Gvadelup (francuski Guadeloupe, antilski kreolski Gwadloup) je arhipelag i prekomorski departman Francuske. Sastoji se od šest naseljenih ostrva – Basse-Terre, Grande-Terre, Marie-Galante, La Désirade i dva naseljena ostrva u grupi Îles des Saintes – kao i još tridesetak manjih nenaseljenih ostrva. Glavni grad je Basse-Terre, lociran na jugozapadnoj obali istoimenog ostrva; međutim, najveći grad Les Abymes i glavni trgovački centar Pointe-à-Pitre locirani su na susednom ostrvu Grande-Terre.

Kao i ostali prekomorski departmani, tako je i Gvadelup sastavni deo Francuske. Takođe je sastavni deo teritorije Evropske unije i evrozone, tako da se svaki građanin Evropske unije može se nastaniti na ostrvu i zaposliti na neodređeno vreme. Međutim, kao prekomorski departman, Gvadelup nije deo šengenskog prostora.

Arhipelag su domaći Aravaci zvali Karukera (ostrvo prelepih voda).

Kristifor Kolumbo je 1493. godine ostrvo nazvao Santa Maria de Guadalupe po Bogorodici iz Guadalupe, svetilištu Device Marije koja se častila u španskom gradu Guadalupe, Extremadura. Kada je ostrvo postalo francuska kolonija, špansko ime je zadržano, mada izmenjeno u skladu sa francuskom ortografijom i fonologijom. Ostrva su lokalno poznata kao Gwada.

Geografija

Gvadelup je arhipelag od osam ostrva (koji imaju površinu preko 1 km²), kao i oko 30 ostrvaca i stena smeštenih gde se severoistočno Karipsko more susreće sa zapadnim Atlantskim okeanom. Pripada Zavetrinskim ostrvima u severnom delu Malih Antila i deo su vulkanskog ostrvskog luka. Severno od Gvadelupa se nalazi nezavisna država Antigva i Barbuda, a 55 km severozapadno je britanska prekomorska teritorija Monserat. Najbliže susedno ostrvo je Dominika, udaljeno 42 km od ostrva Basse-Terre, a 25 km jugoistočno od ostrvca Grand-Ilet.

Dva glavna ostrva su Basse-Terre (zapadno, 847,8 km²) i Grande-Terre (istok, 586,68 km²), koja daju oblik leptira, dva “krila” razdvojena zalivima Grand Cul-de-Sac Marin i Petit Cul-de-Sac Marin, kao i Rivière Salée odnosno Slanom rekom. Ova dva ostrva predstavljaju 88% površine Gvadelupa, a zajedno čine dvojno ostrvo. Na njima živi 96% stanovništva departmana.

Rivière Salée (Slana reka) razdvaja Basse-Terre i Grand-Terre

Basse-Terre je planinsko ostrvo vulkanskog porekla, sa vrhovima poput Sans Toucher (1.354 m) i Grande Decouverte (1.263 m). Ipak najviši vrh ostrva, a ujedno i Malih Antila, je aktivni vulkan La Grande Soufrière visine 1.467 m, nedaleko od naselja Saint-Claude. Basse-Terre je ovalnog oblika, dugačak je 45 km od severa prema jugu, dok od istoka do zapada ostrva ima 20 km. Pokriven je veoma gustom tropskom šumom, ima reka i vodopada. Kao i na većini vulkanskih ostrva, i ovde ima mnogo plaža sa crnim i crvenim peskom.

Suprotno tome, Grande-Terre je uglavnom ravan (najviša tačka samo 136 m). Ima oblik trougla sa stranicama dužine oko 40 km. Pošto je ostrvo suvo, voda za piće se dovodi sa ostrva Basse-Terre cevima ispod mosta prelazeći Riviere Salee (Slanu reku). Obale ostrva Grande-Terre su stenovite na severu, u sredini ostrva su nepravilna brda Grands Fonds, na jugozapadu su mangrove, dok su bele peščane plaže zaštićenim koralnim grebenima duž južne obale koja se naziva “Rivijera”. Tu se nalaze glavna turistička mesta.

Marie-Galant je treće ostrvo po veličini, a sledi La Désirade (20,64 km²), krečnjačka visoravan koja se nalazi severoistočno od glavnog ostrva sa najvišom tačkom na 275 m. Južno od ostrva La Désirade su Îles de Petite-Terre, grupa od dva ostrva (Terre-de-Haut i Terre-de-Bas) ukupne površine oko 1,5 km². Les Saintes su arhipelag od dva naseljena ostrva i šest nenaseljenih ostrvaca. Interesantno je da se dva naseljena ostrva zovu potpuno isto kao i ostrva u grupi Îles de Petite-Terre, odnosno Terre-de-Bas i Terre-de-Haut. Pejzaž ostrva Les Saintes podseća na Basse-Terre, sa vulkanskim brdima i izuzetno razuđenom obalom sa dubokim zalivima.

Planina Soufrière, najviši vrh Malih Antila (1.467 m)

Postoji još čitav niz manjih ostrva, od kojih su najznačajnija Tête à l’Anglais, Îlet à Kahouanne, Îlet à Fajou, Îlet Macou, Îlet aux Foux, Îlets de Carénage, La Biche, Îlet Crabière, Îlets à Goyaves, Îlet à Cochons, Îlet à Boissard, Îlet à Chasse i Îlet du Gosier.

Već je rečeno da je Basse-Terre vulkansko ostrvo. Mali Antili su na spoljnoj ivici Karipske ploče, a Gvadelup je deo spoljnjeg vulkanskog luka Malih Antila. Mnoga ostrva su nastala kao rezultat podvlačenja okeanske kore Atlantske ploče ispod Karipske ploče u zoni subdukcije Malih Antila. Ovaj proces je u toku i odgovoran je za vulkanske i zemljotresne aktivnosti u regionu. Gvadelup je nastao aktivnošću više vulkana, od kojih je jedino La Soufrière aktivan. Njegova poslednja erupcija bila je 1976. godine i dovela je do evakuacije južnog dela ostrva Basse-Terre. 73.600 ljudi raseljeno je u periodu od tri i po meseca nakon erupcije.

Radiometričko datiranje ukazuje na to da su tri severna masiva na ostrvu Basse-Terre stara 2,79 miliona godina. Delovi vulkana su se srušili i erodirali u poslednjih 650.000 godina, nakon čega je vulkan Sans Toucher rastao u srušenom području. Vulkani na severu ostrva Basse-Terre uglavnom su proizvodili andezit i bazaltni andezit. Postoji nekoliko plaža sa tamnim ili crnim peskom. 

Ostrvo La Désirade, koje se nalazi severoistočno od glavnih ostrva, ima osnovu iz mezozoika, prekrivenu gustim krečnjacima iz perioda pliocena do kvartara. 

Spisak ostrva:

	Naziv	Površina  (km2)	Dužina obale (km)	Koeficijent razuđenosti	Broj stanovnika	Gustina naseljen.	Vrh (m)
1.	Basse-Terre	847,82	180	1,75	187.521	221	1.467
2.	Grande-Terre	586,68	260	3,03	197.369	336	136
3.	Marie-Galante	158,01	84	1,89	11.066	70	204
4.	La Désirade	21,42	29	1,77	1.496	70	275
5.	Terre-de-Bas (Saint.)	6,8	13,7	1,48	1.076	142	293
6.	Terre-de-Haut (Sain.)	5,22	19	2,35	1.658	318	309
7.	Terre-de-Bas (P.-T.)	1,17	6,3	1,64	0	0	8
8.	Fajou	1,15	16°20′55″ N, 61°35′11″ W		0	0
9.	Grand Ilet	0,84	15°50′15″ N, 61°35′27″ W		0	0	165
10.	Cabrit	0,45	15°52′31″ N, 61°35′42″ W		0	0	90
11.	Terre-de-Haut (P.-T.)	0,31	16°10′43″ N, 61°06′31″ W		0	0
12.	Cochons	0,24	16°12′53″ N, 61°32′27″ W		0	0
13.	Kahouanne	0,1989	16°22′07″ N, 61°46′45″ W		0	0	69
14.	Fortune	0,098	16°09′01″ N, 61°33′42″ W		0	0
15.	La Biche	0,085	16°20′13″ N, 61°39′05″ W		0	0	5
16.	Îlets Pigeon, 2 ostrva	0,08	16°10′ N, 61°47′ W		0	0	35
17.	La Coche	0,079	15°50′10″ N, 61°36′34″ W		0	0
18.	Frégate de Haut	0,073	16°11′29″ N, 61°33′08″ W		0	0
19.	Macou	0,0620	16°20′59″ N, 61°31′55″ W		0	0	13
20.	Crabière	0,052	16°19′19″ N, 61°40′12″ W		0	0	6
21.	Colas	0,045	16°21′00″ N, 61°34′00″ W		0	0
22.	Boissard	0,04	16°13′21″ N, 61°33′10″ W		0	0
23.	Les Roches percées	0,037	15°52′23″ N, 61°34′01″ W		0	0
24.	Christophe	0,035	16°17′41″ N, 61°34′12″ W		1	29
25.	Gosier	0,028	16°11′56″ N, 61°29′28″ W		0	0
26.	Feuille	0,02	16°13′46″ N, 61°33′29″ W		0	0	7
27.	Tête à l’Anglais	0,0156	16°22′55″ N, 61°45′54″ W		0	0
28.	Chasse	0,01	16°13′27″ N, 61°33′34″ W		0	0
29.	Duberran	0,0083	16°20′56″ N, 61°30′29″ W		0	0	10
30.	Vieux Fort	0,0028	15°59′48″ N, 61°18′20″ W		0	0	6
31.	Baleine du Sud	0,00032	16°09′52″ N, 61°06′42″ W		0	0
32.	La Redonde		15°51′04″ N, 61°35′31″ W		0	0	46
33.	Le Pâté		15°52′18″ N, 61°37′38″ W		0	0	28
34.	Îlets de Carénage (3)		16°20′38″ N, 61°41′37″ W		0	0	7
35.	Mangue à Laurette		16°19′23″ N, 61°38′14″ W		0	0	1
36.	Caret		16°21′21″ N, 61°37′38″ W		0	0	0,7
37.	Les Augustins		15°50′00″ N, 61°36′00″ W		0	0

Napomena: podatak o broju stanovnika se odnosi na 2014. godinu. P.-T.=Petite-Terre

Podaci obeleženi crvenom bojom su oni do kojih sam došao merenjem sa Google Eartha.

Za manja ostrva umesto podataka o dužini obale i koeficijentu razuđenosti date su GPS koordinate.

Grande-Terre i Marie-Galante imaju osnovu koja je verovatno sastavljena od vulkanskih jedinica iz perioda od eocena do oligocena, ali nema vidljivih izdanaka. Na ostrvu Grande-Terre gornja karbonatna platforma ima debljinu 120 m.

Vodopad na ostrvu Basse-Terre

Ostrva Gvadelup su deo Zavetrinskih ostrva, tako nazvana jer su niz vetar od preovlađujućih pasata, koji duvaju sa severoistoka. To je bilo značajno u doba jedrenjaka. Grande-Terre je tako nazvan jer je na istočnoj, ili vetrovitoj strani, izložen atlantskim vetrovima. Basse-Terre je tako nazvan jer je na zavetrini jugozapadne strane i zaštićen od vetrova.

Gvadelup ima tropsku klimu ublaženu uticajem mora i pasata. Postoje dve sezone, sušna sezona koja se naziva Veliki post od januara do juna i vlažna sezona nazvana zima od jula do decembra. Prosečna godišnja temperatura je 26,3°C, prosečna najniža temperatura je 22,1°C, a prosečna najviša temperatura je 30,5°C. Najtopliji meseci su juli, avgust i septembar, dok su najhladniji januar i februar. Padavina ima oko 1.780 mm godišnje, najviše od septembra do novembra, a najmanje u februaru i martu. Godišnje ima oko 2.775 sunčanih sati. Toliko sunčanih sati ima i Hvar.

Ostrvo je na udaru uragana – među olujama koje su izazvale klizišta i odrone zemlje su uragan Cleo 1964. godine, uragan Hugo 1989. godine i uragan Maria 2017. godine.

Sa plodnim vulkanskim zemljištem, obilnim kišama i toplom klimom, vegetacija na ostrvu Basse-Terre je bujna. Većina ostrvske šume je upravo na tom ostrvu, a sadrži vrste mahagonija, gvozdenog drveta i kestena. Mangrove močvare nižu se pored reke Salée. Veliki deo šume na ostrvu Grande-Terre je iskrčen, a šuma se zadržala na samo nekoliko manjih mesta.

Endemski detlić

Kopnenih sisara je malo, sa izuzetkom slepih miševa i rakuna, koji su poreklom sa ostrva. Uvezeni javanski mungos je takođe prisutan na Gvadelupu. Od endemskih ptica zastupljeni su karibu ljubičastog grla i detlić, dok je papagaj izumro. U vodama oko ostrva je bogatstvo morskog života.

Istorija

Ostrva su prvo naselili američki starosedeoci Indijanci, verovatno još 3000. godine p.n.e. Narod Arawak je prva grupa koju je moguće identifikovati; međutim, kasnije ih je raselio narod Kalina-Karibi oko 1400. godine.

Glavni grad Gvadelupa Basse-Terre

Kristifor Kolumbo je bio prvi Evropljanin koji je video Gvadelupu, na ostrvo se iskrcao u novembru 1493. godine i dao mu današnje ime. Nekoliko pokušaja kolonizacije od strane Španaca u XVI veku nije uspelo zbog napada domorodaca. 1626. godine Francuzi pod vođstvom Pierre Belaina d’Esnambuca počeli su da se interesuju za Gvadelup, proterujući španske naseljenike. Kompanija “Iles de l’ Amerique” se naselila na Gvadelupu 1635. godine; formalno je posedovala ostrvo za Francusku i dovela je francuske farmere da kolonizuju zemlju. To je dovelo do smrti većeg broja domorodaca od bolesti i nasilja. Međutim, do 1640. godine kompanija je bankrotirala i Gvadelup je prodat Charlesu Houël du Petit Préu koji je započeo plantažnu poljoprivredu. Prvi afrički robovi stigli su 1650. godine. Otpor robova odmah je bio široko rasprostranjen, a prvi ustanak dogodio se 1656. godine. Trajao je nekoliko nedelja i bio je praćen masovnim dezerterstvom koje je trajalo bar dve godine, sve dok Francuzi nisu primorali domoroce da prestanu da im pomažu. Vlasništvo nad ostrvom prešlo je na Francusku zapadnoindijsku kompaniju pre nego što je 1674. godine pripojeno Francuskoj pod upravom njihove kolonije Martinik. Institucionalizovano ropstvo, sprovedeno zakonom iz 1685. godine, dovelo je do procvata plantažne proizvodnje šećera.

Tokom Sedmogodišnjeg rata (1756-1763) Britanci su zauzeli Gvadelup do Pariskog mira 1763. godine. U to vreme Pointe-à-Pitre je postao glavna luka, a tržišta u britanskim kolonijama Severne Amerike otvorena su za šećer sa Gvadelupa, koji je trgovao hranom i drvetom. Privreda se brzo razvijala, stvarajući ogromno bogatstvo za francuske koloniste. U to vreme je Gvadelup je bio toliko uspešan, da je prema odredbama Pariskog mira Francuska izgubila kanadske kolonije u zamenu za povratak Gvadelupa. Sa zasadima kafe započelo se krajem dvadesetih godina XVIII veka, takođe su to radili robovi, a do 1775. godine kakao je postao glavni izvozni proizvod.

Francuska revolucija donela je haos na Gvadelup. Prema novom revolucionarnom zakonu, slobodni “obojeni” ljudi dobili su jednaka prava. Iskoristivši haotičnu političku situaciju, Britanija je izvršila invaziju na Gvadelup 1794. godine, na šta su Francuzi odgovorili tako što su poslali ekspedicione snage predvođene Victorom Huguesom, koje su povratile ostrva i ukinule su ropstvo. U Jakobinskoj diktaturi (1793-1794) koja je usledila, na ostrvima je ubijeno više od 1.000 francuskih kolonista.

Kolonijalna zastava Gvadelupa

1802. godine Prvo francusko carstvo vratilo je predrevolucionarnu vladu i ropstvo, što je podstaklo pobunu robova koju je predvodio Louis Delgrès. Francuske vlasti brzo su reagovale, što je kulminiralo bitkom kod Matoube 28. maja 1802. godine. Shvativši da nemaju šanse za uspeh, Delgrès i njegovi sledbenici počinili su masovno samoubistvo namerno izazvavši eksploziju skladišta baruta. Britanci su 1810. godine ponovo zauzeli ostrvo, predavši ga Švedskoj 1813. godine.

Pariskim ugovorom iz 1814. godine Švedska je ustupila Gvadelup Francuskoj, što je dovelo do stvaranja Fonda Gvadelup. Bečki ugovor iz 1815. godine definitivno je priznao francusku kontrolu nad Gvadelupom. 

Ropstvo je u Francuskom carstvu ukinuto 1848. godine. Od 1854. godine dovedeni su radnici iz francuske kolonije Pondicherry u Indiji. Oslobođeni robovi dobili su pravo glasa 1849. godine, ali francusku nacionalnost i pravo glasa indijski građani dobili su tek 1923. godine, zahvaljujući uglavnom naporima Henryja Sidambaroma.

1936. godine Félix Éboué postao je prvi crni guverner Gvadelupa. Tokom Drugog svetskog rata Gvadelup je u početku došao pod kontrolu vlade u Vichyju, a 1943. godine se pridružio Slobodnoj Francuskoj. 1946. godine kolonija Gvadelup postala je prekomorski departman Francuske.

