Sveta Lucija (Saint Lucia; francuski Sainte-Lucie) je nezavisna ostrvska država u istočnom delu Karipskog mora na granici sa Atlantskim okeanom. Ostrvo se ranije zvalo Iyonola, to ime ostrvu su dali domoroci Arawak, a kasnije Hewanorra, ime koje su mu dali domorodački Karibi, dva odvojena naroda. Sveta Lucija je deo Malih Antila, nalazi se 43 km severo-severoistočno od ostrva Sent Vincent, 147 km severozapadno od Barbadosa i 32 km južno od Martinika.
Francuzi su bili prvi Evropljani koji su se naselili na ostrvu. Sveta Lucija je često prelazila iz britanske u francusku kontrolu i obrnuto, pa su je zbog nazvali “Jelenom Zapadne Indije” po grčkom mitološkom liku Jelene (ili Helene) iz Troje.
Od 22. februara 1979. godine Sveta Lucija je nezavisna država i članica Komonvelta.
Ostrvo je dobilo ime po hrišćanskoj mučenici Svetoj Luciji iz Sirakuze (283-304). To je jedna od samo dve države na svetu nazvane po ženi (Irska je nazvana po keltskoj boginji plodnosti Eire) i jedina zemlja na svetu koja je nazvana po ženi koja je bila istorijska ličnost. Sveta Jelena, još jedno ostrvo, takođe je nazvano po istorijskoj ličnosti – majci cara Konstantina – ali to je zavisna teritorija Ujedinjenog Kraljevstva i nije suverena država. Prema legendi francuski mornari su doživeli brodolom na ostrvu 13. decembra, na dan Svete Lucije, pa su nazvali ostrvo u njenu čast.
Široko rasprostranjeno mišljenje glasi da je Sveta Lucija najlepše karipsko ostrvo. Naročito je popularno ostrvo za mladence, da na njemu provedu medeni mesec. Međutim, kupanje na njenim plažama se ne preporučuje zbog pojave ajkula.
Geografija
Sveta Lucija je jedna od mnogih malih kopnenih masa koje čine Ostrva Privetrine. Za razliku od velikih krečnjačkih područja kao što su Florida, Kuba i poluostrvo Jukatan ili Bahama, koja je mala ostrvska grupa sastavljena od korala i peska, Sveta Lucija je tipično privetrinsko ostrvo formirano na vulkanskoj steni, koje je nastalo mnogo godina nakon što je ostatak regiona već bio formiran.
Značajne su fizičke osobine Svete Lucije, kojom dominiraju visoki vrhovi i kišne šume u unutrašnjosti. Poznato je po vrhovima blizancima Gros Piton (777 m) i Petit Piton (743 m) na jugozapadnoj obali između naselja Soufrière i Choiseul, plažama sa sitnim peskom i veličanstvenim prirodnim lukama. Planina Gimie, najviši vrh, nalazi se u centralnom planinskom lancu i uzdiže se na 958 m nadmorske visine (na priloženoj karti visina je 950 m), kontrast koji je očigledan i na naglom klimatskom prelazu iz obalnih u unutrašnja područja. Strmi teren takođe naglašavaju brojne reke koje teku iz centralnih delova Svete Lucije i ulivaju se u Karipsko more. Plodna imanja na kojima se gaje banane rasuta su po celom ostrvu.
Dužina ostrva je 43,5 km, širina 22,5 km, a površina iznosi 616 km2 (po drugim podacima je 617 km2). Dužina obale je 158 km, a koeficijent razuđenosti je skromnih 1,80.
Teren je vulkanski i planinski sa nekoliko širokih i plodnih dolina. Sveta Lucija je najbrdovitije od svih karipskih ostrva. Obradivog zemljišta je samo 8%, a pod šumama je 77% površine ostrva. Navodnjava se samo 10 km2 (ali je ovo podatak još iz 1993. godine). Na ostrvu je prisutno krčenje šume i erozija tla, pogotovo u njegovom severnom delu.
Na karti se vide Mount Gimie, Petit Piton, Gros Piton i Sulphur Springs
Sveta Lucija je jedino ostrvo na svetu koje ima vulkan koji se može posetiti, a da se ne izlazi iz vozila (takozvani drive-in vulkan)! To je Sulphur Springs u jugozapadnom delu ostrva, u blizini naselja Soufrière (francuski izraz za mesto iz koga izlazi sumpor).
Sulphur Springs geotermalno područje blizu naselja Soufrière
Sveta Lucija je okružena sa približno 15 manjih ostrvaca, od kojih su najveća Ostrva Maria pored jugoistočne obale.
Ostrva Maria
Sveta Lucija ima vlažnu tropsku klimu, koju ublažavaju severoistočni pasati i omogućavaju prijatne uslove tokom cele godine. Prosečna godišnja temperatura kreće se od 26°C do 32°C na nivou mora i pada u proseku na 13°C na planinskim vrhovima. Budući da je prilično blizu ekvatora, a temperatura okolnog mora menja se samo za 3°C (25-28°C), temperatura vazduha u priobalju ne varira mnogo između zime i leta. Sušna sezona je od decembra do juna, a kišna sezona traje od juna do novembra. Prosečne dnevne temperature su oko 30°C, a noćne su oko 24°C. Prosečne godišnje padavine se kreću od 1.300 mm na obali do 3.810 mm u planinskim kišnim šumama.
Iako je Sveta Lucija zbog svog južnog položaja kroz istoriju bila pošteđena od ozbiljnog razaranja uraganima, ostrvo su teško pogodili uragan Allen 1980. godine i uragan Tomas 2010. godine. Uragan Allen je desetkovao poljoprivredni sektor i odneo je devet života. U novije vreme, 2010. godine, uragan Tomas odneo je sedam života i takođe naneo veliku štetu poljoprivredi, posebno na ostrvskim usevima kakaa. Ovaj uragan je uzrokovao i pad broja turista. Uragani i vulkani oštećuju koral.
