Površina: 69,38 ha

Dužina obale: 5.058 m

Koeficijent razuđenosti: 1,71

Najviši vrh: Glavica (96 m)

Broj stanovnika: –

Iz stare gradske dubrovačke luke pruža se pogled na Lokrum, jedno od najmanjih ostrva dubrovačkog arhipelaga.

Lokrum se nalazi oko 700 m jugozapadno od Dubrovnika. Izdužen je u smeru od severozapada prema jugoistoku. Dužina ostrva iznosi 1,7 km. U južnom delu je uspon visok 56 m. U severnom delu, na najvišem usponu ostrva stoji staro utvrđenje. Severoistočna obala je niska i pogodna za pristajanje malih čamaca, dok je jugozapadna obala strma i nepristupačna. Na istočnoj obali ostrva je mala luka Portoć prilagođena prihvatanju manjih izletničkih brodova.

Ime ostrva verovatno je nastalo od latinske reči acrumen, što znači kiselo voće, jer je ostrvo nekada obilovalo stablima kiselih divljih pomorandži.

Lokrum ulazi u istoriju 1023. kada su dubrovački nadbiskup Vital i načelnik Lampredije sa gradskim plemstvom darivali svojim sugrađanima, svešteniku Lavu i benediktincu Petru, čitavo ostrvo Lokrum da na njemu sagrade manastir i nesmetano ga poseduju. Od tih dana započinje dokumentovano razdoblje istorije ostrva. U jednoj dvorani benediktinskog manastira nalazi se memorijalni muzej velikog naučnika rođenog u Dubrovniku – Ruđera Boškovića. Na Lokrumu se, navodno, 1191. iskrcao engleski kralj Ričard I Lavlje Srce, zatečen olujom na povratku iz Trećeg krstaškog rata.

U XIII veku benediktinci su na sredini ostrva sagradili veći manastir u romaničko–gotskom stilu, od koga je posle velikog zemljotresa 1667. ostalo samo istočno i zapadno krilo, sa delom klaustra. Uz manastir nalazi se i vidikovac (belveder) koji su izgradili članovi dinastije Habsburgovaca.  U XV i XVI veku južno od starog romaničkog bio je izgrađen novi manastir u gotsko–renesansnom stilu. Zapadno i severno krilo ovog manastira bili su srušeni u velikom zemljotresu 1667, a očuvala su se dva krila s klaustarskim vrtom. Osim manastira, na Lokrumu se spominju još tri crkve: Sv. Mihajla, Sv. Cirijaka i Sv. Ilije. Do danas je ostala sasvim sačuvana samo crkvica Navještenja iz XV–XVI veka, pored ulaza u Botaničku baštu.

Na najvišem vrhu Lokruma nalazi se tvrđava Fort Royal, koju je sagradio po Napoleonovoj naredbi maršal Marmont 1806, odmah nakon što je Dubrovnik zauzet na prevaru. Tvrđavu je kasnije koristila i austrijska vojska, koja ga je 1830. dogradila. Lokrum je 1859. kupio nadvojvoda Habsburški, Maksimilijan I. Kasnije su se menjali vlasnici, a među poznatijima je bio i austrijski prestolonasljednik Rudolf.

Na ostrvu se nalaze Biološki institut HAZU (Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti) i Prirodnjački muzej sa velikim brojem eksponata ptica, riba i gmizavaca. Na severnoj strani ostrva nalazi se veliki kameni krst sa imenima članova posade austrijskog ratnog broda “Triton”, koji su 1859. poginuli u velikoj eksploziji broda. Na istoj strani ostrva, uz Lokrumski kanal, pod nizom maslina još se vide ostaci starog Lazareta. Izgrađen je između 1534. i 1557. po nalogu Senata Dubrovačke republike, radi zaštite od epidemija. Kasnije, 1647. po nalogu Senata deo Lazareta je srušen, a njegovim kamenjem su učvršćene gradske zidine.

U senci starih i velikih borova nalazi se malo jezero – Mrtvo more (vidi sliku na sledećoj strani). Mrtvo je more zapravo pećina kojoj se davno u geološkoj prošlosti srušila tavanica. Oko jezera su visoke gole stene, ispod kojih more ulazi u jezero. Oko celog ostrva i na njemu izgrađeni su puteljci, u čijem se preseku nalaze i veliki rezervoari vode, iako Lokrum odavno dobija vodu i električnu energiju sa kopna. Za one koji obilaze ostrvo motornim čamcem, na jugoistočnom delu se nalaze uvučene pećine, koje je tokom vremena stvorilo more.

Osim lokrumskih parkova, Mrtvog mora, muzeja, klaustra, puteljaka, šetališta, kamenih terasa uz more, malih uvala, i sama flora ostrva je posebna atrakcija. Celo ostrvo obraslo je šumom raznovrsnog mediteranskog drveća. Dominiraju lovor, zimzeleni hrast, primorski i alepski bor. U severnom delu ima i maslinjaka, a po južnoj strani su tamne pinije. Uzgajaju se i agrumi. Grupe kaktusa i agava, brojne magnolije i visoke palme potenciraju raznolikost i lepotu pejzaža.

Zbog svojih lepota Lokrum je sa pravom dobio epitet jednog od najlepših priznatih dragulja dubrovačkog arhipelaga.