U ovom delu opisana su ostrva koja se nalaze u Karskom moru između Nove zemlje i ostrva Vajgač na zapadu, Severne zemlje na istoku, Zemlje Franje Josifa na severu i ruskog kopna na jugu. Opisana su veća i ostrva od interesa. Karakteristično za sva ostrva je da su sa izuzetno malim nadmorskim visinama.
Nije baš jednostavno sastaviti spisak najvećih ostrva, kojih ukupno ima preko 200, pogotovo što nedostaju podaci o površini određenog broja ostrva. Uostalom, evo do čega sam došao, uz ogradu da nisam sasvim siguran u tačnost tabele:
| Naziv | Naziv na ruskom | Površ. | Vrh | Arhipelag | |
| 1. | Belo ostrvo | Белый остров | 1.810,4 | 24 | |
| 2. | Jelensko ostrvo | Остров Олений | 1.197,4 | 16 | |
| 3. | Ostrvo Sibirjakova | Остров Сибирякова | 846,7 | 33 | |
| 4. | Ostrvo Šokalskog | Остров Шокальского | 426,4 | 27 | |
| 5. | Tajmir | Таймыр | 400,7 | 232 | |
| 6. | Rusko ostrvo | Русский | 305,7 | 39 | Nordenšeld |
| 7. | Kolosovih | Остров Колосовых | 266,5 | 102 | Minjina |
| 8. | Ostrvo Ušakova | Oстров Ушакова | 265,6 | 294 | |
| 9. | Boljšoj (Veliko o.) | Большой | 259,5 | 25 | Arktičkog instituta |
| 10. | Vize | Остров Визе | 217,8 | 22 | |
| 11. | Ostrvo Isačenko | Oстров Исаченко | 180,6 | 57 | Sergeja Kirova |
| 12. | Ostrvo Vilkickog | Остров Вилькицкого | 153,9 | 5 | |
| 13. | Pescovij | Песцовый | 134,6 | 50 | Plavnikova ostrva |
| 14. | Neupokojeva | Остров Неупокоева | 133,1 | – | |
| 15. | Istočno Kameno | Восточный Каменный | 131,7 | 46 | Kamena ostrva |
| 16. | Kruglij (Okruglo o.) | Круглый | 130,2 | 97 | Plavnikova ostrva |
| 17. | Jelensko ostrvo | Остров Олений | 126,5 | 64 | Minjina |
| 18. | Trojnoj | Тройной | 101,7 | 42 | Izvestij CIK |
U tabeli su prikazana ostrva površine preko 100 km2. Postoje dva Jelenska ostrva.
B E L O O S T R V O
Belo ostrvo (Бе́лый о́стров) nalazi se u Karskom moru, a od poluostrva Jamal razdvaja ga moreuz Maligina, čija širina na najužem mestu iznosi 9 km. Administrativno pripada Jamalo-Neneckom autonomnom okrugu, koji je severni deo Tjumenske oblasti.
Stalno naselje ne postoji, od 1933. godine postoji polarna meteorološka stanica “M. V. Popov”.
Belo ostrvo je najveće ostrvo u Karsko moru, ukoliko se računaju samo ostrva koja su cela u tom moru. U vezi površine ostrva postoje podaci od 1810 do 1900 km2. Ostrvo je za tu površinu neverovatno nisko, po jednim podacima ne prelazi 12 m, a po drugim to je 24 m.
Površina ostrva pokrivena je tundrom. Na ostrvu ima puno termokarstnih jezera.
Površina Belog ostrva je ravna, postepeno se spušta prema jugu. Severna i istočna obala je niska, peščana, a na zapadnoj i južnoj obali sreću se litice visine do 6 m.
U periodu od 2011-2016 nekoliko grupa dobrovoljaca učestvovalo je u čišćenju ostrva i sakupljanju otpada. Poslednje godine više od 30 dobrovoljaca iz cele Rusije učestvovalo je u čišćenju ostrva. Akciju su organizovale lokalne vlasti. Nakon prikupljanja otpada specijalnim brodovima će biti odveženo sa ostrva. Pored toga, očišćen je put za nauku i pripremljeno je zemljište za potpunu obnovu eko sistema.
Pored meteorološke stanice, 2014. godine na ostrvu je počeo sa radom lokalni istraživački centar. Prethodno je sagrađen mobilni istraživački modul.
OSTRVO ŠOKALSKOG
Ostrvo Šokalskog (Остров Шокальского) nalazi se u Karskom moru, na ulazu u Obsku gubu. Obska guba je estuarij (ušće) reke Ob, koji se nalazi između poluostrva Gidanskij i Jamal. Kao i Belo ostrvo pripada Jamalo-Nenckom autonomnom okrugu.
Za razliku od Belog ostrva, koje je zapadno od Obske gube, ostrvo Šokalskog je istočno od Obske gube. Rastojanje između dva ostrva je oko 80 km.
Dužina ostrva je oko 30 km, širina do 20 km, visina do 27 m, a površina je 426,4 km2 (po drugim podacima 428 km2). Od Gidanskog poluostrva deli ga Gidanski moreuz. Ostrvo je ravno, pokriveno tundrom.
More koje okružuje ostrvo zimi je pod debelim slojem leda, a čak i leti led plovi, pa je takjo ostrvo često spojeno sa Gidanskim poluostrvom.
Do 1926. godine ostrvo se zvalo Agnessa, a sadašnje ime dobilo je u čast Šokalskog (1856-1940), ruskog naučnika-geografa, okeanografa i kartografa. Ostrvo sa istim nazivom nalazi se pored zapadne obale ostrva Vajgač u Barencovom moru.
GPS koordinate: 72°58′ N, 74°27′ E.
OSTRVO VILKICKOG
Ostrvo Vilkickog (Остров Вилькицкого) je nenaseljeno ostrvo na istoku Karskog mora između Obske gube i Jenisejskog zaliva. Kao i prethodna ostrva pripada Jamalo-Neneckom autonomnom okrugu.
Ostrvo je oblika polumeseca, čija ispupčena strana je okrenuta prema severu, dok je sa juga prostrani plitki zaliv Švede.
Širina ostrva je oko 9 km, dok je dužina 18 km (zajedno sa Istočnom kosom više od 40 km). Površina je ravna, pokrivena rasutim peskom, dok na obalama ima izbačenih delova drveća. Tundra pokriva nešto više od 60 km2 površine ostrva, odnosno oko 40%. Između ostrva Vilkickog i njegovog južnog suseda, ostrva Neupokojeva, udaljenog oko 30 km, je veliko plitko područje.
More koje okružuje ostrvo zimi je pokriveno debelim slojem leda, a led plovi morem čak i leti.
Ostrvo je otkriveno 1874. godine. Ime je dobilo u čast ruskog hidrografa-geodeta Andreja Vilkickog, oca čuvenog Borisa Vilkickog. Ostrvo ne bi trebalo mešati sa drugim ostrvima koji se zovu Vilkicki, kao što je grupa ostrva u arhipelagu Nordenšelda, ostrva u Laptevskom moru pored istočne obale Tajmirskog poluostrva (dobila su ime po Borisu Vilkickom) i ostrva u grupi De Longa u Istočnosibirskom moru.
OSTRVO NEUPOKOJEVA
Ostrvo Neupokojeva (О́стров Неупоко́ева) nalazi se 50 km severno od Gidanskog poluostrva, oko 40 km severoistočno od ostrva Šokalskog i 30 km južno od ostrva Vilkickog. Ostrvo je dugačko 20 km, a najveća širina je 6,5 km. Administrativno pripada Jamalo-Neneckom autonomnom okrugu.
Zapadni i istočni deo ostrva je niska nizija, pokrivena velikim brojem jezera, dok su u centralnom delu ostrva niska brda. Nema podataka o najvišoj tački ostrva.
Ostrvo je okruženo peščanim kosama, a na pojedinim mestima ima izbačenih delova drveća. Biljni pokrivač čine tundra i livade.
Ostrvo je nazvano u čast Konstantina Neupokojeva (1884-1924) ruskog mornaričkog oficira, moreplovca, hidrografa i istraživača istočnog Arktika.
JELENSKO OSTRVO
Jelensko ostrvo (Оле́ний) nalazi se severno od Gidanskog poluostrva. Sa 1.197 km2 površine drugo je po veličini ostrvo u Karskom moru. Administrativno pripada Jamalo-Neneckom autonomnom okrugu.
Od kopna je razdvojeno plitkim moreuzom Olenij, čija širina u najužem delu iznosi oko 2 km.
Ostrvo je dugačko 53 km, a prosečna širina je 27 km.
Površina ostrva je ravna, sa velikim brojem jezera. Na ostrvu je široko rasprostranjena tundra. Na uzvišenim delovima ostrva biljni pokrivač formiraju mahovine i lišajevi, a u travnato-žbunovitom predelu sreću se različite vrste vrba. U niskim delovima ostrva, oko brojnih jezera, je pretežno blatnjav teren.
More koje okružuje ostrvo zimi je pod debelim slojem leda, a čak i leti led plovi, pa je takjo ostrvo često spojeno sa Gidanskim poluostrvom.
Postoje još tri ostrva sa istim imenom, jedno se takođe nalazi u Karskom moru i deo je grupe Plavnikovije ostrva, dok su preostala dva u Barencovom i Belom moru.
GPS koordinate: 72°24′ N, 77°45′ E.
OSTRVO SIBIRJAKOVA
Ostrvo Sibirjakova (О́стров Сибиряко́вa ili Кузькин остров) je treće po veličini ostrvo u Karskom moru. Nalazi se na jugu Karskog mora, na ulazu u Jenisejski zaliv na granici zapadnog i istočnog Sibira. Administativno pripada Krasnojarskom kraju, a ima morsku granicu sa Jamalo-Neneckim autonomnim okrugom.
Od Tajmirskog poluostrva odvojen je Jenisejskim zalivom, čija najmanja širina na tom mestu iznosi 36 km. Od Gidanskog poluostrva i Jelenskog ostrva odvoja ga moreuz Ovcina. Minimalna rastojanja do tih tačaka su 37 km i 30 km respektivno. 12 km severno od ostrva Sibirjakova nalazi se manje izduženo ostrvo Nosok (nosić).
Samo ostrvo dugačko je 38 km, a najveća širina je 27 km. Što se tiče površine ostrva, na većini sajtova piše da je 800 km2, ali sam za relevantan podatak uzeo 846,7 km2.
Obale su pretežno položene i ravne. Samo na jugozapadnoj i jugoistočnoj obali postoje manje uvale, pri čemu su od otvorenog mora zaštićene takođe malim priobalnim ostrvima. Od oktobra do jula ostrvo je okruženo ledom.
Reljef ostrva predstavlja niska, slabo zatalasana nizija, pokrivena arktičkom tundrom, na pojedinim mestima blatnjava. Najviše uzvišenje je 50 m (po drugim podacima 33 m). Celo ostrvo je ispresecano rečicama, koje se sa svih strana ulivaju u Karsko more. Najduža ostrvska reka je Glubokaja (duboka) sa 18 km dužine.
Ime ostrvu dao je Nils Nordenskiöld 1878. godine u čast Sibirjakova, ruskog preduzimača i istraživača Sibira. On je finansirao neke ekspedicije, a i sam je u nekima od njih učestvovao.
Stalnog naselja na ostrvu nema, ali je duž obale sagrađeno nekoliko ribarskih koliba.
1959. godine na ostrvu je radila ekspedicija koja je vršila eksperimente u vezi sa razbijanjem ledenih čepova na rekama, koji ometaju rečni saobraćaj.
Ostrvo Nosok
D I K S O N
Dikson (Ди́ксон) je stenovito ostrvo u severoistočnom delu Jenisejskog zaliva, na izlazu Jenisejske gube u Severni ledeni okean. Od kopna je udaljeno oko 1,5 km, a od Severnog pola oko dva sata leta avionom. Površina ostrva je oko 25 km2, prosečna visina je oko 26 m, a najveća je 48 m. Ostrvo je izgrađeno pretežno od dijabaza, jedne vrste stene.
Još je svojevremeno Nordenskiöld govorio da je to najbolja luka na celoj severnoj obali Azije i da će vremenom postati veoma važna za sibirsku trgovinu.
Oko ostrva Diksona nalazi se još nekoliko manjih ostrva: ostrva Duga, Medveđa, Beluha, Storoževoj, Vern, Velika i Mala jelenska ostrva, Zapadni i Istočni Korabliki, Nerpjonok, Obhodnoj, Stvornij, Albanova, Sever, Konus, Matvejeva, Severoistočna ostrva, Borisihina.
Ostrvo je otkriveno verovatno početkom XVII veka pomorcima koji su plovili po Jeniseju do njegovog ušća i dalje do reke Pjasine. Arktičkim moreplovcima ostrvo Dikson poznato je od XVIII veka. Tokom Velike severne ekspedicije 1738. godine navigator Minjin nazvao je to parče zemlje Velikim severoistočnim. Kasnije su ga ruski industrijalci zvali Dolgij, tj Dugi.
Međutim, ti nazivi su bili zaboravljeni. U XIX veku ostrvo je dobilo ime Kuzkin. 1875. godine Nordenskiöld na brodu “Proven” nazvao je uvalu duboko urezanu u istočnu obalu Dikson, po švedskom preduzimaču Oskaru Dicksonu (1823-1897), koji je finansirao njegovu ekspediciju. 1878. godine Nordenskiöld je proširio naziv Dikson i na ostrvo. Tek 1894. godine Vilkicki je zvanično prihvatio naziv ostrva.
22. avgusta 1901. godine na severnoj obali diksonske uvale sagrađeno je drveno skladište za ugalj za potrebe Ruske polarne ekspedicije. To je bio prvi sagrađeni objekat na ostrvu.
1915. godine na ostrvu su montirana dva stambena objekta i kupatilo. 7. septembra te godine emitovan je radio signal i taj dan se smatra danom osnivanja Diksona. Nakon završetka hidrogradske ekspedicije stanica je zatvorena. Međutim, već sledeće godine zbog velikog naučno-praktičnog značaja dostavljeni su hidrološki i meteorološki instrumenti na ostrvo. Na temelju ove baze 1936. godine počela je izgradnja radiohidrometeorološkog centra i geofizičke opservatorije.
U avgustu 1942. godine nedaleko od naselja došlo je do bitke sa nemačkim vojnim brodom “Admiral Scheer” i to je bila jedina bitka sa nacistima na području Sibira (odnosno iza Urala).
Napuštena meteorološka stanica
Na ostrvu se nalazi zapadni deo naselja Dikson, aerodrom (izgrađen krajem pedesetih godina XX veka), škola (zatvorena 2005. godine), prodavnica, dizel elektrana itd.
Luka Dikson, najsevernija u Rusiji i jedina u Karskom moru, nalazi se u istočnom delu naselja, na obali. Zimi autobusi, automobili, motocikli i vozila amfibije voze po ledu između dva dela naselja. Leti saobraća putnički brodić, a u međusezoni od jednog do drugog dela naselja moguće se prevesti jedino helikopterom.
Teško je reći koliko stanovnika živi na ostrvu, koje je jedno od retkih naseljenih ostrva u ruskom delu Severnog ledenog okeana. U naselju Dikson 1985. godine živelo je 5.000 stanovnika. Najveći pad je zabeležen od 1992. do 2002. godine sa 4.100 na 1.200 stanovnika. 2017. godine bilo je samo 569 stanovnika.
Različitih godina Dikson su posećivali Nansen, Amundsen, Čeljuskin, Begičev, Andrej i Boris Vilkicki i drugi svetski poznati istraživači Arktika.
Klima ostrva Dikson je arktička, a najtopliji mesec je avgust, čija prosečna temperatura iznosi svega +5,5°C. Najniža temperatura (apsolutni minimum) zabeležena je 7. februara 1979. godine i iznosila je -48,1°C. Sa druge strane, 3. avgusta 1945. godine bilo je +26,9°C, a u julu 1965. godine bila je zabeležena temperatura +26,8°C. Temperature ispod -40°C zabeležene su od novembra do marta, u aprilu -38°C, a u maju -28,8°C. U ovom veku temperaturni rekordi su -45,3°C i +23,6°C. Prosečna brzina vetra je 6-7 m/s. Pozitivne temperature vazduha na ostrvu Dikson beleže se od treće dekade juna do treće dekade septembra. Sneg se zadržava duže od devet meseci godišnje. Na Diksonu je najčešći južni vetar. Dana bez vetra praktično nema. Od maja do avgusta najčešći je severoistočni vetar, a od septembra do aprila južni. Vedrih dana na ostrvu godišnje nema više od 26. Pojave nevremena i rose praktično nema.
Polarna noć na toj geografskoj širini počinje 10. novembra. Prvih dana februara sunce se ponovo javlja na horizontu. Zato od 5. maja do 10. avgusta ono ne zalazi i polarni dan duži je od 100 dana. Zimi se ponekad može videti polarna svetlost (uglavnom bele boje).
Na ostrvu nema drveća.
Na ostrvu se nalazi aerodrom Dikson. Broj putnika je 2016. godine premašio je 4.300, što je znatno povećanje u odnosu na prethodne godine.
Aerodrom Dikson, ko bi se normalan usudio da uđe u ovu aerodromsku zgradu!?