Sveta Lucija ima pet kopnenih ekoregija: vlažne šume Ostrva privetrine, suve šume Ostrva zavetrine, suve šume Ostrva privetrine, kserično šiblje Ostrva privetrine i mangrove Malih Antila. Vrsta guštera, anolis luciae, nazvana po ostrvu, endemska je vrsta Svete Lucije.
Istorija
Francuzi su bili prvi Evropljani koji su se naselili na ostrvu. Potpisali su ugovor sa matičnim ostrvskim Karibima 1660. godine. Engleska je preuzela kontrolu nad ostrvom od 1663. do 1667. godine. U narednim decenijama Britanci i Francuzi ratovali su četrnaest puta, a vladavina nad ostrvom se često menjala (svako je vladao sedam puta). 1814. godine Britanci su preuzeli konačnu kontrolu nad ostrvom.
Prvi evidentirani stanovnici ostrva bili su indijanci Arawak, mada su možda i pre toga postojali drugi domoroci. Veruje se da su došli sa severa Južne Amerike negde oko 200–400. godine n.e, jer na ostrvu postoje brojna arheološka nalazišta gde su pronađeni primerci njihove dobro razvijene grnčarije. Postoje dokazi koji ukazuju na to da je narod Arawak ostrvo zvao Iouanalao, što znači “Zemlja Iguana”, zbog velikog broja iguana na ostrvu.
Agresivniji Karibi stigli su na ostrvo oko 800. godine i preuzeli kontrolu od Arawaka ubijajući njihove muškarce i asimilirajući žene u svoje društvo. Ostrvo su nazvali Hewanarau, a kasnije Hewanorra (Ioüanalao, ili “tamo gde se nalaze iguane”).
Kristifor Kolumbo je možda video ostrvo tokom svog četvrtog putovanja 1502. godine, kada se iskrcao na Martinik, ali ostrvo ne pominje u svom dnevniku. Juan de la Cosa ucrtao je ostrvo na svojoj mapi iz 1500. godine, nazvavši ga El Falcon (soko), i još jedno ostrvo južnije Las Agujas. Španska cédula (kraljevski ukaz) iz 1511. godine pominje ostrvo u španskom posedu, a globus napravljen u Vatikanu 1520. godine prikazuje ostrvo kao Sancta Lucia.
Krajem pedesetih godina XVI veka francuski gusar François le Clerc (poznat kao Jambe de Bois, drvena noga) podigao je logor na ostrvu Pigeon, odakle je napadao španske brodove koji su tuda prolazili. 1605. godine engleski brod “Oliphe Blossome” sa puta za Gvajanu skrenuo je vetar, a 67 kolonista pokrenulo je naselje na Svetoj Luciji, nakon što ih je u početku dočekao poglavica Kariba Anthonie. Do 26. septembra 1605. godine samo njih 19 je preživelo nakon stalnih napada poglavice Kariba Augraumarta, pa su doseljenici pobegli sa ostrva.
1664. godine Thomas Warner (sin Sir Thomasa Warnera, guvernera Sent Kitsa) proglasio je Svetu Luciju engleskim posedom. Na ostrvo je doveo 1.000 ljudi da ga brane od Francuza, ali nakon dve godine samo njih 89 je preživelo, a ostali su umrli uglavnom od bolesti. 1666. godine Francuska zapadnoindijska kompanija obnovila je kontrolu nad ostrvom, koje je 1674. godine postalo zvanična francuska krunska kolonija zavisna od Martinika.
I Britanci i Francuzi smatrali su ostrvo privlačnim nakon što se razvila proizvodnja šećera zasnovana na radu robova. Tokom XVIII veka ostrvo je promenilo vlasništvo ili je proglašeno neutralnom teritorijom desetak puta, iako su francuska naselja ostala, a ostrvo je tokom tog veka de facto bilo francuska kolonija.
1722. godine kralj Velike Britanije Džordž I dodelio je Svetu Luciju i Sent Vinsent vojvodi od Montagua. Za zamenika guvernera imenovao je Nathaniela Uringa, trgovačkog pomorskog kapetana i pustolova. Uring je otišao na ostrva sa sedam brodova i osnovao je naselje Petit Carenage. Pošto nije mogao da dobije potrebnu podršku britanskih ratnih brodova, Francuzi su njega i nove koloniste brzo oterali.
Tokom sedmogodišnjeg rata (1756-1763) Britanija je na godinu dana okupirala Svetu Luciju, ali ga je vratila Francuzima Pariškim ugovorom iz 1763. godine. Poput Engleza i Holanđana na drugim ostrvima, Francuzi su počeli sa uzgojem šećerne trske na velikim plantažama 1765. godine.
Britanci su ponovo zauzeli ostrvo i držali ga od 1778-1784. godine.
U januaru 1791. godine, tokom Francuske revolucije, Nacionalna skupština poslala je četiri komisera (commissaires) na Svetu Luciju da šire svoju revolucionarnu filozofiju. Do avgusta 1791. godine robovi su počeli da napuštaju imanja i guverner de Gimat je pobegao. U decembru 1792. godine poručnik Jean-Baptiste Raymond de Lacrosse stigao je sa revolucionarnim pamfletima, a osiromašeni belci i slobodni obojeni ljudi počeli su da se naoružavaju kao patriote. 1. februara 1793. godine Francuska je objavila rat Engleskoj i Holandiji, a general Nicolas Xavier de Ricard preuzeo je mesto guvernera. Ropstvo je ukinuto 4. februara 1794. godine, ali je Sveta Lucija pala nakon britanske invazije 1. aprila 1794. godine. Ubrzo je patriotska vojska otpora, L’Armee Francaise dans les Bois, počela da uzvraća udarac. Tako je započeo I brigadni rat.
