Ostrva koja okružuju Sardiniju nalaze se u dva mora. Istočnu obalu Sardinije zapljuskuje Tirensko more, a zapadnu obalu Sredozemno more. Međutim, na italijanskoj wikipediji pojavljuje se naziv Sardinsko more (Mar di Sardegna). Ono se, navodno, nalazi između Sardinije i španskih Balearskih ostrva. Međutim, Međunarodna hidrografska organizacija definiše ovo područje kao Sredozemno more i ne prepoznaje Sardinsko more.
Na wikipediji ima navedeno i delimično opisano oko 150 okolnih ostrva. Po provincijama podela izgleda ovako: Sassari 87, Sud Sardegna 43, Nuoro i Oristano po 7 i Citta metropolitana Cagliari 3. Očigledna je velika nesrazmera u broju ostrva po provincijama.
U ovom poglavlju opisana su ostrva u Tirenskom moru. Krenulo se od severa Sardinije i to onog ostrva koje je najbliže granici sa Sredozemnim morem (granica je Capo Testa) i tako sve u smeru kazaljke na satu do južne granice dva mora (Capo Teulada). Ukupno je opisano 90 ostrva, ostrvaca i hridi, a najznačajniji su La Maddalena, Caprera, Tavolara, Santa Maria, Santo Stefano, Molara itd.
C O S T A S E R E N A
Costa Serena je ostrvce “ušuškano” u zalivu. Od obale Sardinije udaljeno je 105 m, dugačko je 350 m, a površina mu je preko 4 ha. Administrativno pripada opštini Palau.
GPS koordinate: 41°11′25″ N, 9°20′00″ E.
L A M A D D A L E N A
La Maddalena (na sardinskom Sa Madalena, na korzikanskom A Madalena) je naziv ostrva, arhipelaga i opštine u provinciji Sassari (najseverniji deo Sardinije), koji obuhvata još ostrva Caprera, Spargi, Santo Stefano, Santa Maria, Budelli, Razzoli, kao i ostrvca i hridi Barrettini, Barettinelli, Bisce, Cappuccini, Carpa, Chiesa, Colombo, Corcelli, Delle Bocche, Giardinelli, Italiani, Le Camere, Nibani, Monaci, Mortorio, Pecora, Piana, Porco, Presa, Soffi, Spargiotto i Stramanari.
Geografija
Ukupna površina opštine je 52,01 km2. Od toga je površina ostrva La Maddalena 20,1 km2, odnosno oko 40% površine arhipelaga. Ovo ostrvo je dugačko 7 km, a najveća širina je 5,5 km. Od Sardinije je udaljeno 1,5 km na najbližoj tački.
Najviša tačka ostrva La Maddalena je Guardia Vecchia, unutrašnje brdo koje se uzdiže na 146 m nadmorske visine. Ostrvo je uglavnom građeno od granitnih stena. Obala je dugačka oko 45 km pa je stoga razuđena i stenovita. Unutrašnjost karakterišu brda skromne visine. S obzirom na prirodu obala, postoji mnogo malih uvala, među kojima su:
• Cala dello Spalmatore, smeštena severno od Pomorskog muzeja i bogata granitnim formacijama;
• Cala di Abbatoggia, koja se nalazi na severu formirana od granitnih stena i malih peščanih delova, još uvek zadržava nezagađenu sredinu;
• Cala di Giardinelli, pored ostrva Giardinelli, koji se nalazi na istočnoj strani ostrva sa pogledom na Capreru, pun spektakularnih granitnih formacija.
• Baia Trinita, gde se nalazi plaža Bassa Trinita, na severozapadu ostrva.
• Cala Franceze, gde se nalaze stari kamenolomi granita, u zapadnom delu ostrva.
Zemljište na ostrvu nije baš pogodno za obradu i uglavnom je prekriveno mediteranskom makijom; bogato je mediteranskom faunom uključujući korzikanskog galeba, a morsko dno je takođe bogato.
Istorija
Naselje La Maddalena je počela da se formira oko 1770. godine, nalazi se u južnom delu glavnog ostrva i gleda na opštinu Palau na Sardiniji.
Prvi tragovi ljudskog stanovanja datiraju iz neolita (bilo je otkrića u tafonima prema plažama Spalmatore). U srednjem veku njenu teritoriju, koja je pripadala administrativnoj jedinici (giudicato) Gallura, naseljavalo je samo nekoliko monaha, da bi bilo napušteno sve do XVII veka, kada su se tu naselili korzikanski pastiri iz Alta Rocce.
Još uvek retko naseljen, savojski ministar Bogino ga je 1767. godine zauzeo vojnim odredom: tri godine kasnije prva urbana aglomeracija je nastala u Cala Gavetti i tako je tokom narednih 20 godina došlo do značajnog razvoja širom arhipelaga.
23. februara 1793. godine ostrvo se suočilo sa pokušajem invazije francuske vojske pod komandom tada veoma mladog korzikanskog oficira Napoleon Bonaparte. Francuze je zaustavila sardinska flota kojom je komandovao Domenico Millelire iz La Maddalene, koji je dobio prvu zlatnu medalju za vojnu hrabrost italijanske mornarice. Kada su Francuzi napali Sardiniju, eskadrila od 32 broda pojavila se u La Maddaleni u februaru i bombardovala je tvrđavu i naselje, branilo ih je oko 500 ljudi. Napoleon, koji je bio deo ekspedicionih snaga, pokušao je da se iskrca i uspeo je tako što je zauzeo ostrvo Santo Stefano; ali su Sardinci izvršili protivnapad i naterali ga da se povuče, a Francuzi su odustali od poduhvata. Početkom XIX veka engleski admiral Horatio Nelson izabrao je La Maddalenu kao bazu za napade na Francuze.
U julu 2009. godine La Maddalena je trebalo je da bude domaćin sastanka grupe G8, ali je 23. aprila 2009. godine, pošto su pripreme bile već uveliko u toku, Silvio Berlusconi (nakon što su u proleće 2008. godine već kružile glasine o mogućem preseljenju u Napulj) odlučio je da premesti događaj u L’Aquilu, koji se oporavljala od zemljotresa 6. aprila. Ovaj izbor je naišao na velike kritike vlasti i lokalnog stanovništva, koje je sastanak grupe G8 videlo kao polaznu tačku za dalji razvoj.
Stanovništvo
Po poslednjim podacima (novembar 2023. godine) u opštini, a to znači i na ostrvu La Maddalena (pošto je to jedino naseljeno ostrvo) živelo je 10.573 stanovnika. To je najmanji broj stanovnika u poslednjih 70 godina. Interesantan je veliki porast broja stanovnika od 1881. do 1901. godine od čak 327%. Broj stanovnika je premašio brojku od 10.000 1921. godine. Gustina naseljenosti ostrva La Maddalena je 526 stanovnika/km2.
Pored glavnog naselja postoji nekoliko zaselaka: Abbatoggia, Cala Francese, Cala Santa Maria (na istoimenom ostrvu), Moneta, Porto Massimo, Punta Villa, Puzzoni, Stagnali, Stazzo Villa, Sualeddu i Villaggio Piras.
Dijalekt kojim se govori na La Maddaleni (isulanu) rezultat je imigracije sa Korzike u XVIII veku (i stoga relativno noviji). Može se smatrati dijalektom korzikanskog jezika i ima sličnosti posebno sa dijalektima zaleđa Bonifacija i Porto Vecchija, iako sa nekim karakterističnim nijansama zbog uticaja Đenovežana, La Specije i Ponze.
Grb La Madadlene je dodeljen kraljevskim dekretom od 18. juna 1893. godine.
“Srebro, lavu koji bdi i veličanstveno gleda, na steni koja izlazi iz mora, sasvim prirodno. Moto: Herois cineres oras tutorque latinas“.
Baner je plavo-bele boje.
1982. godine na La Maddaleni održana je jedna epizoda nekada veoma popularnih “Igara bez granice”.
12. maja 2007. godine na teritoriji opštine održana je prva etapa biciklističke trke “Giro d’Italia” u čast 200 godina od rođenja Giuseppe Garibaldija.
Na ostrvu postoji nekoliko fudbalskih, košarkaških, odbojkaških i teniskih klubova.
Privreda
Vojna baza je predstavljalo glavni ekonomski resurs najmanje jedan vek, ali je danas izgubila veliki deo strateškog značaja, s obzirom na to da je američka baza za podršku podmornicama na ostrvu Santo Stefano definitivno povučena iz upotrebe 25. januara 2008. godine. Međutim, na ostrvu je i dalje Podoficirska škola italijanske mornarice, kao i centar za pomorski odeljak i važan centar za kontrolu pomorskog saobraćaja u moreuzu Bonifacio.
Kamenolom granita koji se nalazi u blizini Cala Francese bio je veoma važan za privredu Maddalene skoro dva veka, poznat po kvalitetu materijala: 'radovi' lokalnih klesara bili su traženi širom sveta. Takođe je važna bila i pijaca La Maddalena, koja se nalazi u blizini opštine, ali je tokom godina izgubila mnoge unutrašnje prodavnice.
Grb La Maddalene
Jedna ulica (desno) La Maddalene
Ribolov se retko praktikuje i gotovo isključivo sa vršama i mrežama zbog stenovitog dna i zaštićenog parka.
Nezagađena priroda predstavlja glavno turističko bogatstvo ostrva koje posećuju i biolozi iz inostranstva. Na ostrvu postoji panoramski put koji omogućava da se obiđe krug oko ostrva. Na severnom delu ostrva nalazi se Porto Massimo, mala luka oko koje se razvilo veoma atraktivno turističko naselje. Postoje i tri kampa, na severnoj i istočnoj obali ostrva, a u Punta Cannone se nalazi Touring Club Village.
La Maddalena je poznata širom sveta po plažama i po bistrini i transparentnosti svojih voda koje podsećaju na one sa Kariba. Najvažnije plaže na La Maddaleni su Bassa Trinita, Spalmatore (i susedni Costone), Monti d'a Rena (nazvana po susednom peščanom brdu), Carlotto (Cala Francese), Cala Lunga, Punta Tegge, Nido d'Aquila i Abbatoggia (plaže Morto, Strangolato i druge manje uvale.
