Beringovo more (Бе́рингово мо́ре) je more na severnom kraju Tihog okeana između Severne Amerike i Azije. Ime je dobilo po istraživaču Vitusu Beringu, danskom oficiru i moreplovcu u službi Ruskog carstva.
Ovo more se nalazi između zapadne obale Aljaske (SAD) i istočne obale Sibira (Rusija). Na severu je Beringovim moreuzom spojeno sa Čukotskim morem i Severnim ledenim okeanom. Južnu granicu sa Tihim okeanom predstavlja niz Aleutskih ostrva (SAD) na koje se na zapadu nadovezuju Komandorska ostrva (Rusija). Komandorska ostrva su samostalna grupa ostrva jer su od Aleuta odvojena dubokim rasedom. Na zapadu se Beringovo more završava na obalama severnog dela poluostrva Kamčatke.
U Beringovom moru postoji veliki broj ostrva, ali ona mahom pripadaju Sjedinjenim Američkim Državama. Pre svega to se odnosi na Aleutska ostrva, arhipelag sa oko 150 ostrva (po drugim podacima ima ih preko 300), čija je površina 17.766 km2 i na njima živi oko 8.000 stanovnika.
Najveće ostrvo u Beringovom moru je Sent Lorens (St. Lawrence) koje je sa 5.135 km2 površine šesto po veličini američko ostrvo, a sledi Nunivak sa 4.209 km2.
Rusija nema mnogo ostrva u Beringovom moru, niže je opisano 12 ostrva. Najveće ostrvo je Karaginskij, za koje postoje različiti podaci o površini, a sledi Beringovo ostrvo ili ostrvo Beringa. To su jedina dva ruska ostrva u Beringovom moru sa površinom većom od 1.000 km2. Karaginskij po površini među ruskim ostrvima zauzima 15, a Beringovo ostrvo 22. mesto. Ostrvo Karaginskij je među 200 najvećih ostrva na svetu.
Pored ova dva ostrva relativno značajni po površini su još samo ostrva Arakamčečen (268 km2) i Mednij (186 km2).
Najviši vrh na ruskim ostrvima u Beringovom moru je planina Visokaja na ostrvu Karaginskij, čija je visina po jednim podacima 920 m, a po drugim 912 m.
V E L I K I D I O M E D
Veliki Diomed ili ostrvo Ratmanova (Oстров Ратманова) je veće od dva Diomedova ostrva koja se nalaze u sredini Beringovog moreuza. Administrativno pripada Čukotskom autonomnom okrugu.
Ruski zvanični naziv za ostrvo je u čast ruskog moreplovca M. Ratmanova.
Međunarodna datumska granica prolazi 1,3 km istočno od ostrva. Iako se ostrvo de facto nalazi na zapadnoj polulopti, iz razumljivih i praktičnih razloga datumska granica se poklapa sa državnom granicom. Na Velikom Diomedu počinje dan, a na Malom Diomedu se završava.
Veliki Diomed je najistočnija tačka ne samo Rusije, nego i Evroazije. Udaljen je 35,68 km od obale Čukotke, odnosno nalazi se oko 45 km jugoistično od rta Dežnjev na Čukotskom poluostrvu. Mali Diomed ili ostrvo Kruzenšterna, površine oko 7 km2, udaljen je 3,76 km i pripada SAD.
Dužina ostrva od severa do juga iznosi 8,7 km, a širina od istoka do zapada 4,7 km. Površina ostrva je oko 29 km2. Krajnja severna tačka je rt Vsadnik (konjanik), od koga se istočno nalazi rt Skalistij. Najjužnija tačka je naravno rt Južnij. Najviša tačka ostrva je brdo Kriša (Крыша, krov) visine 505 m (kao Avala). Nalazi se nešto južnije od geografskog centra ostrva. Obala je stenovita, sa uskom trakom obalske plaže, samo je severna obala relativno niska. Tamo se nalazi polarna stanica. Dubina mora kod obale dostiže 43 m.
Na ostrvu ima nekoliko reka, dve od njih teku od centra ostrva na sever, a jedna teče od vrha brda Kriša na jugoistok.
Prosečna temperatura u januaru je -21°C, a u julu +6°C. Zimi su moguća otopljenja do +10°C, a leti mrazevi do -5°C.
Na Velikom Diomedu je jedna od najvećih ptičjih kolonija u području, ukupno je zabeleženo 11 vrsta morskih ptica sa preko 4 miliona primeraka. U junu 1976. godine na ostrvu je primećen crvenovrati kolibrić, jedina vrsta kolibrija registrovana u Rusiji. Na ostrvu se nalazi veliko stanište morža, dok su u priobalju masovne migracije sivog kita.
