Bahame (engleski The Bahamas) ili zvanično Komonvelt Bahama (engleski Commonwealth of The Bahamas), poznati i kao Bahamska ostrva ili Bahami (ovaj naziv ću ja koristiti) su ostrvska država unutar Lukajanskog arhipelaga Zapadne Indije u severnom Atlantiku. Bahami zauzimaju 97% kopnene površine Lukajanskog arhipelaga (preostala 3% su ostrva Terks i Kejkos) i na njima živi 88% stanovništva arhipelaga. Ostrvska država se sastoji od preko 3.000 ostrva, sprudova i ostrvca u Atlantskom okeanu, koja su rasuta severno od Kube, severozapadno od ostrva Hispaniola i britanske prekomorske teritorije Terks i Kejkos, jugoistočno od poluostrva i američke države Floride i istočno od Florida Keys. Glavni grad Bahama je Nassau na ostrvu New Providence. Bahami su stekli nezavisnost 1973. godine, a prethodnbo su od 1718. godine bili britanska krunska kolonija.

Ime Bahami je izvedeno od lukajanskog imena Bahama ('veliko gornje srednje ostrvo'), koje koristi domorodački narod Taino za ostrvo Grand Bahama. Turistički vodiči često navode da ime potiče od španskog baja mar ('plitko more'). Alternativno, može da potiče od Guanahani, lokalnog imena nejasnog značenja. Bahami su se prvi put pojavili na Torinskoj mapi iz približno 1523. godine, a Bahama se prvobitno odnosila samo na Grand Bahamu.

Zastava Bahama usvojena je 1973. godine. Njene boje simbolizuju snagu naroda Bahama; njen dizajn odražava aspekte prirodnog okruženja (sunce i more) i ekonomski i društveni razvoj. Grb Bahama sadrži štit sa nacionalnim simbolima kao središnjom tačkom. Štit je podržan od ribe marlina i flaminga, koji su nacionalne životinje Bahama. Flamingo se nalazi na kopnu, a marlin na moru, što ukazuje na geografiju ostrva. Na vrhu štita je školjka, koja predstavlja raznovrstan morski život u lancu ostrva. Školjka se oslanja na šlem. Ispod ovoga je štit, čiji je glavni simbol brod Kristifora Kolumba "Santa Maria", prikazan kako plovi ispod sunca. U dnu, ispod štita je transparent na kome je nacionalni moto:

Forward, Upward, Onward Together, što znači Napred, više, dalje zajedno.

Zastava i grb Bahama

Geografija

Kopnena masa koja čini ono što su današnji Bahami, leži u severnom delu regiona Velikih Antila i veruje se da je nastala pre 200 miliona godina kada je počela da se odvaja od superkontinenta Pangea. Pleistocensko ledeno doba pre oko 3 miliona godina imalo je dubok uticaj na formiranje arhipelaga. Bahami se sastoje od lanca ostrva koja se prostiru na oko 850 km u Atlantskom okeanu. Leži između geografskih širina 20° i 28° N i geografskih dužina 72° i 80° W. Najbliža susedna kopna su kubansko ostrvce Cayo Confites (22 km južno od spruda Cay Lobos), Terks i Kejkos (48 km severoistočno od ostrva Little Inagua), SAD, odnosno grad Miami (83 km zapadno od ostrva North Bimini) i haićansko ostrvo Tortuga (104 km južno od ostrva Great Inagua).

Bahami su sačinjeni od oko 700 ostrva i 2.400 sprudova (od kojih je 30 naseljeno) sa ukupnom površinom kopna od 13.878 km². Međutim, zbog brojnih ostrva rasutih širom Atlantskog okeana Bahami imaju 41. po veličini ekskluzivnu ekonomsku zonu od 654.715 km². Dužina obale je 3.542 km.

Na severozapadu je ostrvska grupa Bimini. Severno je ostrvo Grand Bahama, na kome se nalazi Freeport, drugi po veličini grad države. Ostrvo Great Abaco je istočnije. Skroz na jugu se nalazi Great Inagua, drugo po veličini ostrvo Bahama. Ostala značajnija ostrva su Eleuthera, Cat Island, Rum Cay, Long Island, Acklins, San Salvador Island, Exuma, Berry Island, Crooked Island i Mayaguana. Nassau je glavni i najveći grad Bahama, a lociran je na ostrvu New Providence. Najveće ostrvo je North Andros. Uostalom evo spiska 15 najvećih ostrva površine preko 100 km²: North Andros 3.439 km², Great Inagua 1.543 km², South Andros 1.447 km², Grand Bahama 1.373 km², Great Abaco 1.144 km², Eleuthera 457 km², Long Island 448 km², Cat Island 389 km², Acklins 389 km², Mayaguana 280 km², Crooked Island 238 km², New Providence 207 km², San Salvador 163 km², Great Exuma 158 km² i Little Inagua 130 km². Kao što se vidi, pet ostrva ima površinu preko 1.000 km².

Sva ostrva su niska i ravna, sa grebenima koji se obično uzdižu ne više od 15 do 20 m. Najviša tačka u zemlji je brdašce pretenciozno nazvano planinom Mount Alvernia (ranije Como Hill) na ostrvu Cat Island na 64 m (po drugim izvorima 63 m). Recimo, ostrvo New Providence, na kome se nalazi glavni grad Nassau, dostiže maksimalnu nadmorsku visinu od samo 37 m.

Zemlja sadrži tri kopnena ekoregiona: bahamske suve šume, tropska šuma bahamskog bora i bahamske mangrove.

                        Pinus caribaea var. šuma bahamensis, u unutrašnjosti ostrva South Andros

Ostrva su površinske projekcije dve potopljene okeanske karbonatne platforme Bahamske banke - Male Bahamske banke i Velike Bahamske banke. Zemljište na Bahamima ima temelje od fosilnih korala, ali veliki deo stene je oolitni krečnjak; kamen je nastao raspadom koralnih grebena i školjki. Zemljište je prvenstveno ili stenovito ili mangrova močvara. Nisko žbunje pokriva veći deo površine. Borovi se nalaze na četiri severna ostrva: Grand Bahama, Great Abaco, New Providence i Andros. Na nekim od južnih ostrva raste nisko tropsko tvrdo drvo. Iako ima veoma plodne zemlje, ona je u veoma tankom sloju. Na Bahamima se nalazi samo nekoliko slatkovodnih jezera, a jedina reka je na ostrvu Andros.

Generalno se smatra da su Bahami nastali pre otprilike 200 miliona godina, kada je Pangea počela da se raspada. U današnje vreme opstaje kao arhipelag koji sadrži preko 700 ostrva i sprudova, okruženih različitim koralnim grebenima. Debljina krečnjaka ispod Velike Bahamske banke preko 4,5 km, a taložio se od perioda krede, a možda i jure. Kako se krečnjak taložio u plitkoj vodi, jedini način da se objasni ovaj masivni stub je procena da se cela platforma slegla pod sopstvenom težinom brzinom od otprilike 3,6 cm za 1.000 godina. 

Rast korala je bio veći kroz tercijar, sve do početka ledenog doba, pa su te naslage obilnije ispod dubine od 36 m. U stvari, drevni izumrli greben postoji pola kilometra dalje od današnjeg, 30 m ispod nivoa mora. 

Trošenje krečnjaka u rastvoru rezultira topografijom "bahamskog krša". U ovo spadaju rupe, plave rupe (kao što je Dean's Blue Hole), vrtače, podvodne stene kao što je Bimini Road ("pločnik Atlantide", podvodna formacija stena blizu ostrva North Bimini; sastoji se od pravilno poređanih pravougaonih kamenih blokova u dužini od oko 800 m; budući da nalikuje na kamenu strukturu načinjenu ljudskom rukom, nastale su brojne teorije kako se radi o potopljenom putu, zidu ili sličnoj veštački nastalnoj građevini, ali za takve tvrdnje nedostaju konkretni dokazi), krečnjačku koru, pećine zbog nedostatka reka i morske pećine. Nekoliko plavih rupa je poređano duž linije raseda South Androsa. Plimne ravnice i plimni potoci su uobičajeni.

                                                   Bimini Road

Klima na Bahamima je uglavnom tropska klima savane, sa toplim i vlažnim letom i hladnom i suvom zimom. Mala geografska širina, topla Golfska struja i mala nadmorska visina daju Bahamima toplu klimu bez zime.

Kao i kod većine tropskih klima, sezonske padavine prate sunce, a leto je najvlažnija sezona. Temperaturna razlika između najtoplijeg i najhladnijeg meseca na većini Bahamskih ostrva je samo 7°C. Svakih nekoliko decenija temperatura može pasti ispod 10°C na nekoliko sati kada se pojavi hladan talas sa severnoameričkog kopna, međutim na Bahamskim ostrvima nikada nije zabeležen mraz ili led. Samo jednom u istoriji zabeležen je sneg je u vazduhu bilo gde na Bahamima, a to se dogodilo u Freeportu 19. januara 1977. godine, kada je nakratko padala susnežica. Bahami su najčešće sunčani i suvi tokom dužeg vremenskog perioda, a prosečno ima više od 3.000 sunčanih sati ili 340 dana sunčeve svetlosti godišnje.

Po podacima meteorološke stanice na međunarodnom aerodromu u gradu Nassau za period od 1980-2012. godine prosečna dnevna temperatura bila je 25,2°C. Najtopliji meseci su jul i avgust sa 28,5°C, a najhladniji je januar sa 21,6°C. Apsolutni minimum je bio 6°C, a maksimum 39,9°C. Padavina je najviše bilo u junu, zatim slede avgust i septembar, a najsušniji meseci su decembar, januar i februar, kada ima samo oko 50 mm padavina. Godišnja količina padavina bila je oko 1.380 mm.

Temperatura mora se kreće od 23-28°C.

Vetrovi su pretežno istočni tokom cele godine, ali imaju tendenciju da postanu severoistočni od oktobra do aprila i jugoistočni od maja do septembra. Ovi vetrovi retko imaju brzinu preko 7 m/s, osim u sezoni uragana. Iako sezona uragana zvanično traje od juna do novembra, većina uragana na Bahamima se dešava od jula do oktobra. Tropske oluje i uragani povremeno utiču na Bahame. 1992. godine uragan Andrew prošao je preko severnog dela Bahama, a uragan Floyd je prošao blizu istočnih delova Bahama 1999. godine. Uragan Dorian 2019. godine prošao je preko arhipelaga destruktivnom snagom kategorije 5 sa ​​stalnim vetrom od 300 km/h i udarima do 350 km/h, postajući najjači tropski ciklon u istoriji koji je pogodio severozapadna ostrva Grand Bahama i Great Abaco. Poginulo je 200-300 osoba (tačan broj nije utvrđen), a na zgradama, kućama i čamcima bilo je katastrofalnih oštećenja, a ponekad i potpunog uništenja. Preliminarna procena štete glasila je 7 milijardi dolara.

Hope Town (Elbow Cay)  nakon prolaska uragana Dorian

Najviše padavina bilo je tokom uragana Noel 2007. godine (747 mm na Long Islandu), zatim tokom uragana Dorian (580 mm u Hope Townu) i tokom uragana Matthew 2016. godine (500 mm u naselju Matthew Town, ostrvo Inagua).

Istorija

Prvi stanovnici Bahama bili su narod Taino, koji su se doselili na nenaseljena južna ostrva sa Hispaniole i Kube oko IX do XI veka n.e; postali su poznati kao Lukajanski narod. Procenjuje se da je njih 30.000 naseljavalo Bahame u vreme dolaska Kristifora Kolumba 1492. godine.

Kolumbovo prvo kopno u onome što je za Evropljane predstavljalo “novi svet” bilo je na ostrvu koje je nazvao San Salvador (poznato Lukajancima kao Guanahani). Iako postoji opšti konsenzus da se ovo ostrvo nalazi na Bahamima, na koje se tačno ostrvo Kolumbo iskrcao je predmet naučne debate. Neki istraživači veruju da je to današnje ostrvo San Salvador (ranije poznato kao Watling’s Island), koje se nalazi na jugoistoku Bahama, dok alternativna teorija tvrdi da se Kolumbo iskrcao na jugoistoku na Samana Cay, prema proračunima koje je 1986. godine napravio urednik National Geographica Joseph Judge, na osnovu Kolumbovog dnevnika. Na prilaznom ostrvu, Kolumbo je uspostavio prvi kontakt sa Lukajancima i razmenio robu sa njima, polažući pravo na ostrva za krunu Kastilje, pre nego što je nastavio da istražuje veća ostrva Velikih Antila.

Ugovor iz Tordesillasa iz 1494. godine teoretski je podelio nove teritorije između Kraljevine Kastilje i Kraljevine Portugalije, stavljajući Bahame u špansku sferu; međutim, oni su na terenu malo učinili da to potvrde. Španci su ipak eksploatisali domorodački narod Lukajance, od kojih su mnogi bili porobljeni i poslani na Hispaniolu na prinudni rad. Robovi su bili u teškim uslovima i većina je umrla od bolesti na koje nisu imali imunitet; polovina Taina je umrla samo od malih boginja. Kao rezultat ovih pljački, stanovništvo Bahama je značajno smanjeno.

Prikaz Kolumbovog prvog iskrcavanja na ostrvo koje je on nazvao San Salvador, 12. oktobra 1492. godine

Englezi su izrazili interesovanje za Bahame još 1629. godine. Međutim, prvi engleski doseljenici su stigli na ostrva tek 1648. godine. Poznati kao Eleuterijski avanturisti i predvođeni Williamom Sayleom, migrirali su sa Bermuda tražeći veću versku slobodu. Ovi engleski puritanci osnovali su prvo trajno evropsko naselje na ostrvu koje su nazvali Eleuthera, na grčkom sloboda. Kasnije su naselili New Providence, nazvavši ga Sayle's Island. Međutim, život se pokazao težim nego što su očekivalo, i mnogi su - uključujući Saylesa - odlučili da se vrate na Bermude. Da bi preživeli, preostali doseljenici bavili su se spasavanjem robe iz olupina.

Kralj Čarls II je 1670. godine dodelio ostrva lordovima koji su bili vlasnici Karolina u Severnoj Americi. Oni su iznajmili ostrva od kralja sa pravom trgovine, ubiranja poreza, imenovanjem guvernera i upravljanjem zemljom iz svoje baze na New Providenceu. Piraterija i napadi neprijateljskih stranih sila bili su stalna pretnja. 1684. godine španski korsar Juan de Alcon izvršio je napad na glavni grad Charles Town (kasnije preimenovan u Nassau), a 1703. godine zajednička francusko-španska ekspedicija je nakratko zauzela Nassau tokom Rata za špansko nasleđe (1701-1715).

Tokom tog perioda Bahami su postali raj za gusare, uključujući Crnobradog (oko 1680-1718). Da bi stavila tačku na "republiku gusara" i uspostavila urednu vladu, Britanija je 1718. godine proglasila Bahame krunskom kolonijom, koju su nazvali "Bahamska ostrva" sa guvernerom Woodsom Rogersom. Posle teške borbe uspeo je da suzbije piratstvo. 1720. godine Španci su napali Nassau tokom Rata četvornog saveza (1718-1720). 1729. godine osnovana je lokalna skupština, a britanski naseljenici dobili su određeni stepen samouprave. 

Tokom američkog rata za nezavisnost krajem XVIII veka, ostrva su postala meta napada američkih pomorskih snaga. Američka mornarica je 1776. godine na nekoliko dana okupirala Nassau. 1782. godine španska flota se pojavila kod obale Nassaua, a grad se predao bez borbe. Kasnije, u aprilu 1783. godine, tokom posete britanskog princa Vilijama (kasnije je postao kralj Vilijam IV) Luisu de Unzagi u njegovoj rezidenciji u Havani, sklopljen je sporazum o razmeni zatvorenika i takođe su se bavili nacrtom Pariskog ugovora (1783), po kome bi nedavno osvojeni od strane Španije Bahami bili zamenjeni za istočnu Floridu.

Marinci se iskrcavaju na New Providence tokom Bitke za Nassau 1776. godine

Nakon što su SAD postale nezavisne, Britanci su preselili oko 7.300 lojalista sa svojim afričkim robovima na Bahame, od čega 2.000 iz Njujorka i najmanje 3.200 iz istočne Floride. Većina izbeglica preseljenih iz Njujorka prethodno je pobegla iz drugih kolonija, kao što je Zapadna Florida, koju su Španci zauzeli tokom rata. Vlada je dala zemljište plantažerima kako bi im nadoknadila gubitke na kontinentu. Ovi lojalisti osnovali su plantaže na nekoliko ostrva i postali su politička snaga u prestonici. "Evropski" Amerikanci bili su brojniji od afroameričkih robova koje su doveli sa sobom, a i od do tada prisutnih etničkih Evropljana, koji su tako postali manjina na svojoj teritoriji.

1807. godine donet je Zakon o zabrani trgovini robljem u britanskim posedima, uključujući Bahame. Ujedinjeno Kraljevstvo je izvršilo pritisak na druge zemlje koje se bave trgovinom robljem da takođe ukinu trgovinu robljem i dalo je Kraljevskoj mornarici pravo da na otvorenom moru presreće brodove koji prevoze robove. Hiljade Afrikanaca koje je Kraljevska mornarica oslobodila na taj način preseljeno je na Bahame.

Tokom Seminolskih ratova na Floridi dvadesetih godina XIX veka stotine severnoameričkih robova pobeglo je sa južnog dela Floride na Bahame. Naselili su se uglavnom na ostrvu Andros, gde su osnovali selo Red Bays (crveni zalivi). Prema izjavama očevidaca, 300 je pobeglo u masovnom begu 1823. godine, uz pomoć Bahamaca u 27 jedrilica, dok su ostali koristili kanue. Ovo je obeleženo 2004. godine velikom tablom u Državnom parku “Bill Baggs Cape Florida” (na slici). Neki od njihovih potomaka u Red Baysu nastavljaju afričku tradiciju u pravljenju korpi i obeležavanju grobova.

1818. godine Ministarstvo unutrašnjih poslova u Londonu presudilo je da će "svaki rob doveden na Bahame izvan Britanske Zapadne Indije biti oslobođen". To je dovelo do toga da je od 1830-1835. godine oslobođeno ukupno skoro 300 porobljenih ljudi u vlasništvu američkih državljana. Američki brodovi Comet i Encomium koji su se koristili u američkoj internoj trgovini robljem, doživeli su brodolom kod ostrva Abaco u decembru 1830. godine, odnosno februaru 1834. godine. Britanski kolonijalni zvaničnici su oslobodili robove, uprkos protestu Amerikanaca. Na dva broda bilo je 213 robova. Ujedinjeno Kraljevstvo je 1855. godine platilo odštetu Sjedinjenim Državama za ta dva slučaja,  kada je rešeno nekoliko slučajeva kompenzacije između dve zemlje.

Ropstvo je u Britanskoj imperiji ukinuto 1. avgusta 1834. godine. Od 1830-1842. godine oslobođeno je ukupno 447 robova koji su pripadali američkim državljanima, što je povećalo napetost između Sjedinjenih Država i Ujedinjenog Kraljevstva. Oni su sarađivali u patrolama na suzbijanju međunarodne trgovine robljem. Međutim, SAD su bile zabrinute za stabilnost svoje velike domaće trgovine robljem i tvrdile su da Ujedinjeno Kraljevstvo ne bi trebalo da tretira američke domaće brodove koji su pod prinudom došli u njene kolonijalne luke kao deo međunarodne trgovine robovima. Sjedinjene Države su se brinule da bi to podstaklo veći broj pobuna robova na trgovačkim brodovima.

Tokom Američkog građanskog rata šezdesetih godina XIX veka ostrva su nakratko dospela u fokus za probijanje pomorske blokade kojom su pomagali Konfederaciji.

Skica Bahama (1884)

Prve decenije XX veka bile su teške za mnoge Bahamce, zbog stagnirajuće privrede i široko rasprostranjenog siromaštva. Za život se zarađivalo prvenstveno poljoprivredom i ribolovom.

U avgustu 1940. godine vojvoda od Vindzora (nekadašnji kralj Edvard VIII) imenovan je za guvernera Bahama. U koloniju je stigao sa suprugom. Iako obeshrabreni stanjem u Domu Vlade, “pokušali su da izvuku najbolje iz loše situacije”. Nije uživao na toj poziciji i nazvao je ostrva “trećerazrednom britanskom kolonijom”. Otvorio je lokalni parlament 29. oktobra 1940. godine. Par je tog novembra posetio “spoljna ostrva” na jahti Axela Wennera-Grena, što je izazvalo kontroverzu. Britansko ministarstvo inostranih poslova se oštro protivilo jer su ih obaveštajne službe Sjedinjenih Država obavestile da je Wenner-Gren blizak prijatelj komandanta Luftwaffea Hermana Geringa.

Vojvoda je tada bio hvaljen za svoje napore u borbi protiv siromaštva na ostrvima. Međutim, biografija Philipa Zieglera iz 1991. godine opisuje ga kao osobu koja je imala prezir prema Bahamcima i drugim neevropskim narodima Carstva. Pohvaljen je zbog rešenja građanskih “nemira u punom obimu” koji su izbili zbog niskih plata u Nassauu u junu 1942. godine. Ziegler je napisao da je vojvoda za pobunu okrivio komuniste i ljude centralnoevropskog jevrejskog porekla, koji su obezbedili poslove kao izgovor za njihovo odlaganje. Vojvoda je dao ostavku na funkciju 16. marta 1945. godine.

Zgrada Parlamenta

Savremeni politički razvoj Bahama započeo je posle Drugog svetskog rata. Prve političke stranke formirane su pedesetih godina XX veka, široko podeljene po etničkim linijama. Jedna je predstavljala Bahamce engleskog porekla (nezvanično poznata kao “Bay Street Boys”, dok je druga predstavljala crnačko-bahamsku većinu.

Novi ustav koji Bahamima dao unutrašnju autonomiju stupio je na snagu 7. januara 1964. godine, a prvi premijer je postao Roland Simonette. 1967. godine Lynden Pindling postao je prvi crnački premijer Bahamske kolonije; 1968. godine naziv funkcije je promenjen u predsednika vlade. Sledeće godine Pindling je najavio da će Bahami tražiti punu nezavisnost. Novi ustav koji Bahamima daje povećanu kontrolu nad sopstvenim poslovima usvojen je 1968. godine.

Vlada Ujedinjenog Kraljevstva dala je nezavisnost Bahamima 20. juna 1973. godine. Naredba je stupila na snagu 10. jula 1973. godine, kada je princ Čarls predao zvanične dokumente premijeru Pindlingu. Ovaj datum se sada slavi kao Dan nezavisnosti zemlje. Istog dana Bahami su se pridružili Komonveltu.  Milo Batler je imenovan za prvog generalnog guvernera Bahama (zvanični predstavnik kraljice Elizabete II) ubrzo nakon proglašenja nezavisnosti.

Ubrzo nakon nezavisnosti, Bahami su se pridružili Međunarodnom monetarnom fondu i Svetskoj banci 22. avgusta 1973. godine, a kasnije Ujedinjenim nacijama 18. septembra 1973. godine.

Politički, u prve dve decenije nezavisnosti dominirala je Pindlingova partija, koji je nizala izborne pobede. Optužbe o korupciji, vezama sa narko kartelima i finansijskim malverzacijama unutar bahamske vlade nisu umanjile Pindlingovu popularnost. U međuvremenu, privreda je prošla kroz period dramatičnog rasta potaknutog razvojem turizma i ofšor finansijama, značajno podižući životni standard na ostrvima. Ekonomija Bahama u procvatu dovela je do toga da su postali privlačna za imigrante, pre svega sa Haitija.

U septembru 2019. godine uragan Dorian kategorije 5 razorio je severozapadne Bahame, ostrva Abaco i Grand Bahamu. Uragan je naneo štetu od najmanje 7 milijardi dolara, 50 osoba je poginulo, dok se 1.300 osoba i dalje vodi kao nestalo.

Stanovništvo

Bahami su administrativno podeljeni na 32 distrikta, koji predstavljaju sistem lokalne uprave. Izuzetak je ostrvo New Providence (na kome živi 70% stanovništva) kojim direktno upravlja centralna vlada. Bahamski parlament je 1996. godine usvojio Zakon o lokalnoj upravi čiji je da se omogući izabranim liderima da upravljaju i nadgledaju poslove svojih okruga bez mešanja centralne vlade.

Prema popisu iz 2022. godine Bahami su imali 399.314 stanovnika, od čega je 25,9% bilo do 14 godina starosti, 67,2% od 15 do 64 godine i 6,9% starije od 65 godina. Najnaseljenija ostrva su New Providence, na kome živi skoro 75% stanovništva (296.522 stanovnika) i na kome se nalazi glavni i najveći grad Nassau i Grand Bahama (47.475 stanovnika), na kome je drugi po veličini grad Freeport. Ukupno ima 15 gradova sa preko 1.000 stanovnika, a to su još West End (13.577, Grand Bahama), Coopers Town (9.948, Abaco), Marsh Harbour (6.283, Abaco), High Rock (3.995, Grand Bahama), Freetown (3.138, Eleuthera), George Town (2.488, Exuma), Andros Town (2.443, Andros), Clarence Town (1.786, Long Island), Spanish Wells (1.341, Eleuthera), Arthur’s Town (1.175, Cat Island), Dunmore Town (1.173, Eleuthera), Alice Town (1.131, Bimini) i Rock Sound (1.075, Eleuthera).

Distrikti Bahama

Gustina naseljenosti je veoma mala i iznosi manje od 30 stanovnika/km².

Sredinom XIX veka broj stanovnika Bahama bio je oko 27.500. Početkom XX veka broj stanovnika je prešao 50.000, a granica od 100.000 stanovnika dostignuta je 1958. godine. Bilo je potrebno 2,5 veka da se dostigne ta brojka, a zatim samo 20 godina da se broj stanovnika udvostruči. Najveći porast broja stanovnika zabeležen je od 1953-1963. godine kada je iznosio preko 50%! Do 300.000 stanovnika stiglo se 2001. godine, dakle nakon 23 godine. A za novih 100.000 stanovnika bilo je potrebno ponovo 20 godina.

Prema popisu iz 2010. godine 90,6% stanovništva se izjasnilo kao crnci, 4,7% belci i 2,1% mešoviti (afrički i evropski). Tri veka pre toga, 1722. godine kada je obavljen prvi zvanični popis stanovništva Bahama, 74% stanovništva je bilo poreklom iz Evrope, a 26% poreklom iz Afrike.

Od ere kolonijalnih plantaža Afrikanci ili Afro-Bahamci su bili najveća etnička grupa na Bahamima, čije je primarno poreklo bilo u zapadnoj Africi. Prvi Afrikanci koji su stigli na Bahame bili su oslobođeni robovi sa Bermuda; stigli su sa Eleuteranskim avanturistima u potrazi za novim životom.

Haićanska zajednica na Bahamima takođe je uglavnom afričkog porekla i broji oko 80.000 ljudi (što znači 20% stanovništva). Zbog izuzetno velike imigracije Haićana, vlada Bahama je krajem 2014. godine počela da deportuje ilegalne Haićanske imigrante u njihovu domovinu.

Belo stanovništvo Bahama su uglavnom potomci engleskih puritanaca pristigli 1649. godine i američkih lojalista koji su bežeći od Američkog rata za oslobođenje stigli 1783. godine. Većina lojalista se naselila na ostrva Abaco. Izraz belac (white) se obično koristi za opis Bahamaca engleskog porekla, kao i nekih Afro-Bahamaca svetle puti. Ponekad Bahamci koriste izraz Conchy Joe za ljude engleskog porekla. Međutim, generalno, Bahamci se identifikuju kao belci ili crnci, slično kao u SAD.

Mali deo evrobahamske populacije su grčki Bahamci, poreklom od grčkih radnika koji su došli da pomognu u razvoju spužvarstva u XX veku. Oni čine manje od 2% stanovništva nacije, ali su i dalje sačuvali svoju posebnu grčko-bahamsku kulturu.

Stanovništvo ostrva je pretežno hrišćansko, pri čemu protestanti čine 80%, a rimokatolici 14,5% stanovništva. Jevreji na Bahamima imaju istoriju koja datira još od Kolumbovih ekspedicija, gde se veruje da je Luis De Torres, prevodilac i član Kolumbove stranke, bio tajni Jevrejin. Danas postoji, prema podacima iz popisa, mala zajednica sa oko 200 članova, iako se prema nekim procenama ova brojka penje na 300. Muslimani su takođe prisutni u manjini. Dok su neki robovi i slobodni Afrikanci u kolonijalnoj eri bili muslimani, religija je iskorenjena do oko sedamdesetih godina XX veka, kada je doživela preporod. Danas ima oko 300 muslimana. Postoje i manje zajednice Baha’ja, Hindusa, rastafarijanaca i praktikanata tradicionalnih afričkih religija kao što je obeah, koja je nezakonita i kažnjiva.

Službeni jezik Bahama je engleski. Dosta stanovnika govori kreolski jezik zasnovan na engleskom koji se zove bahamski dijalekt (poznat jednostavno kao “dijalekt”) ili “bahamski”. Laurente Gibbs, bahamska književnica i glumica, prva je skovala ovo drugo ime u pesmi i od tada je promovisala njegovu upotrebu. Haićanski kreolski, zasnovan na francuskom jeziku, govore Haićani i njihovi potomci, koji čine oko 25% ukupne populacije. Poznat je jednostavno kao kreolski da bi se razlikovao od bahamskog engleskog.

Kultura ostrva je mešavina afričke, britanske i američke zbog istorijskih porodičnih veza, migracije oslobođenih robova iz Sjedinjenih Država na Bahame i kao dominantne zemlje u regionu i izvor većine turista.

Na spoljnim ostrvima koji se nazivaju i Porodičnim ostrvima (Family Islands), izrađuju se rukotvorine kao što su korpe i šeširi napravljeni od palminog lišća i koji su popularni turistički artikli.

Junkanoo je tradicionalna afro-bahamska ulična parada sa muzikom, plesom i umetnosti koja se održava u Nassauu (i nekoliko drugih naselja) na drugi dan Božića i za Novu godinu. Junkanoo se takođe koristi za proslavu drugih praznika i događaja kao što je Dan oslobođenja.

Regate su važni društveni događaji u mnogim porodičnim ostrvskim naseljima. Obično sadrže jedan ili više dana plovidbe staromodnim radnim čamcima, kao i festival na kopnu.

Bahamska kuhinja odražava karipske, afričke i evropske uticaje. Neka naselja imaju festivale povezane sa tradicionalnom žetvom ili hranom tog područja, kao što je Festival ananasa u Gregory Townu ili Festival rakova na Androsu.

Bahamci su stvorili bogatu literaturu poezije, kratkih priča, drama i kratkih beletrističkih dela. Kultura Bahama je bogata verovanjima, tradicijama, folklorom i legendama.

Sport je značajan deo kulture Bahama. Nacionalni sport je kriket, koji se na Bahamima igra od 1846. godine i danas je najstariji sport u zemlji. Kriket savez Bahama osnovan je 1936. godine. Bahami nisu u sastavu Kriket komiteta Zapadne Indije, tako da igrači nemaju pravo da nastupaju za poznati kriket tim Zapadne Indije. Krajem sedamdesetih godina XX veka kriket počinje da gubi na popularnosti. Razlog leži u tome da su učitelje, koji su ranije dolazili iz Ujedinjenog Kraljevstva sa strašću za kriket, zamenili nastavnici koji su prošli obuku u Sjedinjenim Državama, nezainteresovanim za kriket. Bahamski profesori fizičkog vaspitanja nisu poznavali kriket i umesto toga su predavali atletiku, košarku, bejzbol, softbol i fudbal, gde se osnovne i srednje škole međusobno takmiče. Danas kriket još uvek igra nekoliko meštana i imigranata, obično sa Jamajke, Gvajane, Trinidada i Barbadosa. Kriket se igra subotom i nedeljom u Windsor Parku i Haynes Ovalu u Nassauu, dok je glavni i jedini teren za kriket “Lucaya Cricket Oval” na Grand Bahami.

Jedini drugi sportski događaj koji je počeo pre kriketa bile su trke konja, koje su počele 1796. godine. Najpopularniji sportovi za gledaoce su oni koji su najpopularniji u SAD, a ne na Britanskim ostrvima. Razlog je blizina Sjedinjenih Država. To su košarka, američki fudbal i bejzbol, za razliku od drugih karipskih država, gde su kriket, fudbal i netbol najpopularniji sportovi.

Tokom godina američki fudbal je postao mnogo popularniji od fudbala. Lige za tinejdžere i odrasle razvio je Savez američkog fudbala Bahama. Međutim, fudbal je i dalje veoma popularan sport među srednjoškolcima. Ligama upravlja Fudbalski savez Bahama. FS Bahama je osnovan 1967. godine, član FIFA je od 1968. godine. Reprezentacije Bahama se trenutno veoma nisko kotira, i zauzima tek 203. mesto na FIFA listi od ukupno 211 članica. Najbolji plasman bio je 138. mesto u septembru 2006. godine.

2013. godine bahamska vlada je blisko sarađivala sa londonskim Tottenhem Hotspurom na promociji sporta u zemlji, kao i na promociji Bahama na evropskom tržištu. 2013. godine ‘Spursi’ su postali prvi klub Premijer lige koji je odigrao egzibicioni meč na Bahamima, protiv reprezentacije Jamajke. Joe Lewis, većinski vlasnik Tottenham Hotspura, živi na Bahamima.

                                     Stadion "Thomas A. Robinson", Nassau

Ostali popularni sportovi su plivanje, tenis i boks, gde su Bahamci postigli određene uspehe na međunarodnom nivou. Golf, ragbi, fudbal na pesku i netbol smatraju se sportovima kojima raste popularnost. Triatlon postaje sve popularniji u Nassauu i na Porodičnim ostrvima.

Bahami su bili prva karipska država koja je organizovala FIFA svetsko prvenstvo. To je bilo 2017. godine, a u pitanju je Svetsko prvenstvo u fudbalu na pesku.

Atletika je daleko najuspešniji sport na Bahamima. Bahamci imaju jaku tradiciju u sprintu i skokovima. Atletika je verovatno najpopularniji sport za gledaoce u zemlji pored košarke zbog uspeha tokom niza godina.

Sportisti Bahama debitovali su na Olimpijskim igrama 1952. godine, ali nikada nisu učestvovali na Zimskim olimpijskim igrama. 1956. godine, a potom 1964. godine osvojili su dve medalje u jedrenju (bronzanu, pa zlatnu). Od 1992. godine, kada su osvojili prvu olimpijsku medalju u atletici, sa svakih igara su se vraćali kući bar sa jednom medaljom. Ukupno su atletičari Bahama osvojili 14 medalja (sedam zlatnih, dve srebrne i pet bronzanih). Sportisti Bahama su osvojili najviše olimpijskih medalja među državama sa manje od milion stanovnika. Pauline Davis-Thompson ima dve zlatne (obe u Sydneyu 2000) i jednu srebrnu olimpijsku medalju, a na Svetskim prvenstvima je osvojila po jednu zlatnu i srebrnu medalju. Shaunae Miller-Uibo pobedila je u trci na 400 m na dva poslednja takmičenja u okviru Olimpijskih igara, a na Svetskim prvenstvima je osvojila četiri medalje (po jedna zlatna i bronzana i dve srebrne).

Privreda

U pogledu BDP-a po glavi stanovnika, Bahami su jedna od najbogatijih zemalja američkog kontinenta. BDP Bahama po glavi stanovnika iznosi oko 32.000 USD, što je oko 3,5 puta više u odnosu na Srbiju. Valuta Bahama je bahamski dolar i vezana je za američki dolar po kursu 1:1.

Bahami se u velikoj meri oslanjaju na turizam da bi ostvarili većinu svojih prihoda. Turizam kao industrija ne samo da donosi oko 70% bahamskog BDP-a, već takođe obezbeđuje posao za oko polovinu radne snage u zemlji. Bahami su u 2012. godini privukli 5,8 miliona turista, od kojih je više od 70% stiglo na kruzerima.

Nakon turizma, sledeći najvažniji privredni sektor su bankarstvo i ofšor međunarodne finansijske usluge, koje čine oko 15% BDP-a. U Panamskim papirima (predstavljaju 11,5 miliona objavljenih poverljivih dokumenata koji sadrže detaljne informacije o 214.000 ofšor kompanija) je otkriveno da su Bahami jurisdikcija sa najviše ofšor entiteta ili kompanija na svetu.

Privreda ima veoma konkurentan poreski režim (koji neki klasifikuju kao poreski raj). Država ostvaruje prihode od uvoznih tarifa, PDV-a, taksi za licence, poreza na imovinu i markice, ali nema poreza na prihod, poreza na dobit preduzeća, poreza na kapitalnu dobit ili poreza na bogatstvo. Porezi na zarade finansiraju davanja za socijalno osiguranje i iznose 3,9% koje plaća zaposleni i 5,9% koje plaća poslodavac. U 2010. godini ukupni poreski prihodi kao procenat BDP-a iznosili su 17,2%.

Poljoprivreda i proizvodnja čine treći najveći sektor ekonomije Bahama, koji predstavlja 5-7% ukupnog BDP-a. Glavni usevi su luk, bamija, paradajz, pomorandže, grejpfrut, krastavci, šećerna trska, limun, limeta i slatki krompir.

Bahami imaju nekoliko značajnih industrijskih firmi: farmaceutsku firmu u Freeportu; naftno postrojenje BORCO, takođe u Freeportu, koje vrši regionalni pretovar nafte; pivara Commonwealth u Nassauu, koja proizvodi pivo Heineken, Guinness i Kalik; i Bacardi Corp., koja destiluje rum u Nassauu za isporuku na američko i evropsko tržište. Ostala industrijska proizvodnja je morska so sušena na suncu na Great Inagui, plutajući dok u Freeportu za popravku kruzera i iskopavanje aragonita (vrste krečnjaka sa nekoliko primena u industriji) sa morskog dna na Ocean Cayu. U Freeportu je uspostavljena bescarinska zona, sa obližnjim industrijskim parkom za podsticanje stranih investicija. Kompanija sa sedištem u Hong Kongu, “Hutchison Whampoa”, otvorila je kontejnersku luku u Freeportu. Parlament Bahama je 1993. godine odobrio zakon kojim je produžio oslobađanje većine poreza i carina u Freeportu do 2054. godine.

Nassau je glavni grad i finansijski centar Bahama

Poljoprivreda i ribarstvo zajedno doprinose 5% BDP-a. Bahami izvoze jastoge i nešto ribe, ali ne uzgajaju ih komercijalno. Ne postoji razvijena poljoprivreda, a većina proizvoda završi na domaćem tržištu. Bahami godišnje potroše više od 250 miliona dolara za uvoz hrane, što predstavlja oko 80%  njene potrošnje. Vlada ima za cilj da proširi proizvodnju hrane kako bi se smanjio uvoz. Aktivno traži strane investicije u cilju povećanja izvoza poljoprivrednih proizvoda, posebno specijalne hrane. Zvanično se navode proizvodnja i prerada goveđeg i svinjskog mesa, voća i orašastih plodova, mlečnih proizvoda, zimskog povrća i marikultura (uzgoj škampa) kao oblasti u kojima želi da podstakne strane investicije.

Saobraćaj

Vazdušni saobraćaj

Gore je već rečeno da turisti na Bahame pretežno dolaze na kruzerima. Ipak, brojni su letovi do Bahama. Ukupno Bahami imaju 62 aerodroma, od čega 23 imaju asfaltirane piste, ali samo dva aerodroma imaju piste duže od 3 km. Glavna su tri međunarodna aerodroma “Lynden Pindling” na ostrvu New Providence, “Grand Bahama” na istoimenom ostrvu i “Leonard M. Thompson” (ranije se zvao “Marsh Harbour”) na ostrvu Abaco. “Bahamasair” je nacionalna avio-kompanija Bahama.

Međunarodni aerodrom “Lynden Pindling”

Prema poslednjim podacima kroz aerodrom “Lynden Pindling” prošlo je 4,1 milion putnika, pa tako spada među pet najfrekventnijih karipskih aerodroma. Iz Evrope do Bahama moguće se prevesti samo iz Londona avionima “British Airwaysa” i “Virgin Atlantica”. Postoje letovi do velikog broja gradova SAD: Charlotte, Miami, Philadelphia, Atlanta, Njujork, Fort Lauderdale, Washington, Orlando, Tampa i Boston, a u sezoni i do još nekoliko gradova (Austin, Baltimore, Houston i Cleveland). Tu su i letovi za Toronto, a u sezoni za Calgary i Montreal. Leti se do karipskih država Haitija, Paname, Jamajke i Kube, kao i do britanskih teritorija Terks i Kejkos i Kajmanska ostrva. Postoji veliki broj letova do niza aerodroma na ostrvima u sastavu Bahama, kao naprimer Colonel Hill, Deadmen’s Cay, Freeport, George Town, Governor’s Harbour, Marsh Harbour, Matthew Town, Mayaguana, North Eleuthera, Rock Sound, San Salvador, Spring Point, Black Point, Great Harbour Cay, Mangrove Cay, Staniel Cay, Andros Town, Stella Maris itd. Aerodrom “Lynden Pindling” je 2011. godine sa više od 3 miliona putnika i preko 80.000 poletanja i sletanja imao kapacitete koji su bili zastareli i nedovoljni. Još 2006. godine sklopljen je Ugovor sa aerodromom Vankuver, za upravljanje, rad i ponovni razvoj aerodroma.

Postoji nekoliko domaćih avio-kompanija koje mogu prevesti do željenog ostrva Bahama. Za putovanje između ostrva  usluge nude i aviokompanije "Flamingo Air", "Silver Airways", "Makers Air", "Western Air" i još neke.

Zgrada Međunarodnog aerodroma “Leonard M. Thompson” na ostrvu Abaco

Heliodrom se nalazi na ostrvu Paradise (sused ostrva New Providence), kao i na drugim manjim ostrvima, kao što su razna privatna ostrva za kruzere.

Pomorski saobraćaj

Na Bahamskim ostrvima ima mnogo marina i luka, što čini putovanje morem između ostrva lakim za navigaciju. Putovanje brodom može biti jedini način da se stigne do nekih manjih ostrva. Putnici koji ulaze na Bahame moraće prvo da prođu carinu, ali jahte mogu da uđu u bilo koju od sledećih luka na Bahamima:

• Abaco: Green Turtle Cay, Marsh Harbour, Spanish Cay, Treasure Cay, Walker’s Cay
• Berry Islands: Chub Cay i Great Harbour Cay
• Bimini: Alice Town
• Cat Cays: Hawksnest Marina
• Eleuthera: Governor’s Harbour, Harbour Island, Rock Sound, Spanish Wells
• Exuma: George Town
• Grand Bahama: Freeport Harbour, Lucayan Marina Village i Port Lucaya, Old Bahama Bay (West End)
• Inagua: Matthew Town
• Long Island: Stella Maris Airport
• Mayaguana: Abraham’s Bay
• Nassau/New Providence: bilo koja marina
• San Salvador: Cockburn Town

Pristaništa za kruzere nalaze se na ostrvima Grand Bahama i New Providence. “Lucayan Harbour Cruise” u Freeportu i “Prince George Wharf” u luci Nassau izgrađeni su za istovremeno pristajanje više modernih kruzera. Pored toga, nekoliko velikih kompanija koje obavljaju krstarenja kupilo je po jedno nenaseljeno ostrvo koje sada posluje kao privatno ostrvsko odredište isključivo za njihove kruzere. To su Great Stirrup Cay, u vlasništvu “Norvegian Cruise Line”, Little Stirrup Cay, inače poznat kao Coco Cay u vlasništvu “Royal Caribbean Internationala”, Little San Salvador Island ili Half Moon Cay u vlasništvu “Carnival Corporationa” i Castaway Cay u vlasništvu kompanije “Disney Cruise Line”. Od njih jedino Castaway Cay ima pravo pristanište. Ostali koriste čamce za prevoz putnika do ostrva, pošto su kruzeri usidreni u moru, a ne na obali ostrva.

Kruzeri u luci Freeport

Uprkos trajektima i taksi brodićima, prelazak sa jednog na drugo bahamsko ostrvo može biti veoma naporan, dugotrajan i skup. Taksi brodići saobraćaju između Nassaua i ostrva Paradise (iako postoje dva mosta koja ih povezuju) i uobičajeni su na svim ostrvima. Najpopularniji brodar za prevoz između ostrva je “Bahamas Ferries”, koji saobraća od Nassaua do do ostrva Harbour, Eleuthera, Grand Bahama, Abaco, Long, Andros i Exuma.

Bahami zauzimaju jedno od prvih pet mesta u svetu po Zastavi pogodnosti (eng. flag of convenience). To znači da brodovi plove pod zastavom države (u ovom slučaju Bahama), odnosno da su registrovani u toj državi zbog povoljnih finansijskih uslova, slabe i manje stroge zakonske regulative pod kojom je brodovlasnik registrovao brod, a nije iz njegove matične države. Naprimer, opšte je poznato da veliki broj brodova je plovi pod panamskom zastavom.

Drumski saobraćaj

Na Bahamima je otprilike 2.718 km puteva klasifikovano za saobraćajnice. Od toga je asfaltirano oko 1.600 km. Vozi se levom stranom.

Najbolji način za kretanje po Bahamima je automobil, bilo da je taksi ili rentirani automobil. Ukoliko se boravi u velikom odmaralištu i planira se boravak na jednom mestu tokom većeg dela putovanja, onda je vožnja taksija do znamenitosti isplativija od izdvajanja novca za iznajmljivanje automobila. Sa druge strane, ako se želi obilazak većeg broja znamenitosti, iznajmljivanje automobila će biti praktičnije i povoljnije.

Na nekim ostrvima postoji javni prevoz (jitney autobusi), ali on ima reputaciju da je nepouzdan, što bi moglo da pokvari planove, posebno ako postoji utvrđen plan putovanja. Taksi vozila na Bahamima nemaju taksimetre, već su cene fiksirane za većinu ruta. Taksi se može pozvati u većim gradovima ili se može pronaći na taksi stajalištu, koje se obično nalazi u blizini hotela i popularnih atrakcija. Na Spoljnim ostrvima, međutim, najbolje je zamoliti hotel da naruči taksi. Iznajmljivanje automobila i gorivo su skupi, a da se ne pominje činjenica da stariji putevi na ostrvu i putevi koji su manje u upotrebi mogu biti u lošem stanju. Rent-a-car agencije postoje na svim većim bahamskim aerodromima.

Jitney ili autobusi su opcija javnog prevoza na Bahamima. Prevoz je svakak povoljan, jer vožnja u jednom pravcu košta od 1,25-3,50 dolara po osobi. Međutim, dosta su nepouzdani. Jitney saobraća od oko 6:30-19 h, ali nema tačan red vožnje i mora se mahati rukom da bi se zaustavio. Da bi se izašlo iz vozila dovoljno je reći “stop” i vozač će zaustaviti vozilo. Karte se kupuju kod vozača; prihvata se samo tačan iznos. Važno je znati da jitney ne saobraća na Spoljnim ostrvima.

Most London Creek, ostrvo Andros

Železnički saobraćaj

Danas na Bahamima nema funkcionalnih železnica. Međutim, bilo ih je nekoliko u prošlosti, na ostrvima Inagua, Abaco i Grand Bahama. Korišćeni su u proizvodnju soli i drvnoj industriji. Najpoznatija železnica bila je u gradu Wilson na ostrvu Abaco, gde su bahamska drvna kompanija i Owens Illinois izgradili veliki grad za potrebe seče. Imali su tri lokomotive. Ostao je samo jedan voz u Wilson Cityju, kao zarđala gvožđurija na plaži. Wilson City je napušten na kraju Prvog svetskog rata. Na Inagui, Mortonova solana koristila je male dizel lokomotive da vuku vozove sa solju po tom području. Lokomotive su na kraju povučene, ali su koloseci ostali još nekoliko godina pre nego što su uklonjeni zbog kontaminacije solju. Bilo je nekoliko manjih železnica koje su radile bez lokomotiva. Izgrađeni su za transport soli, sisala i poljoprivrednih proizvoda. Oni su postojali na ostrvima Little Abaco, Exuma, Inagua (Inagua tramvaji, sedma decenija XIX veka), Cat Island i New Providence.

Lokomotiva za potrebe drvne industrije

O P I S   O S T R V A

Opis ostrva je urađen po distriktima. Najpre je opisan New Providence, zatim Andros i onda slede distrikti prema zapadu, pa prema severu i dalje prema jugu. Problem je što su pojedina ostrva podeljena na više distrikata. Andros je podeljen na četiri distrikta, Grand Bahama na tri, Abaco i Eleuthera čak na šest, a Exuma na dva.

NEW PROVIDENCE

New Providence je najnaseljenije ostrvo Bahama, na kome živi više od 70% stanovnika države. Na njemu se nalazi glavni grad Bahama Nassau, čije se granice poklapaju sa ostrvom. Nassau je imao 246.329 stanovnika prema popisu iz 2010. godine, a po popisu iz 2022. godine broj stanovnika je 296.522. Od tog broja 89% je afričkog, 8% evropskog, a 3% azijskog i španskog porekla. 

New Providence je lociran u severnom delu Bahama. Ostrvo je dugačko 30 km, najveća širina je 12 km, a površina je 207 km2 (po drugim izvorima 228 km2). Obala je slabo razuđena, a pored severne obale je veći broj satelitskih ostrvaca. Najviša tačka ostrva je na samo 5 m nadmorske visine.

Ostrvo je prvobitno bilo pod španskom kontrolom nakon što je Kristifor Kolumbo otkrio Novi svet, ali Španija nije pokazala nimalo interesovanja za razvoj ostrva (i Bahama u celini). Nassau se ranije zvao Charlestown, a Španci su ga spalili do temelja 1684. godine. Ponovo ga je podigao i preimenovao u Nassau 1695. godine Nicholas Trott, u čast princa od Orange-Nassaua koji je postao kralj Vilijam III.

Tri ogranka bahamske vlasti (izvršna, zakonodavna i sudska) imaju sjedište na New Providenceu, koji funkcioniše kao glavno komercijalno središte Bahama. Takođe u njemu radi preko 400 banaka i povereničkih kompanija, a hoteli i luka prime više od dve trećine od četiri miliona turista koji godišnje posećuju Bahame.

Ostala naselja (ili su to delovi Nassaua) na New Providenceu su Grants Town, Bain Town, Fox Hill, Adelaide, Adelaide, Yamacraw, South Beach, Coral Harbour, Lyford Cay, Paradise Island, Sea Breeze, Centreville, The Grove (South i West Bay), Cable Beach, Delaporte, Gambier, Carmichael Road, Old Fort Bay i Love Beach.

Domorodački lukajnski narod zvao je ostrvo Nema, što znači “srednja voda”. Ostrvu je ime New Providence dao guverner iz XVI veka koji je zahvalio Božanskom Proviđenju za njegov opstanak nakon brodoloma. “Novi”, odnosno New, je dodat kasnije da bi se razlikovao od Providencie na Zapadnim Karibima (danas Kolumbija) koju su koristili gusari.

Posle 1670. godine bermudski sakupljači soli koji su se tim poslom bavili na Grand Turku i Inagui postali su redovni posetioci ostrva. Prvo trajno evropsko naselje na New Providenceu je podignuto 1666. godine. Do 1670. godine u naselju Charlestown bilo je preko 900 ljudi. Zbog neefikasnih guvernera, Charlestown je bio izložen napadu francuske i španske mornarice, postao je baza za gusare i na kraju je uništen španskim napadom 1684. godine. Međutim, dve godine kasnije, došli su novi engleski kolonisti sa Jamajke i naselili se. Guverner Jamajke ih je pozvao da se vrate, ali su ignorisali ovu naredbu. 1695. godine guverner Nicholas Trott je obnovio grad i dodao tvrđavu, i dao im naziv Nassau. Međutim, tvrđava je teško oštećena u španskom napadu 1700. godine i kolonisti su na kraju napustili tvrđavu 1703. godine nakon francuskog i španskog napada. Zbog nedostatka topova i vojnika u tvrđavi, New Providence je ubrzo postao baza za gusare. Do 1713. godine u Nassauu je bilo preko 1.000 gusara i oni su bili brojniji u odnosu na 400-500 stanovnika koji su poštovali zakon; gusar Thomas Barrow se čak proglasio "guvernerom New Providencea". 1718. godine došao je guverner Woodes Rogers (koga je poslao kralj Velike Britanije Džordž I) i ponudio pomilovanje za svakog gusara koji je spreman da prestane sa bavljenjem gusarstvom. Koristeći svoju inteligenciju i preteći da će ih pogubiti ako ne prihvate pomilovanje, Rogers je na kraju uspeo da oslobodi Nassau od gusara.

U februaru 1776. godine Amerikanac Esek Hopkins je predvodio eskadrilu od preko sedam brodova u pokušaju da izvrši prepad na ostrvo koje drže Britanci kako bi obezbedio zalihe i municiju. U događaju poznatom kao Bitka kod Nassaua, 3. i 4. marta, Hopkins je izvršio prvi amfibijski napad američkih vojnih snaga koje su se sastojale od 250 marinaca i mornara. Pod prikrivenom vatrom sa brodova "Providence" i "Wasp", napadači su osvojili tvrđavu Fort Montague. Britanci su se povukli u Fort Nassau, ali su se potom predali kontinentalnim snagama. Amerikanci su uspeli da obezbede 88 topova i 15 minobacača, ali je većina toliko željenog baruta bila sklonjena pre zauzimanja. Hopkins je proveo dve nedelje puneći svoje brodove plenom pre nego što se konačno vratio kući.

Treće zauzimanje New Providencea od strane sile tokom Američkog rata za nezavisnost dogodilo se 1782. godine. U Havani, nakon pregovora sa Špancima, Južna Karolina se pridružila španskim snagama, koje su imale 59 brodova. Ekspedicija je 22. aprila otplovila da zauzme New Providence, gde je stigla 6. maja, a 8. maja britanska kolonija se predala. 

Nakon američke revolucije, nekoliko hiljada lojalista i njihovih robova emigriralo je na New Providence i obližnja ostrva, nadajući se da će ponovo uspostaviti plantažnu poljoprivredu. Plitko tlo i mala količina padavina osudile su ovu aktivnost na propast, a do početka XIX veka Bahami su postali gotovo prazan arhipelag. New Providence je bilo jedino ostrvo sa nekakvim prosperitetom zbog prisutnog velikog britanskog vojnog establišmenta. Tvrđave su počele da se raspadaju i napuštene su 1850. godine. New Providence je nakon toga imao dva perioda visokog ekonomskog uspeha: tokom američkog građanskog rata 1861-1865. godine, kada je bio veoma popularna luka za blokade koji su služili Konfederaciji; i za vreme prohibicije, kada je bio centar za šverc žestokih pića.

Stuart Cove’s

Do kraja XIX veka New Providence je postao poznat kao "sanatorijum zapadne hemisfere". Svedočanstva stanovnika i posetilaca naglašavaju njegovu izuzetno blagu klimu sa minimalnim dnevnim kolebanjima temperature (često samo 3°C u bilo kom periodu od 12 sati) i toplim zimama (tipično zimsko jutro u rasponu od 21-23°C), odlična drenaža, bogata raznolikost i broj hrišćanskih (protestantskih) crkava, dobro održavani i pravolinijski putevi, moderni luksuzni objekti i stanovnici kojima engleski maternji jezik. Između juga Sjedinjenih Država, Kube i Nassaua saobraćali su parobrodi, a popularnost destinacije je nastavila da raste. Do kraja dvadesetih godina XX veka New Providence je postao dobro ustrojen, posebno kao američka destinacija za odmor sa mnogim turističkim sadržajima, uključujući produbljenu luku za brodove sa posetiocima na kratkoj poseti i hotele sa kockarnicama. 

Zgrada Bahamske banke

Kolonijalna prošlost Bahama se može videti na mnogim mestima na New Providenceu, posebno u centru Nassaua. Neke od najistaknutijih znamenitosti su tri tvrđave. Fort Montague je najstarija, izgrađena je 1741. godine za odbranu od španskih osvajača. Tvrđava Fort Charlotte izgrađena 1788. godine imala je bezvodni šanac, pokretni most, bedeme i tamnicu. Tvrđava Fort Fincastle izgrađena 1793. godine korišćena je kao vidikovac, a služila je i kao svetionik u XIX veku. Danas se sa tvrđave pruža predivan pogled na grad i Paradise Island.

The fort overlooked Nassau and Paradise Island and the eastern approaches to New Providence. It mounted two 24-pounders, two 32-pounders, two 12-pounder cannons and one howitzer and served as a lighthouse until September 1817 when it was replaced by the lighthouse on Paradise Island (and was subsequently used as a signal station).