OSTRVO SVERDRUPA
Ostrvo Sverdrupa (Остров Свердрупа) nalazi se u južnom delu Karskog mora. Administrativno pripada Krasnojarskom kraju. Ostrvo je dobilo ime tokom norveške polarne ekspedicije 1893. godine u čast norveškog polarnog istraživača Otto Sverdrupa (1854-1930).
Ostrvo je izolovano. Nalazi se 120 km severno od naselja Dikson. Najbliže kopno su ostrva Arktičkog instituta koja se nalaze 90 km severoistočno.
Ostrvo je dugačko 15 km, široko do 10 km, dok je površina 47 km2. Centralni deo ostrva je slabo uzdignuta nizija sa najvišom tačkom 33 m. Na krajevima su niske peščane kose. Duž obale, a delimično i u unutrašnjosti ostrva je rasuti pesak. Na zapadu ostrva je široki zaliv.
Okolno more je pod debelim slojem leda tokom duge zime, a čak i tokom leta led plovi morem.
Ostrvo je pokriveno tundrom. Fauna je zastupljena sitnim glodarima i polarnim lisicama; od ptica su zastupljene šljukarice i crnotrba sprutka.
Istoimeni arhipelag postoji i u Kanadi, takođe je nazvan u čast norveškog polarnog istraživača.
Crnotrba sprutka
OSTRVA ARKTIČKOG INSTITUTA
Ostrva Arktičkog instituta (Острова́ Аркти́ческого институ́та) je grupa od četiri ostrva i nekoliko peščanih kosa u Karskom moru. Nalaze se 140 km zapadno od poluostrva Tajmir i ulaze u sastav Krasnojarskog kraja. Najbliže kopno su ostrva Izvestij CIK, koja su 37 km severnije.
Ostrva se protežu od severa na jug u dužini od 50 km, dok je najveća širina 21 km. Reljef je predstavljen nizijom sa najvećim uzvišenjem 25 m (“brdo” Kucij Nos na zapadu ostrva Boljšoj).
Ne postoje podaci o ukupnoj površini arhipelaga. Jedino sam pronašao podatak da najveće ostrvo arhipelaga Boljšoj (Veliki) ima površinu 259,5 km2. Ukupno ima 13 potoka dužih od 2 km, najduži ima 4 km, a takođe ima devet jezera do 250 m u prečniku. Arhipelag je okružen peščanim kosama, koje štite od otvorenog mora lagunu Spokojnaju (Mirna), Melkovodnuju (Plitka) i zaliv Kucij Nos.
Ostrva su izgrađena od glečerskih i morskih taloga antropogenog perioda. Preovlađuje arktička tundra.
Pomalo neverovatno zvuči da je ostrva otkrila tek 1932-33. godine sovjetska ekspedicija na ledolomcu “Aleksandr Sibirjakov”. Naziv su dobila po Arktičkom naučno-istraživačkom institutu.
Ostrva arhipelaga:
(1) Boljšoj (Большой, Veliki), najveće ostrvo arhipelaga, nalazi se u centru grupe. Dužina obale je 150,7 km, a koeficijent razuđenosti je 2,64. Na ovom ostrvu su najviši vrh arhipelaga, pomenute lagune i zaliv, većina reka i tri jezera. U laguni Spokojnaja nalazi se bezimeno ostrvce.
– Duga traka peska, odnosno kosa, nema ime. Nalazi se između zaliva Poljarnika na severu i ostrva Malij na jugu, ravna je, a istočno od nje nalaze se dva bezimena ostrvca.
Ostrvo Boljšoj
(2) Malij (Малый, Mali), nalazi se istočno od južnog kraja ostrva Boljšoj, izduženog je oblika. Ostrvo je peščano na istoku, a stenovito i močvarno na zapadu. Ima dva jezera, najviši vrh je 7 m, na severozapadnom kraju se nalazi malo bezimeno ostrvo.
(3) Ostrvo Sidorova (Остров Сидорова) nalazi se južno od južnog kraja ostrva Boljšoj. Ostrvo je oblika slova “V”, čija je zapadna strana ustvari duga peščana kosa. Ostatak ostrva je kamenit i močvaran, sa maksimalnom visinom 11 m. Na ostrvu ima pet jezera i nekoliko malih potoka. Ostrvo je dobilo ime po Mihailu Sidorovu (1823-1887), trgovcu, vlasniku rudnika zlata i piscu.
OSTRVA IZVESTIJ CIK
Ostrva Izvestij CIK (Острова́ Изве́стий ЦИК) je arhipelag na jugu Karskog mora, administrativno ulazi u sastav Krasnojarskog kraja. Od obale Sibira udaljena su oko 135 km, a najbliže kopno su ostrva Arktičkog instituta oko 37 km južnije.
Sastoji se od šest ostrva: Trojnoj (Тройной, Trostruki), Pologij-Sergejeva (Пологий-Сергеева), Gavrilina (Гаврилина), Hlebnjikova (Хлебникова), Skala (Скала) dok najmanje ostrvo nema ime.
Na sajtovima se za površinu svih ostrva navodi podatak od 90 km2, međutim samo najveće ostrvo arhipelaga Trojnoj ima površinu 101,7 km2, tako bi verovatno tačniji podatak bio drugi koji sam pronašao, a to je 200 km2. Drugo po veličini je ostrvo Pologij-Sergejeva. Najviše tačke su na ostrvu Trojnoj (42 m) i Pologij-Sergejeva (26 m).
Ostrva se sastoje od memamorfnih stena i peščara. Biljni pokrivač ostrva je arktička tundra. U centralnim delovima ostrva sreću se pojedinačne vodene površine prečnika do 100 m. Voda u njima je sa znatno manje soli. Mala plitka jezera formiraju se na ušću potoka. Njihovo postojanje je beznačajno i povezano je isključivo sa periodom otapanja snega.
Ostrva su otkrivena sovjetskim ekspedicijama na ledolomcima “Vladimir Rusanov” i “Aleksandr Sibirjakov” 1932-1933. godine (kada i ostrva Arktičkog instituta) i dobila su ime u čast novina “Izvestija”, čije puno ime je glasilo “Izvestija Centralnog izvršnog komiteta (CIK) Sovjeta radničkih i vojničkih deputata” (na ruskom Известия Центрального Исполнительного Комитета (ЦИК) Советов рабочих и солдатских депутатов).
Merenja i topografsko snimanje ostrva Izvestij CIK sprovedena su 1939. godine.
11. septembra 1941. godine na putu iz Diksona za Zemlju Franje Josifa u blizini ostrva Izvestij CIK potonuo je ledolomac “Sadko”.
Klima je arktička, prosečna godišnja temperatura vazduha je -12,2°C, prosečna temperatura najtoplijeg meseca avgusta iznosi +1,8°C, a prosečna januarska temperatura je -26,1°C. Apsolutni izmereni temperaturni minimum je -50,0 °C. Prosečna vlažnost vazduha je oko 89%. Godišnje ima oko 300 mm padavina. Prosečna visina snežnog pokrivača je 45-50 cm. Sneg može da pada tokom cele godine, a leti se često smenjuju sneg i kiša. Preovlađuju severoistočni i istočni vetrovi, najređi su zapadni vetrovi. Vedrih dana ima samo 8,9% godišnje. Leto i jesen su godišnja doba sa najjačim vetrom. Tako je u julu 1992. godine bilo 19 dana sa vetrom jačim od 10 m/s i pet dana sa vetrom jačine preko 15 m/s. U isto vreme, relativno tihih dana sa vetrom brzine do 5 m/s bilo je samo šest.
Polarna stanica na ostrvima Izvestij CIK osnovana je 1953. godine i nalazi se na jugoistočnom delu ostrva Trojnoj na obali zaliva Poljarnikov, 50 m od obalske linije sa koordinatama 75°57′ N, 82°57′ E. Na ostrvu se gnezde migratorne ptice tokom kratke letnje sezone.
U septembru 2016. godine meteorološku stanicu okružilo je 10 odraslih belih medveda, kao i njihovi mladunci, predstavljajući opasnost naučnicima za izlazak. Brod u blizini ostrva bio je u stanju da isporuči pse i signalne rakete na ostrvo, omogućavajući naučnicima, koji su ostali zarobljeni dve nedelje, da oteraju medvede.
Ostrva arhipelaga:
(1) Trojnoj je najveće ostrvo koje se nalazi u severoistočnom delu arhipelaga. Dužine je oko 27 km, ima površinu 101,7 km2, dužinu obale 66,9 km i koeficijent razuđenosti 1,87. Ime ostrva znači trostruko ostrvo, što ukazuje na njegovu specifičnu konfiguraciju: on je zapravo podeljen na tri dela koji su međusobno povezani pojasevima peska. Između ovih delova nalaze se dve velike uvale Kruglaja i Poljarnika. Na ostrvu je prisutna većina reka i osam jezera među kojima su Dljinnoje (u istočnom delu), Uglovatoje i Srednjeje (na peščanom pojasu koji spaja centralni sa zapadnim delom) i Utinoje (u zapadnom delu). Severozapadno od Trojnog su dva bezimena ostrvca. Polarna stanica nalazi se blizu spoja centralnog i istočnog dela ostrva.
(2) Pologij-Sergejev je drugo po veličini ostrvo grupe, a nalazi se u severozapadnom delu arhipelaga. Sličnog je oblika kao Trojnoj, ali je formirano od samo dva dela povezana peskom. Maksimalna visina iznosi 26 m. Na ostrvu ima nekoliko reka i 14 jezera od kojih je najveće Neždannoje, formirano peščanim trakama koje spajaju dva dela, zapravo laguna sa malim izlazom na more.
(3) Ostrvo Hlebnjikova nalazi se južno od centralnog dela Trojnog. To je malo ostrvo izduženog oblika maksimalne visine 12 m, nema reka, a na zapadu ostrva je jezero.
(4) Ostrvo Gavrilina je najjužnije ostrvo, nalazi se južno od ostrva Pologij-Sergejeva, od koga ga razdvaja moreuz Beluha. Ima izdužen oblik, malo je i stenovito i dostiže maksimalnu nadmorsku visinu od 20 m.
OSTRVO UJEDINJENJA
Ostrvo ujedinjenja (О́стров Уедине́ния) nalazi se u centralnom delu Karskog mora. Administrativno ulazi u sastav Krasnojarskog kraja.
Najbliže kopno su ostrva Kirova koja su udaljena oko 150 km, dok se ostrva Izvestij CIK nalaze oko 165 km južno. U jugoistočnom pravcu, ali čak 280 km udaljeno je sibirsko kopno, dok je severni kraj Nove zemlje udaljen 340 km prema zapadu. Poput ogromne većine ostrva u Karskom moru i Ostrvo ujedinjenja je nisko, maksimalna visina je 25 m (po drugim podacima 30 m). Ostrvo je dugačko 18,5 km, a površina (zajedno sa peščanim kosama) iznosi oko 20 km2. Ostrvo je građeno od peščanih naslaga. Površinu ostrva leti pokriva tundra. Zapadni deo ostrva je povišen, a zapadna obala je strma. Na istoku se površina ostrva postepeno snižava. Kratki potoci teku na istok i ulivaju se u lagunu Severnuju. Najveći postrvo je Johansen, dužine oko 2,5 km.
Ostrvo ujedinjenja ima arktičku klimu i temperatura skoro nikada ne prelazi 0°C. Prosečna godišnja temperatura je -13,7°C. Od novembra do aprila prosečna dnevna temperatura je od -20°C do -26°C. U julu je prosečna dnevna temperatura +0,7°C i pozitivna još jedino u avgustu (+0,1°C). Padavina je veoma malo, ispod 200 mm godišnje. Broj sunčanih sati godišnje je tek nešto iznad 1.000. Takođe na ostrvu bar tri meseca traju polarna noć i polarni dan.
Od maja 1993. godine ostrvo Ujedinjenja je u sastavu Velikog arktičkog nacionalnog parka, tako da su njegovi stanovnici beli medved, perajari (morževi i foke) i brojne vrste ptica koje žive na ostrvu zaštićeni.
Ostrvo ujedinjenja otkriveno je 26. avgusta 1878. godine, zanimljivo čak 55 godine ranije u odnosu na južnija ostrva u tom delu Karskog mora. Slava pripada norveškom kapetanu Eduardu Johannesenu na brodu “Nordland” predviđenom za lov. On je ostrvo nazvao Ensomheden (usamljenost) iz razloga izolovanog položaja. Iz tog razloga na kartama se sreću nazivi za ostrvo Einsamkeit, Lonely Island ili Solitude Island. Ruska zastava podignuta je na ostrvu Ujedinjenja u jesen 1915. godine tokom ekspedicije kojom je komandovao Otto Sverdrup.
7. septembra 1934. godine ekspedicija na ledolomcu “Sadko” osnovala je na ostrvu polarnu stanicu. Oprema i ljudstvo bili su predviđeni za stanicu na rtu Olovjannij na Severnoj zemlji, ali zbog situacije sa ledom brodovi nisu mogli da se probiju i mesto iskrcavanja je promenjeno. Početak izgradnje stanice i prvu zimu na ostrvu provelo je 18 ljudi (među njima 9 građevinskih radnika).
Tokom II svetskog rata, 8. septembra 1942. godine, nemačka podmornica je izronila ispred ostrva i artiljerijskom vatrom srušila je zgradu stanice i skladište za namirnice. Svih sedam radnika stanice je preživelo, radio stanica nije stradala i meteorološka stanica je nastavila sa radom. To je bio jedan od poslednjih napada tokom operacije Wunderland. Polarna stanica je zatvorena 1996. godine.
GPS koordinate: 77°29′ N, 82°30′ E.
O S T R V O V I Z E
Ostrvo Vize (О́стров Ви́зе) ili Zemlja Vize (Земля́ Ви́зе) je ostrvo u severnom delu Karskog mora. Administrativno ulazi u sastav Krasnojarskog kraja.
Ako se za Ostrvo ujedinjenja reklo da je izolovano, šta tek reći za Ostrvo Vize. Najbliže mu je takođe usamljeno Ostrvo Ušakova približno 140 km severno. Od Severne zemlje, Zemlje Franje Josifa i Ostrva ujedinjenja udaljeno je otprilike podjednako 250-260 km.
I za Ostrvo Vize problematičan je tačan podatak o površini, varira od 217,8 km2 do 289 km2, na većini sajtova podatak je 288 km2, što ne mora da znači da je tačan. Dužina ostrva je 33 km, a najveća širina je 11 km.
Reljef ostrva je ravan sa malim uzvišenjima, maksimalne visine do 22 m. Geološki je Zemlja Vize složena od gline i morskog peska. Zbog ekstremno severne lokacije okolno more je tokom zime potpuno zaleđeno, a leti je skoro potpuno pokriveno plutajućim ledom. Usle globalnog otopljenja obale Ostrva Vize se urušavaju. Dok je u pedesetim godinama prošlog veka prosečna brzina povlačenja obale bila 1,5 m, to se u periodu 2009-2016 obala povukla 74 m. Kao razlog se navodi da nema više plutajućeg leda oko ostrva i morski talasi lako odnose zaleđenu obalu.
Klima ostrva je surova, temperatura najtpoplijih meseci je tek malo iznad 0°C (juli 0,5°C, avgust 0,1°C). Apsolutni maksimum je oko 9°C, a apsolutni minimum je -48°C. Temperature ispod -40°C zabeležene su od oktobra do aprila. Ipak bi trebalo reći da se i u tim mesecima dešavalo da temperatura pređe “u plus”. Padavina ima veoma malo, uglavnom je to sneg, godišnje oko 185 mm. Broj sunčanih sati godišnje je samo 914.
Ostrvo se nalazi u prirodnoj zoni arktičkih pustinja: biljni svet je krajnje oskudan i sastoji se od mahovina, lišajeva i nekoliko vrsta cveća.
Istorija otkrića ovog ostrva je veoma interesantna. Negde posle 1910. godine brod “Sveta Ana” plutao je Karskim morem. 1914. godine brod je potonuo, ali je njegov navigator uspeo da spase brodski dnevnik.
10 godina kasnije sovjetski okeanograf (a takođe meteorolog i polarni istraživač) Vladimir Vize (nemački Wiese) proučavao je liniju kretanja broda, zarobljenog u ledu. Po skretanju morske struje pretpostavio je da je uzrok postojanje ostrva dao je veoma tačne geografske koordinate. Na ledolomcu “Georgij Sedov” 1930. godine Vize, učesnik ekspedicije Otto Šmidta prvi se iskrcao na ostrvo koje je sam teoretski predvideo.
Od 1. novembra 1945. godine na južnoj obali ostrva radi hidrometeorološka polarna stanica, jedna od najsevernijih na svetu. Zbog topljenja leda polako klizi prema pšrovaliji i sledi joj pad sa litice. To je savršena metafora za stanje naše planete. Nije mi poznato da li je stanica i dalje aktivna.
OSTRVO UŠAKOVA
Ostrvo Ušakova (О́стров Ушако́ва) nalazi se u severnom delu Karskog mora, između Zemlje Franje Josifa i Severne zemlje, blizu granice večnog leda. Najbliže kopno je ostrvo Vize udaljeno oko 140 km prema jugu. Ostrvo Šmidta, deo Severne zemlje, udaljeno je 170 km prema istoku. Administrativno ulazi u sastav Krasnojarskog kraja.