Saobraćaj
Do ostrva se može doći isključivo morskim putem iz naselja Palau, udaljenog 4 km.
Trajekt saobraća celu noć sa maksimalnim intervalom od jednog sata. Plovidba traje 20 minuta. Raspored polazaka, koji varira od sezone do sezone, odobrava se naredbom lokalne lučke kapetanije. Povratna karta košta oko 40 €. Na relaciji Palau - La Madalena saobraćaju sledeći brodari:
• Delcomar, koji takođe saobraća noću.
• Maddalena Lines samo u letnjem periodu.
Ostrvo La Maddalena nasipma je povezano sa obližnjim ostrvima Caprera, Chiesa i Giardinelli.
Dužina asfaltnih pteva na ostrvu La Maddalena iznosi 50 km.
Očigledno je da su putevi na La Maddaleni u odličnom stanju
Znamenitosti
La Madalena je izabrana u akciji “Najlepša sela u Italiji” i mnoge njene plaže su nagrađene plavom zastavom za kvalitet životne sredine.
Religijska arhitektura: crkve Santa Maria Maddalena, Svete Trojice i Madonna della Pace.
Bassa Trinita
La Maddalena i ceo arhipelag deo su Nacionalni park “Arhipelag La Maddalena”, zaštićenog morskog i kopnenog područja od nacionalnog interesa i interesa zajednice. Renomirano turističko mesto, ima mnogo plaža na svojoj teritoriji.
GPS koordinate: 41°14′00″ N, 9°25′00″ E.
C H I E S A
Chiesa (crkva) je ostrvo u Tirenskom moru koje se nalazi u neposrednoj blizini ostrva La Maddalena, sa kojim je povezano gvozdenim mostom. Dužina ostrva je 300 m, a toliko je dugačko i usko .poluostrvo na južnom kraju. Površina je blizu 6 ha.
Administrativno pripada opštini La Maddalena i nalazi se u okviru nacionalnog parka. Na ostrvu se nalaze zgrade u vlasništvu Ministarstva odbrane – koje kontroliše pristup preko mosta – i far.
GPS koordinate: 41°12′49″ N, 9°25′01″ E.
C A P R E R A
Caprera ima značajnu ulogu u italijanskoj masovnoj kulturi jer je bilo poslednje prebivalište Giuseppea Garibaldija i mesto gde počiva njegov pepeo; njegova kuća je sada muzej nazvan po njemu, u vlasništvu Ministarstva kulture.
Geografija
Caprera je sa površinom od 15,7 km2 drugo po veličini ostrvo arhipelaga posle La Madalene. Sa njom je povezana mostom Bailey koji je izgradila mornarica 1959. godine, čime je zamenjen već postojeći most sa branom izgrađenom 1890. godine.
Caprera je dugačka 8,5 km, a najveća širina je 2,8 km. Od Sardinije (Capo d’Orso) je udaljena 1,2 km. Caprera je najrazuđenije italijansko ostrvo. Obala je dugačka 46 km, a koeficijent razuđenosti je 3,28.
Brdo Teialone je najviša tačka ne samo Caprere nego i celog arhipelaga sa 212 m nadmorske visine. Ostrvo je granitnog karaktera, ima brojne šume, uglavnom borove, i peščane zalive nastale potapanjem rečnih dolina (rijas) koje se smenjuju sa liticama. Boja vode je intenzivna kristalno zelena zahvaljujući jakim strujama koje čiste more od suspendovanih čestica i veoma belom peščanom morskom dnu koje naglašava nijanse.
Most La Maddalena – Caprera
Caprera je u sastavu Nacionalnog parka “Arhipelag La Maddalena”. Nisu sva područja ostrva u istom stepenu zaštite. Konkretno, morsko područje ispred oblasti Punta Rossa, krajnjeg južnog ogranka ostrva, je područje sa maksimalnom zaštitom životne sredine, sa Cala Andreani i plažom Relitto. Istočni greben ostrva je potpuno zaštićeno kopneno područje, dok je morsko područje ispred Punte Coticcio, sa Cala Coticciom, zaštićeno odredbama organa upravljanja nacionalnim parkom. Sa biološko-naturalističke tačke gledišta, značajno je prisustvo brojnih endemskih vrsta širom ostrva.
Istorija
Ostrvo je bilo naseljeno u rimsko doba, a potom je ostalo pusto.
Početkom XIX veka na njega su dolazili pastiri koji su koristili zemlju kao pašnjak za koze. U drugoj polovini istog veka, naselila se engleska porodica Collins, koja je posedovala nešto zemlje na ostrvu.
Ostrvo je najpoznatije po tome što je bilo dom (27 godina) i mesto smrti Giuseppea Garibaldija. U stvari, od nasledstva svog brata Felicea, kupio je severnu polovinu Caprere 1855. godine, u početku živeći u maloj kući.
Kasnije je Garibaldi izgradio čuvenu “Belu kuću”, u stilu južnoameričkih hacijendi, sada pretvorenu u muzej. Druga polovina ostrva, u to vreme, pripadala je engleskom paru Collins. “Deset godina kasnije, zahvaljujući njegovoj važnoj engleskoj obožavateljici, Emmi Roberts, koja je organizovala prikupljanje sredstava u Engleskoj za kupovinu preostalog dela ostrva od udovice Collins, Garibaldi je uspeo da postane vlasnik celog ostrva. 1882. godine, odmah nakon njegove smrti, porodica Garibaldi poklonila je italijanskoj državi celo ostrvo Caprera. Taj čin je usledio prvo 1890. godine, a zatim 1907. godine zakonima koji su kuću, grobnicu i priloženo poljoprivredno zemljište (…) proglasili nacionalnim spomenikom”.
Na velikom imanju, u ravnici Tola, Garibaldi je zasadio mnogo drveća i počeo da živi zemljoradničkim životom, obrađujući njive i uzgajajući kokoške, ovce, konje (njegova čuvena bela kobila, Marsala, sahranjena je nedaleko od kuće), i mnogo magaraca kojima je uživao da imenuje svoje neprijatelje (od kojih je najpokolebljiviji dobio ime po papi Piju IX). Štaviše, Garibaldi je živeo u Beloj kući sa decom koju je imao sa ženom Anitom (umrla 1849. godine u 28. godini života) i decom koju je imao sa sobaricom i svojom trećom ženom Francesce Armosino.
U Garibaldijevoj sobi, sat i kalendari okačeni na zid i dalje označavaju datum i vreme smrti heroja: 2. jun 1882. u 18:21 h. Suprotno njegovoj poslednjoj želji, njegovi ostaci su balzamovani i sahranjeni u grobnici od grubog granita odmah iza kuće.
Njegova kuća, čamci i predmeti ostali su na Capreri i postali su relikvije jednog od najpoznatijih i najposećenijih muzeja u Italiji. Garibaldijev kompendijum Caprere otvoren je za posete, osim ponedeljkom. Garibaldijev život na ostrvu i način na koji ga je obrađivao opisani su u memoarima koje je napisala njegova ćerka Clelija, pod naslovom “Moj otac”.
Godine 1982. proglašen je orijentisanim rezervatom prirode, do osnivanja nacionalnog parka.
Stanovništvo
Ostrvo ima 77 stanovnika (po wikipediji), uglavnom stanovnika sela Stagnali.
Saobraćaj
Na ostrvu ima 7 km asfaltiranih puteva koji povezuju Garibaldijevu kuću, selo Stagnali i plažu Due Mari. Do Caprere saobraća i gradski autobus iz La Maddalene.
Privreda
Zahvaljujući mostu koji ga povezuje sa La Maddalenom, ogromnoj borovoj šumi, brojnim uvalama i muzejima Garibaldijevog kompendijuma, ostrvo Caprera je veoma popularno kod turista iz celog sveta. Mnogo je plaža i uvala koje se smenjuju duž obale ostrva, među kojima su Cala Garibaldi (gde se nekada nalazio Club Mediterranee, povučen 2006. godine), Cala Serena, Cala Caprarese, Cala Napoletana, Punta Crucitta, Cala Coticcio, Cala Brigantina, Due Mari (Cala Portese), del Relitto (plaža brodoloma), Cala Andreani, Porto Palma i Cala degli Inglesi.
Tokom letnjih meseci u centralnoj borovoj šumi postavljeno je nekoliko kioska.
12. maja 2007. godine na ostrvu Caprera počela je 90. biciklistička trka “Giro d’Italia”, povodom obeležavanja 200 godina od rođenja Garibaldija.
Na ostrvu se nalazi škola jedrenja, jedriličarski centar Caprera.
GPS koordinate: 41°13′00″ N, 9°27′40″ E.
P O R C O
Porco se nalazi 750 m severozapadno od najjužnije tačke ostrva Caprera, odnosno rta Punta Rossa. U jugozapadnom delu ima poluostrvo sa kojim je spojeno uskom prevlakom.
Površina ostrvca Porco je preko 5 ha.
GPS koordinate: 41°10′27″ N, 9°27′39″ E.
M O N A C I
Monaci su grupa stena koje se nalaze 2,4 km istočno od istočne obale Caprere. Na najjužnijoj steni nalazi se svetionik.
GPS koordinate: 41°12′58″ N, 9°31′00″ E.
G I A R D I N E L L I
Giardinelli (na lokalnom dijalektu Isuleddu) se nalazi između La Maddalene, sa kojom je spojen veštačkom prevlakom, i Caprere.
Ostrvo je dugačko i široko po 900 m, a površina je oko 50 ha.
Na ostrvu se nalaze brojne plaže i uvale koje su veoma popularne u letnjoj sezoni. Čuvena je Testa del Polpo (na lokalnom dijalektu Capocchia d’u Purpu), tako nazvanu zbog masivne granitne stene na plaži koja podseća na glavu hobotnice. udaljena je oko 1,2 km od ulaza na ostrvo.
GPS koordinate: 41°13′55″ N, 9°26′27″ E.