Fort Fincastle je tvrđava koju je na brdima Society i Bennet's Hills sagradio lord Dunmore da bi zaštitio Nassau od gusara. Ovu tvrđavu u obliku parobroda, lord Dunmore je nazvao Fort Fincastle, po svojoj drugoj tituli, vikont Fincastle.

Queen’s Staircase (Kraljičino stepenište) je šetalište od 66 stepenica (31 m). Uklesano je u čvrstoj krečnjačkoj stene od strane 600 robova od 1793-1794. godine kako bi se stvorio put za povlačenje iz tvrđave Fort Fincastle koja se nalazi iznad i glavna je znamenitost Nassaua. Stepenice se nalaze u istorijskom kompleksu Fort Fincastle u blizini Bennet’s Hilla u centru Nassaua pored bolnice “Princess Margaret” i Grosvenor kampusa Univerziteta Bahama. Pored stepeništa teče voda koja kaskadno pada do bazena na dnu stepenica. U dnu prolazi šetališta između visokih kamenih zidova su tropske biljke i drveće. Kasnije, u XIX veku, stepenice su nazvane u čast kraljice Viktorije, koja je okončala ropstvo u Britanskoj imperiji. Broj stepenika (66) je, sticajem okolnosti, jednak broju godina Viktorijine vladavine.

Water Tower (Vodotoranj)sa visinom od skoro 40 m je najviša tačka u Nassauu. Sa njega se pruža spektakularan pogled na ostrvo, centar Nassaua i luku. Nalazi se na vrhu brda Bennet’s Hill. Ova impozantna građevina iz 1928. godine je prvo što će se ugledati dok se hvata dah nakon penjanja uz Kraljičino stepenište.

GPS koordinate: 25°01′50″ N, 77°24′16″ W.

DISCOVERY ISLAND je malo ostrvo u privatnom vlasništvu koje se nalazi 1,2 km severnoi od ostrva New Providence. Ostrvo je dugačko 800 m, najveća širina je 250 m, a približna površina dobijena merenjem na Google Earthu je 11 ha. Zapadni deo ostrva zove se Balmoral Island, i koristi ga “Royal Caribbean Cruise Line” za izlete. Istočni deo se zove Sandals Island i u vlasništvu je odmarališta “Sandals Grand Bahamian”.

GPS koordinate: 25°05′28″ N, 77°24′24″ W.

ARAWAK CAY, poznat i kao Fish Fry (pržena riba), je deo grada Nassau. Od ostrva New Providence udaljen je dvadesetak metara i spojen je sa dva mosta. Dužina ostrva je 1,4 km, najveća širina je 400 m, a približna površina dobijena merenjem na Google Earthu je 50 ha. Na Arawak Cayu je kontejnerska luka. Do Arawak Caya iz centra Nassaua stiže se za 15 minuta, a sa ostrva Paradise za 25 minuta.

GPS koordinate: 25°05′00′′ N, 77°21′48′′ W.

PARADISE ISLAND (Rajsko ostrvo, ranije poznat kao Hog Island, ostrvo svinja) se nalazi oko 400 m severno od ostrva New Providence, odnosno glavnog grada Bahama Nassaua. Najpoznatije je po velikom letovalištu "Atlantis" sa prostranim vodenim parkovima, bazenima, plažom, restoranima, akvarijumom i kockarnicama. Ostrvo je dugačko 6,3 km, usko je u zapadnom delu, dok u istočnom delu ima najveću širinu oko 1 km. Površina Paradise Islanda je 2,77 km2. 

Paradise Island je povezan sa ostrvom New Providence sa dva mosta; prvi je 1966. godine izgradio “Resorts International”, a drugi je izgrađen krajem XX veka.

Na ostrvu je postojala mala pista od 1989-1999. godine za potrebe odmarališta. Do 1989. godine korišćeni su hidroavioni sa rampom za izlazak aviona iz vode. 1989. godine aerodromu izgrađena je pista od 900 m. Glavni zakupci aerodroma bili su “Paradise Island Airlines” i “Chalk’s International Airlines”. “US Airways Express” je imao letove sa aerodroma Fort Lauderdale-Hollywood. Aerodrom i pista su uklonjeni 1999. godine, a na tom mestu izgrađen je luksuzni teren za golf sa 18 rupa okružen jednim od najbogatijih kvartova na ostrvu. Područje nosi naziv “Ocean Club” sa cenama nekretnina koje dostižu čak 40 miliona dolara ili više.

Huntington Hartford stigao je na ostrvo Hog 1959. godine, kupio ga je i promenio mu je ime u Paradise Island. Angažovao je arhitektu Johna Volka i izgradio je Ocean Club, Cafe Martinique, Hurricane Hole, golf teren itd. Takođe je kupio i instalirao Cloisters, francuski manastir iz XIV koji je prvobitno kupljen u francuskom gradiću Montréjeau, i razmontiran dvadesetih godina XX veka. Angažovao je profesionalnog golfera i tenisera. Otvaranje Paradise Islanda 1962. godine propraćeno je u časopisima “Newsweek” i “Time”. Unajmio je osoblje iz hotela na francuskoj azurnoj obali da van sezone radi u “Ocean Clubu”. Imao je zastavu, a plaža Paradise je bila predstavljena na novčanici Bahama od tri dolara 1966. godine.

Huntington Hartford je zatim dobio licencu za otvaranje kockarnice na Paradise Islandu i uključio Jamesa Crosbyja kao dodatnog investitora. Crosby i Jack Davis su zatim osnovali kompaniju “Resorts International” da bi nastavili da razvijaju Paradise Island. Ostrvo je kupljeno osamdesetih godina XX veka za 79 miliona dolara, a zatim prodato Mervu Griffinu za 400 miliona dolara. Poslednji put je prodato za 125 miliona dolara Solu Kerzneru (umro je u martu 2020. godine).

Na ostrvu su snimljene scene iz više filmova, a izdvojio bih "Help!" (1965), poznati film sa Bitlsima, kao i dva filma iz serijala o Džems Bondu "Operacija grom" (1965) i "Kazino Rojal" (2006).

GPS koordinate: 25°04′55′′ N, 77°19′00′′ W.

BLUE LAGOON ISLAND (Salt Cay) je privatno ostrvo koje se nalazi 1,2 km severno od ostrva Paradise Island i koristi se kao turistička atrakcija. Dugačko je 3,7 km, a širina ne prelazi 300 m. Približna površina dobijena merenjem na Google Earthu je 30 ha.

Pre kraja XIX veka ostrvska laguna (na istočnom delu ostrva) bila je slana močvara i legalno se nazivala Salt Cay. Ostrvo je postalo usputna stanica za pirate i privatnike koji su koristili ostrvo za prikupljanje soli iz lagune za konzerviranje hrane i kao odmorište dok su čekali dozvolu da uđu u luku Nassau.

1875. godine Charles King-Harman, Englez koji je kasnije proglašen vitezom i postao guverner Kipra, kupio je ostrvo od britanske krune za 35 funti. Posedovao ga je 11 godina, sve dok ga nije prodao Bahamcu Augustusu Johnu Adderleyu za 105 funti. Adderley ga je posedovao šest godina. Dvojica Amerikanaca koji su želeli da uzgajaju kukuruz i povrće ponudili su mu 145 funti. Poljoprivredni napori su propali i 1902. godine ostrvo je kupio Abraham Van Winkle za 135 funti. Van Winkle je angažovao stotine radnika da isuše slanu močvaru i povežu lagunu sa morem, zasadio je 5.000 palmi i izgradio preko milju vijugavih betonskih staza. Kasnije je napravio zoološki vrt sa majmunima, paunovima, ćurkama, fazanima, papagajima i iguanama. Na ostrvo je dovodio goste svojim brodom po ceni od 1 dolara po osobi.

Od 1916-1979. godine, odnosno 63 godine, ostrvo je bilo u vlasništvu porodice McCutcheon. John T. McCutcheon je bio glavni strani dopisnik lista “Chicago Tribune”, dobitnik Pulicerove nagrade i politički karikaturista. Kupio je ostrvo Salt Cay poštom na neviđeno za 17.500 dolara. Nazvao ga je Treasure Island (Ostrvo s blagom) i decenijama je ostrvo pod tim imenom bilo poznato na Bahamima. Deo šarma ostrva nekada su bili primitivni uslovi života.

Tokom Drugog svetskog rata, ostrvo su rekvirirali na godinu dana saveznici da bi ga koristili kao tajnu bazu za obuku britanskih i američkih odreda za podvodne diverzije, koji su svakodnevno plivali 11 km oko ostrva. Eksplozivi i dubinske bombe su redovno eksplodirale oko ostrva, a uveče bi, samo iz zabave, bacali ručne bombe preko litice. Smatralo se da su potresi toliko oslabili liticu da je dovela do urušavanja male tvrđave.

U oktobru 1979. godine L. A. Meister je kupio ostrvo.

1991. godine oluja je prepolovila ostrvo u severozapadnom uglu lagune gde se danas nalazi most. Po sunčanom i vedrom danu bez vetra, ostrvo je preplavio plimni talas visine 9 m koje je izazvala oluja udaljena preko 2.000 km.

1993. godine prirodni objekat za morske sisare (delfine) “Dolphin Encounters” započeo je obrazovne i komercijalne programe na ostrvu.

1995. godine “Dolphin Encounters” je izvršio višemilionsko ulaganje kojim je povećao stanište delfina na preko tri hektara površinskog prostora, dok je dubina povećana na 8 m.

GPS koordinate: 25°05′58′′ N, 77°16′06′′ W.

ROSE ISLAND (ostrvo ruža) se nalazi 5 km istočno od ostrva Paradise Island. Ostrvo je neverovatnog oblika, pošto je dugačko oko 17 km, a samo na jednom mestu ima nešto veću širinu koja iznosi 700 m, dok je ona uglavnom tek nekoliko desetina metara. Najveću masu ostrva čini plitka unutrašnja laguna u centru ostrva. Najviša nadmorska visina na ostrvu je 16 m. Ostrvo nema puteva, ali ima nekoliko turističkih sadržaja, kao što su “Sand Dollar” i “Sandy Toes”.

Na ostrvu je pre nekoliko vekova bila plantaža ananasa. Obala ostrva bila je lokacija za snimanje scene u filmu o Džemsu Bondu “Operacija grom” iz 1965. godine.

Karta iz 1901. godine na kojoj se vidi Rose Island

GPS koordinate: 25°05′15′′ N, 77°13′25′′ W.

A N D R O S

Andros je najveće bahamsko ostrvo i na njega otpada čak 43% površine Bahama. Međutim, Andros se sastoji se od stotinu malih ostrva i sprudova povezanih područjima mangrova i plimnim močvarama, zajedno sa tri glavna ostrva: North ili Severni Andros, Mangrove Cay i South ili Južni Andros. Tri glavna ostrva razdvajaju tri plitka prolaza North, Middle i South Bight.

Autohtoni lukajanski narod ostrvo je zvao Habacoa (ili Babucca) što znači “velika gornja spoljna zemlja”. Španci su ostrvu dali naziv Espiritu Santu. Andros je današnje ime dobio početkom perioda britanske kolonijalne vladavine. Nekoliko britanskih dokumenata iz XVIII veka pominje ga kao ostrvo Andrews. Na mapi iz 1782. godine označen je kao San Andreas.

Veruje se da je moderno ime dobio u čast Edmunda Androsa, komandanta snaga Njegovog Veličanstva na Barbadosu 1672. godine i guvernera Njujorka, Masačusetsa i Nove Engleske. Andros je poznat po svojoj ulozi u padu Dominiona Nova Engleska, nakon čega je smenjen sa funkcije i završio je u zatvoru.

Sekundarni i tercijarni izvori ukazuju na to da je ostrvo možda dobilo ime po stanovnicima ostrva Sent Andro (koji se takođe naziva Sent Andrew ili San Andrés) u blizini Obale komaraca u Hondurasu, jer se navodno 1.400 migranata nastanilo na Androsu 1787. godine. Međutim, popis stanovništva iz 1788. i 1807. godine ukazuje na to da je broj stanovnika Androsa u tom periodu bio manji od 400. Druga teorija sugeriše da je ostrvo dobilo ime po istoimenom grčkom ostrvu Androsu, od strane grčkih spužvara. Teorija da je ostrvo dobilo ime po Edmundu Androsu je najšire prihvaćena.

Geografija

Vredan pažnje po jedinstvenoj kombinaciji morskih karakteristika i ekosistema, Andros se na istoku graniči sa 2.000 metara dubokim jezikom okeana, koji ga razdvaja od ostrva New Providence. Koralni greben Androsa je šesti po dužini na svetu. Proteže se u dužini od 225 km, u proseku na udaljenosti 2-3 km od obale Androsa. Prostrani plićaci Great Bahama Banke leže zapadno, severozapadno i južno od Androsa. Ostrvo ima najveći broj plavih rupa na svetu.

Andros se nalazi 40 km zapadno od ostrva New Providence. Njegov severni vrh leži 233 km od Fort Lauderdalea na Floridi. Severni ili North Andros je sa površinom od 3.439 km² šesto po veličini ostrvo Zapadne Indije i 153. najveće ostrvo na svetu. Južni ili South Andros ima površinu od 1.447 km². Ako se saberu površine sva tri glavna ostrva, Andros sa 5.957 km² prestiže Trinidad i postaje peto po površini ostrvo Zapadne Indije, posle Kube, Hispaniole, Jamajke i Portorika. Dugačak je 177 km, a najveća širina je 70 km. Najviša tačka ostrva je na otprilike 20 m nadmorske visine.

Andros je na Bahamima poznat po dva nadimka, “Div koji spava” i “Veliko dvorište”.

Andros leži severno od severnog povratnika, sa umerenim temperaturnim opsegom na koji utiče relativna blizina Golfskoj struji na zapadu. Ostrvo ima tropsku klimu sa samo dva godišnja doba, leto (maj-novembar) i zimu (decembar-april). Srednje letnje temperature se kreću od 27-29°C sa relativnom vlažnošću vazduha od 60-100%. Zimske temperature se kreću od 21-24°C, a noću mogu pasti za 5°C. Andros pogodi uragan u proseku svake 2,5 godine. Veliki uragan koji je pogodio Floridu 1929. godine poznat je na Bahamima kao Veliki uragan Andros. Značajni udari u modernoj eri su uragani Betsy (1965), David (1979), Arlene (1987), Andrew (1992), Lili (1996), Floyd (1999), Michelle (2001), Wilma (2005) i Matthew (2016). Matthew je izazvao velike poplave i razaranja na severnom kraju ostrva oko Morgan’s Bluffa, Lowe Sounda i Nicholl’s Towna. Mnogi meštani tvrde da je to bio najgori uragan viđen na Androsu u skoro 90 godina.

Odmaralište “Tiamo” na Južnom ili South Androsu

Andros ima jedinu slatkovodnu reku na Bahamima, što doprinosi njegovom biodiverzitetu. Kišnica se skuplja u vodonosnim slojevima ispod površine ostrva. Devetnaest miliona litara slatke vode se svakodnevno otprema u Nassau baržom preko pumpne stanice koja se nalazi u Morgan’s Bluffu.

Andros pokazuje veću botaničku raznolikost od bilo kog drugog ostrva Bahama. Prisustvo barijernog grebena i jezika okeana daju ostrvu veliku zoološku raznolikost. Među različitim kopnenim ekosistemima su borovi, žbunje, slane močvare, kamenite i peščane plaže, savane sa palmama i mangrove. Područja u unutrašnjosti Androsa se generalno nazivaju “žbunom”. Tokom šezdesetih i sedamdesetih godina XX veka američka kompanija “Owens Lumber” je kupila veliki broj bahamskih deonica u drvnoj građi i iskrčila je veliki deo autohtonih borova koji su rasli na Severnom Androsu. U zapadnom delu Androsa se drvo nije obrađivalo jer su te šume okružene močvarama i bilo ih je nemoguće poseći. Trenutno su tu neki od najvećih preostalih borova na Bahamima. Ono što se danas nalazi na Severnom Androsu je uglavnom mlada šuma.

Više od 50 vrsta divljih orhideja uspeva na više od 104 km2 suptropskih šuma i močvara Androsa. Mnoge su endemske, uključujući tri autohtone vrste. 

Andros je stanište nekoliko vrsta guštera, uključujući iguanu ostrva Andros, veliku ugroženu podvrstu severnobahamske stenske iguane. Iguana ostrva Andros je navedena kao ugrožena vrsta i može se naći na Crvenoj listi IUCN-a, sa populacijom od 3.500 jedinki koja je ostala na ostrvu.

Barijerni greben i jezik okeana, zajedno sa močvarama mangrova, kamenitim plimskim bazenima i estuarima, obezbeđuju staništa za razmnožavanje i rast širokog spektra morskih životinja. Andros ima niz ekosistema blizu obale i obale koji mogu biti jedinstveni na Zemlji: plimne unutrašnje i okeanske plave rupe, plitke ravnice peska i blata, estuari plime i oseke, močvare mangrova, ekozona dubine 2.000 m udaljena samo 1,5 km od obale, treći po veličini koralni greben na svetu i ogromni slatkovodni vodonosnici (podzemni rezervoari). Morsku biosferu napaja i bujan život u močvarama mangrova i estuarija na kopnu, kao i bujanje hladne vode iz jezika okeana, što rezultira neuporedivom raznolikošću morskog života. Grbavi kitovi su nekada bili uobičajeni u jeziku okeana kod Androsa, i još uvek se ponekad viđaju. Unutar Androsovog koralnog grebena, korali nalaze se u plićacima dubine 3-6 m. Iza plitkih grebena nalaze se sićušni sprudovi i ostrvca, od kojih se morsko dno postepeno produbljuje sve dok na dubini između 21 i 37 m ne dolazi “zid”, svojim uranjanjem  na 2.000 m u ponor jezika okeana.

Četiri vrste morskih kornjača nalaze se u Androsovim vodama.

Veruje se da je većina stalnih vrsta ptica Bahama došla na sever iz Zapadne Indije, jer vetrovi i morske struje pogoduju migraciji sa juga i jugoistoka. Na ostrvima je poznato oko 225 vrsta. Andros, sa svojim ogromnim slobodnim područjem, stanište je mnogima od njih. Bahamska oriola je jedinstvena za ostrvo Andros. Kritično ugrožena, procenjuje se da ima preostalu populaciju od svega nekoliko stotina. Takođe ima još nekoliko ugroženih vrsta ptica.

Prema lokalnom predanju, dva mitska bića su endemska za Andros: Lusca i Chickcharney (takođe se piše Chickcharnie). Lusca je džinovska polu-hobotnica, polu-ajkula i navodno guta cele čamce. Chickcharney je krzneno i pernato biće visoko 1 m, ima jedno crveno oko i kandže sa tri prsta.

Plivanje u Uncle Charlie’s Blue Hole

Plave rupe ostrva su pećinski sistemi ispunjeni vodom, koji privlače ronioce iz celog sveta. Andros ima 178 plavih rupa na kopnu i najmanje 50 u moru. Plave rupe se najbolje mogu opisati kao ulazi u složene pećinske sisteme koji se protežu ispod ostrva i morskog dna.

Njihovi otvori se mogu naći među plitkim potocima, unutrašnjim jezerima i plitkim obalama Bahama. Pećine, koje su se razvile u okviru Bahamskih karbonatnih platformi, mogu biti bočno i vertikalno veoma prostrane. Bočni pećinski prolazi mogu se protezati do nekoliko kilometara, a vertikalno mogu biti u dubini od deset do nekoliko stotina metara.

Poznati okeanograf i ekolog Jacques Cousteau posetio je ostrvo Andros 1970. godine da bi istražio i snimio plave rupe. Video snimak ove ekspedicije, pod nazivom “Tajna potopljenih pećina” nalazi se u kolekciji njegovih video snimaka iz 2005. godine. Cousteau je istražio nekoliko okeanskih plavih rupa, kao i unutrašnje plave rupe poznate kao Uncle Charlie’s, Church’s i Guardian.

Časopis “National Geographic” je više puta prikazao Androsove plave rupe u poslednjih trideset godina, poslednji put u avgustu 2010. godine.

Istorija

Lukajanci, podgrupa naroda Taino, bili su autohtoni na Bahamima u vreme dolaska Evropljana. Arheološki artefakti i nalazi pronađeni su i u Morganovoj pećini na Severnom Androsu i u Plavoj rupi Stargate na Južnom Androsu. Italijanski istraživač Amerigo Vespucci, po kome je Amerika nazvana, došao je španskom poveljom i proveo četiri meseca istražujući Bahame 1499-1500. godine. On je mapirao deo istočne obale Androsa.

Krajem XVII veka i u XVIII veku razni gusari i bukaniri posećivali su Andros. 1713. godine Bahamska ostrva su proglašena Republikom Pirata. Morgan’s Bluff i Morgan’s Cave na Severnom Androsu su nazvane po čuvenom gusaru Henry Morganu. Priča se da je naselje Small Hope Bay (mala nada) na Andros nazvano tako što je Morgan tvrdio da postoji “mala nada” da će neko pronaći blago koje je tamo sakrio. Gusari koji su jurišali na španske galije natovarene blagom sa Kube zadržali su naselje na Južnom Androsu.

Lojalisti koji su bežali iz Sjedinjenih Država tokom i nakon američke revolucije naselili su se na raznim Bahamskim ostrvima, uključujući Andros, dovodeći svoje robove sa sobom. Pored toga, Andros je bio odredište mnogih porodica koje su bile istisnute iz drvne industrije Belizea nakon preseljenja doseljenika sa Obale komaraca u Britanski Honduras 1787. godine. Popis stanovništva iz 1788. godine zabeležio je na Androsu 22 bele porodice sa ukupno 132 roba; obrađivali su 329 ha zemlje.

Nakon što su Sjedinjene Države preuzele Floridu od Španije 1821. godine, neki američki indijanci (Seminoli) i robovi su pobegli i stigli su do zapadne obale Androsa, gde su osnovali naselje Red Bays, koje i danas postoji. Stotine crnih Seminola i robova pridružilo im se 1823. godine. Iako se ponekad nazivaju “crnim Indijancima”, potomci crnih Seminola identifikuju se kao Bahamci, ali priznaju svoje veze sa američkim jugom.

1807. godine Britansko carstvo je zabranilo međunarodnu trgovinu robljem u svojim kolonijama. Kasnije su mnogi od ovih oslobođenih Afrikanaca i njihovi potomci migrirali na Spoljna ostrva, uključujući Andros, što je rezultiralo domorodačkom kulturom koja je bliža onoj u zapadnoj Africi od većine drugih crnačkih kultura na zapadnoj hemisferi.

U XIX veku i početkom XX veka (1841-1938) grčki spužvari su emigrirali na Andros radi bavljenja spužarstvom kod zapadne obale Androsa. Tokom niza godina spužarstvo na Androsu bilo je najveća industrija na Bahamima. Tokom tridesetih godina XX veka sunđere je zbrisala Crvena plima (štetno cvetanje algi) i industrija sunđera je zamrla.

1960. godine otvoreno je prvo na Bahamima specijalizovano odmaralište za ronjenje “Small Hope Bay Lodge” u blizini naselja Fresh Creek. Sledeće godine prvi Amerikanac u svemiru Alan Shepard izvestio je da je video Andros iz svemira. Kraljica Elizabeta II posetila je Andros 1984. godine.

Stanovništvo

Po popisu iz 2022. godine Andros ima samo 7.780 stanovnika. Skoro svi su naseljeni u tankom pojasu u blizini pretenciozno nazvanog autoputa Queen Elizabeth koji prolazi duž istočne obale ostrva. Gustina naseljenosti je tek nešto veća od 1 stanovnika/km². Najveće naselje je Nicholls Town sa 825 stanovnika, a nalazi se na krajnjem severu Severnog Androsa.

Andros je administrativno podeljen na četiri distrikta (North Andros, Central Andros, South Andros i Mangrove Cay) i 10 naselja (Mastic Point, Lowe Sound, Nicholls Town, Staniard Creek, Fresh Creek, Cargill Creek, The Bluff, Long Bay Cays, Kemps Bay, Deep Creek).

Desetak manjih naselja izgrađeno je duž istočne obale, kao Blanket Sound, Love Hill, Davis Creek, Small Hope Bay, Calabash Bay, Bowen Sound, Behring Point i Little Creek. Postoji samo jedno naselje na zapadnoj obali, gore opisani Red Bays, na krajnjem severozapadu ostrva.

U nacionalnom parlamentu Andros je zastupljen sa dva predstavnika, koje daju North Andros i South Andros.

Crabfest 2017. godine

Andros sponzoriše brojne festivale: Crabfest u Fresh Creeku svakog juna, godišnju regatu u Morgan’s Bluffu, Festival školjki, lokalni Junkanoo i Goombay festivali između Božića i Nove godine, Festival gusara i godišnji festival Seafood Splash & Chickcharnie.

Privreda

Najveći poslodavci na Androsu su država i baza AUTEC. U naselju Fresh Creek je stacioniran Atlantic Undersea Test and Evaluation Center (AUTEC), kojim upravlja američka mornarica. Ujedinjeno Kraljevstvo i Sjedinjene Države sprovode obuku za specijalne operacije i istraživanje sonara i podmornica na jeziku okeana. Američka obalska straža iz AUTEC-a takođe vodi operacije spasavanja na okeanu i sprečava trgovinu drogom.

Uprkos maloj populaciji, ostrvo Andros ima nekoliko tekućih komercijalnih poduhvata. “Western Air” održava svoje sedište u modernom objektu na aerodromu San Andros. U blizini Blanket Sounda 1983. godine osnovana je komercijalna farma koju vodi misija menonita (protestantska grupa), koja uzgaja sve, od habanero paprike do sirka i krompira, i ima brojne voćnjake i košnice. Menoniti takođe vode najveće automehaničarske i stolarske radnje na ostrvu. “Androsia”, fabrika batika (ručno bojene tkanine od pamuka i svile uz pomoć voska koja potiče sa Jave) osnovana je u Fresh Creeku 1972. godine, proizvodi živopisnu, šarenu tkaninu koja je postala deo nacionalne odeće i identiteta Bahama. GreenLife Growers, rasadnik drveća u Young Soundu, obezbeđuje materijal za uređenje pejzaža vladinim projektima širom Bahama.

Fabrika Androsia

Komercijalni ribolov ostaje glavni oslonac ostrvske ekonomije: školjke, jastozi, snaperi i škarpine se komercijalno love za prodaju na lokalnom nivou i na ribljim pijacama u Nassauu. Sezonski lov rakova – hvatanje rakova i njihovo tovljenje u torovima za prodaju u Nassauu – omogućava lokalnom stanovništvu da dopuni svoj prihod.

Turizam je najveća industrija ostrva Andros i najveći privatni poslodavac. Bahamska turistička industrija oglašava Andros kao najmanje istraženo ostrvo u arhipelagu. Od Nicholls Towna na severu do Little Creeka na jugu nalazi se 35-40 hotela, motela, odmarališta, pansiona i bungalova (broj varira), sa ukupno oko 400 soba. Turisti su prvenstveno ronioci, koje privlače koralni greben, jezik okeana i Plave rupe; ribolovci u potrazi za ribom belokost i drugi koji traže opuštanje.

Ostrvo Andros je bilo mesto dva prva odmarališta na svetu posvećena ronjenju i prvo na Bahamima, oba osnovana od strane Kanađana. “Small Hope Bay Lodge” u ​​blizini Fresh Creeka osnovao je Dick Birch 1960. godine. I dalje radi kao ronilačko odmaralište pod vlasništvom i upravljanjem njegove dece. Drugo odmaralište je “Andros Reef Inn” koji se nalazi u Blanket Soundu koji je osnovao Archie Forfar šezdesetih godina XX veka. Nakon njegove smrti u nesreći tokom ronjenja 1971. godine, njegovo imanje kupila je 1977. godine kompanija “International Field Studies” (IFS) iz Ohaja. Preimenovana u “Forfar Field Station” služi za naučno obrazovanje i istraživanje okolnog grebena, mora i ostrvske ekologije za bahamske i američke učenike srednjih škola, kao i studente, neprofitne organizacije i istraživače.

Ostrvo Andros je okruženo hiljadama kvadratnih kilometara ribolovnog područja. Ostrvo je poznato kao svetska prestonica belokosti, koji se smatra jednom od najboljih svetskih riba za pecaroše. Na Androsu su dostupne i druge vrste ribolova. Ribolov u dubokom moru iza grebena u jeziku okeana nudi tunu. Meštani redovno love na grebenu u potrazi za obiljem snapera i škarpina.

Saobraćaj

Luka Morgan’s Bluff

Ostrvo Andros ima četiri aerodroma sa asfaltiranim pistama: aerodrom "San Andros" u Nicholls Townu, Međunarodni aerodrom "Andros Town" koji se nalazi u Fresh Creeku, aerodrom "Clarence A. Bain" na Mangrove Cayu i aerodrom "Kongo Town" na Južnom Androsu. Međunarodni letovi su isključivo do aerodroma "Andros Town". Ima veći broj dnevnih letova iz Nassaua, a prevoznici su "Bahamasair", "Watermakers Air", "Western Air" i "LeAir" - let do bilo kog od četiri aerodroma traje 15-25 minuta. Redovno planirani čarter letovi pružaju direktnu uslugu do Andros Towna iz Majamija i Fort Lauderdalea na Floridi.

                                                Aerodrom na Južnom Androsu

Andros je povezan sa Nassauom trajektom "Sea-Link", koji svakodnevno saobraća do Morgan's Bluffa na severnom kraju ostrva i Fresh Creeka u centralnom Androsu. Do njega se može doći i poštanskim brodom iz Nassaua, koji se može iskoristiti i za putovanje između ostrvima sa pristajanjem u brojnim lukama Androsa. Za ovaj brod, "MV Lisa J. II", navedeno je da saobraća jednom nedeljno od Potter's Caya do luke Mistic Point i da putovanje traje nešto više od 4 časa. Navodno postoji brod od Potter's Caya (Nassau) i Fresh Creeka dva puta nedeljno, a vreme putovanja je 2,5 sata, ali na Internetu nisam pronašao da saobraća. Takođe se kao brodar navodi "Bahama Ferries", ali na njegovom sajtu nema saobraćaja do Androsa.

Glavna saobraćajnica na Androsu su Queen's Elizabeth Heighway, koja se u diskontinuitetu proteže pored istočne obale sva tri glavna ostrva. Polazi iz luke Morgan's Bluff, završava na lokaciji Behring Point i na Severnom Androsu je dugačka oko 100 km. Na Mangrove Cayu je jedina saobraćajnica i ima 10 km dužine. Na Južnom Androsu je takođe jedina saobraćajnica dužine 45 km, a poslednji deo se zove Pleasant Bay. Na Severnom Androsu postoje još dve saobraćajnice. Od luke Morgan's Bluff zapadno od Queen's Elizabeth Heighwaya postoji saobraćajnica takođe dužine 100 km, a zove se Main Lumber Road. Izgleda da je služila za prevoz drvne građe, jer na tom putu nema nijednog naselja. Postoji još saobraćajnica da naselja Red Bays na zapadnoj obali Severnog Androsa, a njena dužina je 20 km. 1968. godine na Severnom Androsu su izgrađeni mostovi preko Fresh Creeka i Stafford Creeka, čime je omogućeno poveuzivanje severnog i južnog dela ostrva. Postoji i most na Južnom Androsu, kao i most Staniard Creek na Severnom Androsu.

Na Androsu nema javnog prevoza, ali privatni šatl autobus na Severnom Androsu povezuje naselje grad Nicholls Town sa Behring Pointom, dakle od severa do juga ostrva. Taksi se može koristiti na sva  četiri aerodroma.

N O R T H A N D R O S

Andros Town

North Andros je po površini najveći distrikt Bahama, ali se nigde ne mogu pronaći podaci o površini. Zauzima približno tri četvrtine ostrva Severni Andros. Na njemu se nalaze najveća ostrvska naselja i veći broj crkava. Po popisu iz 2010. godine imao je 4.471 stanovnika. Pored grada Andros Town, važnija naselja su Red Bays (284), Morgan’s Bluff (64), Lowe Sound (712), Nicholls Town (645), Conch Sound (117), San Andros (207), Mastic Point (694), Stafford Creek (98), Blanket Sound (145), Staniard Creek (188) i Love Hill (321).

CENTRAL ANDROS

Administrativni kompleks u Centralnom Androsu

Central Andros je poznat po velikom broju plavih rupa i velikom području na kome živi riba belokost. Na globalnom nivou, ovo područje je dobro poznata eko-turistička destinacija. Ovaj distrikt zauzima krajnji jug Severnog Androsa, a takođe mu pripadaju i sva ostrva koja se nalaze severno od prolaza Middle Bight, odnosno od ostrva Mangrove Cay. Najveće od tih manjih ostrva je Big Wood Cay.

Po popisu iz 2010. godine distrikt je imao 662 stanovnika, u naseljima Cargill Creek (282), Bowen Sound sa naseljem Man-O-War Sound (196), Behring Point (152) itd.

M A N G R O V E C A Y

Community Park i Regatta Site – mesna zajednica

Mangrove Cay je ostrvo između Severnog i Južnog Androsa. Zajedno sa susednim ostrvima koja se nalaze između prolaza Middle Bight i South Bight predstavlja distrikt. Po popisu iz 2010. godine distrikt je imao 892 stanovnika, od čega je u glavnom gradu Moxey Townu (Little Harbour) koji se nalazi na krajnjem severoistoku ostrva bilo 420 stanovnika. Preostala naselja su Pinders (178), Burnt Rock (89), Grant and Orange Hill (67), Lisbon Creek (48) itd. I pored malog broja stanovnika postoje čak tri škole Victoria Point Preschool, Burnt Rock Primary i Mangrove Cay High School.

VICTORIA POINT CAYS su dva spruda koja se nalaze u prolazu South Bight, 500 m južno od Mangrove Caya. Veći, severni, sprud dugačak je 350 m, a manji sprud je dugačak 100 m.

Šta može biti bolje od veličanstvenog tropskog utočišta koje se prostire na dva spruda ukupne površine oko 3,3 ha? I još ako dolazi sa fascinantnom vezom i sa holivudskom i sa književnom istorijom, a sadrži sve potrebne pogodnosti za udoban moderan život, zajedno sa okolnim prirodnim lepotama koje samo Bahami mogu da ponude. Dve kuće na sprudu 1953. godine sagradio je Nelson Hayes, pisac knjige po kojoj je 1941. godine snimljen film “Bahama Passage”. Film, koji je pratio intrige unutar karipskog ostrva sa plantažom soli, zasnovan je na Hayesovom romanu iz prethodne godine – koji će recenzent “Publisher’s Weeklyja” mnogo kasnije nazvati najgorom knjigom svih vremena! Naravno, veoma subjektivna ocena.

Obe kuće na Viktorija Point Caysu izgrađene su od betona, a imaju električnu energiju, telefon i internet putem podvodnog kabla. Voda za piće takođe dolazi sa Mangrove Caya podvodnim cevovodnim sistemom, kao i iz cisterne i bunara sa slatkom vodom na ostrvu. Sa prelepom plitkim vodom na jednoj strani i trećim najvećim koralnim grebenom na svetu na drugoj strani, Južni Andros je poznat po odličnom ronjenju i pecanju belokosti, kao i po obilju školjki, jastoga i rakova.

GPS koordinate: 24°13′42′′ N, 77°37′21′′ W.

S O U T H   A N D R O S

South Andros je najjužnija trećina kopnene mase koja se kolokvijalno naziva Andros.

Skoro celokupna populacija Južnog Androsa živi u stambenim zgradama koje se nalaze u blizini Queen's Elizabeth Highway i nekoliko kratkih asfaltiranih puteva koji se odvajaju od njega. Jedini drugi značajan put je onaj koji vodi na zapad, u unutrašnjost, duž severne strane Deep Creeka, do Black Pointa, gde postoji nekoliko dodatnih kuća. Najveća širina Južnog Androsa je oko 30 km, ali je samo istočna obala naseljena, pošto se najveći deo ostrva sastoji od slanih močvara i plimnih estuarija.

Sve stambene zgrade na Južnom Androsu su male, pojedinačne porodične kuće, ponekad grupisane na jednom zemljištu, a skoro sve su napravljene od betonskih blokova i/ili lokalnog krečnjaka, pošto je drvo skupo za uvoz i ne podnosi dobro nalete uragana. Snabdevanje električnom energijom, telefon i odvoženje smeća obezbeđuje vlada i ove usluge su dostupne svim stanovnicima ostrva. Velika elektrana se nalazi na sredini ostrva u naselju zvanom The Bluff ili Blufftown. Postoji i vodovod iz koga se snabdeva veliki deo stanovnika ostrva, ali stanovnici južnog dela ostrva vodu dobijaju iz privatnih bunara: mnogi delovi Androsa imaju obilje podzemne pitke vode. Prirodni gas se kupuje na boce, koje dovozi jednom nedeljno poštanski brod iz Nassaua.

2010. godine distrikt je imao 1.465 stanovnika. Najveća naselja su The Bluff (285), Kemp’s Bai (273), Drigs Hill (127), Congo Tovn (90), Duncombe Copice (88), Mars Bay (88), High Rock (86), Little Creek (85) itd. Ukupno 1.465 stanovnika. Mars Bay je najjužnije naselje na Androsu.

Južni Andros je poznat po proizvodnji određenih sezonskih delikatesa, svežih školjki, kopnenih rakova i jastoga, u relativnom obilju, koji se komercijalno prodaju u Nassauu, pružajući važan izvor gotovine mnogim stanovnicima. Jedina druga trenutno značajna grana privrede je turizam. Iako nedovoljno razvojena, postoji mali luksuzni ekoturistički smeštaj, tradicionalni hotel sa 36 soba, kao i uprava "belokost bungalova", malih hotela koji nude sveobuhvatne pakete za turiste koji žele da pecaju na svetski poznatim lokacijama na jugoistočnom obodu ostrva. Po podacima iz 2005. godine bilo je u funkciji 4-6 takvih bungalova, od kojih je svaki imao 4-12 soba za goste. Veoma nizak nivo turizma podržava nekoliko restorana i skoro nijedna radnja osim neophodne za osnovnu opremu i prodavnica prehrambenih proizvoda. Na Južnom Androsu nema bioskopa, videoteka, lanaca restorana, velikih hotela ili velikih rent-a-kar agencija. Jedino što ima je filijala Bank of Bahamas u Kemp's Bayu (bankomat i rad sa klijentima sredom).

Distrikti na Androsu su odvojeni širokim "potocima" (creek), od kojih na nekima saobraćaju trajekti; inače jedini način da se putuje iz jednog distrikta u drugi je privatnim avionom ili brodom. Do Južnog Androsa se dolazi iz Nassaua avionom (trenutno dva puta dnevno od Nassaua do aerodroma Južni Andros), iz SAD postoje dva leta iz Fort Lauderdalea i drugih ostrva čarter letovima i bilo gde privatnim brodom. Trajekt saobraća svakodnevno između Južnog Androsa i njegovog severnog suseda Mangrove Caya. Poštanski brod dolazi na Andros jednom nedeljno iz Nassaua, polazi iz Nassau u ponedeljak uveče i stiže u luku Drigg's Hill na Južnom Androsu u utorak ujutru, donoseći većinu svih potreba na ostrvo, od mleka do benzina.

Queen's Elizabeth Highway, dvosmerni, asfaltiran i osvetljen put bez semafora, proteže se otprilike 60 km od najsevernije tačke Južnog Androsa, a to je luka Drigg's Hill, do naselja Mars Bay. Kod Mars Baya put se završava u slepoj ulici, ali se ostrvo prostire otprilike još 30 km južnije bez puteva ili usluga, nedostupno osim čamcem. Prema Google earthu ipak postoji još oko 4 km zemljanog puta južno od Mars Baya. O Drigg's Hilla do Mars Baya autoput prelazi dva mosta, jedan u Deep Creeku i jedan južnije u Little Creeku, oba renovirana 2012. godine.

Većina stanovnika Južnog Androsa su članovi ili baptističke crkve ili crkve adventista sedmog dana, sa nekoliko katoličkih, anglikanskih i drugih denominacija. 

GREEN CAY je veće ostrvo (2,2 km²), dugačko oko 2,4 km i široko 1,6 km. Nalazi se oko 37 km istočno od Androsa. Već deo obale ostrva je stenovit, ali ima i nekoliko veoma lepih peščanih plaža. Na ostrvu ima lepih visokih stabala i palmi. Takođe ima mnogo različitih vrsta ptica.

GPS koordinate: 24°02′24″ N, 77°10′20″ W.

GUINCHOS CAY je udaljen preko 100 km od najjužnijih sprudova koji pripadaju distriktu South Andros. Mnogo je bliži kubanskom ostrvu Cayo Paredón Grande od koga je udaljen 30 km.

Guinchos Cay je u suštini veoma mali, kružni (prečnik 200 m) niski peščani greben, sa peščanom trakom na severozapadnom kraju. Sprud nema više od 2 m nadmorske visine. Gusta vegetacija je pokriva veći deo spruda. Površinski sloj spruda sastoji se od smeđe peščane ilovače debljine 20 cm, ispod koga je svetlo obojeni prirodni plažni pesak.

GPS koordinate: 22°44′59″ N, 78°06′56″ W.

CAY LOBOS se nalazi 68 km jugoistočno od Guinchos Caya, 140 km od najjužnijih sprudova koja pripadaju distriktu South Andros, ali samo 22 km Od kubanskog ostrva Cayo Confites i to je Bahamima najbliže kopno druge države. Cay Lobos ima nadmorsku visinu od približno 3 m. Privetrenska obala ima oštar uspona od 1 m od plaže do kopna, a na zapadu je peščana traka. Na sprudu se nalazi napušteni svetionik i pomoćne zgrade, podignute 1869. godine.

GPS koordinate: 22°22′47″ N, 77°35′10″ W.

B E R R Y   I S L A N D S

Berry Islands su arhipelag i distrikt Bahama, koji zahvata površinu od oko 78 km² severozapadnog dela Spoljnih ostrva. Arhipelag se sastoji od tridesetak ostrva i preko sto malih ostrva ili sprudova, koji se često nazivaju “Akvarijum Bahama“. Od najsevernijeg do najjužnijeg ostrva grupe ima blizu 50 km, a kažu da arhoipelag ima oblik stremena.

Bahamski štetnici (nisam siguran da je to prava reč za te ljude, ja bi ih nazvao “lešinarima”) su bili razlog zašto su ostrva Berry naseljena. Oni su putovali po Bahamima tražeći ostatke teretnih brodova koji su doživeli brodolom na grebenima. Prvo naselje, pod imenom  Williams Town, bilo je osnovano na ostrvu Great Stirrup (sada poznatom kao Coco Cay). Oslobođeni robovi su se naselili nakon što je Britanija ukinula ropstvo 1834. godine. Po drugim izvorima, ostrva je 1836. godine naselio guverner William Colebrooke sa grupom oslobođenih robova.

Arhipelag Berry ima raznovrsnu geografiju: 10 km peščanih plaža (Haines Cay ima 5,6 km plaža), plave rupe, izolovane enklave, močvare i pećine. Chub Cay ima jednu od dve plave rupe koje se nalaze u arhipelagu, dok je druga na Hoffman Cayu i dostupna je samo čamcem.

Po popisu iz 2010. godine na ostrvima je živelo 807 stanovnika, od kojih je većina na Great Harbour Cayu (695, od čega u naselju Bullocks Harbour 342), Chub Cay (46), Little Stirrups Cay ili Coco Cay (38),  Fraizer’s Hog Cay (10), Big Stirrup Cay (5), Little Harbour Cay (4), Little Whale Cay (3), Big Whale Cay (3) i Frozen Cay (3). Međutim, prema popisu iz 2022. godine broj stanovnika se povećao za 25% i sada iznosi 1.016.

Ostrva Berry su još uvek relativno nerazvijena, sa dva mala regionalna aerodroma i bez hotela, ali imaju kuće i vile na plaži za najam. Većina ostrva je nenaseljena, ali su zapanjujuće lepa. Tokom zimske sezone ostrvo ima goste, ali teškoće da se dođe do ostrva Berry i nedostatak infrastrukture otežavaju dalji razvoj. Zbog sezonskih stanovnika, ostrva Berry mogu reći da imaju više milionera po jedinici površine nego bilo koje drugo mesto na svetu.

Glavna atrakcija je big game ribolov. Neke od riba koje se tamo mogu naći su sabljarka, tuna, škarpina, kraljevska skuša i mnoge druge. U maju je Great Harbour Cay prepun posetilaca i ribarskih kapetana koji dolaze na godišnji turnir u ribolovu. Ostrva su odlična lokacija ronjenje na dah i sa bocama.

White Cay (beli sprud)

Great Harbour Cay je najveće ostrvo grupe. Dugačak je 13 km i širok 2,4 km. Najveća luka arhipelaga se nalazi na ovom ostrvu, a takođe i aerodrom.

Chub Cay, drugo je po veličini ostrvo u lancu, ima međunarodni aerodrom i poznato je kao “glavna prestonica sabljarke na Bahamima”.

Little Stirrup Cay je iznajmio “Royal Caribbean International”, koji ga zove Coco Cay, i služi kao privatno ostrvo za goste na njegovim kruzerima.

Great Stirrup Cay je u vlasništvu “Norvegian Cruise Line” i koristi se u slične svrhe.

Cistern Cay je privatno ostrvo koje se nalazi pored Great Harbour Caya.

Little Whale Cay je privatno ostrvo koje je razvio Wallace Groves kao rezidenciju tridesetih godina XX veka. Iako je veoma malih dimenzija poseduje aerodrom.

GREAT HARBOUR CAY je glavno ostrvo u arhipelagu ostrva Berrya a nalazi se 80 km severozapadno od ostrva New Providence. Ostrvo je dugačko 11 km, a najveća širina je 4 km.

Ima 695 stanovnika, od čega u Great Harbour Cayu 353, a u naselju Bullocks Harbour 342 stanovnika (popis 2010). Na tački najbližeg prilaza Haines, Great Harbour i Hawk’s Nest, nalazi se 4-6 ha plićaka od belog peska sa morskim zvezdama, morskim ježevima i drugim stvorenjima koja žive u plitkoj vodi.

Ostrvo je značajno oštećeno od uragana Andrew 1992. godine, ali se od tada potpuno oporavilo. Uragan se dva puta spustio na kopno dok se kretao kroz Bahame, prelazeći ostrvo Eleuthera sa vetrom  od 260 km/h, dok je prolazeći kroz ostrva Berry imao brzinu 240 km/h.

Great Harbour Cay je prošao kroz period intenzivnog i uspešnog razvoja kasnih šezdesetih godina XX veka kada su poznate ličnosti kao što su Cary Grant, Douglas Fairbanks i Brigitte Bardot letovali zajedno sa Telly Savalasom (Kojak) koji je imao svoj helidrom. Krajem sedamdesetih do ranih osamdesetih godina pokušano je da se revitalizuje Great Harbour Cay; ali je to bilo u senci trgovine drogom i oružjem 1983. godine i ostrvo je od tada mirno. Nedavno izabrana vlada Bahama uložila je napor da oživi turističku industriju, posebno na spoljnim ostrvima, a veliki napredak i interesovanje ponovo su pokrenuti na manjim ostrvima. U kombinaciji sa terenom za golf sa 9 rupa koji je izgradio Golf Force, marinom sa punom uslugom i drugim ostrvskim atrakcijama za ribolov i ronjenje, izgleda da je ostrvo spremno za nagli razvoj.

Određene akcije poslednjih godina, uključujući popravku aerodroma i svih glavnih puteva, dovele su do povećanog interesovanja za ostrvo. Planirana obnova vodovoda nije izvršena, ali nije imala većeg uticaja zbog velikog sloja vode ispod ostrva i rasprostranjene upotrebe bunara. Na ostrvu postoji samo mali hotel, uglavnom za Bahamce, što znači da je smeštaj za turiste ograničen na stanove i kuće za najam. Bilo je glasina o novom hotelu koje bi tek trebalo da budu potvrđene.

Hotel “Sugar Beach”, često utočište bogatih i slavnih, sada je napušten. Krajem sedamdesetih godina  hotel je bio u funkciji kao zabavni objekat za kruzere. Putnici su na obalu stizali u gumenjacima da slušaju bend i plešu.

Veza između Great Harbour Caya i Bullocks Harboura svojevremeno je bila je preko mosta kojim se ručno upravljalo. Naime, Great Harbour Cay i Bullocks Harbour razdvajaju okeanski rukavac i litice. Krajem sedamdesetih godine postojala je jedna zgrada koja je služila kao zdravstvena ustanova, pošta i imala je telefon koji je radio uz pomoć operatera. Preko puta je bila stara kuća pretvorena u školu. Postojala je jedna prodavnica sa živim pilićima i dva bara, “Chicken Coop” i “The Grave Yard”.

Marina

Shark Creek, najjužnija tačka ostrva, popularno je mesto za lov na ajkulu. Veliki čekićasta ajkula je navodno uhvaćena kod obale. Dugo se znalo da se čekićasta ajkula nalazi u tom području i dokumentovano je da je bila dugačka preko 6 m. Ajkula nije viđena niti prijavljena otkako je označena 2002. godine.

Ženka lamantina i njen partner otkriveni su u luci u decembru 1999. godine. Lamantin je dobio nadimak ‘Manni’, i veruje se da je zalutao sa obale Floride nakon tropske oluje ili uragana 1999. godine. Mladić po imenu Michael Morris dokumentovao je plivanje sa lamantinom na filmu. Pričalo se da je njen partner proveo mnogo meseci oko Great Harboura, ali se onda ponovo osamio ostavljajući ženku, za koju se veruje da je dobila mladunče negde 2000. godine. 2012. godine spašeni lamantini su dovedeni na ostrvo, gde ih je već prisutna grupa brzo prihvatila.

Poznato je da delfini s vremena na vreme plivaju pored luke blizu obale.

Na ostrvu se nalazi aerodrom Great Harbour Cay. Avio kompanije “Flamingo Air” i “LeAir” obavljaju avionski saobraćaj do Nassaua.

GPS koordinate: 25°45′00″ N, 77°51′20″ W.

LITTLE STIRRUP CAY (ili CocoCay, stirrup=stremen, uzengija)  je malo ostrvo koja se nalaze otprilike 90 km severozapadno od Nassaua. Little Stirrup Cay je 800 m jugozapadno od susednog Great Stirrup Caya. Ostrvo je dugačko 1,57 km od istoka ka zapadu i 430 m od severa ka jugu. Površina merena na Google Earthu je oko 50 ha. Na njemu je živelo 38 stanovnika (popis 2010. godine).  Za turizam ga koristi isključivo “Royal Caribbean Group”.

2019. godine “Royal Caribbean” je opsežno renovirao ostrvo i za tu namenu je potrošio 250 miliona američkih dolara. Ostrvo se reklamira kao privatna destinacija “Royal Caribbeana” pod nazivom “Savršen dan na CocoCayu” (napomena: CocoCay, kako ga je nazvao vlasnik, piše se zajedno). Na severnoj obali ostrva izgrađeno je pristanište, koje omogućava da kruzeri pristaju direktno na ostrvo. Istočni deo ostrva kraj je centar rekreativnih aktivnosti sa plažama koje se nalaze ispred koralnog basena gde se mogu videti lamantini, raže i brojne ribe. Staze za šetnju prirodom prolaze celom dužinom i širinom ostrva. Renoviranje je obuhvatilo i vodeni park, sa najvećim i najvišim toboganom u Severnoj Americi koji se zove Daredevil’s Peak.

"Royal Caribbean Cruises", koji poseduje "Royal Caribbean International" i "Celebrity Cruises", preuzeo je ostrvo u zakup nakon kupovine "Admiral Cruisesa" 1988. godine. Ostrvo je sada podeljeno na dva dela sa različitim sadržajima. "Uzbudljiva" strana (a to je vodeni park) sa dve različite kule koje sadrže ukupno 9 tobogana, bazen sa različitim sadržajima i bazen sa talasima. "Hladna" strana sadrži mnogo različitih plaža sa stolicama i visećim ležaljkama. Na ostrvu su takođe dostupne različite kabine koje gosti mogu iznajmiti tokom boravka na ostrvu.

Prosečna dnevna temperatura na ostrvu od decembra do marta je 25-27°C, s tim da su najviše temperature 32-33°C, a najniže od 17-18°C. Zabeležena je i temperatura od samo 7°C. Od juna do oktobra prosečne dnevne temperature su preko 30°C, s tim da su najviše temperature do 37°C. Padavina ima najviše od maja do oktobra, kada je njihova količina 150-220 mm mesečno. U ostalom delu godine količina padavina se kreće oko 40 mm mesečno. Relativna vlažnost vazduha je oko 74%.

GPS koordinate: 25°49′05″ N, 77°56′20″ W.

GREAT STIRRUP CAYje najsevernije ostrvo u distriktu i grupi ostrva Berry Islands. Nalazi se 800 m severozapadno od od najsevernije tačke Great Harbour Caya i severno od ostrva Lignumvitae Cay i Goat Cay. Ostrvo je dugačko preko 3 km, najveća širina je 600 m, a površina je 1,08 km².

“Norwegian Cruise Line” je kupio ostrvo od kompanije “Belcher Oil” 1977. godine i razvio ga je u privatno ostrvo za potrebe putnika na svojim kruzerima. Severni deo ostrva ima peščanu plažu okruženu stenama sa mestima za ronjenje. U južnom delu ostrva nalazi se helidrom (sa tablom “Međunarodni aerodrom Great Stirrup Cay”), veliki prostor bez vegetacije i brojni betonski blokovi, koji su ostaci prethodne američke vojne instalacije i satelitske stanice za praćenje.

Great Stirrup je bio gusarsko skrovište dok su se Britanci naselili u Nassau i na većim ostrvima do 1815. godine. To vreme označava prve dokumentovane naseljenike ostrva, a brojne ruševine građevine  tog naselja postoje i danas. “Stirrup’s Cay” je ostao aktivan tokom američkog građanskog rata, pošto su konfederativci želeli da nastave sa izvozom pamuka u Evropu. Ostrvo je korišćeno kao mesto za snabdevanje, dok su ratni brodovi Unije patrolirali tim područjem kako bi osujetili njihove napore. Nakon ukidanja ropstva, Britanci su počeli polako da se povlače iz kolonija na ostrvu, a plantaža na  Great Stirrup Cayu je napuštena.

Američki predsednik Roosevelt je pecao kod grebena Great Stirrup Caya 1935. godine.

Tokom Drugog svetskog rata Sjedinjene Države, u nastojanju da zaštite svoje istočne obale, došle su na Bahame i Great Stirrup Cay sa širokim spektrom posmatračke i odbrambene opreme. Među njima su bili i podvodni kablovi, koji su položeni na dno okeana da bi osluškivali neprijateljske podmornice. Na jugoistočnoj obali ostrva, sada obrasloj džunglom, još uvek stoje dve “kablovske kućice”. Ratno vazduhoplovstvo Sjedinjenih Država je kasnije konstruisalo LORAC – radio-navigacionu stanicu za potrebe tokom ranih lansiranja spejs šatlova. Ovaj objekat je kasnije iznajmljen Motoroli i drugim kompanijama. Nova, preciznija GPS tehnologija, učinila je stanicu zastarelom. Zatvorena je 1991. godine, a antena i oprema su uklonjeni.

Kruzer “Yarmouth Castle”, koji je plovio od Majamija do Nassaua, izgoreo je i potonuo 21 km od obale Great Stirrup Caya 13. novembra 1965. godine. Istražni odbor obalske straže Sjedinjenih Država utvrdio je da su kapetan i brodski oficiri krivi za požar broda i potonuće.

Kompanija “Belcher Oil” iz Majamija je godinama polagala pravo na severni deo ostrva. 1977. godine  “Norwegian Caribbean Lines” (kasnije “Norwegian Cruise Line”) zakupio je taj deo od “Belcher Oila”, a kupio je ostrvo 1986. godine. Četiri godine kasnije “Norwegian Cruise Line” je potrošio milion dolara na renoviranje i počeo je da ga reklamira kao Pleasure Island (ostrvo zadovoljstva). 2017. godine izgrađena su nova područja za hranu i piće, obnovljene su kabine i proširene su plaže. “Norwegian Cruise Line” planira da izgradi 38 vila sa po dve spavaće sobe, dvospratnim restoranom, barom u bazenu i spa centrom.

