Brdovito i zeleno ostrvo sa mnogo malih uvala, Leros je popularno letovalište koje je još uvek sačuvalo većinu svoje izvorne atmosfere. Jedan od razloga leži u tome da stanovnici ne zavise previše od turizma.
Mnoge zgrade na ostrvu su sazidane u italijanskom stilu, ali se takođe mogu videti one tipične grčke bele kućice sa plavim vratima i prozorima.
Pošto Leros ima veliku prirodnu luku, brojne jedrilice i luksuzne jahte dolaze leti, dajući ostrvu međunarodni i kosmopolitski sjaj.
Geografija
Leros (grčki Λέρος) je jedno od 12 glavnih ostrva Dodekaneza, a deveto je po veličini. Ostrvo je tokom italijanske i otomanske vladavine imalo imena Lèro, odnosno İleriye.
Smešten je u jugoistočnom delu Egejskog mora, između ostrva Patmos i Kalimnos. Od luke u Pireju udaljen je 317 km, a rastojanje do turske obale je 30 km. Kalimnos je udaljen samo 2,3 km, a Patmos oko 20 km.
Površina Lerosa je 54 km2, a dužina obale je 71 km (sreće se pogrešan podatak o dužini obale 46 km). Koeficijent razuđenosti je 2,72. Kada se pogleda karta Lerosa, mogao bi se očekivati veći koeficijent razuđenosti zbog lako uočlivih sedam velikih zaliva. Na severu ostrva to su Partheni i Plakouti, na istoku su Alinta i Panteli, na jugu Xirokampo, a na zapadu su Gourna i najveći ostrvski zaliv Lakki. Leros ima dve glavne luke, a to su Lakki na jugozapadu i Agia Marina na istočnoj obali.
Dužina ostrva je 14 km, najveća širina je 8 km, ali na mestima gde se zalivi Lakki i Gourna sa zapada duboko uvlače u kopno, širina ostrva je oko 1 km. Ovi zalivi dele ostrvo praktično na tri dela.
Najviša tačka ostrva Klidi (320 m) nalazi se na severnom delu ostrva, gde je i drugi najveći vrh ostrva Tourloti (284 m). U srednjem delu ostrva najviši vrh je Pateli (248 m), a tu je i vrh Apitiki sa tvrđavom Panagia, dok je u južnom delu ostrva najviši vrh Katavati (256 m). Leros ima dosta izvora sveže vode.
Farmakonisi
Levita (Levitha)
Opštini Leros pripada veći broj uglavnom nenaseljenih ostrva. Po poslednjem popisu stanovnika jedino naseljeno ostrvo bio je Farmakonisi sa 10 stanovnika (2001. godine bilo je popisano 74 stanovnika). Farmakonisi (3,9 km2) je udaljen oko 23 km od Lerosa, a 10 km od turske obale i to je jedna od tačaka gde se iskrcavaju imigranti iz Azije i gde se dogodio veći broj tragičnih slučajeva. Najveće od ostrva koja pripadaju Lerosu je Levita (Levitha) površine 9,1 km2, udaljeno od Lerosa preko 30 km. Ovo ostrvo je poznato po tome da ima najrazuđeniju obalu među ostrvima Dodekaneza, dužine 34 km i koeficijentom razuđenosti 3,18. U tom delu Egejskog mora je i ostrvo Kinaros (4,6 km2), udaljeno od Lerosa čak 45 km i mnogo bliže je kikladskom ostrvu Amorgos, od koga je udaljeno 18 km. Od ovih manjih ostrva koja pripadaju Lerosu, samo još Arhangelos ima površinu veću od 1 km2, a nalazi se na udaljenosti manjoj od 500 m od severne obale Lerosa. Sa svim ovim ostrvima površina opštine je 74 km2, a pripada regionalnoj jedinici Kalimnos.
Istorija
Ostrvo tokom antičkih vremena
Starogrčki istoričar Tukidid naglašavao je posebnu važnost luka i zaliva Lerosa za ishod peloponeskog rata (431. – 404. godina p.n.e), u kome je Leros podržavao demokratsku Atinu. Nakon završetka tih ratova Leros je potpao pod vlast Sparte. Ostrvo je imalo slavni Artemidin hram. Posle toga Leros je delio sudbinu celog Dodekaneza. Prvo je njime ovladao Aleksandar Makedonski, pa zatim njegovi generali, onda su nastupila rimska vremena, pa vizantijski period nakon podele Rimskog carstva. Iz tih vremena vredi istaći jedan događaj, kada su na ostrvu Farmakonisi lokalni gusari držali Julija Cezara kao taoca u zatočeništvu četrdeset dana.