Pogled na ostrva sa severa (desno je Veliki Diomed)
Prvi stanovnici ostrva bili su Eskimi. Prvi Evropljanin, koji je 1648. godine došao do ostrva bio je Dežnjev, o čemu postoji pisani izveštaj od 15. aprila 1655. godine. Danski admiral u ruskoj službi Vitus Bering ponovno je “otkrio” Veliki Diomed 16. avgusta 1728. godine, na dan kada se u Ruskoj pravoslavnoj crkvi obilježava dan Svetog Diomeda. Prve geografske karte ostrva načinio je 1732. godine ruski geodeta Mihail Gvozdev. Na ostrvu su tada postojala dva naselja Kunga i Imaklik sa oko 400 stanovnika. 1816. godine ruski polarni istraživač Otto Kocebu, istražujući Beringov moreuz, pogrešno je “pronašao” još jedno ostrvo u arhipelagu tri ostrva Diomeda, kome je dao ime svog oficira Ratmanova, učesnika prethodnih morskih ekspedicija. Kada je greška uočena, naziv se preneo na jedno od ostrva arhipelaga Diomeda.
1867. godine nakon prodaje Aljaske SAD nova granica između SAD i Ruskog carstva je prolazila između Velikog i Malog Diomeda.
Datumska granica
Od 1916. godine usled slabe zaštite severnih granica na ostrvu je nezakonito radila američka firma, koja nije plaćala carinske dažbine. U septembru 1925. godine na Veliki Diomed došao je ruski pogranični brod “Vorovskij”, nakon čega su Amerikanci bili prinuđeni da napuste sovjetsku teritoriju. 1941. godine na ostrvu je formirana pogranična karaula.
Od 1905. do 1933. godine sa Velikog Diomeda je došlo do postepene migracije starosedelačkog stanovništva na Mali Diomed. Stanovnici naselja Kunga koje je postojalo na severu ostrva kolektivno su se preselili na Mali Diomed od 1905-1915. godine. Nakon Drugog svetskog rata, kako bi se sprečili prekogranični kontakti preko Gvozdene zavese, preostalo starosedelačko stanovništvo (oko 30 ljudi iz naselja Imaklik na jugu ostrva) prisilno je preseljeno na kopno 1948. godine. Od tada ostrvo nema stalnih stanovnika.
2005. godine na najvišoj tački ostrva podignut je pravoslavni krst visok 7 m, koji dobro vide stanovnici susedne Aljaske i brodovi koji plove kroz Beringov moreuz.
U septembru 2016. godine ostrvo je posetio Patrijarh moskovski i cele Rusije Kirilo.
Više puta je u planu bila izgradnja tunela koji bi spojio Evroaziju i Severnu Ameriku.
Infrastruktura ostrva je relativno razvijena, postoji polarna (ili meteorološka) stanica, granična karaula i više različitih objekata na obali i južno od centra ostrva.
GPS koordinate: 65°46′52″ N, 169°03′25″ W.
A R A K A M Č E Č E N
Arakamčečen (ruski Аракамчечен) se nalazi u Beringovom moreuzu pored obale Čukotskog poluostrva. Od kopna je odvojen Senjavinskim moreuzom. Administrativno pripada Čukotskom autonomnom okrugu.
Ostrvo Arakamčečen je trouglastog oblika, sa stranicama približno 26, 20 i 18 km. Površina ostrva je 267,8 km2. Udaljenost od kopna se kreće od 7-10 km. U blizini na kopnu nema naselja, najbliže naselje je Novoje Čaplino udaljeno oko 25 km vazdušnom linijom, a veći grad je Providenija udaljen oko 40 km vazdušnom linijom.
Ostrvo se može podeliti na tri dela: luka Glazenapa (jugozapadni deo), Severo-Arakamčečenski deo sa rtovima Kuguvan i Mako-Kuguvan (severni kraj) i rt Kiginin (istočni kraj). Severo-Arakamčečenski deo se odlikuje nizom visokih stenovitih rtova, građenih devonskim naslagama i razdvojenih malim područjima morskih terasa. U predelu luke Glazenapa brda se snižavaju, prilazeći obali relativno niskim padinama, dok se istočno nalazi peščano-šljunkovita kosa rta Jarga, koja odvaja od mora malu lagunu. Ceo predeo rta Kiginin leži u predelu niskih (do 40 m) morskih terasa prepunih jezera. Najviša tačka ostrva dostiže 613 m.
U centralnom delu ostrva nalazi se grupa mineralnih izvora srednje temperature.
Klima u ovom području je okeanska, prohladna, ali pri tome relativno blaga. Prosečna godišnja temperatura je -4,9°С, apsolutni minimum je -42°С, a apsolutni maksimum je +21°С. Period bez mraza traje 68 dana. Leti su česte nepogode i magle. Padavina nema mnogo, samo 530 mm godišnje. Zimi su česte snežne oluje, snežni pokrivač se zadržava 248 dana godišnje.
Na obali ostrva okrenutoj Beringovom moru nalazi se stanište morževa, gde se u avgustu-septembru skupi do 50.000 životinja. Bila je zabeležena pojava belog morža, izuzetno retkog predstavnika morskih sisara.