1863. godine na ostrvu je podignut svetionik. Svetionik je dugo godina opsluživala posada, ali je sada potpuno automatizovan i na solarni pogon. Visok je 17 m, a svetlost je vidljiva preko 30 km.

Na ostrvu su sahranjene dve osobe, obe u ograđenom travnatom prostoru u blizini centra za posetioce. Allan Bertram je bio kapetan Kraljevske mornarice koji je posedovao ostrvo i kada je umro 1834. godine zatražio je da se na njemu sahrani. Glavno kupalište, Bertram’s Cove, nazvano je po njemu. Elizabeth Wright Braden Hixson bila je putnica na brodu u prolazu koji je umrla 1838. godine i tada je sahranjena na ostrvu.

Najčešće drvo na ostrvu je kokosova palma, od koje se dobija mleko i slatko “meso” koje se koriste u mnogim ostrvskim receptima. Na ostrvu ima nekoliko različitih vrsta guštera i kopnenih rakova. Galebovi, fregate i bela sprutka su najzastupljenije vrste ptica. Great Stirrup Cay je zaštićeno utočište morskog života, a vađenje bilo čega iz vode je strogo zabranjeno.

Ostrvo ima tropsku klimu. Prosečne dnevne temperature od decembra do aprila su oko 24°C, dok je prosečna dnevna temperatura između 29-34°C od maja do novembra. Prosečna temperatura mora od maja do novembra je 27-30°C, a od decembra do aprila je 25°C.

U julu je prosečno najviše sunčanih sati, dok je od septembra do februara najmanje sunčanih sati, 7-8 sati dnevno.

GPS koordinate: 25°49′30″ N, 77°54′40″ W.

HOFFMAN’S CAY (Hoffman Cay) je udaljen samo 12 km od Great Harbour Caya i njegovog međunarodnog aerodroma.

Plava rupa na Hoffman’s Cayu

Sa zadivljujućim plažama i na vetrovitoj i na zavetrinskoj strani, Hoffman’s Cay takođe ima odličnu nadmorsku visinu do 20 m, sve obložene bujnom vegetacijom i sopstvenom (i lokalno poznatom) plavom rupom! Ostrvo je dugačko čak 4,5 km, ali nije šire od 600 m. Hoffman’s Cay se sastoji od ukupno 1,8 km² iskonskog i netaknutog područja. 85 ha južnog dela ostrva je ponuđeno na prodaju, a ostatak ostaje u vlasništvu države. Pristup ostrvu je preko kanala sa dubokom vodom, a nekoliko lokacija je pogodno za izgradnju zaštićenog pristaništa. Jednostavno, Hoffman’s Cay je ogromna prilika za zaljubljenike u ostrva.

Hoffman’s Cay je lako dostupan – i komercijalni i privatni letovi sleću na obližnji aerodrom Great Harbour Cay, a New Providence je samo 66 km daleko.

GPS koordinate: 25°37′30″ N, 77°44′20″ W.

LITTLE GAULDING CAY se nalazi između Hoffman’s Caya i Devil’s Caya i to je jedini pouzdan podatak o ovom ostrvu. Ostrvo je potpuno zaštićen i ima pristup dubokoj vodi.

Sever je desno, a zapad je gore

Ostaje nedoumica koje je tačno ostrvo Little Gaulding Cay. Na sajtu gde je ostrvo ponuđeno na prodaju “čiodom” je obeleženo ostrvo koje se prema karti zove Fowl Cay i koje ima površinu 2,2 ha. Ostrvo koje je na karti označeno kao Little Gaulding Cay znatno je manje i ima površinu od svega 0,43 ha i moj zaključak je da ipak to Little Gaulding Cay. To se može zaključiti i iz priloženih slika. Ostrvo je praktično bez plaže, sa kamenitom obalom, koju ponegde nazivaju gvozdenom onbalom.

GPS koordinate: 25°36′38″ N, 77°44′17″ W.

DEVIL’S CAY (đavolji sprud) se nalazi 1,2 km jugoistočno od Hoffman’s Caya. Prostire se na 47 ha, sa spektakularnim belim peščanim plažama koje se protežu duž njegove istočne i zapadne obale. Ostrvo je dugačko 1,26 km, a najveća širina je 500 m. Trenutno je nenaseljeno, osim morskih kornjača koje povremeno dolaze da polažu jaja u uvalu na severnoj obali ostrva. se proteže Duž zapadne obale ostrva proteže se veličanstveni greben, dok se u središtu ostrva nalazi nisko močvarno područje koje bi, ako bi se otvorilo prema moru, lako moglo poslužiti kao luka bez izlaza na more. Ostrvo okružuje duboka voda, čineći ga lako pristupačnim plovilima. Prodajna cena je 9,5 miliona USD.

Od severa prema jugu ostrva, u pozadini je Little Harbour Cay

GPS koordinate: 25°36′00″ N, 77°43′43″ W.

LITTLE HARBOUR CAY se nalazi u produžetku ostrva Devil’s Cay, razdvojeni su kanalom širin oko 100 m. I ovo ostrvo je veoma dugačko, 3,3 km, ali takođe i veoma usko, do 500 m. Površina ostrva je oko 1,1 km.

Ostrvo je poznato po baru i restoranu “Flo’s Conch” koji vodi Chester Darville, koji je vlasnik, domaćin i kuvar, tri u jedan! On priprema bahamske morske plodove i druge specijalitete, ali je poznat i po svom proslavljenom rum punču po tajnom receptu. Ko je bio na ovim ostrvima sigurno će reći o svetski poznatom ambijentu restorana, koji je upotpunjen ukusnim domaćim jelima, poput čuvenih ‘konči’ fritula, ledenih pića, odlične muzike i nenadmašnih pogleda. Preporučuje se da mu se da tri sata da pripremi hranu.

Pristup do spruda je čamcem; na kopnu ne bi trebalo biti poteškoća u kretanju.

Bar “Flo’s Conch” osnovao je 1993. godine upravo Chester Darville, koji je rođen i odrastao na ostrvu, ali se odselio kada je postao radno sposoban. Naselje na ostrvu su osnovali njegovi preci. Kuće su izgrađene tridesetih i četrdesetih godina i izdržale su najžešće oluje – svedočanstvo njihovih naprednih građevinskih veština.

Nakon očeve smrti 1974. godine Chester je sledio očevu želju da ponovo okupi porodicu na ostrvu svog odrastanja. San je postao stvarnost nakon nekoliko godina napornog rada i štednje, i on je uspeo da pokrene sopstveni biznis. Chesterova majka Flo bila je poznata po svom toplom gostoprimstvu i ukusnim fritulama od školjki. Ona je radila kao glavni kuvar, dok je Chester služio i zabavljao mušterije. Mnogi drugi članovi porodice Darville takođe su radili u restoranu od početka, što je dodatno učvrstilo Chesterov cilj da okupi porodicu. Ostali meštani ostrva Berry takođe su bili pozvani da se pridruže timu. Flo je preminula 2011. godine, ali sećanje na nju živi u imenu restorana.

Od svojih skromnih početaka, “Flo’s Conch Bar” je sada postao destinacija koja se mora posetiti i restoran ima stalan priliv posetilaca tokom cele godine. Restoran je otvoren cele godine od podneva, a cene jela se kreću od 11-30 USD. Little Harbour takođe koriste Kraljevski rendžeri kao mesto za kampovanje za dečake i devojčice svakog leta.

GPS koordinate (restorana): 25°34′22″ N, 77°43′10″ W.

FROZEN CAY (na mnogim mapama i na Google Earthu High Cay) se nalazi 1,2 km južno od Little Harbour Caya. Ostrvo je dugačko 1,5 km, najveća širina je samo 180 m, a površina je oko 17 ha (po merenjima na Google Earthu). Nalazi se samo 57 km severozapadno od Nassaua, do koga se može doći privatnim brodom ili hidroavionom.

Okružen netaknutim plažama sa belim praškastim peskom i tirkiznom vodom, ovaj ostrvski dragulj nudi skrivene uvale i netaknute grebene i prirodno je stanište ptica prekriveno bujnom autohtonom vegetacijom (mada se po slici vidi da je zapadna obala ostrva potpuno gola).

Frozen Cay ima prostranu rezidenciju za goste sa šest spavaćih soba i šest kupatila površine 385 m², velikom potpuno opremljenom kuhinjom, dve ostave, vešernicu, kancelariju i veliko skladište. Sve glavne sobe imaju izlaz na tremove i terase sa prekrasnim pogledom na more. Rezidencija je u blizini bazena sa grejanom vodom. Ostrvo takođe ima menadžersku vikendicu površine 75 m², rezidenciju za osoblje sa četiri spavaće sobe i dva kupatila površine 140 m² i najsavremeniju marinu, koja može da primi do 100 jahti.

Ostrvo je samodovoljno i opslužuju ga kompletni komunalni/komunikacioni sistemi. Tu je pomoćna zgrada sa dva dizel agregata, rezervoari za gorivo, postrojenja za proizvodnju vode za piće i cisterne za vodu. Aktivnosti su plivanje, skijanje na vodi, jedrenje na dasci i ribolov.

GPS koordinate: 25°32′41″ N, 77°42′47″ W.

BONDS CAY se nalazi 1 km južno od ostrva Alder Cay. Kao i dosta ostrva u lancu ostrva Berry veoma je izduženog oblika, dugačak je 6,8 km i ima površinu od 2,2 km². Najviša tačka ostrva je na oko 10 m. Karakteristika ostrva su desetak jezera.

Pogled od severa prema jugu ostrva

Bujna vegetacija ovog ostrva ponuđenog na prodaju je zelena, a plodno zemljište je u rasponu boja od bele do crvene, pa čak i crne. Na ovom ostrvu postoji idealna lokacija i mogućnost izgradnje sopstvene piste.

Na Google Earthu se vidi da su ostrvom prosečene staze, a to se vidi i na priloženoj fotografiji.

GPS koordinate: 25°29′50″ N, 77°43′23″ W.

LITTLE WHALE CAY (malo kitovo ostrvo) je malo privatno ostrvo koje se nalazi 30 km južno od Great Harbour Caya, 6,5 km istočno od Chub Caya i 190 m severno od Whale Caya. U blizini su još Bonds Cay, Cockroach Cay, Sandy Cay, Cormorant Cay, Bird Cay itd. Ostrvo ima oblik raže, dugačko je 860 m, najveća širina je 570 m, a površina dobijena merenjem na Google Earthu je 16 ha.

Little Whale Cay je tridesetih godina prošlog veka kao privatnu rezidenciju na ostrvu razvio Wallace Groves, američki biznismen sa velikim interesovanjem za Bahame. Prodao je ostrvo 1985. godine  sadašnjem vlasniku Piteru Ostinu, britanskom milioneru sa vezama sa saudijskom kraljevskom porodicom. Stanovnici i zaposleni tokom Grovesovog vlasništva izjavljivali su da je on upravljao ostrvom na policijsko-državni način.

Ostrvo je od decembra 2020. godine na prodaju po ceni od 60 miliona dolara. Inače je komercijalno iznajmljeno gostima koji plaćaju.

Ostrvo ima aerodrom i malu luku. Do Little Whale Caya se najlakše stiže avionom iz Nassaua ili Fort Lauderdalea. Varijante su let direktno do ostrva (u slučaju letova u Nassau) ili preko lokalne carinarnice na Chub Cayu (u slučaju letova iz Majamija).

Ostrvo ima tri kuće za iznajmljivanje: Little Whale (mali kit), Peacock (paun) i Flamingo. Gosti mogu koristiti sadržaje kao što su bazen sa pogledom na more, fitnes centar, teniski teren, luka i čamci za ribolov, krstarenje ili sportove na vodi. Ustanova ima osam stalno zaposlenih radnika, dva stalno zaposlena menadžera, dva stalno zaposlena inženjera za održavanje generatora i čamaca i tri stalno zaposlena baštovana. Kada su gosti prisutni na Little Whale Cayu tu su dodatno sobarice, kuvar, stjuardese i maserke, pa je ukupan broj osoblja u tom slučaju 13. U prošlosti su gostima na raspolaganju bili i instruktori ronjenja.

Lamantine i zelene kornjače ponekad su prisutne u vodama koje okružuju ostrvo. Ptice koje se nalaze na Little Whale Cayu su flamingosi, bahamske patke, bahamski kolibri i domaći paunovi. Poreklo mnogih ptica prisutnih na ostrvu može se pratiti do kolekcije ptica Wallacea Grovesa. U prošlosti su mnoge kuće u malom “centru grada” bile kućice za ptice.

GPS koordinate: 25°26′55″ N, 77°45′34″ W.

CHUB CAY se nalazi bliže ostrvu Androsu (28 km), nego Great Harbour Cayu (32 km). Ostrvo ima oblik izvrnutog slova “L”, dugačko je skoro 10 km, najveća širina je 1,3 km, a površina dobijena merenjem na Google Earthu je 7,6 km².

Glavna delatnost i izvor prihoda za stanovnike Chub Caya su podrška aktivnostima u "Chub Cay Resort & Marina" i sportski ribolov u vodama u blizini ostrva. Tokom nekoliko proteklih godina odmaralište je promenilo upravljanje i vlasništvo i sada je središte sportskog ribolova u regionu. Chub Cay je trenutno u vlasništvu Georga Bishopa. Što se tiče samog ostrva, geografija Chub Caya je slična okolnim ostrvima po tome što se zasniva na koralima. Životinjski svet koji naseljava ostrvo sličan je većini ostrva Bahama; rasprostranjeni morski život, gušteri, iguane i drugi gmizavci. Najčešća riba su različite vrste snapera. Ove ribe mogu se uočiti u marini, okeanu, mogu se loviti i sa obale. Pored toga, tu su petlovi i paunovi koji lutaju ostrvom. Koliko god to bilo čudno, prvi naseljenik Chub Caya je sa sobom na ostrvo doveo mnoštvo ptica koje su nastavili da se razmnožavaju i borave tamo do danas.

Na samom ostrvu postoje uski zemljani putevi koji ne dozvoljavaju da se automobilom prođe kroz ostrvo, već se koriste kolica za golf. Palme i žbunje ispunjavaju istočnu stranu ostrva. Marina je povezana sa otvorenom vodom Atlantskog okeana. Peščane plaže okružuje celo ostrvo, ali gosti preferiraju zapadnu obalu ostrva. Vreme je toplo tokom cele godine, a kišna sezona se javlja tokom leta. Chub Cay ima jednu od dve plave rupe koje se nalaze u lancu ostrva Berry. Do plave rupe Chub Cay Blue hole stiže se kolicima za golf, a u ovom misteriozno dubokom bazenu vode se može uhvatiti snaper. Tu su i automobili, kade i drugi slučajni predmeti koji se vide unutar plave rupe!

Prema popisu iz 2010. godine na ostrvu je bilo 46 stanovnika.

Prevoz do Chub Caya je kombinacija komercijalnih letova, privatnih letova i lako je dostupan čamcem.

Pošto je Chub Cay privatno ostrvo postoje dva načina prevoza do ostrva. Chub Cay ima aerodrom sa asfaltiranom pistom od 1.500 m i najsavremeniju marinu. Pored toga, na aerodromu se nalazi i kancelarija za carinu i imigraciju, koji su otvoreni svakog dana, od 7 do 17 časova. Postoje četiri avio-kompanije koje lete do Chub Caya. Svi privatni avioni mogu se koristiti za dolazak na ostrvo uz odobrenje. Ako se stiže morskim putem, od carine i imigracije je potrebno zatražiti odobrenje za ulazak na ostrvo. 

Odmaralište ima ronilački centar PADI (Professional Association of Diving Instructors=profesionalno udruženje instruktora za ronjenje) sa pet zvezdica "Chub Cay Divers". Voda koja okružuje Chub Cay stanište je širokog spektra morskog života što ga čini popularnom destinacijom za aktivnosti na vodi kao što su ronjenje sa maskom i sa bocama. Koralni greben je veoma zdrav, a vremenski uslovi su mirni i vedri tokom cele godine. "Chub Cay Divers" ima u ponudi različite usluge ronilačkih izleta,  veslanje na dasci (paddleboarding), izlete do plavih rupa i izlete po dogovoru.

Sportski ribolov na Chub Cayu je dobro poznat zbog blizine jeziku okeana, odnosno dubokom podvodnom rovu koji privlači različite vrste morskog života. Vode Chub Caya nudi niz različitih vrsta ribolova, kao što je ribolov belokosti, ribolov u dubokom moru i ribolov na dnu. Tokom ovih izleta gosti će verovatno videti tunu, sabljarku, škarpinu, vahu i kraljevsku skušu. Chub Cay je poznat kao "prestonica sabljarke Bahama". Većina sabljarki se može naći u "džepu", dubokovodnom prelazu, koji je svetski centar ribolov u dubokom moru (deep sea fishing). "Džep" ima određena doba godine kada je sabljarki najviše.

GPS koordinate: 25°24′47″ N, 77°52′10″ W.

B I M I N I

Bimini je najzapadniji distrikt Bahama i sastoji se od niza ostrva koji se nalaze oko 80 km istočno od Majamija. Bimini je najbliža tačka Bahama kontinentalnom delu Sjedinjenih Država i otprilike su udaljeni 210 km zapadno-severozapadno od Nasaua. Površina Biminija je 23 km2, a broj stanovnika je 2.417 prema popisu iz 2022. godine. To znači da je gustina naseljenosti 105 stanovnika/km2.

Bimini se sastoji od tri ostrva, Severni Bimini, Južni Bimini i Istočni Bimini. Distriktu Bimini takođe pripada Cay Sal Bank, više od 100 km južnije, koji geografski nije deo ostrva Bimini već zasebna celina. Severni Bimini je dugačak oko 11 km i širok 200 m. Njegovo glavno naselje je Alice Town, sa nizom prodavnica, restorana i barova na putu poznatom kao "Kraljev autoput". Drugi veliki put se zove Kraljičin autoput i prolazi skoro celom dužinom ostrva paralelno sa Kraljevim autoputem.

Kao nisko ležeće ostrvo, porast nivoa mora može dovesti do potopanja celog ostrva.

Južni Bimini (182 stanovnika) ima aerodrom i nudi mirnu alternativu sporoj vrevi Severnog Biminija. Na Južnom Biminiju postoji malo naselje Port Royal. Dugi niz godina turisti na Južnom Biminiju bili su gotovo isključivo nautičari, jer je bilo malo smeštaja osim privatnih kuća.

Istočni Bimini je, po svemu sudeći, nenaseljen. Na Google Earthu za njega piše Severni Bimini, jer on i jeste fizički spojen sa Severnim Biminijem.

Pošto je Bimini blizu Majamija, američki ribolovci dolaze brodom na ostrva zbog ribolova ili zbog provoda u lokalnom noćnom životu. Ronjenje je takođe popularna aktivnosti, jer u tom području ima mnogo olupina brodova, kao što je olupina broda "Sapona", koji se nasukao 1926. godine tokom uragana. Gornji deo broda je izložen vazduhu, dok je donja polovina potopljena. Delovi olupine su tokom godina ogoljeni, a deo drveta je korišćen u izgradnji hotela i bara "Compleat Angler" na severnom Biminiju.

Bimini ima nekoliko znamenitosti za koje se kaže da sadrže mistična svojstva nejasnog porekla. Veliki deo istorijskih podataka o ovim mestima je spekulativne prirode, a stručnjaci iz različitih oblasti dali su mišljenja o čitavom spektru objašnjenja. Najspornija od ovih lokacija je gore opisani Bimini Road. Prvi stanovnici ostrva bili su Lukajani, a ime Bimini znači “dva ostrva” ili “blizanci” na lukajanskom jeziku. Tokom perioda prohibicije u Sjedinjenim Državama, Bimini je bio omiljeno utočište i mesto snabdevanja za trgovinu rumom. Neki tvrde da je izraz “pravi McCoy” primenjen na rum koji je obezbedio William S. McCoy, koji je koristio Bimini za transport viskija u Ameriku tokom prohibicije, iako ta fraza datira pre ere prohibicije.

“Chalk’s International Airlines” je obavljao letove hidroavionima između Majamija i Bahama od 1917. godine, tako da je ta kompanija generacijama bila ostrvska institucija. Kako je roba na ostrvu bila skupa zbog troškova dostave, mnogi meštani su koristili letove te kompanije da kupe jeftiniju robu na Floridi i donesu na Bimini. Hidroavion “Miami Airwaysa” srušio se u more kod obale Biminija 22. marta 1922. godine, a svih pet putnika je poginulo. Avionska nesreća na letu za Bimini dogodila se i 19. decembra 2005. godine. Poginulo je svih 18 putnika i 2 člana posade; najmanje jedanaest putnika bili su stanovnici Biminija. 13. januara 2006. jedan od poznatijih objekata u Biminiju, hotel “Compleat Angler”, uništen je u požaru. Bar, upamćen po fotografijama i memorabilijama Ernesta Hemingwaya, kojima su bili obloženi zidovi, izgubljeni su u požaru, koji je takođe odneo život vlasnika.

Između Severnog i Južnog Biminija ne postoji most, iako je u južnom delu tih ostrva rastojanje između dva ostrva samo 200 m. Veza se ostvaruje brodom koji saobraća od 7-23 h, a karta košta samo 2 USD.

Brodar “Belearia Caribbean” saobraća sredom, petkom i nedeljom na relaciji Fort Lauderdale – Bailey Town. Rastojanje je oko 90 km. Sa Floride polazi u 9 h i stiže na Bimini u 11 h. Povratak je petkom i nedeljom u 18 h, sredom u 20 h, a u junu, julu i avgustu je povratak sva tri dana u 19 h. Sredom ovaj brod sa Biminija u 12 h produžava do Grand Bahame, stiže u 14:15 h, a povratak je u 17:30 h. Najjeftinija karta na relaciji Fort Lauderdale – Bimini je oko 167 USD u jednom pravcu.

Poslednja scena filma “Kad jaganjci utihnu” iz 1991. godine snimana je u Alice Townu. Producenti filma zahvalili su se Bahamskom birou za filmsku produkciju, kao i okrugu Bimini na završnim špicama.

Juan Ponce de León i njegova potraga za Fontanom mladosti uključivali su reference na Biminija ("Beniny"). Aravak i/ili Taino su govorili o zemlji zvanoj Beimini u kojoj se mogla naći fontana. Iako je lokacija pogrešno povezana sa Bahamima, starosedeoci su pominjali lokaciju u Honduraškom zalivu. Iako je de Leónova ekspedicija dospela na Floridu, pričalo se da fontana postoji u plitkim bazenima Južnog Biminija. Danas postoji mali bunar sa slatkom vodom sa pločom u znak sećanja na Fontanu mladosti, na putu koji vodi ka aerodromu Južni Bimini. Nalazi se u bočatoj močvari mangrova koja pokriva 6 km obale Severnog Biminija. The Healing Hole (lekovita rupa) je bazen koji leži na kraju mreže vijugavih tunela. Tokom oseke ovi kanali pumpaju hladnu, mineralnu svežu vodu u bazen. Pošto je ovaj bunar isklesan u krečnjačkoj steni podzemnom vodom pre hiljada godina, posebno je bogat kalcijumom i magnezijumom.

Bimini je stanište nekoliko jedinstvenih, endemskih i ugroženih vrsta. Zmija Bimini boa, zaštićena bahamskim zakonom, najveći je kopneni gmizavac na Biminiju. Bimini ameiva je veoma čest gušter koji se brzo kreće na ostrvu. Malozubica je jedna od najređih riba na svetu, ponekad je navedena kao kritično ugrožena vrsta.

Biološka terenska stanica Bimini uhvatila je i snimila 13 vrsta ajkula u plitkim vodama oko Biminija. Međutim, broj ajkula oko ostrva je veći, s obzirom na ajkule dubokih voda na zapadnim obalama Biminija. 

Laboratorija za ajkule je svetski poznata ustanova u vlasništvu i kojom upravlja biolog Samuel Gruber.  Smeštena je na ostrvu Južni Bimini.

Ernest Hemingway je živeo na Biminiju od 1935-1937. godine u hotelu “Compleat Angler”. Radio je na knjizi “Imati i nemati” i napisao je nekoliko članaka, ali se uglavnom bavio ribolovom iz svog čamca Pilar, tragajući po tamnoplavim priobalnim vodama u potrazi za marlinom, tunom i sabljarkom. Hemingwaya su na Bimini privukle priče o neverovatnom ribolovu u Golfskoj struji, legendarnoj “reci” tople vode koja juri na sever pored Bahama. Atlantski plavi marlin težak 230 kg uhvaćen kod Biminija  navodno je inspirisao Hemingwaya da napiše “Starac i more” i “Ostrva u struji” (“Islands in The Stream”).

Iako nije bio stanovnik ostrva, Martin Luther King ga je posetio 1964. godine i spremao je govor koji je održao tokom primanja Nobelove nagrade za mir.

U maju 1987. godine predsednička kandidatura senatora iz Kolorada Gary Harta je skrenuta sa koloseka nakon što su medijski izveštaji razotkrili vezu sa manekenkom Donnom Rice. Poznatu fotografiju na kojoj Rice sedi u Hartovom krilu na jednom od Biminijevih dokova objavio je “National Enquirer” nakon što je Hart odustao od predsedničke kampanje.

Jody Weech sa Biminija, bila je Mis Komonvelta Bahama 1992. godine. Ušla je među 10 najboljih na takmičenju za mis sveta, a dobila je i titulu Mis Kariba.

U maju 2008. godine zaštitnik mora Jean-Michel Cousteau kritikovao je “Bimini Bay Resort”, sada Hiltonov “Resorts World Bimini”, nazivajući to “katastrofom” najavljujući: “omogućavanje Bimini Bayu da nastavi sa fazom II sigurno bi lišilo ovaj ostrvski raj njegovih dragocenih prirodnih bogatstava. Vremenom će i posetioci i stanovnici trpeti pad ekonomskog, socijalnog i ekološkog prosperiteta”.

GPS koordinate: 25°44′53″ N, 79°16′57″ W.

GREAT ISAAC CAY (Great Isaac Rock) je usamljeno ostrvce koje se nalazi 32 km severoistočno od ostrva Bimini i 63 km jugozapadno od ostrva Grand Bahama i jedino je kopno u tom delu Atlantskog okeana. Ujedno je najsevernije ostrvo u distriktu Bimini.

Ostrvo je dugačko 1,4 km, ali i prilično usko. Najpoznatije je po svetioniku, podignutom 1859. godine. Svetionik je visok oko 46 m.

4. avgusta 1969. godine otkriveno je da su nestala dva svetioničara, koja nikada nisu pronađena. Pristalice teorije o Bermudskom trouglu smatraju da su svetioničari još dve žrtve izgubljene od njegovih misterioznih sila. Međutim, zapisi o uraganima iz 1969. godine pokazuju da je uragan Ana 1-2. avgusta prošao dovoljno blizu Great Isaac Caya da izazove opasnost za to sićušno stenovito ostrvo. Do 4. avgusta uragan je već ušao u Atlantski okean. Svetionik je deaktiviran od 2000-2009. godine.

Ostrvo je otvoreno za posete, iako su u samom svetioniku uklonjene stepenice kako bi se blokirao pristup unutrašnjosti te strukture. Čuvareva kuća, cisterna i razne zgrade su u ruševinama. Gomila napuštenih zgrada čini Great Isaac Cay popularnom destinacijom za nautičare.

GPS koordinate: 26°01′45″ N, 79°05′13″ W.

GUN CAY se nalazi 11,5 km južno od Biminija i 600 m severno od North Cat Caya. Ovo ostrvo je dugačko 1,8 km, a najveća širina je svega 160 m. Ostrvo je poznato po svetionika, koji se nalazi na južnom kraju ostrva. Podignut je 1836. godine. Okrugla kamena kula u starom stilu visine 23 m nadograđena je kratkom kvadratnom piramidalnom skeletnom kulom. Gornja polovina svetionika obojena je u crveno, a donja u belo. Svetionik je aktivan.

Originalni fenjer sa ovog svetionika prenet je u svetionik Elbow Cay 1936. godine.

Severni kraj ostrva je popularno sidrište i tu se nalazi plaža Honeymoon Harbour (luka medeni mesec). Posećuju je nautičari, a ponekad i organizovane ture brodom sa ostrva Bimini. Aktivnosti na Gun Cayu su ronjenje, ribolov i druge sportske aktivnosti.

Obilazak svetionika se organizuje i sa North Cat Caya.

GPS koordinate: 25°34′43″ N, 79°17′52″ W.

CAT CAYS su dva ostrva, North Cat Cay i South Cat Cay, otprilike 13,6 km južno od Biminija. North Cat Cay je ostrvo u privatnom vlasništvu i njime upravlja “Cat Cay Yacht Club”, dok je South Cat Cay trenutno u razvoju. Ne treba brkati ova ostrva sa Cat Islandom.

North Cat Cay je dugačak 3,3 km, najveća širina je 1 km, a približna površina dobijena merenjem na Google Earthu je oko 90 ha. South Cat Cay (na Google Earthu označen kao Long Island) je samo 250 m južno od North Cat Caya, dugačak je 3 km, a najveća širina je svega 160 m.

North Cat Cay je dobio ime po “mačjoj liniji” jedrenjaka na koji liči. Nekada su ga koristili gusari Edward Teach, takođe poznat kao Crnobradi, i Charles Vane. Kraljica Viktorija je 1873. godine dala originalni dokument za Cat Cay kapetanu Williamu Henryju Stuartu, kao nagradu za njegove usluge čuvara svetionika na susednom Gun Cayu.

Kasnije je kapetan Arthur Samuel Haigh, Englez, postao vlasnik Cat Caya. Kapetan Haigh je uspostavio ostrvski običaj formalnog oblačenja za večeru. Dok je njegov prvobitni dom izgoreo, kuhinja je ostala netaknuta, a njen ogromni kamin u pećnici deo je obnovljene vikendice nazvane Haigh House u njegovu čast.

Milo Strong i njegova supruga kupili su ostrvo 1915. godine i sagradili su i živeli u Manor Houseu; kuća je i danas sačuvana. Na Cat Cayu su provodili devet meseci godišnje. 1929. godine uragan je odneo krov njihove kuće i to je popravljeno. Strong je umro dve godine kasnije i kada je druga oluja oštetila Manor House, gospođa Strong je odlučila da proda ostrvo.

Njihovi prijatelji, Louis i Rae Wasey kupili su 1931. godine ostrvo za 400.000 dolara. Wasey, direktor reklamne agencije iz Njujorka, nameravao je da ostrvo bude zimski dom za njega i njegovu ženu, kao i mesto za zabavu klijenata i prijatelja. Proširio je Manor House i izgradio nekoliko “kućica” u engleskom stilu za svoje goste.

Tokom Velike ekonomske krize, Wasey je prepustio razvoj ostrva prijatelju i arhitekti Mikeu Smithu koji je voleo bahamsku i staru englesku arhitekturu i koristio je obe u zidanju ostrvskih zgrada. Zapošljavao je Bahamce, poslao škunu na Kubu po ručno rađene pločice iz napuštenih crkava i naterao ljude da pretražuju močvare Floride u potrazi za komadima drveta pod uglom potrebnim za njegove zgrade u stilu Tjudora. 1935. godine Wasey je pretvorio ostrvo u privatni klub i prodao je građevinske parcele svojim prijateljima. Imao je oko 200 članova koji su plaćali godišnju članarinu od 500 dolara. Gospođa Wasey, koja je volela antikvitete, izgradila je Cat Cay English Shoppe, gde se sada nalazi ostrvski butik.

North Cat Cay, u gornjem delu vidi se Gun Cay

Bilo je mnogo turnira u ribolovu održanih od tridesetih do šezdesetih godina, jer su vode oko Cat Caya bile bogate ribom, a ribolov u dubokoj vodi nalazio se na samo kilometar od obale. Struktura poznata kao toranj za tunu na mnogim ribarskim jahtama je izmišljena na Cat Cayu i prvi put je korišćena  na turniru 1952. godine.

U Drugom svetskom ratu, Cat Cay je bio paravojna baza za motorne čamce britanskih i savezničkih snaga. Američki general Hap Arnold, zadužen za vazduhoplovstvo američke vojske, proveo je nekoliko meseci oporavljajući se od srčanog udara u kući Loua Waseya na Cat Cayu. Oficir vazduhoplovstva Monk Forster koji je bio stacioniran na ostrvu, zaljubio se u njega i vratio se posle rata da upravlja klubom i stekao je kuću “High Tide”.

Lou Wasey je izgradio golf teren sa devet rupa na kojem je bivši britanski kralj Edvard VIII, kasnije vojvoda od Vindzora, uživao da igra dok je bio guverner Bahama tokom Drugog svetskog rata. Teren je u njegovu čast nazvan Windsor Downs. Tokom jedne od svojih poseta, vojvoda je spomenuo da bi na ostrvu moglo biti zabavno imati mali kazino za goste. Wasey je spremno pristao i vojvoda je izdao licencu. Nakon Waseyeve smrti 1963. godine ostrvu je istekla licenca za kazino. Wasey je ostrvo poklonio svojoj ćerki Jane, njujorškoj vajarki, koja se vratila na ostrvo. 1965. godine uragan Betsy je napravio ogromnu štetu i ostrvo je zatvoreno. Nekoliko godina kasnije, Al Rockwell je okupio malu grupu investitora i kupio je ostrvo, koje je postalo privatni klub u vlasništvu članova.

Ostrvo je tokom godina ugostilo mnoge istaknute goste, od filmskih zvezda do kraljevskih porodica, uključujući bivšeg američkog predsednika Richarda Nixona koji je bio čest gost Boba Abplanalpa, vlasnika kuće i njegovog dugogodišnjeg prijatelja.

Ribolov kod Cat Cayu je i dalje dobar. Tuna se sada ređe lovi, ali su tu plavi i beli marlin, vahu, snaper i škarpina.

Ostrvo ima aerodrom za ekskluzivnu upotrebu "Cat Cay Yacht Cluba" i da bi se koristio potrebno je biti član kluba ili sponzorisan od strane člana kluba. Aerodrom opslužuju "Tropic Ocean Airways" na osnovu čartera ili "Fly the Whale" zimi, takođe na osnovu čartera. Dužina piste je oko 550 m.

Ostrvo je i dalje privatni klub. Za jahte koje iz drugih država ulaze na Bahame to je zvanična ulazna luka i carina Bahama. Na ostrvu su prisutne Kraljevske policijske snage Bahama. U popisu stanovnika za 2010. godinu Cat Cays se vode zajedno sa Ocean Cayom i imali su 88 stanovnika.

GPS koordinate: 25°33′00″ N, 79°16′40″ W.

OCEAN CAY se nalazi 31 km jugoistočno od ostrva Južni Bimini, odnosno 11,5 km jugoistočno od South Cat Caya. To je veštačko ostrvo koji je krajem šezdesetih godina XX veka izgradila jorporacija “Dillingham” sa Havaja i korišćeno je za iskopavanje aragonitnog peska za različite industrijske svrhe. Ostrvo je dugačko 1 km, a najveća širina je 600 m. Ostrvo je preuređeno u privatno ostrvo pod nazivom “Ocean Cay MSC Marine Reserve” za italijansku firmu “MSC Crociere”, koja se bavi organizovanjem krstarenja i njeni brodovi pristaju na ostrvo.

GPS koordinate: 25°25′10″ N, 79°12′20″ W.

CAY SAL BANK (španski Placer de los Roques) je treći po veličini (posle Great Bahama Banka i Little Bahama Banka) i najzapadniji od plićaka (bank) Bahama. Lociran je između 23º27′-24º10′ N i 79º25′-80º35′ W. U geografskom smislu odvojen je od samih Bahama jer je mnogo bliži Kubi (od koje ga deli Kanal Nicholas, na udaljenosti od 50 km) nego najbližem bahamskom ostrvu. Kanal Santaren ga odvaja od Great Bahama Banke, čiji je zapadni obod 50 km istočno. Floridski moreuz odvaja ga od kopna Sjedinjenih Država i Florida Keysa (Key Largo je 100 km severno).

Cay Sal Bank sa svojim ostrvima administrativno pripada distriktu Bimini, čije glavno ostrvo se nalazi 150 km severno. Najbliža bilo koja tačka Bahama mu je Orange Cay (24°56′24″ N, 79°08′45″ W), najjužnije ostrvo u arhipelagu Bimini. Rastojanje između Orange Caya i najbližeg suvog kopna Cay Sal Banke, a to je Dog Rocks, iznosi 120 km. Najzapadnija tačka Androsa je druga najbliža tačka, udaljena oko 145 km istočno od Cay Sal Banka.

Cay Sal Bank je atol otprilike trouglastog oblika, sa osnovom duž južnog oboda od 105 km i širinom od 66 km u pravcu sever-jug. Sa površinom od 5.226,73 km² jedan je od najvećih atola na svetu. Među atolima koji imaju određenu površinu kopna (ne računajući potpuno potopljene strukture atola), Cay Sal Bank zauzima drugo mesto na svetu posle Great Chagos Banke. Laguna ima dubinu od 9-16 m. Cay Sal Bank ima brojna ostrvca duž svog oboda, osim duž južne strane okrenute prema kanalu Nicholas, gde ima samo kamenite koralne glave. Ukupno ima 96 ostrva, ostrvaca i grebena površine 14,87 km².

Ostrva, hridi i grebeni duž oboda atola su niže navedeni u smeru kazaljke na satu od jugozapada ka jugoistoku. Postoji i veliki broj manjih, neimenovanih sprudova ili hridi. Pojedini istorijski nazivi na španskom jeziku zamenjeni su engleskim nazivima kada su Bahami postali kolonija Britanske krune u XVIII veku.

1. Lavenderas Rocks (španski Lavanderas) je potopljeni greben istočno-jugoistočno od ostrva Cay Sal. GPS koordinate: 23°40′38″ N, 80°20′57″ W.
2. Cay Sal (španski Cayo de Sal) je glavno ostrvo na jugozapadu, dugačko je 1,6 km, površine 1,22 km² i nije naseljeno. U njegovoj unutrašnjosti nalazi se veliko slano jezero koje se obično dopunjuje morem koje donesu jaki vetrovi preko jugozapadne obale. Ostrvo je pokriveno kržljavim palmama i ima nekoliko trošnih zgrada na zapadnoj obali. Po ovom ostrvu nazvan je ceo plićak na engleskom jeziku. GPS koordinate: 23°21′20″ N, 80°23′26″ W.

3. Rompidas Ledge (potopljen) je potopljen koralni greben 3 km severozapadno od ostrva Cay Sal, površine oko 1 km² i na dubini od samo 6 m. Teretni brod “Cork” nasukao se na ovom grebenu  1983. godine, a položaj grebena označava olupina. GPS koordinate: 23°46′ N, 80°27′ W.

4. Kompaktna grupa u kojoj su Elbow Cays, Crenula Cay, Double Headed Shot Cays, Water Cays i Marion Rock, poznata na španskom kao Los Roques. Ovi severozapadni sprudovi dali su ime celom plićaku na španskom jeziku.

Pogled na Elbow Cays. Polusrušeni svetionik na North Elbow Cayu vidi se u pozadini.

1. Elbow Cays su najzapadnija grupa, koja se proteže od jugozapada prema severoistoku duž Floridskog moreuza. Najjužniji sprudovi grupe su bezimena ostrvca i hridi. Severoistočno od njih su South Elbow Cay (najzapadniji sprud Cay Sol Banka koji ima naziv) i North Elbow Cay, ponekad se naziva samo Elbow Cay (španski Cayo Codo). North Elbow Cay, koji je najveći i najviši od sprudova, obeležen je konusnim kamenim svetionikom visine 17,7 m. Lokalitet je otvoren za posetioce, ali do srušene kule se može doći samo čamcem i doći do nje je izuzetno opasno. GPS koordinate: 23°57′04″ N, 80°27′27″ W.

Stari crtež svetionika (1884 ?). Mada je poznat kao ‘Svetionik Cay Sal’, on se ne nalazi na ostrvu Cay Sal

• Crenula Cay. GPS koordinate: 23°58′40″ N, 80°21′52″ W.
  • Double Headed Shot Cays je grupa izduženih sprudova koji se protežu severoistočno od Elbow Caysa, kojoj se pridružuje Water Cays i sva ostrvca i hridi do Deadman Caysa. Nalaze se na severozapadnoj strani Cay Sal Banke gde Floridska struja u sbom toku kroz Floridski moreuz obično punom snagom prolazi blizu obale.                     GPS koordinate: 23°59′50″ N, 80°19′15″ W.
  • Water Cays (španski Cayo del Agua) (West Water Cay i East Water Cay). Ove sprudove pomenuo je Alexander Von Humboldt. GPS koordinate: 23°59′26″ N, 80°20′26″ W.
  • Marion Rock (potopljen). Nalazi se u severnom delu grupe ‘Los Roques’.                      GPS koordinate: 24°01′30″ N, 80°20′30″ W
• Deadman Cays. GPS koordinate: 24°00′45″ N, 80°15′14″ W.
• Muertos Cays (španski Cayo de Muertos) se nalazi između ‘Los Roques’ i Dog Rocks.                GPS koordinate: 24°02′07″ N, 80°08′34″ W.
• Dog Rocks (španski Cayo de Perros) je najistočnije ostrvo/grupa hridi.                                         GPS koordinate: 24°03′27″ N, 79°52′14″ W.
• Damas Cays (španski Cayo de Damas) se nalaze približno u sredini istočnog dela plićaka.           GPS koordinate: 23°52′22″ N, 79°46′24″ W
• Dangerous Shoals ili ‘Dangerous Rocks’ (španski Cayo de Piedras)

5. North Dangerous Shoals. GPS koordinate: 23°48′53″ N, 79°44′22″ W.

2. South Dangerous Shoal. GPS koordinate: 23°44′13″ N, 79°41′49″ W.

1. Bellows Cay. GPS koordinate: 23°41′15″ N, 79°40′15″ W.

Anguilla Cays

11. Anguilla Cays se nalaze u blizini jugoistočnog kraja Cay Sal Banke. Sastoje od nekoliko izduženih, prekrivenih šikarom, peščanih ostrva koja su močvarna blizu svog južnog kraja, a tu i tamo imaju po koju kržljavu palmu. Na severnom kraju Anguilla Cays se nalazi svetionik visine 5 m. Anguilla Cay je naziv severnog i drugog po veličini ostrva grupe. Cotton Cay (ponekad ga zovu South Anguilla Cay) je najveće i najjužnije ostrvo grupe. Između ova dva ostrva smestio se mnogo manji Middle Cay. Početkom 2021. godine tri Kubanca bila su nasukana na jednom od Anguilla Caysa 33 dana nakon što im se čamac prevrnuo zbog oluje. Preživeli su više od mesec dana hraneći se kokosom, školjkama i pacovima dok ih nije spasila američka obalska straža 9. februara, nakon što su primećeni prethodnog dana kako mašu improvizovanom zastavom avionu koji je bio u rutinskom patrolnom letu.

GPS koordinate: 23°30′01″ N, 79°40′15″ W.

Obalska straža Sjedinjenih Američkih Država stalno nadgleda Cay Sal Banku zbog izbeglica sa Kube. Cay Sal je udaljen pedesetak kilometara od severne kubanske obale i mnogi Kubanci koji su pokušali da pređu Floridski moreuz na improvizovanim čamcima i splavovima stignu do North Elbow Caya i napišu svoja imena na ruševinama svetionika. Izbeglice spašene na ostrvu su između ostalih trudnice i deca. Trenutno je Cay Sal Banka poznata po mnogim odličnim mestima za ronjenje, ali je potrebno lepo vreme da bi se ronioci približili grebenima bez opasnosti.

Drevne mape i nautičke karte prikazuju Los Roques ili Elbow Cays sa ili bez Placer ili Pracel istočno. Na starijim kartama veličina sprudova i njihovog susednog plićaka često je bila preuveličana i spojena sa Great Bahama Bankom.

G R A N D   B A H A M A

Grand Bahama je jedno od najsevernijih ostrva Bahama, sa naseljem West End koje se nalazi 104 km istočno od Palm Beacha na Floridi. New Providence se nalazi oko 180 km jugoistočno.

Sa površinom od 1.373 km² zauzima četvrto mesto među ostrvima Bahama. Dugačko je 117 km, a najveća širina je 26 km. Najviša tačka ostrva je na 12 m nadmorske visine.

Ostrvo Grand Bahama ima tropsku monsunsku klimu, sa toplom i vlažnom sezonom od maja do oktobra i toplom i suvom sezonom od novembra do aprila. U Freeportu leti dnevne temperature u proseku iznose 32°C, a jutarnje 24°C. Zimi su dnevne temperature 25°C, a jutarnje su 16°C. Iako mraz nikada nije zabeležen na Bahamima, prijavljena je susnežica u Freeportu u januaru 1977. godine, u isto vreme kada je padao sneg u oblasti Majamija. Temperatura je bila oko 4,5°C, a ista temperatura zabeležena je 30. januara 2022. godine. Godišnje ima preko 3.000 sunčanih sati. Kišna sezona na Bahamima traje od maja do oktobra. Godišnje ima 1.500 mm padavina, najviše u avgustu i septembru, najmanje u aprilu.

Sezona uragana traje od juna do novembra, sa najvećim rizikom u mesecima avgustu, septembru i oktobru. Uragan Dorian, pete kategorije, 1. septembra 2019. godine pogodio je ostrvo i izazvao je katastrofalna razaranja, tako da je skoro polovina kuća na ostrvu bila oštećena ili uništena.

Ostrvo Grand Bahama nastanjuju različite biljke, ptice i sisari.

Bahami su stanište mnogim različitim vrstama slepih miševa, od kojih jedan Erophylla sezekorni (nema naziv na srpskom) sa belom i smeđom dlakom. U prevodu sa engleskog jezika ime mu znači cvetni nos koji pomaže u oprašivanju cveća. Obično se nalazi u mračnim pećinama ili napuštenim kućama. Jedna vrsta kolibrija živi u grmovitim staništima, šumi i šikari, područjima sa niskom vegetacijom. Bahamska lasta je ptica srednje veličine koja potiče sa Bahama. Ova ugrožena ptica gnezdi se u borovim šumama ostrva, ali je ugrožena zbog ljudskog razvoja. Ima zelenu glavu i leđa, plava krila sa crnim repom i beli stomak i bradu.

Bahamska lasta

Tigar ajkula je vrsta koja je dobila ime po vertikalnim prugama koje obrubljuju njeno telo. Često se sreće u blizini kanala, luka i plitkih grebena ostrva Grand Bahama.

Žuta zova je grm poreklom sa Bahama. Gusto je razgranat sa svetlo zelenim listovima i žutim cvetovima koji obično privlače leptire, pčele i kolibrije.

Presličnjak je invazivna vrsta na Bahamima. To je cvetajući grm ili drvo sa finim listovima koje može narasti do visine od 20 m. Presličnjak je uobičajen duž obala ostrva, zbog svoje otpornosti na so i sposobnosti da uspeva na peskovitom zemljištu.

Domorodački Lukajanski narod ostrvo je zvao Bahama (‘veliko gornje srednje ostrvo’). Španci su se malo zanimali za ostrvo nakon što su porobili domorodačko stanovništvo. Grand Bahama je bila skoro dva veka gotovo zaboravljena, uglavnom zbog opasnih koralnih grebena koji okružuju ostrvo. Španci su ga ostavili nenaseljenim, na ostrvu su se retko zaustavljali brodovi radi dopune namirnicama, ali je Grand Bahama privlačila gusare. Oni bi namamili brodove na grebene gde bi se nasukali i bili opljačkani.

1670. godine kralj Čarls II izdao je tapiju, dajući Bahame osmorici lordova iz Karoline. Ali do 1828. godine Grand Bahama ostaje praktično nenaseljena.

Kratki švercerski bum dogodio se tokom godina prohibicije u Sjedinjenim Državama, kada su West End, Grand Bahama i Bimini služili kao usputne stanice za ilegalni uvoz alkohola u SAD.

Najveće naselje koje se razvilo na ostrvu bilo je Freeport-Lucaya, ali su se pojavila i druga naselja: Russell Town, Williams Town, Smith’s Point, Mather Town, Pinder’s Point, Lewis Yard, Hunter’s i Mack Town.

Do sredine XX veka populacija Grand Bahama je iznosila oko 500, a ostrvo je bilo jedno od najnerazvijenijih ostrva Bahama. Međutim, konačno je stekao stabilan izvor prihoda kada je 1955. godine Wallace Groves finansijer iz Virdžinije sa vladom Bahama započeo rekonstrukciju kako bi izgradio grad Freeport i stvorio Lučku upravu Grand Bahama. Ubrzo nakon toga, ambiciozni Edward St. George, uz finansijsku pomoć Jacka Hayworda, odveo je kompaniju na nove granice. Videvši uspeh Kube kao turističke destinacije za bogate Amerikance, St. George je želeo da razvije Grand Bahamu na sličan način. Grad je brzo rastao, a St. George je dodao luku, aerodrom ubrzo nakon osnivanja grada i turistički centar Port Lucaya 1962. godine. Grand Bahama je postalo drugo najnaseljenije ostrvo Bahama.

Plaža Taino

Po popisu iz 2022. godine na ostrvu je živelo 47.475 stanovnika, a gustina naseljenosti je 35 stanovnika/km². U odnosu na popis iz 2010. godine broj stanovnika je opao za oko 4.000. Grand Bahama je u administrativnom pogledu podeljena na tri distrikta i sedam gradskih područja. Tri distrikta su East Grand Bahama, West Grand Bahama i The City of Freeport. Grand Bahama je takođe deo ostrva van New Providencea i funkcioniše pod lokalnom upravom; ovo omogućava stanovnicima da imaju direktniju vlast. Namera lokalne samouprave je da nema direktne veze ni sa jednom političkom strankom.

Distrikt West Grand Bahama zauzima zapadni deo ostrva, izuzimajući grad Feeport. Naselja u ovom distriktu su Mack Town, Hunters, Lewis Yard, Pinder’s Point, Eight Mile Rocks, Hepburn Town, Bartlett Hill, Hanna Hill, Pine Dale, Martin Town, Russell Town, Jones Town, Sea Grape, Holmes Rock, Bootle Bay i najzapadnije naselje West End. Što se tiče naziva svakog naselja, ono je u osnovi dobilo ime po porodici koja se tu naselila. Na primer, Pinder’s Point su naseljavali Pinderovi, Russell Town Russellovi i tako dalje.

Distrikt East Grand Bahama zauzima istočni deo ostrva. Sedište lokalne uprave okruga je u malom naselju High Rock. Ovo naselje se nalazi otprilike 40 km istočno od grada Freeporta i 32 km zapadno od najistočnijeg ostrvskog naselja McLeans Town. Ostala naselja u distriktu su Rocky Creek, Pelican Point, Gambier Point i Sweeting Cay (na istoimenom ostrvu).

High Rock

Dugi niz godina vazduhoplovstvo Sjedinjenih Država imalo je stanicu za praćenje projektila u blizini High Rocka, koja je korišćena uglavnom u vezi sa svim lansiranjima sa Cape Canaverala na Floridi i NASA-inim svemirskim letovima sa posadom. Stanica je korišćena kao baza za filmski studio "Gold Rock Creek", gde su se snimale Diznijeve produkcije "Pirati sa Kariba: Tajna škrinje" i "Pirati sa Kariba: Na kraju sveta". "Bahamas Film Studios" ima jednu od najvećih prostorija za snimanje na otvorenom moru na svetu, zajedno sa kancelarijama za produkciju i pratećim objektima, kao što su magacini, radionice za garderobu i drugi pokriveni prostor. Studio je još uvek u razvoju i na kraju će dodati najsavremenije zvučne bine, objekte za postprodukciju i praktičnu međunarodnu filmsku školu.

Freeport je grad, distrikt i zona slobodne trgovine. Udaljen je samo 108 km od Palm Beacha na  Floridi i nalazi se na glavnim brodskim rutama istok-zapad i sever-jug. Ovo ga je pozicioniralo kao idealan centar za međunarodno poslovanje. Shodno tome, sve veći broj međunarodnih kompanija koristi Freeport za poslovnu lokaciju. Prilično mi je nejasan podatak da zona slobodne trgovine iznosi 600 km2, što je gotovo polovina ostrva Grand Bahame. Površina distrikta Freeport, mereno na Google Earthu, iznosi manje od 90 km2. Ugovor o zoni slobodne trgovine je nedavno produžen do 2054. godine. 1955. godine Wallace Groves dobio je od strane bahamske vlade 200 km2 borove šume sa značajnim površinama močvara i šikara, kako bi ekonomski razvio ovu oblast. Freeport je danas po broju stanovnika drugi grad Bahama i postao je kosmopolitski centar. 

Postoje tri nacionalna parka. “Rand Nature Centre” je nazvan po svom osnivaču Jamesu Randu; Petersons Cay, malo ostrvo oko 900 metara od obale Grand Bahame (mislim da pripada distriktu East Grand Bahama) i Nacionalni park “Lucayan” koji je osnovao Peter Barratt, bivši arhitekta i urbanista Freeporta. Ovaj poslednji se prostire se na 16 ha površine i obuhvata pet ekoloških zona koje se protežu od južne obale ostrva do borove šume. Ispod parka se nalazi opsežan sistem podvodnih pećina. U jednu pećinu može se ući iz nacionalnog parka stepenicama, dok su ostale pećine dostupne samo za sertifikovane ronioce.

Turizam privlači više od milion posetilaca godišnje, ali se smanjio od 2004. godine, kada su veliki uragani Frances i Jeanne stigli na kopno; 2016. godine uragan Matthew pogodio je ostrvo. Početkom septembra 2019. godine uragan Dorian se prešaoo preko područja i trajao je duže od jednog dana, uzrokujući veliku devastaciju. Nekoliko kruzera ostalo je zarobljeno na ostrvu nedelju dana. Veliki deo turističke industrije je usredsređen na primorsko predgrađe Lucaya, gde se nalazi većina hotela. Primarno mesto šopinga za turiste je pijaca Port Lucaya. Oporavak od uragana Frances i Jeanne iz 2004. godine trajao je skoro deceniju i doveo je do zatvaranja starijeg mesta za kupovinu International Bazaar i susednog “Bahama Princess Resort and Casino”.

Privreda ostrva zasniva se na turizmu (koji je doživeo dramatičan procvat šezdesetih godina), drvnoj industriji (posebno borovima) i ribolovu. Lucaya je turistička destinacija na ostrvu, sa plažama i hotelima. Odmarališta se nalaze u Freeportu, West Endu, Eight Mile Rocku i Pinders Pointu. Međutim, u Freeportu razvijena je industrije koja takođe doprinosi privredi. To su farmaceutske fabrike, fabrika parfema “Fragrance of the Bahamas”, kompanija za pretovar nafte i centar za istraživanje imunologije. Tu su još postrojenje za skladištenje nafte i luka za pretovar kontejnera. Na ostrvu postoje kamenolom i veliko brodogradilište.

Terminal za kruzere u Freeportu

Uprkos tome što su Bahami veliki izvoznici i uvoznici, poljoprivreda i ribarstvo takođe pomažu privredi. Poljoprivredni proizvodi su u rasponu od useva, živine, stoke do mleka. Na komercijalnim farmama na Grand Bahami, gaji se povrće i citrusi i izvoze u druge zemlje. U ribarstvu su rakovi i školjke su glavni izvozni proizvodi.

Glavni aerodrom koji opslužuje ostrvo je Međunarodni aerodrom “Grand Bahama” u Freeportu. Domaći letovi postoje do aerodroma Nassau, Marsh Harbour i South Bimini, a međunarodni do aerodroma u  Sjedinjenim Državama (Miami, Charlotte, Fort Lauderdale, Raleigh/Durham, u sezoni i Orlando) i Kanadi (Montreal i Toronto). Za 21. jun 2023. godine najavljen je i prvi interkontinentalni let sa ovog aerodroma, a destinacija je Milano. Aerodrom “West End” u istoimenom naselju je povremeno otvoren samo za privatne avione.

Trajekt na relaciji Nassau – Freeport (rastojanje je oko 200 km) saobraća jednom nedeljno. Iz Nassaua je polazak u ponoć između srede i četvrtka i dolazi u Freeport u 12:30 h. Povratak je u 15 h i dolazi u Nassau u petak u 3 h ujutro. Cena karte za putnike je oko 77 USD.

McLean’s Town je najistočnije naselje Grand Bahame. Oko pola sata je potrebno vožnje brodom do najsevernijeg naselja na susednom ostrvu Abaco. Postoje dva brodara.

“Pinder’s Ferry” saobraća na relaciji Crown Haven (severni kraj ostrva Little Abaco) – McLean’s Town (jugoistočni kraj Grand Bahame). Postoje dva polaska dnevno, iz luke Crown Haven u 7 i 14:30 h, a iz luke McLean’s Town u 8:30 i 16 h.