Ubrzo su Britanci napali ostrvo kao deo rata sa Francuskom. 21. februara 1795. godine grupa meštana porazila je bataljon britanskih trupa kod naselja Vieux Fort i Rabot. 1796. godine Castries je spaljen kao deo sukoba. General John Moore vratio je Fort Charlotte 1796. godine nakon dva dana žestokih borbi. Britanci su 1803. godine povratili kontrolu nad ostrvom. Mnogi pobunjenici pobegli su u gustu prašumu kako bi izbegli zarobljavanje.
Zaliv Rodney i naselje Gros Islet
Ropstvo na ostrvu trajalo je još neko vreme, ali u Britaniji je raslo raspoloženje protiv ropstva. Britanci su ukinuli trgovinu robovima 1807. godine.
Francuska i Velika Britanija nastavile su da se osporavaju vlasništvo nad Svetom Lucijom sve dok konačno nije pripala Britancima 1814. godine kao deo Pariškog sporazuma kojim su okončani Napoleonovi ratovi. Nakon toga, Sveta Lucija se smatrala delom kolonije Britanskih privetrinskih ostrva.
Institucija ropstva ukinuta je na ostrvu 1836. godine, kao i širom Britanskog carstva. Nakon ukidanja, svi bivši robovi morali su da odsluže četvorogodišnje “naukovanje” da bi se navikli na slobodu. Tokom ovog perioda radili su za svoje bivše gospodare najmanje tri četvrtine radne nedelje. Britanci su im uredno pružili punu slobodu 1838. godine. Tada su ljudi afričke nacionalnosti bili znatno brojniji od onih koji su imali evropsko poreklo. Neki ljudi poreklom sa Kariba takođe su činili manjinu na ostrvu.
Luka Castries bila je zaštićena sistemom koji se sastojao od 60 okolnih tvrđava. Pored vrha Morne Fortune nalazilo se još šest vojnih lokaliteta, koje su Francuzi počeli da grade 1768. godine, a Britanci su ih završili do 1890. godine. To su Fort Charlotte (tvrđava Old Morne), apostolska baterija (1888-1890), barutana koji su izgradili Francuzi pedesetih godina XVIII veka, reduta (1792) izgrađena kao osmatračnica i kasarna Combermere.
Najočuvanija instalacija je baterija u La Toc Pointu, završena 1888. godine, a napuštena je tek 1905. godine. Britanci su ovu tvrđavu posebno izgradili da odbiju svaki napad Sjedinjenih Država na tada važnu luku za snabdevanje brodova ugljem Castries.
Drugi svetski rat osetio se na ostrvo direktno tokom bitke na Karibima, kada je nemačka podmornica 9. marta 1942. godine u luci Castries napala i potopila dva britanska broda.
Sredinom XX veka Sveta Lucija se pridružila Zapadnoindijskoj federaciji (1958-1962) kada je kolonija ukinuta. 1967. godine Sveta Lucija je postala jedna od šest članica pridruženih država Zapadne Indije, sa unutrašnjom samoupravom. 1979. godine stekla je potpunu nezavisnost pod Johnom Comptonom iz konzervativne Ujedinjene radničke partije (UVP). Nova država odlučila je da ostane u sastavu britanskog Komonvelta i da zadrži kraljicu Elizabetu kao monarha, koju lokalno predstavlja generalni guverner.
Zastava Svete Lucije od 1939-1967 i zvanična zastava
Comptonov početni mandat premijera trajao je samo nekoliko meseci, pošto ga je na opštim izborima 1979. godine porazila levičarska Laburistička stranka Sveta Lucija (SLP) pod vodstvom Allana Louisyja. SLP je nastojao da poboljša veze sa socijalističkim zemljama u regionu, poput Kube, iako je na ekonomiju ozbiljno uticao uragan Allen 1980. godine. Louisyja je na mestu premijera zamenio Winston Cenac 1981. godine. Vlada SLP-a suočila se sa nizom štrajkova i Cenaca se povukao sa mesta premijera. Na opštim izborima 1982. godine pobedio je UVP pod vodstvom Johna Comptona, koji je nastavio da vlada zemljom bez prekida do 1996. godine. Tokom ove ere UVP je usvojio generalno prozapadna, proposlovna gledišta, nastojeći da diverzifikuje ekonomiju od prekomernog oslanjanja na proizvodnju banana i jačanja turističkog sektora. Compton je takođe bio zagovornik regionalne integracije.
Na mestu premijera zamenio ga je Kenny Anthony (SLP) i ostao je na vlasti do 2006. godine kada je UVP, ponovo predvođen Comptonom, osvojio kontrolu nad parlamentom. Compton se obavezao da će podstaći ekonomiju i boriti se protiv rastuće stope kriminala. U maju 2007. godine, nakon što je Compton pretrpeo niz malih srčanih udara, ministar finansija i spoljnih poslova Stephenson King postao je vršilac dužnosti premijera i nasledio Comptona na mestu premijera kada je ovaj umro u septembru 2007. U novembru 2011, Kenny Anthony je treći put izabran za premijera. Na izborima u junu 2016. godine Ujedinjena radnička partija (UVP) ponovo je preuzela vlast, sa Allenom Chastanetom kao premijerom.
Stanovništvo
Procena Ujedinjenih nacija o broju stanovnika Svete Lucije za 2018. godinu glasi 181.889, što je čak 10% više u odnosu na podatke iz popisa 2010. godine, kada je ih bilo 165.595.