Naravno, i ovde je problem oko tačne površine ostrva. Najčešće se spominju vrednosti 324 km2 i 328 km2, a po podaci UNEP (agencija Ujedinjenih nacija) površina je svega 265,6 km2. Slično je i sa podatkom o maksimalnoj visini, podaci su 294 m i 350 m. Bez obzira koji podatak je tačan, ostrvo Ušakova je ubedljivo najviše u Karskom moru.
Ostrvo je pusto i na udaru je žestokih arktičkih oluja. Zbog ekstremno severne lokacije, more koje okružuje ostrvo u zimskom periodu je pod debelim slojem leda, dok je tokom leta puno ledenih santi. Celo ostrvo je pokriveno ledom. Stenovito tlo ispod naslaga leda je ravno i (neverovatno) jedan njegov deo leži ispod nivoa mora. Krajevi ledene kape formiraju 20-30 m visoke litice duž obale. Površina ledene kape se smanjila za 2 km2 od 1950. do 2000. godine, ali se zato zapremina leda povećala sa 35 km3 na 38 km3. Prosečna debljina leda se povećala sa 107 m na 118 m.
Ostrvo Ušakova je jedino mesto na nadmorskoj visini 0 m u celoj severnoj hemisferi gde temperatura nikada nije prešla 10°C. Prosečna godišnja količina padavina se kreće od 200 mm na visini od 50 m do 350-400 mm oko najviše tačke ostrva.
Ostrvo Ušakova je poslednje ostrvo otkriveno u sovjetskom delu Arktika. To se dogodilo tek 1935. godine tokom sovjetske ekspedicije na ledolomcu “Sadko”, koja je obilazila do tada neistražene delove Karskog mora. Pošto je vreme bilo maglovito blizinu ostrva učesnici ekspedicije pretpostavili su po pojavi ledenih bregova, za koje je bilo vidno da su mladi po nastanku. Bio je uočen pravac iz koga dolaze sve mlađi ledeni bregovi i kao rezultat otkriveno je ostrvo potpuno pokriveno ledom. Ostrvo je nazvano je u čast istraživača Arktika Georgija Ušakova.
Polarna stanica na ostrvu otvorena je 1954. godine i radila je do kraja osamdesetih godina XX veka. Kada je 2001. godine ostrvo posetila ekspedicija o napuštenoj meteorološkoj stanici svedočila su dva objekta delimično pokrivena ledom.
GPS koordinate: 80°48′ N, 79°29′ E.
KAMENA OSTRVA
Kamena ostrva (Ка́менные острова́) su arhipelag od četiri veća i 17 manjih ostrva koja se nalaze u Pjasinskom zalivu Karskog mora, severno od Obale Petra Čičagova poluostrva Tajmir.
Administrativno ulaze u sastav Krasnojarskog kraja.
Ostrva od kopna deli moreuz Kuročkina. Najbliže sibirskom kopnu je ostrvo Moržovo, udaljeno oko 11 km, dok su Zapadno i Istočno kameno ostrvo udaljeni od sibirskog kopna preko 40 km.
Na ostrvima nema stalnih naselja, ali postoje ribarske kolibe. Biljni pokrivač čini tundra.
More oko Kamenih ostrva pokriveno je debelim ledom tokom zime, a led pluta po površini mora čak i leti. Tako ostrva tokom duge zime imaju vezu sa sibirskim kopnom. Klima je oštra i leto traje samo oko dva meseca.
Arhipelag je otkrila Ruska polarna ekspedicija Carske Akademije nauka 1900-1903. godine pod rukovodstvom barona Tolla i učešćem Kolčaka.
Ostrva arhipelaga (od severozapada prema jugoistoku):
(1) Zapadno kameno ostrvo (Западный Каменный остров), okruglog oblika, prečnika 10 km, sa najvišim vrhom arhipelaga 159 m. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 80 km2. Postoje vodeni tokovi koji teku u svim pravcima; to su uglavnom mali sezonski potoci, ali postoje i stalne reke čija se ušća nalaze na istočnoj obali ostrva. Jezera su brojna i gotovo sva su skoncentrisana duž istočne obale, dok ih na severnom delu ostrva ima samo dva.
(2) Istočno kameno ostrvo (Восточный Каменный остров), najveće u arhipelagu i jedino za koje je poznata površina 131,7 km2; dugačko je 17 km, a široko je 9 km, sa najvišim vrhom 46 m. Ostrvo ima nepravilan trouglasti oblik sa “osnovom” na severu i “temenom” na jugu. Tokom većeg dela sezone ima mnogo vodenih tokova. Ima oko 10 jezera, ali su sva malih dimenzija. Najveće se nalazi na zapadnom delu ostrva, na početku jedne od peščanih kosa, koja produžava kraj “osnove” ostrva; ostala su skoncentrisana na severoistočnoj peščanoj kosi. Ova peščana kosa, zajedno sa onom koja počinje kod najjužnije tačke ostrva formira zaliv Tjuljenjij.
(3) Ostrvo Rastorgujeva (Остров Расторгуева), izduženog je oblika i dugačko je 15 km. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 57 km2. Reljef je ravan u centralnom delu ostrva i uzdiže se do 95 m u zapadnom delu, a do 132 m u istočnom delu (brdo Kolomejcev). Sa ovih uzvišenja počinju da teku brojni sezonski potoci. U sredini ostrva nalaze se tri jezera (Ilistoje, Zimovočnoje i bezimeno). Ostala mala jezera nalaze se peščanom rtu koji se proteže u severoistočnom delu ostrva i formira zaliv Morjana. Na kraju rta nalazi se bezimena hrid. Ostale hridi i ostrvca, od kojih su neki bezimeni, šire se dalje od rta, a najpoznatije od njih zove se Dolgij (dugo). Ostrvo je nazvano u čast nižeg oficira Rastorgujeva, koji je bio učesnik ekspedicije koja je otkrila ostrva.
U blizini ostrva Rastorgujeva
(4) Moržovo (Моржово), najmanje ostrvo u grupi i najbliže kopnu, a nalazi se 14 km jugoistočno od ostrva Rastorgujeva. Ima blago izduženi oblik, dugačko je 4,4 km, široko 2,4 km, dok je dužina obale 13,5 km. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 8 km2. Najviši vrh ostrva dostiže 80 m. Obala je strma i uzdiže se 20 m na jugu i do 12 m na zapadu, gde je vrlo razuđena; na jugoistoku je ravna. Na severu i istoku su otvorene male uvale. Na ostrvu ima sezonskih potoka.
Z V E R O B O J
Ostrva Zveroboj (Острова Зверобой) su arhipelag u Karskom moru, koji se sastoji od jednog većeg (ostrvo Zveroboj) i osam manjih ostrva. Ova grupa ostrva nalazi se u Pjasinskom zalivu Karskog mora, severoistočno od Diksona, pored obale Sibira. Od ostrva Rastorgujeva ostrvo Zveroboj je udaljeno oko 35 km, a od obale Sibira oko 15 km. Severno od ove grupe ostrva nalaze se Plavnikova ostrva. Administrativno ulaze u sastav Krasnojarskog kraja.
Ne postoji podatak o površini bilo kog ostrva ovog arhipelaga, a po merenjima sa Google Eartha površina ostrva Zveroboj je oko 35 km2. Ostrva su pokrivena tundrom.
Klima je arktička sa produženom hladnom zimom i kratkim letom, tokom koga se topi led. More oko ostrva pokriveno je dugogodišnjim ledom, a leti se sreću brojni ledeni bregovi.
Ostrva arhipelaga:
(1) Zveroboj ima oblik obrnutog slova “C” i stoga duboku uvalu Zverobojnaja koji se otvara prema zapadu. Dužina ostrva je 17 km (ukoliko se pravi slovo C). Istim imenom, Zverobojnaja, naziva se najviša tačka ostrva sa nadmorskom visinom 35 m. Na ostrvu ima sedam sezonskih reka i dva jezera, jedno na istoku i jedno na severozapadu.
(2) Mali Zveroboj (Малый Зверобой) nalazi se zapadno od rta Peremičnij, krajnje severozapadne tačke ostrva Zveroboj. Na priloženoj karti ovo ostrvo je pogrešno označeno kao Severnij (na karti Severnyy). Najviša tačka ostrva je 15 m.
(3) Dioritovij (Диоритовый), nalazi se severozapadno od Malog Zveroboja.
(4) Obhodnoj (Обходной), nalazi se u blizini južne obale ostrva Zveroboj.
(5) Otdeljnij (Отдельный, odvojen), tik do krajnje jugozapadne tačke ostrva Zveroboj.
(6) Ostrvo Kazarinova (Остров Казаринова), zapadno od jugozapadnog rta ostrva Zveroboj. Ucrtano je na karti, ali nije napisano ime.
(7) Zapadni Zveroboj (Западный Зверобой), zajedno sa ostrvom Savatejeva i Promežutočnim predstavlja najzapadniju grupa ostrva. Na karti je ostrvo pogrešno obeleženo, odnosno ostrvo Savatejeva je označeno kao Zapadni Zveroboj. Najviša tačka ostrva je 14 m.
(8) Ostrvo Savatejeva (Остров Савватеева), nalazi se južno od Zapadnog Zveroboja. Najviša tačka ostrva je 11 m.
(9) Promežutočnij (Промежуточный) je izuzetnoi malo ostrvo, a nalazi se između Zapadnog Zveroboja i ostrva Savatejeva.
Zapadno od ove grupe nalazi se usamljeno Prokleto ostrvo (Проклятый) koje ima 6 m visine.
I ono je na karti pogrešno označeno kao Malo (Malyy)! Neverovatan broj grešaka na jednoj karti.
LAVIRINTSKA OSTRVA
Lavirintska ostrva (Лабиринтовые острова) su arhipelag od preko 30 malih, niskih i veoma močvarnih ostrva, koja se nalaze u delti reke Pjasine, severno od rta Vhodnoj na poluostrvu Tajmir. Administrativno ulaze u sastav Krasnojarskog kraja.
Lavirintska ostrva su kompaktna grupa ostrva različitih veličina, formiranih od rečnih sedimenata; među njima ima mnogo sprudova. Sva ostrva su močvarna, sa brojnim jezerima i prekriveni su tipičnom tundrom.
More koje okružuje ostrva veći deo godine je zaleđeno. Klima je arktička, sa dugim oštrim zimama i toplijim kratkotrajnim periodom, koji jedva dopušta da se led topi.
1993. godine ostrva, na kojima se leti gnezde brojne ptice, uključena su u Veliki arktički državni rezervat prirode.
Najveće ostrvo arhipelaga je ostrvo Rogozinskog, a izdvajaju se ostrva Čajek i Veliko lavirintsko ostrvo.
Nažalost, ni za jedno ostrvo arhipelaga ne postoji podatak o površini, kao ni o podatak o maksimalnoj visini (verovatno zato što su niska). Karta sa prikazom ostrva nalazi se kod opisa ostrva Zveroboj.
Ostrva arhipelaga (počevši od severozapada):
(1) Ostrvo Fjodora Popova (остров Федора Попова), nalazi se na severozapadu.
(2) Ostrvo Trofima Judina (остров Трофима Юдина) nalazi se na severu, između ostrva Fjodora Popova i Fjodora Toboljskog.
(3) Ostrvo Fjodora Toboljskog (остров Федора Тобольского), dugačko je oko 8,5 km, nalazi se u severoistočnom delu grupe, u neposrednoj blizini kopna.
(4) Veliko lavirintsko (Большой Лабиринтовый), nalazi se severno od ostrva Rogozinskog, dugačko je oko 4,6 km; ima veliko jezero u centralnom delu.
(5) Ostrvo Ivana Tolotouhova (остров Ивана Толотоухова), u centralnom delu arhipelaga; dugačko je oko 4,7 km.
(6) Prodolgovatij (Продолговатый), nalazi se južno od ostrva Ivana Tolotouhova; gugačko je približno 6,8 km.
(7) Zeleno ostrvo (остров Зеленый), u istočnom delu arhipelaga, u neposrednoj blizini kopna, dugo je oko 4 km.
(8) Ostrvo Rogozinskog (Oстров Рогозинского), najveće ostrvo arhipelaga, nalazi se u njegovom južnom delu, dugačko je 15 km. Na karti pogrešno obeleženo kao Rogozyna.
(9) Ostrva Bliznjeci (острова Близнецы, blizanci), dva mala ostrva južno od ostrva Prodolgovatij.
(10) Verhnjij (Верхний, gornje ostrvo), jugoistočno od grupe i istočno od ostrva Rogozinskog, dugačko je oko 2,7 km.
(11) Nižnjij (Нижний, donje ostrvo), dug i uzak pojas zemlje južno od ostrva Rogozinskog.
(12) Čajek (Чаек, ostrvo galebova), ostrvce južno od ostrva Rogozinskog, najjužnije ostrvo u arhipelagu.
(13) Vodnickij (Водницкий), nalazi se u jugoistočnom delu grupe na ušću reke Pjasine. To je duga i uska traka zemlje. Na karti obeležen kao Vodnitskiy.
(14) Begičevskaja kosa (Бегичевская коса) je grupa ostrvaca koja se proteže od ostrva Vodnickij prema severozapadu.
Susedna ostrva:
(1) Ostrva Trio (острова Трио) se nalazi severno od Lavirintskih ostrva. To je niz ostrva poređanih u pravcu sever-jug, dva najjužnija ostrva su ujedno i najveća sa oko 2 km dužine, a zatim prema severu grupe ostrva se postepeno smanjuju.
(2) Ptičja ostrva (острова Птичьи) su niz malih ostrva severozapadno od ostrva Farvaternij.
(3) Farvaternij (Фарватерный) je veće ostrvo severno od Lavirintskih ostrva; ostrvo je dugačko 5,6 km i ima maksimalnu visinu od 16 m; na zapadnoj obali je stenovito.
PLAVNIKOVA OSTRVA
Plavnikova ostrva (ruski острова Плавниковые) su grupa od preko 40 ostrva u istočnom delu Karskog mora blizu obale sibirskog poluostrva Tajmir. Ova grupa ostrva nalazi se južno od malog poluostrva Minjina i severnije od grupe ostrva Zveroboj. Međusobna udaljenost najbližih ostrva iz dve grupe je samo 10 km (između ostrva Zveroboj i Ribnih ostrva). Administrativno Plavnikova ostrva ulaze u sastav Krasnojarskog kraja.
Dva najveća ostrva grupe su Pescovij i Kruglij i jedino za njih postoje podaci o površini. Većina ostrva je udaljena manje od 10 km od obale, a jedno je udaljeno manje od 1 km. Sa druge strane, ostrvo Vardropera udaljeno je preko 40 km od obale. Istočna ostrva grupe, u koju spadaju ostrva Kosterina i Pescovij, poznata su kao Vhodnije ostrva (ulazna ostrva).
Geološki ostrva su deo grupe ostrva Minjina, koja se nalaze malo severnije. Reljef je slabo zatalasana ravnica, a najviša tačka je brdo Kruglaja (75 m) na istoimenom ostrvu. Ostrva pokriva tundra i na njima ima mnogo jezera i močvara. Veći deo godine ostrva su pod snegom. I za ovu grupu ostrva važi da se more tokom zime zaledi, a zima je oštra i dugo traje.
Ostrva arhipelaga:
(1) Pescovij (Песцовый, ostrvo polarne lisice) je najveće ostrvo arhipelaga (134,6 km2). Dužina obale je 69,5 km, a koeficijent razuđenosti je 1,69. Od najbliže tačke na kopnu ostrvo je udaljeno oko 4 km. Oblik ostrva je nepravilan sa brojnim uvalama; najveća od njih je uvala Leminga (бухта Леминга) na istočnoj obali, koja zalazi oko 6 km u ostrvo. Postoji nekoliko manjih reka (uglavnom sezonskih) i šest malih priobalnih jezera. Najviša tačka ostrva dostiže 59 m. GPS koordinate: 74°32’21” N, 85°53’56.5″ E (geografska širina na priloženoj karti nije tačna!).
(2) Drovjanoj (Дровяной) i Golij (Голый) su dva ostrvca uz južnu obalu ostrva Pescovij. Drovjanoj ima najvišu kotu 9 m.
(3) Utinij (Утиный, guščje ostrvo) je stenovito ostrvo 600 m severoistočno od ostrva Pescovij i istočno od rtova Opasnij i Meduz na poluostrvu Minjina. Ovalnog je oblika i sa maksimalnom visinom od 45 m. Na ostrvu teku dve sezonske reke. Ovo ostrvo je u celom arhipelagu najbliže sibirskom kopnu, udaljenost je samo 650 m.
(4) Kruglij (Круглый, okruglo ostrvo) nalazi se zapadno od ostrva Pescovij. Razdvaja ih moreuz Glubokij dugačak 6 km, a širok 3 km. Kruglij je drugo ostrvo po površini (130,2 km2) u arhipelagu. Naziv je verovatno dobio po tome što je nepravilnog kružnog oblika. Dužina obale je 47,1 km, a koeficijent razuđenosti je zbog kružnog oblika samo 1,16. Na ovom ostrvu je i najviši vrh arhipelaga (75 m). Najvažnije uvale su Utesa (бухта Утеса) na jugozapadnoj obali i Past Past (бухта Пасть) na istočnoj obali. Sezonske reke su brojne, a ima i tri priobalna jezera. Na topografskoj karti na istočnoj obali ostrva ucrtana je koliba.