Venecijansko i otomansko razdoblje
Tokom vizantijske vlasti Leros je upravno pripadao Samosu. U XIII veku Leros su zauzeli đenovljani, a nakon njih mlečani. 1309. godine Leros su osvojili vitezovi sa Rodosa, a nakon toga i utvrdili. 1505. godine turski admiral Kemal Reis, sa tri galije i ostalim manjim pomoćnim brodovima, opsedao je utvrđenje, ali ga nije uspeo osvojiti. Napad se ponovio 1508. godine sa više brodova, ali sa istim rezultatom. Po ostrvskoj legendi, tvrđavu je spasio mladi vitez, star jedva 18 godina. On je obukao decu i žene u oklope pobijenih branilaca i tako prevario turske napadače da je garnizon tvrđave Leros jednako snažan. Na kraju je 24. decembra 1522. godine, nakon dugotrajne opsade Rodosa, potpisan poraz rodoških vitezova. Po tom ugovoru Leros i sva ostala ostrva Dodekaneza pala su u otomanske ruke, a vitezovi su se morali povući na Siciliju.
Za vreme otomanske vlasti Leros je poput ostalih ostrva Dodekaneza uživao u izvesnim privilegijama ograničene lokalne autonomije. Tokom grčkog rata za nezavisnost 1821. godine, Leros je oslobođen i postao je značajna baza za snabdevanje grčkih brodova. Upravno je Leros ušao pod privremenu vlast Komiteta istočnih Sporada. Mirovnim ugovorom iz Londona, od 3. februara 1830. godine sva ostrva istočnih Sporada, pa tako i Leros, vraćena su Turskoj.
Period italijanske vlasti
1912. godine, za vreme Libijskog rata koga Italija vodila protiv Otomanskog carstva, Italijani su preventivno okupirali Dodekanez (osim ostrva Kastelorizo). U periodu 1916-1918. godine Britanci su koristili Leros kao pomorsku bazu. Po sporazumu između Venizelosa i Tittonija iz 1919. godine, Dodekanez je trebalo da pripadne Grčkoj (osim Rodosa). Ali, nakon poraza Grka u ratu sa Turskom 1919-1922. godine, Italijani su otkazali sporazum. Nakon toga Mirovnim sporazumom iz Lausanne potvrđen je italijanski suverenitet nad Lerosom i celim Dodekanezom.
Lakki
Nakon toga pokrenuta je italijanizacija ostrva, naročito nakon uspona i ustoličenja fašizma u Italiji. 1930. godine na Lerosu je izgrađen novi idealni grad – Portolago, ovo naselje se danas zove Lakki.
Tokom svoje vladavine, koja je trajala 31 godinu, Italija je nastojala od Lerosa napraviti snažnu pomorsku bazu, sagradivši vojne instalacije na ostrvu.
Drugi svetski rat
Pošto je Italija tokom Drugog svetskog rata bila na nemačkoj strani, od 1940. godine Leros je konstanto bombardovan od strane britanskog RAF-a. Razlog leži u tome što Leros ima brojne prirodne luke i sidrišta, po kojima su se krili ratni brodovi sila osovine, tako da je Leros bio drugo najbombardiranije ostrvo, odmah posle Krita.
8. septembra 1943. godine Italija je potpisala kapitulaciju i prešla na savezničku stranu. Nakon italijanske kapitulacije na Leros su se iskrcale britanske jedinice, a istovremeno su počeli i nemački vazdušni napadi na ostrvo, kao i na ceo Dodekanez. Jedan od najvećih napada bio je na grčki admiralski brod razarač Vasilissa Olga, koga su nemački bombarderi potopili 26. septembra 1943. godine, zajedno sa brodom HMS Intrepid sa kojim je bio usidren u luci Portolago. Leros su zauzele nemačke jedinice u operaciji Tajfun između 12.-16. novembra 1943. godine. Leros i Dodekanez su ostali su pod nemačkom okupacijom do kraja Drugog svetskog rata.