Više od trećina stanovnika ostrva živi u glavnom gradu koji se zove Castries (60.263). Sveta Lucija je administrativno podeljena na 10 distrikata (engleski quarter). Takva podela vuče korene još iz francuskog kolonijalnog perioda, a Britanci nisu ništa menjali. Broj stanovnika ostalih distrikata je Gros Islet (22.647), Vieux Fort (14.632), Micoud (14.480), Dennery (11.874), Soufrière (7.747), Laborie (6.507), Anse la raye (6.033), Choiseul (5.766) i Canaries (1.915). Uočljivo je da su praktično svi toponimi na ostrvu na francuskom jeziku.
Stanovništvo je skoncentrisano oko obale, a unutrašnjost ostrva je retko naseljena, zbog prisustva gustih šuma.
Castries, pristanište za kruzere
Uprkos visokoj stopi emigracije, stanovništvo brzo raste, oko 1,2% godišnje. Migracije iz Svete Lucije prvenstveno su u anglofonske zemlje, s tim što u Ujedinjenom Kraljevstvu živi blizu 10.000 građana rođenih na Svetoj Luciji i više od 30.000 onih koji imaju korene sa ovog ostrva. Druga po popularnosti destinacija za iseljenike su Sjedinjene Države, u kojima boravi kombinovano gotovo 14.000 ljudi (rođenih na Svetoj Luciji ili poreklom). U Kanadi ih živi nekoliko hiljada.
Stanovništvo Svete Lucije je pretežno afričkog i mešovitog afričko-evropsko-karipskog porekla, sa malom indo-karipskom manjinom (3%). Pripadnici drugih ili neodređenih etničkih grupa čine oko 2% stanovništva.
Službeni jezik Svete Lucije je engleski. Francuski kreolski jezik Svete Lucije (Kwéyòl), koji se u kolokvijalno naziva Patois (“Patva”), govori 95% stanovništva. Ovaj antilski kreolski jezik koristi se u literaturi i muzici i stiče zvanično priznanje. Kako se razvijao tokom ranog perioda francuske kolonizacije, kreolski je uglavnom izveden iz francuskog i zapadnoafričkog jezika, sa pojedinim rečima iz jezika ostrvskih Kariba i drugih izvora. Antilski kreolski jezik govori se i na Dominiki, Martiniku, Gvadalupi i (u manjoj meri) Sent Vinsentu i Grenadi; takođe podseća na kreole koje se govore u Francuskoj Gvajani, Haitiju, Mauricijusu i Sejšelima. Sveta Lucija je članica Frankofonije.
Na kulturu Svete Lucije uticalo je afričko, istočnoindijsko, francusko i englesko nasleđe.
Sveta Lucija se može pohvaliti drugim najvećim brojem nobelovaca u odnosu na ukupan broj stanovnika bilo koje suverene države na svetu. Dva dobitnika su došla sa Svete Lucije: Arthur Lewis dobio je Nobelovu nagradu za ekonomiju 1979. godine, a pesnik Derek Walcott dobio je Nobelovu nagradu za književnost 1992. godine.
Najbolji kriket igrači Svete Lucije nastupaju za reprezentaciju Ostrva privetrine (tu su još Dominika, Sent Vinsent i Grenadini i Grenada) i učestvuju na regionalnom turniru Zapadne Indije. Daren Sammy postao je prvi igrač sa Svete Lucije koji je nastupao za Zapadnu Indiju 2007. godine, a od 2010. godine bio je i kapiten ove reprezentacije. Takođe je veoma poznata Nadine George, koja je nastupala za žensku kriket reprezentaciju Zapadne Indije.
Kriket stadion “Daren Sammy” na kome utakmice igra i reprezentacija Zapadne Indije
Za ljubitelje jedrenja, godišnja trka preko Atlantika počinje na Kanarskim ostrvima, a završava se na Svetoj Luciji. Svakog novembra trka privlači preko 200 jedrilica sa 1.200 članova posade u želji da preplove Atlantik.
2019. godine na ostrvu je otvoren savremeni hipodrom.
Fudbalska reprezentacija Svete Lucije nema zapaženih rezultata, a trentno na rang listi FIFA zauzima 175. mesto (najbolji plasman 2003. godine bilo je 108. mesto).
Nacionalno jelo Svete Lucije su smokve i slana riba.
Ostrvska kuhinja jedinstvena je mešavina zapadnoafričke, evropske (uglavnom britanske i francuske) i indijske kuhinje; ovo stvara dinamična jela kao što su pita od makarona, varivo od piletine, pirinča i graška, riblje čorbe i supe pune lokalno proizvedenog svežeg povrća. Tipične osnovne namirnice su krompir, luk, celer, majčina dušica, kokosovo mleko, vrlo ljuta papričica, pšenično i kukuruzno brašno. Sva glavna mesa i živina jedu se na Svetoj Luciji; meso i morski plodovi se obično dinstaju i zapeku kako bi stvorili bogat sos kojim se ponekad preliva povrće ili pirinač. Na ostrvu se pravi i čuveno prženo testo, koje mnogi znaju kao pecivo ili Johnny Cake. Ovo pecivo se može poslužiti sa različitim prilozima, poput slane ribe koja se dinsta ili lagano prži zajedno sa crvenom i zelenom paprikom, lukom i dobro začinjena. Ovo je najčešći način pripreme peciva, mada se može poslužiti i uz meso poput dinstane piletine ili junetine.
Jedna od popularnih ostrvskih poslastica je pecivo koje se zove turnover. Pecivo se pravi od zaslađenog kokosa, kuvanog sa začinima, malo šećera i dodacima po želji. Kuva se dok ne dobije svetlo ili tamno braon boju; zatim se smeša razdvaja na delove različite veličine koji se stavljaju na razvaljani komad testa. Veličina testa može takođe da varira u zavisnosti od toga kolika se količina želi, i na kraju se zapeče u rerni.