Tenzije su se pojavile u posleratnom dobu zbog socijalne strukture Gvadelupa i njegovog odnosa sa kontinentalnom Francuskom. “Masakr na dan Svetog Valentina” dogodio se 1952. godine, kada je policija pucala na radnike fabrike u Le Mouleu, što je rezultiralo sa četiri smrtna slučaja. U maju 1967. godine rasne tenzije su eksplodirale u nerede nakon rasističkog napada na crnog stanovnika, što je rezultiralo sa osam smrtnih slučajeva.

Pokret za nezavisnost ojačao je sedamdesetih godina XX veka, što je navelo Francusku da proglasi Gvadelup francuskom regijom 1974. godine. Partija UPLG vodila je kampanju za potpunu nezavisnost, a do osamdesetih godinasituacija je postala nasilna sa delovanjem grupa kao što su GLA i ARC.

Gvadelup je dobio veću autonomiju 2000. godine. Referendumom 2003. godine, Saint-Martin i Sent Bartelemi glasali su za odvajanje od upravne jurisdikcije Gvadelupa, što je u potpunosti sprovedeno 2007. godine.

U januaru 2009. sindikati su stupili u štrajk besni zbog niskih plata, visokih troškova života, visokog nivoa siromaštva i visokog nivoa nezaposlenosti u odnosu na kontinentalnu Francusku. Situacija je brzo eskalirala, a još više se pogoršala posle ponude francuske vlade. Lider sindikata Jacques Bino je pogođen i ubijen. Štrajk je trajao 44 dana, a takođe je podstakao slične akcije na obližnjem Martiniku. Predsednik Nicolas Sarkozy je kasnije posetio ostrvo obećavajući reformu. Turizam je tokom ovog perioda doživeo veliki pad, a uticao je i na turističku sezonu 2010. godine.

Stanovništvo

Prvi podaci o broju stanovnika Gvadelupa su iz 1664. godine. Već tada je ostrvu živelo 11.437 stanovnika. Pred kraj XVIII veka (1789. godine) već ih je bilo preko 100.000, a 1879. godine 174.231. Bilo je potrebno oko 80 godina da broj stanovnika poraste za još 100.000. 1967. godine premašen je broj stanovnika od 300.000, a 2006. godine premašena je i brojka od 400.000 stanovnika. Poslednjih godina postoji izvestan pad broja stanovnika, pa ih je 2016. godine bilo 394.110.

Glavna urbana područja:

Rang	Urbano područje	St. (2008)	St. (1999)	Promena	Aktivnosti	Ostrvo
1	Pointe-à-Pitre	132.884	132.751	+0.10%	ekonomski centar	Grande-Terre i Basse-Terre
2	Basse-Terre	37.455	36.126	+3.68%	administrativni centar	Basse-Terre
3	Sainte-Anne	23.457	20.410	+14.9%	turizam	Grande-Terre
4	Petit-Bourg	22.171	20.528	+8.00%	poljoprivreda	Basse-Terre
5	Le Moule	21.347	20.827	+2.50%	poljoprivreda	Grande-Terre

Broj stanovnika Gvadelupa poslednjih godina se malo menjao, pa se tako između popisa 2008. i 2013. godine povećao samo za 335. 2012. godine prosečna gustina naseljenosti iznosila je 247,7 stanovnika/km², što je znatno više u poređenju sa čitavom Francuskom od 116,5 stanovnika/km². Budući da je jedna trećina zemlje pod obradivim zemljištem, a sve planine su nenaseljene, jasan je nedostatak prostora, što čini gustinu naseljenosti još većom.

Gustina naseljenosti

Stanovništvo je uglavnom afro-karipskog ili mešovitog kreolskog porekla, tu su beli Evropljani, Indijci, Libanci, Sirijci i Kineza. Takođe na Gvadelupi postoji znatna populacija Haićana koja uglavnom radi u građevinarstvu i kao ulični prodavci. Basse-Terre je politički glavni grad; međutim, najveće gradsko i ekonomsko središte je Pointe-à-Pitre. 

Fudbal je najpopularniji sport na Gvadelupu, a sa ostrva potiče niz izuzetno poznatih fudbalera, francuskih reprezentativaca, kao što su Marius Trésor,  Anthony Martial, Alexandre Lacazette, Thierry Henry, Lilian Thuram, Layvin Kurzawa i Kingsley Coman. Reprezentacija je 2007. godine na kontinentalnom prvenstvu (Gold Cup) dogurala do polufinala. Nije članica FIFA, pošto je francuski departman.

Takođe je popularna i košarka, a nekoliko NBA košarkaša rođeno je na ostrvu: Rudy Gobert, Mickaël Piétrus, Johan Petro, Rodrigue Beaubois i Mickael Gelabale (sada igra u Rusiji).

Korene sa Gvadelupa ima i nekoliko poznatih atletičara: Marie-José Pérec (trostruka olimpijska šampionka), Patricia Girard-Léno, Christine Arron i Wilhem Belocian.

Tu je i nekoliko svetski poznatih mačevalaca, koji su se rodili i odrasli na Gvadelupu. Yannick Borel je bio olimpijski pobednik, svetski i evropski prvak, što znači da je na ostrvu dobra škola mačevanja.

Gvadelup ima svoju ragbi repezentaciju. Ragbi je mali sport, ali brzo napreduje.

Ostrvo je takođe međunarodno poznato po tome što je od 1998. godine domaćin jedne od trka svetskog prvenstva u trci Karujet Race – Jet Ski. Ovaj četvorodnevni događaj sa devet etapa privlači takmičare iz celog sveta (uglavnom sa Kariba, Amerikanaca i Evropljana). Karujet, koji se obično sastoji od sedam trka oko ostrva, ima ustaljenu reputaciju kao jedno od najtežih takmičenja.

Route du Rhum (put ruma) je jedan od najistaknutijih nautičkih francuskih sportskih događaja, koji se organizuje svake četvrte godine u novembru. To je transatlantska trka jahti kojom upravlja samo jedan jedriličar, start je u luci Saint Malo u Bretanji, a cilj je u luci Pointe-à-Pitre. 1978. godine na prvoj trci bila su potrebna 23 dana da se pređe Atlantik, sada se to obavi za samo 7 dana.

Urbani centar grada Pointe-à- Pitre

Teritorija takođe ispoljava strast prema biciklizmu. Prvenstvo Francuske u tom sportu organizovano je na Gvadelupu 2009. godine, a trka “Kroz Gvadelup” se organizuje svake godine.

Od 1981. godine organizuje se takmičenje u jedrenju, a od 2011. godine teniski turnir.

Postoji i nekoliko boksera poreklom sa ostrva, neki su bili učesnici Olimpijskih igara, a drugi su osvajali titule u profesionalnim takmičenjima.

Sa Gvadelupa je i poznati bodi bilder Serge Nubret.

Privreda

Privreda Gvadelupa zavisi od turizma, poljoprivrede, lake industrije i usluga. Velike subvencije i uvoz zavise od kontinentalne Francuske, a javna uprava je najveći pojedinačni poslodavac na ostrvima. Nezaposlenost je posebno visoka među mlađom populacijom.

U 2017. godini bruto domaći proizvod (BDP) Gvadalupe iznosio je po stanovniku 23.152 € (tri puta više u odnosu na Srbiju). Uvoz je iznosio 3,019 milijardi €, a izvoz 1,157 milijardi €, što znači da je pokrivenost uvoza izvozom skromnih 38%. Glavni izvozni proizvodi su banane, šećer i rum. Izvoz banana pretrpeo je 2017. godine štetu zbog posledica uragana Irma i Maria.

Turizam je jedan od glavnih izvora prihoda, a većina posetilaca dolazi iz Francuske i Severne Amerike. Sve veći broj kruzera posećuje Gvadelup čiji se kruzer-terminal nalazi u Pointe-à-Pitre. 

Tradicionalna polja šećerne trske polako se zamenjuje drugim usevima, kao što su banane (koje sada donose oko 50% zarade od izvoza), plavi patlidžan, limeta, noni, tikva golica, jam, banana za kuvanje, kakao, džekfrut, šipak i mnoge vrste cveća. Ostalo i korenasto povrće se gaji za lokalnu potrošnju, mada je Gvadelup zavisna od uvoza hrane, uglavnom iz ostatka Francuske.

Među proizvodima lake industrije, pored proizvodnje šećera i ruma, su solarna energija, cement, nameštaj i odeća. Većina industrijskih proizvoda i gorivo se uvozi.

Saobraćaj

Gvadelup ima ukupno devet aerodroma, od čega je osam sa asfaltnom pistom, međutim pitanje je koliko ih je u upotrebi. Većina međunarodnih letova sleće na aerodrom Point-à-Pitre, koji se nalazi oko 2,4 km severoistočno od grada, praktično u gradu Abymes. Broj putnika godišnje je oko 2,5 miliona, od čega je više od polovine na letovima do Pariza. Veliki broj putnika (preko 400.000) je na letovima za Martinik, a zatim slede ostale francuske teritorije Sveti Martin, Francuska Gvajana i Sent Bartelemi. Aerodromi sa 30-40 hiljada putnika godišnje su Montreal, Haiti, Njujork i Majami.

Brodovi i kruzeri često pristaju na ostrvima, koristeći luke Pointe-à-Pitre i Basse-Terre.

Brodska veza postoji sa susednim ostrvima Dominika, Martinik i Sveta Lucija, ali je trenutno u prekidu zbog epidemije virusa COVID-19. Do Dominike brod vozi do luka Portsmouth (1,5 sat) i Roseau (2 sata). Cena karte u jednom pravcu je 58 € (do Portsmoutha), odnosno 60 € (do luke Roseau), dok povratna karta košta 95 €, odnosno 99 €.

Na samom ostrvu ukupno ima 2.082 km puteva, od kojih je 1.742 km asfaltirano. Međutim, postoji podatak iz 1996. godine, po kome je bilo 3.200 km puteva. Saobraćaj između ostrva Basse-Terre i Grande-Terre obavlja se preko mostova Gabarre i Alliance.

Mostovi Pont de l’Alliance i Pont de la Gabarre

Gradski autobuski prevoz bolje je organizovan na ostrvu Grande-Terre, nego na ostrvu Basse-Terre. Cena karte zavisi od broja zona i kreće se od 1,20-3 €. Najvažnija autobuska linija je duž južne obale ostrva Grande-Terre koja povezuje Pointe-à-Pitre i Saint-François.

Karta puteva

9. septembra 2013. godine izglasana je izgradnja tramvaja u gradu Pointe-à-Pitre. U prvoj fazi predviđeno je da se povežu severni Abymes sa centrom Pointe-à-Pitra do 2019. godine. U drugoj fazi, čiji završetak je planiran za 2023. godinu, linija bi se produžila do univerziteta. Za sada, tramvaj još nije krenuo na Gvadelupu.

Prema katalogu Pariske kolonijalne izložbe 1931. godine, na Gvadelupu je bilo 122 km industrijske pruge uskog koloseka, sve u privatnom vlasništvu. Ukupno postoji 10 pruga pojedinačne dužine od 3-20 km, a korišćene su pretežno za prevoz šećerne trske. Nemam saznanja da se neka pruga koristi u turističke svrhe, kao na pojedinim ostrvima Kariba.

Industrijske pruge prema katalogu Pariske kolonijalne izložbe 1931. godine

Brodske veze postoje od ostrva Basse-Terre i Grande-Terre do susednih ostrva arhipelaga. Podaci o tim vezama dati su u prikazu tih ostrva.

B A S S E – T E R R E

Basse-Terre je vulkansko i planinsko ostrvo sa tropskom klimom. Sa 848 km² površine je najveće ostrvo u arhipelagu Gvadelup, a među karipskim ostrvima zauzima 14. mesto. Ime koje su mu dali indijanci domoroci Karukéra znači ostrvo lepih voda. Kristifor Kolumbo se tokom svog drugog putovanja u Novi svet 1493. godine se iskrcao na ostrvo, na mesto koje se danas zove Sainte-Marie u opštini Capesterre-Belle-Eau. Celo ostrvo je nazvao Santa Maria de Guadalupe de Estremadura.

Basse-Terre je zapadni deo “leptira” koji formira Gvadelup. Istočni deo “leptira” je ostrvo Grande-Terre, a dva ostrva razdvaja Rivière Salée (slana reka). Sa najvišim planinskim lancem na Malim Antilima, svoj toponim ne duguje reljefu, već jeziku mornarice koja je želela da ga nazove “nizija ili odozdo”, to jest zemlja ispod vetra.

Na ostrvu se nalazi vulkan Soufrière, koga zovu stara dama, već rečeno najviša tačka Malih Antila. Ostrvo je prepuno vodopada, reka i potoka, termalnih izvora, plaža od zlatnog i crnog peska i tropske kišne šume koja pokriva padine planine. Planinski centar ostrva je proglašen za Nacionalni park.

Pijaca u gradu Basse-Terre i gradska ulica s pogledom na vulkan Soufrière

Basse-Terre leži na prelaznoj tački između tropske klime prašume i tropske monsunske klime. Iako Basse-Terre ima sušniji period od januara do marta, grad nema baš suvnu sezonu. Najsušniji mesec (februar) u gradu ima u proseku oko 60 mm padavina. Mesečni prosek padavina ispod 60 mm smatra se suvim mesecem. Kao što je to uobičajeno za gradove sa ova dva klimatska tipa, Basse-Terre ima relativno stabilne temperature tokom cele godine. Apsolutni izmereni temperaturni maksimum i minimum su 38°C i 15°C. Najtopliji meseci su juli i avgust. Padavina godišnje ima 1.750 mm, a najviše od septembra do novembra.

Ostrvo se administrativno poklapa sa istoimenim francuskim arondismanom: arondisman Basse-Terre kome je glavni grad Basse-Terre. Sastoji se od 16 opština, od kojih najveći broj stanovnika po popisu iz 2006. godine imaju Baie-Mahault (27.906), Petit-Bourg (21.153), Sainte-Rose (19.989), Capesterre-Belle-Eau (19.610), Lamentin (15.738), Basse-Terre (12.834) itd. Basse-Terre je tek na 6. mestu, jer ta opština ima samo 5,78 km², odnosno to je samo uže gradsko jezgro. Sa predgrađima ima 44.864 stanovnika (2012. godine). Od 2007. godine broj stanovnika je u opadanju. Ukupan broj stanovnika ostrva je 187.521, a gustina naseljenosti je 221 stanovnik/km².

Most preko reke Galleon ispod tvrđave Fort Delgrès

Znamenitosti

Fort Delgrès

Fort Delgrès, ranije Fort St. Charles, je francuska tvrđava sa pogledom na grad Basse-Terre. Bilo je to mesto francusko-engleske borbe u Zapadnoj Indiji, zatim borbe Gvadalupaca predvođene oficirom mulatom i otporašem Louisom Delgrèsom protiv ponovnog uspostavljanja ropstva. Grad je bio poprište vojnih operacija koje je vodio general Richepanse, koga je Napoleon poslao da obnovi ropstvo, protiv Luisa Delgrèsa 1802. godine. Delgrès se povukao u tvrđavu 20. maja 1802. godine i napustio je 22. maja. Tvrđava danas nosi njegovo ime. Dekretom od 21. novembra 1977. godine tvrđava je klasifikovana je kao istorijski spomenik.

Originalna tvrđava sagrađena je u XVII veku, a zatim je pretrpela dva velika proširenja od 1720-1759. godine i od 1759-1770. godine. Izgrađena je od kamena, njeni impozantni zidovi vide se sa mora.

Početni smer tvrđave bio je u pravcu istok-zapad, okomit na more. Naslonjena na severnu obalu reke Galleon, glavna slabost tvrđave se sastojala u tome što je bila u nivou mora, što ju je činilo slabo otpornom na neprijateljske topova. Od 1720. do 1750. godine kazamati, zadnja vrata i velika barutana kompletirali su najstariji deo spomenika.

Između 1763. i 1780. godine dodate su kuhinje, cisterne, podzemni prolaz koji vodi u kanale prema Karmelu. Veliki kontrafori u obliku polumeseca poboljšavaju odbranu tvrđave.

Zoološki vrt

Zoološki vrt se graniči sa Nacionalnim parkom Guadeloupe, popularni je vrt na brdu i rezervat prirode na obali reke Rivière aux Hérbes. U njemu je zastupljeno oko 85 vrsta životinja, od čega su mnoge retke i ugrožene vrste. Ono što ovaj zoološki vrt čini posebnim je postavka. Pešačke staze i viseći mostovi provlače se kroz tropsku kišnu šumu, što posetiocu stvara utisak da se nalazi duboko u džungli dok posmatra životinje. Među mnogim vrstama životinja koje su zastupljene su kornjače, rakuni, majmuni, jaguari, zmije i papagaji, a posetioci su okruženi i bujnim palmama, biljkama i živopisnim tropskim cvetovima. Mostovi napravljeni od konopaca takođe pružaju spektakularni pogled na planinski teren.

Zoološki vrt je otvoren samo vikendom i praznicima od 10-17:30 h. Cena ulaznice je 15,50 €. Vreme potrebno za obilazak zoološkog vrta je 1,5-2,5 sata.

Botanička bašta

Botanička bašta (Jardin botanique de Deshaies) nalazi se u naselju Deshaies na severozapadu ostrva. Otvorena je svakoga dana od 9:00 h do 16:30 h, a ulaznica košta 15,90 €. Prostire se na 7 ha i sadrži biljke iz celog sveta.

Od 1979-1986. godine na ovom mestu je živeo francuski komičar Coluche, a prethodno ga je Guy Blandin naselio retkim biljkama. Nakon Colucheove smrti, rasadnik Michel Gaillard kupio je imanje 1991. godine sa idejom da napravi botaničku baštu. Bašta je otvorena 2001. godine, nakon 15 meseci rada preko 40 zaposlenih.

