Da odete na planinski odmor usred Atlantika? Ako vam se ova ideja sviđa, idite na Pico, drugo po veličini ostrvo Azora. Nazvan po planini, koja je ujedno i najveća atrakcija ostrva: visoka 2351 m, Montanha do Pico je najviši vrh ne samo arhipelaga već i čitave Portugalije, kao i jedan od najviših vulkana na svetu. Iskusni planinari mogu doći do vrha i uživati u spektakularnom pogledu; drugi mogu na lakše, ali ne manje vredne šetnje u unutrašnjosti i diviti se prostranstvima vinograda među stenama lave. Ne bi trebalo očekivati bujno zelenilo koje se obično povezuje sa Azorskim ostrvima: lava i njegova prepoznatljiva karakteristika, toliko da se naziva i “sivo ostrvo”. Glavni centri ostrva su Sao Roque, Madalena i Lajes.
Pico (Ilha do Pico, portugalski izgovor piku) je ostrvo u centralnoj grupi Azora. Pejzaž karakteriše istoimeni vulkan, Ponta do Pico, koji je najviša planina Portugalije, Azora i najviša nadmorska visina Srednjoatlantskog grebena. U tradiciji portugalskog pesnika Raula Brandãoa, Picko se naziva Ilha Preta (“crno ostrvo”), zbog svog crnog vulkanskog tla, koje neguju vinograde koji su nekada omogućili razvoj privrede ostrva. Pico je drugo po veličini i, geološki gledano, najnovije ostrvo na Azorima, staro je oko 300.000 godina.
Ostrvo je 17,5 km južno od ostrva São Jorge i samo 7 km istočno od ostrva Faiala, u Centralnoj grupi ostrva, oblasti koja je kolokvijalno poznata kao O Triângulo (Trougao). Pico je dugačak 46,3 km, a najveća širina je oko 16 km. Površina je 446 km2, što ga čini drugim najvećim od Azorskih ostrva. Obala dužine 151,8 km blago je razvedena uvalama i zalivima. Koeficijent razuđenosti je 2,03. Pristup moru ne predstavlja poteškoće, osim u delovima sa strmim, nestabilnim liticama, podložnim čestim odronima (naročito na severoistoku i jugoistoku ostrva). Morske ptice pronalaze povoljne uslove za gnežđenje u ovim staništima. Na celoj obali preovladavaju stenovite podloge (ploče koje se smenjuju sa valjanim šljunkom), nema peščanih plaža, ali postoje brojni plimni bazeni i prirodne uvale koje se koriste za kupanje.
Duž centralne ravnice vulkanskih konusa do istočne obale, pejzaž je prožet ostacima kratera i konusa ispunjenih jezerima, a dominira drevni vulkan Topo. Geomorfološki, ostrvo se sastoji od tri celine:
• Vulkan Topo – nalazi se na najjužnijoj tački ostrva, odgovara drevnom vulkanu nastalom preklapanjem različitih tokova lave i uništenom erozijom i klizištima;
• Visoravan Achada – proteže se od istočne strane ostrva do stratovulkana, to je aksijalna zona duž planinskog grebena ispunjenog kraterima punim jezera, gustim šikarama i šumama. Konusi u ovom regionu su orijentisani duž ose zapad-severozapad i jug-jugoistok;
• Vulkan Pico – zauzima zapadni deo ostrva i odgovara centralnom vulkanu sa 2.351 m nadmorske visine, nastalom brojnim havajskim i strombolijanskim erupcijama. Duž njegovih bokova nalaze se raznovrsni konusi lave koji se formiraju duž radijalnih preloma i raseda.
Tektonske strukture ostrva Pico uglavnom su orijentisane duž ose zapad-severozapad ka istoku-jugoistoku i severoistok prema jugozapadu. Glavna osa kontroliše glavne strukture, posebno glavnu planinu Pico, dok sekundarne ose utiču na radijalne frakture i rasede duž centralne ravnice i istočnog vulkana.
Slično geomorfološkim strukturama opisanim gore, Madeira (1998) je identifikovao vulkanske oblike reljefa u sledećim jedinicama:
• Vulkanski kompleks Lajes – odnosi se na najstarije vulkanske strukture, koje obuhvataju vulkane, lave i krhotine koje su stare između 35 i 300 hiljada godina; čini strukture istočnog dela ostrva, uključujući drevni vulkan Topo.