Zbog indo-karipskog stanovništva Svete Lucije kari je veoma popularan; međutim, zbog kombinacije stilova kuvanja, jela od karija imaju izrazit karipski šmek. Roti se obično služi kao obrok za brzu hranu: sam hleb je vrlo ravan (ponekad vrlo tanak) i obmotan je oko povrća (leblebije i krompir), morskih plodova (škampi i školjke) ili mesa (piletina, junetina, jaretina i džigerica).
Pogled sa poluostrva na Vieux Fort
Privreda
Ujedinjene nacije kategorišu Svetu Luciju kao malu ostrvsku državu u razvoju. Sektor usluga činio je 82,8% BDP-a, zatim industrija sa 14,2% i poljoprivreda sa 2,9%.
Obrazovana radna snaga i poboljšanje putne infrastrukture, komunikacija, vodosnabdevanja, kanalizacije i lučkih objekata privukli su strane investicije u turizam i skladištenje i pretovar nafte. Međutim, kada su SAD, Kanada i Evropa dospele u recesiju, turizam je imao dvocifreni pad početkom 2009. godine. Sveta Lucija je uspela da privuče strano poslovanje i investicije, posebno u offshore bankarsku i turističku industriju, što predstavlja glavni izvor prihoda. Proizvodni sektor je najraznovrsniji u području istočnih Kariba, a vlada pokušava da revitalizuje industriju banana. Valuta Svete Lucije je istočnokaripski dolar (EC$), regionalna valuta koju koriste članice Istočnokaripske valutne unije (ECU).
Turizam je od vitalnog značaja za privredu Svete Lucije. Očekuje se da će se ekonomski značaj turizma i dalje povećavati. Turizam je posebno značajan tokom sušne sezone (januar-april), koja se često naziva turističkom sezonom. Sveta Lucija je popularna zbog tropske klime, pejzaža, plaža i odmarališta.
Ostale turističke atrakcije su drive-in vulkan, sumporni izvori (u Soufrièreu), zip lining kod vodopada Sault, botanička bašta, veličanstveni vrhovi blizanci “The Pitons” (mesto svetske baštine), kišne šume, nekoliko mogućnosti brodskih izleta, Rezervat prirode “Frigate Island” (pod upravom Nacionalnog fonda Svete Lucije) i Nacionalni park “Pigeon Island” gde se nalazi Fort Rodney, stara britanska vojna baza.
Većina turista poseti Svetu Luciju u okviru krstarenja. Većinu vremena provode u glavnom gradu Castries, iako su Soufrière, Marigot Bay, Rodney Bay i Gros Islet takođe turistička odredišta.
Pare iz Sumpornih izvora mogu se videti u levoj središnjoj pozadini, sa Pitonsima u desnoj pozadini,
a Soufriere u desnom prednjem planu
Saobraćaj
Sveta Lucija ima dva aerodroma. Veći avioni sleću na međunarodni aerodrom “Hewanorra”, koji se nalazi u mestu Vieux Fort, udaljenom oko 53 km južno od glavnog grada. Manji aerodrom za letove do susednih ostrva je “George F. L. Charles”, koji se nalazi na periferiji glavnog grada. Na ovaj aerodrom sleću avioni manjih avio kompanija.
Na međunarodni aerodrom “Hewanorra” može da opsluži oko 700.000 putnika godišnje. Predviđen je za sletanje interkontinentalnih aviona, kao naprimer Airbus A340 ili Boeing 777. Od avionskih kompanija koje sleću na Svetu Luciju pomenućemo Air Canadu, American Airlines i British Airlines. Tokom cele godine postoje redovni letovi za Toronto, London, Manchester, Charlotte, Miami, Atlantu i New York. U sezoni se organizuju letovi za Chicago, Philadelphiju i Boston. British Airways leti i za Grenadu i Port of Spain (Trinidad i Tobago).
Kruzeri pristaju u glavnoj luci u glavnom gradu Castries. Brzim i modernim katamaranima može se otputovati i na ostrva Martinik, Gvadelup i Dominiku. Jahte pristaju u marinama koje se nalaze u lukama Castries, Marigot Bay i Rodney Bay.
Za kretanje po ostrvu može se koristiti taksi, do koga je lako doći na aerodromima i u gradskim centrima. Nema taksimetara, već su cene fiksne za svaku relaciju. Taksisti mogu potvrditi valutu (EC$ ili US$) i cenu prevoza pre svake vožnje. Tablice na taksi vozilima su crvene ili plave boje i počinju slovima TX.
Prevoz minibusevima je jednostavan i ekonomičan način kretanja po ostrvu. Karta za prevoz košta od 2,50-8 EC$. Saobraćaju otprilike do 22:00 h (duže petkom uveče). Svi autobusi imaju zelene registarske tablice sa oznakom ‘M’ i označeni su žutom nalepnicom na prednjem delu vozila, koja označavaja njihovu rutu. Tokom vožnje minibusevima uživa se u pejzažima bez premca, a vožnja sa mladim putnicima (i slušanje ostrvskih tračeva koje prenosi ljubazni vozač) pružiće izvrsnu priliku da se uroni u svakodnevni život ovog istočnokaripskog ostrva. Ovaj vid prevoza pogotovo je praktičan kada je potrebno da se preveze sa jednog na drugi kraj ostrva – značajna prednost za putnike koji planiraju da istraže ostrvo dalje od područja u kome borave.