Na istoj relaciji saobraća i brodar “Wave Marine” sa tri polaska dnevno. Iz luke Crown Haven polasci su u 7, 14:30 i 17 h, a iz luke McLean’s Town su u 5:45, 8:20 i 15:50 h. Karta u jednom pravcu košta 60 USD.

Brodar “Balearia Caribbean” saobraća sredom i subotom na relaciji Fort Lauderdale – Freeport. Polazak iz luke Fort Lauderdale je u 9 h, a iz luke Freeport je u 18:30 h. Putovanje traje 3 sata.

Na ostrvu postoji javni gradski prevoz. Karta košta 1,50 USD u području Freeport/Lucaya, a 2 USD u područjima na istoku i zapadu ostrva, West i East Endu.

Na ovoj karti McLean’s Town je pogrešno označen kao McClean’s Town!?

Jedna od glavnih saobraćajnica na Grand Bahami

DEEP WATER CAY je preko 60 godina bio kultna destinacija za ribolov na Bahamima. Najlegendarniji svetski ribolovci, vodiči i gosti boravili su u ovim vodama pecajuću belokost i uživajući u neverovatno opušteno načinu života koji nudi ovaj ostrvski raj.

Ovo ostrvo nalazi se samo 400 m južno od jugoistočnog kraja Grand Bahame. Dužina ostrva je 3,5 km, a najveća širina je 500 m. Približna površina, mereno na Google Earthu, je 85 ha. U jugoistočnom delu ostrva je veliki zaliv dužine 700 m.

Deep Water Cay raspolaže pistom dužine 1.280 m, na nadmorskoj visini 2 m. Duž cele jugozapadne obale ostrva postoji zemljani put dužine preko 3 km. Objekti za smeštaj gostiju su krajnjem severu ostrva.

GPS koordinate: 26°37′43″ N, 77°55′00″ W.

SWEETING CAY (Sweetings Cay, Sweeting’s Cay) je ostrvo, ali i istoimeno naselje. Nalazi se 230 m istočno od Deep Water Caya.

Od istočnog kraja Grand Bahame ređaju se ostrva August Cay, Big Harbour Cay, Deep Water Cay, Little Harbour Cay, Jackson’s Cay, Bonefisf Cay, Sweeting Cay, Lightbourne Cay, Michael’s Cay, Big Cross Cay, Long Cay itd.

Po proceni iz 2012. godine u naselju Sweeting Cay bilo je 516 stanovnika. Sweeting Cay je malo ribarsko naselje, ujedno najistočnije koje pripada Grand Bahami, mada se nalazi na drugom ostrvu.

Sweeting Cay je na 3 m nadmorske visine. Ima nekoliko restorana i rezervat morskih kornjača. U sastavu je Nacionalnog parka “East Grand Bahama”.

GPS koordinate: 26°36′53″ N, 77°52′30″ W.

G R A N D   C A Y

Grand Cay je ostrvo i najseverniji distrikt Bahama.

Geografski pripada ostrvima Abaco, premda je od njih veoma udaljen – ostrvo Little Abaco je 60 km jugoistočno. Bliže mu je ostrvo Grand Bahama, koje se nalazi 52 km južno.

Ostrvo Grand Cay je dugačko 1,4 km, pri čemu na jugoistoku ima usko poluostrvo dužine 250 m. Najveća širina ostrva je 260 m, ali na jednom mestu se sa severa u ostrvo uvlači zaliv, pa je širina Grand Caya na tom mestu samo 50 m. Površina Grand Caya dobijena merenjem na Google Earthu je 19 ha.

Naseljena je severozapadna polovina ostrva.

Grand Cay je verovatno postao distrikt zbog izolovanosti, jer po popisu iz 2010. godine ima svega 383 stanovnika.

Poznat je po tome što je utočište turista i mirna ribarska zajednica. Posle razaranja Walker’s Caya od uragana i drugih stvari, zaposleni sa tog ostrva bili su primorani da se vrate na Grand Cay i traže novi posao.

Glavna atrakcija ostrva je restoran i prenoćište “Rosie’s Place”. Gosti i dalje mogu probati kombinaciju školjki, repa jastoga i škarpine na žaru. Rosie ima u ponudi malu marinu sa kompletnom uslugom i klimatizovane sobe pored svog poznatog restorana. Danas na mnogim sprudovima ljudi zarađuju za život ulovom ribe i jastoga.

Što se tiče obrazovanja, Grand Cay ima školu “Grand Cay All Age”, koja se nalazi (ili pripada?) u distriktu Grand Bahama. Broj učenika varira od 100-115.

Ovo je ostrvo je posetio predsednik SAD Richard Nixon, prijatelj Roberta Abplanalpa, stanovnika ostrva.

Na ostrvu se nalazi nekoliko gasnih dokova, restorana i drugih mesta koja odgovaraju turističkoj industriji.

GPS koordinate: 26°36′53″ N, 77°52′30″ W.

WALKER’S CAY se smatra najsevernijom tačkom Bahama, premda se severozapadno od njega nalaze tri spruda, od kojih je jedan Little Walker’s Cay. Ti sprudovi leže severnije od Walker’s Caya.

Nekada popularna lokacija za sportski ribolov, ostrvo je napušteno 2004. godine, nakon teških oštećenja koje je izazvao uragan. Ostrvo je trenutno u fazi renoviranja sa novim vlasnikom.

Walker’s Cay se nalazi 7 km severozapadno od Grand Caya, 85 km severoistočno od West Enda na Grand Bahami i 170 km severoistočno od naselja Jupiter na Floridi. Njegova površina je oko 40 ha prema wikipediji, a merenjem na Google Earthu se dobija da ona iznosi znatno manje, tek 23 ha. Takav podatak stoji i na sajtu gde je ostrvo bilo ponuđeno na prodaju. Ostrvo se nalazi na ivici Little Bahama Banke, plićaka sa plitkom vodom plave boje, prosečne dubine oko 3 m. Međutim, na severnoj strani Walker’s Caya, voda naglo pada u duboku plavu dubinu okeana.

Walker’s Cay je dobio ime po Thomasu Walkeru, britanskom sudiji koji je poslat na ostrvo da se suoči sa piratstvom početkom XVIII veka. Nakon njegove smrti 1721. godine, ostrvo je ostalo nenaseljeno više od dve stotine godina sve dok Buzz Shonnard, biznismen iz Palm Beacha na Floridi, 1935. godine nije zakupio zemlju od Bahamske vlade i izgradio mali hotel, privlačeći ribolovce i turiste na ostrvo. Izgrađena je marina za 75 jahti i aerodrom sa pistom dužine 760 m pogodnom za lake letelice.

Shonnardov zakup na 99 godina započeo je eru u kojoj je Walker’s Cay bio dobro poznata lokacija za sportski ribolov. Jedan od sezonskih stanovnika Walker’s Caya bio je američki biznismen Robert Abplanalp, pronalazač modernog aerosolnog ventila za limenke sa sprejom. Abplanalp je zakupio ostrvo 1968. godine i nastavio da ga razvija kao destinaciju za sportski ribolov, ne zanemarujući pri tome da obrati pažnju na očuvanje morskog života; počeo je da podstiče ribolov po principu “uhvati-i-pusti” početkom sedamdesetih godina. Walker’s Cay je bio posebno poznat kao lokacija za lov na sabljarke, sa ogromnim atlantskim plavim marlinom ulovljenim u tom području; bio je popularan i lov na belokost.

Tokom Drugog svetskog rata, Walker’s Cay je koristila američka vojska kao protivpodmorničku bazu.

Razne poznate ličnosti postale su redovni posetioci Walker’s Caya, predsednik SAD Richarda Nixon, glumicu Jane Fonda, pevač Roger Daltrey i sportisti Davey Johnson i Roger Staubach.

Morsko područje Walker’s Caya proglašeno je 2002. godine Nacionalnim parkom “Walkers Cay”.

Abplanalp je umro 2003. godine, a sledeće godine bogatstvu ostrva je zadat novi udarac, kada su dva jaka uragana, Frances i Jeanne, uništila hotel i ozbiljno oštetila marinu.

U maju 2018. godine Walker’s Cay je prodat teksaškom biznismenu i filantropu Carlu Allenu, koji je najavio obnovu. Po poslednjim podacima, a oni su od proleća 2019. godine, Allen je bio u pregovorima sa bahamskim vlastima o planovima za izdavanje dozvola.

GPS koordinate: 27°15′36″ N, 78°24′00″ W.

JWYCESSKA ISLAND, ranije poznato kao Strangers Cay (ili Stranger’s Cay) nalazi se 23 km jugoistočno od ostrva Grand Cay, a 33 km severozapadno od ostrva Little Abaco.

Ima dužinu od 800 m od zapada ka istoku i širinu od 3 km od severozapada ka jugoistoku. Ukupna površina ostrva je 1,42 km². Vlasnik ostrva je “John Sykes Family Investment Fund”.

Ostrvo Jwycesska se nalazi između Atlantskog okeana na istočnoj (vetrovitoj) strani i Grand Bahama Banke na zapadnoj (zavetrinskoj) strani. Nalazi se na pola puta između West Enda na Grand Bahami i Treasure Caya na ostrvu Abaco.

Najviša tačka ostrva je na nadmorskoj visini od 15 m, ali zatim na wikipediji piše da je nekoliko hektara iznad 15 m!?

Ostrvo Jwycesska je nenaseljeno.

Na zapadnoj strani ostrva nalazi se prirodna luka. Veći deo ostrva je divlji i prekriven gustom vegetacijom, koju čine drveće i šiblje. Nekoliko staza je prosečeno kako bi se omogućio prolaz kroz gustu vegetaciju (mada se na Google Earthu to ne vidi). Duž ovih staza su krošnja drveća na 6-9 m visine. Kao i na većini Bahama, u blizini se nalaze mesta za ronjenje.

Južni deo ostrva je relativno ravan i ima veliku (oko 14 ha) slatku do bočatu močvaru. Postoji tanak sloj sveže slatke vode koji lebdi iznad gušće slane vode i plitki slatkovodni bunar. Severni kraj ostrva ima dugačko, skoro ravno usko poluostrvo. Ono se prostire u pravcu severozapad-jugoistok i dugačko je oko 2 km. Na ovom kraju ostrva dublja voda dolazi blizu obale.

Veliki zaliv u jugozapadnom delu ostrva je plitak i nije pogodan za sidrinje.

GPS koordinate: 27°07′10″ N, 78°05′00″ W.

GREAT SALE CAY je najveće ostrvo u distriktu Grand Cay. Nalazi se 25 km jugoistočno od ostrva Grand Cay i takođe 25 km severno od Grand Bahame. Ostrvo je dugačko čak 11,5 km, pošto ima usko poluostrvo dugačko 5,5 km i još jedno dugačko 1,5 km. Približna površina Great Sale Caya je 6,7 km. 1 km severno se nalzi Little Sale Cay. Ovo ostrvo je ponuđeno na prodaju po ceni od 10 miliona USD, ali mi je nejasno zašto je u oglasu navedena površina od 1,5 km2, a prodaje se celo ostrvo.

Okružen tirkiznom vodom, nalazi se u neverovatno lepom delu sveta. Ostrva Abaco su zapanjujuća i san za investitore. Mogućnosti razvoja na Great Sale Cayu su ogromne. Ovo područje je traženo i sa odličnim vremenskim uslovima tokom cele godine. Great Sale Cay ima jedinstveni oblik i mnogo udobnih plaža sa prekrasnim pogledom, a ronjenje među koralnim grebenom oduševiće turiste ili lokalno stanovništvo bilo kog uzrasta.

GPS koordinate: 27°00′00″ N, 78°12′30″ W.

A B A C O

Ostrva Abaco nalaze se u severoistočnom delu Bahama. Ima ih oko 150, a glavna ostrva su Great Abaco i Little Abaco. Ima veći broj manjih barijernih sprudova, od kojih su najseverniji Walker’s Cay i sestrinsko ostrvo Grand Cay. Prema jugu, sledeća naseljena ostrva su Spanish Cay i Green Turtle Cay, sa naseljem New Plymouth, Great Guana Cay, privatni Scotland Cay, Man-O-War Cay i Elbow Cay, sa naseljem Hope Town. Najjužniji su Tilloo Cay i Lubbers Quarters. Još jedno zapaženo ostrvo pored zapadne obale ostrva Abaco je Gorda Cay, sada u vlasništu kompanije Disney, koji je stanica za kruzere i preimenovan je u Castaway Cay. Takođe je u blizini Moore’s Island. Na ostrvu Great Abaco nalaze se Marsh Harbour, komercijalno središte ostrva i treći po veličini grad Bahama i odmaralište Treasure Cay. Oba imaju aerodrome. Nekoliko naselja od značaja su Coopers Town i Fox Town na severu i Cherokee i Sandy Point na jugu. Administrativno su ostrva Abaco podeljena na šest distrikata: Grand Cay, North Abaco, Central Abaco, South Abaco, Moore’s Island i Hope Town.

Ostrva Abaco su izgrađena od krečnjaka sa izvesnom nadmorskom visinom i zaštićena su na strani okeana trećim najvećim koralnim grebenom na svetu.

Sprudovi su prvenstveno zeleni sa mangrovama i plažama sa belim peskom. Većina ostrva je nenaseljena. Ostrva Abaco i njihovi sprudovi zovu se Out Islands, Family Islands i Friendly Islands, odnosno Spoljna, Porodična i Prijateljska ostrva.

Prema wikipediji površina svih ostrva je 2.009 km². Površina ostrva Great Abaco je po jednom izvoru 1.144 km², a po drugom se neznatno razlikuje i iznosi 1.146 km². Ali šta reći za površinu ostrva Little Abaco. Po jednom izvoru ona iznosi 559 km², dok je po drugom ostrvo manje čak sedam puta, odnosno površina je samo 78 km²!? Prvi podatak nikako ne može biti tačan. To onda dovodi u sumnju i podatak o ukupnoj površini ostrva Abaco. Problem je i što ne postoje podaci o površini distrikata.

Ostrva Abaco se mogu pohvaliti važnim prirodnim područjima, posebno važnim oblastima koralnih grebena, kopnenim staništima barijernih ostrva i velikim šumama bahamskog bora, od kojih neke predstavljaju prašumu. Kako se gradnja na ostrvima Abacos širi, lokalne grupe su počele da se bore za očuvanje prirodnih resursa, kao što je slučaj razvoja na Great Guana Cayu.

Od vrsta ptica tu je bahamska podvrsta kubanskog papagaja, koji egzistira samo na Kubi, Kajmanskim ostrvima, južnim Bahamima i Abacu. Ova populacija je jedinstvena po tome što se gnezdi u šupljinama rastvorenog krečnjaka, a ne u šupljinama drveća. Abaco je takođe poznat po svojim netaknutim strukturama nekih vrsta korala, kao i po rasi divljih konja, Abaco Barb, koja je izumrla 2015. godine.

Nacionalni fond Bahama održava šest nacionalnih parkova na ostrvima Abacos, a to su "Pelican Cays Land and Sea Park", "Abaco", "Black Sound Cay National Reserve", "Walker's Cay", "Tilloo Cay National Reserve" i "Fowl Cays".

Ostrva Abaco su prvo naselili Lukajanci, koji su ostrva Aboca nazvali Lucayoneque, što znači “vode daleko od ljudi”. Prvi evropski naseljenici na ostrvima bili su lojalisti koji su bežali od američke revolucije i oko 1.500 njih stiglo je u avgustu 1783. godine. Oni su skromno zarađivali za život spašavajući brodolomnike, gradeći male drvene čamce, a osnovno zanimanje je bilo bavljenje poljoprivredom. Lojalisti su se nastanili u maloj peščanoj luci oko 10 km severno od Marsh Harboura u blizini današnjeg Treasure Caya. Planirali su i izgradili grad Carleton. Sporovi oko distribucije hrane i dezinformacije o raspoloživim resursima doveli su do toga da neki od ovih doseljenika osnuju suparnički grad Maxwell u blizini Marsh Harboura. Sukob između nezadovoljnih doseljenika i odgovornih zvaničnika postao je stalna karakteristika života na ostrvima. Doseljenici su posejali pamuk 1785. godine, i iako su i 1786. i 1787. godina dale dobre useve, usev iz 1788. godine upropastile su gusenice. Ostala naselja na ostrvima bila su Green Turtle Cay, Man-o-War Cay i Sandy Point. Krajem XVIII veka grupa lojalista iz Karoline stigla je na ostrva preko Floride, osnivajući izolovano naselje Cherokee Sound.

U junu 1971. godine proglašena je nezavisnost Bahama. Na ostrvima Abaco formirano je veće Great Abaco Council da lobira za nastavak britanske vladavine. U julu 1971. godine to veće podnelo je peticiju kraljici tražeći da Abaco postane "potpuno samostalna i potpuno samoodrživa" teritorija pod britanskom jurisdikcijom. U avgustu 1971. godine britanska vlada je odbila da razmotri peticiju. Opšti izbori na Bahamima u septembru 1972. godine pokazali su jasnu većinu za nezavisnost širom zemlje.

Međutim, na Abacu su rezultati su bili manje jasni. Progresivna liberalna partija, koja se zalagala za nezavisnost, osvojila je jedno od dva mesta predviđena za Abaco tesnom većinom. Nasuprot tome, Slobodni nacionalni pokret, koji se protivio ranoj nezavisnosti, osvojio je drugu stolicu velikom većinom. Počevši od decembra 1971. godine u Londonu su vođeni pregovori svih strana o nacrtu novog ustava Bahama. Great Abaco Council poslao je svoje predstavnike u London na 'kolateralnu konferenciju' koja će se održati uporedo sa zvaničnim pregovorima. Britanci su odbili da razmotre zahtev da ostrva Abaco postanu nezavisni odvojeno od ostatka Bahama. Veće je ovo prihvatio i grupa je prestala sa radom krajem 1972. godine.

Ubrzo nakon toga, Errington Watkins formirao je grupu naslednika Veće za slobodni Abaco. Organizovana je druga peticija koju je potpisala polovina registrovanih birača na ostrvu. Watkins je ovu peticiju odneo u London maja 1973. godine, nadajući se da će uticati na Naredbu o nezavisnosti Bahama o kojoj se tada raspravljalo u britanskom parlamentu. Jedan poslanik podneo je amandman kojim bi se Abaco isključio iz nezavisnih Bahama i ostao britanska kolonija. Ovaj amandman je odbijen prvo u Donjem domu, a zatim i u Domu lordova. Poslednji pokušaj Watkinsa je bio da Skupština Bahama donese rezoluciju kojom se poziva na referendum o Abacu pod nadzorom Ujedinjenih nacija lako je poražen u junu 1973. godine, a Bahami su postali nezavisni 10. jula 1973. godine. Ubrzo nakon toga, već sledećeg meseca, formiran je Pokret za nezavisnost Abaca kao politička partija čiji je navedeni cilj bio samoopredeljenje Abaca u okviru saveznih Bahama. Pobeda Progresivne liberalne partije na opštim izborima 1977. godine zapravo je označila kraj pokreta.

Schooner Bay u distriktu South Abaco

1. septembra 2019. godine uragan Dorian se obrušio na Elbow Cay sa vetrom brzine 300 km/h i udarima do 360 km/h. Postoje izveštaji o velikoj šteti širom ostrva koja je opisana kao "katastrofalna šteta" i "čisti pakao". 75% kuća na ostrvu bilo je oštećeno ili uništeno, a šteta je procenjena na 3,4 milijarde dolara. Do 18. oktobra 2019. godine bilo je potvrđeno 67 smrtnih slučajeva od posledica uragana, a 282 osobe su se vodile kao nestale.

Ukupan broj stanovnika svih ostrva je po popisu iz 2010. godine 17.224, ali je popis 2022. godine zabeležio pad na 16.587. Gustina naseljenosti 8,2 stanovnika/km2. Postoje podaci o broju stanovnika po naseljima. Međutim, u tom popisu Abaco je podeljen na severni i južni, ali nisu uzete u obzir granice distrikata. Tako je praktično distrikt Central Abacos podeljen na dva dela, a granica je kod grada Marsh Harbour, tako da njegova severna predgrađa (Dundas Town i Murphy Town) pripadaju severnom Abacosu.

Najvažnije naselje i glavni grad distrikta Central Abaco je Marsh Harbour. Ostala važnija naselja su Cherokee Sound, Coopers Town (glavni grad distrikta North Abaco, 676 stanovnika), Crossing Rock, Green Turtle Cay, Hope Town (glavni grad istoimenog distrikta na ostrvu Elbow Cay), Little Harbour, Rocky Point, Sandy Point (glavni grad distrikta South Abaco, 547), Spring City, Treasure Cay (1.187), Wilson City i Winding Bay. U vezi rasnog sastava 82% su crnci, 14% su belci, nešto više od 2% su mešane rase belaca i crnaca, a preostala 2% su drugih mešanih rasa, Indijci, azijati i ostali.

Great Abaco porodični fitnes vikend se održava svakog marta u Treasure Cayu, privlačeći i domaći i strane turiste. Održavaju se takmičenja u plivanju na otvorenom moru, sprintu i olimpijskom triatlonu, dečija trka i trka zadovoljstva. Klub Abaco organizuje takmičenje u golfu sa 18 rupa. Green Turtle Cay ima interaktivni obilazak svinja Bahama, a Hope Town ima istorijski svetionik. Restorani i barovi koji služe bahamsku hranu mogu se naći u ostrvskim hotelima.

Naselje Treasure Cay

Ostrva Abaco su dugo bila poznata po brodogradnji. Njihov glavni izvoz su drvo, voće i biserne školjke. Rakovi (karipski jastog) se izvoze u Sjedinjene Države. Celulozno drvo se otprema u fabriku na Floridi na preradu.

Turizam je glavni deo privrede. 2019. godine Abaco je posetilo 300.000 turista. Ovaj rast čini ostrva Abaco drugom najposećenijom destinacijom Bahama. Vožnja čamcem, plivanje i ribolov su popularne aktivnosti na ostrvima i sprudovima koji čine arhipelag Abaco, koji su bili domaćini ribolovačkih turnira i regata. Sektor nekretnina je porastao zbog rastućeg turizma; Elbow Cay je imao najviše aktivnosti u 2018. godini.

Aerodromi “Leonard M. Thompson” u Marsh Harbouru i Treasure Cayu su glavne ulazne tačke na ostrva Abaco. Do aerodroma u Marsh Harbouru postoje međunarodni letovi iz američkih gradova na Floridi (Miami, West Palm Beach, Tampa i Fort Lauderdale) i Atlante, a u sezoni i iz Charlottea. Domaći letovi su do aerodroma Nassau i Freeport. Na ovom aerodromu dogodila se avionska nesreća 25. avgusta 2001. godine, u kojoj je poginulo devet putnika, među kojima je i R&B pevačica Aaliyah. Aerodrom Treasure Cay nema više od 15 polazaka i dolazaka dnevno, uglavnom do Floride i Nassaua. Postoji i aerodrom u naselju Sandy Point na krajnjem jugu ostrva, ali bez redovnih linija. Od sprudova aerodromska pista postoji na Spanish Cayu i Scotland Cayu.

Na glavnom ostrvu je moguće iznajmiti automobile i čamce. Na nekim sprudovima jedini način prevoza su kolica za golf i čamci, zajedno sa biciklima ili skuterima. Od severa do juga ostrva Little i Great Abaco asfaltna saobraćajnica dugačka je 170 km, a ima pravce dugačke preko 12 km.

Novi most koji povezuje Grand i Little Abaco (Most Angel Fish Creek)

Trajekt na relaciji Nassau – Marsh Harbour (rastojanje je oko 170 km) saobraća jednom nedeljno. Iz Nassaua je polazak subotom u 22 h, dolazi u Marsh Harbour u nedelju u 10 h. Povratak je u 13 h i dolazi u Nassau u ponedeljak u 1 h ujutro. Povratna karta košta 125 USD. Navodno postoji brzi brod na relaciji Nassau – Sandy Point (Great Abaco) koji savlada rastojanje od stotinak kilometara za 1:50 h.

Svetionik “Hole-in-the-Wall” (rupa u zidu)

Međutim, taj brod trenutno ne saobraća. Sa druge strane, šta dalje raditi kada se dođe u Sandy Point, jer je to naselje udaljeno od Marsh Harboura oko 80 km.

Do sprudova se dolazi gotovo isključivo brodovima. Do južnih sprudova brodovi polaze iz luke Marsh Harbour, a drugi brodovi polaze iz luke Treasure Cay udaljene oko pola sata vožnje kolima.

N O R T H   A B A C O

Ovom distriktu pripada ostrvo Little Abaco i deo ostrva Abaco do linije južno od naselja Treasure Cay. Granica distrikta na moru ide linijom južno od ostrva Whale Cay i severno od ostrva Great Guana Cay. Značajnija ostrva koja pripadaju ovom distriktu su Spanish Cay i Green Turtle Cay. Od naselja su najznačajniji Treasure Cay, Coopers Town, Crown Haven, Fox Town, Black Wood Village, kao i New Plymouth na ostrvu Green Turtle Cay.

ALLANS-PENSACOLA CAY (na Google Earthu je naznačen kao Pensacola) se nalazi 8 km severno od ostrva Little Abaco i ima sidrište na zapadnom kraju koje je veoma popularno među kruzerima, jer je dobro zaštićeno, ima dubinu od oko 2,5 m i peščano dno.

Ostrvo je dugačko oko 6 km, dok se širina kreće od 40-600 m. Površina merena na Google Earthu je oko 1,9 km².

Sidrištu na Allans-Pensacola Cayu se prilazi sa jugozapada, a primarna opasnost na ulasku su stene Allans Cay Rocks koje štrče severozapadno sa strane Pensacola Caya. Kada se izbegnu Allans Cay Rocks, može se krenuti pravo u sidrište i baciti sidro na bilo kom slobodnom prostoru dobre dubine. Najbolje dubine su uz severnu obalu uvale na njenoj severozapadnoj strani.

Severozapadno od Allans-Pensacola Caya, a u pravcu Moraine Caya, nalaze se dva manja ostrva Guineamans Cay (udaljen oko 200 m) i Umbrella Cay (sprud kišobran), udaljeno oko 1,7 km, a dugačko preko 2 km. Na suprotnoj strani, pored jugoistočnog kraja Allans-Pensacola Caya nalazi se omanji Murray Cay. 1,4 km istočno je Big Hoy Cay.

GPS koordinate: 26°58′45″ N, 77°40′14″ W.

SPANISH CAY je 3,7 km dug raj tropskih plaža i šumaraka palmi, okružen bezgraničnim horizontima akvamarinskih voda i netaknutim koralnim grebenima. Lepota Bahama se ogleda u prelepim palmama, divljim orhidejama, bugenvilijama i hibiskusu. Stanište je živo sa mnogim pticama kao što su orao ribar, prstenasti fazan i retka albino sova. Površina ostrva je oko 60 ha.

Spanish Cay je ulazna luka sa operativnom aerodromskom pistom dužine 1,3 km i carinom. Postoji lepa velika marina za 81 jahtu, koja je povezana sa odmaralištem, nekada u vlasništvu Clinta Murchisona koji je posedovao klub američkog fudbala Dallas Cowboyse. Odmaralište je od tada nekoliko puta menjalo vlasnike i prošlo je kroz nekoliko uragana. Podvrgnuto je velikom remontu uključujući potpuno nove dokove. Kao deo renoviranja, dodati su teniski tereni, novi klimatizovani restoran i igraonica/bar sa pogledom na bazen sa slatkom vodom i more. Na raspolaganju su tri lepe plaže i kolica za golf za obilazak ostrva. Bar “Wreckers”, koji još uvek nije otvoren, jedini je restoran u Abacosu koji se nalazi iznad okeana. Ko želi mir i tišinu, ovo je mesto za ronjenje i ribolov. Sve gore navedeno je napisano pre prolaska uragana Dorian, pa je potrebno proveriti sa odmaralištem trenutni status. Odmaralište je otvoreno samo u sezoni.

Sobe uz plažu nalaze se na samom Atlantskom okeanu, koje su samo nekoliko koraka udaljene od plaže i oko 8 minuta hoda od marine. Postoje tri zgrade sa po četiri sobe. Svaka soba ima balkon sa pogledom na okean i uključuje bračni krevet ili dva bračna kreveta, frižider, mikrotalasnu pećnicu, aparat za kafu i mini bar.

Prekoputa Spanish Caya, na udaljenosti od oko 7 km, na ostrvu Abaco, nalazi se naselje Coopers Town, odakle se dolazi na ostrvo. Do Coopers Towna se stiže taksijem iz naselja Treasure Cay i vožnja košta oko 50 USD. Državno pristanište je mesto odakle polazi brod za Spanish Cay. Nažalost postoje samo dva zakazana polaska dnevno, rano ujutro i kasno popodne, i prvenstveno je namenjeno dnevnim radnicima odmarališta. Iznajmljena vožnja košta oko 200 USD. Dakle, izgleda da je kasni dolazak i rani odlazak jedini način.

Susedna ostrvca su Sequances Cay severno i Goat Cay južno.

GPS koordinate: 26°56′30″ N, 77°31′40″ W.

POWELL CAY se nalazi 4 km severoistočno od naselja Coopers Town na ostrvu Abaco i 4,2 km jugoistočno od Spanish Caya. Powell Cay ima površinu od približno 1,2 km² sa južnim delom ostrva od 67 ha koji je u vlasništvu Krune i koji je izdvojen za planirani rezervat prirode, što ostrvo čini idealnom lokacijom za butik odmaralište ili mirno privatno utočište. Ostrvo je dugačko 3 km, od čega dva kilometra otpada na jugoistočno poluostrvo. Širina Powell Caya se kreće od 70-650 m.

Plaža na severnoj obali ostrva dugačka je oko 800 m

Severni deo ostrva na kome je moguća gradnja ima površinu 50 ha. Jedna strana ostrva je izložena Atlantskom okeanu, a zavetrinska strana je okrenuta prema moru Abaco sa relativnom zaštitom. Severna obala je tipična za one izložene Atlantiku sa zelenim zrelim drvećem i žbunjem i obrubljene su sa nekoliko belih peščanih plaža koje imaju neverovatan pogled na plave i tirkizne nijanse okeana. Powell Cay je jednostavno jedan od najlepših sprudova Abaca.

Jugoistočno od Powell Caya je manje ostrvo High Cay.

GPS koordinate: 26°54′30″ N, 77°28′40″ W.

BONEFISH CAY (Abaco) se nalazi 1,55 km istočno od najistočnije tačke Powell Caya. To je pravi ostrvski dragulj površine 5 ha. Bonefish Cay (sprud belokosti) ima oblik slova “T”, pri čemu je gornji deo slova dužine 650 m, a “nožica” slova je dugačka 350 m. “Nožica” je izuzetno uska i na jednom mestu je široka tek 10 m.

Ovo prelepo ostrvo je razvijeno u prvoklasno ekskluzivno odmaralište. Pet zgrada ukupne površine 1.400 m² izgrađeno je od najfinijih materijala uvezenih iz Evrope i Sjedinjenih Država. Ceo kompleks je otporan na uragane. Imanje je u potpunosti klimatizovano, a ostrvo proizvodi struju i ima uređaj za desalinizaciju morske vode. Postoje još tri odvojena bungalova sa potpuno opremljenim dvokrevetnim apartmanima za goste i osoblje. Svaki apartman ima sopstveno kupatilo sa tušem. Ostrvo ima ukupno devet apartmana; može da primi 14 gostiju i dve smene osoblja. Postoji i posebna prostorija za osoblje pored radionice za dodatno osoblje ako je potrebno.

Bonefish Cay ima dve dugačke, peščane plaže, na suprotnim stranama ostrva.

Postoji staza prirode dužine 1,5 km koja prati perimetar ostrva, omogućavajući živopisan pogled na severnu obalu, plićake mangrova i završavajući na prostranom zelenom prostoru iza bungalova. Za one koji vole prizore i zvukove prirode, plitki zaliv je rasadnik kornjača, riba i školjki. Mangrove, srebrne šume i stabla morskog grožđa sa plodovima puni su neverovatnih ptica. Na moru, viđenje delfina može biti uzbudljiv dodatak pejzažu. Vode koje okružuju zaliv su legendarne i za plitkovodni i za dubokomorski ribolov.

Bonefish Cay je napravljen da se savršeno spoji sa lepotom svog prirodnog okruženja, kao i da uhvati suštinu elegancije i luksuza koji su neophodni za život na privatnom ostrvu… Jednom rečju, Bonefish Cay je redak komad raja.

Jugoistočno od Bonefish Caya su Little Ambergris Cay udaljen 1,7 km i Ambergis Cay udaljen 2,5 km.

GPS koordinate: 26°53′26″ N, 77°27′04″ W.

MANJACK CAY (Nunjack Cay) se nalazi 5,3 km od obale ostrva Abaco. Ostrvo je dugačko 4,7 km, najveća širina je 1 km, a približna površina je 3 km².

Na severnom kraju ostrva nalazi se tipična plaža sa belim peskom o kojoj se samo sanja i gde se često ide. U blizini južnog kraja ostrva su dva manja spruda Fiddle Cay i Crab Cay, koja kao da su se odvojila od Manjack Caya. Teško je izbliza primetiti da su razdvojeni. Zanimljivi su za posetu i imaju prelepe plaže. Dalje prema severu Manjack Caya, oko prve tačke severno od prolaza koji ga odvaja od Crab Caya, potok vodi u srce Manjack Caya. To je stanište mnogih kornjača i omogućava zanimljivo istraživanje gumenjakom/malim čamcem. Radi sigurnosti, obilazak bi trebalo planirati kada je plima.

U zalivu na jugozapadnoj obali Manjack Caya ima nekoliko objekata. Na poluostrvu Carousel Jerome Point okruženog vodom sa tri strane nalazi se zadivljujuće fleksibilna osmougaona porodična kuća.

Raspolaže sa dve spavaće sobe i dva kupatila. Kuća je testirana na uragan. Njena izgradnja je počela  2004. godine, a stubovi su ukopani dva metra u stenu. Površina kuće je 250 km², a svuda se pristupa preko 2,5 m visokih dvostruko zastakljenih francuskih vrata sa zaštitnim kapcima u slučaju uragana,  koji se lako spuštaju. Odlične su internet i telefonske usluge.

GPS koordinate: 26°49′43″ N, 77°22′00″ W.

FIDDLE CAY se nalazi 1 km jugoistočno od Munjack Caya i 500 m severozapadno od Green Turtle Caya. Najbliže ostrvo je Crab Cay, udaljeno stotinak metara, do koga je moguće doći gazeći more. 

Dužina ostrva je 750 m, najveća širina je 180 m, a površina je 10 ha.

Severni kraj Fiddle Caya ima odličnu plažu, koja je lokacija godišnje zabave Stranded Naked (go nasukan). Zabava se održava u julu i označava početak sezone regata. Ne bi trebalo da zavara ime zabave, ne radi se ni o kakvoj golotinji, to je zapravo veliki događaj za Abaco i zabava za sve uzraste i za decu.

Osim u vreme kada se održava zabava, ako se poseti ostrvo verovatno neće biti drugih ljudi.

GPS koordinate: 26°48′21″ N, 77°20′45″ W.

GREEN TURTLE CAY je najseverniji sprud arhipelaga Abacos sa stalnim stanovništvom. Sprud je idiličan za romantične odmore i odlično mesto za porodični odmor. Green Turtle Cay je jedno od dve popularne destinacije za venčanja u arhipelagu i na njemu počinje i sezona ribolovnih turnira i “Vreme regata na Abacosu”. Ostrvo je dugačko 6,5 km, najveća širina je 1,6 km, a površina je 3,6 km². Ima izuzetno razuđenu obalu sa četiri velika poluostrva i više zaliva. Koeficijent razuđenosti je preko 4, što je za ostrvo tako male površine neverovatan podatak. Najviša tačka ostrva je na osam metara.

Ostrvo je dobilo ime po nekada velikom broju zelenih kornjača koje su naseljavale to područje.

Na ostrvu živi 595 stanovnika (po popisu iz 2010. godine), ali po poslednjim podacima ima ih samo 450. U popisu iz 2010. godine Green Turtle North je imao 330 stanovnika, a Green Turtle South sa ostrvom Manjack Cay i ostalim susednim sprudovima 265 stanovnika. Malo je nejasno zašto je Manjack Cay svrstan uz južni deo ostrva, kada se nalazi severno od Green Turtle Caya.

Obala New Plymoutha

Izgleda da je Green Turtle Cay nekada bio distrikt, jer je na karti administrativne podele Bahama izdvojen zajedno sa Noname Cayom. Nisam saznao dalje podatke.

Glavno naselje je New Plymouth koje je osnovano u XVIII veku. Arhitektura starijih kuća jedinstvena je na Bahamima, sa strmim krovovima, koji potiču od doseljenika iz Nove Engleske (SAD). Danas prezimena tih prvobitnih doseljenika i dalje preovlađuju na Abacosu. Na nekim sprudovima više nego na drugim. New Plymouth ima poštu, banku, carinu i kancelariju za imigraciju, četiri prodavnice prehrambenih proizvoda, nekoliko restorana, barova i četiri crkve (više nego na bilo kom sprudu), a tu je i muzej sa slikama poznatog bahamskog slikara Altona Lowea. Roba stiže redovno iz Marsh Harboura. Često se može videti teretni brod koji istovaruje na kraju naselja. Uz isporuku, bahamska vlada ima dodatni porez na mnoge artikle, što ih čini pomalo skupim.

New Plymouth takođe ima “Lojalistički memorijalni vrt skulptura”, Bahamski nacionalni spomenik koji sadrži 24 biste istaknutih Bahamaca raspoređenih oko centralnog para bronzanih figura crnih i belih lojalističkih žena u prirodnoj veličini. Naseljem se od jednog do drugog kraja može prošetati za manje od 15 minuta. Iako su automobili dozvoljeni na ostrvu, golf kolica i bicikli su uobičajeni način prevoza i posetioci ih mogu lako iznajmiti.

Green Turtle Cay je poznat po plažama i ima nekoliko hotelskih odmarališta sa punom uslugom i marinama za čamce. To su presvega “Bluff House” i “Green Turtle Club”. Green Turtle Cay je stajalište za plovila tokom perioda uzburkanog mora u prolazu Whale Cay.

Glavne grane privrede su turizam i izlov jastoga.

U avgustu 2019. godine Green Turtle Cay i ostatak Abacosa pogodio je uragan Dorian kategorije 5 i to je bila najsmrtonosnija oluja koja je pogodila to područje. Prijavljeno je 17 žrtava na Abacosu, ali nijedna na Green Turtle Cayu.

Do ostrva se može doći samo trajektom sa kopna ili brodom; nema aerodroma. Brod (pre bih rekao brodić) za ostrvo saobraća iz Treasure Caya, a rastojanje je 4,5 km. Polasci iz Treasure Caya su u 7:45 (ne saobraća nedeljom), 8:30, 10:30, 11:30, 14:30, 15:30, 16:30 i 17 h, a sa Green Turtle Caya su u 8, 9, 11, 12:15, 13:30, 15 i 16:30 h. Ovaj poslednji polazak je samo iz New Plymoutha. Cena karte je 14 USD iz New Plymoutha, a 16 USD iz White Sounda ili neke druge tačke. Pristanište Treasure Cay se uopšte ne nalazi u tom gradu, već blizu aerodroma, oko 10 km od grada.

GPS koordinate: 26°45′30″ N, 77°19′45″ W.

NONAME CAY (NoName Cay, bezimeni sprud) se nalazi samo 650 m istočno od plaže Sanddollar na Green Turtle Cayu. Tu je severni kraj ostrva, koji ima jednu prelepu plažu u obliku polumeseca koja se proteže od zapada ka severu i čije je ravno koralno dno sastavljeno od morske trave i peska. Ostrvo je dugačko 2,5 km, najveća širina je 550 m, a površina je oko 50 ha. Postoji veliki zaliv u sredini ostrva, koji preti da ga podeli na dva dela, jer je od zaliva do istočne obale ostrva manje od 50 m.

Ostrvo je bilo nenaseljeno, osim nekoliko ljubaznih svinja koje su postale stalni stanovnici Noname Caya. Kao rezultat toga, postali su turistička atrakcija ukidajući nekada mirnu i neometanu prirodu ostrva.

Pošto svinje već privlače brojne čamce, početkom 2019. godine otvoren je restoran i bar, zašto da ne. Restoran je nazvan “Big O” i uništio ga je uragan Dorian kasnije tog leta. Uprkos COVID-u, obnovljen je, ponovo otvoren u punom kapacitetu u proleće 2021. godine. “Big O” je ekološki bar i restoran na ovom inače nenaseljenom ostrvu, što podrazumeva da sami proizvode vodu i struju.

Što se tiče svinja, one pripadaju lokalnom stanovništvu koje povremeno smanjuje njihov broj. Izgleda da to niko ne primećuje. Ipak, mnogi smatraju da je ova “atrakcija” tako van karaktera. Jedna stvar je maženje žive raže, ali bez svinja i smeđe vode možemo.

Krećući se južno od Noname Caya, dolazi se do prolaza Whale Cay. On odvaja Green Turtle Cay od ostalih velikih sprudova i Marsh Harboura na jugu. Ujedno je i granica između distrikta North Abaco i Hope Town. Whale Cay je samo još jedan nenaseljeni sprud u lancu koji se graniči sa istočnom ivicom Great Abaca. Nije vredan posete. Razlog je u tome što postoji znatan plićak između Whale Caya i Great Abaca koji sprečava veća plovila i jedrilice da prođu kroz zaštićeni Abaco Sound. Moraju da krenu oko Whale Caya prema okeanu.

Mala motorna plovila generalno nemaju ovaj problem osim u slučaju jakih vetrova sa obale i/ili talasa koji s vremena na vreme mogu biti značajni. Ovaj unutrašnji prolaz se zove “Don’t Rock Passage” zbog velike stene u sredini. Predstavlja lep prizor. Zapadno od Whale Caya i Don’t Rocka leži Treasure Cay.

GPS koordinate: 26°44′50″ N, 77°17′55″ W.

H O P E   T O W N

Nakon implementacije lokalne uprave na Bahamima 1996. godine, Ministarstvo lokalne samouprave je 1999. godine odobrilo stvaranje distrikta Hope Town. On je nastao spajanjem 13 ostrva poređanih od severa prema jugu: Great Guana Cay, Scotland Cay, Foot’s Cay, Fowl Cay, Man-O-War Cay, Sandy Cay, Dickie’s Cay, Garden Cay, Johnny’s Cay, Elbow Cay (na kome je glavni grad Hope Town), Lubber’s Quarters, Tilloo Cay i Pelican Cays.

Kada je lokalna uprava uvedena na Bahame 1996. godine, distrikt Hope Town nije postojao. Hope Town je imao svoj gradski odbor, a susedne zajednice Man-O-War Cay i Great Guana Cay su imale zajednički gradski odbor. Sedište distrikta bilo je u Marsh Harbouru koji je obuhvatao područje centralnog Abaca i sprudove. Gradski odbori Hope Towna i Man-O-War Caya/Guana Caya imali su po  jednog člana Saveta Centralnog Abacoa.

Mandat lokalne uprave na Bahamima je tri godine. Nakon prvog mandata lokalne samouprave (1996-1999), ministar lokalne samouprave je uvideo potrebu da sprudovi imaju svoj savet i tako je formiran distrikt Hope Town. Na severu granica distrikta je u prolazu između ostrva Great Guana Cay i Whale Cay, a na jugu je granica između Pelican Caysa i Lynyard Caya.

GREAT GUANA CAY (Abaco) je prvo ostrvo na koje se nailazi južno od Noname Caya i prolaza Whale Cay. Ostrvo je dugačko i usko, udaljeno 8,5 km od ostrva Great Abaco, odnosno oko 11 km od naselja Marsh Harbour. Plaže sa belim peskom i vodom svih nijansi plave, akvamarin i tirkizne boje su navodno najlepše u arhipelagu Abacos. 

Dužina ostrva je 9,5 km, najveća širina je 1,2 km, a približna površina dobijena merenjem na Google Earthu je 5,2 km2.

Na ostrvu živi približno 150 stanovnika, uglavnom duž dugačke plaže. Po popisu iz 2010. godine Great Guana Cay i susedni Scotland Cay zajedno su imali 123 stanovnika (nema odvojenih podataka). Naselje Great Guana Cay je poznato po lojalističkoj kulturi i arhitekturi, kao i po društvenoj sceni. Nekoliko tradicionalnih lojalističkih kuća nalazi se u naselju koje se obavija oko prirodne luke. Naselje je osnovano početkom XIX veka. Nakon američke revolucije od britanskih lojalista je zatraženo da napuste SAD. Mnogi su otišli ​​u Kanadu, a drugi su pobegli na Bahame, britansku teritoriju. Bilo je čak 1.000 lojalista u arhipelagu Abaco koji su se razišli po okolnim sprudovima. Bavili su se izgradnjom čamaca, ribolovom i spašavanjem brodolomnika. Rast industrije pomogao je naseljima da se održe.

Uvala na ostrvu pod nazivom Kidd’s Cove dobila je ime po gusaru Williamu Kiddu.

Great Guana Cay sadrži veliku količinu devičanskih šuma, gde žive ptice selice i rezidentne vrste ostrva Abaco. Na plažama ostrva polažu jaja morske kornjače. Pre uklanjanja mangrova zbog izgradnje  golf terena, kopneni rakovi su bili uobičajeni i lovilo ih je za ishranu domorodačko stanovništvo. 

Na severozapadnom kraju ostrva je Bakers Bay, divna plaža u obliku polumeseca dugačka 1,5 km. Danas se tu nalazi "Baker's Bay Golf & Ocean Club". To je jedno od dva ili tri odmarališta u arhipelagu Abacos za bogate i slavne. Sadrži golf teren, marinu za preko 100 jahti i mnoštva vila. Iznajmljivanje kuća ili vila je samo uz pozivnicu, a boravak će koštati preko 100.000 dolara nedeljno plus još 100.000 dolara za hranu, piće i pogodnosti. Klub je manje-više izolovan od ostatka Great Guana Caya.

Great Guana Cay je privukao međunarodnu pažnju ekoloških udruženja kada su se stanovnici ostrva organizovali u borbi protiv velikog uticaja “Baker’s Bay Golf & Ocean Club” na životnu sredinu. “Društvo za budućnost okeana” Jean-Michela Cousteaua, Klub Sierra, Greenpeace, Global Coral Reef Alliance, Mangrove Action Network i druge grupe za zaštitu rade sa domorodačkim ostrvljanima u borbi protiv golf odmarališta, za koje kažu da će uništiti mangrove i koralni greben na ostrvu.

Slikovito malo naselje Guana Caya leži 5 km južno od Bakers Baya sa, kao što je pomenuto, ograničenom dostupnošću između njih. Ima nekoliko prodavnica suvenira, hrane i pića. Ovo naselje stvara osećaj gostu da je zaista na "spoljnom ostrvu". Naselje se nalazi u blizini "Great Guana Resorta" čija je glavna zgrada izgorela i koje je bilo prvo odmaralište na ostrvu. Uprkos toj činjenici, njihov "Sunset Bar" pored bazena je vaskrsao iz ruševina i sada se zove "Grabbers", služi se lagana hrana i prirodno je da se popije piće "Guana Grabber". Originalne vikendice tipa motela koje su preostale renovirane su plus dodatnih pet apartmana umesto starog hotela. Svi su dostupni za iznajmljivanje. Grabbers je popularno mesto posebno kod ljudi koji krstare i koji se usidre odmah pored njegove plaže u zalivu Fishers.

“Nippers Beach Bar & Grill” je renomirani restoran i bar na samoj plaži koji je idealno mesto za zabavu. Služe koktele, ukusna bahamska jela i neka od omiljenih jela od morskih plodova kao što su jastog, školjka i džambo škampi. Ima dva bazena. Poseta Great Guana Cayu nije potpuna ukoliko se ne poseti “Nippers”, posebno nedeljom kada je na meniju svinjsko pečenje sa svim prilozima.

Bicikli i kolica za golf su dostupni za iznajmljivanje tako da se može obići ostrvo.

Postoje dva brodara koja vrše prevoz do Great Guana Caya. Brodar “The Ferry at the Crossing” prevoz sa ostrva Great Abaco vrši iz luke Red Bay Marina, koja se nalazi oko 15 minuta vožnje severno od Marsh Harboura. Polasci iz te luke su u 6:30, 12:15 i 16 h, a sa Great Guana Caya su u 7, 13 i 16:30 h. Nedeljom nema polazaka. Karta u jednom pravcu košta 15 USD, a povratna je 20 USD.

Vrlo sličan red plovidbe je i brodara “G&L Transportartion”. Polasci iz Marsh Harboura su u 6:30, 11:30 i 15 h, a sa Great Guana Caya su u 8, 12:30 i 16:30 h. Na zahtev se zaustavlja na Scotland Cayu. Cena karte je identična sa prethodnim brodarom.

GPS koordinate: 26°40′05″ N, 77°06′45″ W.

FOOT’S CAY je privatno ostrvo koje se nalazi 1,7 km jugozapadno od Great Guana Caya i 7,7 km od ostrva Great Abaco. Vidi se na karti kod Great Guana Caya. Zahvata površinu od 7 ha i idealno je za privatni odmor. Širom ostrva prostiru se glavna kuća sa četiri apartmana, krečnjačkim podovima i modernom estetikom, tradicionalnija vikendica sa tri spavaće sobe za goste u blizini i još jedna vikendica sa dve spavaće sobe ušuškana na kraju zapadne plaže. Tu je i teniski teren, luka izrezana od krečnjaka i puno netaknutog belog peska. Foot’s Cay je udaljen samo 30 minuta od međunarodnog aerodroma, što olakšava dolazak i odlazak sa ostrva.

GPS koordinate: 26°38′44″ N, 77°06′50″ W.

BLUE LAGOON ISLAND je ostrvce površine 2,6 ha, koje se nalazi 85 m zapadno od severnog dela Scotland Caya. Smešten u zaštićenoj laguni između Great Guana Caya i Scotland Caya, Blue Lagoon Island nudi savršen spoj vrhunske privatnosti i lakog pristupa. Laguna bistre plave vode po kojoj je ostrvo nazvano, prepuna je živopisnog morskog života, što ovo čini savršenim mestom za stvaranje novih porodičnih uspomena uz deljenje iskustava na otvorenom kao što su ronjenje, veslanje na dasci i podvodni ribolov.

Smeštene na oba kraja ovog bujnog, tropskog spruda nalaze se dve privlačne, dobro izgrađene kuće na odgovarajući način nazvane East End House i West End House. Prva raspolaže sa 165 m2 zatvorenog prostora i 300 m2 uključujući pokrivene palube, a druga ima 125 m2 unutrašnjeg prostora i 250 m2 uključujući pokrivene palube. Svaka kuća ima dve spavaće sobe, dva kupatila, veliku dnevnu sobu i potpuno opremljenu kuhinju. Sva vrata i prozori imaju zaštitu od oluje, uključujući francuska vrata i klizna staklena vrata, a obe kuće su opremljene potpuno novim krovovima, ožičenjem, električnim uređajima i aparatima.

Blue Lagoon Island ima dva pristaništa pored veće kuće East End, kao i delimično pristanište u blizini kuće West End. Dve kuće su međusobno udaljene 200 m i povezane sa stazom kojom mogu da prođu kolica za golf. Oko 1,5 ha ostrva je netaknuta, što ostavlja dovoljno prostora za budući razvoj više koliba za goste, osoblje ili prostrano privatno imanje. Dalje mogućnosti renoviranja su prilagođavanje prirodnog uređenja ostrva i izgradnja proširenog pristaništa za smeštaj većih morskih plovila. 

I dok je Blue Lagoon Island potpuno mirno i privatno, obližnji Great Guana Cay i njegovi brojni izuzetni sadržaji - kao što su restorani, spa centri i poznati "Baker's Bay Golf & Ocean Club" - su na dohvat ruke.

GPS koordinate: 26°38′55″ N, 77°05′05″ W.

SCOTLAND CAY se nalazi 280 m jugoistočno od Great Guana Caya. Ostrvo je dugačko 3 km, najveća širina je 850 m, a površina merena na Google Earthu je 1,25 km². Ono što izdvaja Scotland Cay od niza drugih sprudova i ostrva je to što ima pistu dužine 1 km i čak 14 km asfaltnih puteva (mislim da je podatak preteran). Od severa do juga ostrva saobraćajnica je dugačka 2,8 km.

Scotland Cay ima divnu peščanu plažu dugu 2 km, teniski teren, dve marine za jahte svih veličina i nudi maksimalnu privatnost.

Što se tiče načina života, obližnji gradovi Guana Cay, Hope Town i Man-O-War udaljeni su samo nekoliko minuta vožnje brodom, nudeći širok izbor mogućnosti za kupovinu i restorane. Štaviše, sva plovidba među ostrvima u oblasti Scotland Caya može se obaviti duž zavetrinskih obala, što znači da nije potrebno putovanje otvorenim okeanom da bi se uživalo u mirnom večernjem “krstarenju s koktelima”.

Područje takođe nudi odličan ribolov. Bez obzira na način ribolova (troling, ribolov u dubokom moru ili podvodni ribolov), na Scotland Cayu se može da praktikovati hobi po želji – samo nekoliko minuta udaljen od svog praga. U blizini Scotland Caya, udaljen samo par kilometara, nalazi se uzbudljiv podvodni Nacionalni park “Fowl Cay”.

GPS koordinate: 26°38′47″ N, 77°04′34″ W.

MAN-O-WAR CAY (nazvan po ptici) je malo ostrvo koje se nalazi 4,5 km severozapadno od Elbow Caya. Ostrvo je dugačko 4,7 km, ali relativno usko, često manje od 100 m između luke na zapadnoj obali i plaže na zapadnoj obali. Deo ostrva koji posetioci nazivaju “The Narrows” (usko), a meštani “The Low Place” (nisko mesto), izuzetno je uzak, sa plažom na obe obale odvojenim kolovozom ugrađenim u stenovitu formaciju između njih, širine manje od 10 m. Lučka strana ostrva je okrenuta prema Marsh Harbouru, a strana plaže se proteže duž suprotne obale. Ostrva nije šire od 500 m ni na jednom mestu. Površina Man-O-War Caya je tek nešto veća od 1 km², dužina obale je 12 km, a koeficijent razuđenosti 3,2 je veoma visok za ostrvo tako male površine. U južnom delu ostrva je zaštićeni zaliv Eastern Harbour, dok glavnu luku, Main Harbour, štiti ostrvce Dickie’s Cay.

Po grebenu severoistočno od Man-O-War Caya razasuta je olupina ratnog broda “Adirondack”, koji se nasukao u avgustu 1862. godine. To je brod koji je korišćen u Američkom građanskom ratu, a izgradila ga je Unija radi podrške blokadi plovnih puteva Konfederacije.

Kada su američke kolonije uspele da pobede Britance u američkom ratu za nezavisnost, britanski lojalisti su pobegli iz zemlje, a najbliža teritorija krune bili su Bahami. Neki od njih su tako stigli na Man-O-War Cay. To je jedno od ranih lojalističkih naselja u arhipelagu Abacos. Počevši od 1798. godine stanovnici su počeli da se bave poljoprivredom. Potomci doseljenika sa početka XIX veka Benjamina i Eleanor Albury čine 70% sadašnjih Alburysa na ostrvu.

1. septembra 2019. godine uragan Dorian se obrušio na Man-O-War Cay sa vetrom jačine 295 km/h i udarima do 360 km/h. Zajedno sa urganom na Praznik rada 1935. godine to je bio najjači zabeleženi atlantski uragan sa kopna. Postoje izveštaji o velikoj šteti širom ostrva koja je opisana kao “katastrofalna šteta” i “čisti pakao”. U danima nakon uragana CNN je izvestio da je 90-100% svih kuća  na Man-O-War Cayu pretrpelo štetu.

Na ostrvu je živelo 215 stanovnika prema popisu iz 2010. godine.

Većina stanovnika je na ovaj ili onaj način povezana sa porodicom Albury. Ljudi su veoma konzervativni i još uvek drže duboku naklonost i odanost britanskoj kruni. Većina stanovnika su strastveni posetioci crkve, a na ostrvu ih ima četiri. Ostrvo ima vrlo malo kriminala i smatra se čistim i dobro održavanim.

Ronjenje i vodeni sportovi dostupni su širom ostrva.

Severni kraj ostrva Man-O-War

Man-O-War Cay je ima jednog člana parlamenta za izbornu jedinicu South Abaco. U veću distrikta Hope Town (koji takođe uključuje još dva susedna spruda) Man-O-War Cay ima dva predstavnika.