Danas bašta sadrži više od 1.000 vrsta postavljenih duž 1,5 km staza kroz 15 različitih baštenskih područja, a između ostalih tu su arboretum araukarije, avokado, baobab, bombaks, hlebno drvo i jednu vrstu palme, poznatu kao kraljevska palma. Tu je i volijer sa papagajima, bambus, stablo banjana, kaktus, paprati, bromelije i epifitske biljke, flamingosi, hibiskus i bugenvilija, kolekcija orhideja, kolekcija palmi, ribnjak sa lokvanjima, papirusom, japanskim šaranom i vodenim biljkama i veštački vodopad (10 m).

Botanička bašta ne nudi samo snack bar, već i restoran sa panoramskim pogledom na park i Karipsko more. Blizu izlaza iz bašte nalazi se dečje igralište, zajedno sa ograđenim prostorom za koze i prodavnicom suvenira.

Jacques Cousteau’s Underwater Reserve

Pored zapadne obale ostrva Basse-Terre, u blizini naselja Bouillante, more oko ostrva Pigeon proglašeno je za Podvodni rezervat Jacques Cousteau (Réserve Cousteau). Instruktori ronjenja udovoljavaju svim nivoima veština, a posetioci se mogu opredeliti za ronjenje sa plovidbom duž plitkih morskih grebena ili posmatrati korale i podmorski život iz čamca sa staklenim dnom.

Stanje grebena se pogoršalo poslednjih godina, ali se i dalje mogu videti prilično velika jata riba, kao i šareni korali. Među koralnim vrtovima plivaju kornjače, ribe papagaji i barakude, a u područje ima i potopljenih brodova. Do rezervata se sa kopna lako može doći kajakom.

Uspon na La Soufrière

Najviši vrh na Malim Antilima, La Grande Soufrière je aktivni vulkan na koji se planinari mogu popeti  stazom Chemin des Dames. Ovaj otprilike dvosatni naporan uspon nudi panoramski pogled sa najviših tačaka masiva – sve dok je vreme vedro.

Usput će se uživati u raznovrsnim pejzažima. Vreli izvori, bazeni sa blatom i fumaroli probijaju se kroz jalove, crne strane vulkana, a trostruki kaskadni vodopad Chutes du Carbet pada niz istočnu padinu masiva La Soufrière sa visine od 115 m.

Planinari koji idu stazom do Etang As de Piquea naići će na jedno od najvećih planinskih jezera formiranih u kraterima na vulkanskom masivu, okruženo bujnim padinama.

Za ovaj pohod potrebne su čvrste planinarske cipele, puno vode i solidan nivo kondicije. Preporuka je da se ponese jakna za kišu.

Zanimljiv podatak: vulkan je imao osam erupcija od 1660. godine, poslednja erupcija dogodila se 1977. godine.

Plaža Grande Anse

Na severozapadnoj obali ostrva Basse-Terre, u blizini naselja Deshaies, nalazi se plaža Grande Anse – živopisni komad peska okružen palmama i bistrom vodom. To je jedna od najlepših plaža Gvadelupa. Okružena bujnim rtovima, plaža se proteže na 1,3 km, sa sitnim zlatnim peskom i obiljem drveća koje pruža hladovinu.

Plaža Grande Anse je divna za šetnju, a more je obično pogodno za kupanje, iako surferi mogu praviti probleme tokom vetrovitih dana. Plaža nije bezbedna za malu decu, jer je morsko dno strmo i more postaje duboko vrlo brzo nakon ulaska. Prednost ove plaže je u tome da se može iznajmiti kajak, kako bi se obišla laguna sa mangrovom iza plaže.

Posle prepodneva provedenog u sunčanju i kupanju, može se otići do kafića ili kantine sa hranom u blizini parkinga, u kojima se prodaju palačinke od kojih ide voda na usta i druge grickalice.

Nešto severnije je plaža Plage de la Perle, još jedna popularna plaža u blizini Deshaiesa, sa kafićima i toaletima, i obično je malo mirnija od plaže Grande Anse.

Î L E T S   D E   P I G E O N

Îlets Pigeon (golubija ostrva) su dva mala ostrva – zvana Grand Îlet (veliko ostrvo) i Petit Îlet (malo ostrvo) – smeštena u blizini naselja Malendure, u opštini Bouillante. Deo su rezervata Cousteau.

Udaljena su 800 m od zapadne obale ostrva Basse-Terre. Grand Îlet je dugačak 400 m.

Ime “golub” je ime vlasnika zemljišta iz XVII veka. Ostrvca su se zvala i Îlets à Goyave, po guavi, mada na ovim ostrvcima tog voća nema.

Les îlets Pigeon su u vlasništvu države, a njima upravlja Nacionalna kancelarija šuma. Zaštićena su na različite načine i deo su Nacionalnog parka. UNESCO ga je prepoznao kao rezervat biosfere.

Ostrvca su vulkanskog porekla, stene se uglavnom sastoje od andezita.

Na ostrvcima ima dvadesetak vrsta drveća. Dominantna vrsta je Tabebuia heterophilla (nisam pronašao naziv na srpskom jeziku).

Jedini domaći sisar je slepi miš. Crni pacov je napao ostrvce. Od gmizavaca ima anola, zelene iguane itd. Ostrvca su takođe stanište endemske vrste škorpije.

Na ostrvcima živi šezdeset vrsta insekata, uobičajenih za kontinentalni deo Gvadelupa, uglavnom sastavljenih od tvrdokrilaca (trideset vrsta) i lepe raznolikosti leptira (devetnaest vrsta).

K A H O U A N N E

Îlet à Kahouanne nalazi se 1,6 km severno od ostrva Basse-Terre. Administrativno pripada opštini  Deshaies, a najbliže naselje na kopnu je Bas Vent. Radnja TV serije “Smrt u raju” (Death in Paradise), prikazivana na kanalu Fox Crime, koja se dešava na fiktivnom ostrvu Saint Marie, snimana je u mestu Dashies. Ostrvo je dugačko preko 800 m i ima površinu od 19,89 ha. U sastavu je Nacionalnog parka. Okruženo je liticama i plažama, a njegovo središte zauzima brdo visine 69 m. Pointe a l’let, ostrvce površine 13 ha, nalazi se stotinak metara istočno.

Ostrvo su zauzimali domorodački indijanci, a zatim kolonisti (ostaci staništa poznatog kao Villa Claudinette). Ime je dobilo po kornjači caretta caretta, koja na ostrvu polaže jaja. Centralni deo ostrva (5,41 ha) je zaštićeno područje na kome se razvija ekoturizam.

Osim centralnog dela, ostrvo je u privatnom vlasništvu. Na Kahouanne je dobrodošlo nekoliko stalnih članova koji su deo tradicionalnih aktivnosti (uzgoj jarića, kampovanje tokom praznika, lov, ribolov).

Osrvo je prekriveno tropskom i suptropskom šumom jedne vrste eukaliptusa, plumerije itd. Pomorska granica je domen primorskog grožđa (Coccoloba uvifera) i starog mangrova (ribnjak Bois-sec) sa mangrovima (Laguncularia racemosa i Conocarpus erectus) kod Pointe Poirier, au Jug.

Na ostrvcu živi više kolonija morskih ptica: smeđi pelikani, fregate i čigre. Poput svog suseda, ostrvca Tête à l’Anglais, na njemu živi endemska vrsta guštera anola (Anolis kahouannensis). Takođe predstavlja veliko entomološko bogatstvo sa pedesetak vrsta insekata identifikovanih 2010. godine i sastavljenih uglavnom od tvrdokrilaca (dvadeset dve vrste) i leptira (pet vrsta).

Koze su uvedene pre više decenija. One opstaju, nakon što su skoro istrebljene, kao žrtve lova.

Tête à l’Anglais

Tête à l’Anglais  se nalazi 2 km severoistočno od ostrva Kahouanne, a blizu 3 km severno od ostrva Basse-Terre. Administrativno pripada opštini Sainte-Rose. U sastavu je Nacionalnog parka.

Ostrvce je vulkanskog porekla, dužine 150 m i oblikom podseća na englesku kolonijalnu kacigu. Ovo ostrvce površine 1,56 ha, na koje se ne može pristati, služilo je kao meta za gađanje francuske mornarice za vreme Englesko-francuskog rata (1778-1783).

Flora ostrva uglavnom se sastoji od kaktusa endemičnih za Antile.

Dve vrste čigri gnezdi se na liticama, dok se velika kolonija druge dve vrste čigri gnezdi u travi. Poput svog suseda, ostrvca Kahouanne, i Tête à l’Anglais je stanište endemske vrste anola (Anolis kahouannensis). U moru, pored uobičajenih tropskih riba, na grebenima su prisutni jastozi i jata haringa.

Î L E T S   D E   C A R É N A G E

Blanc

Carénage (Îlets de Carénage) su grupa nenaseljenih ostrva koja se nalaze u zalivu Grand Cul-de-sac marin i administrativno pripadaju opštini Sainte-Rose. U sastavu su Nacionalnog parka.

Neka ostrvca su se pojavila nakon prolaska ciklona Hugo 1989. godine: Grand îlet, Petit îlet, kao i îlet Blanc (belo ostrvo) na koji dolazi dosta turista, osim tokom perioda gnežđenja dve vrste čigri od 15. aprila do 15. avgusta, kada mu je zabranjen prilazna rastojanje manje od 100 m, a samim tim i iskrcavanje. Blanc je mali pojas izuzetno krhkog peska, udaljen oko 1,5 km od grada Sainte-Rose.

C R A B I È R E

Crabière je nenaseljeno ostrvce smešteno u južnom delu zaliva Grand Cul-de-sac marin, blizu ušća reke Moustique i odmah pored ostrva Basse-Terre. Administrativno pripada opštini Sainte-Rose. U sastavu je Nacionalnog parka.

Površina ostrva je 5,2 ha, a visoko je 6 m.

L A   B I C H E

La Biche je nenaseljeno ostrvce smešteno u zalivu Grand Cul-de-sac marin.

Od bale ostrva Basse-Terre udaljeno je oko 2 km. Administrativno pripada opštini Sainte-Rose.

U sastavu je Nacionalnog parka.  

Ovo je jedno do najčudnijih ostrva na svetu. La Biche je većim delom potopljeno, ali je na njemu ostala koliba. Podaci o površini (8,5 ha) i visini (5 m) dati na wikipediji  nisu tačni. Možda je nekada ostrvo i bilo te veličine, sada je to tek jedno parčence peska. Da li je uzrok nestajanja ostrva povećanje nivoa svetskog mora zbog globalnog zagrevanja ili posledica nekog uragana nije objašnjeno.

La Biche je ostrvo ribara i ljubaznosti! Smatra se najlepšim od svih ostrvaca u laguni… Sa kolibom pokrivenom limom plave boje, već dugi niz godina predstavlja utočište sezonskim ribarima i turistima u prolazu koji žele da naprave prijateljsko zaustavljanje. Svi koji su u prolazu pored ostrva su dobrodošli na ostrvo! Na La Bicheu to su sav osmeh i gvadalupska velikodušnost koja će se doživeti tokom nekoliko sati boravka, a koje će posetiocu ostaviti dirljiva sećanja.

M A N G U E  À   L A U R E T T E

Mangue à Laurette je nenaseljeno ostrvce u zalivu Grand Cul-de-sac marin. Nalazi se 800 m od obale ostrva Basse-Terre, na kome je najbliže naselje Morne Rouge. Visina ostrva je 1 m.

Administrativno pripada opštini Sainte-Rose. U sastavu je Nacionalnog parka.

C A R E T

Caret je nenaseljeno ostrvce smešteno u zalivu Grand Cul-de-sac marin, u blizini komune Sainte-Rose. Nalazi se 2,8 km severoistočno od ostrvca La Biche, a oko 4,5 km od obale ostrva Basse-Terre. Dugačko je oko 120 m, a široko u proseku oko 20 m. Vegetacija se sastoji od malih zasađenih palmi, kao i nekoliko drugih biljaka. Beli pesak od kojeg je formirano ostrvo delimično je sastavljen od mrtvih korala koji su poreklom sa koralnog grebena udaljenog nekoliko stotina metara. Ostrvo je nastalo podvodnim kretanjima, delom i zemljotresima, kao i dejstvom vetra i mora.

Svake godine ostrvo menja oblik i smanjuje se. 2018. godine na ostrvu više nije bilo stabala kokosa. Samo ostrvce nije ništa više od pojasa peska veličine teniskog terena.

Ostrvo je dobilo ime po vrsti morske kornjače, koje su na njega dolazile u određeno doba godine da polože jaja. Bilo je više vrsta ptica, kao i rakova. Morsko dno je takođe bilo vrlo bogato ribom i ostalim mekušcima zbog zaštite koju pruža koralni greben.

Danas više nema divljih životinja na ostrvu i oko njega.

C H R I S T O P H E

Christophe je naseljeno ostrvce smešteno u južnom delu zaliva Grand Cul-de-sac marin, na ulazu u Rivièe Salée (slanu reku). Od obale ostrva Basse-Terre udaljeno je oko 1 km. Administrativno pripada opštini Baie-Mahault. Deo je pomorskog dobra Nacionalnog parka.

Iako je po wikipediji površina ostrva 3,5 ha, po merenju na Google Earthu površina je otprilike tri puta manja!

Christophe je jedino naseljeno ostrvce u zalivu Grand Cul-de-sac marin. Na njemu živi jedan čovek od 1970. godine.

Ime mu se javlja u XVII veku. Otac Jean-Baptiate Labat se na ostrvu zaustavio sa guvernerom Gvadelupa Augerom da pojede kornjaču. Ostrvce je tada bilo naseljeno (1704. godina).

Pedeset godina kasnije, matične knjige svedoče da je sveštenik parohije Baie-Mahault 14. juna 1749. godine krstio jedno žensko dete sa ostrva Christophe, što dokazuje da je ostrvo tada bilo naseljeno.

1838. godine na ostrvo se preselio ribarski objekat. Njegov vlasnik tada je posedovao jedanaest robova.

B O I S S A R D

Boissard je ostrvce, administrativno pripada opštini Baie-Mahault (izgovara se Baj Mao).

Podatak na wikipediji o površini ostrva od 53 ha nikako ne može biti tačan, ostrvo je deset puta manje!

Ostrvo se nalazi u zalivu Petit Cul-de-sac marin na manje od 100 m od obale industrijske zone Jarry. Dugačko je 500 m, dok je širina ispod 100 m.

U XIX veku ostrvce se zvalo Chantereau. Na njemu je radila kožara 1804. godine. Stanovnici ostrva su se posvetili ribolovu od šezdesetih godina XIX veka; stoga postoji jezerce namenjeno čuvanju ribe.

Ostrvo je i danas naseljeno, puno je vikendica i vila koje se izdaju. Nema podataka o broju stanovnika, pa je moguće da nije stalno naseljeno.

C H A S S E

Na karti se vide ostrva Boissard, Chasse i Feuille

Chasse (raniji nazivi Filassier ili Fillassier) je ostrvce koje administrativno pripada opštini Baie-Mahault. Nalazi se na 250 m zapadno od severnog kraja ostrvca Boillard.

Vrlo je malih dimenzija, dugačko je manje od 200 m, a široko je svega 65 m.

I kod ovog ostrvca podatak o površini dat na wikipediji ne odgovara stvarnosti. Umesto 15 ha, koliko je dato, stvarna površina ostrva je 1 ha.

Ime je dobilo po Lazaru Chasseu. Postoji podatak da je 1803. godine ostrvce, tada pod imenom Filassier ili Fillassier, prodala Catherine Latapie, udovica Etienne Samsona, Francku Mayeru, trgovcu iz Pointe-à-Pitra koji ga je kupio za vađenje kreča i kao ribarsku bazu. Lazarov sin ga je koristio kao odmaralište tek krajem XIX veka.

Iako su na ostrvu danas ostale dve kuće, ono više nije stalno naseljeno.

F E U I L L E

Ostrvce Feuille je u drugom planu (gornji deo slike), u prvom planu je ostrvce Boissard

Feuille (ili Petrelluzzi)  je ostrvce, koje administrativno pripada opštini Baie-Mahault.

Nalazi se na oko 400 metara od ostrva Boillard i Chasse, ispred Pointe Jarry, stotinak metara od obale. Wikipedija navodi podatak o površini ostrva od 15 ha, a u stvarnosti ima samo 2 ha površine! Najviša tačka ostrva je 7 m.

Feuille svoje drugo ime Petrelluzzi dobilo je po porodici koja ga poseduje od 1903. godine.

Kao deo markizata Houëlbourg početkom XVIII veka, prodat je 1752. porodici Lecointre de Berville, a 1788. godine eksploatisala su ga dva ribara, vlasnici osam robova. 1839. godine na ostrvu je eksploatisan kreč. 1842. godine dva nova suvlasnika osnovala su trgovačko preduzeće da bi razvili ovu delatnost i imali su 26 robova. Oko 1880. godine vlasništvo nad ostrvcem prešlo je u ruke porodice Alexis Légera, za koga će ostrvce igrati odlučujuću ulogu u buđenju prirode pesnika. On je kasnije uzeo ime Saint-John Perse i 1960. godine dobio je Nobelovu nagradu za književnost.

Na ostrvcu je ostao jedan dvorac.

F R É G A T E   D E   H A U T

Frégate de Haut je ostrvce koje administrativno pripada opštini Petit-Bourg. Nalazi se na oko 4 km od naselja Petit-Bourg i redovno je potopljeno.

F O R T U N E

Fortune je ostrvce smešteno u južnom delu zaliva Petit Cul-de-sac marin. Administrativno pripada opštini Goyave.

Ostrvce je udaljeno 1,3 km od obale ostrva Basse-Terre i nalazi se naspram ušća reke Rose. To je, geološki gledano, eminencija potopljenog koralnog grebena koji je bio prekriven gustom vegetacijom.

Ostrvce je turističko mjesto dostupno samo čamcem ili morskim kajakom. Ima sidrište u pristupnom kanalu i plažu koju rado koriste kupači.