Iznajmljivanje automobila dobra je ideja za one koji ne žele da zavise od reda vožnje minibusa ili od taksija. Putevi imaju udarne rupe u ruralnim oblastima, pa bi trebalo razmisliti o rentiranju terenca. Avanturisti mogu da se odluče za istraživanje ostrva i skuterom. Za iznajmljivanje automobila potrebno je nabaviti privremenu vozačku dozvolu, nakon što se predoči važeća vozačka dozvola iz zemlje porekla na aerodromu, u rent-a-kar agenciji ili u policijskoj stanici Castries.
Evo i nekoliko saveta:
– Pešačenjem se retko kada brže stiže u odnosu na vožnju minibusom ili taksijem. Nije neka ušteda vremena kada se put od odmarališta do plaže pređe pešice.
– Na Svetoj Luciji vozi se levom stranom.
– Kartu ostrvskih puteva trebalo bi preuzeti na pametni telefon. Ovo će uštedeti veliku glavobolju u slučaju da se zaluta na putu.
Znamenitosti
Sveta Lucija je svetski poznato karipsko odredište koje se može pohvaliti prekrasnim plažama i planinskim pejzažima od kojih zastaje dah. Bez obzira da li posetioca zanima ronjenje sa maskom, jedrenje ili planinarenje, ne manjka mogućnosti avanturistima koji žele da istraže tropsku divljinu. Naravno, postoje i opuštajuće varijante za putnike koji ne žele da se na odmoru previše umaraju, kao što su sunčanje, spa tretmani i boravak u luksuznim odmaralištima.
Niže su navedene neke od mogućnosti, a pored toga ostrvo se može obići gliserom ili nadleteti helikopterom.
Nacionalni park “Pigeon Island“
Pigeon Island (ostrvo golubova) je nacionalno obeležje Svete Lucije i trebalo bi da ga posete kako putnici koji prvi put dolaze na ostrvo, tako i oni koji se vraćaju. To i nije ostrvo u pravom smislu reči, pošto je sa Svetom Lucijom povezano nasipom. Prvi evropski doseljenici na ostrvu bili su francuski gusari u XVI veku, kojima je ostrvo služilo kao baza za pljačkanje španskih brodova. Ipak, najpoznatiji je britanski garnizon Fort Rodney. Kada se krene kamenim stazama u obilazak, naićiće se na ruševine kamenih bunkera i baraka iz istorijskih bitaka između Francuza i Britanaca, kao i na mali vojni muzej. Na vrhu tvrđave nalazi se vidikovac odakle se pruža panoramski pogled na severozapadnu obalu ostrva. Dve senovite plaže na južnoj obali spadaju među najlepše na ostrvu. ruševine.
Katedrala Immaculate Conception (Katedrala Bezgrešnog začeća)
Katedralna bazilika Bezgrešnog začeća blažene device Marije (Cathedral Basilica of the Immaculate Conception), nalazi se na trgu Dereka Walcotta u glavnom gradu Svete Lucije, Castriesu. Sedište je nadbiskupa Rimokatoličke nadbiskupije Castries. Katedrala je nazvana Blažena devica bezgrešnog začeća po Mariji, Isusovoj majci. Ovo je najveća katedrala na Karibima, koja ima dužinu 61 m i širinu 30 m. Počasni status Male bazilike dobila je 11. maja 1999. godine kao deo proslave njene stogodišnjice. Unutrašnjost katedrale ukrašavaju freske lokalnog umetnika Dunstan St. Omera.
Anse la Raye Fish Friday
Anse la Raye
Kakva bi to poseta Karibima bila bez prisustva prženju ribe? Na zapadnoj obali ostrva, u gradiću Anse la Raye petkom uveče održava se riblja fešta, prepuna raznovrsnih jela od morskih plodova, sa muzikom, plesom i opuštenim ostrvskim vibracijama. Lokalni ribari pokazuju umeće u spremanju jastoga, ribe i školjki. Fešta se održava u ulici Front,koja se proteže paralelno sa plažom.
Zgrade stare vekovima u ovom ribarskom gradiću daju šarmantan ambijent svečanosti. Najbolje je doći oko 19:00 h, a već oko 22:00 h gosti se razilaze. Prosečna cena jednog obroka je oko 14 US$.
Ulična žurka u Gros Isletu
Čini se da je mnogo poznatija od gore navedene ulična žurka Gros Islet Street Party, koja se takođe održava petkom uveče. Organizuje se duže od 50 godina, bez obzira da li pada kiša ili ne. Gros Islet (veliko ostrvo) ne organizuje najpoznatiju zabavu na ostrvu jedino na Veliki petak.
Svakog petka uveče, počevši od zalaska sunca, stanovnici Gros Isleta pale roštilje, hlade lokalno pivo “Piton”, postavljaju barove na ulicama i spremaju se da dočekaju hiljade oduševljenih zabavljača na uskim ulicama živopisnog ribarskog grada. Prodavci umetničkih dela i zanatlije postavljaju tezge, a centar grada postaje DJ centar, dok se džinovski zvučni sistem pokreće i održava uličnu zabavu u pokretu do ranih jutarnjih sati u subotu.
Petkom uveče Gros Islet je takođe prepun sjajnog roštilja, na kome se peče sve od piletine i svinjskog mesa, do ribe ulovljene pre samo nekoliko sati.
Sumporni izvori
Pored toga što ima spektakularne Pitone kao pozadinu, grad Soufrière ima i jedini drive-in vulkan na svetu. Sumporni izvori su aktivna geotermalna zona, gde se može približiti blatnjavim bazenima u kojima se pojavljuju mehurići i otvorima iz kojih izlazi sumporna para. Na ovom mestu će vodiči otkriti kako je vulkanskim delovanjem nastao čitav karipski bazen.