Razdoblje nakon Drugog svetskog rata
Nakon nemačkog povlačenja sa ostrva, Lerosom su upravljali Britanci, sve do 7. marta 1948. godine, kada je Leros, zajedno sa ostalim ostrvima Dodekaneza pripojen Grčkoj. Tako je nakon skoro 700 godina od posljednje vizantijske vlasti, Dodekanez postao ponovno deo Grčke.
U posleratnom periodu grčke vlasti su koristile mnoge zgrade na Lerosu za različite potrebe. Tokom grčke vojne hunte (1967-1974) Leros je korišćen je kao mesto za egzil i izolaciju političkih protivnika, napuštene barake italijanskih kasarni poslužile su za organizaciju koncentracionih logora.
1959. godine na Lerosu je osnovana Psihijatrijska bolnica, čiji su originalno loši uslovi poboljšani. 1989. godine Leros je dospeo u fokus dešavanja cele Evrope, kao rezultat skandala pronevere sredstava i maltretiranja oko 3.000 duševnih bolesnika u ustanovi na ostrvu. Finansiranje od strane vlade dovelo je do brzog i značajnog poboljšanja uslova. Izveštaj BBC-a iz juna 2009. godine sugeriše da ova poboljšanja nisu i dalje vidljiva.
Sve ovo doprinelo je lošoj reputaciji ostrva, i jedan je od razloga malog broja posetilaca. Sve u svemu, Leros je ostrvo sa nesrećnom istorijom. Reputacija Lerosa je malo nepravedna, jer se tokom boravka na ostrvu ništa od ovoga ne primeti.
Stanovništvo
Leros je na prvom mestu u Dodekanezu po gustini stanovništva sa 146 stanovnika/km2! Nadmašio je susedni Kalimnos za samo jednog stanovnika više po kvadratnom kilometru! Popis sproveden 2011. godine zabeležio je na Lerosu 7.907 stanovnika u 11 naseljenih mesta: Agia Marina (2.372), Lakkion ili Lakki (2.058), Alinda (748), Kamara (643), Xirokampos (514), Temenia (399), Drimou (284), Gourna (282), Plakes (253), Kokkali (182) i Partheni (172). Očigledno je iz ovog popisa da su Agia Marina, Platanos i Pandeli tretirani kao jedno naselje. Zanimljivo da za razliku od većine drugih ostrva, na Lerosu nema naseljenih mesta sa malim brojem stanovnika! Tokom letnje sezone broj stanovnika na ostrvu dostigne brojku od 15.000.
Susedna ostrva i ona koja pripadaju opštini Leros su nenaseljena sa izuzetkom ostrva Farmakonisi, koje je imalo 10 stanovnika, ali nije poznato da li su to vladini službenici (pošto je ostrvo relativno blizu turske obale) ili lokalno stanovništvo. Na ostrvu Levita (Levitha) popis 2001. godine zabeležio je osam stanovnika, 2009. godine tamo je živela jedna porodica sa jednim detetom, ali popis iz 2011. godine nije zabeležio postojanje stanovnika.
Mnoge lokalne pesme sa Lerosa spadaju među najpoznatije tradicionalne grčke pesme, kao što su Pote tha’nixoume pania, Mes tou Aegeou ta Nisia i Proutzos.
Privreda
Stanovnici ostrva žive od poljoprivrede, neki rade u ostrvskoj bolnici, a tokom leta turizam je još jedan izvor prihoda. Od gajenih kultura dominiraju masline i vinova loza. Iz priložene slike vidi se da je razvijeno pčelarstvo.
Saobraćaj
Letovi za Leros
Postoji nekoliko načina da se dođe na Leros. Let sa aerodroma Eleftherios Venizelos u Atini traje oko 55 minuta. U pitanju je mali avion sa 50 sedišta. Uobičajeno vreme poletanje je 9:30 h.
Drugi način je dolazak avionom do Samosa ili Kosa, koji imaju međunarodne aerodrome, a zatim se katamaronom prebaciti do Lerosa. Ovde je problem usklađivanja reda letenja aviona i reda vožnje katamarana.
