Odmor u okrugu Heraklion predstavlja pravi opuštajući doživljaj. Grad Heraklion je glavni grad celog ostrva i glavno saobraćajno čvorište. Malia, Hersonissos i Stalida su najpopularnija letovališta, koja privlače uglavnom mlade ljude zbog burnog noćnog života. Preostala letovališta su odlična za porodičan odmor, jer su plaže mirne, opuštajuće i okružene su restoranima. Pored uživanja u neverovatnim letovalištima, ne bi trebalo propustiti posetu brojnim i važnim arheološkim nalazištima u regionu: minojske palate Knossos i Phaestos, pećine Matala, srednjovekovni dvorci, vizantijski manastiri i antički lokaliteti. Brojni festivali i svečanosti se organizuju leti u raznim selima i poseta nekom od festivala je prilika da se upozna lokalna tradicija. Zbog centralnog položaja koji zauzima na Kritu, ovaj okrug je takođe pogodan za obilazak susednih okruga Chania i Rethymno. Iz luke Heraklion leti polaze trajekti i brodovi do kikladskih ostrva Santorini i Mikonos.
Geografija
Okrug Heraklion uspostavljen je 2011. godine na mestu nekadašnje prefekture, koja je imala isti naziv, teritoriju i granice. Sa 2641 km2 površine, to je najveći okrug na Kritu (zahvata 31,7% površine Krita).
Okrug Heraklion je sa juga i severa okružen morem. Severna obala je egejska, a južna sredozemna. Sa istoka se okrug graniči sa okrugom Lassithi, a sa zapada okrugom Rethymno.
Severni i južni deo okruga su pitomiji i pogodniji za poljoprivredu, dok je središnji deo okruga izrazito planinski i nepovoljniji za život. Tu se nalaze planine Idi (zapad), Asterousia (jug) i Dikti (istok). Južna obala je većim delom strma i teško pristupačna, ali se u njenom zaleđu nalazi najveća ravnica na ostrvu, Messara. Okrugu pripada ostrvo Dia na severu.
U području okruga Heraklion preovlađuje izrazita sredozemna klima, jedino u najvišim delovima ona ima oštriji oblik.
Stanovništvo
Okrug Heraklion broji 305.490 stanovnika. Jedini od četiri okruga Krita ima gustinu naseljenosti veću od 100 stanovnika po 1 km2. U ovom okrugu živi bezmalo polovina stanovnika Krita, ovde se nalazi najveći i glavni grad prefekture Heraklion (na slici) sa 140.730 stanovnika. Ostali veći gradovi u okrugu su Nea Alikarnassos (12.925), Gazi (12.606), Moires (6.379), Tympaki (5.285), Arkalochori (4.313), Archanes (3.969), Malia (3.224), Limin Hersonissos (2.968), Kato Gouves (2.153), Krousonas (2.107), Zaros (2.106), Agia Varvara (2.020).
Znamenitosti
Minojska palata Knossos je jedan od najznačajnijih arheoloških lokaliteta bronzanog doba i najveće nalazište na Kritu. Pretpostavlja se da je bio centar minojske civilizacije i kulture. Nalazi se 6 km južno od Herakliona. Otkrio ga je 1878. godine Minos Kalokerinos, ali je najznačajnija iskopavanja vodio Arthur Evans.
Prema legendarnom kralju Minoju, Arthur Evans je izvršio periodizaciju minojske civilizacije:
• ranominojski period (2600 – 2200. p.n.e)
• srednjeminojski period (2200 – 1600. p.n.e)
• kasnominojski period (1600 – 1200. p.n.e).
Hronološke granice svakog perioda je odredio prema predmetima iz Egipta i Mesopotamije, koje je pronašao prilikom iskopavanja.
Palata u Knososu se smatra najvećim i najsloženijim spomenikom kritske arhitekture, što je doprinelo tome da ovu građevinu antički izvori nazivaju Lavirintom. Prema legendi palatu je sagradio atinski neimar Dedal, koji je postao i njen prvi zatočenik. Napravivši krila uspeo je da pobegne na Siciliju.
Palata u Knososu, nazvana Minosova palata, pokrivala je veliku površinu i sastojala se od mnogo prostorija, pa je verovatno to razlog zašto je sačuvana u grčkoj legendi kao Minotaurov lavirint. Centar palate predstavljalo je glavno dvorište. Preovlađuje pravougaoni plan prostorija, što je karakteristično za sve kritske građevinske objekte. Stubovi minojskih palata su uvek bili drveni. Iako nisu sačuvani, njihov karakteristični oblik, glatko stablo koje se sužava prema dole i širok kapitel u obliku jastuka, poznat je po predstavama na slikama i reljefima.
Sobe su bile male, tavanice niske, tako da ni oni delovi građevine koji su imali više spratova nisu mogli biti visoki. Na osnovu arheoloških iskopavanja zaključeno je da vladari-graditelji palata nisu mogli biti ratnici.
U kritskom zidnom slikarstvu freske su slobodne u prostoru, površine pejzaža su široke, pristutna je vedrina i harmonija. Tehnički postupak kojim su rađene ne razlikuje se mnogo od načina rada tokom kasnijih perioda. Teme se mogu podeliti u nekoliko kategorija: profane, sakralne, ritualne, dekorativne…
Freska “Gospođe u plavom”, otkrivena u ženskom delu palate u Knososu, prikazuje ženske likove u trenutku zabave. Po izgledu, odelu, nakitu, pretpostavlja se da su predstavnice aristokratije. Obučene su u široke zvonaste suknje, stegnute u struku, a grudi su im obnažene. Likovi žena prikazani su u punom sjaju lepote i šarma. Slična je prestava igračice naslikane u kraljičinom megaronu.
Druga izuzetna freska nalazi se pored predvorja sale dvojne sekire (labris sale), na kojoj je prikaz delfina u jatu malih riba. Slikar je predstavio i reljef morskog dna.
Jedno od najvećih dostignuća u kritskom slikarstvu predstavlja profil devojke, nazvan „Mala Parižanka“. Ostaci ove freske otkriveni su u zapadnom krilu palate. Očuvani deo freske je samo 0,25 m. Na plavoj osnovi lik je naslikan belom bojom, odeća je od gotovo prozirne tkanine. Oči su krupne, bademaste, predstavljene „an fas“. Usne su crvene, a kosa crna sa uvojcima koji padaju na čelo, vrat i ramena.
U zapadnom krilu palate nalazi se „Princ među ljiljanima“, redak primer na kome figura znatno prevazilazi normalnu visinu čoveka, visok je 2,20 m. Prikazan je u oštrom profilu, sa okom koje je naslikano kao da gleda „an fas“.
Tvrđava Koules nalazi se na ulazu u staru luku Herakliona, obuhvata povrpinu od 3600 m2. Naziv Koules je dobila po turskoj reči za tvrđavu (kula). Prvi put se spominje početkom XIV veka, a prvi crtež tvrđave delo je fiorentinskog monaha Cristofora Buondelmontija iz 1429. godine. Konačan oblik tvrđava je dobila od 1523-1540. godine, kada je noviizgrađena citadela zamenila staru tvrđavu razorenu zemljotresima. Mleci su tvrđavi dali ime Rocca al Mare. Tri bareljefa, smeštena na glavnim zidovima tvrđave, prikazuju kao simbol svetog apostola Marka, koji je istovremeno bio zaštitnik Venecije i tvrđave i Herakliona. Svake godine Mleci su koristili stare brodove za porevoz veće količine kamena sa ostrva Dia i te brodove su potapali blizu Herakliona kako bi formirali mol koji bi štitio tvrđavu od naleta mora. Tokom turske vladavine (1669-1898) tvrđava je dobila ime Koules. U tom periodu dozidan je gornji deo citadele. Deo minareta, koji je zamenio stari svetionik, sačuvao se do danas na severoistočnom delu krova. Donji sprat tvrđave imao je 26 prostorija koji je korišćen kao skladište za vodiu, hranu i oružje. Tu se nalazio i zatvor, koji su koristili i Mleci i Turci. Tokom turske vladavine bila je sagrađena prekoputa još jedna manja tvrđava, mali Koules, ali je srušena 1936. godine. Poslednjih decenija tvrđava je rekonstruisana.
Minojska palata Festos (Phaestos, Phaistos) je arheološki lokalitet u oblasti Kamilari, 62 km južno od Herakliona, a nedaleko od Matale, na brdu Kastri, oko 4 km udaljen od Libijskog mora.
Jedan je od najznačajnijih nalazišta minojske kulture, čijim centrom se smatra Knosos. Prva naselja potiču iz perioda neolita, oko 4000. p. n. e. Razoren je zemljotresom tokom kasnog bronzanog doba. Smatra se da je palata krajem ovog doba obnovljena.
Prvim arheološkim iskopavanjima rukovodili su Federico Halbherr i Luigi Pernier iz Italije. Istraživanja su nastavljena 1950-1971. godine, a vodio ih je Doro Levi.
Na lokalitetu su pronađeni artefakti sa Linear A pismom. Najčuveniji nalaz sa ovog lokaliteta je disk iz Festosa (otkriven 1908. godine), koji se datira u period između 1950. godine p.n.e. i 1400. godine p.n.e. sa čuvenim hijeroglifskim natpisom (na slici).
U Festosu su otkriveni ostaci palate koja se može pratiti kroz nekoliko kulturnih slojeva. Stara palata je izgrađena u prvoj fazi palata (protopalatnom periodu po Evansu) i usled zemljotresa je dva puta razarana i ponovo podizana.
Otkrivena keramika pripada srednjeminojskom i kasnominojskom periodu.
U kritskom vaznom slikarstvu razlikuju se dva stila:
• Kamares
• Palatni (dvorski) stil
Kamares stil je naziv dobio po pećini Kamares u kojoj su vaze otkrivene, nedaleko od Festosa i predstavlja originalni arheološki dokument kritske kulture. Vaze ovog stila se datuju u razdoblje starih palata srednje minojskog perioda (2000-1700. godina p.n.e). Ove vaze predstavljaju i značajan trgovački proizvod koji je prenošen i u Egipat, na Siciliju i Maltu.