S A N T O S T E F A N O
Santo Stefano (na dijalektu Gallura Santu Stefanu, na sardinskom Santu Istèvene) je četvrto po veličini ostrvo u arhipelagu La Maddalena. Ostrvo je u privatnom vlasništvu, sa izuzetkom istočnog dela na kome se nalaze objekti italijanske mornarice.
Santo Stefano se nalazi između ostrva La Maddalena (570 m severno) i Sardinije (1 km južno). Dugačko je 2,5 km, najveća širina je 2,1 km, a površina je 3 km2. Najviši vrh je brdo Zucchero, visine 101 m. Santo Stefano je izgrađen od ružičastog i belog granita.
Ostrvo je još u antičko doba (neolit), bilo je naseljeno čovekom. 1963. godine objavljen je rad o iskopavanjima u malom tafonu (sklonište ispod stene) oko 100 m od obale uvale Villamarina, sa opisom otkrića keramičkog materijala koji odgovara tom praistorijskom periodu. Neki alati su napravljeni od granita, porfira i kvarca; prisustvo 142 komada usitnjenog i obrađenog opsidijana upućuje na to da je sklonište korišćeno kao “radionica” i s obzirom na njegovu površinu i visinu koja dugo nije bila upotrebljiva za stanovanje.
Kamenolomi granita, oni koji se odnose na oblast Villamarina, počeli su da se eksploatišu 1924. godine i potpuno su napušteni 1964. godine. U izvesnom periodu ovi kamenolomi su svakako bili najbolje opremljeni u Italiji sa postrojenjem za komprimovani vazduh i cevovode koje ih je sve povezivalo. Osim toga, mogli su da koriste i mašine za rukovanje, povratne remenice i dizalice na šinama za utovar materijala na kolica do tačke ukrcaja. Prisustvo impozantnih granitnih masa i luka dobro zaštićenih od vetrova, kao što je uvala Villamarina, omogućili su kompaniji da vadi granit kako bi ga mogla distribuirati u Italiji i inostranstvu. Kao i kod kamenoloma u Cala Franceze, strateška pozicija u centru Mediterana omogućila je isporuke ovog građevinskog kamena koji se koristi zbog kvaliteta i otpornosti u poređenju sa ostalima.
U uvali Villamarina, u napuštenom kamenolomu granita, može se videti ogromna nedovršena statue Costanza Ciana (italijanski oficir i političar), koju je Musolini naručio za Cianov mauzolej u blizini Livorna. Bista u kamenolomu je savršeno očuvana i divi joj se posetilac koga privlači ova nema figura vidljiva sa mora.
Duž južne obale ostrva nalazi se Torre Quadra, izgrađena 1773. godine na osnovu crteža i proračuna vojnog arhitekte Saverija Belgrana iz Famolasca. Tvrđava se obično naziva “Napoleonova kula” jer ju je tokom napada na arhipelag 22. februara 1793. godine zauzeo tadašnji potpukovnik artiljerije Napoleon Bonaparta i odatle gađao centar La Maddalene, ali je bio primoran da pobegnea. Kula je kvadratne osnove, sa veoma debelim zasvođenim zidovima, opasana dubokim jarkom širine tri metra i delimično zauzeta malim prostorijama za usluge, peć i zatvor.
Na ostrvu se nalazi još jedna tvrđava San Giorgio sagrađena 1809. godine, nakon izgradnje tvrđave Carlo Felice koja se nalazi na ostrvu La Maddalena. Izgrađena je na povišenom položaju u odnosu na Torre Quadra, imala za cilj kontrolu zapadne obale ostrva.
U prizemlju se nalazila mala stražarnica, a u unutrašnjosti dva skromna podruma korišćena kao zatvor ili magacini i veća prostorija namenjena vojnicima. Rampa je vodila do gornjeg trga gde je bila prostorija i malo skladište baruta. Na zapadnoj i severnoj strani bili su otvori u parapetima za topove.
1972. godine italijanska vlada dozvolila je SAD da iskoriste područje mornaričke baze koja se nalazi u istočnom delu ostrva kao lokaciju pomorske vojne baze za podršku podmornicama na nuklearni pogon, koja je povučena iz upotrebe 25. januara 2008. godine.
Na jugozapadu ostrva, pored plaže del Pesce, nalazi se turističko naselje. Prvobitno u vlasništvu “Club Med-a” kasnije je prešao na “Valtur” na dugi niz godina, a zatim na “Uvet” grupu; trenutno njime upravlja “Dea Capital”.
Tvrđava San Giorgio
GPS koordinate: 41°11′18″ N, 9°24′42″ E.
R O M A
Roma se nalazi 100 m od plaže del Pesce gde se nalazi turističko naselje na ostrvu Santo Stefano. Gotovo je kvadratnog oblika i površine oko 1,5 ha.
Na njemu je podignut spomenik u znak sećanja na italijanske mornare koji su poginuli u potonuću bojnog broda “Roma” i brodova “Da Noli” i “Vivaldi”.
GPS koordinate: 41°11′47″ N, 9°23′48″ E.
S P A R G I
Spargi je treće po veličini ostrvo arhipelaga. Nalazi se 1,6 km zapadno od La Maddalene i 2,5 km severno od Sardinije.
Približno je kružnog oblika. Dugačko je 2,8 km, najveća širina je 2,3 km, a površina je 4,2 km2.
Najviši vrh ostrva Guardia Preposti, dostiže nadmorsku visinu od 153 m. Granitnog karaktera, veoma bogat vodom i vegetacijom, dom je brojnih zaštićenih vrsta ptica. Ostrvo je u sastavu Nacionalnog parka “Arhipelag La Maddalena”.
U prvim decenijama XIX veka razbojnik Natale Berretta, proganjan od zakona, sakrio se na ostrvu i tako uspeo da izbegne zatvor, ali kada je konačno dokazana njegova nevinost odlučio je da tamo ostane sa svojom porodicom i gaji koze i krave. U prošlom veku korišćeno je samo u Prvom i Drugom svetskom ratu, a ruševine raznih tvrđava i danas su vidljive, među kojima je svakako najbolje očuvana Opera Antinave Rubin de Cervin na lokaciji Punta Zanotto.
Na morskom dna oko ostrva pronađeni su razni nalazi i ostaci rimskog broda iz II veka p.n.e. danas izloženi u pomorskom muzeju La Maddalene.
Na Google earthuvidi se jedna novija zgrada u blizini plaže Cala Corsara (na slici).
GPS koordinate: 41°12′26″ N, 9°20′47″ E.
B U D E L L I
Budelli se nalazi 4 km severozapadno od ostrva La Maddalena, u grupi sa ostrvima Santa Maria i Razzoli u odnosu na koje je položen južno.
Ostrvo je bilo u privatnom vlasništvu do marta 2016. godine, kada je dodeljeno Nacionalnom parku. Do 2021. godine Budelli je nastanjivalo samo jedno lice Mauro Morandi iz Modene.
Budelli se nalazi nekoliko stotina metara južno od ostrva Razzoli i Santa Maria, a razdvaja ih prolaz Chiecca di Morto. Ostrvo je dugačko 1,9 km, najveća širina je 1,4 km, a površina je 1,6 km2. Dužina obale je oko 7 km, a na italijanskoj wikipediji je pogrešan podatak o 12,3 km.
Brdašce Budello sa 88 m visine predstavlja najvišu tačku na ostrvu.
Ostrva arhipelaga, koja su Rimljani već poznavali pod nazivom insulae Cuniculariae, verovatno su bila naseljena još u praistorijsko doba, s obzirom da se nalaze na opsidijanskom putu između Sardinije, Korzike i Toskane. U okolnom morskom dnu pronađeni su delovi atičkog crvenofiguralnog kiliksa, sa listovima i izdanci vinove loze, koji datiraju iz V veka p.n.e.
1964. godine na Ružičastoj plaži Spiaggia Rosa) snimljene su neke sekvence filma “Crvena pustinja” (Deserto rosso) režisera Michelangela Antonionija.
Osamdesetih godina prošlog veka kompanija Nuova Gallura (koju je formirala grupa švajcarskih preduzetnika) kupila je ostrvo od prethodnog vlasnika, Piera Tizzonija, milanskog preduzetnika. Od 1989. godine Mauro Morandi postao je jedini stanovnik i čuvar ostrva.
2005. godine, nakon internih preokreta u kompaniji Nuova Gallura, Budelli je stavljen na aukciju. Konkretna ponuda nije ozvaničena, a italijanska država je saopštila da želi da iskoristi pravo preče kupovine, čime bi se omogućilo da se naturalističko nasleđe vrati u javnu svojinu. 2014. godine italijanska država je izdvojila oko 3 miliona evra za kupovinu ostrva. Državni savet je 2015. godine poništio je pravo preče kupovine (operacija koju je sproveo državljanin Novog Zelanda Michael Harte nakon sudske aukcije) zbog nepostojanja plana zaštite (neophodan uslov za validnost preče kupovine). Nakon presude, ne bez kontroverzi, stečajni sudija je automatski oduzeo Nacionalnom parku vlasništvo nad imovinom i dao je Hartu rok od 60 dana da položi iznos koji je dospeo za kupovinu od 2,954.000 €. Konačno, 17. maja 2016. godine, stečajni sudija je definitivno odbacivši zahteve Harta, utvrdio je prenos vlasništva na Nacionalni park “Aarhipelag La Maddalena”.
Mauro Morandi, jedini stanovnik ostrva, 26. aprila 2021. godine objavljuje da želi da ga napusti, čineći ga nenaseljenim.
Budelli se smatra jednim od najlepših ostrva na Mediteranu, kao i simbolom Nacionalnog parka. Poznat je i u inostranstvu zbog svoje čuvene ružičaste plaže, koja je podvrgnuta veoma strogom režimu zaštite. Smeštena u Cala di Roto, u jugoistočnom delu ostrva, svoju tipičnu boju i ime duguje iseckanim fragmentima mikroorganizma pod nazivom Miniacina miniacea.