Leros ima dnevnu trajektnu vezu sa Pirejom, a putovanje traje od 8 do 11 sati. Trajekti obično polaze u 14:00 h.
Katamaran “Dodecanisos Express” je u 2015. godini polazio sa Rodosa u 8:30 h, na kružnu turu do ostrva Simi, Kos, Kalimnos, Leros, Lipsi i Patmos i nazad, sa povratkom u Rodos u 18:30 h. Na Leros pristaje u 12:25 h i polazi za Lipsi i Patmos, odakle se vraća u 14:20 h i kreće prema Rodosu u 14:30 h. Saobraćao je ponedeljkom, sredom, petkom, subotom i nedeljom. Katamaran “Dodecanisos Pride” saobraćao je samo petkom na relaciji Pythagorio (Samos, polazak u 8:30 h) – Agatonisi – Patmos – Lipsi – Leros (dolazak u 10:55 h, polazak u 11:00 h) – Kalimnos – Kos – Simi – Rodos (dolazak u 14:50 h).
Mali trajekt “Kalymnos” povezuje ostrva Kalimnos, Leros, Lipsi, Patmos, Arki, Agatonisi i Samos ponedeljkom, sredom, petkom i nedeljom. Svakog ponedeljka, srede i petka mali motorni brod “Patmos Express” saobraća od Patmosa sa polaskom u 8:00 h do ostrva Lipsi i Leros. Od aprila saobraća i brzi hidrofil “Zeus” koji svakoga dana povezuje Kos, Kalimnos, Leros, Lipsi, Patmos i Samos.
Postoji autobuska linija između luke Lakki i glavnog grada, ali je prilično nepouzdana. Za ta tri kilometra bolje je koristiti (jeftini) taksi prevoz. Ostatak Lerosa je plodan, miran i teško dostupan zbog lošeg javnog prevoza. Čini se da je najbolja ideja korišćenje rent-a-kara, ali takođe motora ili čak bicikla da bi se obišlo ostrvo.
Dužina svih asfaltnih puteva na ostrvu premašuje 60 km i moglo bi se reći da je mreža puteva prilično dobra i da pokriva sve bitne lokacije.
Znamenitosti
Najpopularnija mesta i plaže su Partheni i Blefouti na severu, Gourna, Kokali i Agia Isidoros na zapadnoj obali ostrva i veliki zaliv Alinda u sredini istočnog dela ostrva, sa plažama Panagies i Krithoni.
Kada se krene dalje prema jugoistoku, dolazi se do lepe luke Agia Marina koja je deset minuta hoda do Platanosa, srca ostrva. Iz Platanosa se može popeti do vrha brda i posetiti čuvena vizantijska tvrđava Panagia, koju je sagradio car Aleksije I Komnin u XI veku.
Na pet minuta hoda južno od Platanosa je živopisno ribarsko selo Panteli, poznato po tavernama, u kojima se može naručiti riba ulovljena tog dana od strane lokalnog stanovništva.
Nešto južnije je predivna plaža Vromolithos. Na udaljenosti od oko 2 km je glavna luka Lerosa, Lakki, odakle polaze trajekti za Pirej, Patmos, Kalimnos, Kos, Simi, Rodos, Nisiros i druga ostrva Dodekaneza.
3 km južno od luke Lakki je najjužnija tačka Lerosa, zaliv Xirokampos sa lepom plažom na kojoj hlad daju stabla tamariske i čuvenom crkvicom Panagia Kavouradina koja je izgrađena u pećini.
Nalazi se na dominantnoj poziciji istočno od Platanosa, na golom brdu Apityki, na nadmorskoj visini od 300 m. Utvrđenje je izgrađeno tokom vizantijskog perioda, na ostacima drevnog utvrđenja Leros. Iskopavanjem na tom lokalitetu pronađena je drevna grobnica, koja datira iz VII veka p.n.e. Tvrđava na brdu je imala za cilj da zaštiti stanovništvo izbeglo iz svojih kuća tokom gusarskih napada i pljačke. U vreme mira stanovnici su boravili u kućama razbacanim oko tvrđave – ostaci oko 180 takvih kuća i dalje su vidljivi.
