Portugalija ili Portugal (portugalski Portugal), zvanično Portugalska Republika (portugalski República Portuguesa), država je na zapadu i jugozapadu Iberijskog poluostrva u jugozapadnoj Evropi, i najzapadnija je zemlja kontinentalne Evrope. Portugalija se graniči sa Španijom na severu i istoku, a na zapadu i jugu izlazi na Atlantski okean. Portugalija je jedna od manjeg broja evropskih zemalja koja se graniči samo sa jednom državom. Dužina granice sa Španijom je 1.214 km. Osim kopnenog dela Portugalije na zapadu Iberijskog poluostrva, sastavni deo Portugalije su dva arhipelaga u Atlantiku, Azori (Açores) i Madeira (Madeira).
Po svom položaju Portugalija je izrazito atlantska zemlja. Sa površinom od 92.391 km2 spada među manje zemlje u Evropi. U državi živi oko 10,3 miliona stanovnika, pa gustina naseljenosti iznosi 114 stanovnika/km². Krajnja zapadna tačka Portugalije, koja je istovremeno krajnja zapadna tačka kontinentalnog dela Evrope, je rt Roka. Sa obala Portugalije kretale su brojne istraživačke ekspedicije oko Afrike prema Indiji (Vasko da Gama), oko sveta (Fernando Magelan) i prema Južnoj Americi. Kao značajna pomorska sila u prošlosti je stekla veliku prekookeansku imperiju. Glavni grad je Lisabon, a službeni jezik je portugalski.
Portugalija se administrativno deli na opštine kojih ima 308 (zovu se concelhos), koje su podeljene na sveukupno više od 4.000 parohija (freguesias).
U kopnenom delu Portugalije postoji 5 regija:
• Alentejo
• Algarve
• Centro
• Lisboa e Vale do Tejo
• Norte
Azori i Madeira imaju status autonomnih regija.
Za kulturu Portugalije, karakteristična je fado muzika, a najpoznatije pevačice su Amalija Rodrigues i Mariza, koja je nastupala u Beogradu i širom sveta. Portugalska hrana je bazirana na ribi, tunjevini i pirinču, rižotu. Ova zemlja je poznata po svojim vinima, sirevima, kao i narandžama. Portugalska kolonijalna arhitektura je prisutna u raznim delovima sveta, najviše u Brazilu, u Indoneziji i u Makau. Kula Belem, Tvrđava Svetog Đorđa i Trg Pedra IV su primeri portugalske arhitekture.
Atlantska obala Portugalije je niska, peskovita i slabo razuđena. Delovanje mora na portugalsku obalu, posebno plima i oseka, koje uzdižu i spuštaju duž obale visinu mora od 3,5 do 4,3 m, uticalo je na stvaranje estuara. Najduži deo ravne obale od skoro 100 km nalazi se uz reku Tejo. Na stvaranje ostalih izrazitih oblika obale dosta utiču talasi, koji se dižu i do 10 m visine, a imaju udarnu snagu do 20 tona/ m2. Oni su znatno veći i jači nego na Mediteranu.
Ostrvo São Miguel
Dužina obale Portugalije je 1.794 km. Pored obale kontinentalnog dela Portugalija ima manji broj ostrva, oko 80. Zapadni izdanak Portugalije, i Evrope u celini, nalazi se u sredini Atlantika: postoji 16 ostrva vulkanskog porekla grupisanih u dva arhipelaga Madeira i Azori; od njih je 11 naseljenih i mogu se posetiti. Portugalska ostrva su potpuno odvojena od klišea ostrva za odmor na moru koja su povezana sa drugim evropskim lokacijama kao što su grčka ostrva, Balearska ostrva ili bliža Kanarska ostrva. Teže dostupnija, još nisu razvili turizam u odmaralištima: ili zbog svoje udaljenosti, ili zbog toga što ih kupa okean koji ne štedi talase i struje, ili zbog nedostatka dugih peščanih plaža savršenih za kolonizaciju kupališta. Možda nisu vrhunac za odmor na moru, ali su nesumnjivo divna destinacija za one koji vole prirodu, neobične destinacije, atmosferu krajeva sveta. Blagoslovena klimom nalik prolećnoj tokom cele godine, iako ne uvek sunčana, portugalska ostrva su poznata po svojoj bujnoj vegetaciji i raznovrsnim pejzažima. Više od sunčanja, vole ih surferi i planinari. Njihova lepota je hrapava i divlja, turističke usluge su samo neophodne (sa još nekoliko pogodnosti na većim ostrvima), a vreme je uglavnom nepredvidivo. Odmor na ostrvima Portugalije nije lako organizovati, ali vreme provedeno u planiranju je obilno nagrađeno prekrasnim pogledima i jedinstvenim iskustvima. Nekoliko primera? Uočavanje kita, ulazak u unutrašnjost vulkana, šetnja kroz tropsku šumu, kupanje u prirodnim bazenima i toplim bazenima ili planinski odmor usred okeana. Možete se diviti i najvišem rtu u Evropi i drugom po visini na svetu (Cabo Girao, 580 m). Ostrva Madeira i Azori se veoma razlikuju jedno od drugog i s pravom se može reći da svako predstavlja mikrokosmos. Nažalost, nemoguće ih je sve posetiti u jednom odmoru. Na ostrvu Pico (Azori) je istoimeni ugasli vulkan koji predstavlja najvišu planinu Portugalije (2371 m).