Oblici koje poznaje ovaj stil su male šolje, zdele, vrčevi, kljunasti pehari, krateri i pitosi. Vaze su bogate polihromije i ornamentike. Osnovne boje su crna, crvena i bela, nešto ređe oker, plava i svetlo mrka. Nema akvarelskih preliva i mešanja tonova.
PLAŽE
Nad samo 17 plaža u okrugu Heraklion vije se plava zastava: Ellinoperamata, Fodele, Ammoudara 1, 4 i 5, Limenas Chersonissou 5, Anissaras, Agios Georgios 1 i 3, Agios Georgios 2 / Panagia Rizi, Drapanos, Potamos, Potamos A, Kokkini Chani, Agia Pelagia / Menopetra, Kastri / Creta Maris i Matala.
Potamos: Lokacija: 39 km istočno od Herakliona.
Opis: Potamos je duga peščana plaža, veoma dobro uređena, ali manje posećena od glavne plaže Malia.
Glavna plaža u naselju Malia preplavljena je hiljadama ljudi. Zato oni koji ne podnose gužvu vole da odu do peščane plaže koja se nalazi istočno od luke Malia, u neposrednoj blizini arhgeološkog nalazišta Palata Malia. Plaža se zove Potamos (reka), a dobila je ime zato što istočnim delom plaže teče rečica.
Područje, posebno njegov istočni deo, nije razvijen zbog blizine arheološkog lokaliteta, međutim na zapadnom delu plaže postoji nekoliko hotela ispred kojih su male uvale.
Močvara Malia je vlažno stanište mnogih vrsta ptica koje zauzimaju veliki prostor obrastao trskom. Tu su se sačuvale pojedine vrste primorske vegetacije, izumrle u drugim delovima Krita. Ceo prostor je ispunjen vodom koja dolazi sa planine Selena. Zimi se formira divna reka sa kristalno čistom vodom, koja teče plažom Potamos samo nekoliko metara od obale. Postoji mnogo izvora slatke vode u moru, tako da meštani mogu pronaći pitku vodu u moru! Nije retkost videti koze koje se spuštaju sa obronaka planine, kupaju se u moru i pitkoj vodi koju prepoznaju zbog jakog čula mirisa.
Oko Potamosa postoje male peščane dine, gde se tokom jeseni mogu videti neverovatni beli ljiljani.
Malia:
Lokacija: 37 km istočno od Herakliona.
Opis: Malia je najpopularnija plaža okruga Heraklion i najpoznatije mesto za noćni provod na Kritu. Vrlo je popularno mesto i obično privlači ljude koji dolaze zbog provoda u klubovima (clubbing).
Malia je najveći turistički centar Krita, smešten u plodnoj oblasti poznatoj po vetrenjačama i domaćim proizvodima. Meso je poznato po burnom noćnom provodu i trećoj po veličini minojskoj palati na Kritu.
Malia ne bi mogla da se turistički razvije da nema lepu plažu. Plaža Malia je istočni deo velike plaže dugačke 6 km, koja počinje kod naselja Stalis. To je široka plaža sa sitnim peskom i plitkom vodom. Na plaži je tolika gužva da između ležaljki ne može ni igla da padne! Ovde se mogu pronaći sve udobnosti koje posetiocima mogu da padnu na pamet. Pored klasičnih suncobrana i sportova na vodi, tu su specijalne usluge kao što su masaža, teretana na plaži, barovi pored hotelskih bazena i još mnogo toga.
Ko traži mirnu plažu, Malia definitivno nije jedno takvo mesto. Jedna od opcija je da se krene na istok, iza lokalne luke, gde se nalazi tiha plaža Potamos.
Stalida (Stalis):
Lokacija: 35 km istočno od Herakliona.
Opis: Stalida je popularno letovalište sa mnogim hotelima. Nalazi se između naselja Hersonissos i Malia, istočno od Herakliona.
Stalis (ili Stalida) se nalazi na pola puta između letovališta Malia i Hersonissos. Od malog primorskog mesta koje su osnovali stanovnici Mohosa (mesto u unutrašnjosti ostrva udaljeno nekoliko kilometara od mora), Stalida je postala popularno turističko mesto, koje se spojilo sa susednim mestom Malia. Jedina razlika je u tome što u Stalidu na letovanje uglavnom dolaze porodice i stvari su ovde mirnije. Naselje je veoma dobro uređeno, sa velikim i malim hotelima, restoranima, barovima i tavernama. Takođe postoje bankomat i apoteka.
Srce Stalisa je priobalni put dug 5 km, pored koga se nalazi najveći broj lokala. Šetnja pored plaže u popodnevnim satima je obavezna! Pored priobalnog puta smestila se ogromna peščana plaža sa plitkom vodom, koji se proteže na istok do naselja Malia. Stene na jednom mestu dele plažu na dva dela.
Do Stalisa se iz Herakliona može doći autobusom koji vozi do naselja Malia, a stajalište je na starom nacionalnom putu, svega 500 m od plaže.
Hersonissos:
Lokacija: 26 km istočno od Herakliona.
Opis: Plaže oko Hersonissosa spadaju među najpopularnije u okrugu Heraklion. Dobro su uređene i nude zabavu na vodi.
Hersonissos je jedno od najpoznatijih i najpopularnih turističkih mesta na Kritu. To je dobro posećeno letovalište koje nudi sve vrste sadržaja i smještaja hiljadama posetilaca koji dolaze svake godine i gde naše agencije dovode turiste. Poseduje dugu plažu sa zlatnim peskom i kristalno azurnom vodom, koja se prostire u dužini od nekoliko kilometara. Hersonissos takođe ima vrlo zanimljiv akvarijum.
Glavni pokretači razvoja ove oblasti su plaže i mirno more, što je retkost na severnoj obali Krita. Mirne plaže su smeštene u malim uvalama koje se nalaze zapadno od luke. Istočno od luke su najpopularnije plaže.
Prva plaža istočno od luke Hersonissos je duga i uska peščana plaža, koja je preplavljena hiljadama posetilaca. Veoma je dobro uređena i blizu je sadržajima u gradu. Međutim, nije pogodna osobama koje ne vole gužvu.
Malo dalje prema istoku, postoji nekoliko uvala sa sitnim peskom, koje su formirane uglavnom ispred hotela. Plaža Silva Maris je najuređenija u tom području ima spasilačku službu i dosta sadržaja.
Ukoliko se krene dalje prema istoku, dolazi se do peščane plaže Star Beach koja je jedna od najposećenijih plaža Krita. Na ovoj plaži ne može se sresti nijedan Grk, pošto je gužva neverovatna. Zatim slede plaže koje su mnogo mirnije.
Što se tiče plaža zapadno od Hersonissosa, one počinju od rta Sarandaris i nastavljaju se prema istoku do luke Hersonissos. To su zaista lepe plaže sa mirnom vodom, jer ih rt Sarandaris štiti od severozapadnih vetrova. Pristup do svih uvala je jednostavan, a okolina je dobro turistički razvijena. Do bučnog grada Hersonisosa može se stići pešice, ali ako neko želi da ostane noću blizu uvala, ima na raspolaganju nekoliko barova i kafića. Da vidimo sada plaže, počev od najzapadnije.
Na početku rta Sarandaris, nalazi se neverovatna plaža Sarandaris Cape (na slici levo), zaštićena od većine vetrova i možda najlepša plaža u području Hersonissosa. To je peščana plaža sa plitkom vodama i upečatljivom plavom bojom. Plaža nije mnogo posećena, pošto se za dolazak na plažu potrebno spustiti sa beličastih krečnjačkih litica. Međutim, plaža sigurno zaslužuje da se poseti.
Odmah nakon nudističke plaže nalazi se neverovatna plaža Sarandari (na slici desno), najpopularnija plaža oblasti, koja je prva potpuno peščana plaža. Do plaže se dolazi kratkom stazom, koja polazi od glavnog puta. Voda na plaži Sarandari je plitka, a pesak je sitan, savršen za decu. Na plaži postoje suncobrani, ležaljke i mala kantina. Problem na plaži je morska trava koja se tu gomila.
Neposredno do plaže Sarandari i pored priobalnog puta, nalazi se plaža Giofyri (slika levo na narednoj strani), sa visokim betonskim zidom koji je okružuje. Plaža je sa belim krupnim peskom (neki ljudi ga zovu “pirinač”), ima dublju vodu nego plaža Sarandari, a morsko dno je prilično stenovito. Plaža je dobro uređena sa suncobranima i ležaljkama, i dobro je posećena.
Od plaže Giofyri, ako se krene prema istoku duž priobalnog puta, nailazi se na brojne vrlo male i uske plaže, gde je pesak u kombinaciji sa belim stenama i vodom koja ima boju u lepim plavim nijansama. Isti pejzaž se nastavlja do tačke gde put menja pravac i dolazi se do hotela “Creta Maris” (na slici dole desno). Odatle se može hodati duž obale dok se ne dođe do velike i široke plaže ispred hotela, koja se završava u luci Hersonissos, blizu brda Kastri. Plaža sa plavom zastavom je dobro uređena, sa ležaljkama i suncobranima, zabavom na vodi i terenima za tenis i odbojku na pesku.
Što se više približavamo luci, plaža je sve posećenija i više je izložena vetrovima. Posle hotela priobalni put se ponovo pojavljuje i proteže se duž obale do luke. Pored puna puno je prodavnica, kafića i restorana.
Anisaras (Anissaras):
Lokacija: 21 km istočno od Herakliona.
Opis: Područje je prepuno velikih hotela koji uglavnom nude all-inclusive uslugu.
Mirno odmaralište Anisaras nalazi se zapadno od rta Sarandaris. Ispred hotela postoje male peščane plaže sa stenovitim morskim dnom. Sve plaže su dobro uređene sa suncobranima i ležaljkama, koje su besplatne za goste hotela.