G R A N D E – T E R R E

Grande-Terre, koga zovu Mala Bretanja Kariba, je istočno krilo “leptira” koga formiraju dva glavna ostrva arhipelaga Gvadelup (zapadno krilo je ostrvo Basse-Terre). Dva krila su razdvojena uskim pojasom mora, koji se zove Rivière Salée (Slana reka). Istočno od ostrva Grande-Terre nalazi se ostrvo La Désirade, a južno Marie-Galante.

Površina ostrva je 586,68 km². Bez obzira na ime, Grande-Terre (velika zemlja) je manje ostrvo od svog komšije, ostrva Basse-Terre. Zove se tako zbog suprotnosti u odnosu na znatno manja ostrva Petite Terre (mala zemlja), dva veoma mala ostrva koja se nalaze oko 10 km jugoistočno od njega.

Iako je izložen punoj snazi pasata i zbog toga je veoma zaliven (privetrinsko ostrvo), Grande-Terre je suvlji od ostrva Basse-Terre iz dva razloga: male nadmorske visine (do 136 m) i geologije. Grande- Terre je – za razliku od ostrva Basse-Terre – krečnjačkog porekla. Površinska hidrografija je zbog toga vrlo siromašna (Ravine Gaschet, Ravine des Coudes, Ravine Cordel…). Mnoge vrtače između naselja St. François i Le Moule često su ispunjene slatkom vodom.

Zbog toga je vegetacija na ostrvu znatno proređena. Ne nalazi se uobičajena za ovu geografsku širinu zimzelena higrofilna šuma, već bodljikavo žbunje ili otvorena šuma. U trouglu između naselja Morne-a-l’Eau, Pointe-a-Pitre i Sainte-Anne je visoravan sa usečenim suvim jarugama. Ostatak ostrva Grande- Terre je niska ravnica (dvadesetak metara nadmorske visine) i prekrivena uglavnom plantažama šećerne trske i ređe plantažama banana. Obala je stenovita na istoku i jugu i završava se liticama vuisine preko 50 m, dok je prema severozapadu (regije Petit Canal i Morne-a-l’Eau) obala vrlo niska, močvarna i prekrivena gustim mangrovima.

Istorijski, ostrvo Grande-Terre su zvali cibuqueira (“ostrvo gumenog drveća” na karipskom jeziku).

Sa susednim naseljima na ostrvu Basse-Terre (posebno Baie-Mahault i Lamentin), području Pointoise je ekonomsko srce Gvadelupa, industrija i usluge su skoncentrisane u naselju Pointe-à-Pitre i njegovoj periferiji. Od dva ostrva Grande-Terre ima razvijeniju poljoprivredu i turizam. Glavni turistički centri su naselja Saint-François, Sainte-Anne i Le Gosier. Plaže su od belog i crnog peska.

Pointe de la Grande Vigie, najsevernija tačka Grande-Terre i Gvadelupa

Grande-Terre je najnaseljenije ostrvo prekomorskog departmana Gvadelup. Po popisu iz 2006. godine stanovništvo ostrva Grande-Terre iznosilo je 197.603, raspoređenih u 10 opština. Gustina naseljenosti iznosila je 337 stanovnika/km². Opštine sa najviše stanovnika su Les Abymes (60.053, deo urbanog područja Pointe-à-Pitre), Le Gosier (27.370, deo urbanog područja Pointe-à-Pitre), Sainte-Anne (23.073), Le Moule (21.027), Pointe-à-Pitre (17.541, deo urbanog područja Pointe-à-Pitre) i Morne-à-l’Eau (16.703).

Saint-Francois

Znamenitosti

La Pointe des Châteaux

La Pointe des Châteaux je san fotografa. Ova živopisna prevlaka leži na najistočnijoj tački ostrva Grande-Terre, sa stenovitim formacijama nalik na zamak koji viri iz mora (po tome je i dobila ime). Vetrovita, talasima izrezbarena tačka odiše grubom lepotom koja podseća na Bretanju.

Kolima se može doći do 500 m od prevlake i tu postoji okretnica sa parkingom. Sa vidikovca među velikim crnim stenama ima se jasan pogled na ostrva La Désirade, Petite-Terre i Marie-Galante.

U blizini se može prošetati do divlje i vetrovite plaže sa belim peskom. Surferi, međutim, ne obraćuju previše pažnje na kupače, pa je kupanje na sopstveni rizik.

Plaža Saint-Anne

Sainte-Anne ukrašena palmama jedna je od najpopularnijih plaža na Gvadelupu. Promenada uz obalu mora je divno mesto za šetnju, a plaža je prometna, ali lepa, sa belim peskom i plitkom vodom u snenim nijansama plave boje. Uživanje na ovoj plaži jedna je od najboljih stvari koje treba obaviti na Grande-Terreu. Takođe je odlično mesto za kupanje, sa tipično mirnom vodom. U blizini plaže nalazi se popriličan izbor restorana i pijačnih tezgi koje prodaju lokalne zanatske proizvode.

Na zapadu, ispred kluba “Med La Caravelle” je još jedna prelepa plaža sa morskim grebenom.

Ako više volite malo više mira trebalo bi da ode istočnije na plažu de Bois Jolan, koja je manje posećena od plaže Sainte-Anne, ali se mora poneti hrana i piće, jer plaži nedostaju sadržaji.

Plaža du Souffleur

Jedna od najlepših plaža ostrva Grande-Terr je du Souffleur, koja se nalazi pored Port-Louisa, malog ribarskog naselja na severozapadnoj obali ostrva. Stabla morskog grožđa i kokosove palme obrubljuju ovaj živopisni pojas belog peska, nudeći obilje senkovitih mesta za odlaganje peškira.

U zavisnosti od vremenskih uslova, mogu se biti pristojni talasi za surfovanje, a kada je voda mirna ronjenje s maskom može biti zabavno. Iz mobilnih kombija prodaje se kreolska hrana i osvežavajuće napitke.

Obližnjem Port-Louisu, živopisno ofarbane kuće od drveta i gvozdene bandere daju veseo izgled. Za 20 minuta vožnje kroz područje pustinjske vegetacije stiže se do Pointe de la Grande Vigie, najsevernije tačke Gvadelupa, odakle se u jasnim danima pruža zapanjujući pogled na more do susednih ostrva.

Mémorial ACTe

Da bi se razumela istorija Gvadelupa i prava istorija ropstva i kolonijalizma širom sveta, trebalo bi posetiti ovaj važan muzej.

Zgradu muzeja nemoguće je promašiti. Prekrivena spletom ukrštenog metala na podlozi od crnog granita, ova upečatljiva struktura nalazi se na obali u gradu Pointe-à-Pitre i jedna je od glavnih gradskih atrakcija. Noću je zgrada izazovno osvetljena, a raznobojna svetla se reflektuju na vodi.

Muzej nastoji da pokrije čitavu istoriju ropstva, od ropstva na plantažama preko post-abolicionističke ere do danas. Višejezični audio vodiči dodaju kontekst i detalje moćnim eksponatima, a privremene izložbe predstavljaju perspektiva ropstva karipskih umetnika kroz slikarstvo, skulpturu, film i fotografiju.

Ko se nađe na Gvadelupu na krstarenju Karibima, trebalo bi da planira posetu muzeju, do koga se stiže posle kraće šetnje od terminala za kruzere. Potrebno je odvojiti 2-3 sata da bi se u potpunosti apsorbovali svi eksponati.

Akvarijum

Potpuno renoviran početkom 2018. godine uz pomoć evropskih fondova, Akvarijum Gvadelupa je odlučno moderna i interaktivna struktura.

Akvarijum posetiocima nudi otkriće morske faune Kariba, divnog, živopisnog i ponekad čudnog sveta. 

U više od 50 bazena predstavljani su različiti ekosistemi Gvadelupa. Koralni greben očigledno ima privilegovano mesto, ali tamo su i mangrove, peskovito dno i ambis sa ribom, beskičmenjacima i biljkama koje ih naseljavaju.

Fajou (a Fajou ili de Fajou ili Fajou) je malo nenaseljeno ostrvo u zalivu Grand Cul-de-sac marin. Gotovo u potpunosti je prekriven mangrovom i izdiže se na samo nekoliko metara iznad površine mora.

Sa površinom od približno 115 ha, Fajou je najveće ostrvo u zalivu. Nalazi se otprilike 6 km severno od ušća reke Salée i otprilike 6 km zapadno od uvale Vieux-Bourg. Izranja iz područja plićaka omeđenih na severu koralnim grebenom. Administrativno ostrvo pripada opštini Morne-à-l’Eau.

Fajou deo je rezervata prirode Grand Cul-de-Sac marin, koji pripada Nacionalnom parku Gvadelopa. Zaštićeno je i područje od 1.415 ha okolnog teritorijalnog mora.

Veći deo ostrva (104 ha) ima tresetno ili glinovito tlo, na kome dominira vegetacija mangrove. Severni i jugozapadni deo ostrva ima peskovito tlo, na kome raste kserofilna vegetacija.

Ostrvo posećuju morske kornjače, koje dolaze zbog polaganja jaja. Međutim, prisustvo alohtonih vrsta sisara, poput mungosa, pacova i miševa, predstavlja značajnu pretnju za gnezda kornjača. Pokušaj njihovog iskorenjivanja, izveden od 2001-2003. godine, eliminisao je veliki deo ovih invazivnih vrsta. Iskorenjivanje alohtonih sisara takođe je omogućilo povratak jedne vrste ptica, karakterističnih za područje mangrova.

Ostrvske plaže bogate su rakovima, ima ih više vrsta.

Na ostrvu se nalazi jedna od poslednjih krečana na Gvadelupu. Nalazi se na severu ostrva, udaljena nekoliko metara od koralnog grebena. Koral (kao i neke školjke) zaista se koristio za pravljenje kreča u Zapadnoj Indiji. Krečana je delimično urušena.

C O L A S

Colas je nenaseljeno ostrvce koje se nalazi u zalivu Grand Cul-de-sac marin, 500 m istočno od ostrva Fajou. Površina ostrva je 4,5 ha. Administrativno pripada opštini Morne-à-l’Eau.

Prvobitno se ostrvo zvalo Saint-Nicolas (Sveti Nikola). Delimično ga je potopio zemljotres 1843. godine. U sastavu je Nacionalnog parka.

M A C O U

Macou je nenaseljeno ostrvce koje se nalazi u zalivu Grand Cul-de-sac marin, a administrativno pripada opštini Morne-à-l’Eau. Od obale ostrva Grande-Terre udaljeno je oko 250 m.

Površina ostrva je 6,2 ha, a izdiže se 13 m iznad mora.

Nakon što je uragan Hugo uništio kapelu na ostrvu, 1989. godine podignuta je nova.

D U B E R R A N

Duberran je nenaseljeno ostrvce koje se nalazi u zalivu Grand Cul-de-sac marin, a administrativno pripada opštini Morne-à-l’Eau.

Površina ostrvca je 0,83 ha, a izdiže se 10 m iznad površine mora.

G O S I E R

Gosier (grlo) je ostrvo dugo 230 m (a ne 1 km kako piše na wikipediji) i nalazi se 500 m južno od istoimenog grada na ostrvu Grande-Terre, po kome je i dobilo ime i kome administrativno pripada.

Vodeni pelikani visokog vrata (grla) nekada su lovili u njegovoj laguni, po čemu je naselje dobilo ime.

Površina ostrva približnim merenjem na Google Earthu je 2,8 ha.

Ostrvo Gosier je koralnog porekla. Od 2003. godine je pod zaštitom Conservatoire du littoral (Agencija za zaštitu obale) kako bi se osiguralo njegovo očuvanje. Obalska straža je zadužena za održavanje ovog prirodnog prostora.

Ostrvo je nenaseljeno, ali se izdvaja po prisustvu svetionika Gosier koji se nalazi na njegovom južnom kraju. Na severnom kraju ostrva je lepa peščana plaža.

C O C H O N S

Cochons (svinje), najveće od ostrvaca u zalivu Petit Cul-de-sac marin, udaljeno je 600 m od ostrva Grande-Terre. Ranije se zvao Brument. Administrativno pripada opštini Pointe-à-Pitre.

Ima oblik slova “V” ili bumeranga. Od krajnje severne, do krajnje istočne tačke ostrva, mereći sredinom ostrva, ima oko 1,2 km. Površina ostrva Cochons je 24 ha.

Ostrvo je u privatnom vlasništvu, ali je napušteno, postojeći sadržaji se ne održavaju i pretvara se u deponiju smeća.

Između 1865. i 1870. godine na ostrvu je instalirana artiljerijska baterija od 12 topova koja je obezbeđivala odbranu grada Pointe-à-Pitre.

L A   D É S I R A D E

La Désirade je najistočnije ostrvo Gvadelupa, a četvrto po veličini. Nalazi se oko 9,5 km istočno od ostrva Grande-Terre. Ima oblik pravougaonika dužine 11 km i širine 2 km. Površina ostrva je 21,42 km² (po drugim podacima 20,64 km²). Unutrašnjost ostrva formira centralni plato. Najviši vrh ostrva se pompezno zove Grande Montagne (velika planina), a visok je samo 275 m.

Geološki gledano, La Désirade je najstarije ostrvo Malih Antila, sa stenama starim 145 miliona godina, koje se nalaze na najistočnijoj tački ostrva. Plažu Pointe Doublé često posećuju geolozi koji dolaze da ispitaju bazalt i kompozitne stene, koje tom području daju upečatljiv višebojni izgled. Ostrvo ima lapidarijum (mesto na kome su izloženi kameni spomenici), koji od ostrvskih stena pravi nakit i suvenire.

Pronađeni arheološki nalazi sugerišu da su američki starosedeoci živeli na ostrvu La Désirade od III do XVI veka. Na njega se 2. novembra 1493. godine, prilikom svog drugog putovanja u Ameriku, iskrcao Kristifor Kolumbo i nazvao ga La Desirade, što u prevodu znači – nada. U narednim godinama ostrvo je postalo poznato kao skrovište gusara, pošto nije bilo pogodno za poljoprivredu. La Désirade je postao deo Gvadelupa 1648. godine. Na njemu je bilo plantaža pamuka. Početkom XVIII veka osnovana je kolonija gubavaca u mestu Baie-Mahault, na istočnom kraju ostrva. Bolesnici su boravili u teškim životnim uslovima, a kolonija je zatvorena 1952. godine (po drugim podacima 1958. godine). Les Galets, na zapadnom kraju, bio je mesto proterivanja prestupnika sa ostrva Grande-Terre, kao i za metropolitanske plemiće.

Pogled na krečnjačku visoravan, strmu prema severoistoku i blago nagnutu ka jugozapadu

Ostrvo je u netaknutom stanju i jedan njegov deo je proglašen za Rezervat prirode. Pruža dobru priliku da se vide raznovrsne i često retke divlje životinje. Iako sušno tlo na visoravni La Montagne ne dozvoljava kultivaciju preko nivoa egzistencije, prirodna vegetacija je neverovatno bogata i raznovrsna. Među pronađenim biljnim vrstama je i drvo indijskog oraha, kao i zaštićena vrsta kaktusa pod nazivom tête a l’Anglais (po sličnosti sa šeširima od medveđe kože vojnika kraljičine garde). Isto područje naseljavaju i retke životinjske vrste poput vrste crvendaća zvanog bikloitin, tropskog glodara sjajnog smeđeg, narandžastog krzna nazvanog agouti i iguane Malih Antila.

Ostrvo je u administrativnom pogledu opština, kojoj pripada i grupa nenaseljenih ostrva Petite Terre. Broj stanovnika ostrva se malo promenio u poslednjih 30 godina: 1.496 (1990), 1.621 (1999), 1.595 (2006), a poslednji podaci su za 2016. godinu kada je zbeležen najmanji broj stanovnika u poslednjih 30 godina – 1.465. Gustina naseljenosti je 68 stanovnika/km².

Administrativni centar ostrva La Désirade je Beauséjour (ranije se zvao Grande-Anse, a takav naziv je i na priloženoj karti) u kome živi većina stanovnika ostrva. Beauséjour ima poštu, biblioteku, nekoliko prehrambenih prodavnica i restorana, kao i crkvu koja je poznata po oltaru izrezbarenom od lokalno uzgojene divlje kruške. Centralni trg sela nazvan je La Place du Maire mendiant (Trg gradonačelnika prosjaka), u znak sećanja na voljenu lokalnu ličnost. Gradonačelnik prosjak je nadimak koji je dobio bivši gradonačelnik Joseph Danei de Marcillac. Nakon strašnog požara koji je uništio veći deo sela 1922. godine, na Gvadelupu je išao od vrata do vrata moleći za novac i građevinski materijal kako bi obnovio dve osnovne škole u ​​selu. Po drugim izvorima on je na Gvadelupu prikupljao pomoć nakon uragana koji je 1928. godine opustošio ostrvo.

U neposrednoj blizini trga nalazi se statua francuskog abolicioniste Victora Schœlchera, spomenik u znak sećanja na ribare koji su stradali na moru i gradska kuća, izgrađena u stilu arhitekte Ali Tura.

Anse de Galetsje mali zaliv nalazi se na najzapadnijem kraju ostrva, okrenut prema Pointe des châteaux, najistočnijoj tački ostrva Grande-Terre. To je bila polazna tačka za kolonizaciju ostrva, a u ovoj uvali su boravili svi prognani u XVIII veku.

Le Souffleur

Osnovna zanimanja lokalnog stanovništva su ribolov i usluživanje turista.

Godišnja komemorativna ceremonija u čast mornara održava se 16. avgusta. Tom prilikom se organizuje velika pricesija, u kojoj se kroz Beauséjour nosi ‘Le Vétéran’, model broda koji se drži u gradskoj crkvi (Notre Dame de l’Assomption). Iako sama ceremonija traje samo jedan dan, dani koji joj prethode i koji slede posle nje obično su i praznični, sa defileima i zabavama. Ljudi iz celog Gvedelupa i Francuske dolaze na ostrvo da učestvuju u događaju.