GPS koordinate: 41°16′58″ N, 9°20′58″ E.
C A R P A
U prvom planu su grupe ostrva Stramanari i Paduleddi, u sredini su Budelli, Carpa i Santa Maria,
a u pozadini je Razzoli
Carpa je malo nenaseljeno ostrvo u Tirenskom moru, koje se nalazi između ostrva Budelli (udaljen 240 m) i Santa Maria (udaljna 200 m).
Približna površina Carpe je oko 40 a.
Ima ogromnu naturalističku vrednost, nalazi se u okviru Nacionalnog parka “Arhipelag La Maddalena”, sa prekrasnim pejzažom među najlepšim na svetu, sa svežom i kristalnom vodom, puno uvala sa belim i sitnim peskom.
Dostupna je morskim putem, zaslužuje da ga posete ljubitelji prirode, opuštanja i sportskog ribolova.
GPS koordinate: 41°17′15″ N, 9°21′43″ E.
S A N T A M A R I A
Santa Maria se nalazi u blizini moreuza Bonifacio. Ostrvo je izuzetno razuđeno, dugačko je 2,5 km, a najveća širina je 1,3 km. Ima površinu od 2 km2 i dužinu obale od oko 10 km. Visinski profil ostrva je najniži od svih ostrva u arhipelagu, a najviša tačka, Guardia del Turco, doseže samo 49 m. Na zapadu je odvojen od obližnjeg ostrva Razzoli veoma uskim kanalom (širina 85 m) koji se zove Asineli, a na severu ga još uži prolaz Strangolato deli od ostrva La Presa, koji se generalno smatra delom Santa Marije kao i najsevernijom tačkom Sardinije. Plaže su veoma popularne, posebno Cala Santa Maria i Cala di Fosso.
Drevna crkva posvećena svetoj Maria de Budello verovatno je izgrađena na ostrvu još 1238. godine, kako stoji u notarskom aktu Bonifacija, a pustinjački manastir benediktinskog reda zavisio je od ove crkve, potvrđeno je 12. oktobra. 1243. godine. Ovaj manastir je napušten u XVI veku, a u XIX veku je delimično porušen i preuređen za stambenu upotrebu.
Krajem XVIII veka tu je živela avanturistička porodica Bertoleoni, koja je potom kolonizovala ostrvo Spargi i Mortorio pre nego što se definitivno preselila na divlje ostrvo Tavolara gde su naslednici živeli do šezdesetih godina.
Santa Maria je jedino ostrvo u arhipelagu, izuzimajući La Maddalenu i Capreru, koje je danas trajno naseljeno, čak i ako se radi o samo jednoj porodici. Leti je, međutim, rezidencija nekih vlasnika koji potiču iz loze Bertoleoni i drugih koji su kupili kuće šezdesetih i sedamdesetih godina.
Na Santa Mariji postoji 19 kuća koje funkcionišu kao letnje rezidencije. Na ostrvu postoji i mali hotel.
GPS koordinate: 41°17′51″ N, 9°22′22″ E.
L A P R E S A
La Presa je najsevernija tačkaarhipelaga La Maddalena, a takođe i regije Sardinije. Generalno se smatra delom ostrva Santa Maria, pošto dva ostrva razdvaja uski prolaz Strangolato koji se može pregaziti, ali kojim se ne može ploviti.
Ostrvo je dugačko 800 m, a površina je oko 28 ha.
GPS koordinate: 41°18′36″ N, 9°22′31″ E.
Zapadno od La Prese je ostrvce Capicciolu. Razdvaja ih tek 10 m široki prolaz.
(GPS koordinate: 41°18′32″ N, 9°22′08″ E).
R A Z Z O L I
Razzoli je ostrvo u blizini moreuza Bonifacio. Od svih ostrva arhipelaga La Maddalena najbliže je francuskom kopnu; oko 7 km ga deli od korzikanskog ostrva Lavezzi.
Nalazi se 85 m zapadno od ostrva Santa Maria i 440 m severno od ostrva Budelli. Dugačko je 2,4 km, najveća širina je 1,7 km, a površina je 1,5 km2. Dužina obale je 12,3 km, U reljefu ostrva ističe se veliko poluostrvo u njegovom zapadnom delu. Najviši vrh, Monte Cappello, dostiže 65 m nadmorske visine. Izgled ostrva se prilično razlikuje od onog na obližnjim ostrvima zbog visokih litica, ali nekoliko plaža nije ništa manje lepo, kao što su Cala Lunga, Cala Cappello ili Cala Noce.
Ostrvo nije bilo stalno naseljeno ni u jednom istorijskom periodu, ali su često, u prošlosti, korzikanski stočari dovodili svoje životinje na ispašu. Na severnom delu ostrva nalazi se svetionik. Do njega vodi staza od južne obale ostrva u dužini od 1 km.
GPS koordinate: 41°18′32″ N, 9°22′08″ E.
BARRETTINELLI DI FUORI
Faro di Corcelli (iako je izgrađen na ostrvu Barrettinelli di Fuori)
Barrettinelli di Fuori se nalazi 1,35 km istočno od ostrva Santa Maria i oko 300 m severno od ostrva Corcelli.
Na njemu se nalazi svetionik koji se zove Corcelli, iako je izgrađen na ostrvu Barrettinelli di Fuori. Ima crno-crvenu kupolu.
GPS koordinate: 41°18′06″ N, 9°24′02″ E.
C O R C E L L I
Corcelli se nalazi 1,1 km istočno od ostrva Santa Maria.
Ostrvo je dugačko 660 m i zahvata površinu od oko 11 ha. Najviše tačka ostrva je na 32 m.
GPS koordinate: 41°17′40″ N, 9°24′02″ E.
B A R R E T T I N I
Barrettini je jedno od brojnih manjih ostrva u arhipelagu La Maddalena, koji ipak predstavlja jedinstvene i zadivljujuće karakteristike za turiste koji vole divlja mesta. Ostrvo u stvari karakteriše teritorija sa dva lica: jedno dizajnirano od sjajnih granitnih stena i surovog pejzaža, drugo glatko i ravno. Dva dela su međusobno povezana tankom trakom zemlje koja ih, ponekad potopljena plimama, takođe fizički deli, čineći da izgledaju kao različiti entiteti. Fascinantno ostrvo Barrettini jedno je od mnogih čuda Costa Smeralde, bogato je primercima koji pripadaju mediteranskoj makiji, nezagađeno zbog svoje teške pristupačnosti i okruženo sjajnom kristalno čistom vodom tipičnom za severnu Sardiniju.
Duž obale, Barrettini ima dve uvale, uronjene u morske i prirodne arome: to su Cala Zerri (na zapadu) i Cala d’Acqua (na istoku), svaka sačinjena od peska i šljunka krupnog zrna, posebno ova druga. Do obe plaže se može doći samo morskim putem malim čamcima. Od 1994. godine ostrvo je postalo sastavni deo zaštićenog morskog područja uključenog u Nacionalni park “Arhipelag La Maddalena” čija su glavna ostrva danas poznata širom sveta.
Do ostrva se može doći samo privatnim čamcima (jahte, gumenjaci, hidrogliseri) ili obilaskom sa vodičem koji polaze iz luka Palau i Santa Teresa di Gallura.
Ostrvo je dugačko 650 m i ima površinu od oko 10 ha. U odnosu na ostrvo La Maddalena nalazi se 1,8 km severozapadno
GPS koordinate: 41°17′00″ N, 9°24′05″ E.
Oko 500 m južno od ostrva Barrettini nalazi grupa hridi pod nazivom Isolotti di Barrettinelli.
GPS koordinate: 41°16′32″ N, 9°24′10″ E.
M U C C H I B I A N C I
Mucchi Bianci je ostrvce udaljeno 35 m od istočne obale zaliva Arzachena, na severoistoku Sardinije. Dužina ostrvca je oko 70 m.
Administrativno pripada Opštini Arzachena.
GPS koordinate: 41°07′37″ N, 9°27′58″ E.
C A P P U C C I N I
Cappuccini je ostrvce površine od skoro 30.000 m2 (ili 3 ha).
Od obale Sardinije udaljeno je manje od 500 m, a od ostrva Caprera čak 3 km u pravcu jugoistoka. Deo je Nacionalnog parka “Arhipelag La Maddalena”.
Ovalnog i prilično pravilnog oblika, formira ga granitni izdanak koji dostiže maksimalnu visinu od 23 m.
Za razliku od drugih manjih ostrva ima smeštajne kapacitete, sačinjenih od osam kružnih bungalova, koji u letnjem periodu ugošćuju turiste koji traže apsolutni mir i privatnost. Ima malu marinu za pristajanje čamaca.
GPS koordinate: 41°09′11″ N, 9°30′07″ E.
B I S C E
Bisce je ostrvo pored severoistočne obale Sardinije, u Galluri. Deo je arhipelaga La Maddalena, mada je od njega dosta udaljeno (3,5 km jugoistočno od ostrva Caprera, a 600 m od obale Sardinije). Otprilike ovalnog oblika, to je granitna formacija dugačka skoro 1 km, koja se prostire na površini od približno 32 ha i ima visinu od 22 m.
Bisce izgleda potpuno drugačije od ostalih ostrva Gallura zbog strmih litica.
Na ostrvu se gnezde brojne morske ptice, a njegova plaža, Cala delle Bisce, je turistička destinacija.
GPS koordinate: 41°09′52″ N, 9°31′23″ E.
L I N I B A N I
Li Nibani (na lokalnom dijalektu I gabbiani, galebovi) su grupa koja se sastoji od tri veća ostrva i brojnih manjih stena smeštenih 430 m od severoistočne obale Sardinije. Od kopna ih deli kanal Delle Galere. Veoma blizu su glavnih centara Costa Smeralde, renomirane turističke destinacije zbog lepote obala, neverovatno razuđenih i smaragdnih.
Granitne formacije Li Nibani prostiru se na ukupnoj površini od približno 23 ha i dostižu 32 m nadmorske visine.
Na ostrvima se gnezde razne ptice, kao što su galebovi (po čemu su i dobili ime) i jastrebovi.
