Јonska ostrva (grčki Ιόνια νησιά – Ionia Nisia) ili Sedam ostrva (grčki Επτάνησα – Eptanisa), kako ih još nazivaju u Grčkoj, su grupa od sedam većih i više manjih ostrva duž istočne obale Jonskog mora, odnosno zapadne obale Grčke.
Slikoviti predeo na Krfu
Grupu Jonskih ostrva čine (od severa ka jugu):
- Krf (grčki Κέρκυρα)
- Paksos (grčki Παξοί)
- Lefkada (grčki Λευκάδα)
- Itaka (grčki Ιθάκη)
- Kefalonija (grčki Κεφαλλονιά)
- Zakintos (grčki Ζάκυνθος)
- Kitera (grčki Κύθηρα)
Itaka, postojbina mitskog Odiseja
Prvih šest ostrva nalazi se pored zapadne obale Grčke, dok se sedmo ostrvo, Kitera (ili Kitira), nalazi pored jugoistočne obale Peloponeza i ne pripada regionu Jonskih ostrva već regionu Atika.
Kako su Mleci dugo vladali ostrvima, tako su do danas ostali “dvojni” nazivi za ostrva, grčki i italijanski/engleski. Naprimer, Krf se na grčkom zove Kerkira, a na italijanskom i engleskom Corfu, dok Zakintos ima italijanski naziv Zante.
Istorija
Jonska ostrva naselili su drevni Grci još u vreme praistorije (oko 1200. p. n. e). Tokom razdoblja stare Grčke ostrva su bila pod nadzorom Korinta, ali zbog rubnog položaja bez značajnije uloge u dešavanjima među grčkim polisima. 146. godine p. n. e. ostrva, kao i veći deo Grčke, potpada pod vlast Rimljana. U vreme Rimljana i, kasnije, Vizantije ostrva vekovima ostaju bez značajnih dešavanja i prevrata.
Od kraja XI veka Jonska ostrva počinju napadati prvo Saraceni, a potom i Normani i Mlečani. 1185. godine sva ostrva, osim Krfa, prelaze u ruke Normana sa Sicilije. Mlečani osvajaju Krf i Kiteru u Četvrtom krstaškom ratu 1204. godine. Mlečani su proširili vlast i na ostala ostrva do kraja kraja XV veka, učinivši ih svojom ispostavom za trgovinu sa Istokom. Tako su Jonska ostrva ostala jedini deo grčkog sveta koji je ostao izvan otomanske vlasti, pa su odigrala važnu ulogu u kasnije razvoju grčke narodne svesti.
Grad Zakintos na istoimenom ostrvu
Tokom sledećih vekova plemstvo sa ostrva se u potpunosti italijanizovalo i primilo rimokatoličanstvo, ali je obično stanovništvo ostalo odano pravoslavlju i grčkom jeziku i kulturi. Tokom XVIII veka ono je postalo „iskra“ buđenja grčke nacionalne svesti, pa su se stoga tu stekli mnogobrojni grčki kulturni i politički poslenici.
1797. godine propašću Mletačke republike pod Francuskom Napoleona Bonaparte počinje metež na ostrvima, koja su sledeće tri decenije primale vlast prvo Francuske, potom Rusije i Otomanskog carstva, potom ponovo Francuske, da bi konačno 1815. godine ostrva dobija autonomiju pod britanskim nadzorom. Tokom pola vekabritanske vlasti privreda Jonskih ostrva je veoma napredovala. Međutim, želja mesnih Grka za priključenjem matici, novoosnovanoj Grčkoj, bila je velika, pa su Jonska ostrva konačno priključena matici 1864. godine. Britanci su zadržali prava korišćenja luke grada Krfa za potrebe svoje mornarice.
Kitera je po mnogo čemu drugačija od ostalih Jonskih ostrva
Propašću Grčke tokom Drugog svetskog rata 1941. godine sva Jonska ostrva sem Kitere potpadaju pod vlast fašističke Italije koja se tokom trogodišnje okupacije trudila da ponovo “italijanizuje” ostrva, ali bez većeg uspeha. 1944. godine ostrva su oslobođena od strane Britanaca. I dok Drugi svetski rat nije doneo mnogo razaranja, 1953. godine desio se jak zemljotres, koji je posebno naštetio Kefaloniji i Zakintosu. Tokom sledećih godina ostrva su obnavljana, ali to nije sprečilo masovno iseljavanje mesnog stanovništva u velike gradove Grčke ili u emigraciju. Poslednjih decenija na Jonskim ostrvima se razvija turizam, koji je danas okosnica razvoja ostrvske privrede, pa poslednjih dvadesetak godina ostrva ponovo imaju porast stanovništva i standard iznad proseka države.
U grupi Jonskih ostrva postoji nekoliko manjih ostrvskih grupa.
Diapontijska (ili Otonska) ostrva leže severozapadno od Krfa. Samim tim ova grupa predstavlja najudaljenija grčka ostrva u pravcu severozapada. Na jedina tri naseljena ostrva ove ostrvske grupa, Otoni, Erikuzi i Matrakiju, danas živi oko 1200 stanovnika. Pored ova tri naseljena ostrva, postoji još jedan broj nenaseljenih ostrva, a u grupi se nalazi i značajan broj morskih grebena i stena. Jedina redovna brodska linija postoji sa ostrvom Krfom.