Tokom uskršnjeg vikenda svake godine se održava “Festival koza” (Fete du Cabri). Osnova festivala je proslava omiljene ostrvske hrane, a širom ostrva se održavaju razni koncerti, produkcije i programi.

Ostrvo je poznato po svežim morskim plodovima, od kojih se veći deo doprema direktno sa ribarskih brodova do lokalnih restorana. Sem toga, jastozi i školjke kojih ima u izobilju na ostrvu La Désirade, postaju sve ređi na Gvadelupu kao celini.

Postoje i mnogi tradicionalni recepti za pripremanje kozjeg mesa, uključujući kari i čorbe, koji čine veliki deo ostrvske kuhinje. Što se tiče poslastica, indijsko voće je poseban specijalitet, koji se može konzumirati samostalno, sa sladoledom ili pićima na bazi ruma.

Na La Désirade se stiže avionom ili brodom iz luke Saint-François na ostrvu Grande-Terre. Rastojanje između dve luke je oko 25 km. Polazak iz luke Saint-François je u 8:00 h, a povratak je u 15:45 h (sredom, subotom i nedeljom) ili 16:45 h (ponedeljkom, utorkom i petkom). Brod ne saobraća četvrtkom. Cena povratne karte je 26 €.

Do ostrva se može doći i manjim turističkim avionima, pošto na ostrvu u blizini Beauséjoura, na mestu koje se zove Grande-Anse, postoji aerodrom sa pistom dužine 600 m. Aerodrom pored same obale mora, na nadmorskoj visini 3 m. Avioni uglavnom dolaze sa aerdroma Guadeloupe-Pôle Caraïbes.

Opština je u novembru 2012. godine uvela autobuski prevoz na ostrvu nazvan Désirbus. Dva minibusa (sa 9 i 17 sedišta), koje opslužuje pet vozača, saobraćaju od 5:10 h do 18:30 h. Jedini asfaltni put na ostrvu od Beauséjoura prolazi kroz celo ostrvo, povezujući ga sa ostala tri ostrvska naselja Baie-Mahault, Les Galets i Le Souffleur.

Ostrvo je privlačno za turiste koji bi da pobegnu od gužve. Plaže uokvirene palmama okružuju ostrvo, a koralni grebeni ga štite. Plivanje i ronjenje su sve popularnije aktivnosti, a pešačka staza do brda Le Morne du Souffleur nudi spektakularni pogled na okolno more. Tokom posete videće se i obilje iguana i koza.

Spomenici i turistička mesta:

– Svetionik Pointe Doublé je bela kupola sa trostrukom zavojnicom i sa crvenim šestougaonim fenjerom, smešten u blizini meteorološke stanice La Désirade, izgrađen u periodu od 1935-1945. godine i proglašen za istorijski spomenik 2008. godine. Automatizovan je 1972. godine.

– Stara meteorološka stanica Pointe Doublé (proglašena istorijskim spomenikom)

– Pomorsko groblje Beauséjour

– Plaže Grande-Anse, Souffleur i Baie-Mahault

– Ruševine kolonije gubavaca i stare fabrike pamuka

– Crkva Notre-Dame-du-Bon-Secours, izgrađene 1754. godine i modifikovane nakon uragana 1899. i 1928. godine. Zvonik i dve kapele dodati su 1935. godine. Unutrašnjost oltara napravljena je od sirovog drveta seoske kruške.

– Kapela Notre-Dame-du-Calvaire izgrađena 1905. godine. Mesto nudi jedinstveni pogled na La Désirade i okolna ostrva.

– Nekoliko panorama oko ostrva i litice severne obale

P E T I T E   T E R R E

Ostrva Petite Terre (francuski Îles de la Petite Terre, bukvalno Ostrva male zemlje) su dva mala nenaseljena ostrva, locirana oko 10 km jugoistočno od ostrva Grande-Terre i oko 12 km jugozapadno od ostrva La Désirade, kome administrativno pripadaju. Ova dva ostrva se tako zovu zbog suprotnosti u odnosu na mnogo veće ostrvo Grande-Terre (velika zemlja).

Petite Terre se sastoji od dva ostrva: Terre de Bas (1,17 km²) koje je jugozapadno i manjeg Terre de Haut (0,31 km²) koje je severoistočno. Ukupna površina dva ostrva je 1,48 km² (po drugim podacima 1,68 km²). Ostrvo Terre de Bas (bukvalno niska zemlja ili donja zemlja) je tako nazvano pošto je u zavetrini, za razliku od ostrva Terre de Haut (gornja zemlja) koje je prvo na udaru pasata, koji na Karibima duvaju sa severoistoka.

Terre de Bas ima dužinu 2,5 km, a najveća širina je 600 m. Na ostrvu se nalazi veći broj slanih jezera. Terre de Haut ima dužinu 1,2 km, a najveća širina je 400 m. Dva ostrva razdvaja laguna širine 170 m. Najviša tačka grupe je na ostrvu Terre de Bas i dostiže 8 m.

Dva ostrva sa 842 ha okolnog mora proglašena su Rezervatom prirode (National Nature Reserve of Îles de la Petite-Terre) 1998. godine.

1974. godine svetioničar je sa porodicom napustio Petite Terre, tačnije Terre de Bas, zbog toga što je svetionik automatizovan. Oni su bili poslednji stanovnici ostrva. Ranijih godina na ostrvima je živelo bar 50 stanovnika.

Danas ovaj sićušni arhipelag, okružen bistrim morem i ogromnim koralnim grebenima, naseljavaju iguane poreklom sa Malih Antila. Petite Terre je stanište retkih vrsta ptica kao što su najmanje čigre, ptica koja se hrani ostrigama, kao i razne vrste šljuka. Dve vrste kornjača dolaze na ostrva da polože jaja.

Turizam na ostrvima Petit Terre reguliše Nacionalna kancelarija za šume, u partnerstvu sa udruženjem Ti Tè sa ostrva La Désirade. Na severnom kraju ostrva Terre de Bas nalazi se jako lepa plaža sa belim peskom.

Svetionik na ostrvu Terre de Bas, u prvom planu se vidi iguana

M A R I E – G A L A N T E

Marie-Galante je treće po veličini ostrvo Gvadelupa.

Geografija

Marie-Galante ima površinu 158,01 km² (po drugim podacima 170,5 km²).

Ostrvo je zbog svog okruglog oblika i gotovo ravne površine poznatije kao la grande galette (veliki biskvit). Nema značajnijih zaliva, dužina obale je 84 km, a koeficijent razuđenosti je 1,89. Najviši vrh ostrva, brdo Morne Constant, uzdiže se na 204 m. Ranije je na ostrvu bilo preko 106 mlinova za šećernu trsku, pa su ga zvali Ostrvom stotinu vetrenjača. Ostrvo je na brežuljkastoj krečnjačkoj podlozi, hlađeno pasatima i podložno uraganima i zemljotresima.

Severnu obalu karakteriše visoka litica. Linija geološke anomalije nazvana šipka odvaja severnu četvrtinu od ostatka ostrva. Na zapadu se plaže i mangrove prostiru duž obale Karipskog mora. Reke Saint-Louis i Vieux-Fort protiču kroz visoravan koja se nalazi u središtu ostrva Marie-Galante. Na istoku i jugu, visoravan se naglo spušta do priobalne ravnice koja se graniči sa Atlantskim okeanom, od kojeg je zaštićena koralnim grebenom.

Istorija

Najstarija civilizacija koja je naseljavala ostrvo bili su Huekoidi, sledili su ih Aravak indijanci, a zatim indijanski narod Karaibi, ozloglašen zbog kanibalizma, oko 850. godine. Ostrvo su zvali Karaibi zvali Aichi, a Aravak indijanci Touloukaera.

Capesterre-de-Marie-Galante

Marie-Galante je bilo drugo ostrvo na koje je Kristifor Kolumbo naišao tokom svog drugog putovanja, posle Dominike. 3. novembra 1493. godine usidrio se na ostrvcu koje se danas zove Anse Ballet ispred današnjeg grada Grand-Bourg i ostrvu dao ime u čast vodećeg broda drugog putovanja Marigalante (galantna Marija).

8. novembra 1648. godine guverner Charles Houel du Petit Pré organizovao je prvu francusku kolonizaciju Amerike: pedesetak muškaraca živelo je u blizini mesta zvanog Vieux Fort (stara tvrđava). Jacques de Boisseret je 4. septembra 1649. godine otkupio ostrvo od francuske kompanije američkih ostrva. Indijanci Karaibi 1653. godine zaklali su malobrojne preostale koloniste koji se nisu predali pred surovim životnim uslovima.

Šećernu trsku, koja je verovatno poreklom iz Indije, u francusku Zapadnu Indiju uvezao je Kristifor Kolumbo. Kada je šećer postao roba, gajili su na Gvadelupu od 1654. godine deportovani brazilski kolonisti, koji su stvorili prve plantaže šećerne trske, opremljene malim mlinovima na volovski pogon za drobljenje trske.

1660. godine u dvorcu Basse-Terre potpisan je mirovni ugovor kojim su Karaibi dozvolili Francuzima i Britancima da se nasele na ostrvima Dominika i Sent Vinsent. Sa ostrvom koje je sada u miru, uz dostupnost mlinske tehnologije, razvijala se privreda zasnovana na plantažama koristeći uvoz robova iz Afrike.

Gospođa de Boisseret se 1664. godine odrekla se prava na Marie-Galante u korist kompanije Zapadne Indije, a ostrvo je tada imalo prva četiri mlina na volovski pogon. 1665. godine njen sin de Boisseret de Temericourt postao je guverner ostrva. Mapa ostrva koju je uspostavio nosi njegov grb. Tokom druge polovine XVII veka prvi robovi su dovedeni iz Afrike na Marie-Galante kako bi obrađivali plantaže. 1671. godine 57% stanovnika bili su crnaci. Naselili su se i jevrejski holandski prognanici iz Brazila, koji su doneli nove metode za uzgoj šećerne trske.

Ruševine stare šećerane

1676. godine holandska flota odvela je stanovništvo i opljačkala njihove objekte. Nakon ponovnog naseljavanja ostrva, Holanđani i Britanci su treći put napali njegove nove stanovnike 1690. i 1691. godine. Ovi pljačkaški pohodi, koji su rezultirali uništenjem mlinova, rafinerija i depopulacijom ostrva, uzrokovali su da generalni guverner Martinika zabrani ponovno naseljavanje ostrva do 1696. godine. Britanci su ostrvo vratili od 1759. do 1763. godine.

Vetrenjače su prvi put izgrađene 1780. godine. Do 1830. godine postavljeno je 105 mlinova, od kojih je polovina i dalje koristila volove. Danas još uvek stoje kule od 72 mlina. Od novembra 1792. do 1794. godine, Marie-Galante, koja je bila republikanka, odvojila se od rojalističke vlade Gvadelupa. Ropstvo je prvi put ukinuto 1794. godine.

Britanci su u aprilu 1794. godine osvojili Gvadelup i sva okolna ostrva, uključujući i Marie-Galante. Po Amijenskom miru iz 1802. godine ostrva su vraćena Francuskoj, a ropstvo je ponovo uvedeno.

U martu 1808. godine britanska Kraljevska mornarica je zauzela Mari-Galante da bi zaustavila francuske privatnike da koriste njenu luku. U avgustu te godine su male francuske snage pokušale da povrate ostrvo, ali ih je pojačani britanski garnizon porazio i zarobio. Britanci su ostrvo vratili Francuskoj 1815. godine.

Ropstvu je konačno došao kraj 1848. godine zahvaljujući zajedničkim naporima za njegovo ukidanje, poput Victora Schœlchera, i ponovljenim pobunama robova.

Na Zakonodavnim izborima 24. i 25. juna 1849. godine prvi put je bivšim robovima bilo dozvoljeno da glasaju. Izbori su se završili krvavim nasiljem nad demonstrantima iz crnačke većine, kao odgovor na nameštanje rezultata glasanja koje su organizovali bogati beli vlasnici plantaža. Mnogo crnaca je ubijeno tokom ove pobune, koje su dovele do bacanja ruma i šećera sa plantaže Pirogue u obližnje jezero. Danas je ovo jezerce poznato kao la mare au punch (punč jezero) u znak sećanja na ove tragične događaje.

Zanimljiv događaj zbio se 21. aprila 1982. godine, kada su tri ribara blizu obale Marie-Galante spasili Stevena Callahana, koji je doživeo brodolom i 76 dana je proveo na Atlantiku u čamcu na naduvavanje.

Jedini mlin koji još uvek radi na Karibima nalazi se na imanju Bellevue blizu naselja Capesterre

Stanovništvo

Marie-Galante je imalo 1946. godine 30.000 stanovnika. Nakon toga došlo je do iseljavanja stanovnika na Gvadelup i u Francusku, pa je 1999. godine bilo 12.488 stanovnika, a po popisu iz 2006. godine bilo je 12.009 stanovnika. Pad broja stanovnika povezan je sa propadanjem proizvodnje šećera. Gustina naseljenosti bila je 2006. godine 76 stanovnika/km². Broj stanovnika nastavio je da opada i 2013. godine bilo ih je 11.528, a gustina naseljenosti iznosila je 68 stanovnika/km².

Marie-Galante je podeljen na tri opštine (sa brojem stanovnika na dan 1. januar 2013. godine): Grand-Bourg (5.564), Capesterre-de-Marie-Galante (3.389) i Saint-Louis (2.575). Ove tri opštine formirale su međuopštinski entitet 1994. godine, pod nazivom Communauté de communes de Marie-Galante. To je najstarija međuopštinska struktura u prekomorskim teritorijama Francuske.

Privreda

Plaža Moustique, duga oko 1.200 m

Kolonijalna privreda se zasnivala na uzgoju duvana, indiga, kafe i pamuka. Ali od XVII veka šećerna trska je postala važan izvor prihoda. To se nastavilo u XIX i XX veku, uz prilagođavanje ukidanju ropstva i velikoj šećernoj krizi.

Tokom dominacije industrije šećerne trske, Marie-Galante je stekla nadimak ostrvo sa stotinu mlinova. 1818. godine postojalo je preko sto mlinova za preradu šećerne trske. Sok od trske pretvarao se u šećer ili rum. Mlinove su prvobitno pokretali volovi, od 1780. godine postepeno su ih zamenjivale vetrenjače, a od 1883. godine korišćeni su mlinovi na parni pogon.

XIX vek doneo je nestanak nekadašnjeg ekonomskog modela. Postepeno je prerada šećera malih razmera prešla u veće fabrike i do 1885. godine pet fabrika je kontrolisalo celu proizvodnju. 1931. godine bilo je aktivno osamnaest destilerija šećera i četiri fabrike. U XX veku nekadašnje velike plantaže na kojima su radili robovi nasilno su ukinute i ustupljene su malim farmama, organizovanim u zadruge. Ali poljoprivreda u francuskoj Zapadnoj Indiji podložna je globalnoj konkurenciji i do početka XXI veka na Marie-Galante je ostala samo jedna rafinerija šećera (usine de Grande-Anse) i tri destilerije (Bellevue, Bielle i Poisson). Beli rum koji se proizvodi podleže oznaci organskog porekla. Organska proizvodnja šećera mogla bi biti inovativan razvoj, ali trenutna politička situacija okončala je evropske subvencije dovodeći u pitanje trenutnu poljoprivrednu praksu, ugrožavajući time ekonomsku budućnost ostrva Marie-Galante i njenih stanovnika.

Ostaci stare privrede još uvek postoje, a bogata istorija Marie-Galante prava je turistička atrakcija.  Staza prirode sa 70 interesantnih tačaka, uključujući dve obnovljene vetrenjače (mlin Bézard i destilerija Bellevue), kolonijalne kuće i stare rafinerije šećera (kuća i mlin Murat), stvara mrežu pešačkih staza za  istraživanje ostrva i upoznavanje njegovih stanovnika.

Kao i ostala ostrva u regionu, Marie-Galante je pretrpelo ekonomsku transformaciju praćenu turizmom. Ali razvoj turizma zasnovan je na politici očuvanja prirode i nasleđa, bilo da je to pretkolumbovsko, kolonijalno ili savremeno.

Saobraćaj

Zgrada aerodroma

Aerodrom Marie-Galante nalazi se na lokaciji Pointe des Basses, na pola puta između naselja Grand-Bourg i Capesterre, što mu otežava pristup. Međutim, na aerodrom ne sleće nijedan avion. Veza sa ostrvima Gvadelup, Dominika, Martinik i drugim ostrvima Malih Antila je brodom.

Barže iz luke Pointe-à-Pitre omogućavaju svakodnevni prevoz tereta do pomorske luke Folle Anse, koja se nalazi oko 2  km južno od naselja Saint-Louis.

Dve velike konkurentske kompanije “Valferry” i “Express des iles” pružaju oko tri dnevne rotacije između morskih luka Grand-Bourg, Saint-Louis i luke Bergevin u Pointe-à-Pitre.

Prevoznik “l’Express des îles” ima tri polaska dnevno. Od ponedeljka do subote polasci iz luke Point-à Pitre za Grand-Bourg su u 8:15, 13:15 i 17:15 h, a u suprotnom smeru su u 6, 12 i 16 h. Nedeljom je malo drugačiji red plovidbe, pa su polasci iz luke Point-à Pitre u 8:15, 17:15 i 19:30 h, a iz luke Grand-Bourg su u 6, 16 i 18:30 h. Vožnja traje jedan sat, a cena povratne karte je 42,60 €. Polazak iz luke Point-à Pitre u 13:15 h se zaustavlja i u luci Saint-Louis i tada stiže u luku Grand-Bourg u 14:25 h.