(5) Obmančivij (Обманчивый, prevarantsko ostrvo), Sobačij (Собачий, pseće ostrvo) i Krugljašok (Кругляшок) su ostrvca neposredno uz obalu ostrva Kruglij, s tim da se Obmančivij nalazi pored njegove severne, a ostala dva pored njegove zapadne obale.
(6) Ostrva Kruglije (Острова Круглые) su dva mala ostrva koja pojedinačno nemaju imena, a nalaze se 1,5 km jugozapadno od ostrva Kruglog u moreuzu Zabitij, koji razdvaja ostrva Kruglij i Kosterina. Najviša tačka ovih ostrva je 9 m.
(7) Granitnij (Гранитный, granitno ostrvo) je stenovito ostrvo koje se nalazi između ostrva Pescovij i Kruglij, 1,5 km severozapadno od prvog, a 1,2 km severoistočno od drugog. Maksimalna visina je 36 m (brdo Granitnaja).
(8) Ostrvo Podkova (Остров Подкова) treće je po veličini u arhipelagu i nalazi se 5,5 km zapadno od ostrva Kruglog, od koga ga odvaja moreuz Elenevskog (пролив Еленевского). Ima oblik slova “C” sa dubokim zalivom Podkova koji se otvara prema istoku, a ulazi oko 10 km u ostrvo. Na kraju zaliva ostrvo je široko samo 750 m. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 74 km2. Najveća visina ostrva je 47 m (brdo Podkova). Ostrvom teku sezonski potoci, a ima pet jezera.
(9) Ostrvo Baranova (Остров Баранова, 19 m), Kuropatočnij (Куропаточный, 12 m) i Nosatij (Носатый, 12 m) su ostrva pored obale ostrva Podkova; respektivno se nalaze 3 km zapadno, 5,7 km jugozapadno i 800 m istočno od njega. U zagradama su dati podaci o najvišim tačkama svakog ostrva. Po topografskoj karti na ostrvu Baranova postoji koliba.
(10) Severnij-Plavnikovij (Северный-Плавниковый) je ostrvo u obliku blago savijenog luka dužine 12 km, a nalazi se 2,7 km severozapadno od ostrva Kruglog. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 17 km2. Maksimalna visina ostrva je 31 m. Na jugu ostrva su prisutne sezonske reke, a na severu ostrva su dva jezera. Po topografskoj karti na severoistoku ostrva postoji koliba.
(11) Ostrva Gusinije (Острова Гусиные, guščja ostrva) su grupa od tri mala ostrva (sva su bezimena) smeštena između Kruglog na istoku (4 km), ostrva Severnij-Plavnikovij na zapadu (2,5 km) i ostrva Podkova na jugu (2 km). Najviša kota je 18 m na najsevernijem ostrvu, а na zapadnom ostrvu је 14 m.
(12) Bardroper (Бардропер, na topografskoj karti Вардроппер) je izolovano ostrvo. Nalazi se oko 20 km severozapadno od ostrva Podkova i Severnij-Plavnikovij. Najviša tačka ostrva je 20 m.
(13) Ostrvo Kosterina (Остров Костерина) je izduženo ostrvo 1,4 km južno od ostrva Kruglog i odvojeno od njega moreuzom Zabityj (zaboravljen). Ostrvo je dugačko 12,5 km, a najveća širina je 3,8 km. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 30 km2. Najviša kota iznosi 53 m i nalazi se u samom centru ostrva. Na ostrvu ima sezonskih reka i dva jezera, jedno uz centralni deo južne obale, a drugo na severoistoku.
(14) Ostrva Golcmana (Острова Гольцмана) su grupa od sedam ostrva 3,5 km južno od ostrva Kosterina, od koga ih razdvaja moreuz Dubrovina. Najviša tačka ove grupe je 31 m, a nalazi se na ostrvu Južni Zarzar (Южный Зарзар) Ostala ostrva grupe su (u zagradi su najviše kote): Severni Zarzar (Северный Зарзар, 12 m), Zapadni Golcman (Западный Гольцман, 15 m), Veliki Golcman (Большой Гольцман, 30 m), Istočni Golcman (Восточный Гольцман) i dva manja Ostrva Golcmana Severna (о-ва Гольцмана Северные).
(15) Ostrva Mala Plavnikova (Острова Малые Плавниковые) su dva sićušna ostrvca (oba bezimena) istočno od ostrva Golcmana, a oko 5 km zapadno od poluostrva Ribnij na kopnu. Najviša kota je 7 m na većem, istočnom ostrvcetu.
(16) Ostrva Ribnije (Острова Рыбные, riblja ostrva) su grupa od tri mala ostrva (sva su bezimena) istočno-jugoistočno od ostrva Golcman. Najviša kota je 6 m na najistočnijem ostrvu.
OSTRVA MINJINA
Ostrva Minjina (ruski Шхеры Минина) predstavljaju arhipelag od oko 30 manjih ostrva koja se u dužini od preko 50 km protežu između poluostrva Mihajlova i poluostrva Minjina. Najmanja rastojanja do sibirskog kopna su ispod 2 km. Ime su dobili u čast navigatora Fjodora Minjina, načelnika jednog od odreda Velike severne ekspedicije, koji ih je zajedno sa D. V. Sterlegovim otkrio i opisao 1740. godine. Sam Minjin je grupi ostrva dao ime Kameni.
Administrativno ostrva ulaze u sastav Krasnojarskog kraja.
Na ruskom jeziku ovaj arhipelag se ne zove ostrva nego šheri. Ta reč dolazi iz švedskog jezika (skär), a znači arhipelag koji se sastoji od sitnih ostrva, odvojenih uskim moreuzima i nalazi se blizu obale. U ovu grupu ostrva neki ubrajaju i Plavnikova ostrva, ali u ruskom izvoru ove dve grupe ostrva su razdvojene. Najjužnije ostrvo grupe Minjina (Skalistij) i ostrvo Granitnij u grupi Plavnikovih ostrva udaljeni su oko 8 km.
Ostrva su pokrivena arktičkom tundrom različitih tipova.
Zima traje dugo, tako da su kopno i ostrva povezani ledom tokom većeg dela godine. Leto u proseku traje oko dva meseca.
Baron Eduard van Toll tokom svoje poslednje Ruske arktičke ekspedicije 1900-1903. godine na brodu “Zarja” bio je malo frustriran navigacijom u krivudavim vodama ovih ostrva. U svojim beleškama celu oblast je opisao kao lavirint. “Zarja” je obišla ostrva tri puta. Bez obzira na neke greške u merenjima pozicije i identifikaciji ostrva, Toll i naučnici iz njegove ekspedicije su se iskrcali na većinu ostrva i poluostrva, dali su im imena i prikupili su korisne naučne podatke o ovom tada relativno nepoznatom području Arktika. Upravo je ova ekspedicija prva dala ime grupi ostrva.
Ostrva arhipelaga:
(1) Ostrvo Kolosovih (Остров Колосовых) je najveće u grupi sa 266,5 km2 površine. Nalazi se uz zapadnu obalu ogromnog poluostrva Tajmir , odnosno između dva manja poluostrva, od kojih je poluostrvo Mihajlova (полуостров Михайлова) severoistočno, a poluostrvo Minjina (полуостров Минина) južno. Ostrvo je nepravilnog oblika sa zalivima, uvalama i rtovima i sastoji se od dva niža dela spojena prevlakom širine 1,3 km. Prevlaka je rezultat postojanja dve uvale: Medveđe (бухта Медевежья), okrenute prema severozapadu, a zaliv Tri ostrova (бухта Трех Островов) okrenut je prema jugoistoku.
Na severoistočnom delu ostrva, koji ima širinu oko 18 km nalazi se jezero u blizini prevlake i još dva druga jezera u centru; ovaj deo ostrva je viši, a najviša kota je 102 m. Jugozapadni deo ostrva širok je oko 22 km, a najviša kota je 54 m. I u ovom delu ostrva postoje jezera. Najveće jezero se zove Žulijete Žan, ali nije poznato na kom delu ostrva se nalazi. Celo ostrvo dugačko je oko 25 km, dužina obale je 126,7 km, a koeficijent razuđenosti je 2,19.
Najsevernija tačka ostrva je rt Ohotničij (мыс Охотничий, lovački), najjužniji je rt Sbornij (мыс Сборный); najistočniji je rt Poldenj (мыс Полдень, podne), dok je najzapadnija tačka rt Kolosovih (мыс Колосовых).
Ostrvo Kolosovih odvojeno je od poluostrva Tajmir uskim moreuzom Lenjingradcev (пролив Ленинградцев, Lenjingrađana), širokim ispod 2 km, koji je zaleđen osam meseci godišnje. More koje okružuje ostrvo takođe je zimi zaleđeno, a čak i leti ga ometa led; klima je surova sa dugim zimama.
Na zapadnoj obali ostrva nalazi se koliba.
Ostrvo Kolosovih je okruženo sa više manjih ostrva. Ovde su navedena počev od ostrva koja su severno od njega i dalje u smeru suprotnom od smera kazaljke na satu:
(2) Hrid Neožidannaja (скала Неожиданная, neočekivana) na severu.
(3) Hrid Opoznak (скала Опознак) severno od hridi Neožidannaja.
(4) Ostrvo Popova-Čuhčina (остров Попова-Чуxчина) dugačko je oko 2,3 km sa najvišom kotom 12 m; nalazi se na ulazu u Medveđu uvalu, udaljen je oko 2,3 km od ostrva Kolosovih. 1937. godine ekspedicija koju je organizovao Naučno-istraživački institut Arktika i Antarktika SSSR (Арктический и антарктический научно-исследовательский институт – ААНИИ) pronašao je na ovom ostrvu ostatke neuspešne ekspedicije Vladimira Rusanova na brodu “Herkules” (1912-13).
(5)Ciganjuk (Циганюк) dugo je 1,5 km, visoko je 14 m i nalazi se u Medveđoj uvali.
(6) Ostrvo Kučina (Oстров Кучина) je malo ostrvo u Medveđoj uvali.
(7) Ostrva Kiljvaternije (Oстрова Кильватерные) su dva ostrvca zapadno od rta Ožidanija (мыс Ожидания).
(8) Ostrva Vhodnije (Oстрова Входные, ulazna ostrva) su četiri ostrva, od kojih su dva bezimena, nalaze se u moreuzu Lenjingradcev, između ostrva Kolosovih, Nerpičij i poluostrva Minjiina. Dva ostrva koja imaju imena su Priglubnij (Приглубный), koji ima visinu 9 m i ostrvo Jemeljanova (Oстров Емельянова), koji ima visinu 17 m.
(9) Nerpičij (Нерпичий, ostrvo foke). Nalazi se u krajnjem jugoistočnom delu arhipelaga 2 km od obale Rusije, odnosno poluostrva Minjina (zapadno i južno od moreuza Lenjingradcev) i obale Haritona Lapteva (jugoistočno i istočno). Severozapadno i severno od ostrva Nerpičij nalaze se druge ostrva grupe; ostrvo Jemeljanova (1,5 km zapadno), ostrva Vhodnije (3,3 km zapadno), Priglubnij (3,5 km severno-severoistočno) i najveće ostrvo arhipelaga Kolosovih (600 m severno), od koga ga razdvaja moreuz Inej (пролив Иней).
Nerpičij ima razuđen, izrezan zalivima i rtovima oblik slova Λ čiji je vrh okrenut prema severozapadu i zalivom koji se poput klina u dužini od 4 km uvukao u jugoistočnu obalu. Dužina od severozapadnog rta Stvornog do jugoistočnog kraja ostrva iznosi 11 km, a od krajnje severne do krajnje južne tačke oko 10 km. Najveća širina ostrva iznosi 5 km u centralnom delu. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 55 km2.
Veći deo ostrva zauzimaju četiri niska i ravna uzvišenja – brdo Nerpičja (43 m) u južnom delu i bezimena uzvišenja od 47, 41 i 32 m. Sa uzvišenja prema obali ostrva teče nekoliko povremenih (zaleđenih zimi) potoka. Pored istočne obale ostrva nalaze se dva manja slana jezera lagunskog porekla. Obale ostrva su ravne. Retka vegetacija tipična je za tundru i sastoji se od mahovina, lišajeva i niske oštre trave.
Na brdu Nerpičij i na koti 47 m postavljene su geodetske tačke.
(10) Veliko ostrvo (Большой) nalazi se u uvali Trjoh ostrovov, dugačko je oko 3,5 km, visoko 31 m.
(11) Zapadno ostrvo (Западный), ostrvce u uvali Trjoh ostrovov u blizini zapadne obale.
(12) Istočno ostrvo (Восточный), ostrvce u uvali Trjoh ostrovov u blizini istočne obale.
(13) Jelensko ostrvo (Олений) nalazi se u krajnjem jugozapadnom delu arhipelaga. Ne bi ga trebalo brkati sa istoimenim mnogo većim ostrvom u zapadnom delu Karskog mora. Severno od njega nalaze se ostrva Ploskij (Плоский) i Misovij (Мысовый, na jednoj topografskoj karti naziv je Мысовoй), istočno i severoistočno, odvojeno moreuzom Školjnikova, su ostrvo Cirkul (Циркуль) i poluostrvo Minjina, jugoistočno, odvojeno moreuzom Hmiznikova je ostrvo Skalistij (Скалистый), a dalje južnije oko 15 km su Plavnikova ostrva. Udaljenost do kontinentalne Rusije je oko 4 km. Ostrvo Skalistij je od kontinentalne Rusije udaljeno samo 700 m.
Ostrvo ima razuđen, izrezan zalivima i rtovima oblik i izduženo je od zapada prema istoku. Dužina od njegovog istočnog rta Povorotnog do zapadnog rta Urvanceva iznosi oko 18 km, dok je najveća širina do 9,5 km u širokom centralnom delu u predelu rta Galečnog. Površina ostrva je 126,5 km2.
Veći deo ostrva zauzimaju tri niska ravna uzvišenja: brdo Olenja u zapadnom delu (49 m) i bezimene kote 64 m u centralnom delu i 26 m u jugoistočnom delu ostrva. Od uzvišenja prema obali teče nekoliko malih povremenih (zaleđenih zimi) bezimenih potoka. Pored istočne obale ostrva nalaze se dva manja slana jezera lagunskog porekla.
Na južnoj obali ostrva nalaze dva relativno velika zaliva, uvala Olenja i zaliv Urvanceva.
Obale ostrva su pretežno niske, samo na pojedinim mestima na južnoj i zapadnoj obali nalazi se manji delovi bez plaže, sa liticama visine do 3 m.
Retka vegetacija tipična je za tundru i sastoji se od mahovina, lišajeva i niske oštre trave.
Na svakom od tri uzvišenja postavljene su geodetske tačke.
Moreuzi koji razdvajaju Jelensko ostrvo od drugih ostrva arhipelaga i kontinentalne Rusije, Školjnikova i Hmiznikova, nazvani su u čast sovjetskih hidrografa.
(14) Ostrva Čeljmana (Острова Чельмана) nazvana su u čast švedskog botaničara Fransa Kjellmana (1846-1907) koji je bio stručnjak za proučavanje morskih algi. U toj grupi nalaze dva ostrva Diabazovij (Диабазовый) i Dljinnij (Длинный, dugo ostrvo), međusobno udaljena preko 8 km, a približno toliko su severno od Jelenskog ostrva.
(15) Torosovij (Торосовый).
OSTRVA SKOT-HANSENA
Ostrva Skot-Hansena (Острова Скотт-Гансена) su grupa od tri mala ostrva pokrivenih tundrom. Nalaze se u Karskom moru, oko 25 km severozapadno od poluostrva Mihajlova, a u odnosu na ostrvo Kolosovih su 35 km severno. Administrativno ostrva ulaze u sastav Krasnojarskog kraja.
Najzapadnije ostrvo je veće od druga dva, ali i ono je dugačko samo 3 km. Na topografskoj karti su prikazana i dva manja ostrvca (kojih nema na priloženoj karti), jedno zapadno od centralnog ostrva, a jedno zapadno od istočnog ostrva. Na najvećem ostrvu najviši vrh dostiže 68 m, a istočno ostrvo visoko je 55 m.
Ostrva nemaju pojedinačna imena, tako da se obično zovu grupom. More koje okružuje ostrva pokriveno je ledom tokom cele zime, a prilično leda ima čak i leti.
Ostrva su nazvana u čast Sigurd Scott Hansena (1868-1937), norveškog polarnog istraživača i profesionalnog vojnog lica. On je bio zadužen za astronomska i meteorološka osmatranja tokom polarne ekspedicije Fridtjof Nansena 1893. godine na brodu “Fram”.
Na većini karata ostrva se zovu Skott-Gansena, što je povezano sa osobenostima ruske orfografije.
Sigurd Scott-Hansen
GPS koordinate: 75°19′ N, 86°15′ E.
S O R E V N O V A N I J A
Ostrvo Sorevnovanija (Остров Соревнования, ostrvo takmičenja) smešteno je uz obalu Haritona Lapteva, u delu poluostrva Tajmir između ušća reka Gusinaja i Trevožnaja u Karsko more. Nalazi se severno od zaliva Gusinij i severoistočno od zaliva Neožidannostej.
Od kopna je odvojen Ptencovom lagunom, širine samo 500 m. Administrativno pripada Krasnojarskom kraju.