Plaža je lepa, ali morsko dno je prilično kamenito, pa plažu čini popularnom za ronjenje. Međutim, na delu plaže koji je bliži plaži Analipsi, najvećoj u oblasti, ima više peska. Odatle počinje priobalni put, koji je izgrađen uz obalu i završava se pre velikog kompleksa hotela u Anisarasu. Zatim put napušta obalu i skreće prema jugu obilazeći hotele. Da bi se okupalo na hotelskim plažama, mora se hodati duž obale dok se ne pronađe uvala koja se sviđa. Druga mogućnost je da se dobije dozvola od hotelskog osoblja da se prođe kroz hotel do plaže.
U Anisarasu ne postoje nikakve građevine karakteristične za jedno naselje, već samo razbacani hoteli. Nema mnogo izbora za ručavanje ili provod van hotela. Ipak, nema razloga za brigu, pošto je Hersonissos veoma blizu. Međutim, dolazak u Anisaras autobusom je ipak veliki problem, jer ne postoji direktna linija. Autobusi za Hersonissos imaju stajalište udaljeno čak dva kilometra od plaže i mora se pozvati taksi.
Analipsi:
Lokacija: 20 km istočno od Herakliona.
Opis: Analipsi je ljupko letovalište sa mnogo turističkih sadržaja i centrima za zabavu na vodi.
Selo Analipsi (vaznesenje) dobilo je ime po crkvi Vaznesenja Hristovog. Nalazi se u centru plodne doline, gde se gaji povrće i masline. Naselje se početkom XX veka zvalo Svourosova Farma. Analipsi su kasnije naselili pastiri iz sela Agios Georgios, sa visoravni Lassithi, gde je zimi veoma hladno, pa su preselili stoku na toplije mesto. Danas srećni potomci tih pastira imaju veliku imovinu u oblasti, sa hotelima, prodavnicama, restoranima i svim vrstama turističkih kapaciteta.
Analipsi je manje turistički razvijen u odnosu na druga letovališta okolnog područja i omiljena je destinacija za porodice, pošto je odmor miran i kvalitetan. U naselju se nalazi malo pristanište sa živopisnom crkvom posvećenoj Agia Marini. Zapadno od kapele obala je kamenita, osim male luke, gde postoji plaža. Sa druge strane kapele, prema istoku, smestila se dugačka plaža Analipsis, koja je veoma dobro uređena, ali otvorena za severne vetrove. To je najviše izraženo u avgustu, ali je po volji surfera. Voda nije duboka, a pesak je sitan.
U popodnevnim časovima može se prošetati ulicama starog tradicionalnog sela sa prelepim baštama i tradicionalnim trgom popločanim kamenom. Takođe se može posetiti crkva Vaznesenja, koja je četvorostrana i posvećena je Devici Mariji, Vaznesenju Hristovom, Svetom krstu i Svetom Efrosinosu. Glavna ulica u selu je vertikalna u odnosu na obalu i puna je kafića i prodavnica.
Gouves (Kato Gouves):
Lokacija: 18 km istočno od Herakliona.
Opis: Kato Gouves je popularno turističko mesto između Herakliona i Hersonissosa. Dobro je turistički razvijeno i ima hotele, centre za zabavu na vodi i uređene plaže.
Kato Gouves (ili prosto Gouves) je popularno letovalište u podnožju planine Ederi. U prošlosti dolinu Kato (Donji) Gouves su obrađivali stanovnici sela Ano (Gornji) Gouves i gajili su povrće, masline i žitarice.
Za razliku od dobro posećenih susednih letovališta Malia i Hersonissos, Gouves nudi mirniji odmor. Tu uglavnom letuju porodice koje uživaju u prelepim peščanim plažama, u blizini svih potrebnih sadržaja. Plaža Gouves je veoma dobro uređena sa suncobranima, ležaljkama, spasilačkom službom, ronilačkim centrom, zabavom na vodi, tuševima, kabinama za presvlačenje i slično. Plaža je od sitnog peska i sa plitkom vodom, ali je na udaru severnih vetrova. Iz tog razloga napravljene su male luke i marine, u kojima se može plivati. Priobalni put u Gouvesu ide duž plaže, čime se olakšava izbor omiljene plaže! U večernjim satima može se šetati po ovom putu i uživati u zalasku sunca. Pored puta su kafići i restorani sa spektakularnim pogledom na more. Osim toga na glavnom putu se nalaze super marketi, prodavnice, apoteka i bankomati.
Kokkini Hani (Kokkini Chani):
Lokacija: 13 km istočno od Herakliona.
Opis: Kokini Hani je dobro posećeno ljupko letovalište sa brojnim turističkim sadržajima i ponudom zabave na vodi.
Kokini Hani se nalazi zapadno od naselja Vathianos Kambos. To je poznati centar sa obiljem luksuznih hotela, prekrasnih turističkih kompleksa i drugih smeštajnih kapaciteta, u okruženju mnogih poljoprivrednih kultura koje se gaje u ravnici.
Naziv lokacije znači “Kokkinisova kafana” i dobilo je ime po kafani koju je početkom XX veka vodio izvesni Kokkinis. Ova kafana je bila popularna među putnicima, koji su se u njoj zaustavljali da provedu noć na putu do Herakliona.
Oblast ima mnogo plaža, zaštićenih malim veštačkim lučkim nasipima. Plaže su peščane i imaju plitku tirkiznu vodu. Većina plaža je ispred hotela, ali su otvorene za sve posetioce. Sve plaže su dobro uređene sa suncobranima, spasilačkom službom, zabavom na vodi i osnovnom turističkom infrastrukturom. U blizini ima puno prodavnica i restorana. Noćni život u mestu Kokkini Chani nije posebno intenzivan, naročito u poređenju sa naseljima Malia i Hersonissos.
Amnissos:
Lokacija: 9 km istočno od Herakliona.
Opis: Amnissos je duga peščana plaža u neposrednoj blizini Herakliona. Obala je uređena sa ležaljkama, suncobranima, zabavom na vodi i barovima na plaži.
Zaliv Karteros nalazi se na izlazu iz istoimene klisure, 7 km istočno od Herakliona i proteže se na istok u dužini od 3-4 km. Naziv je dobio po vizantijskom generalu Kraterosu, koji se 824. godine iskrcao na plaži sa svojim brodovima u cilju oslobađanja Krita od Saracena, ali je poražen.
U ogromnom zalivu postoje dva naselja, Karteros i Amnissos. Područje se toliko razvilo da su se dva sela sada spojila. Glavni razlog brzog razvoja je mala udaljenost od Herakliona i dugačka plaža sa sitnim zlatnim peskom.
Zaliv Karteros je otvoren za severne vetrove i voda je obično nemirna. More je plitko i nema stena, sem na veoma malom broju mesta.
Prelepa plaža na Amnisos nalazi se u istočnom delu zaliva Karteros. Dobro je uređena, ali manje posećena od susednih plaža u zalivu. Samo 300 m severno od plaže nalazi se ostrvce Monocharako do koga se može doplivati. Međutim, kada se dopliva do ostrvca, potrebno je biti veoma oprezan, jer postoji mnogo morskih ježeva i penjanje na stenu je jako teško. Najbolji način da se stigne do ostrvca je iznajmljivanje pedaline. Prema lokalnoj legendi ostrvce je nekada bilo vrh malog poluostrva na kome se nekada nalazio najmoćniji grad Krita, kojim je vladao kralj Kourkoumelis. Jednoga dana kralj je uzviknuo “Ni Bog ne može srušiti veliki Kourkoumelis” i odjednom je grad nestao, a jedino što je od njega ostalo je ostrvce!
Malo istočnije, u poslednjem delu zaliva Karteros, nalazi se plaža Tobruk, koja je dobila ime po čuvenom afričkom letovalištu. U Tobruku ima mnogo ribljih restorana i hotela. Plaža je veoma dobro uređena, ali ko želi da bude usamljen može poći još istočnije, gde plaža postaje stenovita i bez sadržaja.
Karteros:
Lokacija: 8 km istočno od Herakliona.
Opis: Ovo je prijatno i veoma popularno letovalište u blizini Herakliona.
Najtiši deo zaliva Karteros nalazi se odmah do aerodroma “Nikos Kazantzakis”, 7 km istočno od Herakliona. Ovaj deo se zove Florida, po jednoj staroj kafani (ne postoje više), i najmirnija je od svih plaža u zalivu. Na plaži je postavljeno nekoliko suncobrana, a u okolini nema previše sadržaja, u poređenju sa plažama prema istoku. Na plaži Florida se u more uliva reka koja protiče kroz klisuru Karteros, koju bi trebalo posetiti u proleće. Na plaži se formira malo jezero, koje leti presuši. Preporučuje se poseta staroj crkvu Agios Ioannis i Sv. Nikon Metanoite, koja je izgrađena u velikoj pećini. Na kraju, ne bi se trebalo iznenaditi kada se vide konji na plaži, jer u blizini konjički klub Heraklion.
Jedan kilometar istočno, u sredini zaliva, smestila se glavna plaža Karteros, koja je dobro uređena i ima mnogo barova na plaži. Ovde se može plivati i uživati u piću sa svim potrebnim sadržajima u neposrednoj blizini.
Nekoliko metara dalje na istok je plaža Xenia. Ime je dobila po starom napuštenom hotelu. Na toj uređenoj plaži ima barova i dobro je posećena.
Amoudara (Ammoudara):
Lokacija: 6 km zapadno od Herakliona.
Opis: Ammoudara je veoma duga peščana plaža sa čistom vodom. Uređena obala i blizina Herakliona čine je veoma popularnom.
Ammoudara je duga plaža koja počinje jedan kilometar zapadno od centra Herakliona i pruža se do ušća reke Almyros, sedam kilometara zapadno. Danas je Ammoudara predgrađe Herakliona, sa hiljadama posetilaca svake godine, uglavnom zbog ogromne plaže.
Plaža Amoudara je sa finim braonkastim peskom. Toliko je dugačka da na njoj postoje opcije za sve ukuse, od onih koji vole gužvu na plaži do onih koji žele da ostanu usamljeni. Duž obale su uređeni delovi sa ležaljkama, suncobranima, barovima, spasilačkom službom, tuševima, kabinama za presvlačenje, zabavom na vodi i svime što se može zamisliti. Ammoudara je dobro poznata među surferima, zbog intenzivnih vetrova tokom cele godine. Noću je centar Ammoudare (6 km zapadno od Herakliona) uskomešan životom kao područje koje obiluje ponudom za zabavu.