Ostrvo je poznato po svojoj istoriji gradnje čamaca. William H. Albury bio je poznat u zemlji po svojim veštinama gradnje čamaca. Svoju prvu škunu napravio je sa 14 godina. Umro je 1972. godine, ali brodogralište i dalje postoji. Poslednji veliki čamac koji je izgradilo brodogradilište bio je Esperanto  kasnije preimenovan u “William H. Albury”. Danas se čamci prvenstveno grade od fiberglasa, za razliku od nekadašnjih drvenih plovila.

Jedan broj radnika dolazi na posao svakog dana iz Marsh Harboura. Postoje dve male prodavnice, marina, dvorište za čamce, nekoliko suvenirnica, gvožđara i drvara, dva restorana i pekara. Vozila za golf iznajmljuje nekoliko agencija (uski putevi, često neasfaltirani van centra grada, dozvoljavaju samo korišćenje kola za golf ili drugih malih vozila). Na ostrvu se ne prodaje alkohol. Tokom leta pojedine lokalne kuće se mogu iznajmiti.

Gradska ulica

Građevinari sa Man-O-War Caya poznati su širom Bahama po izgradnji kuća koje su “sagrađene kao brodovi, ali pričvršćene za kopno”. Svi rogovi i konstrukcija su spojeni na način sličan brodskoj konstrukciji i odlično odolevaju uraganima. Nekoliko lokalnih graditelja čamaca još uvek pravi povremeni “Abaco gumenjak” u svojim rodnim šumama od mahagonija Madeira i drugih bahamskih tvrdog drveta. Danas se smatraju umetničkim delima i traže ih oni koji cene fine drvene posude starog sveta.

Na Man-O-War Cay stiže se brodom brodom iz Marsh Harboura. Polasci iz Marsh Harboura su u 6:30, 12, 16:30 i 17:30 h, a sa Man-O-War Caya su u 5:30, 8, 13:30 i 17 h. Ne saobraća nedeljom. Povratna karta košta 20 USD. Nisam pronašao brod koji saobraća između Elbow Caya i Man-O-War Caya.

GPS koordinate: 26°35′45″ N, 77°00′15″ W.

DICKIE’S CAY se nalazi uz zapadnu obalu Man-O-War Caya, na udaljenosti od 50-200 m.

Dužina ostrva je 1,3 km, najveća širina je 130 m (uglavnom je oko 70 m), a približna površina je 10 ha. Dickie’s Cay predstavlja prirodnu zaštitu luke Man-O-War Caya.

GPS koordinate: 26°35′35″ N, 77°00′28″ W.

SANDY CAY je privatno ostrvo površine 3,5 ha, smešteno 700 m od Man-O-War Caya. Trenutno je privatno porodično utočište. Ostrvo je trouglastog oblika, a njegova najduža strana ima 400 m.

Sandy Cay (peščani sprud) ima ogroman potencijal za razvoj u luksuzno privatno butik odmaralište. Na ostrvu postoje četiri rezidencije, privatna luka u kojoj se nalazi pet plovila koja pripadaju ostrvu, fitnes centar uporediv sa komercijalnim objektima, dve plaže i još mnogo toga.

Nezapaženo za većinu onih koji prolaze, ostrvo je razvijeno veoma pažljivo, ostavljajući veliki deo prirodne vegetacije koja pruža najveću privatnost.

Kuće su strateški postavljene kako bi uhvatile pogled i ponudile usamljenost svojim gostima. Od glavne kuće prelepe bele peščane staze uređene i obložene školjkama vode do ostalih zgrada, plaža i privatne luke.

Na ostrvu postoje dve plaže, jedna okrenuta prema zapadu, a druga prema jugoistoku, sa ukupno preko 250 m belog peska u prahu. 

S obzirom da je centralno lociran u moru Abaco, na samo 5 minuta od Marsh Harboura i Hope Towna, jednodnevne izlete je lako organizovati za vlasnike i goste. 

20 km južnije postoji ostrvce istog naziva, takođe u distriktu Hope Town.

GPS koordinate: 26°35′00″ N, 77°00′26″ W.

JOHNNY’S CAY se nalazi 3 km jugoistočno od Man-O-War Caya, odnosno 1,5 km severozapadno od Elbow Caya. Veoma je malih dimenzija, dugačko 220 m i ima površinu 1,7 ha. Ovo poželjno i potpuno funkcionalno privatno ostrvo koje se prodaje po principu “ključ u ruke”. Idealno je locirano, udaljeno samo sedam minuta vožnje čamcem od svih pogodnosti Hope Towna, plus ima komunalne usluge direktno sa kopna.

Zaštićene staze okružene bujnim lišćem čine kretanje po ostrvu lakim i opuštajućim. Dve neverovatne plaže sa delom mirne i zaštićene duboke vode za uživanje u svim vrstama vodenih sportova, dok veštačka marina obezbeđuje sigurno mesto za pristajanje čamaca, a grebeni na moru su odlični za ronjenje. Glavna rezidencija izgrađena je u tradicionalnom Abaco stilu, sa dve spavaće sobe pruža nenadmašan pogled na more Abaco i čuveni svetionik Hope Town. Johnny’s Cay takođe nudi zasebnu kuću za goste koja pruža dodatni smeštaj za porodicu i prijatelje. Ukupan smeštaj na ostrvu čine četiri spavaće sobe i tri kupatila.

GPS koordinate: 26°34′03″ N, 76°58′20″ W.

ELBOW CAY se nalazi oko 6,5 km istočno od Marsh Harboura. Severno je Man-O-War Cay, a južno je Tilloo Cay. Lubbers Quarters je zapadno od južnog kraja Elbow Caya. Ostrvo je dugačko 7 km, a najveća širina je 1 km. Površina Elbow Caya je 3,8 km2, dužina obale je 22 km, a koeficijent razuđenosti 3,3 je veoma visok za ostrvo tako male površine. Za razliku od prethodno opisanih ostrva u distriktu Hope Town koja se pružaju u pravcu severozapad-jugoistok, arhipelag kod Elbow Caya menja smer. Severni deo ostrva (oko 2 km) ima taj isti smer, ali kod svetionika se smer menja u severoistok-jugozapad. Ostrvo karakterišu dva veća zaliva, Hope Town Harbour na severu i White Sound na jugu. 

Na južnom kraju ostrva je plaža Tahiti u blizini Doros Cove. Atlantski okean se prostire duž cele istočne obale Elbow Cay, dok se moreuz South Abaco nalazi na zapadnoj obali. 

Iako su ga ranije posećivali Indijanci Lukajanci, prvi poznati stalni stanovnici stigli su 1785. godine na lokaciju danas poznatu kao Great Harbour. Wyannie Malone, poreklom iz Charlstonea u Južnoj Karolini i drugi britanski lojalisti napustili su Sjedinjene Države i stigli su do najbliže britanske teritorije, odnosno Bahama. Preživeli su baveći se ribolovom, gradnjom čamaca, ograničenom trgovinom i spasavanjem brodolomnika sa brodova nasukanih na greben Elbow Reef. Glavno naselje Hope Town okružuje zaštićenu luku sa istaknutim svetionikom visine 37 metara sa crveno-belim prugama izgrađenom 1863. godine. Elbow Cay i uopšte arhipelag Abaco su bili veoma izolovani sve do izgradnje aerodroma Marsh Harbour 1959. godine. Od tada je kontakt sa spoljnim svetom doneo dodatne stanovnike i razvoj turizma.

Hope Town je prvobitno bio administrativni centar arhipelaga Abaco, sve dok nije prebačen u Marsh Harbour šezdesetih godina XX veka.

Elbow Cay je pretrpeo značajnu štetu 1999. godine od uragana Floyd. Skoro je presekao novi ulaz u blizini White Sounda. Put je ostao oštećen do danas. 1. septembra 2019. godine uragan Dorian se obrušio na Elbow Cay sa vetrom jačine 295 km/h i udarima do 360 km/h. Zajedno sa urganom na Praznik rada 1935. godine to je bio najjači zabeleženi atlantski uragan sa kopna. ABC News je izvestio da je šteta "katastrofalna" i "čisti pakao". Svetionik je preživeo.

Hope Town je najveće naselje koje ima nekoliko prodavnica prehrambenih proizvoda, uključujući "Vernons Grocery" koju vodi potomak Wyannie Malonea, nekretnine za iznajmljivanje i restorane. Automobili i kolica za golf mogu da dođu do Hope Towna, ali ne i da prođu kroz njega. Dalje na jug, ima više rezidencija i nekretnina za iznajmljivanje raspoređenih duž puteva do uskog dela ostrva u blizini White Sounda. Hoteli "Abaco Inn" i "Seaspray" nude sobe i restorane. Na južnom kraju ostrva nalazi se prelepa peščana plaža Tahiti sa lokacijom za ronjenje u Tilloo Cutu, moreuzu koji razdvaja Elbow Cay od Tilloo Caya.

Postoji telefonska usluga, ali većina stanovnika koristi VHF radio za komunikaciju.

Hope Town. Autor je ovu sliku nazvao “Bez telefonskih žica”!

Većina posetilaca dolazi na Elbow Cay preko aerodroma u Marsh Harbouru, a zatim se brodom prevozi do Hope Towna na severnom kraju Elbow Caya ili White Sounda, luke i naselja u južnom delu ostrva. Brodar "G&L Transportation" ima radnim danima 14 polazaka dnevno na liniji Marsh Harbour - Hope Town, subotom 11 polazaka, a nedeljom 7 polazaka. Prvi polazak iz luke Marsh Harbour je u 5:50 h, a poslednji je u 17:45 h, dok je iz Hope Towna prvi polazak u 6:15 h, a poslednji u 18:30 h. Brodar "The Ferry at The Crossing" od ponedeljka do subote ima devet polazaka dnevno. Prvi polazak iz luke Marsh Harbour je u 6:15 h, a poslednji je u 17:30 h, dok je iz Hope Towna prvi polazak u 6:45 h, a poslednji u 18 h. Nedeljom ima pet polazaka. Cena karte je 15 USD u jednom pravcu, dok povrtna karta košta 20 USD.

GPS koordinate: 26°31′30″ N, 76°58′10″ W.

ANNA’S CAY (ili Anna Cay) se nalazi se na ulazu u javno pristanište North End na Elbow Cayu u blizini Hope Towna. Rastojanje do Elbow Caya je oko 150 m. Sprud je vrlo malih dimenzija, dužina je 65 m, a površina svega 0,2 ha. Na sprudu se nalazi jedna kuća koja je obojena u roze boju.

GPS koordinate: 26°33′00″ N, 76°57′39″ W.

PARROT CAYS (papagajski sprudovi) su grupa od pet sprudova koji se nalaze na udaljenosti 600-1.300 m od zapadne obale severnog dela Elbow Caya. Najveći sprud je četvrti u nizu i poznat je kao Island Marine. Bio je lider u iznajmljivanje čamaca visokog kvaliteta i po nenadmašnoj usluzi. Kao dodatna pogodnost, čamci su mogli biti isporučeni i na lokacije kao što su Marsh Harbour, Man-O-War Cay, Elbow Cay ili Lubbers Quarters. Bilo je potrebno preko 50 godina da porodica Gale stvori raj na Zemlji… a uragan Dorian je sve to odneo za tili čas.

Slika spruda posle prolaska urgana Dorian

Kuća vlasnika ostrva pretrpela je znatnu štetu, a potpuno su uništene dve vikendice koje su prvobitno izgradili za sebe kao mladence, a kasnije i za svoju rastuću porodicu; vikendice koje su ljubazno iznajmljivali tokom godina nekolicini srećnika, koji vole Parrot Cay zbog blaga koje on predstavlja.

GPS koordinate: 26°32′23″ N, 76°58′40″ W.

LUBBERS QUARTERS (Lubbers Quarters Cay) se nalazi prekouta plaže Tahiti na jugozapadu Elbow Caya. Okrenut je ka prolazu Tilloo Cut između Elbow Caya i Tilloo Caya. Najmanja udaljenost Lubbers Quartersa od Elbow Caya je 1 km. Ostrvo je dugačko blizu 3 km, najveća širina je 900 m, a površina je 1,37 km².

Kuće su skoncentrisane pretežno u južnom delu ostrva. U popisu stanovnika 2010. godine dat je zbirni podatak za Parotts Cays, Lubbers Cay, Tilloo Cay, Cornish Cay i Bridges Cay i bilo je 18 stanovnika.

Lubbers Quarters ima slikovitu plažu na zapadnoj obali. Nautičari ga često previđaju dok plove na jug.

I kao i svako ostrvo Bahama, i Lubbers Quarters ima svoju popularnu rupu za vodu - Cracker P's. Ime je dobila po pomalo ekscentričnom karakteru pre nekoliko godina. Cracker's je takođe poznat po zabavama tokom punog meseca. Što se tiče hrane, to bi naravno bio čizburger ili njihov kućni specijalitet kokos marinirana školjka na žaru i servirana u kesici.

Na ostrvu nema prodavnice bilo koje vrste i samo jedan restoran. Svakako je potreban čamac jer brod naplaćuje “čarter tarifu” za prevoz do i od željene lokacije, samo tokom dana. Dobra vest je da je samo kratak skok do Hope Towna (10 minuta brodom).

Na Lubbers Quartersu ima mešavine starih i novih kuća za najam, od kojih su mnoge namenjene eko turistima (na solarni pogon sa plinskim pećima i bez klima-uređaja). Postoje i druge varijante boravka sa generatrima za struju, Wi-Fi pristupom i TV signalom. Moguće je organizovati obilazak arhipelaga Abaco, a i sportski ribolov može da bude deo paketa. Sigurno će biti potreban čamac.

GPS koordinate: 26°30′05″ N, 77°00′00″ W.

TILLOO Cay se nalazi samo 200 m južno od Elbow Caya. I ovo je jedno od ostrva koje je izuzetno dugačko, čak 7,7 km, ali i veoma usko. Samo na jednom mestu širina ostrva je 750 m, ali se i sužava na 40 m. Približna površina ostrva je 1,75 km².

Tilloo Cay je poslednje (najjužnije) naseljeno ostrvo arhipelaga Abaco istočno od ostrva Great Abaco. Na ostrvu ima dosta kuća, ali do njega nema javnog prevoza. Jedna poznata stanovnica ostrva je umetnica Brigitte Bower Carey. Ona i njen muž su se doselili na ostrvo 1991. godine, pre nego što je dovedena električna energija 1998. godine. Nekoliko godina kasnije uveden je telefon i danas je to regionalni Wi-Fi. U severnom delu gde je ostrvo najšire nalazi se hotelski kompleks "Tilloo Sunset". Na južnom kraju Tilloo Caya nalazi se veliki plićak i plaža koja omogućava sjajno istraživanje i sakupljanje školjki. Tu je zaliv Tilloo Pond i istoimeno veliko imanje površine 4,5 ha. Raspolaže sa tri luksuzne vile međusobno povezane zakrivljenim natkrivenim šetalištem i okružene verandama i bujnim vrtovima. Tripleks ima preko 500 m2 površine i može da primi do 12 gostiju. Na imanju se nalaze bazen, plaža, masivna terasa sa pogledom na zalazak sunca, paviljon, kao i dva pristaništa. Ukrašena prelepom umetnošću i nameštajem uvezenim iz celog sveta i dizajnerskim nameštajem Zapadne Indije. Oba pristaništa su opremljena strujom i vodom za piće. Prednji dok omogućava plivanje ili ribolov i može da primi čamce gostiju. Drugi dok ima ulaz u privatnu luku Tilloo Pond. Ovaj dok je kompletan sa dva lifta za čamce, kućicom za čamce, stanicom za čišćenje ribe i vidikovcem sa garniturom za sedenje. Rajski po svojoj lokaciji, velikodušan u svojim sadržajima i smeštaju i raskošan u svojoj dekoraciji.

Južno od Tilloo Caya postoje tri ostrva koja se nazivaju Pelican Cays. Prvo i trećea imaju divne plaže sa belim peskom, kao i Tilloo Cay. Zapadno od Pelican Caysa i istočno od Sandy Caya (ovo je drugo ostrvo istog imena u distriktu Hope Town) je "Pelican Cays Land & Sea Park", jedan od mnogih zaštićenih podvodnih parkova u arhipelagu Abaco sa impresivnim koralima. Tu ima pola tuceta bova  predviđenih za vezivanje malih čamaca. Kao i kod svih sličnih rezervata, zabranjeno je bilo šta uklanjati ili ubijati i ne sidriti na koralima, već samo na peščanom dnu ukoliko nema slobodnih bovi.

Ostrvo Tilloo, Tilloo Pond, pogled prema severu

Ostali sprudovi u tom delu mora, a pripadaju distriktu Hope Town, su Channel Cay, Gaulding Cay i Cornish Cay.

GPS koordinate: 26°28′16″ N, 76°59′20″ W.

Pelican Cay

Cornish Cay

C E N T R A L   A B A C O

Distrikt Central Abaco, kako mu i naziv kaže, obuhvata centralni deo ostrva Great Abaco. U njemu se nalazi najveći grad arhipelaga Abaco Marsh Harbour, ujedno i trgovački centar arhipelaga. Važnija naselja su još Lake City, Spring City i Dundas Town. Sedište distrikta je u Marsh Harbouru, koji je jedan od tri gradska područja (preostala dva su Murphy Town i Dundas Town). Marsh Harbour je 2012. godine imao 6.283 stanovnika.

Naselje leži na poluostrvu nedaleko od autoputa Great Abaco, koji ide na jug ostrva Great Abaco do naselja Cherokee Point i Little Harbour. Severno od grada autoput se zove S. C. Bootle, još jedan ravan deo koji ide severno i zapadno prema Treasure Cayu i ostrvu Little Abaco.

Marsh Harbour ima većinu usluga, kao što su pošta, knjižara, prodavnice prehrambenih proizvoda, specijalizovane prodavnice, turističke agencije i perionice veša. Posetioci dolaze da se voze čamac, plivaju ili rone i odsedaju u kućicama koje se nalazi u blizini ulice Bay na obali, iako neki avanturisti rezervišu dan ili dva za vožnju kajaka u području Marls (zapadno od ostrva Great Abaco) na izletima koje vode lokalni vodiči. Marls je prostrano područje netaknutog staništa mangrova i otvorenih plićaka i utočište je bogate raznovrsnosti divljih životinja i važno je ribolovno područje, za lokalnu izdržavanje i za sport.

2019. godine i Marsh Harbour je bio direktno pogođen uraganom Dorian kategorije 5, ozbiljno oštetivši većinu zgrada i infrastrukturu u gradu.

Od ostrva koje pripadaju ovom distriktu opisano je samo nekoliko. Montage Cay (raniji naziv Matt Lowe’s Cay) i Sugar Loaf Cay su u neposrednoj blizini Marsh Harboura. Južnije, uz obalu, su ostrva Cormorant Cay, Snake Cay (spojeno je mostom sa ostrvom Great Abaco) i Deep Sea Cay. Dalje se nalazi Lynyard Cay, koji je nastavak ostrva koja pripadaju distriktu Hope Town. Zapadno od ostrva Great Abaco, iza područja Marls, nalazi se Wood Cay.

MONTAGE CAY (raniji naziv Matt Lowe’s Cay) se nalazi samo 750 m od Marsh Harboura. Ostrvo je izuzetno nepravilnog oblika i ima površinu od oko 19 ha. Ističe se duboka i zaštićena marina.

“Montage Hotels & Resorts” bi trebalo da otvori odmaralište 2023. godine. Projekat predviđa rebrendiranje i potpunu rekonstrukciju privatnog ostrva Matt Lowe’s Cay, koje će se ponovo otvoriti kao Montage Cay. Ostrvo ima sedam plaža, raznoliku topografiju i raznoliko uređenje.

Odmaralište će imati 50 smeštajnih jedinica u svim apartmanima i ograničeni broj Montage Residences. Marina za 46 jahti koja prihvata plovila dužine do 33 m je u samom odmaralištu, omogućavajući gostima Montage Caya pristup nizu aktivnosti vožnje čamaca, ribolovu i vodenim sportovima. Biće tu i izbor restorana i barova, dva bara na plaži i roštilj, barove u lobiju i pored bazena, kao i spa kafić. Dodatne pogodnosti odmarališta su spa centar sa kompletnom uslugom, zdravstveni i wellness program, fitness centar, bazeni i dečji klub Paintbox. Odmaralište dodatno nudi zatvoreni prostor za sastanke, kao i travnjak za svadbe i društvene događaje.

Gosti Montage Caya mogu jednostavno doći do odmaralištu direktnim letovima iz velikih američkih i evropskih gradova do Bahama. Po dolasku u Marsh Harbour, gostima Montage Caya obezbeđen je desetominutni prevoz čamcem do odmarališta ili će direktno pristati privatnom jahtom u marini Montage Cay. Moguć je i dolazak hidroavionom direktno do pristaništa Montage Cay.

GPS koordinate: 26°33′45″ N, 77°00′50″ W.

S O U T H   A B A C O

Distrikt South Abaco zahvata južni deo osztrva Great Abaco. Veoma slabo je naseljen i po mojoj proceni po popisu iz 2010. godine imao je samo 1.367 stanovnika. Najveće naselje je Sandy Point sa 547 stanovnika, dok je Crossing Rock imao 296 stanovnika. U Sandy Point jednom nedeljno dolazi trajekt iz Nassaua. Najlepše mesto u distriktu je uređeni Schooner Bay sa marinom, nedaleko od Crossing Rocka. Pored istočne obale distrikta ima samo jedno značajnije ostrvo, čiji naziv nisam saznao. Tako je jedino opisano ostrvo Castaway Cay.

CASTAWAY CAY se nalazi 13,4 km severozapadno od naselja Sandy Point. Disney’s Castaway Cay, ili jednostavno Castaway Cay, je privatno ostrvo koje služi kao ekskluzivna luka za kruzere  kompanije Disney Cruise Line. Castaway Cay se ranije zvao Gorda Cay. Kada je 1997. godine kompanija Walt Disney je zakupila ostrvo na 99 godina (do 2096. godine) od vlade Bahama promenila mu je ime. Castaway Cay je bilo prvo privatno ostrvo u industriji krstarenja gde brod pristaje na ostrvu, bez potrebe da se gosti prevoze čamcima do obale.

Ostrvo je dugačko 3,6 km, a najveća širina je 2,3 km. Ono još uvek u velikoj meri nije izgrađeno, jer se koristi samo 22 ha od ukupno 4 km² (nešto više od 5%), koliko iznosi njegova površina. Castaway Cay sada ima približno 140 stalnih stanovnika Disney Cruise Linea koji svakodnevno održavaju ostrvo (po Popisu iz 2010. godine bilo je 55 stanovnika).

Gorda Cay je prvi put naseljen 1783. godine. Avionska pista na ostrvu (danas aerodrom Castaway Cay) tridesetih godina XX veka je korišćena kao stajalište za krijumčare, a kasnije i trgovce droge.

Gorda Cay je takođe bio lokacija za snimanje filmova. Plaža na kojoj se Tom Hanks prvi put susreće sa Daryl Hannahom u filmu "Splash" je na ovom ostrvu, a na sprudu su snimani i delovi filma "Pirati sa Kariba: Prokletstvo crnog bisera".

Nakon što je zakupila ostrvo na 99 godina, kompanija "Disney Cruise Line" je potrošila 25 miliona dolara tokom 18 meseci izgradnje. Ovo je uključivalo iskopavanje 50.000 kamiona peska iz Atlantskog okeana. Pristanište i njegovi prilazi (kanal od 500 m) izgrađeni su kako bi Diznijevi brodovi mogli da pristaju direktno uz ostrvo.

Pošta na ostrvu ima posebnu bahamsku poštarinu i poštanski žig specifičan za Disney Cruise Line. Ostrvo je razvijeno na temu zajednice brodolomnika sa zgradama napravljenim da izgledaju kao da su improvizovane nakon brodoloma. Objekti se održavaju kao i svaki drugi Diznijev tematski park; u prodavnicama se plaća ključevima od kabine. Usluga ishrane funkcioniše kao produžetak paketa na krstarenju. Gostima su na raspolaganju razne aktivnosti, uključujući iznajmljivanje bicikala i čamaca, masaža, ronjenje, parasailing, odbojka i košarka. Na jednoj plaži postoje majmunske šipke i konopac preko koga se deca penju oko 30 m u okean i tobogan oko 25 m na drugoj plaži. Postoje tri plaže za goste: jedna isključivo za porodice, jedna isključivo za goste brvnara, a jedna isključivo za odrasle, nazvana Serenity Bay.

Dve podmornice koje su svojevremeno korišćene za vožnju, sada se ne koriste i leže pod vodom u oblasti za ronjenje. Piratski brod "Leteći Holanđanin", iz filmskog serijala "Pirati sa Kariba", ranije je bio izložen u laguni, ali je od novembra 2010. godine uklonjen i odveden na drugu lokaciju na ostrvu gde je demontiran.

Aerodrom Castaway Cay po podacima sa Interneta ima stazu dužine 945 m, ali se merenjem na Google Earthu dobija dužina 720 m!?

GPS koordinate: 26°05′30″ N, 77°32′00″ W.

M O O R E’ S   I S L A N D

Moore’s Island je jedan od šest distrikata u arhipelagu Abaco. Arhipelag Moore’s Island sastoji se od oko 10-12 sprudova na ivici kanala Northwest Providence. Nalaze se 45 km zapadno od glavnog ostrva Great Abaco. Samo najveće ostrvo, po kome je distrikt nazvan, je naseljeno. Dugačko je oko 8,5 km, široko 3,6 km i ima površinu od 17 km². Oblikom me podseća na – kontinent Južnu Ameriku! Ostrva su okružena plitkim vodama. Postoje dve stene (ili mali sprudovi) pod nazivom State Rock i Big Rock koje se nalaze nekoliko milja od obale. State Rock ima svetionik, koji vodi brodove dalje od plitkih voda koje okružuju ostrvo prema kanalu. Preostali sprudovi su Mangrove Cay, Top Cay, Blue Heeler’s Island, Southern Cay, bar oni čija imena je moguće pronaći na Google Earthu.

Postoje dva naselja, Hard Bargain, koji je glavni grad, i Bight. Navodno ima 950 stanovnika. Međutim, brojke iz popisa 2010. godine govore drugačije. Jedan popisni krug bio je severno od državne bolnice i imao je 315 stanovnika, dok je deo ostrva južno od državne bolnice imao 278 stanovnika - ukupno 593 stanovnika. Dakle znatno manje od 950. Naselja su spojena putem dužine 4 km i to je praktično jedina saobraćajnica na ostrvu. Ovo ostrvo nazivaju Pepeljugom Abakosa.

Smatra se da je ime ostrva izvedeno od reči moors, na osnovu istorijske mape ostrva. Prema meštanima, moguće je da je ostrvo dobilo ime po lokalnom britanskom zemljoposedniku koji se prezivao imenu Moore (ili More – u zavisnosti od toga sa kim se razgovara).

Moore’s Island su prvi naselili slobodni crnci, afrički robovi, crni robovi, vlasnici plantaža, počev od 1817. godine. Usevi koji su se gajili u to vreme su bili kupus, manioka, kukuruz, grejpfrut, dinja, narandža, papaja, grašak, krompir, bundeva i šećerna trska. Tokom plantažne ekonomije – sistema vladavine manjina – slobodnim crncima i crnim robovima prava su bila ograničena na period od 21 godinu, sve dok ropstvo nije zvanično ukinuto 1838. godine. Zaostavština prvih doseljenika sačuvana je u uobičajenim prezimenima na ostrvu, kao što su Davis, Hield, Knowles, McBride, Simms, Stuart i Swain. Kao neobičnost u arhipelagu Abaco, Moore’s Island ostaje pretežno afro-bahamsko, kao rezultat preseljenja vlasnika plantaža na druge lokacije nakon ukidanja ropstva. Plantaža Josepha Curryja koja je meštanima poznata kao “Teh Sinket” bila je ranije plantaža pomorandži. U Hard Bargainu, nekoliko metara od područja sa šibljem u kome žive meštani, nalazi se bivša plantaža sada poznata kao “brdo Minangi”. Još jedno nekadašnje plantažno mesto koje lokalni stanovnici obično nazivaju “Sun Ground” nalazi se severno od Bighta.

Bight

Uragan kategorije 5 koji je 1932. godine pogodio Bahame razorio je Bluff Point na ostrvu Great  Abaco, zbog čega su se njegovi stanovnici preselili na Moore's Island. Zaostavština tog uragana sačuvana je u uobičajenim porodičnim imenima na ostrvu, kao što su Davis, Swain, Curry, Dawkins, Knowles. Doseljenici iz Bluff Pointa su preživeli baveći se ribolovom i spužarstvom.

Crkva Svetog Petra bila je prva crkva na ostrvu izgrađena pre 1939. godine. Redovni pomorski prevoz između ostrva Great Abaco i Moore's Island započeo je 1951. godine. Električna energija dovedena je na ostrvo tek 1991. godine. Stanovnici su živeli od ribolova i poljoprivrede. Često su razmenjali ono što bi ulovili ili šta su proizveli sa susednim ostrvljanima ili posetiocima za vodu ili druga dobra, koja se inače ne bi mogla nabaviti. Pregovarači su često bili vođeni u "tešku pogodbu" (hard bargain) po čemu je glavni grad dobi ime.

Turista nema mnogo. Još uvek su smeštajni kapaciteti limitirani zbog nedostatka sveže vode.

Do Moore's Islanda može se doći avionom ili brodom. Pista na ostrvu dugačka je oko 900 m. "Abaco Air" leti na Moore's Island nekoliko puta nedeljno, iako su neko vreme letovi morali da budu obustavljeni zbog erozije piste. Leti se iz Marsh Harboura avionom sa šest sedišta, a let traje dvadesetak minuta. Druga varijanta je iznajmljivanje čamca u Sandy Pointu; to je putovanje od 40 minuta (malo mi je sumnjivo da se stiže za tako kratko vreme, budući da je rastojanje oko 40 km).  

GPS koordinate: 26°18′30″ N, 77°33′30″ W.

S P A N I S H   W E L L S

Na slici je levo St. George’s Cay, a desno je Russell Island

Spanish Wells je distrikt koji se sastoji od ostrva St. George's Cay i Russell Island spojenih mostom, kao i ostrva Charles Island, Royal Island, Egg Island, Meeks Patch i Golding Cay. Ovo se razlikuje od karte distrikata na wikipediji, gde poslednjih pet ostrva nisu u sastavu distrikta Spanish Wells. Ranije su ova ostrva bila u sastavu distrikta Harbour Island.

Spanish Wells je takođe i naziv naselja na ostrvu St. George's Cay koje se nalazi otprilike 500 m od severnog kraja ostrva Eleuthera. St. George's Cay je dugačak 2,9 km, najveća širina je 750 m, a površina je 1,3 km2. Russell Island je duplo veće ostrvo. Dugačak je 5,8 km, najveća širina je 700 m, a površina je 2,4 km2. Kanal koji razdvaja dva ostrva dugačak je 2 km, a širok je samo 50 m.

Spanish Wells je toliko mali da mnogi stanovnici obilaze ostrvo koristeći kolica za golf umesto automobila. Poznat je po belim plažama sa izuzetno sitnim peskom, tropskom povetarcu, opuštenoj atmosferi i prijateljski nastrojenim ljudima.

Istorijski gledano, ostrvo je korišćeno kao poslednja stanica za španske brodove pre otiskivanja na put preko Atlantika u Evropu. Tu se brodovi ponovo snabdevali vodom iz bunara napravljenih za ovu svrhu - tako je i nastao engleski naziv za naselje španski bunari. Prvi britanski kolonisti bili su engleski protestanti sa Bermuda, koji su se uputili na Eleutheru, ali su pretrpeli brodolom na grebenu poznatom kao Đavolja kičma 1647. godine. Nakon što su živeli u pećini poznatoj kao Pećina propovednika na Eleutheri, završili su u Spanish Wellsu. Kasnije su, između ostalih, naselili lojalisti, koji su napustili Sjedinjene Države nakon Američkog rata za oslobođenje.

Ostrvo je pretrpela veliku materijalnu štetu tokom direktnog udara uragana Andrew 1992. godine i Floyd 1999. godine.

Glavna grana privrede je izlov jastoga, po čemu je Spanish Wells najpoznatiji na Bahamima.

Naravno, tu je i turizam. Krajem sedamdesetih i početkom osamdesetih godina Spanish Wells je služio kao pretovarna tačka za prevoz droge iz Južne u Severnu Ameriku. Trebalo bi napomenuti da se u Spanish Wellsu ne prodaje alkohol, ali je dozvoljeno doneti ga sa sobom i konzumirati.

Spanish Wells se razlikuje i po tome što su stanovnici u ogromnoj većini belci, koji čine 82% stanovništva distrikta, dok Afro-Bahamci čine dodatnih 15,5% stanovništva. Prema popisu iz 2010. godine u distriktu je živelo 1.551 stanovnika. Od ovog broja stanovnika na Russell Islandu je popisano 377 stanovnika. Po popisu iz 2022. godine broj stanovnika se neznatno povećao, sada ih 1.608.

6. maja 2020. godine srušio se most koji spaja St. George’s Cay i Russell Island. U tom trenutku na mostu su bili kamion sa betonom i golf kolica. Novi most je otvoren već u januaru 2021. godine.

Za dolazak u Spanish Wells postoji nekoliko načina. Postoji državni prevoz iz luke Jeans Bay (po drugoj verziji Genes Bay) na krajnjem severozapadu ostrva Eleuthera. Po slici bih rekao da ne može da primi više od 10 osoba.

Brzi brod “Bo Hengy” saobraća od petka do nedelje na relaciji Nassau – Spanish Wells – Harbour Island – Spanish Wells – Nassau. Polazak iz luke Nassau je u 8 h, dolazak u Spanish Wells je u 10:10 h, povratak iz Spanish Wellsa je u 16:20 h i dolazak u Nassau je u 18:30 h. Povratna karta košta 230 USD. Postoji i teretni brod koji polazi utorkom iz luke Nassau u 3 h ujutro, u Spanish Wells stiže u 8 h, produžava za Harbour Island odakle se vraća u Nassau gde stiže u 20 h.

Može se koristiti i avion iz Nassaua (Pineapple Air, Southern Air i Bahamasair) do aerodroma North Eleuthera, odakle se taksijem prevozi do luke i brodićem preko mora do Spanish Wellsa.

GPS koordinate: 25°32′40″ N, 76°45′20″ W.

ROYAL ISLAND (kraljevsko ostrvo) je potpuno privatna oaza površine 1,8 km² sa pet intimnih bungalova na pesku i tri dodatna apartmana, okružena miljama netaknute tirkizne vode. Ovo ostrvo se nalazi 1,2 km jugozapadno od ostrva Russell Island, dugačko je čak 8 km, a najveća širina je 400 m. Royal Island je po površini veći od St. George’s Caya, a manji od Russell Islanda.

Nagrađen kao jedno od najboljih odmarališta na svetu od strane “Condé Nast Travellera”, Royal Island kombinuje personalizovani luksuz i ostrvsku avanturu u isključivo privatnom okruženju za najviše 18 gostiju. To je za porodice koje žele da slave, da se povežu na jedinstven način i da uskoče u egzotično bahamsko iskustvo.

Pored luksuznog smeštaja, boravak na Royal Islandu podrazumeva privatnog kuvara svetske klase, prilagođene menije, besplatan bar, svaku avanturu na vodi koju je moguće zamisliti i još mnogo toga. Na Royal Islandu može se roniti oko autentične olupine broda, plivati sa svinjama na Meeks Patchu, voziti jet-ski okolnim morem i otkriti plave karipske peščane sprude.

GPS koordinate: 25°31′00″ N, 76°50′55″ W.

E L E U T H E R A

Ime Eleuthera se odnosi kako na jedno bahamsko ostrvo, tako i na arhipelag, odnosno pridruženi lanac malih ostrva, među kojima su Spanish Wells, Harbour Island, Windermere Island, Man Island i Current Island. Eleuthera čini deo plićaka Great Bahama Bank na njenom zapadnom kraju, a njena istočna obala je okrenuta ka Atlantskom okeanu.

“Eleuthera” potiče od oblika ženskog roda grčkog prideva eleutheros, što znači “slobodna”.

Glavno ostrvo leži 80 km istočno od Nassaua. To je dugo i tanko ostrvo; dugačko je 120 km sa najvećom širinom 7 km. Ostrvo ima procenjenu površinu od 457,4 km² i 336 km obale. Koeficijent razuđenosti je zbog ovakvog oblika ostrva čak 4,4.

Topografija ostrva varira, sa širokim roze peščanim plažama, velikim izdancima drevnih koralnih grebena, pećinama i drugim geološime karakteristikama. Na ostrvo ima 13 katalogizovanih vrsta autohtonih vrsta vodozemaca i gmizavaca, od kojih su tri navedene kao ugrožene. Na glavnom ostrvu se nalazi rezervat prirode od 10 ha; rezervat prirodnih biljaka “Leon Levy”, sa centrom za edukaciju o zaštiti životne sredine. Vode oko Eleuthere sadrže obilje ajkula i raža, što lokalni Institut “Cape Eleuthera” pripisuje zabrani ribolova parangalom u lokalnim vodama.

Istočna obala Eleuthere

Mogući prvi doseljenici ostrva bilo je domorodačko stanovništvo Taino ili Arawak. Netaknuto drveno duho ili ritualno sedište koje je napravio narod Taino pronađeno je na ostrvu Eleuthera u XIX veku i sada se nalazi u Britanskom muzeju u Londonu. Ostrvo je u svojoj ranoj istoriji bilo poznato kao Cigateo (ili Ciguateo), što znači “daleka stenovita zemlja”, ali se ovo ime promenilo nakon kasnijeg evropskog naseljavanja.

Veruje se da je ostrvo bilo u velikoj meri nenaseljeno u vreme dolaska prvog značajnog broja britanskih doseljenika, sa puritanskim kolonistima (koji su se okupili godinu dana ranije u Londonu) koji su stigli 1648. godine sa Bermuda. Ovi doseljenici, poznati kao “Eleuterijski avanturisti”, pod kapetanom Williamom Sayleom dali su ostrvu dadašnje ime. Teškoće naseljavanja su na kraju ostavile samo nekoliko doseljenika na ostrvu, osujetivši njihov cilj stvaranja prve evropske “demokratije” na zapadnoj hemisferi (skoro 130 godina pre američke revolucije).

Ostrvo je bilo poljoprivredno prosperitetno u periodu od 1950-1980. godine. U prvom redu to je bio veliki rod ananasa za izvoz. Kada su Bahami postali nezavisni od Velike Britanije 1973. godine, novi zakoni o vlasništvu su promenili prirodu ostrvske privrede. Od tada je ostrvo postalo popularna turistička destinacija.

1992. godine ostrvo je teško pogodio uragan Andrew kategorije 5 sa velikom snagom vetra, a plimni talas od 5,5 m preplavio je priobalno područje. Početkom marta 2019. godine “Disney Cruise Line” je kupio imanje Lighthouse Point na ostrvu Eleuthera i dogovorio razvojni plan za to područje sa vladom Bahama. Dizni je potrošio između 250 i 400 miliona dolara na razvoj imanja od 300 ha i poklonio je vladi 80 ha – uključujući najjužniji vrh – za nacionalni park. Očekuje se da će objekat biti otvoren za posetioce 6. juna 2024. godine.

2000. godine zvanični popis koji je sprovela vlada Bahama zabeležio je populaciju od 7.999 osoba na ostrvu. 2010. godine, zvanični popis je zabeležio 8.202 stanovnika i 2.718 domaćinstava. Popis iz 2010. godine navodi da je gustina naseljenosti ostrva bila 18 stanovnika/km². Po poslednjem popisu 2022. godine broj stanovnika je 9.247.

Naselja na ostrvu su (od severa prema jugu) su The Bluff, Upper i Lower Bogue, Current, Gregory Town, Alice Town, James Cistern, Governor’s Harbour, North i South Palmetto Point, Savannah Sound, Winding Bay, Tarpum Bay, Rock Sound, Greencastle, Deep Creek, Delancy Town, Waterford, Wemyss Bight, John Millars, Millar’s i Bannerman Town. Najvažnija naselja su Governor’s Harbour (administrativna prestonica), Rock Sound, Tarpum Bay, Harbour Island sa svojim neobičnim ružičastim peščanim plažama i Spanish Wells. Najveća naselja po broju stanovnika su Dunmore Town (1.762 stanovnika), Spanish Wells (1.174 stanovnika) i Rock Sound, ali kako prva dva fizički nisu na Eleutheri onda bi najveće naselje Eleuthere bilo Rock Sound (961 stanovnik). Svi podaci se odnose na popis iz 2010. godine.

Arhipelag je administrativno podeljen na pet distrikata: North Eleuthera, Central Eleuthera, South Eleuthera, Spanish Wells i Harbour Island.

U Gregory Townu se održava godišnji “Festival ananasa”. Eleuthera je destinacija za one koji su zainteresovani za istoriju i prirodu Bahama, a susedna ostrva Harbour Island i Spanish Wells nude dodatna turistička iskustva. Prirodne atrakcije su Most staklenog prozora (Glass Window Bridge), pećine Hatchet Bay i Surfer’s Beach na severu i Ocean Hole i plaža Lighthouse na jugu ostrva. Preacher’s Cave (propovednikova pećina) u severnom delu ostrva bila je dom “Eleuterijskih avanturista” sredinom XVII veka, a nedavna iskopavanja su otkrila ostatke Arawaka na tom mestu.

2000. godine BDP po glavi stanovnika ostrva iznosio je 5.756 dolara, pri čemu je glavna  privredna aktivnost bio turizam, a 6% stanovništva se bavilo ribarstvom, poljoprivredom ili rudarstvom.

Na Eleutheri postoji 12 osnovnih škola (od 1. do 6. razreda) i tri javne srednje škole (razredi 7-12).

Javna biblioteka “Haynes” nalazi se u Governor’s Harbouru u istorijskoj zgradi izgrađenoj 1897. godine; to je najstariji državni kompleks na ostrvu.

Do ostrva se stiže morskim putem i vazdušnim linijama sa ostatka Bahama. Tri aerodroma opslužuju ostrvo. Aerodrom North Eleuthera, sa pistom dužine 1.835 m je u severnom delu ostrva. Aerodrom Guverner’s Harbour se nalazi u sredini glavnog ostrva i ima linije za Nassau. Aerodrom Rock Sound je u distriktu South Eleuthera.

Aerodrom Governor’s Harbour

Glavno ostrvo ima jednu glavnu saobraćajnicu Queens Heighway, koji se proteže duž celog ostrva. u dužini od 177 km. Vlada Bahama je 2009. godine dala 13 miliona dolara za radove na putu od 97 km.

Luke i marine otvorene za saobraćaj na Eleutheri su Governor’s Harbour, Current Island, Harbour Island & North Eleuthera, Rock Sound i Spanish Wells. Tokom 2011. godine izvršeno je nekoliko poboljšanja na dokovima na Current Islandu kako bi se poboljšao pristup za saobraćaj vozila, uključujući zamenu drvenog mola.

NORTH ELEUTHERA

Plaža Gaulding Cay

North Eleuthera ima neobične obalne karakteristike. Po popisu iz 2010. godine ima 2.836 stanovnika. Glavna naselja su The Bluff (703), Lower Bogue (618), Alice Town (499), Current (142) i Upper Bogue (190).

Sweetings Pond u severnoj centralnoj Eleutheri je prepoznat kao lokalitet od posebne ekološke vrednosti, koji sadrži, kako se procenjuje, koncentraciju krhkih zvezda do 434 jedinke po kvadratnom metru, zbog nedostatka morskih predatora. Krhke zvezde, zvezde zmije, zmijače ili ofiuroidi su bodljokošci blisko srodni morskim zvezdama. Oni puze po morskom dnu koristeći svoje fleksibilne krake za kretanje. Ofiuroidi generalno imaju pet dugih, vitkih krakova nalik biču koji mogu dostići i do 60 cm dužine kod najvećih primeraka. Sweetings Pond je jezero sa slanom vodom površine 1,1 km2 pored okeana, ali bez direktne površinske veze. Generalno se pretpostavlja da "plave rupe" ispod površine povezuju jezero sa Atlantskim okeanom. Sweetings Pond je takođe poznat po velikoj gustini populacije hobotnica i morskih konjića. Neki meštani čak veruju da u jezeru živi čudovište, dajući jezeru naziv "Loch Ness Bahama"!

Sweetings Pond

Aerodrom North Eleuthera opslužuje ovu oblast.

Jedno od pravih čuda prirode, Most stakleni prozor (Glass Window Bridge), ostavlja posetioce bez daha dok uživaju u veličanstvenom panoramskom pogledu. To je jedno od retkih mesta na zemlji gde se mogu uporediti bogate plave vode Atlantskog okeana na jednoj strani puta i mirni zaliv Eleuthera (često pogrešno nazvan Karipsko more) na drugoj, odvojeni pojasom stena širokim samo 30 m. 2021. godine najavljeni su planovi za nadogradnju mosta Glass Window Bridge u vrednosti od 30 miliona dolara. Novi most će biti izgrađen 18 m zapadno od postojećeg mosta.

Most Glass Window

Najveće i jedino je naseljeno okolno ostrvo je Current Island. Značajno je ostrvo Man Island.

CURRENT ISLAND je odvojen je od severnog dela ostrva Eleuthera kanalom širine 110 m poznatim kao Current Cut, što je mesto koje se koristi za ronjenje. Current Cut je veoma brza i jaka struja u uskom useku, koji doseže dubinu do 18 m. Ovo “drift ronjenje” je popularno među roniocima i neki ga smatraju jednim od najboljih mesta za ronjenje na svetu. Voda se kreće brzinom do 10 čvorova (oko 18,5 km/h). Ronioci plutaju i prevrću se kroz Current Cut u proseku oko 10 minuta. Preporučuje se zaštitno odelo da bi se izbegle ogrebotine od korala. Bez obzira da li je neko ronilac ili ne, Current Cut i njegovo okruženje svakako vredi videti kada se posećuje Eleuthera.

Current Cut, Current Island je desno na slici

Current Island se pruža u smeru severoistok-jugozapad u dužini od skoro 12 km, najveća širina je 1,6 km, a površina merena na Google Earthu je 8,8 km².

Vrste ptica koje se nalaze na ostrvu su bahamska lasta, vireo sa crnim brkovima, bahamski bananakuit, bahamska golubica i bahapiapiaia.

Ostrvo je po popisu iz 2010. godine imalo 38 stanovnika. Stanovnici Current Islanda dolaze u naselje The Current na ostrvu Eleuthera jednom nedeljno u kupovinu, jer na ostrvu nema nijedne prodavnice i većinu vremena su odsečeni od ostatka sveta zbog divlje plime koja ih izoluje.

Ljudi su bili dovoljno preduzimljivi da vode sopstveni poštanski čamac, “Ego”, malo plovilo koje opslužuje i ostrvo, The Current i Upper i Lower Bogue povezujući ih sa Nassauom jednom nedeljno. Kada stigne u The Current, svi jure do pristaništa sa kolicima da pokupe svoj teret, i zapanjujuće je videti koliko malo plovilo može da ponese. Palube su nagomilane vrećama, kesama i kartonskim kutijama svih oblika i veličina, zajedno sa drvenom građom i bezbroj drugih stvari.

GPS koordinate: 25°22′20″ N, 76°48′30″ W.

MIDDLE CAY je luksuzno privatno ostrvo Nalazi se pored same severoistočne obale ostrva Eleuthera, 60 m južno od Third Caya i 340 m severno od pristaništa Three Islands. Ostrvo je dugačko svega stotinak metara i ima površinu od 40 ari.

Middle Cay ima dve vile sa ukupno 7 spavaćih soba i 6 kupatila, i može da primi do 19 gostiju!

Sa šumarkom kokosa, dve vile, čamcem sa kapetanom i svakodnevnim održavanjem, ovo ostrvo kombinuje pogodnosti sa pet zvezdica sa osamljenom lokacijom za vrhunski odmor na Karibima.

Ostrvo ima dva pristaništa, tako da gosti mogu sa lakoćom pristati sa svojim ili iznajmljenim jedrilicama i jahtama. Jedan dok ima čak i automatski lift za čamac. Svetionik u radu dodaje nautički šarm, a staze vijugaju oko celog ostrva. Oprema za ribolov, kanu, daska za veslanje i tri kajaka savršeni su da se provede dan na moru. Okolna ostrva su poznata po ružičastim peščanim plažama, koralnim grebenima i olupinama brodova, pa se sa opremom za ronjenje može otkriti podvodni raj. Kapetan može da preveze čamcem do Harbour Islanda, gde se mogu iznajmiti jet-ski, čamac, bicikl i kolica za golf.

Obe vile imaju Wi-Fi i klima uređaj. Glavna kuća ima četiri spavaće sobe, a vikendica tri. Napolju se nalazi grejani bazen i tuš na otvorenom.

Do Middle Caya se dolazi vrlo jednostavno. Od aerodroma je pet minuta vožnje taksijem do najbližeg pristaništa, a zatim dva minuta vožnje čamcem do Middle Caya. Ovo ostrvo pruža vrhunsku privatnost i luksuz, kao i lak pristup aktivnostima i namirnicama.

GPS koordinate: 25°29′35″ N, 76°39′50″ W.

HARBOUR ISLAND

Harbour Island je ostrvo i distrikt i udaljeno je 270 m od severoistočne obale ostrva Eleuthera. Svojim položajem zatvara veliki zaliv pored te obale. Ostrvo je dugačko 5,2 km, najveća širina je 850 m, a površina dobijena merenjem na Google Earthu je 2,8 km².

Ranije je distrikt Harbour Island zahvatao severni deo ostrva Eleuthera (granica je bila 5 km severozapadno od naselja Gregory Town) sa svim okolnim ostrvima, uključujući i Spanish Wells.

Jedino naselje na ostrvu je Dunmore Town, nazvano po guverneru Bahama od 1786-1798. godine Johnu Murrayu, 4. grofu od Dunmorea, koji je imao letnju rezidenciju na ostrvu. Po popisu iz 2010. godine na ostrvu je bilo 1.762 stanovnika, što znači da je gustina naseljenosti oko 630 stanovnika/km², prilično velika za Bahame. Broj stanovnika se povećao na 1.861 (popis 2022. godine). Lokalno stanovništvo poznato kao Briland. Naselje je smešteno na strani ostrva prema zalivu, odnosno nalazi se na zapadnoj obali. Sa druge strane, Harbour Island je poznat po neverovatnim ružičastim peščanim plažama, koje se nalaze duž istočne obale ostrva. Ružičasta nijansa potiče od foraminifere, mikroskopskog organizma koji zapravo ima crvenkasto-ružičastu školjku.

Harbour Island je popularna destinacija za odmor za Amerikance. Naselje je živopisno sa zgradama u engleskom kolonijalnom stilu i ulicama sa cvećem.

Sredinom šezdesetih godina američki glumac Brett King i njegova supruga Sharon osnovali su hotel “Coral Sands” na Harbour Islandu.

Do ostrva se dolazi avionom preko aerodroma North Eleuthera, nakon čega se taksijem prebacuje do pristaništa Three Islands na severoistočnoj obali Eleuthere, a zatim sledi kratka vožnja (3 km) taksi brodićem do Harbour Islanda.

GPS koordinate: 25°30′00″ N, 76°38′00″ W.

CENTRAL ELEUTHERA

Distrikt Central Eleuthera zahvata, kao što i naziv kaže, centralni deo ostrva, od naselja Rainbow Bay do linije koja je 5 km južno od naselja Savannah Sound sa ostrvom Windermere Island.

Ovom distriktu pripada udaljeno i izolovano ostrvo Finley Cay. Ispred Governor’s Harboura je Laughing Bird Cay (vidi se na gornjoj slici, ali nije naznačeno), a nešto severnije je Levy Island. Postoje i tri spruda kod South Palmetto Pointa.

Ranije je postojao distrikt Governor’s Harbour, čija je granica bila dosta severnije, ali je formiranjem novih distrikata, kao što su Spanish Wells i North Eleuthera, severna granica pomerena oko 20 km južnije. Broj stanovnika distrikta je po popisu iz 2010. godine 2.116 (ukoliko sam tačno odredio koja tačno naselja pripadaju ovom distriktu, pošto je u popisu ostrvo podeljeno na severni i južni deo, a postoje tri distrikta).

Governor’s Harbour (guvernerova luka) je glavno naselje i administrativni centar Eleuthere. Osnovali su ga William Sayle i eleuterijski avanturisti 1648. godine, što se smatra početkom postlukajanskih Bahama. Naselje ima svega 701 stanovnika. Naselje Palmetto Point North ima 654 stanovnika, South Palmetto Point 222 stanovnika, a Savannah Sound 204 stanovnika.

Aerodrom Governor’s Harbour je dosta udaljen od naselja, oko 15 km severozapadno.

FINLEY CAY je, kako je već gore rečeno, usamljeno i izolovano ostrvo. Da nisam pronašao eksplicitnu potvrdu da pripada distriktu Central Eleuthera, ne znam gde bih ga uvrstio. Od Eleuthere je udaljen 35 km, od ostrva New Providence 52 km, a najbliži je arhipelagu Exuma gde ga od najsevernijeg ostrva tog arhipelaga deli 18 km. Finley Cay je dugačak 675 m i zahvata površinu od oko 9 ha.

Reklamira se da se na ostrvo može stići za samo sat vremena vožnje čamcem od užurbanog Nasaua, sa svim njegovim restoranima i kulturnim atrakcijama. Očigledno, jedino ukoliko je u pitanju gliser. Lokacija ostrva omogućava mnoge uzbudljive jednodnevne izlete u oblasti poznatoj po sportu, avanturi, romantici i kulturnom uživanju.

Sa bujnim suptropskim drvećem, belim peščanim plažama i spektakularnim pogledom na vodu, ovo nerazvijeno ostrvo nudi beskrajne mogućnosti. Najviše obećava kao privatno utočište – savršeno mesto za opuštanje, rekreaciju i uživanje u bogatom ptičjem i morskom životu ovog područja je raj za posmatrače ptica. Ostrvo takođe ima lak pristup za čamce sa gazom do 1 m. Takođe ima brojne alternative za određene turiste, ljubitelje prirode ili sportske entuzijaste.

GPS koordinate: 25°07′38″ N, 76°44′42″ W.

WINDERMERE ISLAND je ostrvo dugačko oko 7,8 km, najveća širina je 870 m, a površina je oko 2,6 km².

Od Eleuthere je udaljen od 40 m pa do najviše 1 km. Upravo na mestu gde su dva ostrva međusobno najbliža sagrađen je kratki most koji je zaštićen stražarskom kućicom. Most je sagradio Lord Trefgarne, koji je bio raniji vlasnik ostrva.

Most koji spaja Windermere Island sa Eleutherom

Windermere Island ima bele peščane plaže, svetlo plavu vodu i zasađene palme. Ostrvska plaža na istočnoj obali duga je 8 km i zaštićena je grebenom dugim takođe 8 km koji je bogat ribom i podvodnom florom.

Susedne vode i morsko dno Savannah Sounda smatraju se vrhunskim lokacijama za pecanje belokosti. U istom zalivu nalazi se i kamp Bahamas za hrišćansku omladinu. Postoje brojne životinje, kao što su peščani rakovi i kit ajkule.

Na ostrvu su privatne kuće i imanja za odmor. Charles III i Diana, princeza od Velsa, proveli su medeni mesec 1981. godine na Windermere Islandu. Poznati stanovnici ostrva između ostalih bili su Jacques-Yves Cousteau, vojvoda i vojvotkinja od Abercorna, Toni Braxston, India Hicks i porodica Lyndona B. Johnsona.

U aprilu 2008. godine pevačica i tekstopisac Mariah Carey i komičar Nick Cannon venčali su se u njenoj vili na ostrvu.

GPS koordinate: 25°07′38″ N, 76°44′42″ W.

SOUTH ELEUTHERA

Distrikt South Eleuthera zauzima južni deo ostrva Eleuthera. Od severa do juga distrikta ima nešto više od 40 km. Po popisu iz 2010. godine u distrikt je živeo 2.921 stanovnik. Obzirom da je površina distrikta oko 200 km², gustina naseljenosti je oko 15 stanovnika/km². Najveće naselje je Rock Sound (961, po proceni iz 2012. godine 1.075 stanovnika), a slede Tarpum Bay (766), Green Castle i Little Bluff (370), Wemys Bight (335), Deep Creek i Cape (240), Waterford (184) i John Millar i Bannerman Town (65). Kao što se vidi pojedina naselja su u popisu objedinjena. Na Google Earthu postoji naselje Freetown, ali je to izgleda u popisu Deep Creek.