Ostrvo je grubo rečeno trouglastog oblika, dugačko je 5 km, a široko 3,5 km. Najviša kota na ostrvu je 16 m. Najsevernija tačka ostrva je rt Primetnij, a najjužnija tačka je rt Plavnikovij. U južnom delu ostrva je veliko jezero Utinoje, koje se napaja sezonskim potocima. Ostrvo je pokriveno lugovima i mahovinom.
Od susednih ostrva izdvaja se ostrvo Markhama (Остров Маргкам ili Остров Маркгема). Otkrio ga je 1740. godine Dmitrij Sterlegov tokom Druge ekspedicije na Kamčatku. Ime mu je dodelio 1893. godine Fridtjof Nansen, u čast britanskog geografa, istraživača i pisca Clementsa Roberta Markhama. Ostrvo se nalazi 7 km severno od ostrva Sorevnovanija, odnosno 9 km od obale Haritona Lapteva. Najviša kota na ostrvu je 31 m.
Znatno bliže ostrvu Sorevnovanija nalazi se ostrvo Jež (Ёж). Nalazi se 2 km zapadno od rta Plavnikovij. Dugačko je 1 km.
GPS koordinate: 75°11′09″ N, 88°12′28″ E.
O S T R V A M O N A
Ostrva Mona (Острова́ Мо́на) nalaze se u Karskom moru 20-40 km od zapadne obale poluostrva Tajmir, a oko 40 km severno od ostrva Markhama.
Arhipelag se sastoji od šest većih i pet manjih (bezimenih) stenovitih granitnih ostrva, koja se nižu od zapada prema istoku duž obale Haritona Lapteva. Udaljenost ostrva u samom arhipelagu od najistočnijeg do najzapadnijeg iznosi malo više od 35 km. Najveće ostrvo dugačko je 4,7 km, a ne postoje podaci o površini bilo pojedinačnih ostrva, bilo grupe. Najviša tačka ostrva je 42 m.
Ostrva su nazvana u čast poznatog norveškog meteorologa Henrika Mohna, a “kum” je bio Fridtjof Nansen. Mohn je bio učesnik brojnih polarnih ekspedicija, nakon čega je objavio rezultate meteoroloških osmatranja, između ostalog ekspedicije Nansena na brodu “Fram” (1893-1896). “Mona” je u ruskom nazivu ostrva u genitivu, ali su Nemci tokom II svetskog rata koristili naziv Mona Inseln, na osnovu ruske verzije imena ostrva. Od tada je pogrešan naziv Mona Islands postao popularan i koristio se više decenija u mnogim modernim mapama i atlasima.
Memorijalana tabla na ostrvu Herkules
Ostrva je otkrila u avgustu 1893. godine ekspedicija Fridtjofa Nansena na brodu “Fram”. Međutim, ostrvo Kravkova otkriveno je tek 1940. godine (!) tokom hidrogeografske ekspedicije pod rukovodstvom Karandaševa, koji je vršio istraživanja kod obala Tajmira.
1934. godine istraživači koji su na ostrvu Herkules (tada se zvao ostrvo Vejzela) vršili topografska merenja, naleteli su na ukopan u zemlju drveni stub sa natpisom Gerkules 1913. Dvadeset godina pre toga negde u području Karskog mora nestao je brod “Gerkules” (herkules), pod rukovodstvom polarnog istraživača geologa Rusanova. 1913. godine Rusanov je nameravao da prođe na “Gerkulesu” duž cele severne obale Rusije. Potraga za ekspedicijom je tada bilo neuspešna i otkriće stuba je ukazalo na boravak članova posade Ruslanova na ostrvu. To je bilo potvrđeno kasnijim pronalascima delovima odeće, municije, kompasa, fotoaparata, lovačkog noža i drugih stvari koja su pripadala učesnicima ekspedicije na “Gerkulesu”, a pronađeni su na ostrvu Popova-Čukčina (u to vreme bez imena). U znak sećanja na poginule u ekspediciji, ostrvo Vejzela je bilo preimenovano u ostrvo Gerkules i na ostrvu je postavljena memorijalna tabla.
Tokom II svetskog rata u području ovih ostrva više puta je dolazilo do bitaka između brodova Sovjetskog Saveza i fašističke Nemačke. Tako su 23. septembra 1944. godine pored obale ostrva Kravkova sovjetski brodovi potopili nemačku podmornicu, ali je druga nemačka podmornica potopila jedan sovjetski brod. 28. avgusta 1943. godine tu je potopljen sovjetski parobrod “Dikson”, 29. septembra iste godine parobrod “Arhangeljsk”, a 1. oktobra parobrod “Sergej Kirov”.
Ostrva arhipelaga (od zapada prema istoku):
(1) Ringnes (Рингнес) je najveće ostrvo u grupi, ima izdužen oblik od zapada prema istoku, dugačko je oko 4,65 km, a široko do 1,5 km u centralnom delu. Ostrvske stene uzdižu se do 38 m visine. Obale su strme, u južnom delu litice su visoke do 20 m. Pokriven je retkom tundrom, sa oštrom travom i mahovinom. Na zapadnom delu ostrva nalazi se astronomski punkt. Najbliže veće ostrvo grupe, Granitnij, nalazi se 6 km severoistočno. Jugozapadno od ostrva su dva mala bezimena ostrva dužine do 650 m. Ostrvo je dobilo ime po norveškoj pivari “Ringnes” koja je finansirala arktičku ekspediciju Sverdrupa.
(2) Granitnij (Гранитный, granitno ostrvo) nalazi se u severozapadnom delu grupe, 6 km severoistočno od ostrva Ringnes i 9,5 km severozapadno od ostrva Herkules. Izduženog je oblika, dužine oko 270 m, a širine nešto manje od 100 m. Ostrvo je, dakle, malo, a pored toga i nisko, dostiže samo 6 m visine. 300 m severoistočno od Granitnog ostrva nalazi se sićušno ostrvce dugačko oko 90 m.
(3) Herkules (Геркулес) leži u centralnom delu ostrva Mona, 6,8 km zapadno od ostrva Kravkova i 9,3 km istočno od ostrva Ringnes. Predstavlja granitnu stenu visoku 15 m sa osnovnom dužine 770 m i širine do 430 m. Litice su visoke do 12 m. 900 m zapadno od njega nalazi se malo bezimeno okruglo ostrvo prečnika ispod 150 m. Već je gore opisan razlog zašto mu je ime promenjeno.
(4) Ostrvo Kravkova (остров Кравкова) takođe se nalazi u centralnom delu grupe. To je najsevernije ostrvo u grupi i drugo je po veličini posle ostrva Ringnes. Najbliža ostrva su Herkules i Uzkij (4,6 km jugoistočno). Ima blago izdužen oblik od zapada prema istoku, dugačko je 2,5 km, a širina je nešto veća od 1,5 km. Veći deo ostrva zauzimaju granitne stene visine do 42 m (najviša tačka cele grupe), ali su obale niske. U zapadnom delu ostrva nalazi se polarna stanica “Kravkova”, trenutno zatvorena. Ostrvo je nazvano u čast ruskog i sovjetskog hidrografa Sergeja Kravkova (1894-1942), koji je poginuo tokom blokade Lenjingrada u II svetskom ratu.
(5) Uzkij (Узкий, usko ostrvo) je malo izduženo ostrvo koje se nalazi jugoistočno od ostrva Kravkova. Dugačko je 1,2 km, a široko do 300 m. U centralnom delu ostrva je stena visoka 18 m. Obale su strme, visine do 10 m.
(6) Krajnjij (Крайний) je najistočnije ostrvo iz grupe, u vezi sa svojim položajem dobilo je i ime. Ima izdužen oblik sa zapada prema istoku, dugačko je nešto manje od 1.300 m, dok je najveća širina 550 m u širem istočnom delu. Najviša tačka ostrva je 15 m. Obale su strme, visine do 10 m. Najbliže ostrvo je Uzkij koje se nalazi 8 km jugozapadno.
Osim pobrojanih, postoji još pet sitnih bezimenih ostrvaca pored obale ostrva Ringnes, Granitnij, Herkules i ostrva Kravkova.
OSTRVA TILLO
Ostrva Tillo (Острова Тилло) su grupa od pet ostrva u Karskom moru, koja administrativno pripadaju Krasnojarskom kraju.
Ostrvo Severomorec
Grupa se sastoji od dva veća ostrva (Pravdi severa i Tri medveda) i tri manja, koja na kartama nemaju imena. Ostrva Tillo se nalaze pored obale Haritona Lapteva poluostrva Tajmir.
Ostrva su pokrivena tundrom. Veći deo godine spojena su ledom sa kopnom.
Ostrva Tillo istraživao je arktički geolog i istaknuti naučnik Eduard Tolj, koji je rukovodio Ruskom polarnom ekspedicijom na brodu “Zarja” (zora) od 1900-1902. godine. Uz podršku Ruske akademije nauka ta ekspedicija je istraživala severne obale ruskog carstva.
Ostrva su nazvana u čast Alekseja Tillo (1839-1900) istaknutog ruskog geografa, kartografa i geodeta.
Ostrva arhipelaga:
(1) Ostrvo Pravdi severa (Остров Правды Севера) je najveće u grupi, ali nema podataka o površini. Dugačko je 5,7 km, a najveća širina od 2 km je u istočnom delu. Od kopna je udaljeno 2,6 km. U zapadnom delu ostrva pored južne obale nalazi se jezero-laguna, odvojeno od mora uskom kosom. Krajnje tačke ostrva su rt Proščanija (мыс Прощания, oproštaja) na zapadu i rt Granitovij (мыс Гранатовый) na istoku. Ostrvo se nalazi kod izlaza iz male uvale Voskresenskog (praktično štiti uvala od otvorenog mora). Najviša kota ostrva je 14 m. Obale su strme na severnoj obali.
(2) Tri medveda (Трёх Медведей) nalazi se 1 km severno od ostrva Pravdi severa. Visina ostrva je 7 m.
Oko 7 km zapadno od ostrva Pravdi severa nalazi se veće ostrvo Severomorec. Ostrvo je izduženo u meridijalnom pravcu 2,3 km, dok je najveća širina 700 m. Od kopna je udaljeno 2 km.
OSTRVO RIKAČEVA
Zaliv Middendorfa
Ostrvo Rikačeva (Остров Рыкачева) je još jedno ostrvo u Karskom moru koje pripada Krasnojarskom kraju.
Ostrvo se nalazi južno-jugozapadno od poluostrva Pallasa, približno 2,5 km južno od rta Šillinga (мыс Шиллинга), na ulazu u zaliv Middendorfa (залив Миддендорфа).
Ostrvo Rikačeva ima nepravilan, razuđen oblik, sa uvalama i rtovima; dugačko je oko 9 km i široko 5 km; ima maksimalnu visinu od 25 m. Na južnoj obali je uvala Skritaja (бухта Скрытая) sa bezimenim ostrvom. Najseverna tačka je rt Sidorova (мыс Сидорова), najzapadnija tačka je rt Šokalskog (мыс Шокальского), najjužnija je Zeleni rt (мыс Зеленый), a najistočnija je rt Posjeta (мыс Посьета).
Ostrvo je nazvano u čast ruskog meteorologa i akademika Mihaila Rikačeva, predsednika vazduhoplovno-tehničkog dela GFO (Glavna fizička opservatorija).
Okolna ostrva:
(1) Ledolom (Ледолом), ostrvce 2,3 km severoistočno od ostrva Rikačeva.
(2) Povorotnij (Поворотный), veoma malo ostrvo, 3,8 km severoistočnom od ostrva Rikačeva.
(3) Ostrva Šrenka (острова Шренка), grupa ostrva oko 1,2 km istočno od rta Posjeta.
(4) Ostrvo Vilda (остров Вильда), nalazi se 9 km istočno dublje u zalivu Middendorfa, između rta Opasnij (severozapadno, na poluostrvu Zujeva), Kogot (severoistočno, na poluostrvu Centralnij), Topografičeskij (jugoistočno, na obali Haritona Lapteva) i Gornostajev i Pestik (jugozapadno, takođe na obali). Najmanje rastojanje od obale je 1,6 km. Ostrvo je nepravilnog trouglastog oblika, dugačko je 3,5 km, a široko 2,3 km; ima maksimnalnu visinu 32 m. Ime je dobilo po švajcarskom fizičaru i geofizičaru Heinrichu von Wildu. 8 km severozapadno, u uvali Tajanstvennaja je hrid Tjulenja-Skala zajedno sa drugim bezimenim hridima. Dalje, 20 km istočno, na kraju zaliva Middendorfa, nalazi se ostrvce Zamok, a još 2,5 km dalje, sada već u zalivu Konečnaja, nalazi se ostrvce Čajka. Sve ovo govori o neverovatnoj veličini zaliva Middendorfa, čija dužina iznosi oko 35 km.
(5) Ostrva Jaržinskog (острова Яржинского) nalaze se južno od uvale Skritaja, između ostrva Rikačeva i kopna, od koga ga razdvaja moreuz Semjonova. Sastoje se glavnog ostrva dužine 1,8 km i još pet manjih ostrva. Po svemu sudeći samo grupa ima naziv, ne i svako ostrvo ponaosob. Nazvani su u čast ruskog naučnika Fjodora Jaržinskog.
GPS koordinate (ostrva Rikačeva): 75°50’31.72″ N, 92°49’59.16″ E.
OSTRVA SERGEJA KIROVA
Ostrva Sergeja Kirova (Острова́ Серге́я Ки́рова ili Aрхипелаг Сергея Кирова) grupa od osam (mada negde piše šest) manjih ostrva u severoistočnom delu Karskog mora. Administrativno ulaze u sastav Krasnojarskog kraja. Ostrva su dobila ime po Sergeju Kirovu (1886-1934), ruskom revolucionaru, sovjetskom političaru i Staljinovom saradniku.
Arhipelag se nalazi oko 140 km od obale Sibira, 100 km severozapadno od ostrva Nordenšelda i 180 km jugozapadno od arhipelaga Severna zemlja. Najbliže kopno su ostrva Voronjina smeštena oko 72 km prema severu-severoistoku. Površina svih ostrva je po jednom izvoru 280 km2, a u drugom izvoru se navodi podatak 250-300 km2. Od osam ostrva jedno nema ime. Protežu se od jugozapada prema severoistoku na rastojanju od preko 100 km.
Sva ostrva su relativno niska, okružena peščanim sprudovima i plitkim lagunama. Pokrivena su tipičnom arktičkom tundrom. Vode oko ostrva većim delom godine prekrivene su ledom, a mnogo leda plovi oko ostrva i leti.
Ostrva arhipelaga:
(1) Ostrvo Isačenko (Остров Исаченко) je najveće ostrvo u arhipelagu i jedino za koje je poznata površina (180,6 km2). Ime je dobilo po Borisu Isačenku ruskom mikrobiologu i botaničaru.
Nalazi se u severnom delu ostrva Sergeja Kirova na udaljenosti 152 km od kontinentalnog dela Krasnojarskog kraja.
Ostrvo ima blago istegnut ovalni oblik koji se proteže od jugozapada prema severoistoku u dužini 19,2 km i ima maksimalnu širinu u centralnom delu 11,8 km. Dužina obale je 75,1 km, a koeficijent razuđenosti je 1,58.
Na jugu i severoistoku ostrva postoje dva zaliva dužine 5-6 km sa dubinom koja ne prelazi četiri metra. Severni i južni deo ostrva sastoje se od peščanika i šljunka, a obale na tim mestima su niske. Na zapadu i istoku ostrva, međutim, obale su strme i uzdižu se liticama visine 6-11 m (po drugim podacima 2-5 m). Kroz centralni deo ostrva od severozapada prema jugoistoku prolazi stenoviti greben visine do 57 m, što je ujedno i najviša tačka arhipelaga. Sa ovog grebena prema obali teku brojni sezonski potoci. Osim toga na ostrvu se nalazi i 8 manjih jezera, a sva su uz obalu u peščanim područjima i odvojeni su od mora obalskim kosama.
Ostrvo je pokriveno vegetacijom tipičnom za tundru, mahovinom i lišajevima. Faunu predstavljaju polarna lisica, leming, severni jelen i beli medved.
Ostrvo je otkriveno 22. avgusta 1930. godine tokom ekspedicije Šmidta i Vizea na ledolomcu “Georgij Sedov”.
Na severu ostrva nalazi se astronomski punkt, a na zapadnoj obali je polarna stanica “Sergej Kirov” osnovana 1953. godine.
(2) Južno ostrvo (Южный), najjužnije ostrvo u arhipelagu, nalazi se 22 km jugoistočno od ostrva Isačenko, sa još jednim ostrvcem bez imena. Na priloženoj karti pojavljuje se još jedan naziv za ovo ostrvo Dopolniteljnij (dopunski).
(3) Severno ostrvo (Северный) nalazi se 22 km severoistočno od ostrva Isačenko. Predstavlja je niz niskih peščanih kosa, ponekad međusobno povezanih, ponekad prekinutih, zbog čega liči na atol sa centralnom lagunom prečnika oko 3 km s središnjom lagunom.
(4) Složnij (Сложный, složno ostrvo) nalazi se 5,8 km jugozapadno od ostrva Isačenko, razdvojen moreuzom Aerosjomki. Ima nejasan oblik zaobljenog slova “E”. Sastoji se od tri povezane peščane kose koje se prepliću sa dva malo uzdignuta područja maksimalne visine 22 m.