Na stenovitim rtovima Arakamčečena gnezdi se više vrsta ptica. Dolina sa plitkim jezerima i močvarama u istočnom delu ostrva je mesto zaustavljanja na preletu migratornih ptica, kao što su guske i kanadski ždral.
Na ostrvu raste endemska vrsta trave, karakteristična za Čukotsko poluostrvo. Pronađene su i tri vrste retke mahovine.
U zapadnom delu ostrva kod rta Kiginin pronađeni su tragovi drevnih eskimskih naselja starih preko dve hiljade godine, a u jugozapadnom delu ostaci naselja Mejniguk, Jarga i Pagiljak različite starosti.
Ostrvo Arakamčečen čukči su počeli aktivno da osvajaju krajem XVIII veka, a ostrvo su zvali Guunin, udaljeni. 1827. godine ekspedicija koju je predvodio Litke boravila je na ostrvu i unela ga na kartu pod savremenim nazivom, koji se sa čukotskog jezika može prevesti kao prevarantsko mesto, gde se luta. Taj naziv je povezan sa tim da su se u akvatoriju ostrva spuštale guste i česte magle, koje su moreplovce skretale sa puta.
1855. godine Arakamčečen je posetila naučna ekspedicija D. Rogersa. Tada su američki istraživači dali nazive planinama na ostrvu u čast tri musketara. Verovatno je to povezano sa nepravilnim prevodom na engleski jezik ruskog toponima planine Afos (to je ruski izgovor planine Atos, Svete gore), koju je Litke nazvao u spomen na bitku iz Rusko-turskog rata 1807. godine. To je nagnalo hidrografe da i druge planine nazovu u čast glavnih junaka romana. Danas su ti nazivi zamenjeni čukotskim, osim same planine Atos.
GPS koordinate: 64°45′24″ N, 172°23′11″ W.
Susedna ostrva:
(1) Ačinkinkan (Ачинкинка́н ili Oстров Орло́ва) je malo ostrvo na ulazu u uvalu Penkegnej, moreuza Senjavina, 1 km od jugoistočnog kraja Čukotskog poluostrva. U prevodu sa čukotskog naziv ostrva je mastan, debeo. Na kartu koju je napravio Litke bio je unet kao ostrvo Orlova, po prezimenu oficira koji je učestvovao u hidrografskim poslovima ekspedicije. Na ostrvu je pobrojano oko 1.300 različitih vrsta ptica.
(2) Merikinkan (Меркинка́н) se nalazi 2 km severozapadno od ostrva Ačinkinkan, a 17 km jugozapadno od čukotskog sela Janrakinnota. U prevodu sa čukotskog naziv ostrva znači mršav, odnosno suprotan je nazivu susednog Ačinkinkana. Litke ga je naneo na kartu 1828. godine. U centru ostrva nalazi se malo jezero Bob. Na ostrvu je pobrojano oko 1500 različitih vrsta ptica.
(3) Nuneangan (Нунэанган) je malo stenovito ostrvo na izlazu iz moreuza Senjavina, oko 5 km istočno od ostrva Itigran u produktivnom akvatorijumu sa malim dubinama. Najviša tačka ostrva je 117 m, gde se na steni nalazi svetionik. Priobalni akvatorijum je mesto gde se hrane kitovi. Na ostrvu je velika ptičja kolonija, ukupno ima osam vrsta morskih ptica sa više od 40 hiljada primeraka. Na Google Earthu ovo ostrvo se ne uočava!
I T I G R A N
Itigran (Итыгран, Ыттыгран, Иттыгран) se nalazi severno od rta Čukotskog, pored jugoistočnog kraja Čukotskog poluostrva. Od kopnene Rusije udaljen je 1,5 km, a od ostrva Arakamčečen 3,8 km. Ostrvo je dugačko 13,5 km, najveća širina je 5 km, a površina iznosi 55 km2. Najviša tačka ostrva je planina Itigran visoka 545 m.
Na ostrvu su dva mala jezera Srednje i Kamalikah.
Postoji više verzija kako je ostrvo dobilo ime. Čukotski Etigran znači kuća na pola puta. To je povezano sa tim da su se lovci prilikom putovanja na psećim zapregama ili čamcima iz naselja Čaplino u Janrakinnot uvek zaustavljali na ostrvu, gde je bio dobar lov na morske životinje i tu su se uvek držale zalihe mesa.
Ostrvo je otkriveno i opisano tokom ekspedicije koju je predvodio Litke u avgustu 1828. godine. Do početka četrdesetih godina XX veka na ostrvu je postojalo eskimsko naselje Sikljuk.
Na stenovitim rtovima po obodu ostrva postoji kolonija morskih ptica ukupne brojnosti do 10 hiljada pari iz porodice galebova i njorki.
Na ostrvu raste endemska vrsta pelina, koji je unet u “Crvenu knjigu Rusije”.