Okolina je divna. Može se posetiti izvor reke Almyros, koja ima najveći protok vode na Kritu. U blizini je klisura Almiros, kroz koju se vrlo lako šeta. Može se prošetati do vrha planine Stroumboulas, koja liči na vulkan.
Paleokastro (Paliokastro):
Lokacija: 15 km severozapadno od Herakliona.
Opis: Paleokastro je mala izolovana plaža na putu od Herakliona prema naselju Agia Pelagia. Okružena ogromnim stenama, ova plaža je zaštićen od jakih vetrova.
Paliokastro (ili Paleokastro) se nalazi na zapadnoj obali zaliva Heraklion. To je živopisna plaža sa šljunkom, na izlazu iz zelene doline. Uvala Paliokastro dobro je zaštićena sa obe strane visokim liticama i okrenuta je prema istoku.
Istočno od plaže je ogromna krečnjačka stena, na vrhu koja je nekada dominirala mletačka tvrđava Paliokastro, koja je štitila zaliv Heraklion od napada neprijatelja. Za tvrđavu, čiji su pojedini delovi očuvani, veruje se da je izgrađena na akropolju drevnog grada Kytaion.
Paliokastro spada među najomiljenije plaže stanovnika Herakliona, koji je svakodnevno porodično posećuju. Mnogi od njih su kupili kuće u blizini. Plaža nije mnogo uređena i idealna je za trenutke opuštanja. Taverne služe tradicionalna jela i ima nekoliko manjih hotela i apartmana. Na plaži postoji mini market, pored stare krečane, jedne od najočuvanijih zgrada tog tipa na Kritu.
More je duboko, a na zapadnom delu plaže je veoma krupan šljunak. Stenovito dno je idealno za ribolov i ronjenje. Na stenama ispod tvrđave postoje velike prirodne stepenice, kojima se može popeti i skakati u more sa bilo koje željene visine od 1 do 25 metara. Uživanje je posmatrati mnoštvo dece koja se takmiče u skakanju sa što veće visine i izvođenju najlepšeg skoka. Između ovih stena i plaže postoji visoka i uska tamna pećina. Priča se da je tvrđava imala podzemni hodnik do mora koji se mogao koristiti kao tajni izlaz za bekstvo. To bi mogla biti ta pećina, međutim ova priča nije potvrđena.
Do ove plaže se lako dolazi, autoput Heraklion – Chania prolazi iznad plaže, a sa njega postoji poseban izlaz za Paliokastro.
Lygaria (Ligaria):
Lokacija: 21 km severozapadno od Herakliona.
Opis: Lygaria je jedna od lepih plaža u blizini turističkog mesta Agia Pelagia. To je zapravo izdvojena uvala, idealna za opuštanje.
Ligaria se nalazi jedan kilometar jugoistočno od naselja Agia Pelagia. Zaliv Ligaria je zatvoren i dobro zaštićena od vetrova koji duvaju u regionu. U blizini se nalaze ruševine starog manastira Panagia Ligariani, u kome su u prošlosti živeli monasi. Područje je dobilo ime po manastiru, a ovaj je dobio ime po vrsti šiblja koja tu raste (ligaria cuneifolia) sa prelepim cvetovima.
Plaža je veoma lepa sa krupnim peskom i tirkiznom mirnom vodom, dok mali čamci stvaraju magičan pejzaž. Istočni deo plaže je manje zaštićen od talasa i tu se skuplja više prljavštine. Bolje je otići na zapadni deo plaže, gde je voda čistija i mirnija. Glatke stene se nalaze u vodi blizu obale, osim na zapadnom delu plaže, gde je pesak. Plaža je veoma dobro uređena sa suncobranima, ležaljkama, zabavom na vodi, školom ronjenja, barovima, restoranima i apartmanima. Stotine meštana posećuje plažu Ligaria, najviše vikendom. Pronalaženje parking mesta je tada veoma teško.
Kada se dolazi kolima do plaže vozi se strmim putem kroz brda, pa je potrebna dodatna opreznost.
Autobuske linije za ovo područje su česte.
Ako se pođe stazom koja počinje na zapadnom kraju plaže i vodi prema severoistoku, stiže se do kraja rta koji štiti plažu Ligaria. Odmah pored ovog rta smestila se tajna mala plaža Parasfougario sa peskom i šljunkom, ali otvorena za vetrove. Postoji betonska staza od kuće na ivici litice do plaže, ali prolaz nije dozvoljen.
Agia Pelagia:
Lokacija: 24 km severozapadno od Herakliona.
Opis: Agia Pelagia je divno ribarsko selo koje se leti pretvara u odmaralište. Njegov miran ambijent i prelepe plaže čine ga lepim mestom za porodičan odmor.
Agia Pelagia se nalazi u zapadnom delu dugog poluostrva, koje ima mnogo malih uvala sa lepim plažama. Ovo naselje je prvobitno bilo malo i živopisno ribarsko selo koje su podigli stanovnici susedne Achlade, a sada je postalo veoma popularno letovalište sa brojnim hotelima, restoranima, kafićima, barovima, internet kafeima, bankomatima, taksi službom itd. Sa Heraklionom je povezan redovnom autobuskom linijom.
Glavna plaža u naselju je duga i uska sa peskom i zelenkastom vodom. Turci su zaliv Agia Pelagia zvali Tsanak Limani, jer im je ličio na tanjir (tsanak = tanjir). I zaista, voda je skoro uvek mirna, a zaliv formira mirnu luku. Plaža nudi brojne sadržaje kao što su zabava na vodi, ronjenje, suncobrani, restorani i smeštaj. Poslednjih nekoliko godina hiljade Krićana se svakodnevno zabavlja u barovima na plaži. Nažalost, plaža je veoma uska i ležaljke zauzimaju skoro celu površinu, ne ostavljajući ni malo prostora nekome da stavi svoj peškir.
Glavna plaža Agia Pelagia je dobro zaštićena od severnih vetrova rtom Souda, na kome su pronađene ruševine drevne luke Apolloni. Danas je na Soudi luksuzni hotel “Capsis”. Južno od hotela, na severu plaže, nalazi se jama Evresi i mali oltar koji je tu da podseti na mesto gde je pronađena ikona Svete Pelagije pre nekoliko vekova. Na tom mestu je bio sagrađen manastir Agia Pelagia, poznat širom ostrva. Hiljade vernika dolazilo je do plaže na dan manastirske slave i stavljali su noge ili naga tela u pesak u cilju izlečenja od bolesti. Danas, na žalost, ne postoje tragovi postojanja manastira.
Agia Pelagia je bila jedna od najvažnijih luka u regionu za vreme mletačke vladavine. Tokom opsade Kandije (današnji Heraklion) ova luka je korišćena za pružanje pomoći opkoljenim Krićanima. Kasnije su Turci sagradili tvrđavu na tom mestu, ali danas ne postoje sačuvani tragovi. U luci je bio usidren legendarni brod Arkadi tokom Kritske revolucije, u cilju snabdevanja pobunjenika municijom.
Agia Pelagia Psaromoura:
Lokacija: 24 km severozapadno od Herakliona.
Opis: Ovo je mala plaža blizu naselja Agia Pelagia, divnog letovališta severozapadno od Herakliona.
Psaromoura se nalazi samo 500 m severno od naselja Agia Pelagia. Kao i sve ostale plaže u području, okrenuta je prema istoku i zaklonjena je od severnih vetrova koji su tu česti. Na plaži nema ni hotela ni restorana, ali se do mnogih sadržaja dolazi posle kraće šetnje.
Ime Psaromoura nastalo je od grčkih reči psari (riba) i mouri (rt), što znači rt sa ribom.
Plaža je šljunkovita i mnogo više je posećuje lokalno stanovništvo, nego turisti. Na severnom kraju plaže nalazi se velika stena koja je štiti od talasa. Druga karakteristika plaže je ribarski brodić koji je vezan na improvizovanom pristaništu, tako da pejzaž izgleda kao naslikan. Do pre nekoliko godina Psaromoura je bila potpuno neuređena i jedna od najlepših plaža Krita. Nažalost, ovaj raj nije mogao da se odupre finansijskim interesima i sada je Psaromoura postala uobičajena plaža puna suncobrana, ležaljki i sa kantinom u kojoj se može kupiti sladoled i piće. Nedavno je udruženje za zaštitu životne sredine Krita zatražilo uklanjanje suncobrana sa plaže, kako bi se vratila u prvobitno stanje. Oni koji su uspeli da upoznaju Psaromouru pre promene, u potpunosti podržavaju ovu akciju.
Da bi se stiglo do plaže Psaromoura vozi se do naselja Agia Pelagia. Nakon što se prođe hotel “Capsis” vozi se prema zapadu još sto metara i skrene se desno na uski put. posle 400 m dolazi se do zatvorene kapije i table “WAY TO THE BEACH” (na slici desno, koju je autor nazvao Wrong way, pošto strelica kao da pokazuje da se plaža nalazi u kontejneru). Potrebno je parkirati automobil u blizini, proći kapiju i produžiti putem koji vodi prema severu, i uskoro se dolazi do plaže Psaromoura. Međutim, ukoliko se od kapije krene prema jugu, doći će se plažu Kladissos.
Agia Pelagia Mononaftis:
Lokacija: 25 km severozapadno od Herakliona.
Opis: Mononaftis je uska plaža u blizini turističkog mesta Agia Pelagia. Mala uvala, okružena stenama, uređena je sa ležaljkama i suncobranima.
Mononaftis je lepa šljunkovita plaža koja se nalazi samo jedan kilometar severno od glavne plaže Agia Pelagia. Prema legendi, na ovom mestu je potonuo brod i samo jedan mornar je preživeo. Po toj priči plaža je dobila ime, pošto Mononaftis znači jedan mornar.
Plaža se nalazi u severnom delu poluostrva Agia Pelagia i zaklonjena je od uobičajenih severnih vetrova, pošto je okrenuta prema istoku. Zbog ove karakteristike Mononaftis i susedne plaže su popularne kod meštana.