Administrativno pripadaju Opštini La Maddalena, a takođe su u sastavu Nacionalnog parka "Arhipelag La Maddalena".
GPS koordinate: 41°07′38″ N, 9°34′01″ E.
M O R T O R I E T T O
Scogli di Mortorietto (ili Mortoriotto) se nalaze 800 m severoistočno od ostrva Mortorio, po kome su i dobili ime, a 4,6 km od Sardinije. Ove stene se sastoje od dva granitna bloka, razdvojena kanalom širine 35 m. Na steni dalje od obale nalazi se far.
Morsko dno oko ovih stena spušta se na 40 m.
Administrativno pripadaju Opštini Olbia.
GPS koordinate: 41°05′10″ N, 9°37′07″ E.
M O R T O R I O
Mortorio je ostrvo koje se nalazi severoistočno od Sardinije, deo je arhipelaga La Maddalena. Granitnog oblika i sa veoma razuđenom obalom, prostire se na površini od oko 60 hektara i ima planinski izgled, dostižući maksimalnu visinu od 77 m. Iako se nalazi nekoliko milja od Costa Smeralde, ostrvo u sastavu opštine La Maddalena i Nacionalnog parka istoimenog arhipelaga.
Saraceni, koji su u srednjem veku obilazili obale zapadnog basena Sredozemnog mora, zapalili su Đenovu 935. godine. Priču je ispričao Liutprando iz Kremone, ne očevidac, već barem savremenik. Više od 200 godina kasnije, Jacopo da Varazze ga je obogatio detaljima pričajući nam kako su Đenovljani, brzo oporavljeni, poterali Saracene na ostrvo Buxinarii i istrebili ih, gomilajući leševe kao upozorenje, toliko da se od tog dana ostrvo zove Mortorio (morte=smrt).
Ne ulazeći u to da li je ova priča istinita ili ne, ona ipak svedoči o neprekidnom stanju pripravnosti duž tirenskih obala zbog prisustva gusara.
Priča se da su na ostrvu, potpuno nenaseljenom, pronađeni ljudski ostaci u XVIII veku. Vest bi mogla da se odnosi na Đenovljansku pobunu koju je ispričao Jakopo. Međutim, prema nekima, ovo jezivo otkriće treba povezati sa drugim bitkama, posebno između Pizana i Đenovljana, u neprekidnoj borbi za vlast nad severnom Sardinijom. Prema Analima iz Pize, to bi mogli bili ostaci bitke koju su podržavali saveznici Đenovljana i Pizana protiv muslimanskog emira Mujahida al-Amira poznatog kao Museto ili Mugetto. Ova bitka, koja se odigrala 1016. godine, označava sam početak političkog uplitanja Đenove i Pize na Sardiniju. Prema muslimanskom istoričaru al-Himyariju, ostrvo je nazvano Isola dei Martiri (Ostrvo mučenika) upravo zbog brodoloma nekih brodova koji su pratili gusara Mujahida al-Amirija.
Ostrvo su krajem XVIII veka nekoliko godina naseljavali đenovljanski kolonisti, Bertoleoni, pre nego što su se preselili južnije, na ostrvo Tavolara u potrazi za gostoljubivijim i bogatijim ostrvom.
Postoje brojne vrste, uključujući one od interesa za zajednicu, koje se gnezde na ostrvu, uključujući korzikanskog galeba i sivog sokola, zaštićene osnivanjem Nacionalnog parka. Ostrvo je bogato vegetacijom, uglavnom niskom mediteranskom makijom i žutilovkom. Ostrvo Mortorio je područje sa maksimalnom zaštitom životne sredine, što se tiče i kopnene površine i vodnog tela koje okružuje ostrvo. Iz tog razloga je pristup gliserima i izlazak ljudi na ostrvo potpuno zabranjen i podložan administrativnim kontrolama i sankcijama. Upravni organ Parka je 2010. godine prijavio prevaru u vezi sa naplatom ulaznica, od nepoznatih lica za pristup samom prostoru Parka. Međutim, na Google earthu se vidi da je u zalivu kod najlepše plaže usidreno oko 60 jedrilica i čamaca.
GPS koordinate: 41°04′32″ N, 9°36′11″ E.
L E C A M E R E
Le Camere su grupa ostrva i manjih stena, koja se nalaze 2,2 km od severoistočne obale Sardinije. Izgrađena su od granita, prostiru se na ukupnoj površini od približno 15 ha, brdovitog izgleda i veoma razuđenih obala, dostižući maksimalnu nadmorsku visinu od 25 m.
Opštinski suverenitet polažu opštine Arzachena i La Maddalena, a osnivanjem Nacionalnog parka “Arhipelag La Madalena” spor je definitivno okončan i ostrva pripadaju Opštini La Maddalena.
U neposrednoj su blizini glavnih centara Costa Smeralde, renomirana su turistička destinacija, zbog lepote pejzaža, brojnih skrivenih uvala i stena koje su vetrovi oblikovali u bizarne oblike.
GPS koordinate: 41°04′07″ N, 9°35′12″ E.
S O F F I
Soffi je ostrvo koje je deo arhipelaga La Madalena, koje se nalazi 2 km od severoistočne obale Sardinije. Kao i obližnja ostrva, granitne je formacije i ima površinu od približno 40 ha i ima brežuljkast izgled, dostižući maksimalnu nadmorsku visinu od 33 m.
Obale ostrva su kamenite i okružene stenama i plićacima. Ipak, ostrvo Soffi je najmanje krševito od tri ostrva (Mortorio, Le Camere i Sofi) i ima najviše zelenila.
Tokom leta na ostrvo privatnim čamcima dolaze brojni turisti, privučeni njegovim uvalama.
Opštinski suverenitet nad ostrvom polažu opštine Arzachena i La Maddalena, čak i ako je uspostavljanje Nacionalnog parka olakšalo rešavanje spora.
Prolaz između ostrva Soffi i ostrva Le Camere je bezbedan za plovila po mirnom vremenu.
GPS koordinate: 41°03′51″ N, 9°34′31″ E.
F I G A R O L O
Figarolo je ostrvo u zalivu Olbia u blizini naselja Golfo Aranci, u severoistočnoj Sardiniji (Gallura).
Ostrvo, koje se prostire na 0,211 km2, izgleda kao banka mezozojskih krečnjaka izgrađenih na osnovi od škriljaca. Nažalost, nisam pronašao podatak za visinu ostrva.
Postoji svetionik za pomorsku orijentaciju.
Brojni feničanski nalazi, među koji,a su ostaci amfora iz VII veka p.n.e, pokazuju kako je ostrvce posećeno, verovatno zbog njegovog položaja na putu između feničanske Olbije i Etrurije.
Tu je 1882. godine otkriven bazen ovalnog oblika (4 m x 3 m), popločan cocciopestom (oblik rimskog betona), verovatno dno starorimske cisterne.
Administrativno pripada Opštini Golfo Aranci.
GPS koordinate: 40°58′49″ N, 9°38′36″ E.
D E L L A B O C C A
Della Bocca se nalazi unutar Olbijskog zaliva na ulazu u luku Olbia.
Na njemu se nalazi istoimeni svetionik.
Administrativno pripada opštini Olbia.
GPS koordinate: 40°57′31″ N, 9°35′18″ E.
M E Z Z O
Mezzo se nalazi u sredini zaliva Olbia u blizini trajektne luke. Dugačko je 250 m.
Administrativno pripada opštini Olbia.
GPS koordinate: 40°55′16″ N, 9°30′42″ E.
M A N N A
Manna je zaboravljeni dragulj: nalazi se u centru zaliva Olbia, na zavidnoj poziciji i pruža utočište mnogim životinjskim vrstama. Pošto ga čovek retko posećuje (i ne može da gradi na njemu), ostrvo Manna je malo kraljevstvo gde priroda vlada.
Manna je najveće ostrvo u zalivu, dugačko je 500 m, a površina je preko 3 ha.
Administrativno pripada opštini Olbia.
GPS koordinate: 40°55′01″ N, 9°30′36″ E.
L E P O R E D D U
Leporeddu se nalazi 220 m jugozapadno od ostrva Manna. Sa obalom Sardinije je spojeno nasipom. Dužina ostrva je 250 m, a površina je nešto manja od 2 ha.
Administrativno pripada opštini Olbia.
GPS koordinate: 40°54′50″ N, 9°30′21″ E.
C A V A L L O
Cavallo se nalazi u turističkoj luci i Marini Olbia. Položaj ovog ostrvca je idealno iskorišćen da se sa njegove dve strane naprave lukobrani koji štite navedene objekte. Dužina ostrvca je 200 m.
Administrativno pripada opštini Olbia.
GPS koordinate: 40°55′02″ N, 9°31′33″ E.
C A V A L L I
Cavalli (konji) je ostrvo udaljeno 290 m od severoistočne obale Sardinije i 530 m jugozapadno od ostrva Piana. Ostrvce je dugačko 240 m, a približna površina je 2,2 ha.
Administrativno pripada opštini Olbia i nalazi se u zaštićenom morskom prirodnom području Tavolara - Punta Coda Cavallo.
GPS koordinate: 40°55′03″ N, 9°38′50″ E.
P I A N A (Olbia)
Piana je ostrvo udaljeno 700 m od severoistočne obale Sardinije i 1.500 m od ostrva Tavolara. Ostrvo je dugačko 700 m, najveća širina je 300 m, a približna površina je 13 ha.
Najviša tačka ostrva je na 5 m nadmorske visine. Plaža na jugu ostrva privlači nautičare.
Administrativno pripada opštini Olbia i nalazi se u zaštićenom morskom prirodnom području (AMP) Tavolara – Punta Coda Cavallo.
GPS koordinate: 40°53′17″ N, 9°39′04″ E.
T A V O L A R A
Tavolara je ostrvo površine 5,9 km2 u severoistočnoj Sardiniji, u sastavu opštine Olbia, u provinciji Sassari. Spada među 30 najvećih italijanskih ostrva.