• Vulkanski kompleks Calheta de Nesquim – koji datira pre oko 230.000 godina, ovo je zona konusa i bazaltnih lava, povezana sa platoom Achada, i mnogim rasedima duž centralne visoravni ostrva.
• Vulkanski kompleks Madalena – najnoviji vulkanski kompleks, sa geološkim i istorijskim erupcijama; obuhvata bazaltni stratovulkan Pico, ali i mnoge konuse, rasede i polja lave koja okružuju vrh visine 2.351 m.
Poslednja vulkanska erupcija (koja je sporna) dogodila se 1963. godine, u maloj podmorskoj erupciji na severozapadnoj obali. Pre toga, velika vulkanska aktivnost bila je očigledna u poljima lave koja su nastala samo u oblastima Prainha (1562-64), Santa Luzia (1718), São João (1718) i Silveira (1720). Putevi tokova lave su i dalje vidljivi; one u XVI veku i 1718. godine bile su posebno značajne i protezale su se preko 10 km. Danas se jedini vidljivi dokazi aktivnog vulkanizma pojavljuju na vrhu Pico, u podnožju i unutrašnjosti Piqueninha (mini vrh na vrhu); postoje nepravilne emisije iz pukotina u ovoj zoni. Pored toga, postoje emisije na istočnim bokovima između 1500 i 2000 m nadmorske visine. Takođe su pronađene oblasti degasifikacije duž raseda, kao i izvor bogat CO2 u oblasti Silveira.
Pico je, kao i druga ostrva, podložan seizmičkim događajima, iako su njihovi epicentri prvenstveno lokalizovani u kanalima Faial-Pico ili Pico-São Jorge. Samo tri značajna tektonska zemljotresa pogodila su ostrvo Pico od početka naseljavanja: zemljotres iz 1757. godine, koji je izazvao značajnu štetu u istočnom delu ostrva, uključujući smrt 11 ljudi i urušavanje crkve i nekoliko kuća; seizmička kriza iz 1973. godine (oktobar 1973-maj 1974) u kojoj je glavni zemljotres (sa magnitudom 5,5) naneo znatnu štetu na 2.000 kuća na ostrvu, zbog čega je skoro 5.000 ljudi ostalo bez krova nad glavom; i zemljotres 9. jula 1998. godine, najjači zemljotres registrovan u poslednjih 30 godina, čiji je epicentar bio na ostrvu Faial, dostigavši jačinu od 5,8 stepeni. Osetio se i na ostrvu Pico; pojedine kuće su oštećene. Drugi zemljotresi koji su pogodili ostrvo su: seizmički događaji iz 1957-58. godine povezani sa erupcijom vulkana Capelinhos (na Faialu), zemljotres na ostrvu São Jorge iz februara 1964. godine i zemljotres iz 1926. godine, čiji je epicentar registrovan u kanalu između ostrva Faial i Pico.
Prema tabeli zauzetosti zemljišta Azorskih ostrva iz 2018. godine, u poređenju sa drugim ostrvima arhipelaga, Pico ima, i po proporciji i po ukupnoj površini zemljišta, najveću površinu netaknutih autohtonih šuma laurisilve i širokolisnih šuma, odnosno respektivno 2,9% i 30% površine ostrva. Pico je jedino ostrvo na Azorima gde pašnjaci i livade nisu dominantni pejzaž (koji čine samo oko 29% površine).
Kao i preostala ostrva na Azorima, Pico je pretrpeo opsežnu seču šuma nakon naseljavanja. Dok je deo zemljišta, posebno na obali, korišćen za stanovanje, većina zemljišta se koristila i još uvek se koristi za poljoprivredu, stočarstvo i drvnu industriju. Pored toga, nekoliko uvođenja egzotičnih vrsta u XIX veku, rezultiralo je invazijom i uništavanjem preostalih autohtonih staništa.
Više od trećine zaštićenih područja Natura 2000 na Azorima nalazi se na Picu. Takođe ima najveći broj vulkanskih šupljina (pećina lave) bilo gde u arhipelagu, 86 od 225.