Unutar zidina tvrđave je Manastir Panagia Kyra (Bogorodica tvrđave), ukrašen brojnim vizantijskim freskama, takođe poseduje zanimljivu kolekciju arheoloških i vizantijskih – crkvenih objekata – ikona, rukopisa, krstionica itd. Izgleda da nema kraja lokalnom predanju i verovanju o čudotvornim moćima ikone Presvete Bogorodice.
Ratni muzej
Muzej se nalazi u mestu Merikia, jedan kilometar zapadno od luke Lakki. Lociran je u tunelu iz Drugog svetskog rata i ima oružje, uniforme i druge predmete iz tog perioda i dokumentaciju o bici kod Lerosa tokom Drugog svetskog rata.
Muzej Bellenis
Smešten je u renomiranom zamku Bellenis, jednoj od najraskošnijih vila u Grčkoj, sagrađenoj između 1925. i 1926. godine. Ovaj muzej je otvoren za javnost, i ima neke zanimljive eksponate sa ostrva, uključujući delove ratnog broda “Kraljica Olga” (Vasilissa Olga) koga su nemački bombarderi potopili 26. septembra 1943. godine. Izložen je i prva ostrvska štamparska mašina.
Crkva Panagia Kavouradina
U Xirokambosu se može posetiti crkva Panagia Kavouradina (Bogorodica rakova). Legenda kaže da se na tom mestu ribar odmah izlečio od ujeda raka na ruci videvši ikonu Bogorodice. U snu mu je žena obučena u crno rekla da vrati ikonu na mesto gde je pronađena i tako je sagrađena crkva.
PLAŽE
Leros ima puno malih i predivnih plaža duž svoje duge obale. Posetioci će naći izolovane ili dobro uređene plaže, od kojih je većina šljunkovita, neke su peščane, a tu su i one sa stenama idealne za skakanje u vodu i ronjenje.
Pored brojnih zaliva i uvala ostrva posetilac će pronaći mnogo malih skrivenih plaža gde može uživati u plivanju, ronjenju i skakanju u vodu. Neke od njih su Crvena plaža na putu ka rtu Katsouni nakon plaže Merkies, plaža Kryfos prekoputa Agia Marine, do koje se može doći samo čamcem, plaža Vourlidia prekoputa naselja Panteli i plaže Kokali i Drymonas severno i južno od plaže Gourna.
Agia Marina:
Lokacija: 1 km severno od Platanosa.
Opis: Agia Marina je popularno letovalište na Lerosu. Čista i šljunkovita plaža okružena je brojnim turističkim sadržajima.
Plaža Papalefteries
Agia Marina je predivno naselje i smatra se delom glavnog grada Lerosa. Spojena je sa naseljima Platanos i Panteli. Poznata je po velikom turističkom prometu, jer je jedna od glavnih luka Lerosa.
Ispred naselja se nalazi prirodni zaliv sa mekim peskom i kristalno čistom vodom. Plaža Agia Marina je veoma lepa i prilikom boravka na Lerosu trebalo bi je posetiti.
Plaža je prilično privilegovana zbog jedinstvenih prirodnih karakteristika. Porodice će sigurno smatrati ovu plažu veoma pogodnom zbog mirnog i šarmantnog pejzaža. Nisu mnogo udaljene plaže Vromolithos, Pandeli i Alinda.
Tonnys (Panteli, Pandeli):
Lokacija: 700 m jugoistočno od Platanosa.
Opis: Ovo je mala uvala sa mirnom vodom u lepom ribarskom selu Panteli.
Slikovita plaža Tonnys nalazi se u zalivu Panteli, gde je i istoimeno prelepo naselje. Tonnys spada u plaže sa najboljom reputacijom, dobro je uređena i raspolaže prirodnom lepotom. Slikovitost predela pojačava ribarska luka, u kojoj se okupljaju brojni lokalni ribari.
Plaža Panteli se u poslednje tri godine razvila u moderno uređenu plažu sa suncobranima, ležaljkama, tuševima i ponudom zabave na vodi. Iz ležaljki se može naručiti osveženje iz obližnjeg kafića.
Posle kafića “Zorbas” plaža je peščana, bez suncobrana i idealna je za porodice. Kafić “Tzoumas” ima besplatne suncobrane. Ko dolazi na plažu jahtom, ima priliku da sa svog plovila skoči u kristalno plavu vodu.