Na relaciji Point-à Pitre – Saint-Louis drugi prevoznik iz luke Point-à Pitre ponedeljkom, sredom, četvrtkom i subotom ima polaske u 7:30 h, sredom i u 15:30 h, a od petka do nedelje u 18:30 h. Polasci iz luke Saint-Louis su ponedeljkom, sredom, četvrtkom i subotom u 9 h, a od petka do nedelje su u 19:45 h. Karta u jednom pravcu košta 25 €.

Brodar “Val’ferry” saobraća na relaciji Point-à Pitre – Marie-Galante (nije naznačeno koja luka na ovom ostrvu je odredište). Polasci iz luke Point-à Pitre su u 7:45 i 17 h (nedeljom u 16:50 h), a petkom ima dodatni polazak u 12:30 h. Polasci sa ostrva Marie-Galante su u 6:10 i 15:30 h, petkom je dodatni polazak u 9:10 h, a nedeljom u 18 h. Vožnja traje 55 minuta, a cena karte u jednom pravcu je 27 €, dok povratna karta košta 45 €.

Svakodnevno saobraća i brod na relaciji Saint-François – Grand-Bourg, sa polaskom 8 h i povratkom u 15:45 h. Povratna karta košta 37 €.

Na ostrvu je dozvoljeno korišćenje svih uobičajenih vozila. Nekoliko autobusa svakodnevno povezuje tri opštine. Na raspolaganju je nekoliko taksija, kao i više rent-a-kar agencija (automobili i skuteri).

V I E U X   F O R T

Vieux Fort (L’îlet de Vieux Fort, stara tvrđava) je jedino ostrvce pored obale ostrva Marie-Galante. Administrativno pripada opštini Saint-Louis. Smešteno 750 m od severozapadne obale ostrva Marie-Galante, ostrvce Vieux Fort dugačko je 150 m, prostire se na površini od 2.800 m² i dostiže maksimalnu nadmorsku visinu od 6 m. Ostrvce je navedeno kao važno područje za ptice i biodiverzitet.

L E S   S A I N T E S

Les Saintes  (Îles des Saintes, ostrva svetih) je grupa od dva mala ostrva i sedam ostrvaca. Pripadaju kantonu Trois-Rivières (na ostrvu Basse-Terre)  i podeljeni su na dve opštine Terre-de-Haut i Terre-de-Bas.

Geografija

Arhipelag Les Saintes se nalazi 10 km južno od ostrva Basse-Terre, 25 km zapadno od ostrva Marie-Galante i 25 km severno od ostrva Dominika. Od Gvadelupa ga razdvaja moreuz Les Saintes, a od Dominike moreuz Dominika.

Les Saintes se prostiru na svega 14,3 km² (često se sreće netačan podatak 12,8 km²), ali ih karakteriše obala dužine 22 km. Stenovita obala je bez litica, ali je prekrivena koralima. Najviša tačka arhipelaga je brdo Chameau (kamila) visine oko 309 m.

Marigot Bay, u pozadini je brdo Chameau

Najveće ostrvo arhipelaga je Terre-de-Bas (niska zemlja ili donja zemlja) površine 6,8 km². Od istoka do zapada ostrva ima blizu 4 km, a od severa do juga 3 km. Terre-de-Bas je najzapadnije ostrvo arhipelaga Les Saintes. Kao i njegov sused Terre-de-Haut, ime je dobio po pomorskom govoru koji ostrva izložena vetru nazivaju gornjim, a ona zaštićena od vetra donjim. Ostrvom dominira brdoviti masiv koji u svom centru krije zaštićenu šumu (brda Coq, Paquette, Madis, Abymes) i obalu obrubljenu liticama i rtovima, na francuskom pointe (litica Gros cap, rtovi Negre, Vache, Noire, Sud). Najviša tačka ostrva je brdo Abymes visine 293 m.

Terre-de-Haut se nalazi 900 m istočno od ostrva Terre-de-Bas. Ostrvo je dugačko 5 km, najveća širina je 1,5 km, a površina je 5,2 km². Znatno je razuđenije od ostrva Terre-de-Bas, sa brojnim zalivima, od kojih se ističu Pompierre i Marigot. Na severu ostrva dominiraju brda Mire (107 m) i Morel (136 m). Morel je na severu ostrva, između zaliva Marigot i Pompierre. Tamo se nalazi drevna tvrđava, Caroline battery. Brdo Chameau, najviša tačka arhipelaga, nalazi se na jugozapadu ostrva. Prekriveno je šumom. Na vrhu se nalazi osmatračnica, nazvana La tour modèle.

Terre-de-Haut

Pored ova dva ostrva postoji još nekoliko ostrvaca, od kojih su najveći Grand-Îlet, ujedno i najjužnija tačka Gvadelupa, i Cabrit.

Les Saintes je arhipelag vulkanskog porekla u potpunosti okružen plitkim grebenima. Nastao je u pliocenu, tokom vulkanskih aktivnosti u pojasu Malih Antila. Sastoji se od stena koje su se pojavile u tercijaru pre 4,7 do 2 miliona godina. Po poreklu je bilo jedinstveno ostrvo koje su tektonski i vulkanski zemljotresi razdvojili da bi stvorili arhipelag zbog zone subdukcije između južnoameričke, severnoameričke i karipske ploče.

Klima ovih ostrva je tropska, ublažena pasatom umereno visoke vlažnosti. Uprkos položaju između Gvadelupa i Dominike, klima ostrva Les Saintes je drugačija i sušnija je od suseda. Približnija je klimi ostrva Sent Bartelemi i većini malih ostrva Malih Antila. Terre-de-Bas, zapadnije ostrvo, vlažnije je od istočnijeg ostrva Terre-de-Haut. Iako imaju 330 sunčanih dana, godišnja količina padavina može dostići 900 mm, ali su varijacije veoma velike. Leto traje je od maja do novembra, što je ujedno i kišna sezona. Zima traje od decembra do aprila i to je sušna sezona. Osunčanost je veoma istaknuta tokom cele godine, pa čak i tokom kišne sezone. Vlažnost vazduha, međutim, nije mnogo visoka zbog vetrova. Maksimalne dnevne temperature dostižu 34°C. Prosečna temperatura u januaru je 28°C, dok je u julu 31°C. Tokom noći temperatura može pasti na 16°C. Temperatura mora uglavnom se kreće oko 27°C. Arhipelag se suočava sa čestim katastrofalnim pretnjama uragana.

Od životinjskog sveta postoje brojne iguane, uključujući zelenu iguanu koja je heraldički simbol ostrva Terre-de-Haut i mala antilska iguana, kojoj preti nestanak zbog pojave hibrida koji proizlazi iz međusobnog razmnožavanja dve vrste. Oba ostrva imaju svoju vrstu zmija (Terre-de-Haut racer i Terre-de-Bas racer), a od gmizavaca prisutan je i endemski anol Les Saintes i mnoštvo vrsta anola. Postoje i aguti (vrsta glodara slična morskom prasetu), koze i paličnjaci (ili insekti grančice).

Aguti

Od ptica prisutne su vrste za koje nisam pronašao nazive na srpskom jeziku, a odlikuju se šarenim bojama, žutom, plavom, smaragdnom, zelenom…

Čaplje odmaraju u slanim jezerima i žive sa vodenim kornjačama i rakovima. Obična vetruška (vrsta sokola) je vidljiva i čujna tokom jahanja u suvoj šumi, poput jedne vrste goluba, endemske vrste Zapadne Indije zaštićene unutar arhipelaga. Prisutne su žabe i vrsta slepog miša iz porodice ljiljaka-vampira koji živi u šumi i hrani se papajom, drugim voćem i bobicama.

U vodama oko ostrva ima koralnih riba (red snapper, crna škarpina, kardinal itd), jastoga, ljuskara (krabe, škampi), mekušaca (lignje, hobotnice), školjki, morskih konjića, morske sase, morskih algi, belih i crnih morskih ježeva, polipa i drugih vrsta žarnjaka, korala, ajkula i raža.

Ne retko se mogu uočiti delfini i različite vrste kitova u prolazu Les Saintes, tokom njihove migracije radi razmnožavanja u toplim morima Antila.

Na liticama i nenaseljenim ostrvima gnezde se morske ptice (fregata, čigre, kormoran, pelikan). Konkretno, na ostrvu Grand-Ilet, prirodnom rezervatu arhipelaga u kojem se nalaze vrste bluna kojih više nigde nema na ostrvima: crvenonoga i plavonoga bluna. Ali u kontekstu globalnog zagrevanja i invazivnih stranih vrsta koje je uveo čovek, životna sredina i biodiverzitet ovih ostrva smatraju se veoma ranjivim i zaštićenim. Zbog toga se preporučuje posetiocima ne zagađuju ekosistem, da ne beru biljke i ne hvataju životinje kako bi izbegli njihovo uznemiravanje u prirodnom biotopu.

Brojne vrste životinja su endemske i strogo su zaštićene, posebno morske kornjače. Les Saintes je rezervat za sedam vrsta morskih kornjača, od kojih tri polažu jaja na ostrvskim plažama. Pesak na plažama je pretežno bele ili zlatne boje, iako ima područja crnog peska koji je ostao ispod belog peska. Na polupotopljenim stenama može se naći više vrsta rakova.

Flora je tipična za kserofilnu šumu vulkanskih Antilskih ostrva: sapindus, eugenija (vrsta mirte čiji plodovi se koriste za proizvodnju lokalnog likera), malpighia emarginata (žbunasta biljak, poznata kao acerola, barbadoska trešnja itd), plumeria alba (zimzeleni grm), hippomane mancinella (otrovno drvo, koje je na područjima gdje dolaze turisti, označeno je crvenim znakom X ili na drugi način, kao upozorenje da se ne sme jesti njegov primamljiv plod oblika jabuke koji izaziva gušenje, pa čak ni stajati ispod drveta kada pada kiša!), kineska jabuka (čiji se jestivi plodovi koriste u proizvodnji punča omekšanog u belom rumu), tamarind (od čijeg se ploda priprema jedan od specijaliteta ostrva Terre-de-Bas), obalno rum drvo (mnogo prisutnije na brdima Terre-de-Bas, gde ga stanovnici koriste za pravljenje jedne vrste kolonjske vode i losiona posle brijanja; takođe, određene vrste se mogu koristiti u kremama za kosu, što navodno ubrzava obnavljanje i ishranu kose).

Otrovno drvo hippomane mancinella

Aridnost je omogućila uspostavljanje kolonija vrlo raznolikih kaktusa i aloje. Jedna vrsta kaktusa, melokaktus, nalazi se na logu Turističkog informativnog centra arhipelaga.

Suvo tlo brda posuto je zeljastim biljkama, među kojima je biljka ricinusovog ulja, koja se koristi u lokalnom sektoru malog preduzetništva, otrovna biljka rakovo oko, stablo nim, aleksandrijska sena itd.

Primorje ima posebnu vegetaciju: žute, zelene ili narandžaste ogromne kokosove palme, muricife (kreolski termin), vrsta jestive zapadnoindijske masline koja je gotovo nestala sa plaža itd.

Tri retke vrste orhideja prirodno rastu u arhipelagu i predmet su ozbiljne zaštite.

Agencija za zaštitu obale (Conservatoire du Littoral) organizuje više pešačkih tura kroz šumu, tako da je moguće posmatranje prirodnih resursa, ruševina istorijskih utvrđenja i izuzetnih panorama koje Les Saintes nudi svojim posetiocima.

Istorija

Les Saintes su, zbog njegovog položaja u srcu Malih Antila, prvo posećivala indijanska plemena koja su dolazila sa Kariba i iz Srednje Amerike. Caaroucaëra (ime koje je ostrvima dao narod Arawak), redovno su posećivali narod Arawak, a zatim Kalinagos, koji su živeli na susednim ostrvima Gvadelup i Dominika oko IX veka. Tamo su išli da vežbaju lov i ribolov, a ostrva su bila nenaseljena zbog nedostatka vode za piće. Arheološki ostaci ratnih sekira i grnčarije iskopani na plaži Anse Rodrigue’s nalaze se u muzeju “Fort Napoléon” i svedoče o posetama ove populacije.

Tokom svog drugog putovanja u Ameriku, Kristifor Kolumbo otkrio je mali arhipelag 4. novembra 1493. godine. Nazvao ga je Los Santos, po Danu svih svetih, koji se proslavlja 1. novembra. Oko 1523. godine Španci su napustili ova ostrva, lišena plemenitih metala.

18. oktobra 1648. godine, francuska ekspedicija koju je vodio Sir du Mé, anektirala je Les Saintes, koji je tada bio pod engleskim uticajem, na zahtev guvernera Gvadelupa. Od 1649. ostrva su postala kolonija koju je eksploatisala Francuska zapadnoindijska kompanija koja je pokušala da uspostavi poljoprivredu. Međutim, negostoljubivo tlo i suv teren ostrva Terre-de-Haut zaustavili su ovu aktivnost po naređenju iz 1652. godine, mada je neko vreme potrajala na ostrvu Terre-de-Bas, koje je vlažnije i plodnije.

1653. godine indijanci Kalinagos su zaklali francuske trupe na ostrvu Marie-Galante. Sir du Mé je odlučio da odgovori na ovaj napad slanjem kaznene ekspedicije protiv plemena na ostrvu Dominika. Nakon ovih događaja, indijanci Kalinagos su napali Les Saintes da bi se osvetili. Sir Comte de l’Etoile je pokušao da ih odbije, a definitivno su prognani 1658. godine. U ime francuskog kralja Les Saintes je stekao Jean-Baptiste Colbert, nakon što je Francuska zapadnoindijska kompanija prestala sa radom 1664. godine.

4. avgusta 1666. godine, u trenutku kada su Englezi napali arhipelag, prošao je uragan koji im je uništio  flotu i Britanci koji su opsedali ovaj “Gibraltar Antila” su brzo proterani uz pomoć Kariba. Englezi su se predali 15. avgusta 1666. godine, na dan Velike Gospojine, a ova pobeda se slavi na ostrvu Terre- de-Haut do danas.

Od 1759. do 1763. Britanci su posedovali Les Saintes i deo Gvadalupe.

Les Saintes su vraćeni u posed Kraljevine Francuske tek nakon potpisivanja Pariškog sporazuma 10. februara 1763. godine, kojim se Francuska odrekla Kanade i nekih drugih poseda.

Da bi sprečio dalje britanske ambicije, kralj Luj XVI naredio je izgradnju utvrđenja na Les Saintesu. Tako je 1777. godine započeta gradnja “Fort Louisa” na brdu Mire, “Fort de la Reine” na ostrvu Petite Martinique (kako se tada zvalo ostrvo Cabrit), osmatračnice “Modele” na brdu Chameau (najviši vrh arhipelaga, 309 m), artiljerijskih baterija na brdima Morel i Mouillage.

12. aprila 1782. godine, nakon vojne kampanje u januaru u Basseterru na ostrvu Sent Kits, francuska flota pod komandom de Grassa, čiji je cilj bio zauzimanje Britanske Jamajke, napustila je Martinik i uputila se prema arhipelagu Les Saintes, gde je stigla uveče. Britanci su ih presreli u moreuzu Dominika i inferiorne po broju porazili. Prema legendi, nakon što je ispalio poslednju municiju svojih topova, de Grasse je ispalio svoj srebrni escajg. Za nešto više od pet sati bitke ubijeno je i ranjeno 2.000 francuskih mornara i vojnika, zarobljeno je 5.000 ljudi, zaplenjena su četiri broda, a jedan brod je potopljen. Poraz Francuza je doveo do toga da su Les Saintes u narednih 20 godina bili pod vlašću Britanaca.

1794. godine Nacionalni konvent (ustavotvorni i zakonodavni organ Prve francuske republike) koga je predstavljao Victor Hugues, pokušao je da osvoji ostrva, ali je uspeo da ih zauzme samo privremeno, a ostrva je ponovo zauzeo moćni britanski brod “Queen Charlotte”.

1802. godine Prvo francusko carstvo pod Napoleonom pokrenulo je uspešnu operaciju povratka arhipelaga od Britanaca. 14. aprila 1809. godine britanska flota ponovo je osvojila arhipelag. Troje mladih sa Les Saintesa uspelo je da sprovede tri francuska broda zatečena u zalivu kroz Severni moreuz nazvan La baleine i pomogli su im da pobegnu nazad u Francusku. Oni su odlikovani Legijom časti za svoj postupak.

Bitka kod Les Saintesa 12. aprila 1782. godine

Bilateralnim ugovorom potpisanim u Stokholmu 3. marta 1813. Švedska je obećala Britancima da će napraviti zajednički front protiv Napoleonove Francuske. Zauzvrat Velika Britanija je ponudila lično švedskom kralju Karlu XIV Johanu koloniju Gvadelup da bi zapečatila ovaj novi savez.

Prema Pariškom ugovoru potpisanom 30. maja 1814. godine, Ujedinjeno Kraljevstvo je prihvatilo da vrati Gvadelup Francuskoj. Švedski kralj Karl XIV Johan vratio je Gvadelup Francuskoj i dobio je  odštetu od 24 miliona zlatnih franaka. Francuzi su se vratili na Les Saintes tek 5. decembra.

Novi guverner Gvadelupa, koga je Luj XVIII poslao da povrati koloniju, brzo su uznemireni povratkom Napoleona I aprila 1815. godine. Izbio je sukob između bonapartista i monarhista.

Les Saintes je ponovo osvojila Velika Britanija 6. jula 1815. godine.

Uprkos porazu bonapartista i restauraciji Luja XVIII, na zahtev plantažera iz Gvadelupa Britanci su ostali da očiste koloniju od bonapartista, kojima je suđeno i deportovani su.

Britanske trupe prepustile su koloniju Francuzima 22. jula 1816. godine.