Plaža je od krupnog peska / šljunka, dok voda ima karakterističnu zelenkastu boju. Morsko dno je stenovito, što plažu čini idealnom za ribolov i ronjenje, jer je domaćin neverovatno raznolikom podvodnom svetu. U njenim dubokim vodama mogu se pronaći jegulja, hobotnica, bodeljka (vrsta škarpine), morske sase (anemone) i lepe školjke. Takođe se može istražiti stenovita okolina plaže i čudne jame. Kritski ronilački klub se nalazi u naselju Agia Pelagia i radi od aprila do novembra.
Plaža je veoma dobro uređena sa suncobranima, ležaljkama, zabavom na vodi itd. U blizini plaže je veliki broj kafića, restorana i brojne su opcije smeštaja.
Kolima se iz Herakliona do plaže Mononaftis dolazi vozeći Nacionalnim putem ka Chaniji i prođe se prvo skretanje za naselje Agia Pelagia. Na drugom izlazu za naselje Agia Pelagia / Achlada skrene se desno i vozi se putem prema severu do mora. Nakon 2-3 km vožnje dolazi se do benzinske stanice na levoj strani puta. Pre benzinske stanice potrebno je skrenuti levo i nastaviti vožnju dok se ne dođe do naselja Mononaftis (parkiranje predstavlja prilično veliki problem). Ukoliko se dolazi iz naselja Agia Pelagia, vozi se prema zapadu, dok se ne dođe do već pomenute benzinske stanice, koja će se u ovom slučaju nalaziti na desnoj strani puta.
Fodele:
Lokacija: 27 km severozapadno od Herakliona.
Opis: Ljupko selo, ne mnogo turistički razvijeno, Fodele ima dugu peščanu plažu i dobre taverne uz obalu.
Plaža Fodele nalazi se samo 3 km severno od sela Fodele, za koje se veruje da je rodno mesto slikara Domenikosa Theotokopoulosa, mnogo poznatijeg kao El Greko. Za druge nema nedoumice, pa je kuća u kojoj je (navodno) rođen pretvorena u muzej posvećen njegovom životu i radu.
Samo selo nije mnogo turistički razvijeno, ali je u blizini popularnih turističkih mesta Agia Pelagia i Bali (okrug Rethymno).
Nacionalni put koji povezuje Heraklion i Chaniju prolazi pored lepe peščane plaže, izložene severnim vetrovima. Plažu na istoku štiti rt Stavros, a na zapadu brdo Kastellos, na vrhu koga postoje ruševine starog utvrđenja. Plaža se formirala na ušću reke Pantomantris ili Fodelianos.
Zapadni deo plaže je veoma dobro uređen sa suncobranima, ležaljkama, tuševima, zabavom na vodi, kafićima i tavernana. Na padini brda Kastellos smestio se veliki hotel, ispred koga je malo pristanište, koje štiti zapadni deo plaže od talasa. Ko želi da bude usamljen može da pređe na istočni deo plaže, u blizini benzinske stanice. Taj deo plaže nije uređen, ali je i najviše izložen severnim vetrovima.
Kokkinos Pyrgos (Kokkinos Pirgos):
Lokacija: 67 km jugozapadno od Herakliona..
Opis: Kokkinos Pyrgos je peščana plaža sa nekoliko turističkih objekata u blizini grada Tymbaki.
Peščani zaliv Messara prostire se u dužini od preko osam kilometara, 70 km jugozapadno od Herakliona. Brojne prelepe plaže nalaze se u tom zalivu, kao što su Komo, Kalamaki i Kokkinos Pirgos. Sve plaže imaju čudesni zlatni pesak i kristalnu vodu.
Prva plaža koja je u ovom opisu, a nalazi se na južnoj obali okruga Heraklion, zove se Kokkinos Pirgos (crvena kula) i nalazi se 3 km severozapadno od grada Tymbaki. Ime je dobila po kuli koja je nekada postojala na tom mestu, a bila je izgrađena od crvenkaste zemlje. Svrha ove kule u ovom trenutku nije poznata. Kokinos Pirgos (426 stanovnika) je luka grada Tymbaki i tu se mogu pronaći hoteli, apartmani, restorani i kafići. Klima ovog regiona je topla, na šta ukazuju brojni plastenici sa svežim povrćem.
Od Kokkinos Pirgosa počinje već pomenuta duga peščana plaža, i prostire se prema jugu do plaže Kommos. Na ovoj ogromnoj plaži morske kornjače (caretta caretta) leti polažu jaja. Kornjače i “gnezda” sa jajima štite volonterska udruženja. Plaža Kokkinos Pirgos je otvorena za zapadne vetrove, a na nju utiče i severni vetar meltemia. Tada na plaži nema skoro nikoga. Plaža počinje zapadno od žičane ograde vojnog aerodroma Tymbaki i pruža se prema zapadu do naselja Agia Galini (okrug Rethymno).
Istočni deo plaže, od luke do aerodroma, zove se Katalyki (slika na prethodnoj strani). Katalyki je veoma dobro uređena plaža sa suncobranima, ležaljkama, spasilačkom službom i zabavom na vodi. Postoji put koji prolazi duž obale sa mnogim kafićima i restoranima, u koje se rado svraća na piće. Na istočnom delu plaže Katalyki postoji velika močvara, jedna od najvažnijih u ravnici Mesara, koju vodom snabdeva reka Geropotamos.
Druga plaža nalazi se zapadno od luke Kokkinos Pirgos i zove se Makrimaliana. Deo plaže bliže Kokkinos Pirgosu je dosta širok, ali što se više odmiče plaža postaje sve uža i na nekim delovima nestaje kada ima talasa. Makrimaliana nije uređena plaža. Posetioci ostaju impresionirani izgledom stena iznad plaže koje su oblikovali vetar i more.
Kalamaki:
Lokacija: 67 km jugozapadno od Herakliona.
Opis: Kalamaki je potpuno uređena duga peščana plaža sa čistom vodom.
Kalamaki je malo primorsko selo (106 stanovnika) koje se nalazi između naselja Matala i Kokkinos Pirgos. Plaža ispred sela je samo mali deo (2,5 km) ogromne plaže koja se prostire u zalivu Messara.
Plaža je sa žutim peskom, dok je u moru velika glatka stena, pomalo klizava. Veliki talasi koje stvaraju severozapadni vetrovi, u kombinaciji sa stenovitim morskim dnom, otežavaju ulazak i izlazak iz mora. Ispred sela se nalazi dobro uređena plaža sa suncobranima, ležaljkama, tavernama, apartmanima, spasilačkom službom, dečjim igralištem, zabavom na vodi, itd. Ko više voli da bude usamljen na plaži trebalo bi da krene južnije, bliže plaži Kommos, koju uglavnom posećuju nudisti.
Ukoliko se krene na drugu stranu, prema severu, dolazi se do plaže Pahia Ammos. Plaža je stenovita na pojedinim mestima. Uz malo sreće može se naleteti na žurku na plaži koje meštani organizuju u avgustu. Plaža je potpuno neuređena i daleko je od turističkih sadržaja.
U blizini je vojni aerodrom Tymbaki, koji sada funkcioniše kao odmaralište za oficire. Pristup plaži od aerodroma nije težak, jer se ograda završava na plaži. Međutim, ne bi trebalo pokušavati da se prođe na drugu stranu, jer će se takav pokušaj završiti hapšenjem. Mogu se videti padobranci koji skaču iz malih aviona, koje koristi padobranski klub na aerodromu. U leto 2008. godine mali avion se srušio u more, ali je srećni pilot preživeo. Aerodrom Tymbaki ima veliki ekološki značaj za ravnicu Mesara, jer ga preseca reka Geropotamos, koja se uliva u more na plaži. Geropotamos je najveća reka ove oblasti i domaćin je stotina retkih ptica u nekoliko močvara.
Na velikoj plaži u zalivu Messara morske kornjače caretta-caretta polažu jaja. Zbog toga je tokom letnjih meseci zabranjeno šetanje noću neosvetljenim delovima plaže, kako bi se izbeglo uništavanje gnezda i zastrašivanje kornjača.
Kalamaki nema naročitu istoriju, jer je to sasvim novo naselje. Sagrađen je kao letovalište stanovnika Kamilari, tradicionalnog sela koje bi valjalo posetiti. Veruje se da je u davna vremena Kalamaki bio mala luka Festosa ili Gortysa, ali nema čvrstih dokaza.
Plaža je lako dostupna, ali uglavnom privatnim ili iznajmljenim automobilima ili čak motociklima, pošto je javni prevoz redak.
Komos (Kommos, Komo):
Lokacija: 67 km jugozapadno od Herakliona.
Opis: Komos je velika izolovana plaža blizu dobro posećenog letovališta Matala. Iako je u okolnom području leti gužva, to za Komos ne važi.
Cela plaža u zalivu Mesara je na udaru zapadnih vetrova, koji uglavnom duvaju u toj oblasti. Stoga je potreban oprez, jer je na morskom dnu sloj stena, a ne samo pesak. Zaštićena morska kornjača caretta caretta polaže jaja u pesak na plaži od maja do septembra.
Severni deo Kommosa, Potamos ili Potamoserma, je omiljena destinacija za ljubitelje naturizma, još od vremena kada je stotine hipika preplavilo područje. Postoji samo nekoliko stabala tamariske, ali ne i zgrade, jer je Kommos zaštićeno arheološko područje i izgradnja je zabranjena. Pored arheološkog nalazišta, prema jugu, postoji uređena plaža sa suncobranima, ležaljkama, toaletom, tuševima, tavernom i spasilačkom službom. Svuda okolo ima mnogo drveća i ogromnih peščanih dina, gde se može diviti belim ljiljanima, koji označavaju kraj leta. Ako se želi pronaći mesto za boravak preko noći ili za jelo, može se prošetati do obližnjeg sela Kalamaki, ili se odvesti do naselja Pitsidia i Matala. Između naselja Pitsidia i Kommosa postoji uređeni kamp.
Matala:
Lokacija: 69 km jugozapadno od Herakliona.