Ranije je postojao distrikt Rock Sound, čije su granice vrlo slične postojećem distriktu South Eleuthera.

Grad Rock Sound i distrikt opslužuje međunarodni aerodrom “Rock Sound”, koji se nalazi par kilometara severno od grada.

Jedno od znamenitosti ovog dela ostrva je pećina Cathedral Cave.

Pećina Cathedral Cave

Na krajnjem zapadnom rtu distrikta nalazi se “Cape Eleuthera Spa & Marina”.

Pored ovog dela Eleuthere gotovo da nema ostrva, jedino su opisani Schooner Cays.

SCHOONER CAYS su četiri sićušna spruda koja su udaljena oko 7 km od krajnjeg zapadnog rta distrikta South Eleuthera. Međusobno su udaljeni 4,8 km, mereći rastojanje između dva krajnja spruda. Najveći sprud je dugačak 550 m i zahvata površinu od oko 6 ha, najmanji sprud ima površinu 1,3 ha, dok preostala dva spruda imaju površinu oko 3 ha. Odlično su mesto za otkrivanje prirodnih lepota podvodnog morskog života.

Na Google Earthu se na dva najzapadnija, ujedno i najsevernija spruda, vidi da ima izgrađenih objekata.

Za vreme oseke peščani sprudovi izbijaju na površinu, a istraživači mogu da rone okolo kako bi pronašli školjke, morske zvezde i peščane dolare (sand dollar), ili samo da sede u plićaku radi masaže okeanom.

Oni koji vole avanturu, mogu iznajmiti kajak i veslati dalje kako bi uživali u osami netaknutih tirkiznih voda u blizini sprudova.

GPS koordinate (najvećeg spruda): 24°54′04″ N, 76°22′12″ W.

C A T   I S L A N D

Cat Island (ostrvo mačaka) se nalazi u centralnom delu Bahama i jedan je od njegovih distrikata. Na ovom ostrvu je najviša tačka Bahama, pretenciozno nazvana planinom Mount Alvernia (ranije poznata kao brdo Como Hill). Uzdiže se na 63 m, a na vrhu uzvišenja je manastir koji se zove The Hermitage (isposnica). Sklop zgrada podigao je franjevac brat Jerome (John Hawes).

Cat Island je dugačak 75 km. Na jugu je ostrvo široko 21 km, na severu 7,7 km, a na najužem mestu  850 m. Zahvata površinu od 389 km2.

Ostrvo je možda dobilo ime po Arthuru Cattu, gusaru, ili je dobilo ime po nekadašnjoj velikoj populaciji mačaka lutalica.

Autohtoni lukajanski narod zvao je ostrvo Guanima, što znači "zemlja srednjih voda". Prvi beli doseljenici bili su lojalisti koji su bežali od američke revolucije, a stigli su 1783. godine. Istorijski gledano, ostrvo je steklo bogatstvo od plantaža pamuka, a metoda poseci-i-spali za dobijanje obradivog tla je danas glavni način života za stanovnike Cat Islanda. Ekonomski usev je croton eluteria (koja se naziva i kaskarila ili kaskarola), koja se sakuplja i šalje u Italiju gde postaje glavni sastojak lekova, mirisa i likera Campari.

Dok nisu pronađeni pisani izveštaji, smatralo se da je Cat Island Guanahani ili San Salvador, prvo ostrvo na koje se Kristofor Kolumbo iskrcao u Americi.

Populacija Cat Islanda je 1.602 (popis iz 2022. godine), što znači da je gustina naseljenosti izuzetno mala i iznosi 4,1 stanovnika/km2. Na ostrvu ima 36 naselja, od kojih samo tri ima više od 100 stanovnika, a pet naselja manje od 10 stanovnika. Glavna naselja su Old Bight (200 stanovnika), Arthur's Tovn (glavno naselje i mesto gde je proveo detinjstvo čuveni glumac Sidney Poitier, 143 stanovnika), New Bight (117), Dumfries (75), Orange Creek (64) i Port Howe (23). 

Aerodromi New Bight i Arthur's Town opslužuju ostrvo.

Na vrhu Como Hilla nalazi se mali kameni manastir koji je ručno sagradio arhitekta pustinjak, otac Jerome (Jeronim) i do njega se može doći stazom uz strmu stenovitu padinu.

Južno od The Hermitagea nalaze se ruševine plantaže Armbristera.

Potok Armbrister se uliva u čisto jezero koje se zove Boiling Point (tačka ključanja) ili Boiling Hole čiji plimni uslovi izazivaju mehuriće i zvuke koji liče na podrigivanje - uslove koji dovode do priča o morskom čudovištu ispod njegove površine. U jezeru se mogu naći raže i bebe ajkula. Pored toga, brojne ptice se gnezde duž njegove obale sa mangrovama.

U Bain Townu je još jedno jezero. Za ovo 20 m široko i 3 m duboko jezero zvano Mermaid Hole (rupa sirene) se u lokalnom predanju kaže da je dom sirene koja živi u krevetu između četiri rupe koje vode do pećina i prolaza.

Jedna od glavnih atrakcija na Cat Islandu je Velika plava rupa u blizini Orange Creeka. Rupa je veoma duboka i ima jake podvodne struje koje se ulivaju u more. Mnogi predmeti, poput mrtvih domaćih životinja bačenih u jezero, na kraju prođu kroz podvodne pećine i završe u okeana. Lokalno predanje kaže da je u Velikoj plavoj rupi živelo čudovište koje proždire konje. Za ovo predanje se kaže da još uvek plaši lokalne ribare da ne odu predaleko od obale u ovom slatkovodnom jezeru.

Dickie's Road ide na istok do pećine Griffin sa slepim miševima, nekada je služila kao skrovište za robove.

Na vrhu grebena pored puta u naselju Old Bight nalazi se katolička crkva Svetog Franje Asiškog, koju je sagradio otac Jeronim, sa freskama, gravurama i skulpturama.

U oblasti Port Howe nalaze se ruševine plantaže iz XVIII veka u vili Deveaux House. Dobio ga je pukovnik Andrew Deveaux 1783. godine zbog zasluga u zaštiti Nassaua od španske invazije i okupacije.

U Knowlesu postoji muzej pod nazivom "Columbus World Centre Museum". U South Bightu nalazi se kuća gde je proveo detinjstvo dobitnik Oskara Sidney Poitier.

Jedino ostrvo koje je još opisano u distriktu je Little San Salvador.

GPS koordinate: 24°20′00″ N, 75°27′00″ W.

LITTLE SAN SALVADOR takođe je poznat pod nazivom Half Moon Cay.

Nalazi se otprilike na pola puta između Eleuthere (rastojanje 18 km) i Cat Islanda (rastojanje 17 km), kome administrativno i pripada. Little San Salvador ima dužinu 8,5 km, najveća širina je 2 km, a površina je 9,7 km².

Autohtoni lukajanski narod ostrvo je zvao Guateo, što znači “daleka zemlja”.

Ostrvo je u privatnom vlasništvu kompanije “Carnival Corporation & plc”, koja ga koristi kao luku za kruzere. Prethodno je bio u vlasništvu druge slične kompanije “Norwegian Cruise Line”.

“Holland America Line” je kupila ostrvo u decembru 1996. godine za 6 miliona američkih dolara. Od tada je uredila samo 20 ha ostrva (2% površine ostrva), sa ciljem da zadrži što više staništa za divlje životinje. Ostrvo je takođe značajno mesto za gnežđenje morskih ptica. Ostrvo nema pristanište za duboku vodu, što zahteva korišćenje čamaca (tendera) za iskrcavanje i ukrcavanje putnika sa kruzera.

Aktivnosti koje se nude na ostrvu su plivanje, sunčanje, ronjenje, jet-ski i biciklizam. Dostupni su i ribolov u dubokom moru, parasailing, vožnja čamcem sa staklenim dnom, šetnja prirodom, jahanje, razne naprave za zabavu na vodi (katamaran, jedrilice, windsurfing i kajak). Postoje tereni za odbojku i košarku, bacanje potkovice i fitnes staza sa vežbalištima.

GPS koordinate: 24°34′44″ N, 75°57′00″ W.

B L A C K   P O I N T

Black Point je distrikt koji se nalazi u centralnom delu arhipelaga Exuma. Ostrva i sprudovi koji se nalaze severno i južno od ovog distrikta pripadaju distriktu Exuma.

Arhipelag Exuma, koji se sastoji od oko 360 ili više sprudova, proteže se u dužini od oko 240 km počevši 50 km jugoistočno od ostrva New Providence. To je raj za nautičare i smatra se najlepšim delom Bahama. Plaže i more velikog dela Exuma Caysa zaštićen je u okviru "Exuma National Land and Sea Parka". U okviru parka su podvodni krečnjački i koralni grebeni, strmci (mesta sa naglim povećanjem dubine mora), plave rupe, pećine i morski svet, kao i poslednje stanište bahamske iguane, džinovskog stvorenja nalik gušteru. Exuma je trajno naseljena nakon Američkog rata za oslobođenje kada su mnogi lojalisti i njihovi robovi migrirali na ostrvo, podigavši plantaže pamuka koje su procvetale za kratko vreme.

Exuma ima lepotu, izolovane peščane sprudove i prelep pogled sa brda Rolleville, Rolle Town i The Ferry. Ima istoriju - ostatke plantaža u Williams Townu, drevne grobnice u Rolle Townu i Moss Townu. Takođe nudi rekreaciju plivačima, jedriličarima, ribarima, roniocima i nautičarima.

Distrikt je dobio naziv po naselju Black Point na ostrvu Great Guana Cay. Po popisu iz 2010. godine u distriktu je živelo 414 stanovnika, od čega 230 u Black Pointu, 118 na Staniel Cayu i 66 na Little Farmers Cayu. Ostali sprudovi su nenaseljeni. Distrikt se proteže od Compass Caya na severu do Bock Caya na jugu u dužini od oko 65 km. Ima oko 40 većih i veći broj manjih sprudova.

COMPASS CAY je poznat po prirodno zaštićenoj luci, opremljeno je kućicom na plaži i marinom. Nalazi se oko 18,5 km severozapadno od Great Guana Caya. Ostrvo je dugačko 3,5 km, najveća širina je 1,3 km, a površina je oko 2,8 km². Compass Cay ima čuvenu populaciju poslušnih ajkula, koje su u marini postale popularna turistička atrakcija, dovodeći posetioce čak iz Nassau. Marina ima malu prodavnicu sa sitnim potrepštinama i grickalicama. Trebalo bi da proradi restoran. Postoji veliki lavirint mangrova koji polaze iz marine. Šetajući po ostrvu, može se pronaći plaža i “sletna pista”, dugački pojas peska vidljiv samo u vreme oseke. Na krajnjem severu ostrva je Rachel’s Bath, mesto za kupanje gde voda “kluča”. Postoje četiri vile sa ukupno sa devet soba koje se mogu iznajmiti.

GPS koordinate: 24°16′00″ N, 76°31′00″ W.

FOWL CAY (I) se nalazi 1 km zapadno od Compass Caya.

U pitanju je manji sprud, površine oko 13 ha. Ima pistu dužine samo 300 m, tako da ne znam da li i najmanji avioni mogu da sleću na nju ili samo helikopteri. Na Google Earthu se vidi oko pet izgrađenih objekata. 11 km jugoistočno nalazi se mnogo razvijenije istoimeno ostrvo, iz tog razloga ovo je obeleženo rimskim brojem I.

GPS koordinate: 24°16′12″ N, 76°32′28″ W.

LITTLE PIPE CAY se nalazi 300 m istočno od krajnje jugoistočne tačke Pipe Caya. To je redak dragulj, pravi raj u lancu arhipelagu Exuma. Ovo veličanstveno, samodovoljno privatno ostrvsko utočište od 15 ha je najsjajniji dragulj u kruni Exuma. Little Pipe Cay je udaljen oko 110 km od Nassaua. Turisti mogu doći do ovog prelepog ostrva brzim putovanjem od aerodroma na ostrvu Staniel Cay, udaljenom nešto više od 2 km.

Privatno ostrvo je hvaljeno zbog svojih prirodnih blagodati i tirkizne kristalne vode, zelenih livada, bujne tropske džungle i beskrajnih belih plaža i peščanih jezičaka. Spektakularna lepota je uparena sa beskonačnim spiskom aktivnosti i prekrasnog smeštaja usavršenog u umetnosti opuštenog luksuza. Pet veličanstvenih imanja u stilu plantaža su prepuna kolonijalnog prestiža do elegantnih bungalova na plaži. Svaka rezidencija obiluje udobnošću u blistavim zajedničkim prostorima koje vijuga mirisni morski povetarac. Ukupno ima 11 soba u kojima može da smesti 22 gosta. Smeštajni kapaciteti su krunski dvorac Manor House i imanja Harbor Master, Beach Cottage, Buttonvood i Sea Grape.

Little Pipe Cay je poznato po natprirodnoj lepoti, nudeći nesputanu slobodu uživanja u sjaju sunca, pesku i vodi. Vrhunski sadržaji su privatni pristup helikopterom, kajak sa transparentnim dnom, bazen sa slatkom vodom olimpijske dužine i blažene banje vrhunskog nivoa.

GPS koordinate: 24°13′56″ N, 76°30′05″ W.

RAT CAY (WILD TAMARIND CAY) se nalazi samo 100 m istočno od Little Pipe Caya. Ostrvo je dugačko 1,3 km, najveća širina je 250 m, a površina je oko 14 ha. Wild Tamarind je privatno ostrvo koje se prodaje po ceni od 11,4 miliona dolara.

Pored očiglednih pogodnosti posedovanja sopstvenog privatnog ostrva, ključna prednost Wild Tamarind Caya je što je već razvijeno za udoban život.

Kada je ostrvo prvi put kupljeno pre desetak godina, vlasnik je izgradio primarnu rezidenciju. Sada ostrvo ima i vikendicu za goste i vikendicu za domara. Kuće na ostrvu nisu posebno luksuzne, ali su slatke i lepe - prilično su jednostavne.

Ne samo da Wild Tamarind Cay već ima zgrade, već ima i tekuću vodu, struju i internet konekciju. Na ostrvu se nalazi tehnička zgrada sa rezervoarom za kišnicu (u kojoj se skladišti 100.000 galona vode ili za rezerva za oko dva meseca), tri agregata, klimatizovana ostava sa frižiderom i zamrzivačem, mobilnim i satelitskim telefonima, televizija i pristup Internetu. Ostrvo takođe ima objekte za čamce, luku sa ulazom širokim 12 m i pristanišnu zgradu sa kupatilom i vešernicom.

Međutim, ako privatnost dosadi, ostrvo je savršeno pozicionirano za izlet do drugih ostrva. Dva sata vožnje brodom do Nassaua; udaljeno je 800 m od Sampson Caya, gde se nalaze restoran i prodavnica; i udaljen je 6,5 km od Staniel Caya, gde se nalaze jaht klub, restorani, prodavnice hrane i aerodrom sa koga se mogu uhvatiti čarter letovi za Nassau i Floridu.

GPS koordinate: 24°13′40″ N, 76°29′26″ W.

OVERYONDER CAY (Over Yonder Cay) ima četiri jedinstveno dizajnirane luksuzne vile koje se prostiru na 32 ha i u koje može da smesti najviše 30 gostiju.

Vile se mogu iznajmiti odvojeno ili celo ostrvo može da rezerviše samo jedna grupa kako bi osigurala potpuna privatnost i pažnja iskusnog i ljubaznog osoblja.

Sa impresivnom flotom plovila i širokim spektrom aktivnosti na kopnu, objekti Over Yonder Caya su bez premca na Bahamima - od opuštajućih do uzbudljivih i avanturističkih.

Kuvari spremaju ukusna jela, često koristeći najsvežije lokalne morske plodove uz zdrave gurmanske sastojke. Sva hrana i piće (vina, žestoka pića i šampanjac) uključeni su u cenu zakupa ostrva. Pre dolaska gostiju prilagođava se jelovnik njihovim željama.

Za privatne avione ili komercijalne letove, najbliži aerodromi Over Yonder Cayu su Nassau i Georgetown (na ostrvu Exuma), dok je aerodrom na ostrvu Staniel Cay za manje lokalne komercijalne letove.

Sa tri turbine na vetar i solarnim poljem od 0,5 ha, sve potrebe ostrva za energijom su obezbeđene putem obnovljivih izvora, što Over Yonder Cay čini vrhunskom destinacijom za odmor za ekološki svesne putnike bez žrtvovanja doživljaja vrhunskog luksuza. Rezervni generatori se koriste u retkim slučajevima kada vremenski uslovi ne dozvoljavaju korišćenje obnovljive energije.

Od sadržaja se ističu golf teren sa devet rupa, osvetljeni teniski teren, teren za odbojku na pesku, instruktor za jogu, fitness, sauna, bioskop, igraonica, kolica za golf za prevoz po ostrvu… Aktivnosti na raspolaganju gostima su čamac za ribolov, ronjenje i obilazak susednih ostrva, jetski, skuter, kitesurfing, jedrenje na dasci, paddleboard, kajak, wakeboard, skijanje na vodi…

Minimalni boravak na Over Yonder Cayu su četiri noćenja.

GPS koordinate: 24°13′33″ N, 76°28′44″ W.

SAMPSON CAY (BIG SAMPSON CAY) se nalazi 3,3 km severozapadno od ostrva Staniel Cay, a samo 250 m južno od Over Yonder Caya. Ostrvo je nepravilnog oblika, koji je teško opisati, dugaćko je 2,5 km, a zahvata površinu od 1,4 km². Ima nadmorsku visinu preko 15 m, zadivljujuće peščane plaže i prirodnu luku.

Izdvaja ga aerodromska pista dužine 630 m i hangar za hidroavione. Na zaštićenoj strani ostrva nalaze se tri vikendice, pristanište za duboku vodu i rampa za čamce. Ostrvo ima rezervoare za kišnicu, rezervne generatore i solarne panele. Najbliže mesto za nabavku zaliha (prodavnica) je na Staniel Cayu.

GPS koordinate: 24°13′00″ N, 76°28′35″ W.

LITTLE SAMPSON CAY od Sampson Caya razdvaja prolaz širine 20 m. Pruža se paralelno sa južniom krajem Sampson Caya. Dugačko je 900 m, najveća širina je 300 m, a površine je 13 ha.

Ostrvo je potpuno renovirano i otvoreno za javnost 2001. godine sa kompletnom marinom, prodavnicom, restoranom i jedinicama/kućama za najam. Vlasnik je 2013. godine zatvorio ostrvo za javnost, koristi ga svoju ekskluzivnu upotrebu i održava ga u odličnom stanju.

Ostrvo ima 6 opremljenih pansiona (11 spavaćih soba) i tri kuće za osoblje (9 spavaćih soba). Pored toga, tu su restoran, marina i tuševi, 600 m zaštićenih dokova, rampa za hidroavione i pristanište za gorivo. Električnu energiju proizvodi 0,5 ha solarnih panela i tri dizel agregata. Dnevno se proizvodi 19.000 galona vode i čuva se u tri rezervoara od 25.000 galona. Wi-Fi je dostupan u svim zgradama.

Do ostrva se stiže čamcem, hidroavionom, helikopterom ili avionom preko aerodroma na Staniel Cayu,  samo 3,5 km južno.

GPS koordinate: 24°12′20″ N, 76°28′22″ W.

TWIN CAY se nalazi 1,8 km zapadno od Sampson Caya. Naziv ovog sićušnog spruda površine 1,4 ha govori sam za sebe (blizanci), jer ima oblik dva spojena spruda. Twin Cay je ostvarenje snova. Na samo 10 minuta vožnje gliserom od Staniel Caya, ovo malo, ali moćno ostrvo ima pristanište za čamce, umivaonik i tuš sa slatkom vodom i uvalu od belog peska koja vodi pravo do okeana. Twin Cay se može pohvaliti potpuno novim sadržajima i nameštajem kao što su bar, roštilj, mini frižider, trpezarijski sto, ležaljke, suncobrani, Wi-Fi i Bluetooth sistemu zvučnika koji će savršen dan na plaži učiniti još luksuznijim. Za dnevni užitak, može se rashladiti u plavoj vodi, opustiti na palubi za sunčanje, spustite se niz stepenice do dugačke plaže sa belim peskom, isprati se pod tušem na otvorenom i uživati u koktelu dok se posmatraju talasi okeana. Ranoranioci se mogu diviti izlasku sunca koji oduzima dah tokom jutarnjeg kupanja ili iz udobnosti zasenjenog dvorišta. Zalasci sunca su podjednako veličanstveni, uz uživanje na plaži, pijuckajući koktel u baru na otvorenom.

Cena po danu je “prava sitnica”: 2.995 USD.  

GPS koordinate: 24°12′40″ N, 76°30′10″ W.

FOWL CAY (II) se nalazi 700 m jugoistočno od Little Sampson Caya i samo 25 m zapadno od Big Majors Caya. Ostrvo je dugačko 800 m, najveća širina je 450 m, a površina je oko 19 ha. Na ostrvu se nalazi odmaralište “Fowl Cay Resort”.

Po istočnom perimetru Fowl Caya je šest prekrasnih vila sa jednom, dve i tri spavaće sobe i potpuno opremljenim kuhinjama koje su pre dolaska gostiju dopunjene namirnicama za doručak, ručak i užinu (sve je uključeno u cenu). Sve vile imaju pogled na okean i obložene su francuskim ili kliznim staklenim vratima koja se otvaraju u prelepe terase sa pogledom na vodu koja oduzima dah.

Uz svaku vilu ide i lični motorni čamac, kolica za golf i korišćenje sve opreme na ostrvu. Gosti sami spremaju doručak, a kuvar priprema ručak. Uveče je u Hill Housu koktel i gurmanska večera sa lokalnim morskim plodovima i ukusnim desertima. Sve je tu za uživanje, opuštajuće i prijatnijo. U svakoj vili postoji bežični Internet. Sve što se pojede ili popije uključeno je u cenu.

Na samom ostrvu su tri spektakularne plaže, svaka sa svojom osobenošću - za jednostavno uživanje u danu na ostrvu. Na South Beachu se nalazi kajaci za jednu i osobe, kojima se može obići celo ostrvo. Fawl Cay ima jedini teniski teren u centralnoj Exumi, a na raspolaganju su reketi i loptice. Kod Hill Housea se nalazi bazen sa ležaljkama i barom, koji je uvek otvoren. Na plaži South Beach se može oprobati u boćanju ili bacanju potkovice. Na raspolaganju je i teretana, a u suvenirnici se mogu kupiti predmeti lokalne umetnosti, pletene korpe ili pokrivač. 

Postoji više načina dolaska na ostrvo. Redovni letovi, kao i privatni čarter letovi postoje iz Floride (1,5  sat) ili Nassaua (40 minuta) do aerodroma Staniel Cay. Odatle odmaralište organizuje prevoz, i za zapanjujućih sedam minuta vožnje stiže se na Fowl Cay. Ovaj transfer je besplatan. Takođe se može iznajmiti hidroavion koji će sleteti na plažu odmarališta.

GPS koordinate: 24°11′37″ N, 76°27′50″ W.

LITTLE MAJORS CAY je privatno ostrvo površine 50 ha, koje se nalazi 700 m sezapadno od ostrva Staniel Cay i 150 m severoistočno od Big Majors Caya. Na ostrvu se nalaze dve kuće i može udobno da primi do 10 gostiju. Ima tri plaže, kućicu na plaži sa četiri spavaće sobe sa pogledom na okean, dva doka, gazebo (paviljon, nadstrešnica) i svu privatnost koju se samo može poželeti.

Beach House se nalazi iznad dina plaže Love Beach, savršeno izvajane plaže u obliku potkovice koja se proteže u dužini od 240 m. Kuća je izdignuta iznad nivoa mora, omogućavajući gostima da uživaju sa trema u pogledu na ostrvo od 360°. U Beach Houseu gosti se bude uz miran šum talasa, osećaju toplog ostrvskog povetarca koji se probija kroz prozore i prizor zapanjujuće plave vode koja se širi do horizonta. Ostrvo je udaljeno 10 minuta vožnje čamcem od lokalnog aerodroma.

GPS koordinate: 24°11′40″ N, 76°27′00″ W.

BIG MAJORS CAY (Big Major Cay, Major Cay, Pig Beach) je nenaseljeno veće ostrvo (1,1 km²), koje se nalazi 180 m zapadno od Staniel Caya. Ostrvo je dugačko 1,8 km, a u južnom delu dostiže širinu od 1,6 km. Na ostrvu postoje tri izvora slatke vode.

Big Majors Cay je najpoznatiji po tome što ga naseljava kolonija napuštenih svinja. U moderno doba postao je turistička atrakcija. Svinje su u popularnoj kulturi poznate kao “svinje koje plivaju”, iako na Bahamima postoje i druga ostrva sa plivajućim svinjama. Čini se da ne postoji jedinstven, činjenični dokaz o tome kako su svinje završile na ostrvu. Predanja i razne teorije tvrde da postoje različiti scenariji, uključujući gusare. Neki kažu da je grupa mornara htela da se vrati na ostrvo i ispeče svinje. Mornari se, međutim, nikada nisu vratili; svinje su preživljavale od viška hrane bačene sa brodova u prolazu. Po drugoj legendi svinje su preživele brodolom i uspele su da da doplivaju do obale. Drugi tvrde da su svinje pobegle sa obližnjeg ostrva. Ima i onih koji sugerišu da su svinje bile deo poslovnog plana za privlačenje turista. Čini mi se da je najbliža istini tvrdnja da su svinje na ostrvu devedesetih godina XX veka držali stanovnici obližnjeg Staniel Caya da bi ih uzgajali zbog ishrane. Svinje sada hrane stanovnici susednih ostrva i turisti, a ostrvo je nezvanično poznato kao Pig Beach (svinjska plaža) među lokalnim stanovništvom i turistima.

2017. godine jedan broj svinja pronađen je mrtav, što je izazvalo spekulacije o uzroku smrti, između ostalog i tvrdnje da su turisti davali svinjama alkoholna pića ili da su svinje gutale pesak.

Big Majors Cay je ostrvo nenaseljeno ljudima. Populacija svinja je 2019. godine procenjena između pedeset i šezdeset. Pojedini turisti tvrde da su ih svinje ugrizle tokom posete. Na ostrvu se može naći i nekoliko mačaka i koza lutalica.

Od Nassaua do Pig Beacha ima 143 km i potrebna su dva sata vožnje gliserom. Brojni turoperatori nude i privatna i grupna putovanja sa Great Exume, Staniel Caya i drugih obližnjih sprudova.

Pig Beach je postala popularna tema na društvenim mrežama poput Instagrama i predstavljena je u televizijskoj seriji “The Bachelor” (neženja).

Podvodna pećina Thunderball Grotto se pojavljuje kao lokacija u filmu “Thunderball” (Operacija grom) iz 1965. godine, četvrtom iz serijala o Jamesu Bondu, po čemu je i dobila ime. Nalazi se u najsevernijem od tri mala spruda između Big Major Caya i Staniel Caya. Unutra je egzotična pećina; da bi se do nje došlo potrebno je ronjenje kroz mali prolaz. Poseta se preporučuje samo tokom oseke; tokom plime struje mogu biti izuzetno jake, a samim tim opasne. Pećina je od novembra 2012. godine do aprila 2013. godine imala 16.665 posetilaca.

GPS koordinate: 24°11′00″ N, 76°27′15″ W.

SANDY CAY je mali sprud dužine 270 m koji se nalazi 3 km zapadno od Big Majors Caya. Karakteristika ovog spruda je peščani jezičak dužine 200 m, kojim je povezan sa susednim sprudom.

GPS koordinate: 24°11′11″ N, 76°29′25″ W.

STANIEL CAY je jedno od tri naseljena ostrva u distriktu Black Point. Nalazi se otprilike 120 km južno od Nassaua. Ostrvo je dugačko 3 km, široko 1 km i zahvata površinu od oko 1,4 km2. Po popisu iz 2010. godine ima 118 stanovnika. Na zapadnoj obali ostrva smestilo se malo bahamsko selo i u njemu su stambeni objekti, nekoliko restorana, crkva, policijska stanica, pošta, biblioteka, tri maloprodajne radnje i prodavnica pomorskih proizvoda. Staniel Cay je zaštićen od strane Bahamskog nacionalnog fonda, organizacije zadužene za očuvanje i zaštitu mesta od istorijskog značaja i prirodnih lepota na Bahamima.

Staniel Cay je levo na slici, pogled od severa ostrva prema jugu

Ostrvo se sastoji od plaža, slanih močvara i raznovrsne vegetacije. Duž obala Staniel Caya nalazi se obilan koralni greben. Do ostrva se stiže putem redovnih letova, čarter aviona i privatnih aviona, koristeći pistu od 950 m. Do ostrva je moguće doći i privatnim jahtama do sidrišta za jahte.

Staniel Cay ima klimu tropske savane. U letnjem periodu prosečna temperatura vazduha je oko 30°C, a zimi je oko 25°C. Temperatura vode je 20-25°C tokom cele godine. Štaviše, oblačni dani su često topli, a padavine ima najviše u najtoplijim mesecima, a to su jul, avgust i septembar.

Od vegetacija prisutne su palme, bugenvilije, hibiskus i morsko grožđe. Na ostrvu se takođe može naći raznovrstan asortiman crvenih, crnih i belih mangrova. Među biljkama su šećerna trska i tamarind, koji se obično služe kao lokalna jela. Od životinja tu su tipične bahamske svinje i gušteri. 1977. godine na Staniel Cayu su puštene male grupe smeđih anola, malih smeđih i žutih guštera sa crnim oznakama na leđima. Ovi mali gmizavci su dugi 17-20 cm i obično žive u šumama i hrane se insektima. U okolnim vodama ima ribe, kao što su ajkule, škarpine, barakude, minijaturni rakovi i škampi.

Staniel Cay je naseljen 1783. godine kada su američki lojalisti naselili ceo arhipelag Exuma. Ostrvo je steklo popularnost osnivanjem "The Staniel Cay Yacht Cluba" 1956. godine. Na Staniel Cayu posluju različita preduzeća koja obezbeđuju smeštaj i organizuju aktivnosti. Ostrvo je 1983. godine korišćeno kao lokacija za snimanje filma iz serijala o James Bondu "Nikad ne reci nikad". 

Zvanični jezik Staniel Caya je engleski, ali dijalekti postoje među različitim ostrvima i sprudovima. Mešavina afričkih, engleskih i ostrvskih dijalekata čini bahamski engleski jezik. 

Na idiom na ostrvu uticali su afrički robovi i drugi doseljenici.

Staniel Cay ima mešavinu različitih kulturnih tradicija sa drevnim običajima. Zbog razvijenog turizma mnogi festivali su orijentisani na zabavu posetilaca i gostiju. Jedan kulturni festival na ostrvu je Junkanoo, koji se održava na Božić, Novu godinu i druge praznike. To je festival muzike, umetnosti i igre. Na ostrvu je baptistička crkva Mount Olivet.

Veliki deo privrede Staniel Caya čine "Yacht Club" i "The Exuma Cays Land and Sea Park". U početku su zakoni dozvoljavali dnevnu kvotu za ribolov u parku. 1986. godine, zbog prekomernog pritiska na ribu, jastoge, koralne grebene i druge morske životinje, u celom parku ribolov je zabranjen. Privreda Staniel Caya zasniva se na turizmu, koji direktno ili indirektno zapošljava polovinu radne snage arhipelaga.

Održivi turizam je dobio reputaciju poslednjih godina, posebno za destinacije kao što je Staniel Cay. Ostrvo se u velikoj meri oslanja na svoje prirodne atribute, maksimalno iskorištavajući svoju reputaciju netaknutog tropskog ostrva. 

Što se tiče turista, njihove aktivnosti su zabava na plaži, ronjenje, ribolov i vožnja kajaka. Postoje organizovane ture za turiste. Svake godine "The Staniel Cay Yacht Club" i "The Staniel Cay Sailing Club" organizuju regatu oko Nove godine. Ovaj događaj privlači gostujuće jahtaše koji krstare arhipelagom Exuma da testiraju brzinu svog plovila u nadmetanju sa tradicionalnim bahamskim čamcima. U avgustu se održava godišnji turnir "Staniel Cay Bonefish" (ribolov na belokost), još jedan važan događaj koji privlači strance i vraća kući lokalno stanovništvo.

GPS koordinate: 24°10′10″ N, 76°26′25″ W.

LEAF CAY (leaf=list) se nalazi 3,2 km jugozapadno od Staniel Caya. Najbliže susedno ostrvo je oveći i nenaseljen Harvey’s Cay, udaljen samo 170 m prema zapadu. Leaf Cay je mali sprud: u južnom delu dugačak je 435 m, dok od severa do juga spruda ima 230 m. Približna površina iznosi 6 ha.

U ovom svetu koji se stalno menja, sjajno je imati opcije. Zapanjujuće lep i savršeno postavljen, Leaf Cay dolazi sa dve fantastične opcije za svog srećnog novog vlasnika - može nastaviti sa odobrenim planom razvoja ostrva (koji uključuje marinu sa punom uslugom, spa centar, helidrom, 10 bungalova na krošnjama drveća, 16 privatnih vila na plaži i obali mora i 30 bungalova iznad vode) ili da počne iznova sa sopstvenom vizijom za ovaj veoma poseban dragulj.

Leaf Cay je povezan sa glavnom električnom mrežom Bahama preko podvodnog energetskog kabla koji ide od Staniel Caya. Ostrvo trenutno obuhvata 19 zgrada, kuća, dok, skladišta, puteve, podzemne instalacije, solarnu električnu energiju, građevinsku opremu, radionice i razne materijale koji se mogu obnoviti ili ukloniti. Takođe već postoji pista dužine 350 m, kojoj je samo potrebno renoviranje.

Savršeno pozicioniran ili za privatnu upotrebu ili kao komercijalni razvoj, Leaf Cay je u najpoželjnijem regionu Exume, samo nekoliko minuta udaljen od atrakcija.

Ostrvo je na prodaju po ceni od 20 miliona USD.

GPS koordinate: 24°09′00″ N, 76°28′24″ W.

BITTER GUANA CAY (inače poznato kao Iguana Island na Bahamima) leži u severnom delu netaknutih ostrva i sprudova Exuma Cays. Ovaj sprud je poznat po populaciji severnobahamske stenske iguane (naučni naziv Cyclura potiče od grčkih reči ciclos oura što znači "kružni rep").

Iguane na sprudu su uglavnom dugačke oko dva metra, međutim, od glave do repa mogu narasti i do četiri metra. Smeđe su sa karakterističnom ružičastom bojom.

Uglavnom su biljojedi. Međutim, to ne znači da ishrana povremeno nije dopunjena mrtvim rakovima ili pticama. Ne zahtevaju nikakvu tečnost u ishrani, posebno ako su biljke kojima se hrane sočne. Ove iguane mogu da žive do četrdeset godina.

Sam sprud je dugačak 2,7 km, ali i prilično uzak. Najveća širina spruda je 800 m, ali se u južnom delu smanjuje do 25 m. Približna površina do koje sam došao merenjem na Google Earthu je 75 ha. Samo 25 m južno nalazi se Guana Cay South, još jedan nenaseljeni sprud. 

Na ostrvu postoje brojne plaže, a ronjenje je veoma popularna aktivnost među turistima. Posebno su zanimljivi plitki bazeni ispunjeni prelepim koralima i morskim svetom. Na istočnoj obali može se videti kako se talasi razbijaju. Uz dobro oko, možda se može videti privatno ostrvo Nicholasa Cagea.

GPS koordinate: 24°08′10″ N, 76°24′50″ W.

GREAT GUANA CAY (Black Point) je glavno ostrvo distrikta Black Point sa 230 stanovnika po popisu iz 2010. godine. Ostrvo sa istim nazivom nalazi se u arhipelagu Abaco. Great Guana Cay je izuzetno izduženo (skoro 20 km), ali i prilično usko ostrvo. U severnom delu, gde se nalazi i jedino naselje, širina ostrva je 2,2 km, dok se u južnom delu na jednom mestu smanjuje na samo 60 m. Površina ostrva je oko 12 km². Koeficijent razuđenosti je 4. U severnom delu ostrva postoji i aerodrom.

GPS koordinate: 24°05′23″ N, 76°24′00″ W.

LITTLE FARMER’S CAY je udaljen 330 m od krajnje južne tačke ostrva Great Guana Cay. Jedno je od tri naseljena ostrva distrikta Black Point sa 66 stanovnika prema popisu iz 2010. godine.

Ostrvo je dugačko 1.800 m, najveća širina je 600 m, a površina prema merenjima na Google Earthu je 65 ha.

Na ostrvu postoji privatni aerodrom sa pistom dužine 750 m.

Svake godine prvog petka u februaru na ostrvu se održava jedriličarska regata i festival.

Ostrvo karakteriše nekoliko vrsta leptira.

Susedna ostrva koja se nalaze južno su Big Farmer's Cay, Big Galliot Cay i Little Galliot Cay.

GPS koordinate: 23°57′27″ N, 76°19′21″ W.

CAVE CAY se nalazi 6 km jugoistočno od Great Guana Caya. To je ekskluzivno privatno ostrvo površine 88 ha (po Google Earthu površina je oko 97 ha). Cave Cay je jedinstven zbog sopstvene luke sa dubokom vodom (3,5 m u vreme oseke) i privatne marine sa 35 vezova i privatnom pistom dužine 920 m.

Cave Cay je potpuno samodovoljan sa svim komunalijama koje su položene podzemno – vodom, kanalizacijom i strujom. Postoji 5 dizel generatora u rasponu od 85 kW do 375 kW. Napajanje je hibridno i solarno podržano energijom generatora.

Slatka voda se čuva u dva rezervoara, ukupne zapremine oko 100.000 l, a dnevno se može proizvesti 20.000 l vode. Toplu vodu obezbeđuju solarni paneli. Postoji skladište dizela i benzina.

Ostrvo ima brojne bele peščane plaže i pećine (po čemu je verovatno dobilo ime) koje ga čine posebnim mestom za uživanje. Pogledi oduzimaju dah sa nadmorske visine od 12 m gde se nalaze brojne strukture za život i rekreaciju. Glavna kuća se nalazi na vrhu ovog grebena i može se pohvaliti izuzetnim pogledom na arhipelag Exuma i okean.

Postoji master plan za celo ostrvo koji se sastoji od 38 zgrada, sa velikikim restoranom i klubom, tri pansiona sa nizom hotelskih apartmana i soba koje su u izgradnji. Pored toga, postoji i određeni broj zgrada za održavanje i smeštaj za 6 stalno zaposlenih radnika.

Ostrvo ima sve što je potrebno, uključujući traktor, grejdere, čamce, kolica za golf, generatore, solarne panele, nekoliko mašinskih radnji i tone rezervnih zaliha i materijala. Pored toga, tu je i najsavremenija barža za dovoz zaliha na i sa ostrva.

GPS koordinate: 23°54′33″ N, 76°16′18″ W.

MUSHA CAY se nalazi 260 m južno od Cave Caya. Ovaj sprud je u vlasništvu čuvenog iluzioniste Davida Copperfielda.

Površina spruda je 45 ha, premda se na wikipediji nalazi podatak da ona iznosi čak 280 ha! Dužina spruda je 1,3 km, a najveća širina je 600 m.

Musha Cay je okružen sa tri manja spruda koja čuvaju privatnost njegovih gostiju. U svakom trenutku na sprudu može biti samo jedna grupa gostiju, do dvadeset četiri osobe.

GPS koordinate: 23°53′35″ N, 76°15′43″ W.

RUDDER CUT CAY (Copperfield Bay) se nalazi samo 85 m južno od spruda Musha Cay. Od njega je znatno veće: ima dužinu 3,36 km, najveća širina je 670 m, a površina je oko 1,2 km². Otprilike na sredini spruda je velika zaštićena laguna, a na najširem delu ostrva je aerodromska pista.

Rudder Cut Cay je privatno ostrvo u vlasništvu Davida Copperfielda. Iz tog razloga posete ostrvu nisu dobrodošle (osim, ​​naravno, ako nisu u pitanju prijatelji Davida Copperfielda). Takođe se priča da, u zavisnosti od događaja, nije bilo neuobičajeno da neko sa ostrva izađe na čamce usidrene u blizini i ljubazno im ponudi flašu lepog vina da “produže dalje” i osigura otvoren pogled na more za njihove goste.

Pored jugozapadne obale ostrva, u moru, nalazi se skulptura klavira i morske sirene u nešto dubljem moru. Ovu skulpturu je naručio David Copperfield.

GPS koordinate: 23°52′48″ N, 76°14′40″ W.

LITTLE DARBY CAY se nalazi na samo 40 m od Darby Caya. Naravno, površinom je manje od njega, ali i ono zahvata značajnu površinu, tek je nešto manju od 1 km² (oko 92-95 ha). Dužina ovog spruda je 2,5 km, najveća širina je 800 m, ali se u južnom delu smanjuje na samo 50 m. Na krajnjem jugu spruda nalazi se oveće jezero površine 2,7 ha. Postoje još dva jezera u severnom delu i jednom u centralnom delu spruda – dakle ukupno ima četiri jezera. U severnom delu postoji i pista dužine 450 m, ali je u takvom stanju da nju ne mogu koristiti avioni.

Little Darby Cay nije nerazvijeno ostrvo. Na kraju piste se nalazi glavna kuća okružena sa tri bungalova ukupne površine 585 m². Tu može da se smesti 14 osoba. Postoji više plaža sa belim peskom, ali nisu blizu smeštajnih objekata. Dodatne opcije uključuju angažovanje kuvara i spremačice.

Da li je potrebno reći da je Little Darby Cay u privatnom vlasništvu.

GPS koordinate: 23°51′16″ N, 76°13′07″ W.

DARBY CAY (Darby Island, Big Darby Island) je veoma posebno ostrvo u jednom od najlepših delova Bahama sa nadmorskom visinom od čak 26 m, preko 14 plaža i sopstvenim “zamkom”. Ostrvo je za razliku od drugih susednih ostrva pravougaonog oblika, dugačko je 2 km i široko 1,3 km. Zahvata površinu od 2,15 km². Na njemu se ističu čak tri jezera, površine 9 ha, 1,8 ha i 1 ha. Okruženo je kristalno čistim tirkiznim morem i i još uvek pruža sve osnovne stvari za razvoj. Trenutno se na ostrvu nalazi istorijska građevina poznata kao “Zamak” izgrađena 1938. godine. Impozantni zamak površine 650 m² sagradio je Guy Baxter i lako bi se mogao prepraviti u spektakularnu kuću ili klupsku kuću. Zamak se ne nalazi na obali, već u unutrašnjosti ostrva, oko 200 m od obale. Zanimljivo da su na ostrvu vidljivi tragovi čak dve aerodromske piste.

Ostrvo je na prodaju po ceni od 35 miliona USD.

GPS koordinate: 23°50′53″ N, 76°13′37″ W.

GOAT CAY (goat=koza) je privatno ostrvo koje se nalazi 380 m jugoistočno od Darby Islanda, 850 m jugozapadno od Little Darby Islanda i 900 m jugozapadno od Lignum Vitae Caya. Na Bahamima postoji veći broj kozjih sprudova, a dva se nalaze relativno blizu, pored Great Exume i Little Exume.

Goat Cay je u vlasništvu Tima McGrawa koji ga smatra "najboljim mestom na svetu" i supruge Faith Hill, koja ga je kupila 2003. godine. Oni su nazvali imanje L'ile d'Anges, što znači Ostrvo anđela. 2021. godine ponuđen je na prodaju po ceni od 35 miliona dolara.

Ostrvo je malih dimenzija. Dugačko je 800 m, ali od toga 450 m otpada na usko (širine 20-60 m) poluostrvo, koje se u vidu repa prostire na jugu ostrva. Najveća širina Goat Caya je 280 m, a površina je oko 7,6 ha.

Sprud ima dve plaže. Objekti na ostrvu su glavna rezidencija površine 1.400 m2 sa 8 spavaćih soba. Sastoji od više paviljona povezanih lođama sa slamnatim krovom. Rezidencija ima vidikovac, a ostale zgrade na ostrvu predviđene su za smeštaj gostiju i osoblja koje na ostrvu živi tokom cele godine, jurta i zgrada za održavanje. Izgradnja objekata na ostrvu je navodno trajala deceniju.

Ostrvo i njegova rezidencija predstavljeni su u izdanju "Architectural Digest" za jul 2017. godine.

Ostrvo je potpuno van komunalne mreže i samodovoljno je sa generatorima i postrojenjem za desalinizaciju vode. Namirnice se dostavljaju baržom. Pristup ostrvu je čamcem ili hidroavionom.

GPS koordinate: 23°50′15″ N, 76°12′50″ W.

E X U M A

Distrikt Exuma se sastoji od dva dela, međusobno udaljena 65 km, a razdvaja ih distrikt Black Point. Teško je tačno reći koliko ostrva i sprudova ima u ovom distriktu, a približno ih ima oko 300.

Severni deo distrikta se proteže u dužini od oko 70 km i u njemu je po popisu iz 2010. godine bilo 246 stanovnika.

Autohtoni Lukajanski narod zvao je arhipelag Exuma Curateo, što znači "spoljna daleka zemlja".

Exumu su naselili 1783. godine ili oko te godine američki kolonijalni lojalisti koji su bežali od Američkog rata za nezavisnost. Iseljenici su na ostrva doneli privredu sa plantažama pamuka. George Town je dobio ime u čast britanskog kralja Džordža III, kome su doseljenici zadržali svoju lojalnost. Nekoliko manjih sprudova i dalje ostaje u delimičnom ili potpuno privatnom vlasništvu.

Lojalistički naseljenik Exume, John Rolle, glavna je figura u nasleđu ostrva. Nakon njegove smrti 1842. godine svi značajni zemljišni posedi Exume pripali su njegovim robovima. Kao rezultat toga, gradovi na Great Exumi kao što su Rolleville i Rolletown nazvani su njemu u čast.

Ostrva su popularno mesto za jedrenje, ronjenje i istraživanje koralnih grebena i pećina. Mnoge neimenovane plaže i uvale na ostrvima, uključujući velika područja grebena na moru, uključene su u zaštićeni nacionalni kopneni i morski park Exuma ili Nacionalni park "Moriah Harbour Cay". Na samo manjem broju sprudova postoje stalni stanovnici. Sandy Cay, udaljen samo kratkom vožnjom čamcem od Little Exume, bio je lokacija za snimanje scena na plaži "Pirata sa Kariba" i reklame za Shell. Radnja romana "Vetar sa Karolina" smeštena je na Great Exumu.

Exuma je istorijski dom domorodaca Lukajana, koji su bili potpuno porobljeni u XVI veku, ostavljajući ostrva nenaseljenim sve do XVIII veka. U međuvremenu, arhipelag je predstavljao skrovište za gusare. Elizabeth Harbour je navodno bila omiljena jazbina kapetana Kidda.

Od 2000. godine do 2010. godine populacija Exume se više nego udvostručila i dostigla je brojku od 6.514, što je rezultat izgradnje velikih i malih odmarališta i povezivanjem direktnim avionskim letovima Great Exume sa udaljenim lokacijama kao što je Toronto. Po poslednjem popisu iz 2022. godine broj stanovnika Exume (zajedno sa distriktom Black Point) iznosio je 7.293, što je u odnosu na prethodni popis povećanje od samo 5%.

Na Međunarodni aerodrom Exuma sleću avioni iz Nassaua, Miamija, Atlante, Fort Lauderdalea, Charlottea i Toronta. Brojni sprudovi imaju male piste, kako privatne tako i javne. Putovanje čamcem od Nassaua do severnog dela arhipelaga Exuma traje otprilike jedan sat. Lokalni prevoz na sprudovima može se sastojati od taksija, vozila za iznajmljivanje ili kolica za golf u zavisnosti od ponude na samom sprudu.

Exuma je poznata po svežoj hrani. U moru se redovno love u komercijalne svrhe barakuda, belokost, školjke, škarpina, jastog, marlin, snapper, tarpon, tuna itd.

Ribolov je i deo turističke ponude Exume. Posetioci mogu sami da pecaju ili da angažuju vodiča. Meštani se često mogu videti kako pecaju sa obale i mostova, verovatno za sopstvene potrebe. Ribolov u Exumi je prvenstveno podeljen na dva široka regiona, pliću južnu ili zapadnu stranu i duboku vodu Exuma Sounda, iako postoje neki priobalni ribolovni tereni kao što je Nacionalni park “Moriah Harbour”.

Ostrva su izgradila reputaciju luksuzne destinacije za putovanja.

“Sandals Emerald Bay” na ostrvu Great Exuma ima golf teren sa 18 rupa koji je dizajnirao profesionalni golf igrač Greg Norman. Tu se održava turnir “Great Exuma Classic”. Jedrenje je jedan od najpopularnijih sportova na Exumi sa brojnim takmičenjima tokom cele godine.

“Sandals Emerald Bay”

Veslanje se razvija na Exumi sa ciljem da se ostrvo razvije za takmičarsko i rekreativno veslanje.

SHIP CHANNEL CAY je praktično najseverniji značajniji sprud arhipelaga Exuma. Severnije od njega postoje tri manja spruda, od kojih se srednji zove Bluff Cay.

Ship Channel cay se nalazi 50 km jugoistočno od ostrva New Providence, odnosno glavnog grada Bahama Nassaua. Ostrvo je dugačko preko 5 km, od čega polovina otpada na usko poluostrvo na severu. Najveća širina je 550 m, a približna površina je 1,3 km2. Sa severne strane u ostrvo su uvlači zaliv u dužini od 500 m.

Na krajnjem jugu ostrva nalaze se objekti. Za žedne tu je bar sa osveženjem za ceo dan. Opskrbljen je alkoholom, vinom, pivom, gaziranim pićima, sokovima i običnom vodom imam nešto za svaki ukus, i, naravno... sve je besplatno.

Ostrvo nudi spektakularne poglede u svakom pravcu. Preuređena ribarska koliba pruža zaklon od žarkog ostrvskog sunca, dok brojne palube pružaju mesto za sedenje, ćaskanje ili samo posmatranje kako svet prolazi.

Odmah južnije je Little Ship Channel Cay, dok je jugoistočno 2,2 km dugačak Pimlico Cay.

GPS koordinate: 24°48′50″ N, 76°49′30″ W.

HIGHBORNE CAY je obavezna stanica nautičara na putovanjima kroz arhipelag Exuma i prema jugu. Vodiči za krstarenje dosledno opisuju Highborne Cay kao odličan i omiljeni centar iskusnih jedriličara. Glavni razlog je Marina Highborne Cay, smeštena u prelepoj, prirodno zaštićenoj luci i kojom besprekorno upravlja i održava je profesionalno i ljubazno osoblje. Marina je toliko popularna, da se nautičari pozivaju da unapred rezervišu mesto.

Standardni sadržaji marine uključuju gorivo (dizel rezervoari velikog kapaciteta), struju, vodu sa reverznom osmozom, led, bežični internet i dobro snabdevenu prodavnicu. Gostima marine na raspolaganju su tuševi i noćno pranje veša.

Samo ostrvo je sa bujnom vegetacijom i ima oblik slova “H”. Dugačko je preko 4 km (dužina istočne obale), najveća širina je 1,3 km, a površina je blizu 2 km².

Pregršt vila na sprudu gostima nudi privatnost i slobodu, kao i jedinstven pogled na azurna prostranstva Atlantika. Okruženi sa nepatvorenom prirodnom lepotom, ostrvske opcije smeštaja sa dve, tri i četiri spavaće sobe nude mirne, restaurativne prostore.

Severozapadno od Highborne Caya nalaze se Leaf Cay, Allan's Cay (ili Allen Cay) i South Allan's Cay, poznati po velikoj populaciji iguana na njima.

GPS koordinate: 24°43′03″ N, 76°49′25″ W.

LITTLE NORMAN’S CAY (Saddle Back Cay, Saddleback Cay) je smešten samo 100 m severno od Norman’s Caya. Ovo privatno ostrvo lokalno je poznato kao Saddle Back Cay, nazvano tako po obliku sedla koji ostrvo poprima kada se gleda sa mora. Sa preko 30 m nadmorske visine, ima zadivljujući pogled od 360 stepeni sa jedne od najviših tačaka u arhipelagu Exuma. Ovo garantuje neverovatne poglede na jedan od najboljih morskih pejzaža na svetu!

Dužina spruda je 1,2 km, najveća širina je 360 m, a površina je oko 22 ha.

Saddle Back Cay ima sedam većih i manjih plaža, od kojih je najlepša okrenuta prema preovlađujućim južnim vetrovima. Na sprudu postoji glavna kuća i nekoliko pomoćnih vikendica (za goste i poslugu).

Ostrvo ima lak pristup čamcem ili vazduhom iz New Providencea. Susedni Norman’s Cay ima operativnu pistu, koja omogućava lak pristup Saddle Back Cayu. Ostrvo je povoljno locirano blizu najboljih mesta za ribolov belokosti i u dubokim vodama. U blizini se nalazi prekrasan peščani sprud koji se pojavljuje dva puta dnevno iz mora sa padanjem plime i oseke, što čini divno mesto za izlet. Oko 650 m severno nalazi se Long Cay, sprud dužine 2,7 km, ali veoma uzak. Ostrva poput ovog retko dolaze na tržište i predstavljaju odličnu priliku za posedovanje legendarnog privatnog ostrva.

GPS koordinate: 24°39′14″ N, 76°48′39″ W.

NORMAN’S CAY je najpoznatiji po tome što je služio kao štab za operaciju šverca droge Carlosa Lehdera od 1978. godine do oko 1982. godine.

Ostrvo ima oblik ćiriličnog slova “Λ”, s tim što je zapadni krak dugačak 6,8 km, a istočni samo 3,1 km. Najveća širina ostrva je 1,2 km, a površina je oko 3,1 km².

Kao deo Medellínskog kartela, Lehder je koristio ostrvo kao pretovarnu bazu za šverc kokaina u Sjedinjene Države. Lehderu se često pripisuje revolucija u švercu droge. Tipičan metod transporta malih pošiljki, koje su često nosile “ljudske mazge”, bilo putem gutanja ili u svom prtljagu, letovima  komercijalnih avio-kompanijama, prevaziđen je upotrebom malih aviona koji su prevozili čitave tovare kokaina.

Lehder je produžio pistu na Norman’s Cayu na dužinu od 1.000 m (danas je dugačka 1.450 m) za svoju flotu aviona. Da bi zaštitio ostrvo, plažama i pistom patrolirali su naoružani čuvari i psi, a korišćen je i radar. Svaki pilot koji je bio dovoljno glup da sleti na ostrvo brzo je bio upozoren od strane teško naoružanih stražara. Ostrvo je bilo strateška tačka za kolumbijske letove sa drogom za dopunu goriva i odmor pre nastavka leta za Sjedinjene Države.

Ostrvo je postalo mesto za žurke. Carlos Toro, Lehderov prijatelj koji je radio kao predstavnik za Medellínski kartel, sećao se da je “Norman’s Cay bio igralište. Imam živopisnu sliku kako su me pokupili u Land Roveru sa spuštenim gornjim delom i golim ženama koje voze i dolaze mi u susret da mi požele dobrodošlicu na izlasku iz mog aviona… I tu smo se zabavljali. I to je bila Sodoma i Gomora… droga, seks, bez policije… sam si određivao pravila… i bilo je zabavno”.

Pomorski biolog Richard Novak, bivši majstor ronjenja na ostrvu, vodio je uzaludan rat kako bi oslobodio Norman’s Cay. Tek 1982. godine, pod pritiskom američkih organa, i uprkos godinama zatvaranja očiju, bahamska vlada je počela da razbija operacije krijumčarenja droge na ostrvu. 1987. godine, nakon što je Lehder uhapšen u Kolumbiji i izručen radi suđenja u SAD, njegova imovina je konfiskovana. Sada je Norman’s Cay turistička destinacija do koje se može doći čarter letom.

Ostrvo je ponovo bilo predmet kontroverzi kada je novoizabrana progresivna liberalna vlada ispoštovala predizborni načelni sporazum o prodaji dela ostrva u državnom vlasništvu, procenjenog na 40,5 miliona dolara, uprkos prigovorima lokalnog poslanika. Vlada veruje da bi to moglo da podstakne dalje strane investicije.

Ostrvski konzorcijum domaćih i stranih vlasnika planirao je da uključi lanac odmarališta “Aman Resorts”. Ostrvo je navodno prodato kompaniji “Fort Capital Group” sa sedištem u Miamiju.