Tafos ili Tafijska ostrva ili Teleboidi starogrčki je naziv za grupu malih ostrva u Jonskom moru, koja leže između Lefkade i obale Akarnanije na zapadu Grčke. Stanovnici tih ostrva – Tafljani ili Telebojani – često se kod Homera spominju kao vešti gusari. Kada je boginja Atina posetila Telemaha na Itaci da bi ga podstakla da krene na put u Pilos, uzela je lik Mentesa, “gospodara Tafljana veštih s veslima”. Tafljani ili Telebojani spominju se i u mitu o Amfitrionu, koji ih je i pokorio. Do Euripida ova su ostrva poistovećena s Ehinadima. Glavno od tih ostrva Homer zove Tafos, a čini se da se radi o ostrvu koje se danas zove Meganisí i nalazi se istočno od veće Lefkade. Nešto veće od ovog ostrva zvalo se Carnus, danas Kálamo.
Gore spomenuti Ehinadi takođe leže uz obalu Akarnanije, ali južnije od Tafijskih ostrva. Arhipelag se obično deli u tri grupe: Drakoneri na severu, Modia u sredini i Uniades na jugu. Administrativno deo ovih ostrva pripada Kafaloniji, a deo Itaki. Šest ostrva, među kojima je najveća Okseja, su u vlasništvu šeika Hamad bih Halifa al-Tanija, emira Katara, koji je za njih platio 7,3 miliona £. Bitka kod Ehinada 1427. godine i bitka kod Lepanta 1571. godine odigrale su se u blizini ovih ostrva.
Najveće ostrvo ovog arhipelaga je Petalas, a slede Okseja, Drakonera, Vromonas i Makri.
Tafijska ostrva
Ehinadi
Plaže
Jonska ostrva su poznata po prelepim plažama. Broj plaža sa plavom zastavom varira iz godine u godinu. Tako je Krf 2013. godine imao 35 plaža sa plavom zastavom, a za 2014. godinu taj broj je smanjen na 30. Kefalonija i Zakintos imaju po devet plaža sa plavom zastavom, Lefkada 6, a Kitera samo jednu (Kakia Lagada), tako da je ukupan broj plaža na Jonskim ostrvima sa plavom zastavom 55. Podroban spisak svih plaža nalazi se kod opisa svakog ostrva.
Lefkada, Porto Katsiki
Koja je plaža najlepša? O ukusima se ne raspravlja, ali sudeći po tome koje se plaže nalaze na turističkim prospektima, prednost imaju plaže Myrtos (Kefalonija), Porto Katsiki (Lafkada) i Navagio (Zakintos), od kojih ova poslednja iz razumljivih razloga nema plavu zastavu.
Kefalonija, plaža Myrtos
| OSTRVO | POVR ŠINA | BROJ STAN. | GUST. | NAJVIŠI VRH | OBALA | KOEF. RAZ. | GLAVNI GRAD | ||
| (KM2) | (2011 GOD) | (NAZIV) | (M) | (KM) | |||||
| 1 | Kefalonija | 781,482 | 35.801 | 46 | Megas Soros | 1628 | 254 | 2,56 | Argostoli |
| 2 | Krf | 592,082 | 100.853 | 170 | Pantokrator | 917 | 217 | 2,42 | Krf |
| 3 | Zakintos | 404,611 | 40.759 | 101 | Vrachionas | 758 | 123,2 | 1,73 | Zakintos |
| 4 | Lefkada | 302,511 | 22.076 | 73 | Stavrota | 1182 | 104,3 | 1,69 | Lefkada |
| 5 | Kitera | 279,593 | 3.973 | 14 | Mermnikaris | 506 | 90 | 1,52 | Kitera |
| 6 | Itaka | 96,262 | 3.231 | 34 | Nirito Oros | 806 | 100 | 2,88 | Vati |
| 7 | Paksi | 25,322 | 2.280 | 90 | Agios Isauros | 231 | 46 | 2,58 | Gajos |
| 8 | Kalamos | 24,964 | 496 | 20 | Vouni | 745 | 32 | 1,80 | Kalamos |
| 9 | Meganisi | 22,356 | 1.040 | 47 | Megas Birnos | 297 | 52,9 | 3,16 | Katomeri |
| 10 | Antikitera | 20,430 | 68 | 3 | Plagara | 378 | 31 | 1,94 | Potamos |
| 11 | Otoni | 10,078 | 392 | 39 | Merovigli | 393 | 17 | 1,51 | Otoni |
| 12 | Kastos | 5,901 | 80 | 14 | 142 | Kastos | |||
| 13 | Petalas | 5,497 | 0 | 0 | 251 | ||||
| 14 | Erikuza | 4,449 | 496 | 111 | Merlera | 130 | Erikuza | ||
| 15 | Atokos | 4,375 | 0 | 0 | 333 | ||||
| 16 | Arkudi | 4,275 | 0 | 0 | 136 | ||||
| 17 | Okseja | 4,223 | 0 | 0 | 421 | ||||
| 18 | Antipaksi | 4,099 | 20 | 5 | 118 | Antipaksi | |||
| 19 | Matraki | 3,532 | 329 | 93 | Vuno (Samotraki) | 152 | Matraki | ||
| 20 | Stamfani | 2,531 | 1 | 0 | |||||
| 21 | Drakonera | 2,442 | 0 | 0 | 137 | ||||
| 22 | Provati | 1,210 | 0 | 0 | 75 | ||||
| 23 | Vromonas | 1,047 | 0 | 0 | 141 | ||||
| 24 | Makri | 0,983 | 0 | 0 | 126 | ||||
| 25 | Skorpios | 0,878 | 1 | 1 | 81 | ||||
| 26 | Kitros | 0,814 | 0 | 0 | |||||
| 27 | Pontikos | 0,736 | 0 | 0 | 62 | ||||
| 28 | Karlonisi | 0,719 | 0 | 0 | 77 | ||||
| 29 | Sparti | 0,538 | 0 | 0 | |||||