Opis: Matala je najpoznatije letovalište na južnoj obali okruga Heraklion. Uređena plaža pored čudnih stenovitih formacija nudi jednu lepu okolinu za opuštanje.
Matala se nalazi na granici ravnice Messara i planina Asteroussia. To je jedna od najpopularnijih turističkih destinacija na Kritu, a svakako najpoznatija plaža okruga Heraklion. Najviše je poznata po pećinama uklesanim u stene i hipicima iz sedamdesetih godina. Nalazi se nedaleko Festosa, druge po veličini palate minojske civilizacije. Matala je bila luka Festosa, a u rimsko doba postala je luka Gortysa.
Matala (67 stanovnika) se nalazi na izlazu iz male doline, koji je formirala veliki ograđeni zaliv sa pogledom na ostrvo Paximadia. U zalivu je lepa peščana plaža dužine 300 m, sa sitnim šljunkom i kristalno čistom dubokom vodom. Morsko dno je na pojedinim mestima prilično stenovito. Usled čestih zapadnih vetrova stvaraju se veoma veliki i neverovatni talasi. Na severnom delu plaže postoji ogromna pećina, sa čijeg vrha neki “ludi” ljudi skaču u more. Plaža je vrlo dobro uređena sa suncobranima, toaletima, tuševima, spasilačkom službom, prvom pomoći, terenima za odbojku na pesku, snek barovima, zabavom na vodi, izletničkim brodićima itd. U Matali su brojne opcije za smeštaj, zabavu i hranu. Na velikom delu plaže ima stabala tamariske, ispod kojih se može pronaći hladovina. U večernjim satima barovi na plaži su prepuni gostiju, lokalnog stanovništva i stranaca.
Do Matale je najbolje doći putem preko naselja Mires i prateći putokaze. Ukoliko se želi kombinovati poseta Matali sa posetom arheološkom lokalitetu Festos, tada se prate putokazi za Festos, odakle postoji drugi put do Matale. Postoje i redovne autobuske linije do / iz Herakliona.
Najupečatljivija karakteristika ove oblasti su brojne pećine, isklesane u mekom belom krečnjaku tokom više hiljada godina u severozapadnom delu zaliva. Postoji takođe i nekoliko podvodnih pećina. Veruje se da su se pećine Matala koristile kao grobnica tokom rimske i hrišćanske ere. Međutim, mnoge od njih su sobe, stepeništa, kreveti ili prozori, i sugerišu da su u praistoriji korišćene kao prebivalište.
Čuveni hipici su šezdesetih i sedamdesetih godina pronašli raj u tim pećinama, tokom posete i boravka u Matali. Hipici su se ponašali slobodno, uživajući u ljubavi i stvaranju. Znak hipika bila su dva prsta pobede, praćen sloganom “Peace Man” (mir čoveče). U to vreme nije bilo apsolutno ničega u tom području, sem malog ribarskog sela za stanovnike sela Pitsidia, tako da je osećaj slobode bio neograničen. Matala je postala toliko popularna kod hipika da su privukli više poznatih ličnosti kao što su Joni Mitchell (napisala je pesmu o Matali pod nazivom “Carey”), Bob Dylan, Janis Joplin i Joan Baez. Međutim, sve se naglo prekinulo tokom grčke diktature (sedamdesetih godina), kada je lokalna crkva proterala “sramne” hipike. Tada su se “deca cveća” preselila na druge plaže Krita (Preveli, Plakias, Lendas, Vai), ali većina njih se preselila na ostrvo Ios, u Kikladima, i nastavili je srećan život. Matala je bila napuštena dugo godina i arheolozi su zapačatili područje sa pećinama.
Poslednjih nekoliko decenija, region je suočen sa brzim razvojem i ništa ne podseća na atmosferu iz prošlosti. Danas se mogu videti hiljade ljudi, koji uživaju u kupanju na plaži, okruženu modernim hotelima i kako pričaju o izgubljenim prošlim vremenima. Pećine su otvorene za posetioce besplatno, ali je zabranjeno da se u njima boravi preko noći.
Vathi:
Lokacija: 79 km jugozapadno od Herakliona.
Opis: Vathi je izolovana i neuređena plaža udaljena od Matale nekoliko kilometara. Do plaže se dolazi zemljanim putem iz sela Sivas.
Vathi je spektakularna plaža 17 km jugozapadno od sela Sivas. Smeštena vrlo blizu najjužnije tačke Krita, rta Lithino, i daleko od gradskih centara, Vathi je idealna destinacija za nekoga ko želi vrhunski odmor.
Plaža se nalazi, kao i mnoge plaže na južnoj obali Krita, na izlazu iz male klisure, okružena liticama. Dugački zaliv štiti plažu od otvorenog mora, pa je Vathi prirodna luka. Nije slučajno da su gusari koristili Vathi kao sidrište. Dobro zaštićena plaža ima skoro uvek mirnu vodu, iako okolne plaže mogu biti na udaru vetra i talasa. Jedini vetar koji može stvoriti probleme na plaži Vathi dolazi iz jugozapadnog pravca.
Strane klisure su pune prekrasnih prirodnih udubljenja, nastalih erozijom krečnjaka od vetra i soli. U blizini postoji samo nekoliko improvizovanih baraka i primitivnih kućica, koji su izgradili meštani, uglavnom iz sela Gergeri. Njihovi preci koristili su ovo toplo mesto da provedu zimu, zajedno sa svojim ovcama. Srećkovići sada provode odmor na ovom mirnom mestu.
Na plaži postoji mali primitivni kafić, gde može nešto da se pojede i popije, orijentisan na goste, koji stignu do plaže uglavnom izletničkim brodićem iz Matale. Plaža je većim delom peščana, a mestimično ima kamenja. Voda nije mnogo duboka. Plaža je okružena stablima tamariske, ispod kojih se može pronaći hladovina. Nudizam na plaži nije dozvoljen, jer se smatra uvredom za versku istoriju područja (zbog manastira Odigitria).
Da bi se do plaže Vathi stiglo automobilom, vozi se asfaltnim putem od sela Sivas do manastira Odigitria. Kod manastira se skrene na desni put, prema zapadu, do planine Kefali i prelazi se divlji rt Lithino. Vozi se oko 15 km po prašnjavo-šljunkovitom putu, prateći putokaze za Vathi. Ko nema automobil ili mu je do njega stalo (!), bolje da dođe izletničkim brodićem koji do plaže Vathi polaze iz mesta Matala, Kokkinos Pirgos i Agia Galini.
23-Agiofaraggo:
Lokacija: 80 km jugozapadno od Herakliona.
Opis: Agiofaraggo je divna plaža na kraju klisure i popularno mesto za slobodno kampovanje i nudizam.
Plaža Agiofarago nalazi se na izlazu iz istoimene klisure. Da bi se stiglo na ovu plažu mora se proći klisura laganim pešačenjem u trajanju od oko 30-50 minuta, ili doći izletničkim brodićem iz mesta Matala, Agia Galini ili Kali Limenes. Preporučuje se prva opcija, jer staza između vertikalnih litica klisure oduzima dah. Na putu se mogu videti velike pećine u kojima i dalje žive pustinjaci.
Plaža na kraju klisure je zapanjujuća, sa finim peskom i čistom vodom, koja je obično veoma mirna. Zapadno od plaže se formirao lepi luk, kroz koji se može plivati. Na vertikalnim liticama koje okružuju plažu mogu se videti pustinjaci koji se mole. Nudizam nije dozvoljen, kao na svim verskim mestima Krita. Plaža je idealna za kampovanje, ali je potrebno poneti sve što je neophodno. Međutim, može se smanjiti težina tereta ako se ne ponese voda, koja se može uzeti iz bunara ispred crkvice, koja je udaljena samo pet minuta hoda od plaže. Takođe se tu može okupati (bez upotrebe šampona!).
Ko ima patike, u popodnevnim satima bi trebalo da se popenje do vrha litice na istočnom delu plaže. Pogled odatle je fantastičan. Nešto dalje, prema jugoistoku, nalazi se skriveno slano jezero Vourvoulitis, okruženo vertikalnim liticama. To je ponor povezan sa otvorenim morem podzemnim prolazom. Jezeru se može prići, ali je to izuzetno opasno. Da bi se saznao tačan položaj jezera potrebno je na karti pronaći tamnu površinu jugoistočno od plaže.
Kada se dolazi kolima iz Herakliona, trebalo bi voziti do sela Sivas, a zatim do manastira Odigitria (isto kao za plažu Vathi). Od manastira se vozi pravo (desni put vodi do plaže Vathi) po zemljanom putu za Kali Limenes. Posle 4 km potrebno je skrenuti desno (na tom mestu možda još uvek postoji primitivni putokaz za Agiofarago) i produžiti još oko dva kilometra do kraja puta, gde se nalazi veliki parking. Savet je da ne ostavlja automobil u hladovini ispod drveća, pošto se koze penju na automobile da bi jele sa drveća i tom prilikom mogu ozbiljno oštetiti automobil. Zatim dolazi na red već opisano pešačenje kroz klisuru.
Kada se dolazi čamcem ili brodićem, može se obići kameno ostrvce Papadoplaka, prekoputa plaže Agiofarago. Na njemu postoje velike rupe sa čistom morskom solju, koje skupljaju meštani.
Stena:
Lokacija: 75 km jugozapadno od Herakliona.
Opis: Plaža se razlikuje od uobičajenih po ogromnoj steni koja se nalazi usred uvale i okružena je uskim pojasom vode.
Plaža Stena se nalazi samo 500 m zapadno od luke Kali Limenes. Smeštena je u zaštićenom zalivu, koji je sakriven iza brda sa crkvom i pećinom Svetog Pavla. Prema legendi, apostol je živeo u ovoj pećini dve godine.
Do Stene se može doći automobilom iz mesta Kali Limenes, a ta deonica se može lako prepešačiti.
Ova plaža se ne nalazi u bilo kom turističkom vodiču Krita, iako to svakako zaslužuje. Reč stena na grčkom ne znači isto što i na srpskom, iako to u ovom slučaju savršeno odgovara, već znači moreuz, zbog tesnaca formiranog između stene i obale. Lepa plaža sa sitnim šljunkom je formirana pored mora. Stena je malo poznata i potpuno neuređena. Čak i takva, toliko je mala, da se čini pretrpanom kada je na njoj samo nekoliko ljudi.