Između dva kraja slova “Λ”, u veoma plitkom moru, nalazi se srušeni “Escobarov avion”, lako uočljiv i na Google Earthu.

2017. godine Billy McFarland je dogovorio da ostrvo iznajmi za održavanje luksuznog muzičkog festivala “Fyre”, pri čemu su vlasnici ostrva postavili strogi uslov da se ne pominje veza ostrva sa Pablom Escobarom. Promotivni snimci za festival snimljeni su na Norman’s Cayu, a planiranje festivala je teklo. Početkom 2017. godine kada je objavljen video na društvenim mrežama, na kojima je (pogrešno) ostrvo reklamirano kao “nekada u vlasništvu Pabla Escobara”, aranžman je odmah otkazan.

Ostrvo poseduje aerodrom, ali od 2018. godine nema komercijalnih letova.

Norman’s Cay je predstavljen na filmu, televiziji i u književnosti. Biografski film “Blow” (2001), sa Johnny Deppom u ulozi američkog trgovca drogom Georga Junga. Zatim dokumentarni “Fyre Fraud”, Netflixov dokumentarni fil “Fyre” i Netflix serija “Narkosi” prikazala je ostrvo u jednoj epizodi.

U književnosti:

• “Blow: Kako je mali gradski dečak zaradio 100 miliona dolara sa Medellínskim kokainskim kartelom i izgubio sve” (1993) Georga Junga i autora Brucea Portera.

• “Mid Ocean” (2009), roman T. Rafaela Cimina o krijumčarima droge i federalnim agentima koji ih jure.

• “Turning The Tide: Jedan čovek protiv kartela Medellín” (2010) Sidneya D. Kirkpatricka, istinita priča o profesoru koledža koji je pred lice pravde priveo nemilosrdnog kralja kokaina.

• “Heavy” (2014), T. Rafael Cimino i George Jung.

• “Buccaneer – provokativna odiseja Jacka Reeda” – avanturista, švercer droge i izvanredni pilot (2014) Jacka Reeda i MayCay Beeler.

U video igrici izmišljeno ostrvo Cayo Perico zasnovano je na Norman’s Cayu, jer se oba nalaze u blizini Kolumbije i služe kao baza za pretovar za narko kartel i kao ostrvo za privatne zabave.

GPS koordinate: 24°36′43″ N, 76°49′00″ W.

WAX CAY (wax=vosak) se nalazi 1 km jugoistočno od Norman’s Caya. Ostrvo je trouglastog oblika, dugačko je 1,4 km, najveća širina je 700 m, a površina je 45 ha. Raspolaže sa dve zaštićene marine.

Vax Cay se može pohvaliti toplom, prijatnom klimom tokom cele godine. U periodu od septembra do maja prosečne temperature su 21-24°C, dok su temperature u ostatku godine 27°-29°C. Noćne temperature su uglavnom 5-7° niže, a temperatura površine okeana varira od 23°C u februaru do 29°C u avgustu.

Ostrvo je opremljeno sa velikom infrastrukturom, sa 10 vila na plaži i dve luke, restoranom/barom sa profesionalnom opremom, sobom za igre i spa/joga paviljonom. Smeštaj je dizajniran i ukrašen elementima sa Balija, Indonezije i Vijetnama. Ručno rezbareno drvo, mermer i podovi od tvrdog drveta – vile su jednostavne, ali luksuzne u svom opremanju. Svaka je pažljivo smeštena sa sopstvenom privatnom plažom koja ima spektakularan pogled na okean. Ukupno ima 13 spavaćih soba.

Zgrade na Wax Cayu se sastoje od vile za smeštaj, tri zgrade za osoblje, trpezarije sa barom i komercijalnom kuhinjom, paviljonom na otvorenom, paviljonom za bilijar, stolovima za igre, prostora za sedenje sa satelitskom televizijom i pristupom Internetu, vešeraja, lučkog nasipa, ručno rezanog autohtonog kamenog šetališta, pristaništa sa strujom i vodom i skladišta, marina, postrojenje za proizvodnju električne energije, vodovod i opremu za reverznu osmozu. Ostrvo ima bezbroj mekih peščanih plaža, vidikovce na vrhovima uzvišenja (sa najvišim nadmorskim visinama u severnom delu Exume blizu 30 m) i bujnu vegetaciju. Sa dve marine za čamce, Wax Cay se može pohvaliti pristupom dubokoj vodi na strani Exuma Sounda, tako i na mirnoj, toploj, plitkoj strani obale.

GPS koordinate: 24°35′00″ N, 76°48′00″ W.

SHROUD CAY se nalazi 4,3 km jugoistočno od Norman’s Caya i 2 km južno od Wax Caya. Radi se o izuzetno velikom sprudu, možda je bolje reći ostrvu. Dugačak je 5,4 km, najveća širina je 2,8 km, a površina je 7,6 km². Tačnu površinu je teško odrediti, pošto je na više mesta Shroud Cay ispresecan kanalima, tako da ima desetak manjih sprudova. Između Wax Caya i Shroud Caya nalaze se Horn Cay i Little Wax Cay.

Shroud Cay je najpoznatiji po lokaciji koja se zove Camp Driftwood. Nalazi se na uzvišenju i izgrađena je šezdesetih godina prošlog veka. Iako zvuči kao mesto za postavljanje šatora, to je više slikovit pogled. Smešten na “vrhu” spruda, pruža neverovatne poglede i odlične mogućnosti za fotografisanje. Camp Driftwood je koristila DEA (Uprava za borbu protiv droge SAD) zbog osmatranja Norman’s Caya.

Sada na tom mestu postoji samo jedna tabla na kojoj piše: “Dobrodošli u Camp Driftwood! Uživajte u prirodnoj lepoti i ostavite je onakvu kako ste je zatekli. Molimo vas da ne ostavljate uspomene ili druge predmete. One će biti uklonjene i odbačene. The Exuma Cays Land and Sea Park”.

GPS koordinate: 24°32′08″ N, 76°47′00″ W.

WARDERICK WELLS (Shroud Cays) je glavno ostrvo arhipelaga Exuma, pošto se na njemu  nalazi centralna kancelarija Nacionalnog parka “Exuma Cay Land and Sea Park”, kao i brojni vezovi za različite tipove jahti. Ostrvo se pruža u pravcu severozapad-jugoistok u dužini od 4,5 km, najveća širina je 600 m, a površina je 1,3 km². Warderick Wells Cay nema hotele, prodavnice ili bilo kakve pogodnosti. Jedina svrha kancelarije je naplata jahtama.

Plaže su prilično dobre sa mnogo spektakularnih peščanih sprudova. Obala i morsko dno su kombinacija peska i kamena.

Nacionalni park je osnovan 1958. godine i finansira ga Nacionalni fond Bahama. Upravnik parka i patrolni službenici striktno sprovode zakone o zabrani ulaska u park. Ovi strogi propisi dozvoljavaju vodenoj flori i fauni da cvetaju i razmnožavaju se širom Bahama. Uz kontinuiranu finansijsku podršku i podršku posetilaca, arhipelag Exuma će ostati netaknuta destinacija za nautičare i neprocenjiv ekosistem za generacije koje dolaze.

Može se popeti na brdašce Boo-Boo Hill. Ovom šetnjom se dolazi do panoramskog vidikovca na nešto više od 30 m nadmorske visine sa pogledom na ostrvo. Sa visine lako je videti zašto se Bahami nazivaju plitkim morem. Peščano morsko dno se proteže u talasastim šarama tik ispod površine vode.

Visitorski centar

GPS koordinate: 24°23′10″ N, 76°37′15″ W.

WHITE BAY CAY se nalazi 1 km jugoistočno do Warderick Wellsa. Ovaj sprud je dugačak 530 m, najveća širina je 380 m, a površina je 10 ha.

Zajedno sa jednim susednim sprudom površine oko 3 ha kupio je za sedam miliona dolara američki glumac Tyler Perry. Nažalost, nikakve informacije o ovom sprudu nisam pronašao, mada je uočljivo da njemu ima bar 20 izgrađenih objekata.

GPS koordinate: 24°21′43″ N, 76°36′17″ W.

HALLS POND CAY (Hall’s Pond Cay, Spectabilis Cay) se nalazi 2,1 km istočno od krajnje jugoistočne tačke Warderick Wellsa. U tom delu okeana nalazi se desetak manjih sprudova, jedan od njih je Hog Cay. White Bay cay je udaljen 1,3 km od zapadne obale Halls Pond Caya.

Ostrvo je dugačko 3,6 km, najveća širina je 1,3 km, a površina je 1,84 km². Pogodno je lociran u arhipelagu Exuma, samo 100 km od glamurozne prestonice Bahama, Nassaua.

Ostrvo je nerazvijeno, ali sa velikim potencijalima za razvoj.

Zapanjujući Halls Pond Cay je bez sumnje jedno od najbolje pozicioniranih privatnih ostrva na Karibima. Sastoji se od valovitih brežuljaka, bujnih, zelenih plaža i neverovatnih dvanaest netaknutih belih plaža, ovo prostrano ostrvsko utočište je u sopstvenom svetu.

Sa predlozima za izgradnju helidroma i rampe za hidroavione, dovoljno prostora za izgradnju privatne piste, pa čak i prirodnog kanala za pristup dubokoj vodi sa dovoljno prostora za još veća plovila (prava retkost u arhipelagu Exuma), neograničen pristup privatnom ostrvu je vrlo realna mogućnost.

GPS koordinate: 24°21′20″ N, 76°35′00″ W.

LITTLE HALL’S POND CAY (Little Halls Pond Cay) se ne nalazi odmah do Halls Pond Cay, već dva ostrva razdvaja Ridge Cay. Od 2004. godine je u vlasništvu američkog glumca Johnny Deppa.

Sprud je dugačak 1,3 km (na wikipšediji je pogrešan podatak za dužinu da je 400 m), najveća širina je 230 m, a površina je 18 ha.

Ova ostrva su bila istorijska utočišta gusara sa Kariba.

Johnny Depp se zaljubio u Bahame 2002. godine dok je snimao film “Pirati sa Kariba: Prokletstvo crnog bisera”. On je kupio ovo ostrvo za 3,5 miliona dolara.

U februaru 2015. godine na ostrvu je proslavio brak sa američkom glumicom Amber Heard uz prisustvo pedesetak zvanica.

Ostrvo ima, između ostalog, privatnu marinu, lagune i šest plaža od belog peska, tirkizne vode i kokosove palme, koje je nazvao po svojoj partnerki Vanessi Paradis i njihovo dvoje dece Lili Rose i Jacku, kao i po svojim mentorima:

• Unutrašnja laguna je nazvana Heath’s Place, u znak poštovanja prema glumcu Heath Ledgeru.

• Plaža Gonzo je nazvana u znak sećanja na gonzo novinara Huntera Thompsona, koproducenta filma “Rhum Express”. Gonzo novinarstvo je novinarski stil u kojem se piše subjektivno, često uključujući samog izveštača kao deo priče putem naracije u prvom licu.

GPS koordinate: 24°19′40″ N, 76°33′56″ W.

BELL ISLAND (Big Bell Island, na Google Earthu Bells Cay) je privatno ostrvo unutar Nacionalnog parka “Exuma Cays Land and Sea Park”. Ostrvo ima oblik kvadrata, stranica oko 1,4 km i površinu od 1,4 km². Ponekad se ostrvo naziva Big Bell Island i ne treba ga mešati sa obližnjim Little Bell Islandom (Little Bells Cay), koji je takođe poznat kao Cambridge Cay. Nalazi se 500 m istočno od Bell Islanda i zahvata površinu od 1 km². Little Bell Island je najjužnije ostrvo u severnom delu distrikta Exuma, 1 km jugoistočno od njega je Compass Cay, najsevernije ostrvo distrikta Black Point.

Bel Island ima helidrom i dve velike kuće usred ekstenzivnog uređenja, pored smeštaja za zaposlene, itd. Tri velike vikendice za goste su renovirane po ceni od 8 miliona dolara, prema projektu poznatih arhitekata i dizajnera enterijera.

Ostrvo je kupljeno 2009. godine za 100 miliona dolara i kontroliše ga Aga Han.

2010. godine morsko dno u Conch Cutu je produbljeno kako bi Hanova jahta mogla da pristane na ostrvo. Senator Jerome Fitzgerald tvrdi da je uništeno 5 ha staništa na morskom dnu. Nacionalni fond Bahama, koji upravlja Nacionalnim parkom, branio je iskopavanje.

Poseta kanadskog premijera Justina Trudeaua ostrvu u decembru 2016. godine i letovi Hhanovim privatnim helikopterom, pokrenuli su istragu od strane Etičke komisije u Kanadi. Etička pravila kanadske vlade zabranjuju premijeru ili ministru da prihvati putovanje privatnim avionom osim ako prethodno obijeno odobrenje Etičke komisije. Trudeau je na ostrvu boravio sa ženom i decom tri puta od 2014-2017. godine. Izjavio je da mu je “žao” zbog kršenja saveznih zakona.

John Kerry je još jedan ostrvski gost.

GPS koordinate: 24°18′22″ N, 76°33′28″ W.

NORMAN’S POND CAY je posle diskontinuiteta od 65 km i distrikta Black Point, prvi sprud koji pripada distriktu Exuma u južnom delu. Ostrvo je dugačko 4 km, u južnom delu je široko 1 km, a površina je oko 2,2 km². Ostrvo je podeljeno između dva vlasnika sa delom krunskog zemljišta u centru gde se nalazi jezero površine 30 ha.

Norman’s Pond Cay se nalazi 2,5 km jugoistočno od Bock Caya (pripada distriktu Black Point) na kome se gradi ultra ekskluzivno privatno odmaralište sa golf terenom. Ovo ostrvo ima kilometre plaža, dramatične vidike sa obale, velika uzvišenja, duboko zaštićene kanale koji prolaze odmah pored ostrva, kao i neverovatan ambijent u zadivljujućim vodama Exume. Ima sve karakteristike pogodne za razvoj ekskluzivnog ili privatnog odmarališta.

GPS koordinate: 23°46′27″ N, 76°07′45″ W.

LEE STOCKING ISLAND se nalazi 600 m istočno od Norman’s Pond Caya. Ostrvo je dugačko 5,4 km, najveća širina je 1,35 km, a površina je blizu 3 km². Navodno je na ovom ostrvu najviša tačka arhipelaga Exuma, ali ne postoji zvanična potvrda. Ostrvo poseduje aerodromsku pistu dužine 1 km.

Ostrvo je od 1984. do 2012. godine bilo lokacija pomorskog istraživačkog projekta, koji je bio povezan sa NOAA (Nacionalna uprava za okeane i atmosferu SAD). U pitanju su stromatoliti (slojevite strukture koje su se formirale u plitkoj vodi). Stromatoliti postoje više od 3,5 milijardi godina. Postoji samo nekoliko lokacija na Zemlji gde još postoje stromatoliti koji su doprineli razvoju složenog života, a Lee Stocking Island je jedna od njih. Ove strukture koje podsećaju na stene su jedan od najstarijih živih oblika života na našoj planeti.

Mapa iz 1823. godine pokazuje da se ostrvo zapravo zvalo Leeward Stocking Island. Pre pojave Google Eartha, kartografi su ga crtali u obliku čarape. Uz vetar prema preovlađujućem jugoistočnom pasatu bio je Windward Stocking. Kasnije, 1898. godine, ime ostrva je zabeleženo kao Leonard Stocking Island.

GPS koordinate: 23°46′00″ N, 76°05′45″ W.

CHILDREN’S BAY CAY je razdvojen od Lee Stocking Islanda moreuzom širine svega 30 m. Ostrvo je dugačko 2 km, najveća širina je 750 m, a površina iznosi oko 66 ha.

Vlada Bahama potpisala je “pismo o namerama” za izgradnju luksuznog ekološkog odmarališta u vrednosti od 200 miliona dolara na Children’s Bay Cayu i Williams Cayu, koji predstavlja južni deo ostrva Lee Stocking Island. Udaljeni su samo 15 minuta vožnje gliserom od naselja Barraterre na Grand Exumi. Vlasnik projekta je Dona Bertarelli, iz švajcarske porodice čiji poslovni interesi obuhvataju “Grand Hotel Park” sa pet zvezdica u Gstaadu. Children’s Bay Cay bi postao odmaralište sa pet zvezdica, sa hotelom od 50 soba i pet “paviljona” iznad vode. Ostrvo će takođe imati restorane i mali bioskopski kompleks, pomorski park i marinu sa 20 vezova. Sa Williams Cayom biće povezan mostom, a na tom mestu je predviđena izgradnja golf terena sa 18 rupa, koji je dizajnirao Tom Fazio. Arhitektura hotela će uzeti u obzir topografiju i prirodno okruženje.

GPS koordinate: 23°44′38″ N, 76°03′50″ W.

CLOVE CAY (Cluff’s Cay, na Google Earthu postoje oba naziva) se nalazi oko 2,8 km zapadno od ostrva Barraterre, praktično severozapadnog produžetka ostrva Great Exuma.

Ovaj sprud je jedan u nizu sprudova koji se pružaju u dužini od 15 km, a to su još sprudovi Cook’s Cay, Bo Cat Cay (ili Bock Cat Cay), Gold Ring Cay, New Cay, Brigantine Cay, Lily Cay, Long Cay, Jimmy Cay i drugi.

Tropska osamljenost i pogodan pristup civilizaciji i vazdušnom saobraćaju na Great Exumi se kombinuju da bi stvorili savršenu priliku za privatno ostrvo. Od međunarodnog aerodroma na Great Exumi Clove Cay je udaljen samo 43 km vožnje drumom, a zatim 6,5 km vožnje brodom.

Clove Cay je dugačak 1,5 km, najveća širina je 800 m, a površina je 57 ha. Sa susednim ostrvima stvara mirno, zaštićeno azurno more sa dubokim vodenim kanalima sa obe strane ostrva.

Clove Cay ima preko 3 km obale okeana sa prelepim prirodnim sadržajima kao što su visoka zrela stabla, 10 m nadmorske visine i tri divne plaže.

Na ostrvu se nalazi kuća od 280 m² površine i još nekoliko zgrada, koje su sada u zapuštenom stanju, ali sa čvrstom strukturom koja će novom kupcu ostrva pružiti veliku prednost u odnosu na devičansko ostrvo. Pored toga, kompleks nudi rampu za čamce i delimično betonsko pristanište.

Cena po kojoj se prodaje ostrvo je 18 miliona dolara.

GPS koordinate: 23°41′30″ N, 76°05′45″ W.

BARATERRE predstavlja severozapadni produžetak ostrva Great Exuma. Ovo ostrvo je dugačko blizu 6 km, najveća širina je 3,8 km, a površina je oko 10  km². Barraterre je veoma ravno ostrvo, a najviša tačka je na 7 m nadmorske visine.

Most koji spaja ostrvo Barraterre sa ostrvom Madam Dau’s Cay i dalje sa ostrvom Great Exuma

Po popisu iz 2010. godine u naselju Barraterre bilo je 118 stanovnika. To je i jedino naselje na ostrvu.

Susedno ostrvo Madam Dau’s Cay udaljeno je samo 75 m i dva ostrva su spojena mostom.

GPS koordinate: 23°41′15″ N, 76°03′00″ W.

GREAT EXUMA je najveće ostrvo arhipelaga Exuma. Dugačko je 45 km, u severnom delu široko do 12 km, a površina je 158 km² (prema enciklopediji Britannica). Pošto je površina celog arhipelaga Exuma po istom izvoru 290 km², to znači da na ovo ostrvo otpada 54% površine arhipelaga. Podaci iz drugih izvora se dosta razlikuju, pa tako više njih navode da je površina Great Exume svega 72 km², što je izuzetno netačno.

Na oba kraja Great Exuma je mostovima spojena sa susednim ostrvima Madam Dau’s Cay i Little Exuma.

Glavni grad distrikta je George Town (1.437 stanovnika), nazvan u čast kralja Džordža III. Nalazi se na severnoj obali ostrva. Osnovan je 1793. godine. Jednom prilikom bio je predložen da bude glavni grad Bahama zbog njegove čuvene luke Elizabeth, koja ima gaz od 5 m, što je pomoglo u razvoju Great Exume i verovatno je učinilo Exumu omiljenim utočištem gusara.

Od pedesetih gosina XX veka u luci se održava svetski poznata Regata porodičnog ostrva - trka jedrilica napravljenih na Bahamima.

U glavnom gradu, George Townu, smeštene su vladine kancelarije, prodavnice i usluge koje služe i putnicima i stanovnicima ostrva. 2021. godine postojala je jedna banka, policijska stanica, dve prodavnice prehrambenih proizvoda, tri prodavnice pića, benzinska pumpa i jedan hotel u samom gradu, iako postoji nekoliko drugih preduzeća u blizini koja se obično povezuju sa George Townom zbog blizine. Postoji veliki broj restorana, od kojih većina služi varijacije lokalne kuhinje, a neki služe i druge kuhinje kao što je italijanska.

Na ostrvu se nalazi međunarodni aerodrom

GPS koordinate: 23°30′00″ N, 75°47′00″ W.

HUMMINGBIRD CAY (hummingbird=kolibri, na karti uz ostrvo Great Exuma i na wikipediji se naziva Jewfish Cay) se nalazi 10 km zapadno od Perpall Caysa. Između njih se nalazi čitav lanac sprudova: Green Turtle Cay, Hog Cay, Davy Cay, Tommy Young’s Cay, Glass Cay i Culmer’s Cay, što se i vidi na karti uz ostrvo Great Exuma, od koje je Hummingbird Cay udaljen 14 km.

250 m istočno od Hummingbird Caya se nalazi Culmer's Cay, a 1 km zapadno je Bowe Cay. Hummingbird Cay je približno trouglastog oblika, dužina je 1,4 km, najveća širina je 1,3 km, a površina je 95 ha. Retke morske ptice često se vide kako lebde iznad glave.

Hummingbird Cay je oaza staza u prirodi, plaža sa belim peskom i blagim valovitim uzvišenjima, istorijski korišćena kao porodično utočište duže od pet decenija. Sprud je savršen pogodan za stvaranje sopstvenog tropskog porodičnog imanja ili razvoj u luksuzno odmaralište. Postoji nekoliko zgrada koje se nalaze oko krajnje istočne tačke spruda, ostatak spruda je praktično netaknut, sem staze koja ide preko celog spruda do zapadne obale. Takođe je tu luka male čamce ili hidroavion. Postoje brojne lokacije koje su savršene za dodavanje dodatnih zgrada, teretane, teniskih terena, kabina na plaži, studija za meditaciju ili umetnosti i još mnogo toga. Komunalije su na mestu sa modernim solarnim sistemom, internetom i mobilnim uslugama.

Hummingbird Cai nudi vrhunsku eleganciju, privatnost i pristupačnost. U vlasništvu je porodice Bernhard, poznate po svom doprinosu nauci i očuvanju mora, Hummingbird Cay nosi nasleđe od preko 70 godina. Ostrvo oličava retko i negovano iskustvo koje se ne može adekvatno opisati. Da bi se zaista razumela njegova magija, mora se kročiti u ovo izuzetno privatno utočište i iz prve ruke svedočiti transformaciji života.

Na sprudu se nalazi istraživačka stanica pomorske biologije povezana sa Univerzitetom Tufts.

Sprud se prodaje po ceni od 35 miliona dolara.

GPS koordinate: 23°27′30″ N, 75°56′30″ W.

COAKLEY CAY je najzapadniji u nizu sprudova pored južne obale Great Exume. Od nje je udaljen nešto preko 20 km, a najbliži sprud u tom pravcu Bowe Cay nalazi se 2,5 km istočno. Postoji i Duck Cay, omanji sprud površine samo 8 ha, koji se nalazi 2 km severozapadno od Coakley Caya. Sprud je dugačak 2,4 km, najveća širina je 1,2 km, a površina je oko 1,5 km².

Najviša tačka spruda je na oko 14 m nadmorske visine. Na sprudu se nalaze dve močvare.

Coakley Cay, kao što ime "sprud" sugeriše, je koralno ostrvo sa naslagama peska. Sprud je jako obrastao. Na istočnoj strani spruda nalazi se bela peščana plaža dužine 500 m.

Ostrvo je u privatnom vlasništvu. Prvobitno ga je dobio William Lockhart iz Škotske oko 1700. godine. Njegovi naslednici danas žive na Bahamima i u Sjedinjenim Državama. Krajem šezdesetih godina XX veka njegov potomak kapetan Victor George Lockhart postao je legalni vlasnik ovog spruda. Kapetan Lockhart je bio jedan od prvih koji je zahtevao i zvanično dobio vlasništvo nad zemljom kao naslednik lojalista. Preminuo je 2008. godine u 99. godini života. Bio je jedan od osnivača Progresivne liberalne partije (PLP) Bahama i snažno se zalagao za interese vlasnika i naroda Bahamskih ostrva. Danas je sprud u vlasništvu njegovih naslednika. Postojala je ponuda od preko 25 miliona dolara za kupovinu spruda, ali je ono ostalo u porodici.

GPS koordinate: 23°26′28″ N, 76°00′40″ W.

STOCKING ISLAND (stocking=čarapa) je dugačko (6,2 km) i usko (600 m) ostrvo, 1,6 km  ispred luke George Town. Površina ostrva je 1,8 km², a najviša tačka je na 12 m nadmorske visine. Obližnji sprudovi su Lilly Cay, Elizabeth Island, Guana Cay i Fowl Cay.

“Kahari Resort”

Stocking Island štiti George Town od okeanskih talasa, stvarajući prirodnu luku. Postoji jedno brdašce, lokalno poznato kao Beacon (svetionik ili far), koje je prekriveno starim, neiskorišćenim gasnim farom. Gornji stakleni deo nedostaje, ali betonski stub je vidljiv kilometrima. Centralni deo Stocking Islanda ima otvor poznat kao Hurrican Hole (uraganska rupa) gde se jedrilice sklanjaju zbog zaštite tokom oluja, a koji ima plavu rupu. Prekoputa je plaža sa peščanim sprudovima pod nazivom Spit gde se nalazi popularni bar/restoran “Chat and Chill”do koga je moguće doći samo čamcem.

Stocking Island je slabo naseljen, sa svega 13 stanovnika po popisu iz 2010. godine. Ostrvo ima plaže i nekoliko odmarališta (Kahari, Aqua Village, Saint Francis).

GPS koordinate: 23°31′38″ N, 75°45′40″ W.

ELIZABETH ISLAND je udaljen samo stotinak metara jugoistočno od Stocking Islanda i 3 km istočno od George Towna (15 minuta vožnje brodom). Dužina ostrva je 1,8 km, najveća širina je 400 m, a površina je oko 40 ha.

U jugoistočnom delu ostrva nalazi se zaštićena luka površine 0,8 ha koja ima dubinu od 2,5 m u vreme oseke i može da primi nekoliko velikih jahti, dok sofisticirana privatna marina ima dva plutajuća pristaništa plus rampu za čamce koja može da primi hidroavion.

Jugoistočni deo ostrva ima šest plaža sa pristupnim stazama obrubljenim zrelim kokosovim drvećem. Prostori za život i zabavu su već izgrađeni. Trospratna kuća sa cisternom od 250 m² ima radionicu, garažu i studio na prvom spratu, deo za goste na drugom spratu sa tri spavaće sobe i dva kupatila i glavni apartman na trećem spratu sa verandom i pogledom na Atlantski okean. Zgrada sa garažom za čamac je površine 110 m² ima stol za bilijar, prostor za sedenje i trpezariju, prostranu verandu i kuhinju sa granitnim pločama, ormare od breze po meri i nerđajući plinski šporet sa pet gorionika. Tu se još nalaze i kontrolna soba, kupatilo, kancelarija i velika ostava za opremu za sportove na vodi.

Samodovoljna infrastruktura ostrva uključuje solarne panele, dizel generator od 16 kW, sve podzemne komunalije i kompletan sistem cisterne i pumpe za snabdevanje svežom vodom. Ostali sadržaji su staklenik, vrt sa citrusima, 3 km staza za šetnju, šarmantni vidikovac na plaži, ogromna garažu za skladištenje čamaca, prikolica i mašina i beskrajni koralni grebeni za ronjenje sa obale.

Ostrvo se trenutno koristi kao privatna rezidencija, ali ima potencijal za razvoj u malo odmaralište, jer ima lak pristup međunarodnom aerodromu Exuma.

GPS koordinate: 23°30′25″ N, 75°43′30″ W.

CRAB CAY se nalazi 1,7 km jugoistočno od George Towna. Ovaj sprud je izuzetno neobičnog oblika, sa veoma razuđenom obalom. Površina je svega 77 ha, ali je dužina 2,7 km. Kako je dužina obale 12 km, koeficijent razuđenosti je 3,9, što je za ovako malo ostrvo izuzetno velika vrednost.

“Sedona Resorts” je prvobitno imao viziju za “The Resorts” na Crab Cayu. Sagrađen je prelep most (na slici) kojim je Crab Cay spojen sa Great Exumom. Ima mnogo nivelisanih parcela sa spektakularnim pogledom. Postoji nekoliko netaknutih plaža i klupska kuća sa pogledom na tirkizne vode. Odmarališta na Crab Cayu su imala “eko-friendly” razvoj u toku, ali projekat je naišao na probleme i obustavljen je u vreme finansijske krize u SAD 2007. godine.

Trenutno “Sanctuary Securities” se udružio sa “CN Luxury Resorts” i Pete Murphyjem iz “Murphy Internationala”, vlasnikom Crab Caya, kako bi stvorilo ekskluzivno odmaralište. Predviđeno je da to bude zajednica zatvorenog tipa sa 24-časovnim obezbeđenjem koja bi se sastojala od 354 rezidencije. Ostrvo bi imalo hotel i marinu svetske klase, fine restorane, spa centar, sportske i fitnes sadržaje, prodavnice, sportove na vodi i još mnogo toga. Faza II se planira na ostrvu Great Exuma i imala bi teren za golf. Osoblje će biti pažljivo odabrano kako bi se gostima Crab Caya pružio najviši nivo usluge. Krajnji cilj će biti da Crab Cay postane eminentna ostrvska destinacija na celom Karibima. “CN Luxury Resorts” traži grupu investitora da postanu osnivači ekskluzivnog “Crab Cay Resorta”.

GPS koordinate: 23°29′30″ N, 75°44′45″ W.

LITTLE EXUMA je spojena sa ostrvom Great Exuma mostom dužine 165 m, čime je omogućena lakša komunikacija za njene stanovnike. A njih je po popisu iz 2010. godine bilo 335 u četiri naselja: Williams Town (205), Forbes Hill (92), The Ferry (28) i West Palm Beach (10).

Most koji spaja ostrva Exuma i Little Exuma, zamenio je trajekt koji je saobraćao između dva ostrva

Little Exuma ima dužinu 16 km, najveća širina je 3 km, a površina je 29 km². Ostrvo je poznato po tome što je preseca severni povratnik ili rakova obratnica (engleski Tropic of Cancer), koji je jedna od pet osnovnih paralela koje se označavaju na mapi Zemlje. To je najsevernija paralela na kojoj se Sunce u podne pojavljuje u zenitu. Ova pojava se dešava na dan letnje dugodnevice, kada je severna hemisfera pod najvećim uglom u odnosu na Sunce. Nalazi se na 23°26′22″ severne geografske širine. Ova paralela prolazi plažom Pelican’s Bay, koja se iz tog razloga češće naziva plažom Tropic of Cancer. Uzbuđenje je stajati na liniji koja označava tu paralelu; zvanično se nalazite u tropima. Plaža ima beli pesak i tirkiznu vodu, što je čini svetski poznatom destinacijom.

Plaža Tropic of Cancer ili Pelican’s Bay

Scene iz dva filma “Pirati sa Kariba” snimane su na južnom kraju Little Exume i na jednom od malih sprudova nedaleko od obale. Filmske zvezde, Johnny Depp i Orlando Bloom, često su lutali po ostrvu i jeli u Santaninoj kući na plaži na otvorenom, najpoznatijem restoranu na ostrvu. Ali to je samo jedan od razloga zašto ljude privlači ovo divno ostrvo. Valovita zelena brdašca, purpurna jutarnja blaženstva koja se prelivaju preko ograda, mala naselja sa samo desetak kuća i blistave bele plaže čine romantičan popodnevni beg.

Blizu Williams Towna nalazi se jezivo slano jezero, mirno i sablasno, gde se nekada sakupljala i slala so. Može se šetati starim pešačkim stazama i tražiti ruševine starih zgrada plantaža izgrađenih u XVIII veku u blizini The Hermitageaa, ali će se morati pogledati ispod žbunja i vinove loze da bi se pronašle.

GPS koordinate: 23°26′00″ N, 75°36′20″ W.

TORCH CAY (na sajtu vladi-private-islands Blue Island, na Google Earthu Hog Cay) je ostrvo u privatnom vlasništvu koje se nalazi 700 m istočno od Little Exume na najjužnijoj tački arhipelaga Exuma. Sa površinom od 2,86 km² je najveće privatno ostrvo na Bahamima. Ostrvo je dugačko 5,7 km, a najveća širina je 1 km. Torch Cay se pruža u smeru istok-zapad, sa grebenastim obalama i vidikovcima. Smatra se da Torch Cay ima najveću nadmorsku visinu u celom arhipelagu Exuma i ona iznosi 39 m. Torch Cay (torch=baklja) je dobio ime po drvetu bele baklje.

Padavine na Torch Cayu se ne odvode u more, već u unutrašnjost ostrva, u centralnu farmu, koja je na nižoj nadmorskoj visini. Time se stvara plodni basen za poljoprivredu zaštićen od pasata okolnim brdima. Ostrvo ima skoro 3 km duge originalne krečnjačke kamene zidove, koje su ručno postavljali rani britanski privatnici i farmeri, koji su koristili prirodni ostrvski kamen da bi odvojili useve i stada. Torch Cay takođe ima koristi od saharskih oblaka prašine koji putuju iz Afrike preko Atlantika dajući gvozdeno crveno tlo.

U moru koji okružuje Torch Cay obilje je morskog života, tu su brojne zelene morske kornjače, raže, jastozi, školjke, delfini, ajkule, rakovi i morske zvezde. Neposredno pored severne obale Torch Caya, kada se ulazi u dublje more, možete očekivati susret sa tunom, škarpinom, snapperom, barakudom, palamidom, sabljarkom i skušom. A bliže obali u plitkim vodama zapadnog kraja Torch Caya, lokalno stanovništvo smatra da je to područje jedno od najboljih lokacija za pecanje belokosti na Exumi. Torch Cay je takođe poznat po obilju iguana, gekona, anola, kubanskih papagaja, vodomara, golubova, čaplji, kao i paunova.

Ostrvo se prvobitno zvalo God Rest the Dead Cay, a ime mu je nadenuo kapetan Mingo Rolle, u vreme kada su gusari vladali većim delom Bahama. Ime se menjalo tokom godina, sa prethodnim nazivima Blue Island i Hog Cay kao britansko poljoprivredno ostrvo početkom XVIII veka.

1706. godine veliki deo ostrvske trgovine i transporta je poremećen erom piraterije. Vladajući Nassau i njegova okolna ostrva bili su poznati kao Republika Pirati skoro tri decenije. Uticaj Republike Pirata držao je zemlju pod neformalnom diktaturom zasnovanom na ranijim pomorskim i privatnim zakonima. Torch Cay je prošao kroz period pustošenja jer su gusari pljačkali i krali blago sa ostrva sve dok britanska kontrola nije obnovljena 1718. godine.

Torch Cay je u privatnom vlasništvu i ograničava pristup stanovnicima, članovima i određenom osoblju. Trenutno raspolaže glavnom zgradom, zgradom za pomoćno osoblje, 6,5 km puteva, snabdevanje električnom energijom, vodom i komunikacijama.

Ima aerodrom sa sletnom pistom dugačkom 1.800 m za smeštaj lakih, srednjih, teških, ultra dugih i VIP aviona. Dolazećim članovima i gostima su na raspolaganju carinski i imigracioni agenti. Ovo je jedini poznati aerodroma na privatnom ostrvu širom sveta gde se može sleteti i cariniti sa ultra-dalekim ili teškim privatnim avionom.

Torch Cay je udaljen 40 minuta vožnje kolima i 10 minuta vožnje čamcem od međunarodnog aerodroma “Great Exuma”, a do njega se može stići i čamcima, uključujući taksi brodiće.

Na Torch Cayu je sniman Diznijev filma “Pirati sa Kariba: Mrtvačeva škrinja” 2006. godine.

GPS koordinate: 23°23′40″ N, 75°29′00″ W.

WHITE CAY (Sandy Cay) je najistočnije ostrvo arhipelaga Exuma. Nalazi se 2,2 km severoistočno od Torch Caya, odnosno 8 km istočno od Little Exume.

White Cay je poznat po neverovatnom pojasu peska dugačkom 1,5 km. Takođe je poznat po izuzetno retkoj vrsti iguane, koja je po njemu dobila ime - White Cay iguana. Zanimljivo je da ova vrsta živi SAMO na ovom malom sprudu.

White Cay iguana je prvi put identifikovana 1902. godine, a poseban status dobila je 1920. godine. U punoj zrelosti jedinke su dugačke 28 cm, tako da je White Cay iguana najmanja vrsta Cyclure. Leđa odrasle jedinke su sivo-braon ili narandžasto-braon boje. Prednji udovi i delovi glave su istaknuti svetlonarandžastom bojom. Nezrele iguane nemaju ove svetle boje, već su braon ili sive boje. Nekada je ova iguana bila rasprostranjena na svim većim ostrvima Bahama. Po proceni od pre 25 godina smatra se da ima 150-200 jedinki.

White Cay iguane su jedna od najugroženijih vrsta od svih zapadnoindijskih iguana i opisane su kao kritično ugrožene i prioritetne vrste prema trenutnoj Crvenoj listi IUCN-a. Uvezeni pacovi i jedan rakun uzeli su danak populaciji. Svi pacovi su iskorenjeni sa ostrva otkako je program pokrenut 1999. godine, a pronađen je i uklonjen rakun koga je neka neodgovorna osoba donela na ostrvo. Rakun je bio odgovoran za ubijanje skoro svih ženki dok su spavale u jazbinama za gnežđenje.

Nedozvoljeni šverc radi trgovine kućnim ljubimcima je još jedna oblast u kojoj je populacija ove životinje oštećena. U aprilu 1994. godine fotografije ove podvrste pojavile su se na slikama veletrgovaca gmizavaca na Floridi. Pored toga, populaciji preti iskrivljeni odnos polova, jer od 200 preostalih životinja mužjaci predstavljaju 90-95%, što dodatno smanjuje šanse za oporavak. Ova vrsta se može suočiti sa genetskim uskim grlom u budućnosti zbog ovog odnosa i činjenice da svaka ženka polaže samo 2-3 jaja godišnje.

Od avgusta 2007. godine ne postoje legalni programi uzgoja iguane u zatočeništvu van Bahama. Vlada Bahama je odbila da izda izvozne dozvole za bilo koju vrstu iguane. Meštani pokušavaju da drže turiste podalje od spruda, koga nadgledaju i avioni Uprave za borbu protiv droga Sjedinjenih Država (DEA).

Sprud je takođe pojavljuje u dva filma iz serijala "Pirati sa Kariba". Tačnije, na njemu je snimljena scena u kojoj se otkopava kovčeg sa blagom.

Preporučuje se poseta sprudu tokom oseke.

GPS koordinate: 23°24′10″ N, 75°26′05″ W.

S A N   S A L V A D O R

San Salvador (ranije Watling's Island) je ostrvo i distrikt, poznato po tome što je to verovatno prvo kopno koje je Kristifor Kolumbo ugledao 12. oktobra 1492. godine tokom svog prvog putovanja. Ovaj istorijski značaj, tropske plaže ostrva i njegova blizina Sjedinjenim Državama učinili su turizam centralnim za lokalnu privredu.

Ostrvo je dobilo ime Watling's Island po Georgeu ili Johnu Watlingu, Englezu koji se na njemu nastanio u XVII veku. Naziv se zvanično koristio do 1926. godine. Još uvek se nezvanično koristi u raspravama o stvarnoj lokaciji Kolumbovog prvog kopna.

San Salvador potiče od španskog Isla San Salvador (ostrvo Svetog Spasitelja), koje mu je Kristifor Kolumbo dao u čast Isusa Hrista u znak zahvalnosti za siguran dolazak njegove flote do onog što je mislio da je istočna Azija. Kolumbo je zabeležio domorodački naziv za ostrvo kao Guanaham, što se sada smatra pogrešnim prepisom Taino Guanahanija, a znači "Mala zemlja u gornjim vodama".

Geografija

San Salvador se nalazi 300 km istočno od ostrva New Providence, a 78 km istočno od ostrva Cat. Najbliže susedno ostrvo je Rum Island, locirano 35 km jugozapadno. Ima pravougaoni oblik, dugačko je 22 km (u smeru sever-jug), široko je 11 km i zahvata površinu od 163 km2. Veći deo ostrva zauzimaju jezera (Great Lake, Fingers Lake, Stouts Lake, Granny Lake, Storr's Lake), kao i zaliv Pigeon Creek, tako da slobodne zemlje i nema baš u izobilju. Pored severoistočne i jugoistočne obale nalazi se nekoliko manjih sprudova.

Ostrvo San Salvador se nalazi na sopstvenoj izolovanoj karbonatnoj platformi okruženo uskom policom koja doseže dubinu do 40 m. Nakon šelfa, nagib postaje skoro vertikal i dubina se brzo povećava do 4.000 m. Ostrvo San Salvador doživljava poludnevnu plimu, sa dve plime i dve oseke dnevno. Temperatura vode u San Salvadoru može da se kreće od 23-29°C u zavisnosti od lokacije i doba godine. Salinitet je konstantan na celom ostrvu i tokom cele godine (35‰).

Veći deo ostrva San Salvador okružen je rubnim grebenima. U mnogim oblastima, kao što je zaliv Fernandez, obala je kamenita i naseljena grebenskim ježevima. Udaljavajući se od obale, dno se postepeno spušta i može imati nekoliko grebena okruženih peščanim dnom. Ovi grebeni su stanište stotinama riba, beskičmenjaka i algi. Dubina nastavlja da raste na oko 25 m na najdaljoj ivici šelfa, koja može biti 400 do 1.500 m od obale.

Delovanje vetra i talasa u San Salvadoru je pod uticajem Antilske struje, koja nastaje južno od Bahama, Portorika i Kube i kreće se na sever gde se spaja sa Golfskom strujom. Ova struja leti hladi vode oko San Salvadora, a zimi zagreva vodu oko ostrva. Ovo održava temperaturu vode relativno blagom i konstantnom tokom cele godine.

Obale San Salvadora se veoma razlikuju jedna od druge. Zapadna obala San Salvadora suočava se sa ostatkom Bahama i Velikom Bahamskom bankom. Većina tih ostrva je zaštićena od značajnih vetrova i talasa, što čini vodu generalno mirnijom uz veću vidljivost. Nasuprot tome, istočna obala San Salvadora je zavetrinska i potpuno izložena Atlantskom okeanu i nije ničim zaštićena. Kao rezultat, dejstvo talasa je mnogo jače i vidljivost je manja. Dokazi o strujama iz Atlantskog okeana mogu se naći na istočnoj obali u obliku smeća i otpadaka na plažama. Tokom uragana Joaquin u oktobru 2015. godine, teretni parobrod "El Faro" potonuo je na oko 85 km istočno od San Salvadora. Nekoliko nedelja kasnije delove kontejnera je donela struja do plaža San Salvadora.

Istorija

Putovanja Kristifora Kolumba na zapad sponzorisala je Španija u nadi da će stići do Kine i Istočne Indije, zaobilazeći tursku i portugalsku kontrolu nad istočnim i južnim rutama unosne trgovine začinima. U pismima Kolumba španskim monarsima Izabeli I od Kastilje i Ferdinandu II od Aragona zabeleženo je da je prvo ostrvo koje je videlo tokom svog prvog putovanja bilo poznato domorocima kao Guanahaní i da ga je on preimenovao u San Salvador u znak zahvalnosti Bogu.

Stigavši 12. oktobra 1492. godine, opisao je Lukajane kao "slatke i nežne", "gole kakvi su rođeni", nisu posedovali "ni gvožđe, ni čelik, ni oružje, niti... kompetentne da ih koriste", "plašljive do iznenađujućeg stepena", i - u kombinaciji sa drugim ostrvima koje je posetio - omogućilo bi mu da isporuči u Španiju "robove, onoliko ovih idolopoklonika koliko će njihova Visočanstva narediti da se otpreme". Ranije u istom pismu, Kolumbo je objasnio da Lukajanci nisu bili idolopoklonici.

Plava rupa u južnom delu ostrva

Sam Kolumbo je zarobio nekoliko Gvanahamanaca da bi ih koristio kao prevodioce i ambasadore. Primorao je svoju posadu da prestane da ih vara u razmeni bezvrednih predmeta za predmete velike vrednosti, kao što je jedan dobio 12 g zlata za korišćeni kožni remen. Uprkos njihovoj opštoj inteligenciji, Gvanahamski robovi su ga smatrali poslanim sa nebesa i obezbeđivali su mu dobrodošlicu na svakom ostrvu koje je posetio.

Lokacija prvog ostrva koje je posetio Kolumbo je sporna. U XIX veku se obično smatralo da je to Cat Island, ali su argumenti vojnih lica, geografa i istoričara na kraju doveli do preimenovanja ostrva 1926. godine. U skorije vreme, Nacionalno geografsko društvo i drugi su se zalagali za alternativne lokacije prvog iskrcavanja, jedna od njih je Samana Cay (pripada distriktu Crooked Island).

Ostrvo je naselio u XVII veku engleski bukanir George ili John Watling. Britanija je formalno kolonizovala Bahame početkom XVIII veka.

Tokom Hladnog rata, američka mornarica je od 1957. do 1959. godine izgradila stanicu za dugotrajnu navigaciju (LORAN) u Grahams Harboru na severnom kraju ostrva. Nakon što je LORAN stanica povučena, postala je Bahamian Filed Station, a zatim i Istraživački centar "Gerace". Više od 1.000 studenata i istraživača radi sa stanice svake godine kao baza operacija za proučavanje tropske morske geologije, biologije i arheologije.

                                               Istraživački centar "Gerace"

San Salvador je zahtevao opsežnu obnovu nakon uragana Lili 1996. godine, Floyd 1999. godine i Joaquin 2015. godine. Floyd je posebno izazvao značajnu eroziju plaža.

Stanovništvo

San Salvador i Rum Cay su do 1996. godine bili jedan distrikt, kada su razdvojeni na zasebne distrikte.

Po poslednjem popisu stanovnika obavljenom 2022. godine broj stanovnika ostrva, a time i distrikta, iznosi 824. U odnosu na popis iz 2010. godine to smanjenje od čak 12% (kada je bilo 940 stanovnika). Gustina naseljenosti je svega 5 stanovnika/km².

Sedište lokalne vlasti je u naselju Cockburn Town sa 271 stanovnikom (2010, ne postoje podaci o broju stanovnika po naseljima u poslednjem popisu). U naselju se nalaze aerodrom, muzej, administrativne službe, pošta, ambulanta, telekomunikaciona stanica, agregati za struju. Cockburn Town je dobio ime po Francisu Cockburnu, kraljevskom guverneru i glavnom komandantu Bahama od 1837-1844. godine. Rečeno je da uživa u svakodnevnoj vrećici čaja sa svojim voljenim psom Nancy rase bigl. Nekoliko zgrada u Cockburn Townu datira iz XIX veka, uključujući stari zatvor. Omiljeno mesto okupljanja meštana je ogromno drvo badema na ulazu u grad.

Ostala naselja su po popisu iz 2010. godine imala sledeći broj stanovnika: United Estates (262), Sugar Loaf (127), North Victoria Hill (113), Long Bays (60), Sandy Point (56), Bonefish Bay (30) i Hall’s Landings (21).

Privreda

Turizam je glavna industrija ostrva, zahvaljujući njegovom istorijskom značaju, mnogim peščanim plažama i blizini Sjedinjenih Država. “Columbus Isle”, deo je “Club Med resorta” (francuski putnički i turistički operator sa sedištem u Parizu), nalazi se severno od glavnog naselja Cockburn Towna.

Ostrvo je stanište mnogih plitkovodnih koralnih grebena, gde ronioci mogu da posmatraju stotine vrsta riba bez upotrebe opreme za ronjenje. Fosilni greben Cockburn Towna iz pleistocena nalazi se u blizini glavnog grada i odmarališta. San Salvador je takođe poznat po brzom spuštanju sa potopljene platforme ostrva, što omogućava brojna mesta za duboko ronjenje. Zapadna obala ima mnogo zidnih grebena sa strmim padinama, dok severna obala ima mnogo plitkih grebena, posebno oko velike plitke lagune Grahams Harbor.

Saobraćaj

Na San Salvador se dolazi preko istoimenog međunarodnog aerodroma. Pista je dugačka 2,4 km.

Ovo je jedan od retkih aerodroma na Bahamima koji imaju instrumentalno sletanje za avione, i kao rezultat toga avioni sada mogu da slete i nakon zvaničnog zalaska sunca (uz dozvolu lokalnog civilnog vazduhoplovstva). Carina i imigracija Bahama su prisutni na aerodromu u uobičajeno radno vreme od 9-17 časova. Glavni prevoznik je nacionalni avioprevoznik “Bahamasair”, koji ima dnevne letove za i iz Nassaua, Deadman’s Cay (Long Island) i Rock Sound (Eleuthera). “Club Med” ima čarter letove iz Pariza, Montreala i Miamija.

Duž obale celog ostrva postoji asfaltirana saobraćajnica dužine oko 50 km. Poprečni putevi ne postoje, jer to onemogućavaju jezera.

Znamenitosti

Svetionik “Dixon Hill” nalazi se u severoistočnom delu ostrva, južno od naselja Dixon Hill. Približno je visok 49 m, a konstruisan je 1887. godine.

Svetionik “Dixon”

Na ostrvu i u njegovoj blizini ima nekoliko spomenika, ruševina i brodoloma.

GPS koordinate: 24°02′00″ N, 74°30′00″ W.

R U M   C A Y

Rum Cay (ranije se zvao Mamana i Santa Maria de la Concepcíon) je ostrvo i distrikt. Nalazi se 35 km jugozapadno od ostrva San Salvador, ali mu je bliže ostrvo Long Island udaljeno 30 km prema jugozapadu. Distriktu pripada i veće ostrvo Conception Island, udaljeno 22,5 km prema severozapadu.

Veruje se da je ostrvo dobilo sadašnje ime po potonulom brodu natovarenog rumom.

Rum Cay je dugačak 16 km u pravcu istok-zapad, a široko do 8,5 km u pravcu sever-jug. Zahvata površinu od 78 km². Ima dosta brežuljaka koji se uzdižu na visinu od oko 37 m. Obale su slabo razuđene, bez ijednog pogodnog zaštićenog zaliva. Na severoistoku ostrva je veće jezero Lake Gorge površine 2,4 km².

Rum Kej su starosedeoci Lukajani zvali Mamana (ili Manigua), što znači "zemlja u srednjim vodama". Na severozapadu ostrva se nalazi Lukajanska pećina u kojoj se nalaze Lukajanski crteži i rezbarije. Različite artefakte iz perioda boravka Arawaka pronašli su farmeri u plodnom tlu, koje su domoroci obogatili guanom slepih miševa.

Pojedini autori smatraju da je Rum Cay jedna od lokacija koju je posetio Kristifor Kolumbo tokom svog prvog putovanja 1492. godine, i da je Kolumbo ostrvo nazvao Santa Maria de la Consepcíon. Međutim, brojni drugi istoričari, geografi i drugi autori identifikuju da ostrvo sa tim nazivom odgovara nekim drugim ostrvima Bahama ili Kejkosa.

Granice plantaža poznate kao "margine" mogu se videti širom ostrva, a datiraju sa početka XIX veka kada su se na ostrvo naselili lojalisti.

Do 1996. godine Rum Cay je sa ostrvom San Salvador bio jedan distrikt, nakon čega su razdvojeni na dva distrikta. Na Rum Cayu ima vrlo malo stanovnika, pa se postavlja pitanje svrsishodnosti osnivanja distrikta. Po popisu iz 2010. godine bilo je 99 stanovnika, a 2022. godine još manje, svega 90. Ipak, Rum Cay nije distrikt Bahama sa najmanjim mbrojem stanovnika, ima duplo više stanovnika u odnosu na Ragged Island! Jedino naselje se nalazi na jugoistočnoj obali, a zove se Port Nelson.

Turizam je tradicionalno bio glavni izvor zapošljavanja. U Port Nelsonu se mogu iznajmiti vikendice.

Glavni način dolaska na Rum Cay je avionom. Pista je dugačka 1,37 km.

Nautičari takođe mogu da posete Rum Cay.

Marina Sumner Point se nalazi oko 1,5 km jugoistočno od Port Nelsona. Ima pristanište, pumpu za gorivo, vezove, WiFi, bar i restoran. Od leta 2013. godine ova marina je zatvorena i ima samo pristanište, ali apsolutno ne pruža nikakve usluge.

Jedini asfaltirani put na ostrvu povezuje Port Nelson i aerodrom u dužini od 4 km.

Duboki grebeni i strmci okružuju ovo nekadašnje gusarsko utočište. Na grebenu Sumner Point nalazi se koral staghorn, a Pinder's Point je pogodan za ronjenje. U Velikom kanjonu (Grand Canyon) zidovi korala od 18 m skoro dosežu do površine vode. 

Olupina ratnog broda HMS "Conqueror" sa 101 topom, izgrađenog u Devonu 1855. godine i koji je služio u Krimskom ratu, leži u moru na 10 m dubine kod Rum Caya. Brod je potonuo na grebenu Sumner Point 13. decembra 1861. godine. Svih 1.400 članova posade je preživelo. Olupina je sačuvana kao eksponat Podvodnog muzeja Bahama. U vlasništvu je vlade Bahama i nijedan od sadržaja broda ne sme se odneti.

GPS koordinate: 23°40′50″ N, 74°51′30″ W.

CONCEPTION ISLAND se nalazi 22,5 km severozapadno od Rum Caya, kome administrativno pripada. Sledeće najbliže kopno je Long Island, udaljen 25 km. Ostrvo je dugačko 5,5 km, najveća širina je 3,6 km, a površina je 8,4 km². Nadmorska visina ostrva je 25 m.

Ostrvo igra važnu ulogu za gnežđenje morskih ptica i izleganje zelenih kornjača i predstavlja utočište za ogroman broj ptica, riba, kornjača i korala. Nenaseljeno je i zaštićeno je kao deo Nacionalnog parka "Conception Island".

2015. godine na ostrvu je pronađena vrsta udava (boe), koja je endemska za Conception Island i njena satelitska ostrva. Od satelitskih ostrva najveće je Booby Cay, koje se nalazi 300 m istočno i ima površinu nešto preko 20 ha. 

Najbolje mesto za sidrenje za nautičare je u severnom zalivu, koji ima peščano dno.

Jedan od razloga što će se retko videti više od par jahti na Conception Islandu je njegova velika udaljenost od najbliže popularne luke u George Townu na ostrvu Great Exuma i ona iznosi 40 nautičkih milja (oko 75 km). Uobičajeni plan je da se prenoći u dobro zaštićenom sidrištu u Calabash Bayu na ostrvu Long Island.

GPS koordinate: 23°50′00″ N, 75°07′00″ W.

L O N G   I S L A N D

Položaj Rum Caya i Conception Islanda ne odgovara njihovom stvarnom položaju

Long Island je najslikovitije ostrvo Bahama čiji severni deo preseca severni povratnik ili rakova obratnica.

Geografija

Long Island (dugo ostrvo) je sa pravom dobio to ime. Dugačak je malo preko 100 km (pojedini izvori navode 130 km, što je preterano), najveća širina je 6 km, a najmanja 735 m. Površina ostrva je 448 km² (pojavljuju se pogrešni podaci 596 km² i 538 km²), šta ga čini sedmim po veličini ostrvom Bahama.

U odnosu na glavni grad Bahama nalazi se oko 265 km jugoistočno, od arhipelaga Exuma je 26 km istočno, a Rum Cay je udaljen 30 km. Najbliži mu je Conception Island, udaljen 25 km.

Severoistočna obala Long Islanda je strma i stenovita, dok je jugozapadna obala poznata po širokim belim plažama sa sitnim peskom. U južnom delu ostrvo je nisko i ravno i na tom terenu se nekada proizvodila so. Brda su kosa na severu, a niska na jugu ostrva. Long Island je okružen malim zalivima i uvalama, a postoje i manja ostrva pored obale.