Bogato drevnom i modernom istorijom i legendama, ovo ostrvo sa svojim jedinstvenim oblikom pojavljuje se na sceni klasične mitologije i predstavlja feačanski brod skamenjen od Posejdona, sa kormilom okrenutim ka otvorenom moru, kriv što je Uliksa (Odiseja) vratio u njegovu domovinu.
Geografija
Ostrvo izgleda kao veličanstveni krečnjački masiv sa pogledom na more, otprilike pravougaonog oblika, dužine 6,9 km i širine 1,2 km. Od obale Sardinije Tavolara je udaljena 1,9 km.
Počiva na granitnoj kamenoj podlozi koja na pojedinim delovima jasno izbija. Dostiže maksimalnu nadmorsku visinu od 565 m i ima dva lako pristupačna kraja. Rt na zapadnoj strani ostrva (Spalmatore di Terra) !gleda" na naselje Loiri Porto San Paolo i na njemu se nalazi nekoliko civilnih objekata i najlepše plaže. Izgrađeno je pristanište za male čamce koji povezuju ostrvo sa lukom Loiri Porto San Paolo. Rt na istočnoj strani, okrenut prema Tirenskom moru, sastoji se od Punta Timone, koji ga deli na dva mala zaliva (okrenuti prema severozapadu i severoistoku). U njemu se, pored pomorskog signalnog svetionika, nalazi i vojna baza NATO-a, kojom upravlja mornarica, namenjena za zemaljske telekomunikacije veoma velikog dometa i veoma niske frekvencije. Tri antene, visoke više od dve stotine metara, lako su vidljive čak i iz daljine. U blizini Punta del Papa možete posmatrati veličanstveni prirodni luk (prerast) iznad kojeg se nalaze ruševine starog svetionika, napuštenog jer je izgrađen previsoko i često skriven oblacima.
Ovo divlje i nezagađeno ostrvo deo je Zaštićenog morskog područja (AMP) Tavolara i Capo Coda Cavallo i nudi netaknuto morsko dno i sklonište za gnežđenje brojnih vrsta morskih ptica. Među njima, populacija gregule jedinstvena je u svetu po svom kvantitativnom značaju: Tavolara je stanište više od polovine svetske populacije ove vrste. Sa noćnim navikama, ova morska ptica se gnezdi svake godine, počev od marta, u podzemnim jazbinama od nivoa mora do najviših nadmorskih visina, a leti napušta područje da bi se selila ka Egejskom i Crnom moru. Međutim, veliki broj položenih jaja na Tavolari postaje plen pacova, na čijem iskorenjivanju se radi.
Na Tavolari se gnezde i brojni parovi morskog vranca, kao i divlji golubovi i brojne druge vrste tipične za stenovite obale Sredozemnog mora. Sve do sedamdesetih godina u brojnim pećinama i gudurama razmnožavala se sredozemna medvedica, koja je nestala sa ostrva. Među sisarima je posebno rasprostranjena domaća koza, koja možda potiče od primeraka koje su prvi stanovnici doneli krajem XVIII veka. Prisutna u stotinama primeraka, živi potpuno u divljini i lako se može videti na liticama. Kod primeraka koji su bili prisutni u prošlom veku primećena je posebna boja zuba (otuda i naziv "koza sa zlatnim zubima"), što je izgleda posledica redovne konzumacije biljaka kao što je euforbija.
Na ostrvu se smenjuju stenoviti delovi koji su očigledno lišeni vegetacije i delovi prekriveni gustom mediteranskom makijom, kojim dominiraju gluhač (čak i sa velikim primercima) i tršlja ili mala smrdljika. Samo na najvećim nadmorskim visinama postoje mali šumarci maklena, praktično jedinstveni na malim italijanskim ostrvima i, nažalost, ozbiljno ograničeni razornim dejstvom brojnih divljih koza.
Na poluostrvu Spalmatore di Terra (ili Coda di Terra) postoje tragovi i biljke tipične za okruženje priobalnih dina i privremenih bara, kao i neke vrste korova koje je uneo čovek.
Istorija
U gornjem paleolitu, Tavolara je bila povezana sa kopnom i ostrvom Molara, ali se nakon podizanja nivoa mora i kontinuirane erozije izazvane talasnim kretanjem i veoma jakim vetrovima odvojila prvo od kopna, a tek pre deset hiljada godina i od obližnjeg ostrva.
Grotta del Papa (Papina pećina)
Prisustvo čoveka na ostrvu sa sigurnošću je posvedočeno još od srednjeg neolita i brojni ostaci su pronađeni u blizini Papine pećine. U ranom gvozdenom dobu (X-IX vek p.n.e) prisustvo čoveka na ravnom rtu Spalmatore di Terra je dokumentovano zaustavljanjem moreplovaca koji dolaze iz obližnje Etrurije, u vreme Villanovanske kulture. Hermaea i Turarium su bila drevna imena ostrva Tavolara. Sredinom V veka posetili su ga San Mamiliano i drugi anahoreti, njegovi sledbenici.
Tokom srednjeg veka malo se zna o ostrvu, koje gotovo sigurno nije bilo stalno naseljeno, već se koristilo za vojnu odbranu. Čini se da se ubrzo nakon 1000. godine na ostrvo naselila kolonija gusara. U maju 1284. godine odigrala se bitka kod Tavolare između flota Pize i Đenove. Čak je u XVIII veku prirodnjak Francesco Cetti pisao da su korsari često bili prisutni na ostrvu.
Tavolara je svojevremeno bila najmanja kraljevina na svijetu. Istorija ove državice započinje kada se krajem 1700. godine Giuseppe Bertoleoni sa porodicom iz Genove zaputio brodom prema jugu. Deo porodice se iskrcao i ostao na arhipelagu La Maddalena, a Giuseppe je produžio dalje prema jugu dok nije našao nenaseljeno ostrvo Tavolaru, gde se iskrcao i napravio kuću. Priča ovde dobija bajkovit tok: na ostrvu je živela i posebna vrsta divokoza, zlatnozuba divokoza. Istovremeno, Paolo, Giuseppeov sin, je pisao molbe prema kraljevskoj Savojskoj kući da im prizna vlasništvo i suverenost nad Tavolarom. Tad je bio kralj Karlo Albert Savojski, koji je došao na presto 1831. godine. On se lično sa pratnjom 1836. godine uputio da vidi tu čudnovatu divokozu i autora tih silnih molbi. Ostao je na ostrvu nekoliko dana kao gost Bertoleonijevih. Nakon tog legendarnog susreta sa kraljem Sardinije, Bertoleoniji su si napravili kraljevski grb i smatrali se po svemu suverenim vladarima Tavolare.
Zastava “Kraljevine Tavolara”
Stvari se nisu pomakle sa mrtve tačke. Štaviše, pretila je opasnost da im se oduzme ostrvo, jer na njemu nije bila upisana nikakva svojina. Paolo Bertoleoni odlučuje da se lično uputi u Torino kralju Karlu Albertu. Od kralja tada biva uveren da će se stvar rešiti povoljno i nakon par dana dostavljen im je pergament, kojim se Bertoleoni priznaje apsolutnim vladarom Tavolare. Bajka o kraljevskoj porodici Bertoleoni i Tavolari traje do danas. Pergament je tokom vremena izgubljen, ali porodica Bertoleoni kao dokaz pokazuje fotografiju vladarske kuće kraljevine Tavolare. Naime, osamdesetih godina XIX veka, engleska kraljica Viktorija je doznavši za ovaj slučaj, poslala svoje lične fotografe da slikaju vladare na njihovom posedu.
U muzeju u Buckinghamskoj palati, u Londonu, nalazi se slika tavolarske kraljevske porodice, kao deo zbirke slika kraljevskih porodica celog sveta. Ispod slike stoji “Tavolaranska kraljevska porodica, u zalivu Terranova Pausania, najmanje kraljevstvo na svetu”. Nakon smrti Paola Bertoleonija, Tavolara se po njegovoj želji proglasila republikom i donela je novi ustav koji je, prvi u Evropi, dao opšte pravo glasa ženama. Republika je ukinuta početkom XX veka i Bertoleonijevi su ponovno uspostavili monarhiju. Tavolara je deo Italije od 1934. godine, ali Tonino Bertoleoni, vlasnik lokalnog restorana, se još uvijek naziva kraljem.
Stanovništvo
Nakon dolaska đenovskih kolonista, krajem XVIII veka, stanovništvo ostrva je naraslo na maksimalno šezdesetak stanovnika, uglavnom zahvaljujući dolasku ribara sa Ponze u potrazi za jastozima. Civilno stanovništvo Tavolare napustilo je ostrvo 1962. godine, nakon izgradnje NATO radio stanice za pronalaženje pravca. Te godine je na ostrvu živelo 57 stanovnika.
Na ostrvu Tavolara živi nekoliko porodica, a jedini važniji objekti osim kuća su groblje i lokalni restoran. Istočni deo ostrva je zatvoren za javnost nakon što je na njemu 1962. godine sagrađena radarska stanica NATO-a.
Od 1991. godine Tavolara je domaćin filmskog festivala "Una notte in Italia".
Privreda
Proizvodnje kreča je bila razvijena u prošlosti, lako se dobija iz lokalne kamenite podloge i obilnog drveta kleke pomoću posebnih peći jasno vidljivih u blizini marine.
Saobraćaj
Ostrvo prelazi mali vojni put, sa velikim deonicama tunela, koji povezuje vojnu bazu sa pristaništem na zapadnoj strani ostrva, koje se koristi kada vremenski i morski uslovi otežavaju pristajanje u malu luku koja je povezana sa Vojnom bazom.
GPS koordinate: 40°54′15″ N, 9°42′35″ E.
Sa leve strane je ostrvce Porri, a malo dalje (u stvarnosti 570 m) je Topi
R O S S O
Rosso (crveno ostrvo) je ostrvce koje se nalazi 1,2 km južno od krajnje zapadne tačke ostrva Tavolara, a 950 m od severoistočne obale Sardinije, ispred rta Monte Pedrosu.