Bilo je to 1822. godine kada je rođena legenda o Chevalier de Freminvillu, mornaru i prirodnjaku. Podelio je dramatičnu ljubavnu priču sa ostrvljankom Carolinom (poznatoj kao princeza Caroline zbog legendarne lepote). Misleći da je njen voljeni čovek poginuo, Caroline je izvršila samoubistvo tako što se bacila sa artiljerijske baterije na brdu Morel. Ovo je viteza osudilo na ludilo; obuzet tugom, uzeo je Karolininu odeću i vratio se u Brest, gde je ostao do kraja života.

1844. godine, za vreme vladavine Luja Filipa I, započela je izgradnja utvrđenja na ruševinama starog utvrđenja “Fort Louis”.

1851. godine izgrađena je kaznionica na ostrvu Petite Martinique, koji je preimenovan u Cabrit; 1856. godine zamenio ga je zatvor rezervisan za žene. Uništio ga je uragan 1865. godine. Tvrđava započeta tokom vladavine Luja Filipa I završena je 1867. godine za vreme vladavine Napoleona III koji ju je krstio Fort Napoléon u čast svog strica Napoleona I. “Fort de la Reine” je istovremeno preimenovan u “Fort Joséphine”. Kaznionica je 1871. godine pretvorena u lazaret.

9. avgusta 1882. godine na zahtev opštinskih odbornika i prateći zahteve crkve, koja je zahtevala stvaranje parohije Sveti Nikola, osnovana je opština Terre-de-Bas odvajanjem od opštine Terre-de-Haut. Ovaj događaj označio je kraj opštine Les Saintes. Na ostrvu Terre-de-Bas se proslavlja 6. decembra Sveti Nikola, kao zaštitnik ostrva. 

1903. godine vojni i disciplinski garnizoni su definitivno otišli sa ostrva. Bio je to kraj “Gibraltara Antila”, ali u čast vojne prošlosti brodovi mornarice vršili su tradicionalno zaustavljanje. U septembru 1928. godine Les Saintes je, poput susednih ostrva Gvadalupe, silovito pogodio snažni uragan, koji je uništio važan deo opštinske arhive. 1934. godine otvorene su prve gostionice, što je označilo početak posete spoljnjeg sveta ostrvima.

U junu 1940. godine, odgovarajući na apel generala de Gola, francuski Antili stupili su u pokret otpora protiv Višijevog režima i saradnje sa nacistima. Nazvali su to disidentstvom, a Les Saintes je postao Meka disidentstva. Maršal Pétain je imenovao Constanta Sorina i admirala Roberta da upravljaju Gvadelupom i ostalim kolonijama.

Ministarstvo kolonija kolaboracionalističke vlade sa sedištem u Višiju, od svojih kolonijalnih predstavnika tražilo je primenu celokupnog zakonodavstva, uključujući antisemitske zakone. Uspostavljena je jaka policijska država i svaki otpor je aktivno potiskivan. Gledajući okupljanje Francuskih Antila oko režima u Višiju, britansko-američke snage stavila su ostrva pod embargo. Odsečen od bilo kakvih veza sa Francuskom (posebno uvoza goriva i prehrambenih proizvoda), Constant Sorin je uspostavio politiku racionisanja i samodovoljnosti, diverzifikujući i povećavajući lokalnu proizvodnju. Bio je to period snalažljivosti.

27. oktobra 1940. godine raspušteno je Generalno veće, a gradonačelnici (među njima i gradonačelnik Terre-de-Hauta) su razrešeni dužnosti i zamenjeni istaknutim građanima koje je imenovala vlada u Višiju. Režim je zabranio narodna okupljanja i slobodu izražavanja. Pasivni otpor prema Višiju i njenim lokalnim predstavnicima organizovan je od 1940. do 1943. godine. Više od 4.000 Francuza, rizikujući život, napustilo je svoja ostrva, kako bi se pridružili obližnjim britanskim kolonijama. Zatim su formirali Slobodne francuske snage, prvo izvodeći vojnu obuku u Sjedinjenim Državama, Kanadi ili Velikoj Britaniji. U isto vreme “Fort Napoléon” je postao politički zatvor za disidente. Stanovnici ostrva Les Saintes su svojim tradicionalnim ribarskim brodovima Saintoise dolazili do obale Gvadelupa da pokupe disidente dobrovoljce za odlazak. Potom su plovili kroz moreuz Dominika, izbegavajući krstarice i patrolne čamce admirala Roberta.

S obzirom da je nestašica zbog embarga činila život sve težim, admiral Robert je 30. juna 1943. godine poslao je Amerikancima predlog da kapitulira, tražeći kraj blokade. 3. jula 1943. godine američki admiral John Hoover došao je na Martinik i 8. jula 1943. godine američka vlada zahtevala je bezuslovnu predaju vlasti Francuskom odboru za nacionalno oslobođenje i ponudila azil admiralu Robertu. 15. jula 1943. godine guverner Constant Sorin i admiral Robert razrešeni su dužnosti od strane ambasadora Slobodnih francuskih snaga, a Francuski Antili su se pridružili saveznicima. Admiral Robert je istog dana napustio ostrvo i otišao je za Sjedinjene Države. Mnogi nekadašnji disidenti su poslati na severnoafrički front i učestvovali su u “Operaciji Dragoon” zajedno sa saveznicima.

19. marta 1946. godine predsednik Privremene vlade Republike Francuske proglasio je zakon, kojim su kolonije, među kojima i Gvadelup, postali prekomorski departmani. Od tada, Les Saintes, Marie-Galante, La Désirade, Sent Bartelemi i francuski deo ostrva Sen Martin pridruženi su, kao opštine, sa ostrvom Gvadelup u novi departman Gvadelup. Kolonijalni status zamenjen je politikom asimilacije.

Brod “France”

1957. godine, tokom opštinskih izbora, dogodila se misteriozna smrt gradonačelnika Terre-de-Hauta, Theodora Samsona, dok je bio u kancelariji Nacionalne žandarmerije. To je dovelo do pobune stanovništva protiv te institucije koja je napadnuta kamenjem. Pobuna je trajala dva dana pre nego što ju je ugušilo vojno i policijsko pojačanje sa Gvadelupa koji su rasturili gomilu, tražili i hapsili pobunjenike (uglavnom iz porodice Pineau, političke podrške Theodora Samsona). Fregata mornarice boravila je nekoliko nedelja u luci Les Saintes da bi uspostavila mir.

1963. godine, arhipelag je dočekao brod “France” tokom njegovog prvog transatlantskog putovanja, koje se usidrio u zalivu poput italijanskih, švedskih, norveških i američkih kruzera, koji i danas nastavljaju da posećuju mali arhipelag. Počela je era luksuznih jahti. 1969. godine otvoren je prvi hotel na ostrvu “Le Bois Joli” otvorio je svoja vrata na plaži Anse à Cointre.

1972. godine Les Saintes je opremljen postrojenjem za desalinizaciju vode za snabdevanje stanovništva. Međutim, troškovi distribucije bili su preveliki, pa je taj način snabdevanja vodom napušten 1993. godine i zamenjen je dovođenjem vode podvodnim cevima iz Capesterre-Belle-Eau sa ostrva Basse-Terre. Slično je i sa snabdevanjem električnom energijom, iako je za hitne slučajeve  elektrana na mazut i dalje aktivna na ostrvu Terre-de-Bas.

Tvrđava “Fort Napoleon” je 1974. godine obnovljena i u njoj je smešten Muzej istorije i nasleđa Les Saintes. Postao je najposećeniji spomenik na arhipelagu.

Ostrvo Terre-de-Haut nagrađeno je “Oskarom za životnu sredinu”, francuskom nagradom opštinama koje štite svoje nasleđe i životnu sredinu.

14. maja 1991. godine nalazišta Pompierre Bay i Pain de Sucre klasifikovana su kao zaštićeni prostori. 1994. godine otvorena je turistička kancelarija Les Saintes. Ostrvo godišnje poseti približno 300.000 turista i postalo je cenjena destinacija koju posećuju kruzeri i nautičari.

20. maja 1994. godine, tokom svog putovanja Antilima, francuski premijer Edouard Balladur boravio je u zvaničnoj poseti ostrvu Terre-de-Haut.

U maju 2001. godine, Les Saintes se pridružio Klubu najlepših zaliva sveta.

21. novembra 2004. godine ostrva Les Saintes pogodio je zemljotres jačine 6,3 stepena. Epicentar je bio u moru, smešten između ostrva Dominika i arhipelaga Les Saintes. Epicentar se nalazio na oko 10.000 m dubine. Potresi glavnog udara i brojni naknadni potresi bili su snažni, dostižući intenzitet od VIII (značajna strukturna oštećenja) na skali MSK. Šteta na najranjivijim objektima na ostrvima, a takođe u naselju Trois-Rivières (ostrvo Basse-Terre) i na severu Dominike bila je značajna. U naselju Trois-Rivières srušeni zid usmrtio je usnulu devojku i ozbiljno povredio njenu sestru. Na ostrvima Les Saintes, iako niko nije poginuo ili bio teško ranjen, mnogi su bili traumatizovani snažnim i brojnim potresima.

7. decembra 2003. godine ostrva Les Saintes, integrisana u departman Gvadelup, učestvovala su na referendumu o njegovoj institucionalnoj evoluciji tog francuskog prekomorskog odeljenja i odbila su ga većinom glasova.

Tokom generalnog štrajka Ffrancuskih Kariba 2009. godine Les Saintes se nije mešao u pokret i na ostrva je štrajk uticao samo delimično: bila je smanjena ponuda u prodavnicama, kao i drugde na Gvadelupu, ali štrajk se uglavnom odnosio na mala i srednja preduzeća (MSP) slabo predstavljena na ovim ostrvima. Pomorske kompanije su se trudile da pronađu gorivo kako bi osigurale većinu veza, a gvadelupski turizam delimično je prenesen na Les Saintes.

Stanovništvo

Negostoljubiv reljef i mala količina padavina ne dozvoljavaju razvoj poljoprivrede. To je bio razlog da je mali broja robova doveden na ova ostrva. Populaciju istorijski čine ljudi iz francuskih provincija Bretanje, Normandije i Poitou, koji su se naselili na ostrvima da bi lovili ribu, za razliku od ostalih ostrva Kariba gde je uspostavljeno plantažno ropstvo. To objašnjava pretežno evropsko poreklo ostrvljana.

2017. godine stanovništvo ostrva Les Saintes iznosilo je:

Terre-de-Haut: 1.532 stanovnika, gustina naseljenosti 255 stanovnika/km², broj domaćinstava je  676.

Terre-de-Bas: 1.046 stanovnika, gustina naseljenosti 154 stanovnika /km², broj domaćinstava je 429.

Poluostrvo Pain de sucre

Arhipelag Les Saintes pretežno naseljavaju potomci kolonista koji su prethodno živeli na ostrvima Sent Kits i Nevis u vreme dok su bili francuska kolonija. Stanovništvo ima posebnost što govori američki francuski, uz neke izraze iz starofrancuskog jezika.

Francuski kojim se govori u Francuskoj je službeni jezik i uči se u školama. Među jezicima arhipelaga, do sada se najviše praktikuje kreolski ili patois (dijalekt) Les Saintesa, koji potiču od međusobnog ukrštanja Evropljana i kreolskog uticaja robova dovedenih na arhipelag.

Kreolski jezik sa ostrva Les Saintes je baziran na francuskom jeziku i uvršten je u kategoriju aglutinativnih jezika (naziv za jedan tip jezika koji imaju zajedničke strukturne osobine, a koji ne spadaju nužno u istu jezičku porodicu, niti imaju teritorijalnog dodira). Razlikuje se od onih na susednim ostrvima (Gvadelup, Marie-Galante i Dominika) po veoma galicizovanom izgovoru. Najbliži je kreolskom kojim se govorilo na istočnoj strani ostrva Sent Bartelemi. Postoji druga varijanta ovog dijalekta, izazvana izolovanim razvojem na dva različita ostrva. Dijalekt ostrva Terre-de-Haut može se razlikovati od dijalekta ostrva Terre-de-Bas. Varijanta na ostrvu Terre-de-Bas je sa različitim akcentom i određenim tipičnim izrazima. Iako se ne uči u školama, on se usmeno prenosi od roditelja svojoj deci.

Čak i ako tačan francuski jezik ostaje obrazovni roditeljski prioritet, nema generacijskih problema u učenju i govoru kreolskog. Međutim, neophodno je izbegavati razgovor na kreolskom sa ljudima koji vrše javnu vlast, starijim i nepoznatim ljudima.

Kalendar praznika i običaja vođeni su hrišćanskim praznicima. Poštovanje crkvene tradicije na ostrvima je veoma dugotrajno. Državni praznici su isti kao i praznici u Francuskoj, plus oni specifični za prekomorski departman Gvadelup i Les Saintes.

Pored glavnih hrišćanskih praznika (Božić, Uskrs, Duhovi) slave se i drugi praznici:

– Telovo: punim nazivom Svečanost Presvetog Tela i Krvi Hristove. Slavi se u četvrtak posle svetkovine Presvetog Trojstva (jednostavno računanje datuma: deveti četvrtak nakon Uskrsa). Vernici prate povorku ulicama ostrva sa sveštenikom koji štiti monstrancu (presveti sakrament) prekrivenu prelepim lokalnim vezom do pećine, gde ih čekaju deca odevena u heruvim (krilata bića) koja bacaju latice cveća. Lokalno stanovništvo koje živi na putu povorke izlazi ispred kuća, sa ribarskim mrežama ukrašenim voćem i cvećem, sa hrišćanskim ikonama i slikama Tajne večere.

– Dani ribolova i ribara: obeležavaju se svake godine 11. juna takmičenjem u ribolovu, pravljenjem mreža, sećanjem na preminule ribare i plesom.

– Državni praznik 15. i 16. avgusta: 15. avgusta je dan zaštitnika ostrva Terre-de-Haut (Velika Gospojina). Gradonačelnik, njegovo opštinsko veće i zvaničnici obučeni su jednako kao i čamci u zalivu. Postoje artiljerijske salve, mažoretkinje sa bubnjevima, povorka baklji i trube. Ostrvo slavi 15. avgust 1666. godine i pobedu francuske flote protiv Engleza koji su pokušali da zauzmu arhipelag. Procesija sa statuom Gospojine kreće se ulicama ostrva pre nego što se završi na plaži, gde sveštenik baca cveće u more. To je signal za početak regate čamaca saintoise. Za tu priliku je prisutan i brod francuske mornarice. 16. avgust je dan mornara i pomoraca. Održava se povorka u znak sećanja na preminule mornare. Program se sastoji od izbora mis, plesa, takmičenja i vatrometa, koji počinju 14. avgusta. Danas su 15. i 16. avgust veoma poznati i kao festivali karipske muzike, kome prisustvuju brojni umetnici. Ostrvo Terre-de-Bas održava svečanosti 8. i 9. avgusta, a povodom 9. avgusta 1882. godine, kada je osnovana opština Terre-de-Bas.

– Sveti Nikola: 6. decembra (po gregorijanskom, a 19. decembra po julijanskom kalendaru) je Dan sveca zaštitnika ostrva Terre-de-Bas (Sinterklaas). Festival ostrva.

– Karneval: održava se u februaru nošenjem luksuznih haljina i maski na ulicama u ritmovima zapadnoindijskih čeličnih bubnjeva tokom masnih dana subota, nedelja, ponedeljak (noću u pidžamama), na Masni utorak (Mardi Gras, dan pre početka uskršnjeg posta) i na Čistu ili Pepeljavu sredu (nosi se crno-belo, karneval se završava spaljivanjem marionete Vaval, kralja karnevala). Ljudi odlaze u crkvu posle karnevala na liturgijsko obeležavanje pepelom. Tradicionalna maska, na kreolskom poznata kao Mo-vivant (zombi), plaši decu, posebno tokom Masnog utorka.

Privreda

Ribolov je dugo bio glavna aktivnost stanovnika ostrva, a i dalje je važan sektor zapošljavanja. Lokalni ribari su na Malim Antilima poštovani zbog hrabrosti i ulova.

Pre otprilike trideset godina Les Saintes je postao poznato turističko mesto i ova aktivnost je danas osnova lokalne privrede. Terre-de-Haut dočekuje brojne brodove koji se usidre u zalivu Les Saintes, koji se smatra za jednim od najlepših svetskih zaliva. Hotelsko poslovanje i apartmani su proširili kapacitete, ne remeteći izgled ovog arhipelaga koji je ostao divlji. Zaliv privlači luksuzne jahte, brodove za razonodu, kruzere i velike jedrilice koje krstare Antilima. 2009. godine zabeležena su 84 zaustavljanja kruzera. Terre-de-Haut godišnje ima poseti više od 380.000 turista.

Poljoprivreda je ostala nerazvijena na ovim suvim ostrvima.

Privredna aktivnost ostaje relativno niska, obeležena snažnim disparitetima između ostrva Terre-de-Haut i Terre-de-Bas. Stopa nezaposlenosti je 16,5% na ostrvu Terre-de-Haut, a 34,5% na ostrvu Terre-de-Bas (2017). Radno stanovništvo čine velika većina zaposlenih i plaćenih radnika i mali procenat trgovaca i zanatlija. Broj preduzeća na arhipelagu iznosio je 2015. godine 316.

Brojne stvari se rade na zaštiti ovog krhkog ekosistema na međunarodnom, nacionalnom, departmanskom i opštinskom nivou. Tokom devedesetih godina XX veka većina plaža i brda arhipelaga bila je navedena u uredbi o zaštiti biotipova (plaža Grande Anse, ostrvce Cabrit, brdo Morel). Na zahtev opštine zalivi Pompierre i Pain de Sucre svrstani su u zaštićene spomenike prirode.