Područje ostrva na velikoj nadmorskoj visini, pokazuje oblačnost u blizini vrha
Pico, kao i druga ostrva u arhipelagu, ima blagu primorsku klimu sa velikim količinama padavina i visokom vlažnošću tokom većeg dela godine. Međutim, zbog karakterističnih topografskih varijacija, temperatura i nivoi padavina značajno variraju u zavisnosti od nadmorske visine i lokacije, pri čemu su padavine generalno više koncentrisane na istoku. Temperature variraju za približno 8°C između najhladnijeg meseca februara i najtoplijeg meseca avgusta.
Na nižim nadmorskim visinama, gde živi većina stanovništva, Pico ima vlažnu suptropsku klimu, sa kišovitim zimama (prosečno oko 14,5°C), toplim, primetno sušnijim letima (prosečno oko 22 °C), mada generalno nedovoljno sušnim da bi se klima klasifikovala kao mediteranska. Ima prosečnu godišnju temperaturu od 17,5-18°C i oko 1.000 do 1.600 mm padavina svake godine, iako su vrednosti od čak 2.000 mm tipične za centralnu severoistočnu obalu. Zbog visoke relativne vlažnosti vazduha (oko 80%), leta se mogu činiti nešto toplija nego što zaista jesu.
Na višim nadmorskim visinama, kao što je plato Achada, temperature su niže i količina padavina se povećava, stoga klima prelazi u vlažnu okeansku. Prosečna relativna vlažnost vazduha ostaje oko 90% i magle koje stvaraju hladne vazdušne mase koje se podižu sa okeana, stvaraju okruženje tipično za kišnu šumu. Mesta kao što su jezera Caiado i Paul primaju, respektivno, 4.698 odnosno 3.357 mm padavina svake godine, a planina Pico je priznata kao područje sa najvećom godišnjom količinom padavina u Portugaliji (preko 5.000 mm godišnje na severoistoku vulkana).
Na oko 1.200 m visine klima postaje subpolarna okeanska (donekle uporediva sa Farskim ostrvima). Kako visina prelazi 1.500 m i premašuje planetarni granični sloj, nivoi padavina i vlažnosti se smanjuju dostižući vrh planine Piko za koji se procenjuje da će primiti samo 500 mm padavina. Temperature na vrhu stratovulkana u proseku su 2°C i sneg se često može videti u hladnijim mesecima, što je jedno od retkih mesta u arhipelagu gde je ovaj fenomen moguć. Klima je klasifikovana kao alpska na samom vrhu.
Pico je registrovao najvišu temperaturu ikada zabeleženu na Azorima, 32,1°C 7. septembra 1985. godine na aerodromu Piko i iako nema klimatskih stanica na planini Pico, verovatno je da je ostrvo takođe iskusilo najniže temperature u arhipelagu na vrhu planine.
Lajes do Pico
Istorija
Tačan datum otkrića ostrva nije poznat. Međutim, u katalonskom Atlasu iz 1375. godine, Pico je prikazan duž nekoliko drugih ostrva na Azorima, gde je označen kao li colunbj. Na karti Cristofora Soliga iz 1475. godine Pico je opisan i kao ostrvo Dom Diniz (ili São Diniz) i kao Insula Columbi.
Iako su Azori bili naseljeni od 1439. godine, naseljavanje Pica je počelo tek osamdesetih godina XV veka, kada je Pico postao deo susednog ostrva Faiala i bio pod njegovom kontrolom. Smatra se da je Pico poslednje od ostrva Centralne grupe koje je naseljeno.
U pismu od 28. marta 1481. godine administrator Azora, D. Beatriz, dao je ostrvo Pico u posed prvom kapetanu donatarije (kolonijalni službenik kome je kruna dodelila jurisdikciju, prava i prihode nad nekom kolonijalnom teritorijom), D. Álvaru d’Ornelasu, stanovniku ostrva Madeira, pod uslovom da naseli na ostrvu Pico (‘kapetani’ često često plemićkog porekla, dobijali su prava na zemljište u regionima koji nisu bili dovoljno važni da bi zaslužili ‘guvernera’ i bili su jeftin način za državu da naseli novu teritoriju). d’Ornelas nije uspeo da privuče naseljenike, pa je 29. decembra 1482. godine flamanski kapetan ostrva Faial, Jós d’Hutra, postao novi kapetan. Prenos ostrva Pico na Jós d’Hutru ne samo da potvrđuje da Pico nije kolonizovan krajem XV veka, već i pokazuje interesovanje za povećanje ostrvske populacije ostrva centralne grupe. Ovo je bilo razumljivo s obzirom na rastući geoekonomski značaj Azorskog arhipelaga u to vreme, pošto se portugalska monarhija širila u Maroko i duž zapadne afričke obale.