Dean’s Blue Hole

Long Island je posebno poznat po pećinama, koje su igrale veliku ulogu u istoriji ostrva. Plava rupa Dean’s Blue Hole, koja se nalazi zapadno od Clarence Towna, drugi je najdublji podvodni ponor na svetu, koja se spušta na dubinu od 202 m, što je čini više nego dvostruko dubljom od većine drugih plavih rupa.

Istorija

Pojedini autori identifikuju Long Island kao jedno od ostrva koje je Kristifori Kolumbo posetio tokom svog prvog putovanja 1492. godine. Oni smatraju da je Long Island treće ostrvo koje je posetio Kolumbo, koje je nazvao Fernandina i koje su domorodački narod Lukejana zvao Yuma, što znači "srednje gorje". Međutim, brojni drugi istoričari, geografi i drugi autori identifikuju Fernandinu sa drugim različitim ostrvima Bahama, kao što su Little Inagua, Great Exuma ili Andros. Arheološki dokazi, uključujući ceremonijalne stolice zvane duhos, pokazuju da se Lukajansko pleme Taino naselilo na Long Islandu verovatno u pećinskom sistemu ostrva. Nakon nestanka Lukajana, koji su odvedeni kao robovi na Hispaniolu i Kubu, nije bilo većeg naselja sve do dolaska porodice Simms 1720. godine, koja je prvobitno stigla na Bahame četrdesetih godina XVII veka.

Originalni lojalisti su uglavnom bili iz Nove Engleske i Nju Džersija i stigli su na Long Island nakon što su pobegli od Američkog rata za nezavisnost. Ove porodice su pokrenule prve farme, pre svega gajeći goveda i ovce. Pred kraj XVIII veka doseljenici su počeli da pristižu iz Karoline i počeli su da postavljaju plantaže pamuka. Plantaže su cvetale samo nekoliko godina i, do ukidanja ropstva 1834. godine, većina ih je propala i napuštena. Danas ima mnogo ruševina iz tog doba, od kojih je većina obrasla žbunjem. Tu su i ostaci nekih kuća izgrađenih posle ukidanja ropstva, koje su obično male i zidane od kamena. Prvobitno su imale slamnate krovove; danas je većina pokrivena šindrom. Potomci ovih porodica i dalje su žive širom ostrva.

Stanovništvo

Po popisu iz 2010. godine na Long Islandu je živelo 3.094 stanovnika, što se u sledećem popisu 2022. godine smanjilo za 7% i sada ima 2.887 stanovnika. To znači da je gustina naseljenosti šest stanovnika/km².

Ovaj mali broj stanovnika rasut je u skoro 60 naselja! Podaci o broju stanovnika po naseljima postoje za 2010. godinu i po njemu je bilo samo sedam naselja sa više od 100 stanovnika: Burnt Ground (324), Lower Deadman’s Cay (272), Hamilton (196), Mangrove Bush (142), Glinton’s (137), Deadman’s Cay (110) i Cartwrights (109). Od ukupnog broja stanovnika 54% su crnci, 18% belci, 21% je mešane rase, a 6% su ostali.

Clarence Town

Clarence Town je glavni grad, ali zauzima tek deseto mesto po broju stanovnika (86). On se nalazi na istočnoj obali južnog dela ostrva.

20 km severnije nalazi se Deadman’s Cay, koji je glavno naselje,  bliži je centru ostrva i ima aerodrom. Mangrove Bush je poznat po zanatlijama koji se bave izgradnjom čamaca, dok je Hamilton poznat po razgranatom sistemu pećina koji je delimično otvoren za posetioce.

U Salt Pondu (98 stanovnika) se održava regata, godišnja manifestacija koja privlači turiste iz celog sveta. Stella Maris (80 stanovnika), na severnom delu ostrva, predstavlja centar ostrvske turističke industrije i ima nekoliko odmarališta. Opslužuje ga aerodrom Stella Maris. Seymour (ili Seymour’s) je najsevernije naselje, a poznat je po spomeniku posvećenom Kristiforu Kolumbu. U Buckley’su (54 stanovnika), koji se nalazi između Clarence Towna i Deadman’s Caya, je srednja škola, kao i biblioteka i muzej Long Islanda.

Većina ostrvskih naselja nazvana je po porodicama koje su ih prve naselile. Kao rezultat toga, mnogi (ali ne svi) su imenovani u posesivnom obliku. Naselje porodice Gray, na primer, zove se Gray's.

Privreda

Deo privrede se zasniva na turizmu i poljoprivredi, ali dominira ribolov. Stanovnici uzgajaju grašak, kukuruz, banane i sitnu stoku kao što su svinje, kokoške, koze i ovce. Deo goveda se gaji za izvoz.

Zbog generalno neplodnog tla na Bahamima, veći deo poljoprivrede na Long Islandu je u stilu rupa (engleski pot-hole), što podrazumeva sadnju u plodne rupe u krečnjaku gde se sakuplja dobar gornji sloj zemlje. Ovaj metod uzgoja doprinosi uspehu farmera na Long Islandu, koji su obično u stanju da proizvedu višak proizvoda za tržište i da prodaju voće i povrće širom Bahama.

Turistička ponuda obuhvata jedrenje, ribolov, ronjenje sa bocama i na dah ili jednostavno opuštanje na plažama. Plaža Cape Santa Maria, koja se nalazi u naselju Seimour’s, često se rangira kao jedna od najlepših plaža na svetu (de facto je na ostrvu Galliot Cay). Poslednjih godina takmičari ronioci su koristili Dean’s Blue Hole kao jedinstveno mesto za ronjenje, gde su postavljeni svetski rekordi i održano je jedno svetsko prvenstvo.

Saobraćaj

Ostrvo ima dva aerodroma. Aerodrom "Deadman's Cay" sa pistom dužine 1.200 m opslužuju "Bahamasair" i "Southern Air Charter" sa letovima za Nassau, San Salvador i do drugog aerodroma na postrvu, a to je Stella Maris (nalazi se na Galliot Cayu).

Većina turista iznajmljuje avion ili stiže komercijalnim letovima do međunarodnih aerodroma Exuma ili Nassau. Planirani su međunarodni letovi sa Long Islanda koje je nudio prevoznik "Locair", što bi označilo povratak redovnih međunarodnih letova posle više od deset godina; međutim, "Locair" više ne posluje.

Glavni ostrvski put, pompezno nazvan "Queen Highway", prvobitno projektovan za kočije, vodi od rta Santa Maria, na severnom delu Long Islanda, do južnog kraja ostrva kod naselja Gordon's. Njegova dužina je oko 112 km. Uglavnom ide duž zapadne obale ostrva, da bi kod Clarence Towna prešao na istočnu obalu i zatim sredinom ostrva došao do kraja. Prevoz na Long Islandu je drumski, sa ograničenim taksi uslugama, posebno od Stella Maris do Deadman's Caya i Clarence Towna.

Znamenitosti

Već pomenuta plava rupa “Dean’s Blue Hole“ je glavna atrakcija Long Islanda.

Spomenik posvećen Kristiforu Kolumbu nalazi se na krajnjem severu ostrva. Iako je na Google Earthu put od Cape Santa Maria do spomenika označen kao “Queens Highway”, on celom dužinom od 3 km nije asfaltiran.

Crkva posvećena svetom Petru i Pavlu u Clarence Townu je takođe znamenitost ostrva. Pleni svojim neobičnim izgledom.

GPS koordinate: 23°11′00″ N, 75°06′00″ W.

GALLIOT CAY se nalazi sa suprotne strane Long Islanda u odnosu na Newton Cay. Ovo ostrvo je dugačko 5 km, najveća širina je 1,2 km, a površina je 4 km². Kratkim mostom je Galliot Cay spojen sa Long Islandom. Ostrvo je poznato po odmaralištu “Cape Santa Maria Beach Resort” sa tri zvezdice.

Gosti mogu lako da stignu na Galliot Cay, budući da se na njemu nalazi aerodrom "Stella Maris" sa pistom dužine 1,2 km. Aerodrom je projektovao i izgradio Jack Henry Cordery koga je angažovala kompanija "Stella Maris Estate" 1967. godine kada je emigrirao iz Engleske da bi preuzeo posao menadžera za razvoj nekretnina. Takođe je razvio marinu i izgradio puteve. Umro je na Long Islandu 1968. godine i sahranjen je u Burnt Groundu.

Trenutno je pista u veoma lošem stanju. U prošlosti je do aerodroma leteo "Bahamasair", ali njegovi avioni više ne sleću na ovaj aerodrom, već na drua Long Islandu. 

GPS koordinate: 23°39′00″ N, 75°19′27″ W.

LITTLE DEADMAN’S CAY je privatno ostrvo površine 3 ha sa samo jednom kućom. Sprud je dugačak nešto preko 400 m, a najveća širina je 180 m. Little Deadman’s Cay je privatna luka bez stalnog osoblja jer svi žive na glavnom ostrvu (Long Island). Tako gosti imaju potpunu privatnost/izolaciju.

Little Deadman’s Cay je istorijsko mesto. Prvi stanovnik je bio mornar koji je doživeo brodolom, stigao do spruda i na njemu je sagradio kuću, oženivši se Indijankom sa glavnog ostrva. Sadašnja kuća je izgrađena na istom mestu gde i prvobitna. Sprud ima glavnu plažu i dve male uvale. Područje je odlično za ribolov, pogotovo za mušičarenje.

Kuća ima veliku sobu, dve spavaće sobe sa po dva kreveta i jednu spavaću sobu sa velikim krevetom. Ukupno se može smestiti šest odrasloh osoba i dvoje dece. Dve odrasle osobe za boravak od nedelju dana plaćaju 3.000 dolara plus 500 dolara za usluge čuvara.

Snabdevanje električnom energijom obezbeđuju solarni paneli i vetrogenerator.

GPS koordinate: 23°09′57″ N, 75°07′43″ W.

R A G G E D   I S L A N D

Distrikt Ragged Island je u odumiranju. Ima najmanji broj stanovnika od svih distrikata Bahama.

Geografija

Ragged Island je ostrvo i distrikt površine 23 km² u južnom delu Bahama. Ragged Island se sastoji od istoimenog arhipelaga na jugu i arhipelaga Jumentos Cays na severu. Oba arhipelaga u obliku polumeseca zajedno su dugačka preko 180 km. Jumentos Cays se sastoji od preko 130 uglavnom veoma malih sprudova, a ističu se Flamingo Cay (dužina 2,5 km, površina 1 km²), Water Cay (dužina 3 km, površina 35 ha), Melita Cay (25 ha) i Lanzadera Cay (dužina 1,4 km, površina 20 ha). Najjužniji veći sprud u tom arhipelagu je Seal Cay. Oko 14,7 km južnije je South Channel Cay, najseverniji sprud arhipelaga Ragged Island. U tom arhipelagu, od oko 50 sprudova, najveći su Ragged Island (11 km²), Racoon Cay (dužina 6 km, površina 4,5 km²), Little Ragged Island (2,85 km²), Hog Cay (dužina 4,2 km, površina 2,8 km²), Margaret Cay (dužina 2,2 km, površina 1,3 km²) i Double-Breasted Cay (dužina 2,2 km, površina 80 ha).

Od najsevernijeg spruda Jumentos Caysa do najbližeg spruda koji pripada distriktu Long Island ima 18 km, a do najbližeg spruda koji pripada distriktu Exuma ima 26 km.

Ragged Island nema susednog ostrva (misli se na drugu ostrvsku grupu) koje bi bilo bliže od 100 km (Long Islan 115 km, Kuba 120 km, Acklins 150 km).

Istorija

Domorodački Lukajanski narod zvao je Ragged Islands Utiaquia, što znači “zapadna zemlja hutije”. Hutija je vrsta glodara, nalik pacovima. Španski istraživači nazvali su ostrva Islas de Arena (“peščana ostrva”).

Većina pisane istorije na ovom području vrti se oko Ragged Islanda/Duncan Towna. Naselje je dobilo ime po jednom od dva brata koji su bili britanski lojalisti, Duncanu i Archibaldu Tayloru. Major Archibald Taylor pomogao je pukovniku Andrewu Deveauxu u vraćanju Nassaua u vlast Britanaca od Španaca 1783. godine. To je čuvena varka u kojoj je brojčana snaga lojalista pod Deveauxom nadmudrila španski garnizon tako što je prebacivala snage u malim čamcima na obalu. Vojnici bi zatim legli u čamce dok bi odveslali nazad do Deveauxove male flote, gde bi ustajali i Španci bi ih ponovo brojali dok bi veslali nazad. Brojevi su se zbrajali i Španci su se predali bez borbe. Porodicama koje su ostale lojalne britanskoj kruni tokom Američkog rata za nezavisnost ponekad je kralj Džordž dodelio velike posede na Bahamima. Tako su verovatno braća Taylor završila sa dodeljenom zemljom na Ragged Islandu. Međutim, navodi se da je vlasništvo nad ostrvom dodeljeno Williamu Georgeu Lockhartu negde u XVIII veku.

Nasukani ribarski brod pored obale manjeg spruda zapadno od Water Caya

Braća su izgradila slana jezera na Ragged Islandu uz pomoć rada robova, a do 1886. godine grad je cvetao sa više od 300 stanovnika. Robovi su oslobođeni 1834. godine, ali Ragged Island je nastavio da trguje solju za voće, povrće i druge potrepštine sa Kube sve do 1960. godine kada je komunistička vlada došla na vlast. U tom trenutku trgovina sa Kubom postala je teška i trgovina solju je skoro zamrla. Priobalna trgovina druge vrste došla je na Ragged Island sedamdesetih i osammdesetih godina XX veka – trgovina drogom. Relativno malim rastojanjem između Ragged Islanda i Kube patrolirala su tri različita entiteta: kubanske obalske odbrambene snage, Kraljevske odbrambene snage Bahama i različiti entiteti vlade SAD, među njima i obalska straža. Kubanski brodovi ne bi jurili čamce sa drogom van kubanskih voda, a bahamsko/američka plovila ih ne bi jurila u kubanskim vodama. Ovo je omogućilo trgovcima drogom alternativu da napuste kubanske vode ako su uočeni kubanski brodovi ili da uđu u kubanske vode ako su u toj oblasti bili bahamski ili američki čamci. Neki od narko-čamaca bi posledično završili u luci Duncan Towna.

1950. godine uragan Donna pogodio je ostrvo i pričinio znatnu štetu na stambenim objektima, što je primoralo mnoge njegove stanovnike da se presele u Nassau.

8. septembra 2017. godine Duncan Town je direktno pogodio uragan Irma.

Stanovništvo

Broj stanovnika Ragged Islanda prema popisu iz 2010. godine iznosio je 72, ali je popis 2022. godine zabeležio svega 44 stanovnika. To znači da je broj stanovnika opao za neverovatnih 40%. Pitanje je kada će ostrvo potpuno opusteti. Zbog opadanja industrije soli, koja je dostigla vrhunac tridesetih godina XX veka, došlo je do postepenog iseljavanja stanovništva na prosperitetnija ostrva kao što su New Providence, Grand Bahama, Abaco, Exumas i Eleuthera. Duncan Town je jedino naselje u celom distriktu Ragged Island i nalazi se u zalivu sa plitkom vodom. Na ostrvo je mala pista, luka i svetionik. Toranj na južnom kraju ostrva vidljiv je sa brodova koji prolaze kroz kanal Old Bahama.

Ragged Island

Većina stanovnika su direktni potomci prvobitnih doseljenika i nose njihova originalna porodična prezimena, kao što su Moxey, Curling, Lockhart, Maycock, Munroe, Joffre, Wallace i Wilson. Jedno od prezimena Maycock je nastalo od naziva spruda Maycock Cay. Poznato nasleđe i njihova udaljenost doveli su do toga da su ostrva deo “porodičnih ostrva” ili “spoljnih ostrva”. Iako je ostrvo udaljeno i retko naseljeno, mnogi njegovi preci imali su važnu ulogu u jedrenju i pomorstvu, politici, atletici, zabavi i biznisu.

U septembru 2017. godine premijer Bahama je pozvao sve stanovnike da napuste ostrvo kako bi se omogućilo njegovo čišćenje i obnavljanje usluga, nakon razornog udara uragana Irma. Poziv se odnosio na 18 stanovnika koji se nisu evakuisali pre dolaska uragana, a ponuđen je vazdušni prevozi za New Providence. Do marta 2019. godine izvršeno je samo delimično obnavljanje ostrva.

Privreda

Ragged Island je donedavno imao aktivnu proizvodnju soli. Slana jezera na ostrvu krajem XIX veka otvorio je Duncan Taylor. Ribolov se takođe obavljao u manjim razmerama.

Izgradnja solarne farme na ostrvu počela je u decembru 2019. godine. Sa završenim sistemom za skladištenje baterija, očekuje se da će sistem obezbediti najmanje 90% energetskih potreba ostrva. Solarno polje je u suštini završeno početkom februara 2020. godine i pušteno je u rad do kraja februara.

U avgustu 2005. godine potpisan je ugovor sa firmom “TYCO International” za postavljanje podmorskog optičkog kabla u topologiji prstena, koji povezuje 14 ostrva Bahama (New Providence, Andros, Eleuthera, Exuma, Long Island, Ragged Island, Inagua, Mayaguana, San Salvador, Rum Cay, Cat Island, Abaco, Crooked Island i Grand Bahama) po ceni od 60 miliona dolara.

Saobraćaj

Ragged Island se oslanja na “poštanski brod” za prevoz do i sa velikih ostrva, kao i za teret i trgovinu.

Na južnom kraju ostrva nalazi se aerodrom sa pistom dužine 1.158 m. Renoviranje aerodroma Duncan Town započeto 2006. godine finansirala je Evropska unija po ceni od 650.000 dolara.

Produbljivanje dna luke i izgradnja doka na Ragged Islandu započeta je 2006. godine po procenjenoj ceni od oko 3,5 miliona dolara.

Jedina saobraćajnica od severa ostrva do aerodroma, koja prolazi kroz Duncan Town, dugačka je 6 km.

GPS koordinate: 22°11′40″ N, 75°43′45″ W.

LITTLE RAGGED ISLAND (St. Andrew’s) je najjužnije ostrvo distrikta Ragged Island (južnije postoji još samo nekoliko stena). Najveće je privatno ostrvo na Bahamima koje se trenutno prodaje. Ostrvo je dugačko 3,2 km, najveća širina je 1,9 km, a površina je 2,85 km². Prema CNN-u je ostrvo je prodato za 11 miliona dolara u februaru 2021. godine, a po drugim izvorima ostrvo se prodaje po ceni od 25 miliona dolara.

Little Ragged Island - takođe poznato kao St Andrew's - je najveće privatno ostrvo koje se trenutno prodaje na Bahamima.

Little Ragged Island ima veliki razvojni potencijal. Trenutno na ostrvu nema ništa osim valovitih brda, stabala lignum vitae (drvo života) i svežih izvora, odnosno nema izgrađenih objekata. A gore navedeno je prava pozornica za izgradnju tropskog imanja ili butik odmarališta. Obale ostrva su oivičene miljama praškastih belih plaža, a more je ispunjeno egzotičnim ribama za ronjenje i ribolov. Istočna obala ostrva ima pristup dubokoj vodi za smeštaj jahti i velikih brodova. 

GPS koordinate: 22°09′50″ N, 75°42′15″ W.

CROOKED ISLAND

Crooked Island (crooked=krivo, vijugavo) je ostrvo i distrikt, deo grupe Bahamskih ostrva koja definišu veliku, plitku lagunu zvanu Bight of Acklins, od kojih su najveća Crooked Island na severu i Acklins na jugoistoku, a manja Long Cay (ranije se zvao poznat kao Fortune Island) na severozapadu i Castle Island na jugu. Ova ostrva su idealna za posetioce koji žele da se potpuno sklone sa utabanih staza. Ovo nisu baš turistička ostrva, ali imaju prirodne lepote i neke pogodnosti. 

Geografija

Crooked Island je dučak 37,6 km, a najveća širina je 14,3 km. U pogledu površine  ostrva postoje različiti podaci, od 148 km2 (podatak sa wikipedije) do 282 km2. Kao verodostojan podatak uzeo sam ono što piše na sajtu Vlade Bahama, a to je 238 km2. Na Google Earthu jako je teško uočiti tačne obale ostrva, pa samim tim i izmeriti površinu, ali se otprilike slaže sa podatkom Vlade. Manje od 4 km udaljeno je ostrvo Acklins, tačnije Lovely Bay. Long Cay, koji takođe pripada distriktu Crooked Island, nalazi se 2,3 km južno. Long Island je tačno 50 km zapadno.

Najviša tačka Crooked Islanda je na 47 m i to je druga najviša tačka Bahama. 

Istorija

Autohtoni Lukajanski narod zvao je ostrvo Jumento, što znači “gornja zemlja srednje daljine”. Španski istraživači su ga nazvali Isabella. Veruje se da se Kolumbo iskrcao u blizini ove oblasti 1492. godine na svom putovanju kroz Bahame.

Crooked Island su trajno naselili lojalisti krajem osamdesetih godina XVIII veka. Oni su uspostavili preko 40 plantaža pamuka u kojima je radilo preko 1.000 robova. Nakon ukidanja ropstva u Britanskoj imperiji, plantaže su postale neekonomične. Prihod je zatim dolazio od vađenja sunđera, što je takođe propalo.

Stanovništvo

Crooked Island je formiran kao distrikt 1999. godine, kada je distrikt Acklins, Crooked Island and Long Cay podeljen na dva nova distrikta.

Broj stanovnika distrikta Crooked Island bio je prema popisu iz 2010. godine 330, od čega je 29 stanovnika bilo na Long Cayu, a 301 na Crooked Islandu. Poslednji popis iz 2022. godine zabeležio je 305 stanovnika u distriktu (nema podataka po naseljima). Ovako mali broj stanovnika raspršen je u čak 13 naselja, od kojih samo Landrail Point (107 stanovnika) ima više od 100 stanovnika. Glavni grad distrikta je Colonel Hill (51 stanovnik) gde se nalaze vladine kancelarije. Cabbage Hill ima 56 stanovnika, a ostala naselja manje od 20 stanovnika. Stanovnici su možda najljubazniji i najvelikodušniji ljudi koje će se ikada mogu sresti. 

Privreda

Većina stanovnika bavi se poljoprivrednom proizvodnjom za sopstvene potrebe tako što obrađuje male parcele zemljišta. Takođe se bave ribolovom ili sakupljanjem onoga što je priroda obezbedila u vodama koje okružuju ostrvo.

Saobraćaj

Veza sa svetom je preko aerodroma “Colonel Hill”. Pista je dužine 1.238 m, a letovi postoje samo za Nassau i Spring Point na susednom ostrvu Acklins. Prevoznik je “Bahamasair”. Pista postoji i kod “Crooked Island Marina and Lodge” na krajnjem severozapadu ostrva, ali ne znam da li se koristi.

Trajekt u državnom vlasništvu povezuje Crooked Island (luka Brown’s) sa susednim ostrvom Acklins (luka Lovely Bay). Saobraća svakodnevno, otprilike na svakih sat vremena od 9 do 16 časova; cena karte u jednom pravcu iznosi 5 dolara.

Glavna ostrvska saobraćajnica povezuje Landrail Point na zapadu ostrva sa trajektnom lukom Brown’s na istoku ostrva i duga je nešto preko 40 km.

Znamenitosti

Crooked Island je idealan za posetioce koji žele da se potpuno sklone sa utabanih staza. To nije baš turističko ostrvo, ali ima prirodne lepote i nekoliko ruševina iz davno prohujalih vremena.

Severozapadni kraj Crooked Islanda ima stara britanska utvrđenja. Crooked Island među svojim ruševinama ima zgradu za koju se smatra da je bila prva pošta na Bahamima, a nalazi se u Pitt’s Townu.

Južno od Pitt's Towna nalazi se Landrail Point, dobro sidrište i ima ruševinu plantaže pod nazivom "Hope House". 

“Crooked Island Marina and Lodge” na krajnjem severozapadu ostrva

GPS koordinate: 22°45′00″ N, 74°14′00″ W.

LONG CAY (ranije se zvao Fortune Island; portugalski: Caio Longo; španski: Cayo Largo; francuski: Île de la Fortune) se nalazi 2 km južno od Crooked Islanda. Jedno vreme, tačnije od 1996-1999. godine njegovo ime je bilo u nazivu distrikta Acklins, Crooked Island and Long Cay. Međutim, reformom iz 1999. godine formirani su novi distrikti Acklins i Crooked Island, a Long Cay je ušao u sastav ovog drugog. Long Cay opravdava svoje ime: dugačak je 16,6 km, a najveća širina je samo 2 km. Površina Long Caya je 23 km². Ostrvo je brdovito sa stenovitim terenom i dostiže 33 m visine. Great Salt Pond leži u sredini ostrva. Najjužnija tačka je Windsor Point, dok ju je Kristifor Kolumbo nazvao Cabo Hermoso. Obala Long Caya je prilično “dosadna”, odnosno slabo razuđena, budući da je to prava linija, bez ikakvih zaliva ili rtova. U prolazu između Crooked Islanda i Long Caya leže tri omanja spruda: Goat Cay, Rat Cay i Lucian Cay.

Kristifor Kolumbo je Long Cay prvobitno nazvao Fortune Island (ostrvo sreće, mada ne verujem da mu je dao naziv na engleskom jeziku), jer je pronašao bisernu školjku kada je prvi put stigao na ostrvo. U analima istorije Bahama, ima sumnjivu čast da bude lokacija prvog zatvora na ostrvima; veliki deo toga još uvek stoji. Na svom vrhuncu, Long Cay je bio glavna trgovačka stanica i služio je kao administrativno sedište za atol sa tri ostrva. Nekada je imao 4.000 stanovnika, a danas ima veoma malu populaciju koja po popisu iz 2010. godine iznosi samo 50 stanovnika.

Na sprudu se nalazi istorijska anglikanska crkva Svetog Davida i Svetog Avgustina, koja datira sa kraja XVIII veka, koja ima malo groblje sa lojalističkim nadgrobnim spomenicima, a crkvena služba se i danas održavaju u njenom obnovljenom delu.

Ulaz u crkvu Svetog Davida i Svetog Avgustina

Na severnoj obali nalaze se sjajne osamljene plaže, sa kristalno čistom vodom i čistim belim peskom. Flamingosi se okupljaju u jatima na južnoj obali i hrane se u peščanom dnu plitke vode. Veza sa svetom je brodom koji svakoga dana saobraća do luke Cabbage Hill na Crooked Islandu, udaljene oko dvadesetak kilometara. Red vožnje broda je usaglašen sa redom letenja aviona za/iz Nasaua.

Albert Town, sada jedino naselje na ostrvu sa 29 stanovnika (po popisu iz 2010. godine), sada je pretežno avetinjsko naselje, iako je nekada bio prosperitetan mali grad. Bili su razvijeni spužarstvo i proizvodnja soli, a služio je i kao luka iz koje su angažovani lučki radnici da služe na nemačkim, američkim i holandskim brodovima koji su potom putovali u Južnu Ameriku i Karibe. Douglas Town je bivše naselje oko 500 m od Albert Towna.

GPS koordinate: 22°35′30″ N, 74°20′40″ W.

BIRD ROCK CAY se nalazi 1,7 km od severozapdnog kraja Crooked Islanda. Ovo ostrvce je dugačko 400 m i zahvata površinu od 2,7 ha. Poznato je zbog svetionika koji se na njemu nalazi.

GPS koordinate: 22°50′43″ N, 74°21′35″ W.

SAMANA CAYS su grupa od nekoliko sada nenaseljenih ostrva koja administrativno pripadaju distriktu Crooked Island, mada su fizički 10 km bliži ostrvu Acklins. Najveće ostrvo je dugačko 16 km, ima širinu od 3,7 km i površinu od 33 km² (po merenjima na Googlee Earthu, po podacima sa wikipedije je 45 km²). 1,1 km istočno od ovog ostrva nalazi se drugo po veličini ostrvo i jedino koje ima ozbiljnije dimenzije: dugačko je 1,6 km i zahvata površinu od 72 ha. U odnosu na Crooked Island Samana Cay se nalazi 45 km severoistočno, a u odnosu na ostrvo San Salvador je 116 km jugoistočno.

Samana Cay je omeđen grebenima. Zeleno ostrvo je dugo nenaseljeno, ali figurice, krhotine grnčarije i drugi artefakti koji su na njemu otkriveni pre oko 40 godina pripisuju se lukajanskim indijancima, koji su živeli na njemu u vreme Kolumbovih putovanja. Arheolozi Nacionalnog geografskog društva pronašli su deset drevnih lokaliteta Lukajana na Samana Cayu.

Autohtoni narod ostrva na koje se Kolumbo prvi put iskrcao zvali su ga Guanahani. Gustavus Fox je prvi predložio Samana Cay kao lokaciju Guanahani 1882. godine, ali dominantna teorija daje prednost ostrvu San Salvador. Međutim, 1986. godine Josef Judge iz časopisa “National Geographic” napravio je različite proračune na osnovu izvoda iz Kolumbovih dnevnika i zagovarao je Samana Cay kao lokaciju prvog Kolumbovog iskrcavanja, ali je njegova metodologija takođe bila kritikovana.

Samana je očigledno bilo ime lukajanskog porekla (što znači “mala srednja šumovita zemlja”) koje su Španci koristili da označe jedno od ostrva Bahama. Granberry i Vescelius identifikuju to ostrvo kao današnji Samana Cay.

Samana Cay je bio stalno naseljen tokom prve polovine XX veka, a ruševine naselja vidljive su na južnoj strani ostrva, blizu zapadnog kraja (mada ih ja na Google Earthu nisam pronašao). Ostrvo je sada nenaseljeno, ali ga stanovnici obližnjeg ostrva Acklins povremeno posećuju kako bi sakupili koru kaskarole, koja raste u izobilju na ostrvu, a koristi se za proizvodnju italijanskog likera campari.

GPS koordinate: 23°05′15″ N, 73°45′00″ W.

A C K L I N S

Acklins čini istočnu stranu trougla Crooked Island, sa mnogo zaliva i pećina duž obale. Naselja imaju privlačna imena kao što su Delectable Bay, Lovely Bay, Snug Corner, Golden Grove i Spring Point. Na južnom kraju ostrva Acklins je ostrvo Castle Island koje ima svetionik.

U odnosu na druga ostrva Bahama, ne računajući susedni Crooked Island, najbliže ostrvo i distrikt je Mayaguana 75 km istočno, a Long Island 85 km severozapadno. Znatno dalje su Inagua (135 km) i Kuba (180 km).

Mereći sredinom ostrva, Acklins ima dužinu od skoro 90 km. U severnom delu ima najveću širinu od 18 km, a zatim se prema jugu postepeno sužava. U vezi površine ostrva podaci se dosta razlikuju. Po nekim sajtovima površina ostrva je oko 500 km² (497-508 km²), a po sajtu Vlade Bahama je 389 km², što je i podatak na wikipediji. I za Acklins je na Google Earthu praktično nemoguće odrediti površinu. Hard Hill, sa ruševinama vidikovca, je najviša tačka ostrva.

Autohtoni Lukajanski narod zvao je ostrvo Yabaque, što znači “velika zapadna zemlja”.

Istorija Acklins je podudarna sa istorijom Crooked Islanda u smislu naseljavanja, plantaža pamuka i bavljenja spužarstvom.

Broj stanovnika ostrva je, začuđujuće, u stalnom porastu. Popis 2000. godine registrovao je 428 stanovnika, 2010. godine bilo ih je 565, a 2022. godine 692. To znači da se za 22 godine stanovništvo uvećalo za preko 60%. Ne znam šta je razlog toliko uvećanog broja stanovnika, na ovom prilično udaljenom ostrvu. Po popisu iz 2010. godine bilo je 12 naselja na ostrvu. Najveće je Salona Point (190), a još jedino Lovely Bay ima preko 100 stanovnika (106). Slede Snug Corner (59), Masons Bay (53), Chester’s (49), Delectable Bay, Pompey Bay i Binnacle Hill (zajedno 45), Spring Point (36), Hard Hill (18), Pine Field (8) i Pestel Point (1). Sedište administracije je u Spring Pointu, koji se nalazi otprilike u sredini ostrva.

Od 1999. godine Acklins je samostalni distrikt, nakon razdvajanja od Crooked Islanda.

Aerodrom se nalazi oko 2,5 km od Spring Pointa, po kome je i nazvan. Pista je dugačka 1,5 km, a letovi postoje jedino do susednog Crooked Islanda (aerodrom Colonel Hill) i glavnog grada Bahama Nassaua. Tu je i brod koji povezuje Acklins i susedni Crooked Island. Saobraćajnica duž celog ostrva, koja se kao i na nekim drugim ostrvima zove Queen Highway, ima dužinu od 90 km i povezuje sva ostrvska naselja. Polazi iz najsevernijeg Lovely Baya i završava u najjužnijem i najvećem ostrvskom naselju Salina Point.

Pristanište kod Spring Pointa

Iako Acklins ima relativno malo istorijskih znamenitosti, postoji nekoliko mesta koja su vredna pažnje. Acklins ima više lokaliteta na kojima je boravio lukajanski narod. Drevno mesto, za koje se smatra da je jedno od najvećih lukajanskih naselja na Bahamima, nalazi se duž plaže Pompey Bay, južno od Spring Pointa.

GPS koordinate: 22°26′20″ N, 73°58′20″ W.

CASTLE ISLAND (castle=tvrđava, zamak) je malo ostrvo koje je se nalazi 3,3 km južno od najjužnije tačke ostrva Acklins.

Ostrvo je ravno, sa najvišom tačkom na 11 m. Pokriva površinu od približno 2,3 km² i meri 1,4 km od severa ka jugu i 3,3 km od istoka prema zapadu.

Svetionik na Castle Islandu je aktivan i nalazi se u južnom delu ostrva. Njime upravlja Bahama Port Deparment.

Pušten je u rad 1868. godine. Od 1934. godine koristi Frenelovo sočivo. Kuće dvojice svetioničara i ostale zgrade stanice su napuštene. Svetionik je do poslednjih godina bio obojen crveno-belim horizontalnim trakama. Automatizovan je i radi na solarnu energiju.

Svetionik ima oblik kružne zidane kule, sa galerijom i lanternom visine 34 m. Kula je potpuno bela, a fenjer je sivo metalik boje. Emituje na žižnoj visini od 40 m dva bela blica od 0,5 sekundi u periodu od 20 sekundi. Njegov domet je 41 km.

U blizini svetionika je nasukani brod.

GPS koordinate: 22°07′52″ N, 74°18′55″ W.

MIRA POR VOS je grupa od desetak stenovitih ostrvaca koja se nalazi 16,8 km jugozapadno od Castle Islanda, odnosno 21,3 km jugozapadno od ostrva Acklins. Zajedno sa okolnim plićacima pokrivaju oblast od oko 100 km², ali su ostrvca međusobno udaljena do 5 km. Najveći je South Key, dužine 1,4 km, najveće širine 630 m i površine 57 ha. Na njemu je jezero površine oko 7,7 ha.

Mira Por Vos u slobodnom prevodu znači Pazi ili Budi oprezan, a obala opravdava svoje ime.

Ova lokacija pruža stanište za gnežđenje više vrsta čigri. North Rock je jedno od retkih mesta za gnežđenje smeđe manice na Bahamima. Flamingosi i crvenkaste čaplje viđene su na jezeru na South Keyu.

GPS koordinate (South Caya): 22°05′30″ N, 74°31′30″ W.

PLANA CAYS su grupa od dva mala nenaseljena ostrva, koja se nalaze 22,3 km istočno od ostrva Acklins (kome administrativno pripadaju) i 38 km zapadno od ostrva Mayaguana.

Zapadno ostrvo

Autohtoni lukajanski narod zvao je ostrva Amaguaya, što znači “prema srednjim zemljama”.

Zapadno ostrvo je dugačko 5,1 km, široko je 2,3 km i zahvata površinu od 8,2 km². 3,5 km istočno nalazi se drugo (istočno) ostrvo dugačko 9,8 km, široko svega 1,2 km i sa površinom od 6,7 km². Dakle, ukupna površina Plana Caysa je 15 km².

Istočno ostrvo je bilo poslednje prirodno stanište bahamske hutije, vrste glodara veličine zeca (neki kažu nalik zamorcu). Smatralo se da je ovaj jedini autohtoni sisar Bahama izumro sve do 1966. godine, kada je biolog Garrett Clough pronašao populaciju na Plana Caysu. Hutije su od tada preseljene sa Plana Caysa u druge delove Bahama. Na ostrvima je zaštićeni rezervat za tu vrstu i ugrožene velike iguane.

Neki autori smatraju da je Plana Cays prvo kopno koje je Kristifor Kolumbo ugledao u Novom svetu.

GPS koordinate (zapadnog ostrva): 22°35′35″ N, 73°36′46″ W.

M A Y A G U A N A

Mayaguana je jedno od bahamskih ostrva koje zadržalo izvorni domorodački naziv. Najveće ostrvsko naselje je Abraham’s Bay. Postoje još dva značajna naselja, Betsy Bay na zapadnoj obali i Pirate’s Well na severu. Stanovnici ovog retko naseljenog ostrva se pretežno bave poljoprivredom i ribolovom.

Geografija

Mayaguana (iz jezika taino indijanaca, što znači "zemlja malog srednjeg zapada") je najistočnije ostrvo i distrikt Bahama. Tačnije, najistočnija tačka Bahama je na omanjem ostrvu Booby Cay pored istočne obale Mayaguane, sa približnim koordinatama 72°42′45″ W. 

Mayaguana se nalazi 75 km istočno od ostrva Acklins, 86 km severno od ostrva Little Inagua i 65 km severozapadno od teritorije Terks i Kejkos. Najbliže susednoi kopno su ostrva Plana Cays (u distriktu Acklins) 38 km zapadno.

Ostrvo je dugačko 44,2 km, najveća širina je 11,8 km, a površina iznosi 280 km2. Najviša tačka je Abraham Bay Hill (Center Hill) na 40 m. 

Za Mayaguanu se smatra da je na polovini puta između Južne Floride i Portorika i popularna je stanica za nautičare na putu ka istočnim Karibima.

Mayaguana je poznata po šumskom terenu. Tvrdo drvo bahamskih suvih šuma, obično i holivudsko drvo života (lignum-vitae) mogu se naći širom ostrva. Ostrvo ima nekoliko državnih rezervata prirode.

Kao najistočnije ostrvo Bahama, Mayaguana na istoku ima izlaz na duboke vode Atlantskog okeana. U moru se nalaze brojni podvodni koralni grebeni, kao i olupine brodova.

Mayaguana je stanište bahamskog flaminga, Bartschovih iguana, nekoliko vrsta čigri i orla ribara. Morske kornjače polažu jaja širom nerazvijenog severnog dela ostrva. Na ostrvu se nalazi oko 118 vrsta ptica, uključujući dve velike kolonije smeđe manice.

Istorija

Majaguanu su naseljavali Lukajanci pre dolaska Španaca 1492. godine. Nakon što su Španci početkom XVI veka odveli poslednjeg od njih na Hispaniolu, ostrvo je ostalo nenaseljeno sve do 1812. godine, kada su na njega počeli da migriraju stanovnici ostrva Terks i Kejkos.

Brazilski istoričar Francisco Adolfo de Varnhagen sugerisao je 1824. godine da je Mayaguana u stvari Guanahani, prvo ostrvo koje je posetio Kristifor Kolumbo prilikom otkrića Amerike. Njegova teorija nije našla podršku. Mayaguana je očigledno bio lukajanski naziv za ostrvo.

Prvi parobrod koji je oplovio svet, brod Kraljevske mornarice “HMS Driver”, potonuo je kod Mayaguane 3. avgusta 1861. godine, 14 godina nakon završetka epskog putovanja 1847. godine.

Tokom NASA-inog projekta Merkur i programa Apolo, svemirski program Sjedinjenih Država imao je stanicu za praćenje projektila na današnjem aerodromu Mayaguana. Stanica je korišćena da pomogne astronautima u održavanju kursa. Aerodrom Mayaguana izgradili su inženjeri američke vojske pridruženi američkom vazduhoplovstvu, a izgrađen je kao pista za mlazne avione koji su pratili rakete ispaljene sa Cape Canaverala. Posmatranje i fotografisanje u realnom vremenu bila je najbolja tehnologija tog vremena za praćenje leta projektila.

Vlada Bahama je nedavno odobrila saradnju sa američkim investitorom MMC na pretvaranju Mayaguane u “zonu slobodne trgovine”, zajedno sa razvojem turizma na približno 14% ostrva. U stvari, ovo je 14% ukupne kopnene mase, ali u suštini je većina obalnog regiona. Taj predlog je naišao na umeren otpor lokalnog stanovništva, koji se raduje ekonomskoj ekspanziji, ali nisu sigurni do kakve će promene doći. Sve je još uvek u fazi planiranja i pokušava se da se održi priroda ostrva kao mirne eko-turističke destinacije, a istovremeno stvori održiv ekonomski rast.

Stanovništvo

U popisu iz 2010. godine Mayaguana je imala 277 stanovnika, ali je naredni popis 2022. godine zabeležio pad broja stanovnika od čak 25% i sada ih ima svega 208. To znači da je gustina naseljenosti svega 0,7 stanovnika/km². Stanovnici su raspodeljeni u četiri naselja: Abraham’s Bay (143), Pirates Bay (66), Betsy Bay (44) i Upper Pirates Well (24). Broj stanovnika po naseljima je iz popisa 2010. godine. Pirates Bay i Upper Pirates Well se ponekad smatraju jednim naseljem Pirate’s Well.

Najveće naselje, ujedno i administrativni centar, je Abraham's Bay na južnoj obali ostrva, dok su susedna naselja Betsy Bay i Pirate's Well na severozapadu ostrva sa populacijom koja se polako smanjuje. Gusarski bunar, po kome je naselje Pirate's Well dobilo ime, iskopali su bukaniri u XVI veku, sada je jasno obeležen znakom i ozidan kamenom i malterom.

Piratski bunar

Stanovnici u međusobnom govoru često koriste jedan dijalekt, pomalo nerazumljiv strancima.

Betsy Bay Homecoming Festival se održava svake godine, a od 2020. godine i regata All Mayaguana.

Mayaguana je poznata po svežim morskim plodovima. U moru se redovno love u komercijalne svrhe školjke, škarpina, jastog, snapper i tuna. Marlin i belokost se love samo za sportske aktivnosti.

Privreda

Mayaguana je najnerazvijenije bahamsko ostrvo, nikada nije zaista doživelo veliki rast uglavnom zbog toga što se vlada malo interesuje za privredu. Međutim, vlada je nekim meštanima obezbedila posao u različitim vladinim kancelarijama, dok lokalna uprava čini koliko je u njenoj moći da obezbedi lokalna radna mesta. Drugi zarađuju za život od ribolova, poljoprivrede, maloprodajnih radnji ili od kućnih poslova, iako ih je malo.

Iako se na ostrvskim farmama ne proizvodi u meri u kojoj je to bilo u prošlosti, zemlja je izuzetno plodna i meštani za sopstvene potrebe uzgajaju lubenice, sladak krompir, kikiriki, kukuruz i grašak, kao i asortiman drugog voća i povrća.

Najznačajniji, a možda i jedini, turistički kompleks na ostrvu je “Baycaner Beach Resort” u Pirate’s Wellu. Može se odsesti i u “Paradise Villas” u Abraham’s Bayu.

Po podacima iz 2019. godine Mayaguana nije imala banku, pa čak ni bankomat. Kreditne kartice se primaju jedino u hotelu “Shorty’s” u nadelju Pirates Well. Transfere novca na i sa ostrva vrše kompanije za prenos novca, poštanska služba Bahama ili putnici koji nose gotovinu.

Na ostrvu postoji samo nekoliko radnji koje imaju ograničenu (i skupu) ponudu namirnicima; zato je bolje ne planirati dodatn snabdevanje namirnicama na ostrvu. Zbog male populacije svi na ostrvu se međusobno poznaju i celo ostrvo se ponaša kao jedna velika proširena porodica, uključujući posetioce. Stanovnici Mayaguane spadaju među najdruželjubivije na svetu. Kućna vrata se retko, ako se uopšte ikad, zaključavaju.

Ostrvo, koje ima prelepe plaže, jedinstvene divlje životinje i ribolov svetske klase, nikada nije u potpunosti dostiglo svoj razvojni potencijal. Većina turista koji ga posećuju to čine zbog netaknute suštine ostrva. Posetioci takođe mogu da uživaju u ronjenju sa bocama i na dah, ribolovu (belokost), lovu na karipskog goluba i posmatranju ptica. Istočni deo ostrva je popularno područje za lov na rakove (hvatanje lokalnih ostrvskih rakova) i ciklokros (vožnja bicikla na neuređenom terenu sa preprekama).

Administrativna zgrada, pošta, carina i imigraciono odeljenje u Abraham’s Bayu

Ekoturizam je takođe rastući sektor. Booby Cay je stanište stotina iguana autohtonih samo na Mayaguani. Postoji i zanimljiva vrsta ptica manica koja se nalazi samo na jednom sprudu pored severne obale Mayaguane. Blackwood Point, koji se nalazi kod Upper Pirates Wella, je mesto gde se tokom cele godine može videti bahamski flamingo kako se hrani.

Saobraćaj

Na Mayaguanu se stiže preko istoimenog aerodroma, koji ima pistu dužine 2 km. “Bahamasair” ima tri leta nedeljno za/iz Nassaua, ponedeljkom, sredom i petkom. Tu su i pravatni avioni.

Dopremanje namirnica, a takođe i izvoz sa ostrva, vrši se poštanskim brodom “M/V Lady Rosalind II” jednom nedeljno.

Na samom ostrvu nema mnogo asfaltnih puteva. Od Abraham’s Baya put vodi pored aerodroma na zapad do naselja Betsy Bay, s tim da postoje dva odvajanja prema severu i naselju Pirate’s Well. Ukupna dužina asfaltiranih puteva je oko 30 km. Nenaseljena područja Upper Point (severna obala), Northeast Point i Southeast Point su uglavnom bez ikakvih puteva.

GPS koordinate: 22°22′45″ N, 73°00′48″ W.

I N A G U A

Inagua je najjužniji okrug Bahama, koji se sastoji od ostrva Great Inagua i Little Inagua. Za jedino naselje u distriktu, Matthew Town, kažu da je najbolje uređeno naselje Bahama. Zbog male količine padavina i pasata, ima prirodna slana jezera. Inagua je od interesa za sportiste i prirodnjake. Ima veliku savanu ili preriju u centru gde lutaju divlja goveda, magarci i svinje.

Geografija

Great Inagua je drugo poveličini ostrvo Bahama sa površinom od 1.543 km². Ostrvo je dugačko 81 km, a najveća širina je 33 km. Istočni deo Kube je udaljen 89 km u pravcu jugozapada.

Ostrvo je uglavnom ravno sa ponekim peščanim brdašcem, najviše tačke su East Hill visine 40 m, Salt Pond Hill na južnoj obali dostiže 31 m, a James Hill na severnoj obali 27 m. Ima prirodnu luku, dok je obala oivičena grebenom.

South West Point je najjužnija tačka Great Inague, ujedno i Bahama, sa približnim koordinatama 20°54′47″ N. Na ostrvu ima nekoliko jezera, od kojih je najznačajnije 32 km dugačko jezero Lake Rosa (koje se ranije zvalo Windsor) i ima površinu oko 170 km² (oko 11% površine ostrva).

Matthew Town ima vruću polusuvu klimu, mnogo suvlju od severnih Bahama jer leži dalje od vlažne zapadne strane severnoatlantskog suptropskog anticiklona. Jedino u oktobru ima više od 100 mm padavina, a vlažni meseci su još maj, septembar i novembar. Godišnja količina padavina je oko 650 mm. U pogledu najviših dnevnih temperatura nema mnogo velike razlike između najhladnijed februara (28,5ºC) i najtoplijeg avgusta (33ºC); samo 4,5ºC. Jutarnje temperature se kreću od 20-25ºC.

Lake Rosa služi kao leglo za najveću koloniju zapadnoindijskih flamingosa na Karibima. Više od 80.000 flamingosa živi u Nacionalnom parku Inagua površine 740 km². Tu su i druge vrste ptica bahamski papagaj, smeđi pelikan, sova i više vrsta čaplji i kormorana. Nacionalni rezervat “Union Creek” je posebno izdvojen za proučavanje zelenih morskih kornjača.

Istorija

Na ostrvo su se prvo doselio lukajanski narod, negde između 800. i 500. godine p.n.e, prelazeći u kanuima sa Hispanoole i/ili Kube.

Ime ostrva je iskrivljeno od njegovog prvog naziva, Heneagua, koja potiče od španske reči koja znači “tamo se nalazi voda”. Dva naziva, očigledno lukajanskog porekla, Inagua (što znači “malo istočno ostrvo”) i Baneque (što znači “veliko vodeno ostrvo”), koristili su Španci za označavanje Velike Inagve.

Od 1500-1825. godine zabeležen je veći broj potonulih brodova natovarenih blagom na inaguanskim grebenima. Dve najvrednije olupine izgubljene kod Inague bile su španske galije pune blaga: “Santa Rosa” 1599. godine i “Infanta” 1788. godine. Ostali brodovi značajne vrednosti koji su tu nastradali su francuski “Le Count De Paix” 1713. godine, britanski “HMS Lowestoffe” 1801. godine i britanski “HMS Statira” 1815. godine.

Još u XVII veku je počela proizvodnja soli koja se slala španskim kolonijama.

Henri Christophe, kralj severnog Haitija od 1811. do 1820. godine, izgradio je kuću za letnji odmor na North East Pointu. Lokalna legenda kaže da je tu zakopao zlato.

Nakon završetka Prvog svetskog rata, niže cene soli i konkurencija naterale su male proizvođače na Great Inagui da prestanu sa radom, a solane su napuštene osim za lokalnu upotrebu.

1935. godine braća Erickson iz Massachusettsa su osnovala “West India Chemicals”, kupujući napuštenu solanu od britanske vlade. Izvršili su probna bušenja, postavili kancelarije i započeli restauraciju zgrada, ali meštani su se osećali ugroženo, plašeći se promena statusa kvo strukture moći. U avgustu 1937. godine izbila je pobuna, jedan službenik je ubijen, a Ericksonovi su bili primorani da pobegnu. Ubrzo su se vratili, a razvoj u punom obimu je nastavljen.

Sredinom pedesetih godina XX veka “Morton Salt” je kupio solanu Great Inagua, koja ima preko 80 slanih jezera.

Stanovništvo

Broj stanovnika Great Inague je opao od 913 (popis iz 2010. godine) na 856 (popis iz 2022. godine). Jedino naselje na ostrvu je Matthew Town, nazvano po Georgeu Matthewu, guverneru Bahama od 1844-1849. godine. Nalazi se na jugozapadnoj obali ostrva i osnovano je tokom mandata pomenutog guvernera.

U naselju je centrala kompanije “Morton Salt”.

Zgrada administracije

Privreda

Najveći poslodavac na ostrvu je kompanija “Morton Salt”. Ova kompanija proizvodi milion tona morske soli godišnje i po tom podatku zauzima drugo mesto u Severnoj Americi.

Pronašao sam jedan hotel “Pearly Bay Lodge” na južnoj periferiji naselja. Postoji i prenoćište “Gaga’s Nest” malo dalje od obale, a u severnom delu naselja su prenoćište “Red Knot Manor” i hotel “Brensville Suites”.

Saobraćaj

Aerodrom “Inagua” (poznat i pod nazivom “Matthew Town”) nalazi se oko 3 km od centra naselja Matthew Town. Letovi postoje samo da glavnog grada Nassaua i do ostrva Mayaguana.

Pristanište

Aerodrom

Puteva na Great Inagui praktično nema. Od aerodroma severno od naselja do svetionika južno od naselja ima oko 5 km i to je sve od asfaltnih puteva. Začudio sam se kada sam video da postoji rent-a-kar agencija “JJ’s”. Postoji nekakav put do severozapada ostrva, ali on prolazi kroz solanu, pa ne znam da li se tuda može proći.

Znamenitosti

Matthew Town ima nekoliko zgrada koje datiraju iz XIX veka, a tu spada i veliki svetionik Inagua iz 1870. godine. Svetionik je visok 34 m, žižna visina je 37 m, a domet je 41 km.

GPS koordinate: 21°04′00″ N, 73°20′00″ W.

HOGSTY REEF je nenaseljeni koralni atol koji se nalazi 61,5 km severozapadno od Great Inague  i 68,5 km jugoistočno od ostrva Acklins.

Atol je veličine 8×4,5 km i uzdiže se iz okolnog mora koje ima dubinu 1.800 m. Hogsty Reef je nenaseljen i retko ko ga posećuje. Postoje samo dva ostrvca – jedva veća od peščanih sprudova – koja nisu dovoljna da ponude bilo kakvo pravo sidrište u zavetrini. Ostrvce u severozapadnom delu atola dugačko je 350 m, a u južnom delu 150 m. Dovoljno su mala da se mogu obići za 5-10 minuta. Većina vodiča preporučuje sidrenje u zavetrini severozapadnog spruda. Laguna je uglavnom duboka 5-10 m  sa raštrkanim koralnim glavama.

Na grebenu su dva nasukana broda.

Jedan je teretni brod “Trebišnjica” (bivši “SS Richmond P. Hobson”), olupina na severnom delu grebena od 17. jula 1963. godine. Po stanju još od 2009. godine ovaj teretni brod je na dobrom putu da se potpuno raspadne. Nadgradnja se urušava i trup je slomljen.

“SS Richmond P. Hobson” je bio američki teretni brod iz Drugog svetskog rata koji je izgradila kompanija “North Carolina Shipbuilding”. Posle rata, 1947. godine, brod je prodat, dobio je novo ime “Nueva Esperanza” i plovio je pod panamskom zastavom. Potom je 1953. godine prodat kompaniji iz Njujorka, a sledeće godine kompaniji iz Londona. Konačno, 1963. godine kupila ga je “Jugoslavenska slobodna plovidba” iz Ploča i preimenovala ga je u “Trebišnjicu”. Međutim, iste godine kada je kupljen nasukao se na Hogsty Reef. Proglašen je totalnim gubitkom.

Drugi brodolom je na južnom delu grebena. Mnogo je manji od teretnog broda – i izgleda kao mali teretni čamac među ostrvima – dugačak oko 35 m. Čini se da je olupina znatno novijeg datuma i da je u mnogo boljem stanju. Ime je još uvek jasno vidljivo: “Lady Eagle”.

Brod za prevoz robova “Hannah”, nasukao se na Hogsty Reefu 9. decembra 1802. godine dok se vraćao u London pošto je isporučio robove iz zapadne Afrike na Jamajku. Posada je spasena, kao i veliki deo  tereta.

GPS koordinate: 21°41′20″ N, 73°49′00″ W.

LITTLE INAGUA je najveće nenaseljeno ostrvo na Karibima. Nalazi se 10 km severno od istočnog kraja ostrva Great Inagua. Dužina i najveća širina ostrva su veoma slične i iznose nešto preko 16 km. Površina Little Inague je 130 km² (pojavljuju se i podaci 127 km² i 126 km²). Teren ostrva je generalno veoma stenovit.

Little Inagua nema izvore pitke vode. Ostrvo ostaje u neometanom i prirodnom stanju.

Pristup ostrvu je moguć samo čamcem. Little Inagua ima veliki zaštitni greben koji se proteže do 1.600 m od ostrva u svim pravcima, koji sprečava da joj se plovila previše približe.

Vlada Bahama ga je 2002. godine proglasila nacionalnim parkom, površine oko 126 km² i obuhvata i područje mora do 100 hvati (oko 180 m). U parku se nalazi veliki broj gmizavaca, ptica, stada divljih koza i magaraca (potomci stoke koju su uneli Francuzi). Pored toga, ostrvo je mesto gnežđenja kritično ugroženih vrsta morskih kornjača.

Obilazak parka moguć je jedino u pratnji odobrenog vodiča. Dozvola Nacionalnog fonda Bahama je potrebna unapred. Idealno za susrete sa pticama i divljim životinjama i prilike za fotografisanje. Troškovi obilaska za 2,5 sata su generalno 40 dolara za 1-5 osoba; 30 dolara po osobi za grupe od više od pet.

27. jula 2017. godine američka obalska straža i Kraljevske odbrambene snage Bahama spasile su šest haićanskih migranata sa ostrva.

GPS koordinate: 21°30′00″ N, 73°00′00″ W.