(5) Srednje ostrvo (Средний) nalazi se 9,5 km jugoistočno od ostrva Isačenko. Na priloženoj karti pojavljuje se još jedan naziv za ovo ostrvo Orlovskij.
(6) Zabitij (Забытый, zaboravljeno ostrvo) nalazi se 2 km od severoistočne obale ostrva Isačenko. Ostrvo je dugo 1,6 km, a njemu se nalazi kolonija morža.
(7) Ostrvo Kirova (Остров Кирова) je najsevernije i izolovano od ostatka arhipelaga, nalazi se više od 30 km severoistočno od Severnog ostrva, a od ostrva Isačenko udaljeno je oko 65 km. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 26 km2.
Ostrva Sergeja Kirova ne bi trebalo brkati sa Kirovskim ostrvima (Кировские Острова), istorijskom oblasti u Sankt-Peterburgu sa tri priobalna ostrva u Finskom zalivu severno od delte reke Neve.
OSTRVA VORONJINA
Ostrva Voronjina (Острова́ Воро́нина) su grupa od dva ostrva u istočnom delu Karskog moru.
Administrativno pripadaju Krasnojarskom kraju.
Nalaze se 72 km severno-severoistočno od ostrva Sergeja Kirova, 130 km zapadno od arhipelaga Severna zemlja i otprilike isto toliko od arhipelaga Nordenšelda.
Faktički, arhipelag predstavlja jedno ostrvo sa velikom peščanom kosom, koja se prostire prema severoistoku, a od glavnog ostrva odvojena je uskim i plitkim kanalom.
Dužina glavnog ostrva, koje se prostire u pravcu sever-jug, iznosi 7,5 km, najveća širina je 3,3 km, a površina je 7 km2.
Na zapadnoj strani uzdižu se litice do 10 m; uz istu obalu nalazi se i najviša tačka na ostrvu sa 17 m nadmorske visine. Dužina peščane kose je preko 2 km, dok maksimalna širina ne prelazi 500 m. Na severoistoku, između ostrva i kose, nalazi se laguna, u koju se uliva nekoliko kratkih sezonskih potoka.
Vode oko ostrva većim delom godine zaleđene, a dešava se da budu zaleđene i tokom celog leta.
Ostrvo je pokriveno tundrom. Ono je i lokacija gde se razmnožava beli medved.
Na južnom kraju ostrva radi automatska radiometeorološka stanica.
Ostrvo je nazvano u čast moreplovca i istraživača Vladimira Voronjina (1890-1952).
GPS koordinate: 78°14′ N, 93°41′ E.
ARHIPELAG NORDENŠELDA
Arhipelag Nordenšelda (Архипелаг Норденшёльда) su ostrva u jugoistočnom delu Karskog mora, koja su se protegla od zapada prema istoku u dužini od 93 km. Nalaze se severozapadno od Tajmirske gube, koja je formirana na mestu gde se u Karsko more uliva velika reka Nižnjanja Tajmira (Нижняя Таймыра), otoka jezera Tajmir. Administrativno pripadaju Krasnojarskom kraju.
Arhipelag se sastoji od 90 ostrva, koja su podeljena u pet grupa po geografskom principu. Pored toga, neka ostrva ne pripadaju ni jednoj grupi, već se smatraju zasebnim. Pet glavnih ostrvskih grupa su:
– Ostrva Litke (10 ostrva) su najsevernija grupa u arhipelagu. Nazvani su u čast Friedrich Benjamin Graf von Lütke (1797-1882), ruskog moreplovca, geografa, istraživača Arktika, admirala i predsednika Akademije nauka.
– Istočna ostrva (15 ostrva).
– Ostrva Civolki (18 ostrva) su najzapadnija grupa u arhipelagu.
– Ostrva Pahtusova (15 ostrva).
– Ostrva Vilkickog (15 ostrva) u kojoj se nalazi najviša tačka arhipelaga 107 m na ostrvu Čabak. Nazvani su u čast Borisa Vilkickog (1885-1961) ruskog mornaričkog oficira, hidrografa, geodeta, istraživača Arktika, koji je otkrio Severnu zemlju.
Za površinu ovih ostrva navodi se podatak od 309 km2. To je manje od površine ostrva Tajmir (400,7 km2) i tek nešto više od površine Ruskog ostrva (305,7 km2), jer oni, izgleda, ne ulaze u zbir.
Ostrva su pretežno izgrađena od magmatskih stena. Ostrva su pokrivena arktičkom tundrom.
Arhipelag je prvi put otkrila 1740. godine tokom Velike severne ekspedicije grupa Nikifora Čekina, koja je bila deo odreda Haritona Lapteva. Dugo vremena ostrva nisu imala ime i tek posle 150 godina, kada ih je istraživao Nansen, nazvao ih je u čast Nilsa Adolfa Erika Nordenskiölda (1832-1901), švedskog (finskog) geologa, geografa, moreplovca, istoričara-kartogrfa i istraživača Arktika.
1900. godine ostrva je temeljno istražio i kartirao kapetan Fjodor Matisen, tokom ruske polarne ekspedicije 1900-1903. godine, na čelu sa baruom von Tollom na jedrenjaku “Zarja”. Kako je “Zarja” provela zimu na jednom od ostrva u blizini ostrva Tajmir, Toll je poslao Matisena u potragu za arhipelagom. Kapetan je dva puta pretražio područje sa psima, istražujući četiri od pet grupa koje čine arhipelag i “krstio” je 40 ostrva.
U tridesetim godinama XX veka arhipelag su istraživale sovjetske ekspedicije. Od 1935-1999. godine neprekidno na Ruskom ostrvu i povremeno od 1940-1975. godine na ostrvu Tirtova radile su polarne meteorološke stanice. Danas su obe zatvorene i arhipelag je potpuno nenastanjen.
RUSKO OSTRVO
Rusko ostrvo (остров Русский) je najveće i najsevernije ostrvo arhipelaga Nordenšelda, ali ne ulazi ni u jednu grupu ostrva. Ostrvo se nalazi 84 km severno i 88 km severozapadno od poluostrva Tajmir, pored grupe ostrva Litke, čije je ostrvo Šilejko udaljeno tek nešto više od 100 m.
Rusko ostrvo ima izdužen oblik od jugozapada prema severoistoku. Od zapadnog rta Russkij Zapadnij do istočnog rta Russkij Severnij dugačko je 38 km, a najveća širina ostrva je 13 km. Ima površinu od 305,7 km2 (po drugim podacima 309 km2), dužinu obale 124,9 km, a koeficijent razuđenosti je 2,02.
Ostrvo predstavlja uzvišenje u obliku kupole sa visinama do 38 m. Severna obala je strmija sa liticama visine 4-8 m, dok je južna obala položenija. Jugozapadnu i južnu obalu potopilo je more, usled čega se formiralo poluostrvo Bunge (nazvano u čast zoologa Aleksandra Bungea), niz uskih (50-250 m) i dugih (do 6 km) peščanih kosa, kao naprimer Plavnikovaja i nekoliko uvala. Najveća uvala tako se i zove Boljšaja (velika), dugačka je 10 km, a široka 4 km, a ostale su Opasnaja, Melkaja i laguna Gusinaja.
U centralnom delu ostrva nalazi se greben Olenji Bugri (Оленьи Бугры) sa najvećim uzvišenjem od 39 m; u severnom delu ostrva uzvišenja su do 27 m, a u južnom delu 30 m.
Rusko ostrvo, polarna stanica
Sa centralnog grebena prema obali ostrva u svim pravcima teku brojni potoci, od kojih su najveći Jelenski (8 km), Medveđi (7,5 km), Guščji (oko 5 km) i Melkij (5 km) na čijem izvoru je močvara.
Po celom ostrvu su razbacana mala slana jezera dubine do 2 m.
Rusko ostrvo ima vegetaciju tipičnu za tundru.
Na ostrvu su 1993. godine boravili ornitolozi i pronašli su kolonije grivaste guske i belog galeba.
Od 1935-1999. godine na Ruskom ostrvu blizu rta Russkij Severnij stalno je radila istoimena polarna meteorološka stanica. Od trenutka njenog zatvaranja ostrvo, kao i arhipelag u celini, je postalo nenaseljeno. Pre zatvaranja polarne stanice na ostrvu su praćene i druge životinje, kao što je leming i mala sprutka (vrsta ptice).
Susedna ostrva:
(1) Ostrvo hidrografa (остров Гидрографов) nalazi se uz jugoistočnu obalu Ruskog. Nalazi se blizu poluostrva Bunge, odnosno jugozapadno od uvale Opasnaja. Sudeći po svemu, nekada su ostrvo Hidrografa i Rusko ostrvo bili spojeni, ali danas su odvojeni malim blatnjavim plićakom.
Ostrvo hidrografa ne ulazi ni u jednu grupu ostrva Nordenšelda. Skoro je priljubljeno uz Rusko ostrvo, a međusobna udaljenost se kreće od nekoliko desetina metara do 700 m. Oko 2 km zapadno od ostrva Hidrografa je ostrvo Šilejko, a 4,5 km južno je ostrvo Jermolova. Ta dva ostrva pripadaju grupi ostrva Litke. Od kontinentalne Rusije udaljeno je oko 85 km. Ostrvo je izduženog oblika, ali se u centralnom delu širi prema jugoistoku. Dužina ostrva je 2,8 km, a širina se kreće od nekoliko desetina metara do 1,3 km u centralnom delu. Ostrvo je prilično ravno i nema nikakvih bitnih uzvišenja. Severozapadna obala pokrivena je rastresitim peskom. Na teritoriji ostrva postoje četiri mala jezera, od kojih se tri nalaze pored obale i lagunskog su porekla. Četvrto jezero je u centru ostrva Hidrografa i spojeno je sa morem kratkim potokom.
(2) Mališka (Малышка) je sićušno ostrvce čija dužina je manja od 100 m. Nalazi se 600 m od istočne obale Ruskog ostrva, južno od uvale Melkaja.
(3) Postoji čitav niz bezimenih ostrva, njih deset. Dva su u području Plavnikove kose (jedno unutar uvale koju je stvorila kosa Plavnikovaja na jugozapadu i jedno na kraju iste kose), tri u vodama uvale Boljšaja, tri u uvali Melkaja (dužine do 1,2 km), jedno u uvali Opasnaja i još jedno između poluostrva Bunge i ostrva Šilejko.
OSTRVA LITKE
Kao i ostatak arhipelaga, ostrva Litke nalaze se nasuprot centralnoj obali poluostrva Tajmir, između velikog Ruskog ostrva (manje od 150 m severoistočno), grupe Istočnih ostrva (3,5 km istočno), a od ostrva Pahtusova (na jugu) razdvaja ih moreuz Lenjina.
Sastoji se od 10 ostrva različitih veličina i dva mala bezimena ostrva. Grupa se proteže od zapada prema istoku u dužini od oko 33 km. Najviša tačka grupe je na ostrvu Torosnij (samo 42 m). Nazvani su 1901. godine u čast ruskog geografa, navigatora i istraživača Fjodora Litkea. Istoimeno ostrvo nalazi se u Zemlji Franje Josifa.
Ostrva grupe:
(1) Ostrvo Šilejko (Oстров Шилейко) je najsjevernije ostrvo grupe i udaljeno je manje od 150 m od Ruskog ostrva (preciznije poluostrva Bunge na tom ostrvu). Nalazi se takođe 2,6 km severno od ostrva Torosnij i 1,2 km severozapadno od ostrva Jermolova. Ima izduženi oblik, sa peščanom kosom Galečnaja na severoistočnom kraju dužine 1,6 km. Dužina ostrva je 4,6 km (bez kose), dok je širina 2,45 km. Na istoku i na zapadu nalaze se još dve manje kose. Maksimalna visina ostrva je 10 m. Na južnom kraju ostrva je rt Tupoj, a na istoku je rt Lagunnij, nazvan zbog lagune u blizini. Na severu i jugu ostrva teku dva sezonska potoka, a na severu je i malo jezero. Ime je dobilo po ruskom hidrografu i astronomu Jevgeniju Šilejku.
(2) Ostrvo Jermolova (Oстров Ермолова) je najveće u grupi, nalazi se 4,7 km južno od poluostrva Bunge na Ruskom ostrvu. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 44 km2. Ima nepravilan ovalni oblik, sa poluostrvom dužine 3,5 km u zapadnom delu. Od rta Kamenistij na zapadu do rta Povorotnij na istoku, dugačko je 13,4 km, dok je u srednjem delu široko 6 km. U severnom delu otvara se uvala Zamančivaja, koja je kružnog oblika sa prečnikom od oko 1,5 km i uskim ulazom širine 300 m. Celo ostrvo sačinjeno je od niskih stena, koje se u severoistočnom delu uzdižu do 40 m, na zapadnom poluostrvu do 25 m, a u sredini ostrva su dva uzvišenja od 29 i 35 m. Obale su uglavnom ravne, jedini izuzetak je stenovito poluostrvo na zapadu. Postoje mali sezonski vodeni tokovi, od kojih se neki ulivaju u uvalu Zamančivaja. Tu su i neka mala jezera, pogotovo u sredini ostrva. Zemljište je gotovo potpuno bez leda i prekriveno mahovinom, lišajevima i kratkim, izdržljivim travama. U području sa maksimalnom visinom nalazi se geodetska tačka. Jugoistočno od ostrva Jermolova je bezimeno ostrvce. Ostrvu je ime dao von Toll u čast naučnika, agronoma i počasnog člana Akademije nauka Alekseja Jermolova. I sam je radio za Jermolova pre polaska na ekspediciju.
(3) Острво Pedašenko (Oстров Педашенко) nalazi se 5,9 km jugoistočno od ostrva Jermolova. To je izduženo ostrvo koje se proteže od jugozapada prema severoistoku. Dugčko je 2,6 km, a najveća širina 600 m je na jugozapadu. Najviša tačka je 19 m. Ime je dobilo po ruskom zoologu Dmitriju Pedašenku.
(4) Ostrva Tri brata (острова Три Брата) su najistočnija ostrva grupe, udaljena 4,2 km istočno od ostrva Pedašenko. Kao što naziv kaže ima ih tri, ali nemaju posebna imena, već samo kao grupa. Raspoređeni su u svojevrsnom trouglu, najmanje ostrvo je kao vrh trougla na severu, a preostala dva su kao baza južnije. Najveće od tri ostrva je jugoistočno; dimenzije su 2,9 km dužine i 1,4 km širine i ima maksimalnu visinu od 30 m. Jugozapadno ostrvo je nepravilnog oblika, dužina i širina su gotovo jednake (1,8 km); visina dostiže 33 m. Na ovom ostrvu se nalazi mali potok. Najmanje ostrvo je dugačko 600 m i široko samo 300 m i udaljeno je 2 km severno od preostala dva; maksimalna visina je 12 m.
(5) Ostrvo Unkovskog (Oстров Унковского) je izuzetno malo ostrvo jugoistočno od ostrva Jermolova i jugozapadno od ostrva Pedašenko. Predstavlja najjužniju tačku cele grupe, ukoliko se isključi drugo bezimeno ostrvce malo južnije. Ime je dobilo po ruskom admiralu i navigatoru Ivanu Unkovskom.
(6) Torosnij (Торосный) je najzapadnije ostrvo u grupi, a takođe i sa najvišom nadmorskom visinom (42 m). Predstavlja granitnu stenu sa ovalnom osnovom. Nalazi se 4,5 km južno od rta Opasnij na Ruskom ostrvu i 1,5 km jugozapadno od ostrva Jermolova. Dugačko je oko 4,3 km, a široko 2,4 km. Najzapadnija tačka je rt Terrasnyj, južna rt Utjos, a istočna rt Pologij. “Toros” je naziv sovjetskog broda koji je tridesetih godina XX veka istražio to područje.
(7) Sofijino ostrvo (остров Софии) se nalazi 2 km južno od ostrva Torosnij. Usko je i izduženo oko 1,5 km. Maksimalna visina je 11 m.
(8) Sikora (Сикора) je malo ostrvo koje se nalazi 900 m južno od Sofijinog ostrva. Severoistočno od njega je najveće ostrvo grupe, ostrvo Jermolova, a južno, odvojeno moreuzom Lenjina, grupa ostrva Pahtusova. Na karti sa nazivima ostrva Sofijino ostrvo i Sikora su pogrešno obeleženi, odnosno zamenjeni su im nazivi!
OSTRVA CIVOLKI
Ostrva Civolki nalaze se 45 km severno od najbliže tačke na obali poluostrva Tajmir. Na jugoistoku su odvojeni od grupe ostrva Vilkickog moreuzom Radzeevskog, a istočno se nalazi grupa ostrva Pahtusova. Severoistočno ga moreuz Lenjina razdvaja od Ruskog ostrva i grupe ostrva Litke.
Ukupno u grupi ima 18 ostrva različite veličine, koja se protežu od zapada prema istoku na prostoru od oko 40 km i od severa prema jugu na prostoru od oko 20 km; unutar grupe ostrva su udaljena manje od 7 km jedno od drugog. Najviša tačka grupe je 58 m i nalazi se na zapadnom delu ostrva Krasina. Ostrva je otkrio i tako ih nazvao Eduard von Toll 1901. godine, u čast poljskog istraživača u službi Rusije Augusta Cywolka. Ne postoje podaci o površini bilo cele grupe, bilo pojedinačnih ostrva u njoj.