Stena je vrlo dobar izbor za kupanje kada se već uloži napor da se dođe do mesta Kali Limenes, pogotovo kada nije velika gužva (npr. vikendom). Kali Limenes je u neposrednoj blizini, tako da nema potrebe da se brine o hrani, vodi i smeštaju. Ako se već dolazi na ovu plažu, greh je ne poneti masku za ronjenje, jer su stene idealne za istraživanje!
Kali Limenes:
Lokacija: 75 km jugozapadno od Herakliona.
Opis: Kali Limenes ima nekoliko predivnih plaža koje su pogodne za kupanje tokom cele godine.
Kali Limenes (dobra luka) je najveće primorsko selo u predelu planina Asterousia. To je jedna od retkih tačaka u priobalnom delu Asterousije, do koje se može stići asfaltnim putem. Put do Kali Limenesa je iz Miresa, zatim se prolazi selo Pompia u ravnici Messara i nakon toga selo Pigaidakia. Put je opasan i uzak i ima nekoliko oštrih krivina, ali se vredi deranžirati. Postoji varijanta dolaska u Kali Limenes zemljanim putem iz manastira Odigitria, a ovaj put će odabrati oni koji dolaze u Kali Limenes sa plaže Agiofarago ili žele da osete divljinu Asterousije.
Kada se dođe do sela Kali Limenes (21 stanovnik), prvo što upada u oči su rezervoari nafte kompanije SEKA naspram naselja na ostrvu Mikronisi, koga meštani zovu Apostol Pavle. Samo nekoliko Grka je čulo za Kali Limenes, ali sigurno svi znaju za porodicu Vardinoyannis, jednu od najbogatijih u Evropi. Ova porodica je počela svoje poslovanje 1961. godine izgradnjom ovih rezervoara, koji služe kao benzinska stanica za brodove koji prolaze Mediteranom i Sueckim kanalom. Ovi objekti izazivaju “vizuelno zagađenje”, ali srećom more ostaje veoma čisto.
Ako izuzmemo odbijajući pejzaž rezervoara, posetioci će sigurno biti očarani predivnim plažama Kali Limenesa, koje su pogodne za kupanje tokom cele godine. Kao što i govori ime, more u Kali Limenesu je skoro uvek mirno, sem zimi. Ovo je bio jedan od razloga za izgradnju rezervoara upravo na ovom mestu. Ako se poseti mesto tokom vikenda, sve njegove plaže su preplavljene hiljadama ljudi, uprkos napornog puta kroz Asterousiju.
Prva plaža na koju se nailazi na istoku, po dolasku iz sela Pigaidakia, je Makria Ammos (dugi pesak). To je duga plaža (slika na prethodnoj strani) sa finim sivkastim šljunkom i tamnom dubokom vodom. Na istočnom delu plaže u moru ima stena. Stena u blizini obale zove se Aspros Volakas (bela stena), dok se druga, dalje od obale, zove Mavros Volakas (crna stena). Ukoliko se krene prema istoku, plaža je sve mirnija, i tu se može videti veliki broj nudista, koji uživaju u izolovanosti. Makria Ammos je takođe poznata pod nazivima tamariska ili drveće zbog nekoliko stabala tamariske koji pružaju hladovinu posetiocima. Mesto je idealno za kampovanje, ali svakako ne vikendom. Meštani čak ovu plažu zovu Sissamolakos, a ime je nastalo zbog uzgoja susama tokom mletačke okupacije. Plaža nije mnogo uređena, ali na zapadu postoji nekoliko restorana i hotela-vila koje pripadaju porodici Vardinoyannis.
Zapadno od plaže Makria Ammos je selo Kali Limenes, okruženo gustim maslinjacima. Ispred sela je formiran mali zaliv, sa malom lukom i lepom plažom Psili Ammos (sitan pesak). Plaža (na slici) opravdava svoje ime i idealna je za decu. Pored nje ima apartmana, nekoliko restorana i mini market. Psili Ammos je najposećenija plaža područja i generalno je na plaži gužva, pogotovo vikendom. Žurke na plaži se održavaju avgustom i uz malo sreće može se prisustvovati.
Chrysostomos (Crisostomos):
Lokacija: 78 km jugozapadno od Herakliona.
Opis: Chrysostomos je sagrađen na mestu antičkog grada Lassea, koji je bio luka Gortysa, glavnog grada Krita u rimsko doba.
Chrysostomos je mali primorski zaselak (52 stanovnika), koji se nalazi tri kilometra istočno od Kali Limenesa. Selo je turistički slabo razvijeno i ima nekoliko kafana, mini market i sobe za izdavanje. Chrysostomos je sagrađen na mestu antičkog grada Lassea, koga je posetio sveti Pavle tokom boravka na Kritu. Lassea je bila bogata naslagama rude bakra, koja se tu eksploatisala.
Plaža Lassea (slika na sledećoj strani) ispred sela je veoma lepa, sa krupnim peskom i dobro je zaštićena od zapadnih vetrova. Nije uređena, ali ima prednost da je blizu naselja. Na zapadnom kraju plaže su u moru “poređane” stene do ostrvceta Trafos. To je staro pristanište drevnog grada Lassea. Stene su na tom mestu od 1960. godine, kada su korišćene za izgradnju rezervoara nafte u Kali Limenesu. Na ostrvu i na plaži, preko puta Trafosa, mogu se i dalje videti ostaci drevnog grada Lassea.
Plaža nastavlja zapadno od Trafosa, formirajući posebnu plažu sa čudnim nazivom Segrezo Ryaki, okrenutu prema zapadu. Ova plaža je veoma blizu rimskog groblja koje je tu pronađeno. Plaža je izolovana i idealna je za nudizam, ali je stenovitija od glavne gradske plaže. Na zapadnoj kraju nalazi se izvor koji ima vodu tokom cele godine.
Još jedna mala šljunkovita plaža nalazi se jedan kilometar istočno od Chrysostomosa i upravo se tako zove. Plaža je stenovita i uglavnom se koristi kao luka. Nije uređena, ali postoje sobe i taverna u blizini, odakle zemljani put vodi do plaže.
Ako se produži dalje zemljanim putem prema istoku, nakon sto metara dolazi se neverovatne sakrivene plaže Maha. Maha (slika dole) ima sitan šljunak i kristalno tamno plavu vodu. Na plaži nema drveća, a hladovina se jedino može pronaći u pećini na istočnoj strani plaže. Kampovanje je zabranjeno, što je obeleženo odgovarajućim znacima.
Do Chrysostomosa se dolazi asfaltnim putem koji počinje jedan kilometar istočno od Kali Limenesa i vodi prema istoku do Lendasa. Posle dva kilometra vožnje ukazaće se selo Chrysostomos na desnoj strani.
Trafoulas (Dragon Bay, Psili Ammos):
Lokacija: 69 km južno od Herakliona.
Opis: Trafoulas je potpuno izolovana plaža na jugu Krita, koja je formirana na izlazu iz malog kanjona na rtu Trafoulas ili Trahilas.
Trafoulas ili Dragon Bay (Zmajev zaliv) se nalazi četiri kilometra istočno od naselja Lendas. Prema legendi, plažu je posetio kralj Minos sa svojom svitom, dok se na susednoj plaži Loutra kupala Minosova supruga Pasiphae i njena ženska pratnja.
Da bi se uopšte stiglo do ove plaže mora se voziti po nekategorisanom putu koji polazi iz luke Lendas (u Loutri) prema selu Krotos. Posle samo 500 m ugledaće se mali kanjon sa desne strane i to je polazna tačka planinarske staze koja vodi do plaže. Na kraju nekategorisanog puta može se uživati u prelepoj panorami koja obuhvata južnu obalu Krita od Loutre do Lendasa. Na tom mestu je potrebno parkirati automobil i pratiti stazu do plaže (15-20 minuta hoda). Naravno da je lakše, ali manje avanturistički, da se na plažu Trafoulas dođe izletničkim brodićem iz Lendasa. Klisura je veoma lepa i puna lijandera.
Plaža Trafoulas se naziva i Psili Ammos (sitan pesak) i najlepša je na širem području. Sem par ljudi koji ponekad borave u velikoj pećini, plaža je pusta. Na istočnom delu plaže postoje četiri jame, dve visoko na liticama i dve na plaži. One mogu ponuditi neku vrstu zaštite od sunca, pod uslovom da ih neko drugi nije prethodno zauzeo. Stene na istočnom delu plaže pogodne su za penjanje i postoje naznake da su korišćene u tu svrhu (postoje kuke na nekim liticama). Plaža je prilično dugačka sa sitnim sivkastim šljunkom i glatkim stenama u sredini plaže i ima veoma duboku čistu vodu. Okružena je ogromnim vertikalnim liticama, koje nastavljaju da se spuštaju vertikalno nekoliko metara u vodu. U dubokoj vodi ima dosta ribe, koja privlači iskusne ribare. Stene na obali su isklesane vremenskim uslovima i formiraju divne prirodne mermerne skulpture. Pahia Ammos je uglavnom poznata naturistima, koji se tu osećaju veoma dobro zaštićeni od radoznalih očiju.
Jedini nedostaci su da, sem pećina, gotovo ne postoji hladovina kada je sunce u zenitu. Trafoulas nije naročito pogodno mesto za kampovanje, jer treba da se nose stvari kroz klisuru. Dobra stvar je da ukoliko se nešto zaboravi, naselje Lendas je prilično blizu, ali bi trebalo ponovo proći klisuru.
Tripiti (Trypiti):
Lokacija: 73 km južno od Herakliona.
Opis: Tripiti je mirna i izolovana plaža sa sitnim šljunkom i čistom tamno zelenom vodom.
Tripiti (ili Trypiti) nalazi se 12 km istočno od naselja Lendas, u maloj ravnici na izlazu iz klisure Tripiti (da ne bi bilo zabune, istoimena klisura postoji i u oblasti Sfakia, Chania). Ime je dobilo po crkvi Panagia Tripiti, koji je sagrađena u jednoj pećini na dnu kanjona.