31. decembra 2010. deponija smeća na otvorenom, dugotrajni ekološki problem arhipelaga, zatvorena je i zamenjena sortiranjem otpada. Sada se otpad sabija i brodom šalje na Gvadelupe na recikliranje. Štaviše, plastične kese su nestale trgovina na arhipelagu. Svaka opština pomagala je svojim stanovnicima da promene navike distribucijom vreća za višekratnu upotrebu. Ovim novim političkim merama Les Saintes se više zalaže za zaštitu životne sredine i njenog nasleđa.

U maju 2011. godine u zalivu Terre-de-Haut postavljene su bove za regulisanje plovidbe i smanjenje nekontrolisanog sidrenja koje oštećuje morsko dno.

Na Terre-de-Bas su postavljene specijalne vetroturbine, koje su mogle da se polože na zemlju u roku od 45 minuta kada naiđe uragan ili oluja. 2007. godine ovih sedam turbina proizvelo je tri miliona kWh električne energije, omogućavajući Terre-de-Basu i čitavom arhipelagu Les Saintes višak električne energije. Zahvaljujući tome, Les Saintes može snabdevati električnom energijom jug ostrva Basse-Terre.

Izuzetni pejzaži, nasleđe i prizori života sa ostrva Les Saintes inspirisali su mnoge umetnike.

Zanati su i dalje veoma istaknuti na arhipelagu, koji još uvek proizvode tipične predmete:

– Salako: tradicionalni šešir napravljen od vlakana bambusa, verovatno poreklom iz Indokine. To je konusni šešir, tradicionalno pokriven belom tkaninom odozgo i plavom odozdo, ali takođe i madras tkaninom (kao na slici); proizvode ga zanatlije sa ostrva Terre-de-Bas.

– Saintoise: ribarski brod koji se koristi na svim Malim Antilima zbog pouzdanosti i lakog upravljanja. To je delo starih morskih tesara sa ostrva koji su ga modernizovali motorom. Danas se koristi tokom godišnje regate koja se održava u julu. Saintoise se pravi u brodogradilištima koja primaju porudžbine sa brojnih karipskih ostrva.

– Vez, šivenje, heklanje i tkanje: vodi poreklo iz Bretanje i Normandije. Žene sa ostrva prave košare od lišća palmi. Izvanredno spretne žene arhipelaga vezu ili heklaju suncobrane, papuče, odeću za bebe, zavese, prostirke, mantile, posteljinu i jastučnice. Njihovi proizvodi se ponekad izlažu u gradskim salama i prodaju ispred svojih kuća. Muškarci pletu ribarske mreže i tkaju bambusova vlakna za donji deo stolica i stolica za ljuljanje.

– Nameštaj, izrada maketa i igračaka od drveta: nameštaj (kreveti, kredenci, konzole, stolice za ljuljanje) i modele čamaca izrađuju vrlo vešti stolari. Na ostrvu se izrađuju marionete, automobili (kabwa na kreolskom) i drvene tradicionalne čigre, koje deca i dalje cene.

– Stambeno okruženje: Les Saintes je poznat po šarmu i čistoći svojih kuća. Sve je urađeno detaljno: ograde, vrata sa preklopnicima, venecijaneri i ukrasni frizovi koji prekrivaju oluke duž krova. Drvo je i dalje najvažniji materijal lokalnih zanata.

U zalivu Pompierre zabranjen je pristup motornim čamcima i jedrilicama

Hrana na ostrvima uglavnom se sastoji od morskih plodova i kreolskih kulinarskih jela. Tu spadaju riba court-bouillon, colombo (kreolsko jelo od mesa začinjeno karijem, kurkumom, šafranom i kimom), crni puding i accras de Morue (slana riba). Neki tipični specijaliteti su:

– Riblje palačinke: u čast korena svojih predaka, ostrvljani su napravili palačinku punjenju ribljim nadevom i bešamel sosom. Peče se u rerni i posipa prezlama.

– “Limbe”: mali slatkiš koji se pravi na ostrvu Terre-de-Bas sa tamarindom (vrsta mahunarki), šećerom i kondenzovanim mlekom.

– “Fwisu”: specijalno pripremljena kozja krv, začinjena sa lukom, timijanom i belim lukom, servira se kao toplo predjelo. Slično je tradicionalnom jelu Sanquette iz južne Francuske.

– Le “Tourment d’amour”: mala tartleta koja se sastoji od kore za pitu, sa džemom (tradicionalno od kokosovog oraha) u potpunosti prekrivenom biskvitom. Ove tartlete su veoma raširene u arhipelagu, a u luci se prodaju posetiocima koji stižu sa trajekata. Svake godine, za Dan zaštitnika, odražava se takmičenje za najbolju i najveću “tourment d’amour”. Sada se prave i sa džemom od tropskog voća, npr. banane, guave, marakuje i ananasa.

Tourment d’amour

– Kolač od ribe: napravljen u obliku vekne, pečen u rerni i poslužen svež.

– “Wog”: vrsta lokalnog kavijara – riblja jajašca, koja stanovnici spremaju pržena. Obično se koriste jajašca ribe koju zovu mahi-mahi, na srpskom nema naziv, već se koristi latinski coryphaena hippurus.

– Liker od eugenije (vrsta mirte): male šumske bobice natopljene belim rumom daju liker. Kada odleži, ima jači ukus. Zbog boje i ukusa smatra se lokalnim vinom.

Saobraćaj

Aerodrom Les Saintes-Terre-de-Haut nalazi se na ostrvu Terre-de-Haut, a izgrađen je 1966. godine. Pista dužine 580 m dozvoljava sletanje samo malih aviona. Zbog male udaljenosti od Gvadelupa održavanje redovne linije nije profitabilno (usluga kompanije Air Caraïbes prestala je 2008. godine). Savršeno je pogodan za privatne letove (čarter ili rekreativna avijacija).

Mali brodovi ostvaruju nekoliko dnevnih veza između Terre-de-Bas, Terre-de-Haut, Trois-Rivières (ostrvo Gvadelup) i Basse-Terre.

Plaža de Pompierre na ostrvu Terre-de-Haut

Glavna i najkraća veza za ostrva je iz luke Trois Rivières na ostrvu Basse-Terre, brod prvo pristaje na ostrvu Terre-de-Haut, a zatim na ostrvu Terre-de-Bas. Postoje dva prevoznika, a polasci iz luke Trois- Rivières su u 8:30, 9, 16:30 i 17 h, dok su u suprotnom smeru polasci u 6, 6:45, 15:45 i 16 h. Cena karte je 16 € u jednom pravcu, a povratna karta košta 23 €.

Postoji i veza Basse-Terre – Terre-de-Haut. Sa ovog drugog ostrva polazak je već u 5:45 h, a povratak je u 12:15 h. Brod saobraća od ponedeljka do subote, a povratna karta košta 27 €.

Prevoznik “l’Express des îles” saobraća do Les Saintes samo subotom sa polaskom iz luke Point-à Pitre u 8 h i povratkom u 17:30 h. Vožnja traje jedan sat, a cena povratne karte je 39 €. Drugi prevoznik na istoj relaciji naplaćuje 25 € u jednom pravcu, polasci su samo sredom u 7:30 i 15:30 h, a u suprotnom smeru su u 10 i 18 h.

Svakodnevno postoji i veza iz luke Saint-François sa polaskom u 8 h, povratak iz luke Terre-de-Haut je u 15:45 h. Povratna karta košta 39 €.

Ostale veze, namenjene turistima, organizuju se nekoliko puta nedeljno do luka Pointe-à-Pitre, Grand-Bourg (Marie-Galante), Roseau (Dominika) ili Fort-de-France (Martinikue).

Prevoz na Terre-de-Haut uglavnom se sastoji od skutera i motocikala, zbog male dimenzije ostrva. Kompanije za iznajmljivanje skutera dostupne su turistima. Automobili su retki.

Znamenitosti

• Artiljerijska baterija “Caroline” (brdo Morel) i osmatračnica “Modele” (brdo Chameau)
• Francusko mornaričko groblje na ostrvu Terre-de-Haut
• Svetionik u luci Terre-de-Haut
• Kapela Calvary (Terre-de-Haut)
• Trg Governor Lion ili trg u luci , sa koloritnim kućama (Terre-de-Haut)
• “Bateau des îles” ili kuća u obliku pramca broda (Terre-de-Haut)

• Ruševine stare fabrike grnčarije “Grand Baie” (Terre-de-Bas)
• Crkva Svetog Nikole (Terre-de-Bas)
• Osmatračnica i slano jezero “Abymes hill” (Terre-de-bas)
• Tipični distrikt Mapou sa fabrikom gde se prerađuje rum drvo
• Brojne plaže (Crawen, Pompierre, Anse Rodrigue, Anse Figuier, Marigot, Anse Mire, Grande-Anse, Anse à Dos, Anse à Cointre itd)

C A B R I T

Cabrit (zvanično Îlet à Cabrit des Saintes, bukvalno Ostrvo koza) se nalazi 1 km severozapadno od ostrva Terre-de-Haut, kome administrativno i pripada.

Dimenzije ostrva su približno 1,2 km od istoka do zapada i 750 m od severa do juga. Površina ostrva je 45 ha. Najviša tačka ostrva je brdo Morne Joséphine visine 90 m. Ima tri rta, Pointe à Cabrit na zapadu, Pointe Sable na jugu i Pointe Bombarde na istoku, koja uokviruju tri zaliva: Anse sous le vent na jugozapadu, Anse du Bananier na jugoistoku i Anse du Petit Etang na severu.

Cabrit delimično zatvara ulaz u zaliv Les Saintes. Svojim položajem Cabrit stvara dva moreuza u zalivu Les Saintes, La Baleine na istoku i Pain de Sucre na jugu. Oba su plovni putevi ka lukama Mouillage i Fond-du-Curé. 

Zbog strateškog položaja Petite Martinique (kako se ranije zvao Cabrit) uvek je služio kao predstraža. Francuska je 1777. godine na vrhu brda Morne de la Reine (ranije ime brda Morne Josephine) izgradila utvrđenje pod imenom “Fort de la Reine” preimenovano kasnije u “Fort Joséphine”. Tada je formiran odbrambeni sistem sa tvrđavom ” Fort Napoléon” i brojnim baterijama arhipelaga.

Kada su Britanci okupirali Les Saintes 1809. godine, zadržali su “Fort Joséphine” i dodali joj cisternu za vodu. Nakon povratka Les Saintesa pod francusku vlast, “Fort Joséphine” je od 1851. godine postala kaznionica, ali ju je opustošio uragan, 6. septembra 1865. godine. Međutim, nastavila je da dočekuje osuđenike na putu prema ostrvu Salut u Francuskoj Gvajani do 1902. godine.

1871. godine Cabrit postaje mesto karantina: kaznionica je postala lazaret.

Fort Joséphine

R O C H E S   P E R C É E S

Les Roches percées (probijene stene, probušene stene) je nenaseljeno ostrvce u arhipelagu Saintes, koje administrativno pripada opštini Terre-de-Haut. Udaljeno je 15 m od plaže Pompierre na severoistoku ostrva Terre-de-Haut, dugačko je 400 m i široko 100 m širine. Po približnjim merenjima sa Google Eartha površina ostrvca je oko 3,7 ha.

Ostrvce karakterišu visoke strme stene čijom erozijom su stvorene impresivne pukotine kroz koje se more obrušava. Po tome je ostrvce i dobilo ime.

Les Roches percées  zatvara zaliv Pompierre i omogućava dva pristupa okeanu, Grande Passe i Petite Passe. Ostrvce je lako dostupno, pojas belog peska i plitko more omogućavaju i neplivačima prelazak kroz Petite Passe. Severni vrh ostrva, koji markira prolaz Grande Passe, zaranja u koralni greben.

Les Roches percées, kao i ceo zaliv Pompierre, proglašeni su rezervatom prirode 10. decembra 1991. godine. Strogo je zabranjen ulaz i sidrenje motornih čamaca, kao i jedrilica.

R E D O N D E

La Redonde (okruglo) je nenaseljena stena 150 m južno od ostrva Terre-de-Haut, čijoj opštini administrativno i pripada. Ovo ostrvce predstavlja severni kraj moreuza Grand-Îlet, širokog 800 m. Veoma je teško pristati na ostrvo, nagib je tamo stalno nepovoljan.

La Redonde je deo područja zaštićenog dekretom o biotopima prefekture od 10. decembra 1991. godine.

G R A N D – Î L E T

Grand-Îlet  (zvanično na francuskom Grand-Îlet des Saintes) se nalazi 1.100 m južno od ostrva Terre-de-Haut, čijoj opštini administrativno i pripada.  Ovo ostrvo je najjužnija tačka Gvadelupa.

Ostrvo trouglastog oblika završava se sa tri rta (na francuskom pointe). Grosse Pointe na istoku je strma litica koja se obrušava u moreuz Dominika. Basse Pointe na severu ostrva je sa pogledom na ostrvce La Redonde, ispred koga se nalazi niz oštrih stena nazvanih Les Quilles i sa kojim formira moreuz Grand-Îlet. Pointe des Colibris na zapadu ostrva, koji sa istočnim rtom ostrva La Coche formira opasan moreuz Passe des Dames. Južna i severoistočna stranica trougla imaju dužinu 1,5 km, dok severozapadna stranica ima dužinu 1,1 km. Zvanična površina ostrva je 84 ha (mada se pojavljuje pogrešan podatak 48 ha). Najviši vrh ostrva je brdo Morne Grosse Pointe visine 165 m. Ostrvo ima dve uvale: Anse du Grand Etang, stenovitu uvalu koju karakteriše veliko slano jezero i Anse des Colibris, na zapadnoj strani ostrva.

Ostrvo posećuju morske kornjače koje na njemu polažu jaja, ali ono je i stanište morskih ptica: crni brzan, čigre, jedna vrsta kormorana, pelikan itd. Crvenonoga i plavonoga bluna su među ostrvima Gvadelupa uočene samo na ostrvu Grand-Îlet. Izmet ovih ptica rezultira jakom koncentracijom gvana na stenama i plažama.

Ostrvske plaže bogate su rakovima.

Močvarne ptice Malih Antila žive u velikom slanom jezeru (površine preko 3 ha) na ostrvu.

Od 1994. godine ostrvo je vlasništvo Agencije za zaštitu obale i stavljeno je pod zaštitu agencije čak i ako opština Terre-de-Haut i Nacionalna kancelarija za šume Gvadelupa ostaju administratori. To je zaštićeni prostor

Grand Ilet je pored toga uključen u područje prirodnog rezervata ostrva Les Saintes. To je izuzetno mesto za ronjenje. Postoji podvodna planina čija osnova je na manje od 25 m, a vrh na manje od 5 m ispod površine mora. Mesto obiluje neverovatnom raznolikošću sunđera, gorgonija, korala i riba sa Antila, što privlači ronioce.

P Â T É

Pâté (Le Pâté) se nalazi 800 m istočno od Pointe à Vache, najsevernije tačke ostrva Terre-de-Bas, čijoj opštini administrativno i pripada. Ostrvo je dugačko 180 m, a najveća širina je 70 m. Ima izgled platoa visine do 28 m, koji se obrušava u more liticama. Penjanje po liticama je veoma teško, zbog vrlo jakih struja i promenljivih vetrova.

Ti Pâté je koralni greben koji okružuje ostrvo na dubini od 4 m do 14 m. Dno je prekriveno gorgonjama (lepezastim i pernatim), koralima i sunđerima. Morskih ježeva, rakova i jastoga ima u izobilju, a nailazi se barakude.

U blizini ostrva (po drugim podacima 3.400 m severozapadno od rta Pointe à Vache) postoji izuzetno mesto za ronjenje zvano sec Pâté (sec je plićak, pličina), svrstano među 100 najlepših na svetu. Sec Pâté je podvodni vrh, čija je osnova na dubini od najmanje 200 m, a najviša tačka je na 15 m dubine. Ronjenje je otežano zbog morskih struja, pa je potrebno imati nivo 2 poznavanja ronjenja (do 40 m dubine uz pratnju). Lokacija obiluje velikom količinom raznovrsnih riba, kao i morskih kornjača, korala, gorgonija, jastoga i rakova. Izlov ribe i školjki je regulisan ili zabranjen za određene vrste.

A U G U S T I N S

Les Augustins su mala grupa stena, koja administrativno pripada opštini Terre-de-Bas. Nalaze se 1,2 km istočno od ostrva Terre-de-Bas. Između Augustina i ostrva Terre-de-Bas otvara se Jugozapadni moreuz, koji komercijalna mornarica koristi kao glavni plovni put za napuštanje zaliva Saintes i plovidbu prema južnom delu zapadnoindijskog luka. Stene Augustins su znatno bliže ostrvu Coche, u odnosu na koje su smeštene 200 m severozapadno. Razdvaja ih moreuz Souffleurs, opasan za pomorsku plovidbu.

Jedna od stena zove se Rocher de la Vierge (stena Device), pošto oblikom podseća na Bezgrešno začeće (kako?) i služi kao orijentir brodovima koji ulaze i izlaze iz zaliva Saintes sa juga. Ova stena je posebno popularna među roniocima.

C O C H E

La Coche je desno na slici, a levo su stene Augustins

La Coche je malo nenaseljeno ostrvce 750 m zapadno od ostrva Grand-Îlet od koga je razdvojeno moreuzom Passe des Dames. Zapadno od ostrva Coche nalazi se grupa stena Augustins, razdvojena moreuzom Souffleurs, opasnim za pomorsku plovidbu.

Ostrvo Coche ima oblik blago savijenog luka od severozapadnog do jugoistočnog rta, dužine 800 m i širine 150 m. Karakteriše ga obala strmih litica prema moreuzu Dominika i peščana padina koja se otvara prema ostrvu Terre-de-Haut.

Podaci o površini i visini ostrva ne postoje. Približnim merenjem sa Google Eartha dolazi se do površine od oko 7,9 ha.

Administrativno pripada opštini Terre-de-Bas.