Ostrva grupe:
(1) Krasin (Красин) je najveće, najistočnije i najviše ostrvo u grupi. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 60 km2. Ima nepravilan izduženi oblik, sa dva poluostrva koja se protežu na sever u centralnom delu; dugo je oko 15 km, a široko 9,5 km na mestu gde se nalazi istočno poluostrvo. Glavna uzvišenja su duž obala sa visinama od 20 do 58 m; padine i plaže su stenovite; obale su uglavnom ravne sa malim liticama na severu. Na ostrvu teče nekoliko sezonskih potoka; na sredini severnog dela nalaze se tri mala jezera lagunskog porekla. Zemljište je pokriveno retkom vegetacijom koja se sastoji od mahovina, lišajeva i niskog i otpornog bilja. Na severu istočnog poluostrva nalazi se geodetska tačka. Ime je dobilo po ledolomcu “Krasin”, koji je nazvan po ruskom političkom vođi Leonidu Krasinu.
Nordenskiöld
(2) Brandvahta (Брандвахта) je malo okruglo ostrvo 1 km severno od rta Ukromnij na ostrvu Krasin. Prečnik nije veći od 200 m. Značajnijih uzvišenja nema. Dubina mora se kod obale ostrva naglo povećava i već posle nekoliko stotina metara dostiže 20 m.
(3) Ukromnij (Укромный) je još jedno malo okruglo ostrvo severno od ostrva Krasin.
(4) Ostrvo Kovaljevskog (остров Ковалевского) nalazi se 2,2 km severozapadno od ostrva Krasin. Izduženog je oblika, dužine manje od 600 m. Maksimalna visina je samo 2 m. Ime je dobilo po ruskom državniku i naučniku Vladimiru Kovaljevskom.
(5) Ostrvo Vitea (остров Витте) je u susedstvu ostrva Kovaljevskog, 2,6 km severno od ostrva Krasin. Ovalnog je oblika, malo zakrivljeno na jugu. Dužina je oko 750 m, a širina 500 m. Zemljište je prekriveno retkom vegetacijom koja se sastoji od mahovine i lišajeva. Ime je dobilo po ruskom državniku Sergeju Vitteu. Na karti obeleženo kao Lemešok (Vitte).
(6) Oktobar (Октябрь) se nalazi 3,1 km južno od ostrva Krasin, nepravilnog je pravouglog oblika, blago zakrivljen od jugozapada prema severoistoku. Dugačko je oko 2,8 km, a široko 1,2 km. Ima uzvišenje od 15 m na severoistoku. Nema objašnjenja za naziv ostrva.
(7) Ostrvo Makarovа (Oстров Макарова) je najzapadnije, najjužnije i drugo po veličini ostrvo grupe. Izduženo je od zapada prema istoku, oblik pomalo liči na slovo m. Nalazi se 45 km severno od kopna; nekoliko kilometara zapadno je morski plićak Sadko gde je dubina mora samo pet metara. Ostrvo je dugačko oko 13 km, a u centralnom delu široko 3,5 km. Maksimalna visina dostiže 56 m u centru; ostala uzvišenja nalaze se na zapadu (29 m) i na istoku (37 m). Stenovita područja pokrivaju obronke brežuljaka i plaža. Obale su razuđene, sa brojnim uvalama koje se kombinuju sa malim rtovima; na jugu, odvojeni centralnim rtom, nalaze se uvale Majačnaja zapadno i Otkritaja istočno. Područje je gotovo potpuno bez leda, pokriveno vegetacijom tipičnom za tundru. Na različitim delovima ostrva postoje močvarna područja, a četiri sezonska potoka su koncentrirana u centru ostrva; na severoistoku je i malo jezero. Najistočniji tačka je Istočni rt, na sredini ostrva je Srednji rt, dok je Zapadni rt najzapadnija tačka ne samo ostrva Makarova nego i celog arhipelaga Nordenšelda. Na istočnom uzvišenju postavljena je geodetska tačka, dok je na zapadnom uzvišenju astronomska tačka. Kao i mnoga druga ostrva arhipelaga, ostrvo Makarova je otkriveno i dobilo je ime 1901. godine po vice-admiralu, okeanografu, brodograditelju i ruskom istraživaču Stepanu Makarovu.
(8) Kazak (Казак) se nalazi 3,1 km severno od zapadnog dela ostrva Makarova, malo je izduženo i blago zakrivljene ostrvo. Dugačko je 1,3 km, a široko najviše 800 m u južnom delu. U tom istom području je najviša ostrvska kota (8 m) i geodetska tačka.
(9) Ostrvo Save Loškina (Oстров Саввы Лошкина) je jedno od centralnih ostrva grupe, nalazi se nešto više od 2 km zapadno od ostrva Krasin, odvojeno od njega moreuzom Melkij. Ostrvo je blago izobličenog pravouglog oblika, dužine oko 5,6 km i maksimalne širine 2,5 km. Najviša tačka na severoistoku je 32 m, a blizu nje je geodetska tačka. Odatle se ostrvo spušta prema jugozapadu i postaje manje strmo. Krajnja severoistočna tačka je rt Zaščitnij, a zapadna je rt Tupoj. Obale su ravne; područje je pokriveno mahovinom i lišajevima, a u sredini je malo močvarno područje. Otkrio ga je von Toll u ekspediciji 1899-1903. godine, a nazvan je u čast Save Loškina, kormilara, koji je živeo u XVIII veku, za koga se veruje da je bio jedan od prvih navigatora koji je oplovio Novu zemlju.
(10) Ledokol (Ледокол; ledolomac) nalazi se 2.6 km južno od ostrva Save Loškina. Ledokol je malo ovalno ostrvo dužine 800 m i širine gotovo 400 m. Najviša kota je samo 2 m.
(11) Ostrvo Vasiljeva (остров Васильева) je u jugozapadnom delu grupe, zapadno od ostrva Save Loškina i severoistočno od ostrva Makarova. Severno od ostrva nalazi se plićak Tesnaja gde je dubina mora 10 m. Ostrvo je izduženog oblika od zapada-severozapada do istoka-jugoistoka, nepravilnog je oblika, suženo na istočnom kraju. Dužina je nešto manja od 6 km, a najveća širina je u zapadnom delu i iznosi 3,8 km. Celo ostrvo je ravna stena koja se na istoku uzdiže do 30 m visine, a na zapadu dostiže 35 m (najviša tačka ostrva). Krajnja zapadna tačka je rt Lokacionnog, a severna rt Krutoj. Obale su ravne; u istočnom delu nalazi se malo močvarno područje. Nema vodenih tokova, ali uz sredinu severne obale nalazi se malo jezero. Tlo je prekriveno mahovinom, lišajevima i tvrdim i otpornim biljem. Na maksimalnoj visini nalazi se geodetska tačka. Ime ostrvu dao je von Toll 1901. godine u čast Mihaila Vasiljeva, prvog kapetana ledolomca “Jermak”.
(12) Grjada (Гряда, greda) je malo, usko i izduženo ostrvo uz severozapadnu obalu ostrva Vasiljeva, sa još jednim bezimenim ostrvcem blizu severoistočne obale.
(13) Ostrvo Šulca (остров Шульца) nalazi se severno od ostrva Vasiljeva, od koje ga razdvojeno uskim moreuzom Tesnij, odnosno severozapadno od ostrva Save Loškina. Nepravilnog je oblika sa poluostrvom na jugoistočnom kraju, koje se proteže prema zapadu i stvara duboki zaliv. Dužina ostrva je oko 3,5 km u istočnom delu, a 3,3 km u centralnom delu. Maksimalna visina je 27 m. Krajnja zapadna tačka je rt Veškovij, a istočni rt Monolitnij. Na poluostrvu se nalaze dva mala jezera.
(14) Sadko (Садко) se nalazi severno od ostrva Šulca i jedno je od najvećih ostrva u grupi. Izduženog je oblika od jugoistoka prema severozapadu, ima oblik sličan kapi kiše, sa užim severnim i zaobljenim južnim delom. Dužina ostrva je 5,4 km, dok je najveća širina 2,3 km. Maksimalna visina je 26 m na jugoistoku, blizu koje se nalazi geodetska tačka. Severni rt zove se Nizkij, zapadni je rt Nos, a jugoistočni rt Kosa-Zmejka. Ostrvo je nisko, sa ravnim obalama i uglavnom močvarnim zemljištem. Postoje četiri mala primorska jezera. Ime je dobilo po ledolomcu “Sadko” (junak ruskih narodnih pesama), koji je dao značajan doprinos otkrivanja severnog plovnog puta.
(15) Mametkul (Маметкул) se nalazi u sredini grupe, severoistočno od ostrva Šulca, a jugoistočno od ostrva Sadko. Ovalnog je oblika, dugačko nešto više od 3 km i široko oko 1,5 km. Maksimalna visina je 23 m u sredini severnog dela. Severoistočni rt zove se Otražatelj. Na ostrvu se nalaze dva manja močvarna područja i slano jezero lagunskog porekla. Ime je dobio po Muhammed-Kuli (ruski skraćeno Mametkul), sibirskom princu, nećaku Küçüm kana.
(16) Jermak (Ермак) se nalazi 2,3 km severno od Mametkula. Ostrvo je nepravilnog oblika, dugačko manje od 3 km i široko 1,7 km. Maksimalna visina ostrva je 20 m u sredini ostrva, gde se nalazi i geodetska tačka. Na jugoistoku ostrva je slano jezero lagunskog porekla, obalno jezero je na severozapadu i ima močvarno tlo. Ovo je još jedno ostrvo koje je dobilo ime po ledolomcu, a Jermak je čuveni kozački ataman i osvajač Sibira.
(17) Ostrvo Kučuma (остров Кучум) je veoma malo ostrvo, udaljeno od ostrva Jermak manje od 800 m u pravcu severozapada. Dugačko je približno 600 m. Ime je dobilo po Kučum kanu, koji je bio velmoža i kan Sibira od 1569. godine do svoje smrti 1598. godine. Nastojao je nametnutu islamsku religiju u Sibirskom kanatu, ali je bio poražen od strane kozaka pod vođstvom Jermaka.
(18) Lenjin (Ленин) je najsevernije ostrvo grupe, 3,3 km severoistočno od ostrva Sadko. Ovalnog je oblika, dužine oko 1,45 km, a širine 750 m. Još jedno ostrvo koje je dobilo ime po ledolomcu, a ne po čuvenoj istorijskoj ličnosti.
OSTRVA PAHTUSOVA
Ostrva Pahtusova (Острова́ Па́хтусова) nalaze se u centralnom delu arhipelaga i jedina su ostrvska grupa koja se graniči sa svim ostalim grupama ostrva Nordenšelda: sa ostrvima Litke na severu, odvojena su moreuzom Lenjina; sa Istočnim ostrvima na istoku, takođe ih razdvaja moreuz Lenjina: sa ostrvima Vilkickog na jugozapadu, razdvojeni su moreuzom Razdeevskog; sa ostrvima Civolki na zapadu. Ostrvska grupa je kompaktna, izdužena od severozapada prema jugoistoku, a ukupno ima 15 ostrva različitih veličina i nekoliko manjih bezimenih ostrvaca. Udaljenost od zapada do istoka grupe je oko 35 km, a od severa do juga oko 25 km. Najviša tačka grupe je 77 m, ali ona se nalazi i u sredini ostrva Pahtusova i u severnom delu ostrva Petersena. Najjužnija tačka grupe udaljena je nešto više od 40 km od kopnene Rusije. Grupa je dobila ime u čast ruskog moreplovca i hidrografa Petra Pahtusova (1800-1835).
Ostrva grupe:
(1) Dobrinja Nikitič (Добрыня Никитич) se nalazi u u jugozapadnom delu ostrva Pahtusova, najbliži je ostrvima Civolki i udaljen je oko 50 km od kopna. Istoimeni moreuz Dobrinja Nikitič odvaja ga istočno od ostrva Petersena, najvećeg u grupi, a Dobrinja Nikitič je drugo po veličini ostrvo u grupi. Reč je o relativno velikom stenovitom ostrvu, zakrivljenog oblika, poput nepravilnog slova “U”. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je blizu 40 km2. Prostire se od zapada prema istoku, a od rta Grjada do rta Palatka u dužini oko 10,5 km; od rta Pribrežnije Kamni na severu do rta Stopor na jugu širina je oko 6,5 km. Obala ostrva obrazuje uvalu Davdova sa dubinama mora do 24 m. Veći deo ostrva zauzimaju tri glavna uzvišenja, koja se od zapada prema istoku uzdižu na 30 m, 41 m i 50 m (što je ujedno i najviša točka ostrva). Obronci brežuljaka i obale uglavnom su pokriveni kamenjem. Sezonski potoci teku u različitim pravcima. Uz obalu uvale Davidov nalazi se jezero lagunskog porekla, a još nekoliko takvih jezera nalazi se duž severne i zapadne obale. Dobar deo ostrva je močvaran. Retka vegetacija se sastoji od mahovine i lišajeva. Na zapadnom uzvišenju nalazi se geodetska tačka. Nazvan je u čast Dobrinje Nikitiča, drugog po popularnosti (posle Ilije Muromca) viteza ruskog narodnog epa.
(2) Truvor (Трувор) se nalazi severno od ostrva Dobrinja Nikitič i zapadno od ostrva Pahtusova. Ima oblik slova “T” rotiranog za 90° prema zapadu (Ⱶ); dimenzije ostrva su 3,1 km dužine i 2,5 km širine. Najviša tačka je 9 m. Krajnja severna tačka je rt Pričudljivij, a južna je rt Skaljnij. Ime je dobilo po legendarnom ruskom liku Truvoru.
(3) Silač (Силач) je malo ostrvo severozapadno od Truvora; onо je najzapadnijе od svih ostrva grupe. Maksimalna visina je 4 m. I ime ovog ostrva vezano je za ruske epove, silač je neko ko je veoma jak, čovek jake fizičke snage, nego prevodi kao Herkules, ali se ja ne bih složio sa tim prevodom.
(4) Ostrvo Aleksandra (остров Александра) je malo po dimenzijama, najsevernije je od svih ostrva grupe. Nalazi se 7,5 km južno od ostrva Sikora (ostrva Litke) i 2 km severno od ostrva Pahtusova. Od kopnene Rusije udaljeno je oko 65 km. 7 km zapadno-jugozapadno nalaze se dva mala bezimena ostrvca. Ovalnog je oblika, dugačko je oko 1 km i široko preko 500 m. Maksimalna visina je 13 m. U istočnom delu ostrva je retka vegetacija tipična za tundru.
(5) Ostrvo Pahtusovа (Остров Пахтусова) je pravougaonog oblika sa rtom na jugoistoku. Već je rečeno da sa ostrvom Petersena deli maksimalnu visinu cele grupe. Dugačko je 4,6 km od rta Severnij na severoistoku do rta Rifovij na jugoistoku, a široko 4 km od rta Ostrovnoj na zapadu prema istočnoj obali. Krajnja severozapadna tačka je rt Olenij. Oko ostrva se nalaze dva bezimena ostrvca, jedno na severoistoku, a drugo na jugozapadu. U sredini ostrva nalazi se geodetska tačka. Ostrvo je dobilo ime po istoj osobi, po kojoj je dobila ime cela grupa.
(6) Ostrvo Španberga (Остров Шпанберга) smešteno je u centar grupe, severno od moreuza Dobrinja Nikitič. Udaljeno je manje od 2,3 km od ostrva Petersena i 1,3 km od ostrva Dobrinja Nikitič. U grupi zauzima zazima treće mesto po površini. Izduženog je oblika od severa prema jugu, sa dva mala rta na istočnoj obali. Ostrvo je dugačko 5,2 km, a najveća širina 4,2 km je u njegovom južnom delu. Najviša tačka ostrva je 67 m i nalazi se u sredini ostrva; kota od 36 m nalazi se na severozapadu ostrva. Krajnja jugoistočna tačka je rt Razvodnoj, a severoistočna rt Ustalosti. Ostrvo je dobilo ime po danskom pomorskom poručniku Martinu Španbergu, koji je učestvovao u dve Beringove ekspedicije na Kamčatku.
(7) Oskudna ostrva (Скудные острова) su dva mala ostrva i nekoliko hridi koje se nalaze u sredini moreuza Dobrinja Nikitič, okruženi trima glavnim ostrvima grupe. Najveće nije duže od 200 m.