Ostrvce je dugačko 200 m i ima površinu od oko 2 ha.
Administrativno pripada Opštini San Teodoro i provinciji Sassari i nalazi se u zaštićenom morskom prirodnom području Tavolara – Punta Coda Cavallo.
GPS koordinate: 40°52′40″ N, 9°40′17″ E.
M O L A R A
Molara je ostrvo 1,7 km udaljeno od severoistočne obale Sardinije (Punta Coda Cavallo) i čini, zajedno sa ostrvima Tavolara, Molarottom, poluostrvom Punta Coda Cavallo i drugim manjim stenama, zaštićeni morski park. Od Tavolare je udaljena 2,2 km.
Dužina ostrva je 2,6 km, a najveća širina je 1,7 km. Granitnog karaktera, ima površinu od 3,411 km2 i doseže, sa Punta la Guardijom, 158 m visine. Toponim, srednjovekovnog porekla, verovatno je posledica zaobljenog i jednolikog oblika ostrva, sličnog žrvnju.
Na ostrvu Molara do sada nema dokumentovanih praistorijskih naselja, ali se u zoru hrišćanstva kaže da je papa Ponzian bio prognan (235. godine) zajedno sa sveštenikom Ippolitom (dok je po drugim izvorima mesto izgnanstva bilo ostrvo Tavolara). U severozapadnom delu ostrva, u blizini Cala Chiese, sačuvani su ostaci jednobrodne srednjovekovne crkve, u romaničkom stilu, posvećene San Ponzianu. Crkva, čiji je originalni naziv nepoznat, veoma je slična drugim crkvama u području Gallura. Oko ove crkve bilo je moguće identifikovati ostatke srednjovekovnog grada i dalje uzbrdo od zamka, verovatno antičkog Gurguraya, iako nema sigurnih podataka o njegovoj stvarnoj demografskoj veličini. Iz XV veka postoje svedočanstva o postojanju ženskog manastira na ostrvu.
Iako je ostrvo veoma stenovito i nepropusno, ima višegodišnjih izvora i možda zbog ovog obilja vode čovek na njemu može da živi vekovima. Vegetacijski pokrivač Molare čini veoma bogata mediteranska makija, sa vekovnim stablima maslina, tršlje ili male smrdljike i bušina, na pojedinim mestima degradiranim usled velikog požara koji je sedamdesetih godina prošlog veka zahvatio južni deo ostrva. Ima divlje stoke (krave i koze), koju je prethodni vlasnik napustio. Istočno od Cala di Chiese stoji stena dinosaurusa, bizarna prirodna skulptura oblikovana vetrovima i morem. Na južnoj obali nalaze se ruševine krečne peći koja je se u prošlosti koristila od krečnjaka sa obližnje Tavolare spaljivanjem drveta Molare.
Na ostrvu se gnezde brojne vrste morskih ptica, kao što su sivi soko i retki sredozemni galeb. Gregula je takođe prisutna sa stotinama parova, koji ne mogu da se normalno razmnožavaju zbog beskrajne populacije pacova.
Ostrvo je u privatnom vlasništvu i ne može se posetiti.
Administrativno pripada Opštini Olbia.
GPS koordinate: 40°52′09″ N, 9°43′39″ E.
M O L A R O T T O
Molarotto je malo kamenito ostrvo u arhipelagu Tavolara, 3 km istočno od ostrva Molara. Ima površinu od nekoliko desetina kvadratnih metara i maksimalnu nadmorsku visinu od 51 m.
Jedno od tri ostrva koja zajedno sa Tavolarom i Molarom čine arhipelag Tavolara (integralno uklopljeno u istoimeno zaštićeno morsko područje). Izgrađeno je od izdanaka ružičastog granita i predstavlja poslednju kopnenu ispostavu pre pučine.
Morske ptice ga često posećuju u tolikom broju da često menja boju u belu. Dominantna vrsta je morski vranac.
Postoji i vrsta crnog guštera (Podarcis tiliguerta ranzii, posvećena slavnom biologu Silviju Ranziju), koja ne postoji ni na jednom drugom mestu. Vegetacija je oskudna, dominiraju slezovi. Stena spada u zonu maksimalne zaštite morskog zaštićenog područja i na nju je zabranjeno iskrcavanje.
Administrativno pripada Opštini Olbia.
GPS koordinate: 40°52′28″ N, 9°46′40″ E.
P R O R A T O R A
Proratora se nalazi 170 m od severoistočne obale Sardinije, ispred rta Coda Cavallo.
Dugačko je 330 m i ima približnu površinu od 4,5 ha.
Administrativno pripada opštini San Teodoro i nalazi se u okviru zaštićenog morskog prirodnog područja Tavolara – Punta Coda Cavallo.
GPS koordinate: 40°50′47″ N, 9°43′24″ E.
R U I A
Ruia nalazi se sa južne strane poluostrva i rta Coda Cavallo, preciznije između rtova Tamarigio i Aldia. Od obale Sardinije udaljena je 300 m. Dužina Ruje je 245 m, a približna površina je nešto manja od 3 ha. Uzdiže se do 14 m.
Administrativno pripada opštini San Teodoro.
GPS koordinate: 40°49′39″ N, 9°42′27″ E.
R U J A
Ruja (na Google Earthu obeleženo kao Isola Rossa!) se nalazi 130 m od rta Capo Comino.
Ovo ostrvce je dugačko 500 m, ali i prilično usko, do 85 m. Približna površina je 2,5 ha.
Administrativno pripada opštini Siniscola i provinciji Nuoro.
GPS koordinate: 40°32′21″ N, 9°49′07″ E.
O G L I A S T R A
Ogliastra (takođe nazvano Isolotto di Lotzorai ili Isolotto d’Ogliastra) je zapravo mali arhipelag od tri velike glavne stene od ružičastog granita i crvenog porfira i raznih drugih manjih hridi, koji se nalaze blizu centralno-istočne obale Sardinije. Administrativno pripadaju opštini Lotzorai.
Najveće ostrvce prostire se na 10 ha i udaljeno je 1,27 km od obale. Do njega je moguće stići kanuom ili pedalinom tokom dana sa mirnim morem ili privatnim čamcima ili izletničkim čamcima koji polaze iz luke Tortoli – Arbatax ili iz Santa Maria Navarrese.
Zaleđe je prekriveno bujnom mediteranskom vegetacijom. Naseljavaju ga razne morske ptice: kaukal, galeb klaukavac i sredozemni galeb. Vode oko ostrva su idealna destinacija za ljubitelje ronjenja.
Čini se da je drevno ime ostrva bilo Heralubra ili Iera Lutra, ili Ibagni di Era (terme Here), poznate grčke boginje. Često se pominje još od feničansko-punskog doba, o čemu svedoči otkriće keramičkih fragmenata koji datiraju iz perioda od oko IV veka p.n.e. Ostrvce je oduvek bilo veoma korisno sklonište za nautičare, na potezu obale gde do početka radova na izgradnji luke Arbataks (1881) nije bilo pravog pristaništa.
Ostrvo je bilo toliko poznato i posećeno od strane onih koji su plovili duž istočne obale Sardinije da je nekoliko godina pre 1881. čak bilo pokušaja da se tu izgradi trgovačka luka. Projekat, koji bi finansiralo Ministarstvo javnih radova, podrazumevao je spajanje dva najveća ostrva sa veštačkim grebenom (koji bi se izgradio od granita samog ostrva kao građevinskog materijala). Gradilište je otvoreno 1863. godine, a priča se da je tokom ovih radova jedan radnik pronašao blago od oko 600 zlatnih cekina skriveno među stenama. Prema planovima tehničara Ministarstva, po završetku prvog dela posla bilo je potrebno izgraditi dva privezišta: zimske oluje koje su za samo nekoliko dana mogle da ponište nedeljni rad, međutim, usporavale su realizaciju ovog jedinstvenog projekta, od kojeg se definitivno odustalo kada je samo Ministarstvo javnih radova odlučilo da finansira izgradnju luke Arbatax. Još uvek vidljiv ostatak gradilišta iz XIX veka, a to je mala zidana kuća koja se nalazi na najvećem ostrvu. Zgrada je, prema Izveštaju inspektora građevinarstva od 17. aprila 1866. godine, bila "jedna od dva objekta za pomoćnike" (druga je bila u Arbataxu).
Od 1991. godine na najvišem vrhu ostrva, na oko 50 m, podignuta je statua Madone dell'Ogliastra, koja je postala stajalište za vernike: krajem jula se proslavlja praznik Bogorodice Kraljice mira procesijom na brodovima.
GPS koordinate: 39°58′29″ N, 9°42′10″ E.
SCOGLIO DI SU BRECCONI
Scoglio di Su Brecconi se nalazi desetak metara od obale Sardinije.
Dužina ostrvca je 120 m, a površina je nešto preko 0,5 ha.
Administrativno pripada Opštini Tertenia u provinciji Nuoro.
GPS koordinate: 39°42′17″ N, 9°40′17″ E.
SCOGLIO DI PEPPINO
Turistička destinacija koja se nalazi u opštini Muravera, u turističkom naselju Costa Rei i svake godine destinacija za brojne turiste.
Ona omeđuje granicu plaže između opština Muravera i Castiadas, u provinciji Sud Sardegna.
Sastoji se od dve stene: veća je dugačka 84 m, sa manjom dostiže 99 m, a širina je 25 m.
GPS koordinate: 39°14′12″ N, 9°34′19″ E.
S E R P E N T A R A
Serpentara je malo ostrvo koje se nalazi 3,2 km od jugoistočne obale Sardinije. Ostrvo je dugačko 1,3 km, najveća širina je 400 m, a površina je 34 ha. Serpentara je nenaseljena. Administrativno pripada Opštine Villasimius (provincija Sud Sardegna). Ime ostrva potiče od oblika istočne obale, koja podseća na zmiju. Stene ostrva su granitne. Na najvišoj tački ostrva (54 m) nalazi se toranj San Luigi, korišćen za vreme španske dominacije za posmatranje saracenskih brodova koji su napadali obale Sarrabusa.