Veliki broj kafana i restorana se nalazi direktno na plaži, a u njima se može uživati u ukusnim jelima i svežoj ribi. Ljubitelji plivanja trebalo bi da izaberu ovo mesto.
Kao zaključak, odlični sadržaji, pogodna lokacija i živopisni izgled čine ovu plažu jedinstvenim mestom za opuštanje.
Vromolithos:
Lokacija: 1 km južno od Platanosa.
Opis: Vromolithos je mirna plaža sa peščanim morskim dnom, okružena ribljim tavernama.
Vromolithos je prelepa uvala jugozapadno od naselja Pandeli. Tokom poslednjih godina područje se turistički razvilo u predeo sa brojnim vilama i ponudom različite vrste smeštaja. I pored toga plaža je zadržala originalni šarm i danas je dobro uređena sa suncobranima i ležaljkama.
Vromolithos je jedna od najlepših plaža Lerosa, na početku sa sasvim plitkom vodom koja posle nekoliko metara iznenada postane duboka; stoga bi trebalo obratiti pažnju na malu decu. Dužina plaže je oko 400 m, a mana je što je prilično uska.
Južni i severni deo plaže je peščani, dok je na najvećem delu plaže šljunak. Glavna karakteristika plaže je kristalna voda. Oko plaže su taverne sa lokalnim specijalitetima.
Xirokambos (Ksirokambos, Ksirokampos):
Lokacija: 7 km južno od Platanosa.
Opis: Xirokambos je mali zaliv na južnoj obali ostrva, sa nekoliko sadržaja i mirnom plažom.
Plaža Xirokambos nalazi se u prirodnom zalivu, 4 km južno od prirodne luke Lakki. To je jedini zaliv na južnoj obali Lerosa, uvučen oko 1700 m od otvorenog mora. U jedinstvenoj topografiji zaliva uočavaju se pećine smeštene na golim padinama brda, koja završavaju na peščanoj plaži sa predivnom kristalno plavom vodom koja privlači turiste, uprkos činjenici da se smatra mirnim mestom.
Xirokambos je popularan među turistima koji dolaze na izlet sa Kalimnosa, i uživaju u mekom zlatnom pesku u okruženju stabala tamariske, koja donose hlad i osveženje. Iz naselja je predivan pogled na planine Kalimnosa i ostrvca koja u blizini kao da iskaču iz mora, kao što su Velona, Mikro i Megalo Glaronisi.
Voda na plaži Xirokambos je toliko kristalna, da se mogu videti neke tačke koje se nalaze na 45 m dubine! Xirokambos takođe nudi široko dozvoljeno područje za ronioce od rta Soumari do rta Mavros Kavos, odnosno od zaliva Xirokambos do zaliva Diapori.
Turisti mogu pronaći brojne škole ronjenja u ovom području. Uprkos ponudi zabave na vodi, plaža Xirokambos je pretežno mirna. Na kraju plaže je crkvica Panagia Kavouradena i Paleokastro, gde turisti mogu posetiti ruševine drevne tvrđave. U blizini ima mnogo taverni i čuveni kamp.
Sve u svemu, Xirokambos je predivna destinacija za kupanje i uživanje u brdovitom reljefu i mirnom okruženju.
Koulouki:
Lokacija: 4 km južno od Platanosa.
Opis: Koulouki je plaža najbliža naselju Lakki, a nalazi se samo nekoliko metara od luke.
Istočni deo plaže je imao tanak sloj peska i stabla eukaliptusa. Nažalost, morske struje su isprale pesak ispod bara “Koulouki”. Pored ove plaže Koulouki je mala slikovita plaža Yacht federacije.
Plaža je smeštena u prirodnom zalivu Lakki. Dužina zaliva je 3,5 km, a maksimalna širina je oko 1,5 km, s tim da je ulaz u zaliv širok samo 500 m, što doprinosi dobroj zaštiti luke od vetrova.
Merikia (Merkies):
Lokacija: 5 km južno od Platanosa.
Opis: Merikia je mirna plaža veoma blizu luke Lakki. Plaža nije uređena i predstavlja mirnu sredinu za kupanje.