Stanovništvo se sporo povećavalo, delom zbog poteškoća u uzgoju pšenice. Do 1587. godine bilo je manje od 3.000 stanovnika. Kvalitet zemljišta nije bio zadovoljavajući, jer je to bilo vulkansko zemljište koje se uglavnom sastojalo od nedavnog bazalta. Jedan od primera je Mistério de São João, rezultat erupcije iz 1718. godine. Pored toga, na ostrvu ima malo reka u poređenju sa drugim delovima arhipelaga. Poslednje erupcije magme dogodile su se 1718. i 1720. godine i stvorile su tri vulkanska konusa: Santa Luzia i São João 1718. godine i Silveira 1720. godine.
Madalena oko 1848. godine
Osim nekoliko robova poslatih da čuvaju ovce u izolaciji pre naseljavanja Evrope, prvi stanovnici ostrva bili su prvenstveno Portugalci, ali različitog porekla. Doseljenici portugalskog porekla pristizali su iz različitih delova metropole, neki su prolazili kroz ostrvo Madeira ili druga ostrva Azora, posebno Terceiru. Neki stanovnici su imali plemićko poreklo, posedovali su zemlju i dobra; bilo je svetovnog i redovnog sveštenstva, posebno franjevaca; a drugu grupu činili su trgovci, zanatlije, zemljoradnici i zanatlije. Mali broj Jevreja dolazio je s početka XVI veka, a u to vreme je bilo i ugovornih robova afričkog porekla koji su se bavili poljoprivredom i domaćim poslovima. Prva opština na Picu osnovana je u Lajesu, gde je bila dostupna sveža voda (to dokazuje naziv mesta Ribeiras).
Istočna obala ostrva
Oko 10.000 stanovnika živelo je na Picu 1695. godine. Pico se pomerio “gore na lestvici” urbanih hijerarhija sa petog najvećeg centra na Azorima na četvrto, iza São Miguela, Terceire i Faiala. Do sredine XVIII veka stanovništvo je brojalo 19.000 ljudi. 1542. godine stanovnici severnog dela ostrva tražili su od kralja Joãoa III od Portugalije da stvori drugo selo, kako bi se omogućio bolji red i zakon u pograničnoj privredi u vezi krađe i korupcije. Osnovan je São Roque do Pico. Tek mnogo kasnije, kada je veza između ostrva Pico i Faial dodatno ojačala, pojavila se potreba za stvaranjem treće opštine; Madalena je osnovana 1723. godine (veći grad Horta udaljen je 7 km na Faialu i tamo su živeli mnogi vlasnici zemljišta i vinari sa ostrva Pico).
Ostrvima Pico i Faial su zajednički upravljali do 1766. godine, kada je Pico postao sastavni deo provincije Azori, koju je vodio kapetan-general sa sedištem u Angri (na ostrvu Terceira). Centralizovanje uprave na ovaj način imalo je slab uspeh: 1836. godine stanovnici Pica su ponovo integrisani u manju administrativnu jedinicu, treći azorski okrug, sa ostrvima Faial, Flores i Corvo.
Doseljenici su u početku uzgajali pšenicu i masline pored razvoja drvne industrije, kao na Faialu (na osnovu lišajeva koji su izvezeni u Flandriju za proizvodnju komercijalnih boja). Ova dva ostrva su često delila aktivnosti za život. Vinogradarstvo je, uz pomoć bogatijeg zemljišta koje se nalazi u pogodnoj mikroklimi, brzo raslo. Industriju su uznemirile poslednje vulkanske erupcije, ali vinogradarstvo je značajno proširilo mogućnosti za komercijalni život. Proizvodnja čuvenog vina verdelho, koja datira dva veka unazad, bila je nadaleko cenjena u mnogim zemljama (uključujući Englesku i Ameriku, pa čak i u palatama ruskih careva). Vinogradarstvo je opadalo sa širenjem pepelnice i filoksere sredinom XIX veka, stvarajući krizu na ostrvu koja je trajala do XX veka.
Druga velika ekonomska aktivnost bio je kitolov. Prisustvo američkih i britanskih kitolovaca u vodama Azora krajem XVIII veka stabilizovalo je privredu. Kitolov je postao primarna industrija oko ostrva sve dok nije ukinut 1986. godine. Fabrika za preradu kitova je sada muzej.