Da bi se stiglo do ove izolovane plaže postoje dve mogućnosti, u oba slučaja su to dugi prašnjavi putevi. Prva varijanta je težak zemljani put koji počinje kod luke Lendas, dug 6 km, i prolazi istočno od sela Krotos. Na drugom kilometru zemljanog puta dolazi se do raskrsnice, gde je potrebno skrenuti desno. Put preseca rt Trafoulas i završava se na plaži Tripiti posle mnogo prašine i truckanja automobilom, ali zato sa pogledom na pravo kritsko ruralno područje.
Druga mogućnost je da se vozi putem dugim devet kilometara, koji polazi iz sela Vassiliki, smeštenog u ravnici Messara. Dobar zemljani put preseca divlje planine Asterousia i prolazi kroz klisuru Trypiti, sa prelepim kraškim formacijama uz put. U jednom trenutku, blizu plaže, klisura postaje izuzetno uska i njome može proći samo jedan automobil. Taj deo klisure dugačak je oko 250 m i vožnja njime traje oko 30 sekundi (može se videti na you tube). Ovo mesto, sa visokim liticama liči na “poljubac” dve stene, zaista je neverovatno i vredi ga posetiti, čak i ako se izabere prva varijanta. Ova tačka se naziva Steno Faragi (uska klisura), ali većina ljudi tim imenom pogrešno zove susednu klisuru koja vodi do plaže Trafoulas, a koja se zove Pidimatou.
Koja god varijanta da se izabere, zagarantovano je da će kada se dođe na plažu, pejzaž očarati. Kontrast mirnog pejzaža na plaži i okolnog divljeg planinskog pejzaža oduzima dah. Nekoliko metara od obale su stabla tamariske ispod kojih se može kampovati. Plažu sa zapada štiti rt Filakas (stražar).
Tripiti nije uređena plaža, što je za očekivati, ali postoji mala taverna. Posebno u avgustu na plaži ima dosta posetilaca, uzimajući u obzir da se radi o izolovanoj plaži. Jedino što odudara od pejzaža su nezakonito sagrađene sobe za iznajmljivanje i brojne prikolice, koje je za stalno postavilo lokalno stanovništvo.
Treis Ekklisies:
Lokacija: 84 km južno od Herakliona.
Opis: Locirano na južnoj obali Krita, Treis Ekklisies je izolovano letovalište do koga se dolazi zemljanim putem.
Treis Ekklisies (tri crkve) je izolovano primorsko selo sa 13 stanovnika koje se nalazi usred divljih i teško pristupačnih predela planine Asterousia. Okolno područje je jedno od najizolovanijih na Kritu, teško je pristupačno, ali ima neverovatne plaže.
Plaža u selu duga je oko 600 m i nije uređena. Mekani pesak i čista voda su neke od njenih jedinstvenih karakteristika. Plaža je poznat po porodičnoj i prijateljskoj atmosferi i prirodnom okruženju. Sa predivnom planinom u pozadini i izvanrednim pogledom na otvoreno more, ovo selo je stvoreno za miran odmor. Pored plaže ima taverni i soba za izdavanje.
Do Treis Ekklisiesa stiže se zemljanim putem iz sela Paranymfi, koji je težak za vožnju, dug je oko 10 km i ima 20 serpentina. Ovaj put se probija kroz planine Asterousia i spušta se kroz strm, ali prelep pejzaž.
U selu Paranymfi može se posetiti vizantijska crkvu Svetog Pavla sa starim freskama (XIV vek). Usred ovog suvog područja, u klisuri Amabas, nalazi se neverovatan vodopad visine 145 m!
Tsoutsouros (Tsoutsouras):
Lokacija: 79 km južno od Herakliona.
Opis: Tsoutsouros je divno i mirno odmaralište na južnoj obali Krita. Ovo je odlično mesto za opuštanje i porodični odmor.
Tsoutsouras ili Tsoutsouros (nastalo od mletačke reči zuzzuro) se nalazi na izlazu iz impozantne klisure Mindris. Izgrađen je na mestu antičkog grada Inatos, koji je bio luka Priansosa (nalazi se u blizini sela Kasteliana). Preciznije, Tsoutsouras je dvojno selo, koje se sastoji od sela Pera Tsoutsouros i Tsoutsouros, koju danas stanovnici naselja Arkalohori koriste kao luku. Područje je veoma dobro uređeno i turistički razvijeno, ali je još uvek destinacija za miran i spokojan odmor.
Istočno i zapadno od male luke su dva velika zaštićena zaliva u ukupnoj dužini od dva kilometra, koja imaju krupan pesak i kristalno čistu vodu. Plaža je delimično uređena sa suncobranima i ima nekoliko stabala tamariske. Idealna je za porodični odmor, jer svi potrebni objekti za smeštaj, zabavu i ishranu u neposrednoj blizini. Takođe se možete koristiti Tsoutsouras kao polazna tačka za upoznavanje okolnih plaža.
Važno je napomenuti da se kupanje na plaži Tsoutsouras smatra terapijom zbog visoke koncentracije soli i joda i da se tu leče mnogi Krićani. Pojedini lekari preporučuju kupanje u Tsoutsourasu za one koji imaju muskuloskeletne i ortopedske probleme.
Do Tsoutsourosa postoji asfaltni put, koji se od glavnog puta Heraklion – Ierapetra odvaja kod mesta Kato Kasteliana i dugačak je deset kilometara. Blizu Tsoutsourosa na tom putu ima nekoliko serpentina.
Sidonia (Psari Forada, Syndonia, Kato Psari):
Lokacija: 89 km jugoistočno od Herakliona.
Opis: Sidonia je mirna plaža na južnoj obali Krita, koja se nalazi odmah pored porodičnog letovališta Psari Forada.
Sidonia (ili Sindonia ili Kato Psari, 292 stanovnika) se nalazi u prostranoj kotlini, devet kilometara istočno od naselja Viannosa i jedan kilometar južno od sela Psari Forada (ili Mesa Psari). Plaža se po ovom obližnjem selu naziva i Psari Forada. Veruje se da se nalazi na mestu drevnog grada Sidonia. Prvobitno je bilo primorsko mesto ribara i poljoprivrednika iz sela Kalami, koje se nalazi devet kilometara severno. Psari Forada i Sidonia su skriveni u dubokoj dolini kojom teče mali potok.
Oblast ima toplu klimu, koja je pogodna za gajenje maslina, južnog voća (banane) ili ranog povrća. Područje Psari Forada je doživelo blagi turistički razvoj u poslednjih nekoliko godina i sada je tradicionalno mirno mesto, pogodno za miran odmor u vrlo ležernom tempu.
Plaža se proteže od rta Theophilos (istok) prema zapadu, do brda Sendona. Ima divnu obalu sa tamno sivim krupnim peskom i sa čistom mirnom vodom. Ima mnogo stabala tamariske koja pružaju prirodnu hladovinu. Naravno, hladovina se može pronaći i ispod suncobrana postavljenih na plaži. Postoji nekoliko restorana, taverni, mini market, apartmani i jedna apoteka u blizini. Tu je i zabava na vodi i tereni za odbojku na pesku.
Plaža je prilično mirna, ali ko želi da se potpuno usami trebalo da pođe prema istoku. Odmah iza rta Theophilos sa malim svetionikom, nalazi se jedinstvena izolovana plaža Thiofilo. Ispred plaže Thiofilo postoji velika stena, koju meštani zovu Psaroharako. Voda je vrlo duboka i formira malu prirodnu luku. Može se otići i zapadni deo glavne gradske plaže, koji je mirniji od centralnog.
Tokom avgusta Kulturno udruženje Kalami organizuje žurke na plaži i muzičke manifestacije. Organizuju se i sportska takmičenja pod nazivom “Sidonia”, koja obično uključuju igre kao što su odbojka na pesku, fudbal na pesku, plivanje, veslanje, nadvlačenje konopca, bekgemon, stoni tenis, trčanje, košarka, streljaštvo itd. Iskustvo je fantastično i može se slobodno pridružiti.
Tertsa:
Lokacija: 91 km jugoistočno od Herakliona.
Opis: Tertsa je mirna plaža na južnoj obali Krita, između Psari Forade i Myrtosa. Plaža nije uređena, ali ima par turističkih objekata u selu.
Tertsa je malo selo (79 stanovnika) koje je bliže Agios Nikolaosu (okrug Lassithi) nego Heraklionu. Nalazi se 54 km jugozapadno od Agios Nikolaosa, između sela Myrtos (okrug Lassithi) i Psari Forade. Smešteno je u zelenoj dolini kojom teče reka Tsounas. U maloj klisuri koju je formirala reka može se pronaći izvor sa svežom vodom.
Tertsu je osnovalo nekoliko osoba koje potiču uglavnom iz sela Sykologos, 7,5 km severnije. U početku, objekti su korišćeni kao skladište za rogač i južno voće proizvedeno u regionu. Danas se neki stanovnici i dalje bave poljoprivredom, a područje je puno velikih staklenika sa bananama i sa otvorenim poljima na kojima se uzgajaju paradajz, paprika, krastavac itd.
U selu se nalazi mirna plaža sa krupnim sivim peskom i lepom kristalno čistom vodom. Selo nije turistički razvijeno i zadržalo je jedinstvenu kritsku autentičnost. Postoje samo 2-3 taverne i vrlo malo soba. Plaža nema suncobrana, ali postoje stabla tamariske ispred naselja koja nude prirodnu hladovinu. Na zapadnom kraju plaže postoji velika okrugla stena.
Druga zadivljujuća plaža, Psaroharako, nalazi se odmah iza ove stene. Ova plaža je lepša i izolovanija od one u naselju. Postoji kratak i prilično dobar zemljani put koji povezuje ovu plažu sa selom.
Tertsa, srećom, nije dobro poznata i jedno je od poslednjih autentičnih mesta Krita, što je dovoljan razlog da se posetiti. Ovde se može videti kako je izgledao Krit pre nekoliko decenija.