Ostrvo Itigran je najpoznatije po kitovoj aleji, drevnoj eskimskoj građevini iz ukopanih u zemlju paralelnih redova lobanja i čeljusti grenlandskih kitova. Kitova aleja je bila izgrađena od 50-60 lobanja, 30 čeljusti i više stotina specijalno složenog kamena. Nastala je u periodu XIV-XVI vek.
A L J U M K A
Aljumka (Алю́мка) se nalazi u Anadirskom limanu Beringovog mora. Administrativno pripada Čukotskom autonomnom okrugu.
Nalazi se 1,28 km od obale (deseto pristanište naselja Ugoljnije Kopi, na ruskom Угольные Копи) i 5,85 km od velikog grada Anadir (oko 15.000 stanovnika) blizu brodskog morskog puta. Ostrvo je veoma malo, dugačko je 370 m, a široko svega 70 m. To je u suštini stena, koja je izronila iz mora i predstavlja ostatak brdovite ravnice, kao da se otrgla od duge šljunkovite kose Žilovaja koška. Ostrvo se dobro vidi iz daljine i predstavlja orijentir za brodove, zbog čega je na ostrvu postavljen navigacioni svetionik.
Na stenovitim obalama ostrva postoje kolonije morskih ptica ukupne brojnosti nekoliko stotina pari.
GPS koordinate: 64°41′05″ N, 177°37′10″ E.
O S T R V O B O G O S L O V A
Ostrvo Bogoslova (О́стров Богосло́ва) je nenaseljeno ostrvo koje administrativno pripada Kamčatskom kraju.
Nalazi se na ulazu u tri uvale Natalije, Petra i Pavla, oko 1,9 km istočno od rta Otvesnij. Ostrvo je položeno u smeru severozapad-jugoistok. Dužina ostrva je 2,4 km, a najveća širina je 1,7 km.
Iako je relativno malih dimenzija, najviši vrh ostrva dostiže čak 516 m (radi poređenja visina Avale je 511 m).
Ostrvo je brdovito sa stenovitim, gotovo vertikalnim obalama i podvodnim i nadvodnim stenama u blizini. Zapadna obala je manje strma i u srednjem delu severozapadne obale ima šljunkovitu plažu. Ostrvo je pokriveno travom i žbunjem.
Ostrvo je zoološki spomenik prirode regionalnog značaja, koji je osnovan da bi se zaštitila staništa tihookeanskih morževa i kolonije morskih ptica. Taj status mu je dodeljen još 1983. godine.
Na ostrvu Bogoslova su kolonije morskih ptica karakterističnih za to područje, ukupne brojnosti 72-75 hiljada pari.
U okolnim vodama je tihookeanski morž, više vrsta foke i morski lav.
Leti se na ostrvu se može ugledati mrki medved, koji prepliva do ostrva u potrazi za hranom.
GPS koordinate: 61°06′12″ N, 172°28′49″ E.
O S T R V O V E R H O T U R O V A
Ostrvo Verhoturova (О́стров Верхоту́рова) pripada Kamčatskom kraju. Za razliku od prethodno opisanih ostrva u Beringovom moru, ostrvo Verhoturova se ne nalazi blizu kopnene Rusije. Smešteno je u Karaginskom zalivu, 21 km južno od rta Ilpinskij na istoimenom poluostrvu. Ostrvo Verhoturova nalazi se 39,2 km severno od rta Goleniščeva, najsevernije tačke ostrva Karaginskij.
Ostrvo je dugačko 4,5 km, a široko 2 km, a površina je 8 km2. Ostrvo ima oblik usečenog konusa sa visoravni čija je najviša kota 368 m. Obale se spuštaju prema moru strmim stenama (osim severozapadnog dela), a oko ostrva je mnogo podvodnih i nadvodnih hridi i grebena.
Ostrvo je bogato faunom, a među pticama je jedna vrsta njorki uneta u “Crvenu knjigu Kamčatke”. Ostrvo Verhoturova je spomenik prirode, čija je svrha očuvanje morskih kolonijalnih ptica (gnezdi se 143 hiljade pari morskih ptica), ostrvske kolonije polarne lisice, morskih sisara i ostrvske flore.
Rusi su otkrili ostrvo na granici XVII i XVIII veka, tokom prvih istraživanja tog područja. Ime je dobilo po prezimenu Protopopova-Verhoturova, koji je poginuo 1705. godine prilikom prikupljanja poreza od lokalnog stanovništva. Lokalni naziv ostrva Čačame znači starica.
Prvi podaci o ostrvu nalaze se u radovima Krašennikova i Stellera, koji kaže da na ostrvu ima mnogo crnih lisica, koje lokalno stanovništvo ne lovi zbog sujeverja.
Ostrvo je opisano 1828. godine tokom ekspedicije koju je predvodio Litke, koji je ostrvo zatekao nenaseljenim, a takva situacija je i danas. Litke je pronašao tragove povremenih poseta korjaka, autohtonog stanovništva severnog dela Kamčatke, ali nema sigurnih dokaza da je ostrvo Verhoturova bilo naseljeno tokom prvih ruskih pohoda.