Kitolov je nekada bio glavna grana privrede na ostrvu Pico
Stanovništvo
Prvi podaci o broju stanovnika odnose se na 1695. godinu, kada ih je bilo 10.028. Stanovništvo se brzo uvećavalo, pa je 1776. godine bilo 21.061 stanovnika, a 1849. godine 31.000. To je ujedno i rekordan broj stanovnika ostrva. Teško je poverovati da ih po popisu iz 2021. godine ima samo 13.895, što predstavlja 45% u odnosu na 1849. godinu.
Geološka, geomorfološka i klimatska ograničenja su igrala (i još uvek imaju) odlučujuću ulogu u privrednoj aktivnosti, u distribuciji urbanih aglomeracija i u demografskoj evoluciji. Obrazac naselja je dobar primer prilagođavanja specifičnoj fizičkoj geografiji ovog ostrva, razvijajući se uglavnom duž obale i duž puteva komunikacija. Glavni urbani centri, sedišta opština, nalaze se uz more: Madalena, São Roque do Pico i Lajes do Pico.
Što se tiče demografskog kretanja, broj stanovnika je nastavio da opada od sredine prošlog veka, trend koji se nastavlja do danas. Međutim, šezdesete i sedamdesete godine XX veka su decenije koje su pokazale negativniju stopu varijacije stanovništva, zbog intenzivnog porasta emigracije koji je bio generalizovan na ceo arhipelag. Za razliku od drugih ostrva na Azorima, tokom devedesetih godina XX veka situacija se nije promenila, nastavljajući da beleži negativnu varijaciju stanovništva (-2,6%), čak i veću od one registrovane osamdesetih godina. Najveći broj stanovnika 2001. godine imala je opština Madalena (6.136), a zatim Lajes do Pico (5.041) i São Roque (3.629). Gustina naseljenosti (33,3 st/km2) je među najnižima na arhipelagu. Starosna struktura pokazuje znake starenja, sa više od 50% stanovništva starosti između 25 i 64 godine, naspram 30% mladih i oko 20% starijih.
Privreda
Istorijski gledano, Pico je u velikoj meri zavisio od Faiala u svojim ekonomskim, političkim i društvenim aktivnostima, i to je i dan-danas, iako je ublažen preduzetničkom dinamikom njegovog stanovništva i centralnim funkcijama koje je stvorio autonomni režim. Bliski odnosi sa susednim ostrvom i dalje su uspostavljeni pomorskim putevima koji svakodnevno prelaze kanal. Ribarstvo je jedna od osnovnih delatnosti primarnog sektora, odnosno ulov tune za industriju konzervi, koja uglavnom zapošljava žensku radnu snagu u preradi ribe. Farme mleka snabdevaju sirovinom različite fabrike sira, čiji je proizvod veoma cenjen zbog svojih zanatskih karakteristika.
Trenutno najveću dinamiku imaju sektor sekundarnih i tercijarnih delatnosti, koji zapošljavaju oko 30% i 50% aktivnog stanovništva, respektivno, zbog rasta ponude usluga i postavljanja filijala regionalne administracije, koje stvaraju specijalizovano zapošljavanje. Stopa zaposlenosti je porasla tokom devedesetih godina XX veka sa 35% na 40%, a za razliku od regionalnog proseka, stopa nezaposlenosti je ostala stabilna od 1991. do 2001. godine (3,2%). Međutim, nivo obrazovanja je nizak, većina stanovnika ima samo početni nivo osnovnog obrazovanja. Samo 4,3% ima visoko obrazovanje, što je niže od regionalnog proseka (5,2%). Ovakvo stanje, uz još uvek značajan procenat zaposlenih u primarnom sektoru (20%), ukazuje na nepovoljnu panoramu u pogledu stručnih kvalifikacija aktivnog stanovništva.