Merikia je mirna šljunkovita plaža okružena stablima tamariske, sa pogledom na široki prirodni zaliv Lakki. Pošto je more uvek plavo i čisto, moguće je posmatrati ribe i kamenčiće rasute po morskom dnu. Zbog blizine luke Lakki, Merikia je idealno područje za uživanje u tradicionalnim ribljim specijalitetima, u tavernama pored mora. Plaža je omiljena kod meštana.
Merikia je cenjena kod ljubitelja prirode i onih koji traže samoću i opuštajuće trenutke. Veoma blizu je Koulouki, jedna od najpoznatijih plaža Lerosa. Do plaže Merikia nije teško doći, većina turista obično dolazi pešice sa susednih plaža ili iz luke. Takođe tu prolaze neke od redovnih autobuskih linija, koje povezuju lokacije na ostrvu (nisam baš siguran u verodostojnost ovog podatka).
Kokkina-Porcelana:
Lokacija: 7 km jugozapadno od Platanosa.
Opis: Ovo je nudistička plaža u zalivu Lakki, udaljena oko 3,5 km od naselja Lakki.
Do plaže postoji asfaltni put, izuzev poslednjih 250 m, kada se vozi po zemljanom putu.
U blizini plaže nalazi se crkvica Agios Spiridonas.
Gourna (Gurna):
Lokacija: 5 km zapadno od Platanosa.
Opis: Gourna je mirna plaža na zapadnoj obali ostrva. Zaliv štiti plažu od jakih vetrova.
Gourna je najveći zaliv na zapadnoj obali Lerosa. U njemu se smestila jedna od najdužih peščanih plaža na ostrvu. Područje je turistički manje razvijeno u odnosu na letovališta na istočnoj obali ostrva, tako da je idealno za one koji traže malo opuštanja. Sastoji se od tamnog peska i plitkog kristalno čistog mora.
Na plaži su suncobrani, ležaljke, restorani i kafići u kojima se može opustiti posle kupanja.
Do plaže postoji asfaltni put, a najbrže se stiže kada se sa puta Alinda – Aerodrom skrene na prvom kružnom toku.
Južno od Gourne nalazi se plaža Drymonas, praktično na drugom kraju istog zaliva.
Kokali:
Lokacija: 5 km zapadno od Platanosa.
Opis: Severno od plaže Gourna nalazi se izuzetno zanimljiva i čudna plaža Kokali. Na udaljenosti od oko sto metara od obale iz mora se izdiže greben i proteže se skoro celom širinom zaliva (oko 350 m).
Ne mogu da se setim da u Grčkoj postoji plaža slična ovoj. Nije poznato kakvo je morsko dno na ovoj plaži.
Oko 1 km od ove plaže nalazi se živopisna crkvica Agios Isidoros, sagrađena na ostrvcetu nedaleko od obale (vidi se na slici plaže u daljini). Slika crkvice nalazi se na naslovnoj strani.
Agia Kioura:
Lokacija: 8 km severozapadno od Platanosa.
Opis: Nalazi se oko 1300 m severno od naselja Partheni. Ime je dobila po istoimenoj crkvici do koje postoji asfaltni put, a plaža je oko 300 m dalje i taj deo puta nije asfaltiran.
Blefoutis (Blefuti):
Lokacija: 8 km severozapadno od Platanosa.
Opis: Blefoutis je lepa plaža na severnoj obali ostrva, relativno blizu aerodroma. Nalazi se u području koje nije mnogo turistički razvijeno, tako da nudi obilje mira.
Plaža Blefoutis leži u istoimenoj prirodnoj uvali, u većem zalivu Plakouti na severnoj obali Lerosa. Preciznija pozicija plaže je 1 km istočno od naselja Partheni. Ova plaža sa sitnim šljunkom gleda na zaliv i izlaz na otvoreno more, veoma je mirna i slikovita, sa stablima tamariske koja je okružuju. U stvari, Blefoutis je jedna od najmirnijih plaža, zajedno sa plažama Krifo i Vromolithos. More na plaži poseduje tipične grčke karakteristike, što znači da je kristalno i tamno plavo. Na plaži ima suncobrana i ležaljki.