Tačno 100 godina posle ekspedicije koju je predvodio Litke, stručnjaci Akcionarskog kamčatskog društva, koji su na ostrvu Karaginskij gajili životinje, pustili su na ostrvu Verhoturova šest pari polarne lisice. Polarna lisica se jako namnožila, ali je njen broj uskoro opao zbog zimske migracije na poluostrvo Kamčatka (preko leda). Poslednje polarne lisice na ostrvu Verhoturova viđene su šezdesetih godina XX veka, danas ih na ostrvu nema. Negde u to vreme plaže na severozapadnoj obali počeli su da osvajaju morževi. Njihova brojnost se svake godine povećavala i po poslednjim podacima u sezoni ih ima više od 4.000.
Dvadesetih i tridesetih godina XX veka ostrvo Verhoturova redovno su posećivali sezonski lovci na morske sisare.
1976. godine ostrvo je postalo rezervatom regionalnog značaja, a 2009. godine rezervat je ukinut.
GPS koordinate: 59°36′ N, 164°40′ E.
K A R A G I N S K I J
Karaginskij (Караги́нский) je nenaseljeno ostrvo u Karaginskom zalivu Beringovog mora istočno od poluostrva Kamčatka. Administrativno pripada Kamčatskom kraju.
Geografija
Dužina ostrva je preko 100 km, a najveća širina je 33 km. Za površinu ostrva postoje dva podatka koja se međusobno razlikuju za 24%!? Ipak, grubim premerom ostrva ustanovio sam da je verodostojniji podatak o 1.935,97 km2 površine (netačan je podatak o 2.404 km2 površine).
Ostrvo je od kopna odvojeno moreuzom Litke. Od rta Semjonova do poluostrva Kamčatka rastojanje je oko 27 km, ali je od drugih delova ostrva rastojanje do kopna znatno veće. Tako su krajnji severni rt Goleniščeva i krajnji južni rt Krašeninnikova udaljeni od kopna 60-70 km.
Izgled obale ostrva Karaginskij sa strane moreuza Litke
Ostrvo Karaginskij je po svom nastanku vulkanskog porekla. Formiralo se pre otprilike 90-100 miliona godina. U tom periodu tokom vulkanskih i seizmičkih aktivnosti u regionu iznad površine vode izdigao se planinski greben, koji je predstavljao osnovu za dalje formiranje ostrva. Ostrvo se pruža u pravcu severoistok-jugozapad. Sredinom ostrva prostire se planinski greben sa vrhovima koji se uzdižu u proseku do 600 m visine. Najviša tačka ostrva je planina Visokaja(920 m).
Na jugoistočnom delu obale planina se spušta direktno do mora i formira visoke i strme rtove. Duž obale ima mnogo uvala, ali one ne ulaze mnogo u ostrvo i potpuno su otvorene, tako da ne pružaju zaštitu brodovima.
Na ostrvu je gusta rečna mreža. Tri reke su duže od 20 km, a to su Markelovskaja, Mamikinvajam i Gnunvajam.
Blizu obale nema nikakvih podvodnih grebena ili drugih prepreka. Na rastojanju 1 km od obale dubina mora je 50 m. Na zapadnoj obali uočljiva je kosa dugačka 13 km koja se završava rtom Semjonova. Kosa formira uvalu, koju je Litke nazvao uvalom Lažnih vesti (губa Ложных вестей).
Klima
Klima na ostrvu se može smatrati umerenom morskog tipa. Zima traje oko sedam meseci (od dana formiranja do dana otapanja snežnog pokrivača). 75% padavina je u obliku snega, a leti kiša ne pada često. Prosečno godišnje ima oko 1.250 mm padavina.
Prosečna temperatura u februaru, najhladnijem mesecu u godini, iznosi -11°C. Apsolutni minimum je -18,9°C. Period otapanja snega razvlači se do 7. juna, a u nekim godinama sneg se otapa mnogo kasnije. Čak i u julu u nekim dolinama debljina snežnog pokrivača može da dostigne 5 m. Na padinama planina snežni pokrivač može da se zadrži do prvih novih padavina. Na istočnom delu ostrva leti i u jesen česta je pojava magle. Prosečna temperatura najtoplijih meseci juna i jula je +11,7°C, odnosno +11,8°C. Dnevna temperatura retko prelazi 14°C. Period bez mrazeva traje 101 dan.
Jugoistočna obala, nijedno drvo na vidiku
Flora i fauna
Ostrvo Karaginskij je praktično celo pokriveno bujnim rastinjem. Na ostrvu u velikom broju rastu jova, jarebika (čuvena rjabina), različiti kedrovi, breza, a sreće se i listopadne drveće. Endemske biljke na ostrvu nisu zabeležene, mada u dovoljnom broju ima retkih vrsta i onih koje nestaju. Ukupno je zabeleženo preko 500 biljnih vrsta.