Ostrvo je biotop, koji pripada listi lokaliteta od interesa za zajednicu i nalazi se u zaštićenom morskom prirodnom području Capo Carbonara, kome je zabranjen pristup motornim čamcima dubokog gaza. Takođe zbog ovoga, nekoliko pokušaja prodaje ostrva je propalo.
Ipak, u septembru 2019. godine ostrvo je za 600.000 evra kupio rimski preduzetnik Fabio Sbianchi.
GPS koordinate: 39°08′58″N 9°36′18″E.
C A V O L I
Cavoli (na sardinskom Ìsula de is Càvurus, “ostrvo rakova”) je malo ostrvo koje se nalazi u Tirenskom moru, manje od kilometra jugoistočno od rta Capo Carbonare, na jugu Sardinije. Administrativno pripada Opštine Villasimius (provincija Sud Sardegna).
To je malo granitno ostrvo, sa površinom od približno 43,2 ha. Od Sardinije je udaljeno 700 m. Ima dužinu od 980 m i najveću širinu 830 m. Na najvišoj tački ostrva, a to je oko 40 m, nalazi se svetionik, koji se sastoji od osnove u obliku paralelopipeda, na dva sprata. U okviru svetionika su prostorije za boravak svetioničara. Cilindrični torana, koga nosi cela zgrada, visok je 37 m. Svetionik je izgrađen oko 1856. godine, uključujući špansku odbrambenu kulu, izgrađenu 1591. godine.
Poreklo imena ima dve aktuelne verzije. Prema starijoj, ime potiče od càvuru, u vezi sa pretpostavljenim prisustvom brojnih rakova na ostrvu. Modernija, neubedljivija verzija je da naziv potiče od obilnog prisustva na ostrvu brojnih biljaka divljeg ili sardinskog kupusa (Brassica insularis), koje na njemu raste u endemskom obliku.
Obale, veoma razuđene, imaju neke male uvale okružene granitnim gromadama, često poprilične veličine. Imena su im dali svetioničari, oko dvadesetih godina XX veka, koji su na ostrvu živeli sa svojim porodicama.
• Cala di Ponente, zbog svog geografskog položaja okrenuta ka obali; dugačak i uzak ulaz koji ima malo pristanište dostupno malim čamcima.
• Cala del Morto, okrenuta južnije, ka Kaljariju, tako nazvana jer je u prvoj polovini veka tu isplivao leš čoveka, donet morskim strujama.
• Cala del Ceppo, gde je bio veliki panj, ostatak starog posečenog drveta.
• Cala di Scasciu, ime joj je nadenuo čovek sa ostrva La Maddalena, što na dijalektu tog ostrva znači “cala del Divertimento”, pošto je najveća i zaštićena od vetrova bila najprikladnija za pristajanje.
Za tri male uvale toponimija se bolje prilagođava lokalnom dijalektu:
• Cala Murta, od naziva žbuna koji proizvodi istoimene bobice, mirta.
• Cala Cipro, sa nepotvrđenom etimologijom.
• Cala Is Cascias što znači “uvala sanduka”.
Ostrvo je donedavno bilo naseljeno svetioničarima. Za neke je to bilo sigurno utočište od ratnih strahota, za druge poprište tragičnih događaja. Tokom Drugog svetskog rata nikada nije bio bombardovan od strane sukobljenih strana i predstavljao je sigurno utočište za operatere koji su tamo bili raspoređeni i njihove porodice. Oko sedamdesetih, radnici koji su radili na njemu izrazili su svoju nelagodu tako što su na veliku granitnu gromadu urezali sledeću frazu, na latinskom: “Cavoli insula, carcer sine claustris”, ili “ostrvo Cavoli, zatvor bez rešetki”.
Pošto je rad svetionika sada automatizovan, ostrvo je nenaseljeno i u njemu se nalazi istraživački centar Biološkog fakulteta u Kaljariju, koji ga koristi za botaničke i zoološke istraživačke aktivnosti.
To je deo zaštićenog morskog prirodnog područja Capo Carbonara, koje uključuje i morsko područje koje ide od rta Capo Boi do ostrva Serpentara.
Ronilački klub „Sub Sinnai” 1979. godine, na morskom dnu pored južnog dela ostrva, na dubini od desetak metara, postavio je granitnu statuu visoku 3,2 m posvećena Bogorodici mora, zaštitnici brodolomaca i moreplovaca.
Od tada, svake godine, treće nedelje u julu, održava se važan festival, sa spektakularnom povorkom čamaca koji dolaze sa obližnje obale Villasimiusa, koji kulminira podvodnim blagoslovom i molitvom, i bacanjem kruna od cveća u more. Potom slede proslave, tradicionalne pesme i kostimirane igre folklornih i muzičkih grupa, a noću i vatromet.
GPS koordinate: 39°05′11″ N, 9°31′55″ E.
S A N M A C A R I O
• Cala di Scasciu, ime joj je nadenuo čovek sa ostrva La Maddalena, što na dijalektu tog ostrva znači “cala del Divertimento”, pošto je najveća i zaštićena od vetrova bila najprikladnija za pristajanje.
San Macario se nalazi 400 m od rta Santa Vittoria di Pula. Na njemu se nalazi kula Torre di San Macario koju su sagradili Španci krajem XVI veka da bi se suprotstavili upadima Saracenskih gusara, ruševine vizantijskog manastira posvećena San Makariju, crkvica i ostacima drevnog pogona za preradu tune.
Ostrvo je dugačko 240 m i ima površinu od približno 2,4 ha.
Administrativno pripada Opštini Pula i gradu Kaljariju.
GPS koordinate: 39°00′12″ N, 9°01′56″ E.
C O L T E L A Z Z O
2 km južno od ostrva San Macario nalazi se ostrvo Coltelazzo. Ima jedinstveni oblik podmornice koja plovi morem.
Od obale Sardinije udaljeno je 40 m, a dužina je 160 m.
Administrativno pripada gradu Kaljariju.
GPS koordinate: 38°59′05″ N, 9°01′22″ E.
S U C A R D O L I N U
Su Cardolinu se vodi kao ostrvo, mada to de facto nije jer je poščanim sprudom spojeno sa Sardinijom.
Dugačko je 170 m i zahvata površinu od 1 ha.
Može se koristiti za šetnju, ali zbog dtrmih litica nema pogodnih mesta za kupanje.
Administrativno pripada Opštini Domus de Maria u provinciji Sud Sardegna.
GPS koordinate: 38°53′52″ N, 8°53′26″ E.
S U G I U D E U
Su Giudeu se nalazi u neverovatnom okruženju, koje liči na karipski prizor. Neverovatna peščana plaža i tirkizno more upotpunjuju idilični pejzaž.
GPS koordinate: 38°52′55″ N, 8°51′53″ E.
P A D I G L I O N I
Padiglioni se nalazi u Sardinskom kanalu, oko 100 m od južne obale Sardinije.
Administrativno pripada Opštini Teulada u provinciji Sud Sardegna.
GPS koordinate: 38°52′34″ N, 8°50′06″ E.
T U E R R E D D A
Tuerredda (ponekad pogrešno nazvano Tuaredda ili Tuarredda) se nalazi u uvali između rtova Capo Malfatana i Capo Spartiventa.
Na sardinskom jeziku, tuerredda znači mala močvara. U stvari, tuerra je parcela vlažnog zemljišta, često tamne boje i korisna za hortikulturu. Nema osnova za teoriju da toponim potiče od kupole, pre svega zato što na ostrvcu nema karaule (već samo na susednom Capo Malfidanu istočnije), i zato što se na sardinskom naziva turra.
Profil ostrva, koje je često zeleno od vegetacije, čak i izdaleka pokazuje njegovu stenovitu prirodu. Nalazi se 160 m od jugozapadne obale Sardinije, gde se nalazi plaža koja nosi ime samog ostrva.
Ostrvo je dugačko 400 m i zahvata površinu od oko 4,5 ha. Dostiže visinu od 32 m.
Na ostrvu, sada nenaseljenom, postoje ostaci građevina koje se pripisuju punsko-feničanskoj civilizaciji; tu su pronađeni i antički keramički ulomci.
Administrativno pripada opštini Teulada, u provinciji Sud Sardegna.
GPS koordinate: 38°53′30″ N, 8°48′47″ E.
C A M P I O N N A
Campionna se nalazi 110 m od obale Sardinije. Dužina ostrva je oko 120 m, a približna površina je 0,7 ha. Ostrvo je danas nenaseljeno, ali mora da je bilo naseljeno u prošlosti i još uvek ima ono što je ostalo od nuragha.
Morsko dno koje povezuje ostrvo sa Sardinijom karakterišu potopljene populacije porosta.
Administrativno pripada opštini Teulada, u provinciji Sud Sardegna.
GPS koordinate: 38°54′52″ N, 8°45′56″ E.
R O S S A (TEULADA)
Rossa (crveno ostrvo)se nalazi u Sardinskom kanalu, 660 m od južne obale Sardinije.
Sastoji se od granitnih stena. Ostrvo je dugačko 500 m, a površina je preko 10 ha.
Na ostrvu još uvek postoje zidovi po obodu koji pripadaju fabrici ili skladištu za preradu tune sa početka XX veka.
Na ostrvu se gnezde kolonije sredozemnog galeba i kaukala. Takođe iz tog razloga je uključen u SIC (područje od interesa za zajednicu) pod nazivom "Isola Rossa e Capo Teulada".
Rt Capo Teulada zvanično predstavlja granicu Sredozemnog i Tirenskog mora po Međunarodnoj hidrografskoj organizaciji, koja ne priznaje postojanje Sardinskog mora. Ovaj rt se nalazi 8 km jugozapadno od ostrva Rossa, koje je poslednje u opisu ostrva u Tirenskom moru.
Rt Capo Teulada je najjužnija tačka Sardinije i granica Tirenskog i Sredozemnog mora
Administrativno pripada opštini Teulada, u provinciji Sud Sardegna.
GPS koordinate: 38°54′53″ N, 8°42′59″ E.