kritu postoje tri aerodroma, a međunarodni aerodromi su u Heraklionu i Chaniji. Trajektne linije povezuju Atinu (Pirej) sa Heraklionom, Rethzmnom i Chanijom, a Solun i Kiklade sa Heraklionom. Na ostrvu se za lokalni saobraćaj koriste autobusi. Krit je retko ostrvo gde se koristi i trajekt unutar ostrva. Razlog je nepristupačna jugozapadna obala, tako da trajekt povezuje naselja Chora Sfakion, Paleochora, Sougia, Agia Roumeli i Loutro. Trajektna veza postoji i za ostrvo Gavdos, južno od Krita, koje pripada opkrugu Chania.

Stanovništvo

Popis iz 2011. godine zabeležio je 623.065 stanovnika. Najveći gradovi su Heraklion (Iraklion ili Candia) sa 140.730 stanovnika, Chania ili Hania (53.910), Rethzmno (32.468), Nea Alikarnassos (12.925), Gazi (12.606), Ierapetra (12.355), Agios Nikolaos (na slici, 11.421) i Sitia (9.348). Iarapetra se smatra najjužnijim gradom u Evropi.

Plaže

Ukupna dužina obale Krita je 1046 km, sa neverovatno lepim plažama.

Turisti mogu uživati na nekoj od brojnih gostoljubivih i dobro uređenih plaža pretežno na razvijenijoj severnoj obali i velikim turističkim oblastima. Ove plaže su u principu lako dostupne i zbog toga su popularnije. To su uglavnom dugačke peščane plaže, koje su većinom izložene udarima vetra. Svaka od njih nudi poseticioma širok izbor usluga, sadržaja i bezbednosti: kafe, pića, hrana, zabave na vodi i spasioci. Mnoge od ovih plaža su dobitnici plave zastave zbog čistoće i potpune opremljenosti. Međutim, za romantičare i ljubitelje prirode ima mnogo divljih plaža neuporedive lepote, pogotovo na južnoj obali. Neko generalno pravilo moglo bi glasi da što je teže doći do plaže, to je ona lepša. I zaista, kao da ovo pravilo važi i za kritske plaže, uzimajući u obzir jedinstvene pešačke staze koje treba savladati kroz divlje klisure ili zmijolike puteve sa predivnim pogledom na Libijsko more.

Preko 100 plaža na Kritu ima plavu zastavu. Po okruzima raspodela izgleda ovako: Lassithi 42, Chania 29, Rethymno i Heraklion 17. Najlepše plaže su Balos i Elafonisi (Chania), Vai (Lassithi) i Preveli (Rethymno), a zanimljivo da samo Vai od ovih plaža ima plavu zastavu.