Na ostrvu nema mnogo sisara, ali njihov deficit se kompenzira obiljem ptica, kako kopnenih, tako i morskih vrsta, kojih u proleće na ostrvu bude oko 200.000 primeraka.
U blizini ostrva boravi značajna populacija kitova; na obalama ostrva ponekad se mogu pronaći kosti tih životinja, koje su svojevremeno ostavili kitolovci. Danas se populacija kitova obnovila, nakon što je uvedena zabrana lova. U ostrvskim rekama i priobalnim područjima ima industrijski značajne ribe. Pored ribe, u priobalnim vodama živi cenjena kamčatska kraba.
1994. godine ostrvo je uključeno u spisak močvarnih staništa međunarodnog značaja, koja pripadaju Ramsarskoj konvenciji. Danas je ostrvo deo regionalnog rezervata prirode.
Istorija
Autohtono stanovništvo Kamčatke, korjaci, naravno da je znalo za postojanje ostrva. Posećivali su ga zbog ribolova u okolnim vodama i lova.
Evropljani su ostrvo otkrili tokom Druge kamčatske ekspedicije Vitusa Beringa 1732. godine. Detaljno ga je istražio 1827. godine admiral Litke, koji ga je prvi proučio i opisao. Ostrvo je dobilo naziv po obližnjem selu Karaga. Po drugoj verziji, naziv ostrva je proizašao od reči karagi, koje je kod lokalnog stanovništva ranije bio naziv za bazaltne stene i kamenje na obali poluostrva Kamčatka, po čemu su naziv dobili ostrvo i zaliv.
Krajem XVIII veka na ostrvu su se naselili krivolovci, koji su se bavili lovom na kitove. Krajem XIX veka lov na kitove je dospeo u krizu i ostrvo je palo u zaborav.
Posle Oktobarske revolucije na ostrvo je pretendovao Japan, ali je posle poraza u II svetskom ratu odustao od pretenzija. Od 1960. godine pa do devedesetih godina XX veka na ostrvu je bila karaula. Krajem dvadesetih godina XX veka na ostrvu je osnovan kombinat za preradu ribe i podignuto je malo naselje. Za rad u kombinatu radnici su bili vrbovani iz centralnih delova Rusije. Četrdesetih godina XX veka u naselju je živelo oko 300 ljudi. 1964. godine naselje je napušteno.
Verovatno ruševine nekadašnjeg naselja
Stanovništvo
Po zvaničnim podacima lokalnih vlasti Karaginskij je nenaseljeno ostrvo. Stalnih naselja nema, osim malih baznih logora za potrebe lovaca i ribolovaca.
Zgrada svetionika
Stanovnika ipak ima, a to su svetioničari (po drugim podacima meteorolozi, moguće da isti ljudi obavljaju oba posla), nekoliko lovočuvara i ljudi koji se brinu o lovačkim bazama.
Na teritoriji ostrva živi i petočlana brigada Gospromhoza “Karaginskij” koja se brine o stadu jelena, koje danas broji 1.100 grla.
Pogranična služba Ruske Federacije na ostrvu nema stalnu karaulu, već jedino patrolira u vodenom akvatorijumu ostrva, radi sprečavanja pokušaja nezakonitog izlova ribe i rakova.
Turizam
U poslednje vreme na ostrvu Karaginskij počeo je da se razvija lovni turizam. Danas je nekoliko privatnih firmi izgradilo na ostrvu lovačke baze. Turiste na ostrvo prebacuju helikopterima ili manjim gliserima i smeštaju ih u lovačke baze.
Lovci i ribolovci dolaze praktično iz svih delova Rusije, ali i iz inostranstva.
Leti je na lovačkim bazama uvek dobra poseta, a broj turista koji posećuju Karaginskij u tom periodu je veći od 400.
GPS koordinate: 58°53′ N, 164°04′ E.
KOMANDORSKA OSTRVA
Komandorska ostrva (Командо́рские острова́) je arhipelag od dva ostrva, dva ostrvca i nekoliko hridi u jugozapadnom delu Beringovog mora Tihog okeana. Administrativno pripadaju Kamčatskom kraju. Nazvani su u čast moreplovca komandora Vitusa Beringa, koji ih je otkrio 1741. godine. Na najvećem ostrvu arhipelaga, koje se po njemu zove ostrvo Beringa, ovaj čuveni moreplovac je umro i tu je i sahranjen.
Grob Beringa
Geografija
Komandorska ostrva su zapadni kraj Aleutske ostrvske duge i odvojena su od Aleutskih ostrva moreuzom Bližnij širine oko 370 km. Ukupna površina arhipelaga je 1.846 km2. Nalaze se na granici Tihog okeana i Beringovog mora, nešto manje od 200 km istočno od poluostrva Kamčatka, od koje ih razdvaja Kamčatski moreuz. Dva najveća ostrva Beringa i Mednij razdvaja moreuz Kuznjecova širine 49 km. U tom moreuzu more je retko kada mirno, morske struje i vetar rade svoj posao. Na brodovima sa malim gazom prolaz moreuzom nije bezbedan. Iz istog razloga teško je pristati i na ostrvo Mednij.