Činjenica da leži u predivnoj uvali omogućava joj da bude zaklonjena od vetrova. Zaklonjena lokacija takođe doprinosi tome da talasi na plaži nisu toliko visoki kao na nekim drugim grčkim plažama. Negde u blizini plaže nalazi se spomenik podignut u znak sećanja na tužne događaje iz Drugog svetskog rata. To je veliki top, koji je koristio sačmu, dobro je očuvan i može se pronaći nakon šetnje do drugog dela plaže. U pogledu sadržaja, na plaži se nalazi veoma dobra taverna “Artemis”, a njen specijalitet je sveža riba.
Iako ova plaža nije mnogo posećena, jedna je od najboljih na Lerosu zajedno sa plažama Pandeli, Alinda, Panagies, Agios Isidoros, Agia Marina, Krithoni, Merikia, Xirokambos i Gourna.
Do plaže se lako dolazi, budući da postoji asfaltni put.
Kryfos (Krifo):
Lokacija: Na severoistočnoj obali.
Opis: Krifo je jedina plaža na Lerosu kojoj je moguće prići samo sa strane mora. Nalazi se oko 1700 m severoistočno od Alinde, odnosno oko 600 m severoistočno od plaže Dioliskaria. Iako rastojanje nije veliko, zbog strmog terena ne postoji staza između dve plaže.
Dioliskaria (Dyo Lisgaria, Dyo Liskaria):
Lokacija: 4,5 km severno od Platanosa.
Opis: Dioliskaria je izolovana plaža u severnom delu zaliva Alinda. Idealno je mesto za uživanje u potpunoj privatnosti.
Zajedno sa susednom plažom Panagies locirana je u severnom delu zaliva Alinda. Na plaži Dioliskaria postoje suncobrani i ležaljke, a takođe restorani i barovi.
Plaža Dioliskaria ima udobne sadržaje za turiste i uspela je da ostane netaknuta tokom vremena. Kristalno plava voda, čista duga obala sa zlatnim peskom i sitnim šljunkom, i prirodni kontrast koji stvaraju zelenilo i plavo nebo komponuju neverovatan pejzaž ove plaže. Koliko se vidi sa slike, morsko dno zadaje probleme kupačima, budući da je stenovito.
Kao i na većini plaža na Lerosu, i na plaži Dioliskaria nema prevelike gužve i posetioci mogu i dalje uživati u njenoj netaknutoj prirodnoj lepoti. Iznad plaže su poređane taverne i restorani.
Kod ove plaže se završava asfaltni put, tako da je vrlo jednostavno doći do nje.
Panagies:
Lokacija: 4 km severno od Platanosa.
Opis: Vrlo mala, dugačka samo pedesetak metara, i uska plaža na putu koji povezuje naselje Alinda i plažu Dioliskaria, od koje je udaljena samo 350 m.
Alinda:
Lokacija: 3 km severozapadno od Platanosa.
Opis: Obilje turističkih sadržaja i barova okružuju ovu dugu plažu. Uređena i peščana, plaža Alinda privlači veliki broj posetilaca svakog leta.
Alinda je sa 750 m najduža plaža Lerosa, ali je kao i skoro sve na plaže na Lerosu uska. Ujedno je jedno od najbolje uređenih područja sa brojnim sadržajima, rekreativnim aktivnostima, ponudom zabave na vodi (jedrenje na dasci, vožnja sandolina), prodavnicama i ribljim tavernama.
Plaža se nalazi na samo nekoliko minuta hoda od naselja i sastoji se od mekog peska i kristalne vode. Borovi se šire oko peščane obale i pružaju lep hlad. Oni koji žele da izbegnu letnju vrevu mogu da odu do neke od peščanih uvala razbacanih oko glavne plaže, kao što je romantična plaže Krifo.
Krithoni:
Lokacija: 1,5 km severozapadno od Platanosa.
Opis: Krithoni je lepo i mirno naselje gde se može opustiti i odmoriti mozak u bilo koje doba dana.
Krithoni se nalazi između naselja Alinda i Agia Marina. Od Alinde je udaljen 700 m, a od luke Agia Marina udaljen je 500 m. Naselje se široko proširilo od mora do brda. Smešteno je u jednom od najzelenijih oblasti na ostrvu, sa živopisnim kućama, brojnim crkvama, noćnim klubovima i restoranima.
60 m od plaže nalazi se hotel “Nefeli” dizajniran u skladu sa tradicionalnom arhitekturom i sastoji se od šest dvospratnih zgrada.