Tipični zidovi od lave koji štite vinovu lozu
Kao i na drugim ostrvima, turizam je takođe nova aktivnost na Picu, koja se smatra strateškim stubom za diversifikaciju ekonomske baze. Ponuda smeštaja je napredovala, u težnji da odgovori na potrebe sve zahtevnije destinacije, sa pet zvezdica (hoteli, pansioni i ostalo) i četiri zvezdice za turizam u ruralnim područjima (2002). Umnožavaju se, između ostalog, usluge podrške posetiocima kao što su restorani, iznajmljivanja automobila, zabava itd. Kao glavni centar za kitolov na Azorima, privredni subjekti su znali kako da transformišu posmatranje kitova, kroz reaktivaciju aktivnosti predaka sa neospornim nasleđem od istorijskog i kulturnog interesa (čamci, kitolovci, vidikovci, nekadašnje proizvodne industrije itd). Kitolov za ekstrakciju ulja i proizvodnju brašna za stočnu hranu definitivno je prestalo osamdesetih godina prošlog veka, zbog zamene proizvoda dobijenih od kitova i poštovanja međunarodnih konvencija. Prvi operater “posmatranja kitova” postavljen je u Lajes do Pico, sa oko 26 kompanija povezanih sa nautičkim aktivnostima.
Kultura uzgoja vinove loze na ostrvu Pico počela je krajem XV veka, kada je počelo naseljavanje ostrva. Vinova loza verdelho pronašla je idealne uslove za rast i sazrevanje u vulkanskom tlu i tamnim kamenim zidovima (currais). Kasnije je izvezen u mnoge zemlje Evrope i Amerike, a stigla je i do ruskih stolova. Godinama kasnije, proizvodnja vina više nije toliko važna privredna delatnost kao što je bila, uprkos pokušajima da se poboljšaju sorte i podsticaji za obnovu curraisa. Vinogradi, koji obeležavaju ostrvski pejzaž i kulturnu praksu predaka, nalaze se na UNESCO-voj listi svetske baštine od 2004. godine.
2012. godine Pico je dobio zlatnu nagradu QualitiCoast za svoje napore da postane održiva turistička destinacija. Zbog ove nagrade, Pico je izabran za uključivanje u globalni atlas održivog turizma DestiNet.
Saobraćaj
Pico ima česte letove do njegovog aerodroma, što predstavlja najčešći način dolaska na ostrvo.
Može se uzeti direktan let iz Lisabona i stići preko Ponta Delgade ili Terceire sa avio kompanijama SATA ili TAP. Ako se na drugo azorsko ostrvo stigne čarter letom, mora se rezervisati putovanje na Pico preko lokalne kompanije SATA. Pre nego što se stigne na arhipelag, mora se organizovati i rezervisati povezni let.
Posetioci mogu da stignu na ostrvo pomorskim prevozom preko postojećih lokalnih kompanija za pomorski transport ili pribegavaju kompanijama za pomorski turizam da putuju između različitih ostrva centralne grupe.
Za putovanje između ostrva Centralne grupe brodom (Faial, Pico, São Jorge i Terceira), na raspolaganju su jednotrupni brod i katamaran koji osiguravaju veze tokom cele godine. Izdvaja se veza između Horte (Faial) i Madalene (Pico) sa 4 do 6 dnevnih veza, a prevoz traje samo 30 minuta. Postoji i druga veza ostrva Faial i Pico. To je Horta – São Roque do Pico, gde postoji šest polazaka nedeljno, a prevoz traje 1:10 sati.
Pico je povezan brodom i sa ostrvom São Jorge. Postoje tri linije. Najfrekventnija je São Roque do Pico – Velas, sa tri polaska dnevno i trajanjem prevoza 50 minuta. Na relaciji Madalena – Velas ima osam polazaka nedeljno, vožnja traje 1:20 sati. I, najzad, Madalena – Calheta sa dva polaska nedeljno, vožnja traje 1:45 sati.
Sa ostrvom Terceira veza je samo dva puta nedeljno, obzirom da je rastojanje oko 130 km. Brod povezuje luke São Roque do Pico i Praia da Vitória, a vožnja traje 7:35 sati.
Iako je na slici prikazano da postoje i polasci iz luke Lajes do Pico, u stvarnosti ih nema.
Karta najvažnijih pteva
Po ostrvu se može putovati koristeći javni prevoz, taksi, rent-a-car, iznajmiti bicikl ili prevoz koji pružaju turističke kompanije za zabavu, turističke agencije ili turistička preduzeća.
Plaže
Teško je pronaći plažu na ostrvu Pico. Jedna od retkih je Canto da Areia.
Plaža sa crnim peskom Canto da Areia
Otvoreno bazeni povezani sa morem su karakteristika Azorskih ostrva