Ostrva su izgrađena od bazalta i andezita (vulkanska eruptivna stena). Kao i susedni regioni Dalekog istoka, arhipelag je izložen zemljotresima, ali oni u principu nisu velike jačine i retko dostižu 5-6 stepeni. Reljef ostrva je planinski, sa maksimalnom visinom 755 m. Obala je stenovita i slabo razuđena.
Marka izdata povodom 225 godina otkrića Komandorskih ostrva
Ostrvo Beringa dugačko je 90 km, najveća širina je 24 km (prosečna širina je 18 km), a površina je 1.660 km2. Ostrvo Mednij je dugačko 53 km, prosečno široko 5 km i ima 186 km2 površine. Najviša tačka ostrva je planina Stejnegera (647 m). Nisko (prosečna visina 9 m) i ravno ostrvo Toporkov ima površinu 0,5 km2, dužinu obale 2 km, a nalazi se 4 km zapadno od rta Vhodnoj rif kod naselja Nikoljskoje. Još jedno ostrvce Arij Kamenj nalazi se 10 km zapadno od Nikoljskog i predstavlja stenu visine 53 m sa dužinom obale 1 km.
Unutrašnje vode široko su predstavljene kratkim rekama, rečicama i potocima; mnogobrojna su jezera i močvare. Velika jezera dostižu 20 m dubine i to su nekadašnje morske uvale. Najveće jezero je Sarannoje (površine približno 30 km2), gde dolazi da se mresti tihookeanski losos.
Između Komandorskih i Aleutskih ostrva prolazi morska granica Ruske Federacije i SAD, а takođe datumska granica.
Jezero Sarannoje
Klima
Klima je okeanska sa svežim letom i relativno blagom zimom. Prosečna temperatura avgusta je +10°C, a februara -4°C. Apsolutni minimumi zabeleženi su u februaru. Oni iznose -18°C za ostrvo Beringa i -24°C za ostrvo Mednij. Apsolutni maksimumi zabeleženi su u avgustu i iznose +23°C za ostrvo Beringa i +24°C za ostrvo Mednij. Prosečne godišnje temperature su pozitivne i iznose +2,1°C za ostrvo Beringa, a +2,8°C za ostrvo Mednij. Padavina ima samo 500 mm godišnje. Okean oko ostrva se ne ledi.
Flora
Preovlađuju livade sa raznom travom i planinska tundra, dok visokog drveća nema, što se i vidi na slikama. U dolinama, a to se prvenstveno odnosi na ostrvo Beringa, rasprostranjena je vrba, koja dostiže 3,5 m visine (dolina reke Polovina). Sem toga ima zakržljalih breza, jarebike, kleke, rododendrona itd.
Uvala (buhta) Pesčanaja (ostrvo Mednij)
Puste i hladne beringovske plaže ponekad ožive kada ih posete krave
Fauna
Kopnena fauna je prilično siromašna i ima samo šest vrsta sisara, od kojih se ističe plava polarna lisica, koja ima dve podvrste (beringovu i mednovsku). Tokom ekspedicije Beringa na ostrvima je bila ogromna populacija lisice, koja je postala meta lovaca i trgovaca krznom. Samo u periodu od 1746-1785. godine ukupno je bilo izvezeno 43.000 komada lisičjeg krzna. Prva ograničenja u vezi lova su uvedena 1924. godine, kada je na Mednom ostrvu ostalo oko hiljadu lisica. Danas ih ima oko 100. Ostali sisari su dovedeni na ostrvo: sivi pacov, kućni miš, američka vidrica, severni jelen i još jedna vrsta glodara. Pokušaji aklimatizacije severnog jelena preduzimani su više puta, počev od 1882. godine, i danas njihova populacija broji 1.200-1.500 grla.
Najzastupljenija na ostrvima je fauna morskih sisara. U okolnim vodama žive štelerov morski lav, severna foka krznašica i morska vidra, kao i brojne vrste kitova: ulješura, kit ubica, delfin, pliskavica (morska svinja), sej-kit (Rudolfijev kit), kit perajar, grbavi kit, japanski kit i drugi.
Ostrvce Toporkov je poznato po velikom broju ptica koje se na njemu okupljaju. Po ocenama ornitologa ima 50.000 primeraka.