Na povratku iz kratera mišići se mogu opustiti u bazenima koje napajaju topli izvori bogati mineralima. Pomoći će da se skinu mrtve ćelije sa kože.
Baron de Laborie, guverner Svete Lucije, izgradio je sumporna kupališta 1785. godine, koristeći sredstva dobijena od francuskog kralja Luja XVI. Vojnici i invalidi su koristili kupatila u medicinske svrhe.
Botanička bašta “Diamond Falls”
“Botanička bašta Svete Lucije”, poznata i kao “Dijamantska botanička bašta”, poznata je po Dijamantskom vodopadu i najstarijom botaničkom baštom ostrvu, a nalazi se u gradu Soufrière.
Ova prelepa prirodna oaza je prizor za posmatranje i utočište je za ptice, insekte i sve vrste flore i faune. Može se poći stazom kroz prirodu ili se prepustiti mineralnim kupkama. Jednostavno je provesti jedno popodne u ovom prelepom ambijentu.
Staza Tet Paul
Poznata i pod nazivom “Stepenice do neba” (Stairway to Heaven), prirodna staza Tet Paul je jednostavan način da se malo vežba pre nego što se krene na plažu. Da bi se savladala ova umereno teška staza potrebno je oko 45 minuta pešačenja. Popularna je turistička atrakcija na Svetoj Luciji.
Tet Paul Nature Trail se nalazi u mestu Chateau Belaire, koje se nalazi između Petit Pitona i Gros Pitona. Ova staza na brežuljku nudi slikovit pogled na more i planine, zaliv Jalousie, planine Pitons i susedna ostrva Martinik i Sent Vinsent.
Nudi jedinstveni uvid u život izvornih indijanaca ljudi na ostrvu, sa zaustavljanjima u tradicionalnoj stambenoj kući i kolibi od manioke, plus stručno znanje o ostrvskim egzotičnim biljkama i njihovim lekovitim svojstvima. Ide se sa vodičem.
Gros Piton Nature Trail
Planine Piton su ikonski i očaravajuće lep deo Svete Lucije. Da bi se izbliza i lično iskusila zelena čuda ovog dela UNESCO-ve svetske baštine potrebno je prijaviti se za uspon Gros Piton Trail. Za razliku od staze Tet Paul, ovo je znatno teža staza, a pešačenje i uspon može potrajati od tri do šest sati u jednom pravcu. Iz tog razloga potrebno je krenuti u ranim jutarnjim satima, kako bi povratak bio pre nego što padne mrak. Veoma je važno da se nosi udobna obuća sa stabilnim gazećim slojem, kao i krema za sunčanje. Ne preporučuje se planinarenje Gros Pitonom bez vodiča!!
Cena je 50 USD po osobi, u šta su uključene usluge vodiča. Dužina staze je nešto preko 5 km, a visinska razlika je 771 m.
Marigot Bay je prizor za uživanje, a poznati pisac James Michener ga je nazvao “najlepšim na Karibima”. Ovde ne manjka aktivnosti, među kojima su glavni jedrenje i ispijanje koktela uz posmatranje zalaska sunca.
Preporuka je da se dođe na podnevni ručak; posle toga se donosi odluka koliko vremena se još želi provesti na ovom prelepom delu Svete Lucije. Neće se pogrešiti ukoliko se ostane do mraka. Marigot Bay se nalazi oko 12 km jugozapadno od glavnog grada Castries.
Sugar Beach (šećerna plaža)
Sa pogledom na planine Pitons od kojih zastaje dah, dah plaža Sugar Beach Viceroy je glavno odredište za putnike koji posećuju Svetu Luciju. Pesak na plaži je toliko sitan, zaista je poput šećera, i bila bi greška ne provesti dan u lenčarenju pored obale. Preporuka je da se rezerviše jedna od prelepih vikendica (zajedno sa uslugom batlera od 24 sata) u luksuznom odmaralištu kako bi se zaista iskoristilo božansko primorsko okruženje.
Kupovina suvenira na pijaci Castries
Tržnica Castries i prodavnica “Arcade” najveća su pijaca na otvorenom. Nalazi se u centru glavnog grada i ima preko 300 redovnih prodavaca i 100 ili više lokalnih prodavaca u pijačne dane.
Tržnicu je 1891. godine izgradila građevinska kompanija “Bruce & Still Ltd.” iz Liverpoola. Prvobitno je izgrađena da poboljša izgled grada, a otvorio ju je Charles Bruce 2. jula 1894. godine. Zgrada je postala centralno mesto za prodaju raznih proizvoda kao što su sveže meso i riba, začinsko bilje, začini, zanatski proizvodi i roba.
Riba se više ne prodaje i meso se ne kasapi u prostorijama, ali tržnica je postala centralno središte za kupovinu gotovo svega (prirodnih proizvoda i robe). U pokušaju da ublaži zagušenje na trotoarima, gradsko veće grada Castries otvorilo je za prodavce depandans “Arcade” 1996. godine. Tu turisti mogu probati specijalitete lokalnih restorana, kupiti smrznuto meso, voće, suvenire i druge ručno rađene predmete napravljene na licu mesta. Ukoliko je vrućina, trebalo bi potražiti bar “JJ’s” da se popije lokalni smoothie ili pored tezgi sa začinima osvežiti kod prodavaca sokova i lokalnih sladoleda. Cenjkanje je prihvatljivo, jer cene nisu istaknute. Sama poseta tržnici je jedinstveno iskustvo.