Beringovo ostrvo
Istorija
Prvim evropljanima koji su posetili Komandorska ostrva smatraju se učesnici Druge kamčatske ekspedicije, koji su doživeli brodolom pored ostrva Beringa. Ekspedicija je imala problem sa brodom, kojim nije mogla da upravlja i koji je plovio “kao komad mrtvog drveta”. Na ostrvo su se iskrcali 4. novembra 1741. godine. Posadu je pre toga zahvatio skorbut i 12 članova posade je već umrlo, a 34 je bilo bolesno (od 77 članova posade). Na obali ostrva počeli su da grade barake. Bolesnog Beringa se preneli u posebnu, specijalno za njega iskopanu zemunicu. Umro je 8. decembra 1741. godine, a za razliku od ostalih umrlih je sahranjen. 14. avgusta 1742. godine 46 preživelih članova posade su na novoizgrađenom brodu napustili ostrvo, kome su dali ime Beringa.
Ostrvo Mednij (bakarno ostrvo) otkrio je industrijalac Jemeljan Basov, koji mu je i dao taj naziv.
Privreda
Stanovništvo (Rusi, Aleuti i Ruski kreoli) se uglavnom bavi zanimanjima vezanim za more, a takođe postoje određene kvote za izlov severne foke. Nafte i gasa nema, a na ostrvu Mednij pronađena su nalazišta bakarne rude, po čemu je ostrvo i dobilo ime.
1993. godine na ostrvima je osnovan Komandorski državni rezervat. 2005. godine predloženo je da se ostrva uvrste u spisak Svetske baštine UNESCO.
Saobraćaj
Na Komandorska ostrva nije lako doći. Na ostrvo Beringa može se doći samo iz Petropavlovska-Kamčatskog ili u izuzetnom slučaju iz grada Ust-Kamčatska. Ostrvo nije u režimu pogranične zone, tako da propusnica za dolazak na ostrvo nije potrebna. Od kraja proleća do početka jeseni avion leti dva puta nedeljno (obično ponedeljkom i petkom), a u preostalom delu godine samo jednom nedeljno. Ponekad se broj letova može povećati. Avion može da primi samo 10-14 putnika u zavisnosti od opterećenosti teretom. Let traje 3-4 sata, a karta košta 26.000 rubalja (oko 350 €). Problem su vremenske (ne)prilike, pa se može desiti da avion ne poleti i do mesec dana.
Do ostrva je moguće doći i brodom. To je recimo brod “Ris” koji ima mali gaz i može da pristane u luci Nikoljskoje. Od Petropavlovska-Kamčatskog do ostrva Beringa potrebno mu je približno 36 sati plovidbe. Ovaj brod je namenjen za prevoz robe, ali može da preveze 3-5 putnika (u slučaju smanjenog komfora i više).
Što se tiče transporta na samom ostrvu, trebalo bi reći da su do sredine XX veka korišćene pseće zaprege. Ali Sovjetska vlast se uspešno izborila sa reliktom prošlosti! Na ostrvo su stigla vozila-amfibije i druga teška tehnika. Početkom devedesetih godina XX veka pojavili su se i putnički automobili, uglavnom japanske proizvodnje. Meštani kažu da se najbolje vozi po priobalnim ravnicama (kao po asfaltu), jedini problem je da se ne uleti u oluju ili plimu. Asfaltnih puteva nema, a najveći problem je nabavka goriva za prevozna sredstva.
Stanovništvo
Komandorska ostrva su mesto pomešane ruske i aleutske kulture.
Selo Nikoljskoje (slika na sledećoj strani) na ostrvu Beringa jedino je naselje na ostrvima. Po podacima za 2018. godinu u njemu je živelo 718 stanovnika. Rekordan broj stanovnika zabeležen je 1989. godine – 1.356, a takođe 10 i 20 godina pre toga imalo je preko 1.000 stanovnika. Najmanje stanovnika bilo je 1926. godine, samo 180, a u poslednjih 50 godina 2009. godine 613. Od tada je broj stanovnika u laganom porastu.
Ostrvo Mednij (na slici dole) nenaseljeno je od 1970. godine kada je celokupno civilno stanovništvo tadašnja vlast preselila u Nikoljskoje, sa obrazloženjem ubrzavanja privrednog razvoja Komandorskih ostrva. Mednij je bio naseljen od kraja XIX veka Aleutima sa ostrva Attu, koji su osnovali selo Preobraženskoje. Do 2005. godine na Mednom je bila u funkciji karaula “Preobraženskaja”. Ona je rasformirana i ostrvo je trenutno potpuno nenaseljeno. Svake godine se na ostrvu vrše naučna ispitivanja u cilju očuvanja i izučavanja životinjskog i biljnog sveta rezervata.
Znamenitosti
Arka Stellera je usamljena bazaltna stena, proglašena za spomenik prirode regionalnog značaja. Visoka je 20,6 m. Nalazi se na jugozapadnoj obali ostrva Beringa, 3.890 m jugoistočno od rta Poludennij, blizu ušća reke Peregonnoj. Arka je nazvana u čast Georga Stellera, nemačkog prirodnjaka, učesnika Druge kamčatske ekspedicije, koji je prezimio 1741-42. godine na ostrvu Beringa posle brodoloma broda “Sveti apostol Petar”.
Ostrvo Mednij