Rabot Estate i hotel “Chocolat” nude jedinstvenu turu koja se zove “Od drveta do čokoladice”. Oslanjajući se na njihovu stručnost kao uzgajivača i proizvođača čokolade, ovo je ekskluzivna prilika da se upozna sa kakaom kao nikada pre, kao i da se napravi sopstvena čokolada. Tura počinje šetnjom kroz zasade kakaovca odabirom zrelih kakao mahuna za berbu sa drveta, a završava se pravljenjem sopstvene čokoladice. Obilazak uključuje sve fascinantne faze između njih – od rasadnika kakaa, sobe za fermentaciju i stanice za sušenje na suncu sunca do mlevenja, mešanja i puno degustacija!
Prvi deo ture zove se “Od stabla do mahune” u dužini od jednog sata organizuje se ponedeljkom, utorkom i četvrtkom od 9:00-10:00 h, a sredom i petkom od 13:00-14:00 h. Posle pauze od pola sata je drugi deo ture pod nazivom “Od mahune do čokoladice”. Cena oba dela ture je 88 US$.
U hotelu “Chocolat” postoji i spa centar koji radi tretmane zasnovane na kakau. Hranljiva svojstva lokalnog kakaa koriste se za vlaženje umorne kože. I, nakon previše dana izlaganja tropskom suncu, taj tretman će se manje osećati kao luksuz, a više kao potreba. Ipak je to odmor. Samo napred i počastite se.
Cene se kreću od 66 US$ za laku anti-stres masažu leđa u trajanju od 30 minuta do 127 US$ za tretmane lica i tela u trajanju od 60 minuta.
P I G E O N
Pigeon (ostrvo golubova) je ostrvce od 18 ha smešteno u distriktu Gros Islet u severnom delu Svete Lucije. Svojevremeno odvojeno od Svete Lucije, dva ostrva su spojena 1972. godine veštačkim nasipom, za koji je iskorišćena zemlja iskopana prilikom izgradnje marine Rodney Bay. Ostrvo Pigeon predstavlja kompoziciju dva uzvišenja. To je istorijsko mesto sa brojnim tvrđavama poput britanske tvrđave iz XVIII veka i tvrđave Rodney, koju su Britanci koristili za praćenje francuskih brodova sa susednog Martinika. 1979. godine ostrvo Pigeon proglašeno je za nacionalni park, a 1992. godine ponovo je postao nacionalna znamenitost pod kontrolom Nacionalnog fonda Svete Lucije. Danas je ostrvo Pigeon glavna lokacija džez festivala Svete Lucije.
Pronađeni artefakti boravka Arawak i Karib indijanaca na ostrvu datiraju iz perioda oko 1000. godine n.e. Sredinom XVI veka, francuski gusar Francois le Clerc koristio je ostrvo kao svoju bazu. Engleski trgovac Nathaniel Uring iskrcao se na ostrvo 1722. godine.
Od 1779-1782. godine britanski admiral George Rodney zauzeo je ostrvo Pigeon i izgradio je Fort Rodney. Da bi imao jasan pogled na more, Rodney je naredio da se poseče sva šuma na ostrvu Pigeon. Sa najvišeg vrha, Signal Hill, Rodney je mogao da posmatra francusku pomorsku bazu Fort Royal na Martiniku. 1782. godine admiral Rodney je isplovio sa ostrva Pigeon da bi se sukobio sa francuskom flotom, koju je pobedio u bici kod ostrva Les Saints (u sastavu Gvadelupa).
Dve barake, sa kuhinjom, izgrađene su 1808. godine i korišćene do 1901. godine. Pored toga, prostorije za zapovednika i oficirska menza takođe su izgrađene 1808. godine.
Krečna peć iz 1780. godine modifikovana je za preradu kitovog ulja dvadesetih godina XX veka.
Franklin Roosevelt posetio je područje na brodu “USS Tuscaloosa” 8. decembra 1940. godine. Američka mornarica izgradila je pomorsku vazdušnu bazu u blizini ostrva Pigeon 1941. godine prema sporazumu sa Ujedinjenim Kraljevstvom i koristila je ostrvo kao komunikacionu stanicu. Stanica je deaktivirana 1. juna 1947. godine.
Za preostala okolna ostrva, a ima ih 13, nema opisa. Navodno je najveće okolno ostrvo Maria, pored južne obale. Njegova površina po približnim merenjima sa Google Eartha iznosi 8,5 ha. Evo i spiska preostalih ostrva: Barrel o’ Beef, Burgot Rocks, Dennery, Des Bateaux, Fous, Frigate, Liverpool Rocks, Ostrva Maria, Praslin, L’Islet a Ramier, Rat, Rouche i Scorpion.
Ostrvo Dennery nalazi se neposredno ispred luke istoimenog naselja na istočnoj obali Svete Lucije. Rastojanje je 170 m. Ostrvo izuzetno čudan oblik, dugačko je 450 m i ima površinu od oko 3 ha.
Ostrvo Dennery
Nešto više od 3 km južno u zalivu Praslin nalaze se istoimeno naselje i ostrvo Praslin. Od najbliže tačke na Svetoj Luciji udaljeno je 250 m. Dužina ostrvca je 170 m, a površina je oko 1 ha.
720 m severoistočno od ostrva Praslin, samo 70 m od severnog rta zaliva Praslin, nalazi se ostrvo Frigate ili Fregate. Dugačko je nešto preko 100 m.
Pored zapadne obale sem ostrva Pigeon postoji još malo ostrvce Rat, površine 1,3 ha. Udaljeno je oko 250 m od naselja Bisee. Ima pravougaoni oblik, dugačko je 150 m, a široko je 100 m.
Ostrva Fregate je u pozadini, nije poznato ime ostrvca /stene u prvom planu
Ostrvo Praslin
Ovo sićušno ostrvce udaljeno je 500 m od zapadne obale Svete Lucije, blizu Gros Isleta
Nije jasno da li se radi o ostrvu ili poluostrvu u blizini aerodroma Castries