(8) Otok Petersena (остров Петерсена) je najveće u grupi i jedno od dva ostrva sa najvišom nadmorskom visinom. Po veličini zauzima drugo mesto u celom arhipelagu Nordenšelda. Po merenjima sa Google Eartha površina ostrva je oko 84 km2. Ostrvo ima nepravilan oblik, sa nekoliko velikih poluostrva i zaliva. Od rta Dolgij na jugozapadu do rta Mračnij na severoistoku dugačko je oko 19 km, a od rta Dvojnoj na severu do rta Okončanija na jugoistoku dugačko je oko 17 km; širina varira od 11,4 km u centralnom delu do samo 100 m na prevlaci koja spaja poluostrvo Zabluždenija. Ovo poluostrvo se nalazi na jugoistoku i dugačko je 4 km, dok se jugozapadu nalazi poluostrvo Dolgij dugo 4,5 km. Između ta dva poluostrva prostire se peščana kosa koja formira dve velike uvale: zapadno je uvala Čugunkova, na istoku je uvala Neizvestnaja. U istočnom delu ostrva otvara se uvala Nadjožnaja, na severozapadu je uvala Spokojnaja, a na severoistoku Mala uvala. Celo ostrvo se sastoji od niskih stenovitih brežuljaka sa blagim padinama, koje se uzdižu do 77 m u severoistočnom delu. Stenovite padine i obalna područja pokrivena su razbacanim kamenjem. Postoji mnogo malih potoka sezonske prirode, uglavnom skoncentrisanih u sredini ostrva. Ima i nekoliko malih slanih jezera, od kojih su mnoga smeštena uz obalu i lagunskog su porekla. Područja između jezera i obale su delimično močvarna. Vegetacija je retka, a sastoji se od mahovine, lišajeva i kratkih i jakih trava. Na severnom uzvišenju, na zapadu ostrva i na poluostrvu Zabluždenija postavljene su tri geodetske tačke. Severno od rta Ostrij nalazi se bezimeno ostrvce, drugo takvo se nalazi na severozapadu. Ostrvo je dobilo ime tokom ekspedicije Eduard von Tolla 1901. godine, u čast poznatog ruskog dermatologa i javne ličnosti Oskara Petersena.
(9) Zverolovniј (Звероловный, ostrvo lovaca) je ostrvce smešteno između uvala Neizvestnaja i Čugunkova na sredini južne obale ostrva Petersena. To je malo, usko i izduženo ostrvo dugačko oko 750 m i široko 200 m.
(10) Graničniј (Граничный) je najveće od ostrva koja okružuju ostrvo Petersena. Nalazi se između poluostrva Dolgij i Zabluždenija, od koga je udaljeno 1,9 km. Nepravilnog je oblika, dugačko je 3,1 km, a široko 1,8 km. Najviše uzvišenje je 19 m. Na kosi koja se proteže prema severu nalaze se tri mala jezera.
(11) Navarin (Наварин) se nalazi pored južnog kraja poluostrva Zabluždenij na ostrvu Petersena. To je ostrvce dužine manje od 100 m.
(12) Ostrvo Kotovskog (остров Котовского) je najjužnije ostrvo grupe. Nalazi se 6 km južno od ostrva Petersena i 2,7 km jugozapadno od Graničnog. Ime je dobilo po sovjetskom političkom i vojnom aktivisti Grigoriju Kotovskom. Na priloženoj karti sa nazivima ostrva, Zverolovnij je obeležen kao Graničnij, a Graničnij kao ostrvo Kotovskog. Ostrvo Kotovskog, u stvari, nije ni prikazano na karti.
(13) Jurt (Юрт) je ostrvo nepravilnog oblika koje se nalazi 4,7 km istočno od južnopg dela ostrva Petersena. Dugačko je oko 1,7 km, a najveću širinu 1,3 km ima u severnom delu. Na severozapadu je rt Štikovoj, a južni rt se zove Živopisnij. U zapadnom delu ostrva se dva mala jezera i kratki sezonski potok. Najviša tačka ostrva je 13 m, a u njenoj blizini se nalazi geodetska tačka.
(14) Oleg (Олег) je najistočnije ostrvo grupe. 17 km severoistočno od njega je ostrvo Bianki, najbliže iz grupe Istočnih ostrva. Oleg se nalazi 2 km istočno od severoistočne obale ostrva Petersena. Ovalnog je oblika, dugačko je oko 1,1 km, a široko 500 m. Najviša tačka je 9 m.
ISTOČNA OSTRVA
Istočna ostrva (Восто́чные острова) nalaze se u istočnom delu arhipelaga, sa čime je povezano njihovo ime. Neposredno zapadno od Istočnih ostrva nalaze se ostrva Litke, a 15 km jugozapadno su ostrva Pahtusova. Sastoje se od 15 ostrva koja se protežu od juga prema severu na prostoru od preko 30 km, a slično rastojanje je između najistočnijeg i najzapadnijeg ostrva u grupi. Od grupe ostrva Pahtusova deli ih moreuz Lenjina, a od ostrva koja se nalaze južno, ali ne ulaze u sastav arhipelaga, odvaja ih moreuz Matisena. Na ostrvu Tirtov od 1940-1975. godine stalno je radila istoimena meteorološka polarna stanica.
Ostrva grupe:
(1) Ostrva Dežnjova (Острова Дежнёва) su dva mala ostrva maksimalne visine 6 m; nalaze se u severozapadnom delu grupe; oni su najzapadniji i najbliži ostrvima Tri brata, koji pripadaju ostrvima Litke. Ostrva su dobila ime po Semjonu Dežnjevu, ruskom istraživaču Sibira. On je bio prvi Evropljanin koji je 1648. godine oplovio najistočniji rt Azije (danas se po njemu zove rt Dežnjeva) i plovio je Beringovim moreuzom, otkrivajući da Azija nije spojena sa Aljaskom.
(2) Salome (Саломе) je malo izduženo ostrvo dužine 1,8 km u moreuzu Spokojnij. Nalazi se 1,9 km jugozapadno od ostrva Matros i 4,5 km severno od ostrva Bianki. Najviši vrh ostrva je 17 m.
(3) Matros (Матрос, mornar) je stenovito ostrvo dugo oko 4,5 km, visoko čak 54 m, u severnom delu grupe, 900 m zapadno od većeg ostrva Jevgenija Fjodorova.
(4) Volna (Волна, talas) je ostrvce veličine oko 300 m sa 200 m. Nalazi se između ostrva Bianki i Jevgenija Fjodorova, u uskom moreuzu Spokojnij. Ime je dobilo tek 1965. godine po sovjetskom brodu za hidrografska istraživanja.
(5) Ostrva Jevgenija Fjodorova (Острова Евгения Фёдорова) su dva ostrva u severnom delu grupe. To su najsevernija ostrva grupe. Ostrva pojedinačno nemaju nazive. Od kopnene Rusije udaljeni su manje od 50 km. Nalaze se između ostrva Matros (na zapadu) i ostrva Nord (na jugoistoku). Oko 5 km severoistočno nalaze se ostrva Kolomejceva, dok se 2,6 km južno, odvojen uskim moreuzom Spokojnij (miran), nalazi ostrvo Bianki. U istom moreuzu, južno od većeg, zapadnog ostrva, nalazi se već opisano ostrvce Volna. Dva ostrva su na wikipediji uslovno nazvana “zapadni” i “istočni”, ali je meni logičnije da su nazvani “severni” i “južni”. U svakom slučaju, “zapadno” ili “severno” ostrvo je veće, pa je najbolje zvati ih “veće” i “manje” ostrvo. Veće ostrvo proteže se od severa prema jugu u dužini od oko 6,3 km, a najveća širina je u južnom delu gde iznosi 2,4 km; maksimalna visina je 30 m. Manje ostrvo, udaljeno oko 200 m jugoistočno od prethodnog, dugačko je 3 km i široko 1 km, a u južnom delu se sužava; dostiže visinu 18 m. Ostrva su stenoviti i na njima nema potoka ili jezera. Nazvana su u čast geofizičara Jevgenija Fjodorova (1910-1981), akademika, direktora Hidrometeorološkog zavoda SSSR, heroja Sovjetskog Saveza, dobitnika Staljinove nagrade.
(6) Nord (Норд) je jedno od tri najveća ostrva u grupi, a nalazi se u severoistočnom delu grupe. Od kopnene Rusije udaljen je 40 km. Severno od ostrva Nord nalaze se ostrva Kolomejceva, na severozapadu su ostrva Jevgenija Fjodorova (rastojanje je samo 600 m), na zapadu je ostrvo Bianki (rastojanje je 4 km), a 4,5 km jugoistočno je ostrvo Daljnjij. Nord ima nepravilan oblik, više je izdužen u smeru sever-jug. Od rta Severnij, logično na severu, do rta Foki na južnom kraju ima 10 km; najveća širina ostrva je oko 6 km na severu. U sredini se ostrvo sužava na samo 800 m i zatim se južno od te prevlake širi sa dva poluostrva na suprotnim stranama, koje se na zapadu završava na rtu Krutoj, a na istoku na rtu Tupoj. Ostrvo ima dva uzvišenja, jedno u sredini, visine 41 m, a drugo, koje je i najviši vrh ostrva (75 m), zauzima gotovo ceo severozapadni deo ostrva; na njegovom vrhu nalazi se geodetska tačka. Dva mala potoka, koja se zimi lede, teku u severnom delu, gde se nalazi i mala laguna. Na ostrvu nema vegetacije. Ostrvo je dobilo ime 1930. godine u čast broda “Nord” Hidrografskog odseka. Južni kraj otoka, rt Foki, dobio ime 1939. godine u znak sećanja na parobrod “Sveti mučenik Foka“, ekspedicije Georgija Sedova.
(7) Ostrvo Bianki (Остров Бианки) jedno je od tri najveća ostrva u grupi i ima najveću visinu (97 m). Nalazi se u sredini grupe. Severno od ostrva Bianki su ostrva Salome i Matros, severoistočno su ostrva Jevgenija Fjodorova i Nord, a sve uz uski moreuz Spokojnij, a južno je ostrvo Tirtov. U blizini zapadne obale nalazi se ostrvce Kamenistij, a nedaleko od njegovog zapadnog kraja (rt Povorotnij) nalazi se ostrvo Leskinen. Otok Bianki dugo je 13 km i široko je do 5,5 km. Veći deo ostrva je stenovit sa uzvišenjima 42 m (na zapadu), 97 m (u sredini) i 61 m (na istoku). Najviše je ostrvo u arhipelagu Nordenšelda nakon ostrva Čabak (107 m). Na južnoj obali nalaze se dva poluostrva i prave dve uvale: Nezametnaja i Otkritaja. Zapadnije od ova dva poluostrva završava se na rtu Dolgij, što je samo 200 m od severnog rta Karluka ostrva Tirtova. Na ostrvu teku mali sezonski potoci, a u zapadnom delu ostrva ima malih jezera. Ostrvo je 1901. godine otkrio i mapirao ruski istraživač Matisen, a iste godine Eduard von Toll dodelio mu je ime po ruskom zoologu, ornitologu i entomologu Valentinu Biankiju (1857-1920).
(8) Ostrvo Leskinena (Oстров Лескинена) je malo ostrvo pored zapadne obale ostrva Bianki. Ostrvo je dobilo ime po arktičkom hidrografu Viljamu Leskinenu (1895-1975). Ovo ostrvce se ne vidi na Google Earthu.
(9) Kamenistij (Каменистый) je malo ostrvo udaljeno samo 200 m od istočne obale ostrva Bianki.
(10) Ostrvo Tirtova (Остров Тыртова) je najjužnije i jedno od tri najveća u grupi, a nalazi se i na krajnjem jugoistoku arhipelaga Nordenšeld i oko 35 km od kopna.
Njegova krajnja severna tačka, rt Karluka, nalazi se 200 m od rta Dolgij na ostrvu Bianki. Na jugozapadu ga moreuz Matisena odvaja od ostrva Tajmir i ostrva koja ga okružuju. Na zapadu ga moreuz Lenjina odvaja od grupe ostrva Pahtusova. Istočno od ostrva Tirtova nalaze se dva ostrvca: Železnjakova, stenovito ostrvce, udaljeno oko 500 m, i ostrovo Lovcova, oko 3 km istočno od prethodnog. Ostrvo Tirtov ima vrlo nepravilan oblik sa uvalama, poluostrvima i rtovima; dugačko je oko 16 km od rta Karluka do rta Vihodnoj; njegova širina varira od nekoliko stotina metara do 5-6 km u južnom delu. Uvale ostrva su: Južna na jugu između rta Vihodnoj i rta Bartletta; uvala Nord na zapadu između rta Olenij i rta Melvilla; u uvali Nedzveckog na istoku, između ostrva Železnjakova i poluostrva Galečnij. Veći deo ostrva čine niske ravne stene sa visinama od 12 do 37 m (najviša tačka je na jugozapadu ostrva, po topografskoj karti je 35 m). Na ostrvu teku mali sezonski potoci, ima i malih jezera. Neki delovi ostrva, u blizini rta Melville i na jugoistoku, delimično su potopljeni. Obale su uglavnom ravne, a litica ima severno od rta Bartlett. Ostrvo je otkrila 1901. godine ekspedicija na čijem čelu je bio baron Eduard von Toll, a ime je dobilo u čast ruskog admirala Pavela Tirtova (1836-1903). U početku se naziv Tirtov koristio samo za severni deo ostrva, za koji je von Toll mislio da je posebno ostrvo, ali je 1939. godine ime prošireno na celo ostrvo. Od 1940-1975. godine na poluostrvu Galečnij radila je polarna meteorološka stanica Tirtova.
(11) Ostrvo Železnjakova (остров Железнякова) je malo stenovito ostrvo udaljeno oko 500 m od istočne obale ostrva Tirtova. Najviši vrh ostrva je 25 m. Ostrvo je otkrio 1902. godine strane Fjodor Matisen, kapetan broda “Zarja”, koji mu je dao ime po skiperu Vasiliju Železnikovu (Василий Железников, 1877-1960), učesniku polarnih ekspedicija na čelu sa baronom Eduard von Tollom. Ostrvo je uneto u karte sa pravopisnom greškom Železnjakov umjesto Železnikov i tako je ostalo do današnjih dana.
(12) Ostrvo Lovcova (Остров Ловцова) je malo ostrvo u južnom delu grupe; nalazi se istočno od ostrva Tirtova i od ostrva Železnjakova, oko 3 km od poslednjeg. Ime je dobilo po arktičkom hidrografu Igoru Lovcovu (1918-1947).
(13) Daljnjij (Дальний, daleko ostrvo) je najistočnije ostrvo grupe Istočnih ostrva. Nalazi se oko 4,5 km jugoistočno od južnog rta Foki ostrvfa Nord. Daljnjij je dugačak oko 2 km, najveća širina je 1,2 km, maksimalna visina 16 m.
Ostrva Kolomejceva i ostrvo Prijomnij ne pripadaju grupi Istočnih ostrva, ali pripadaju arhipelagu Nordenšelda.
(14) Ostrva Kolomejceva (острова Коломейцева) su dva ostrva duga oko 1 km, visine 17 i 13 m. Nalaze se oko 6,5 km severoistočno od ostrva Jevgenija Fjodorova i oko 7,7 km severno od ostrva Nord. Ostrva su dobila ime po Nikolaju Kolomejcevu, prvom zapovedniku broda “Zarja”, u polarnoj ekspediciji koju je u ime Ruske carske akademije vodio baron Eduard von Toll.
(15) Prijomnij (Приёмный) je najistočnije ostrvo arhipelaga. Udaljeno je 14 km od ostrva Kolomejceva i 16 km severoistocno od ostrva Nord. Ima visinu od 6 m.
OSTRVA VILKICKOG
Ostrva Vilcikog (Oстрова́ Вильки́цкого), takođe poznata i kao ostrva Džekmana, nalaze se u jugozapadnom delu arhipelaga, severno od moreuza Matisena i najjužnija su grupa arhipelaga. Graniče se sa ostrvima Pahtusova na severoistoku i sa ostrvima Civolki na severozapadu. Od ostalih ostrva arhipelaga razdvaja ih moreuz Razdeevskog. Na jugu su moreuzom Matisena širine 8 km odvojeni od grupe priobalnih ostrva, kojoj pripadaju ostrvo Nansena i Tajmir.
Ostrvska grupa je kompaktna od severoistoka prema jugozapadu u dužini nešto većoj od 35 km, ali između pojedinih ostrva grupe rastojanje ne prelazi 8 km. Ukupno u grupi ima 15 relativno malih ostrva i četiri bezimena ostrvca. Na ostrvu Čabak u ovoj grupi nalazi se najviša tačka celog arhipelaga 107 m (to je ujedno i jedina kota u arhipelagu iznad 100 m). Udaljenost najjužnije tačke grupe do kontinentalne Rusije iznosi oko 20 km. Nazvani su 1901. godine u čast Andreja Vilkickog, ruskog hidrografa, geodeta i istraživača Arktika.
Ostrva grupe (od severoistoka prema jugozapadu):
(1) Novo ostrvo (Новый) je najsevernije ostrvo grupe. Ovalnog je oblika i nalazi se 2 km severoistočno od ostrva Čabak, a 5 km južno od ostrva Dobrinja Nikitič u grupi ostrva Pahtusova. Dužina ostrva je oko 2 km, a najveća širina je 1,6 km. Maksimalna visina je 19 m u istočnom delu. U sredini ostrva su močvare. Najsevernija tačka ostrva zove se rt Stupenčatij.
(2) Ostrvo Strižova (остров Стрижёва) je najistočnije u grupi. Nalazi se 2 km južno od Novog ostrva i 2,5 km istočno od ostrva Čabak. Kružnog je oblika prečnika oko 2,35 km; maksimalna visina je 44 m. Ime je dobilo po Petru Strižovu, jednom od goniča psećih zaprega u ekspediciji na čelu sa ruskim admiralom i istraživačem Aleksandrom Kolčakom. Ko je sve zaslužio da po njemu nazovu ostrvo!
(3) Čabak (Чабак) je najveće ostrvo u grupi i sa najvišim vrhom u celom arhipelagu Nordenšelda. Udaljeno je 37 km od kopna. Ima nepravilan ovalni oblik, sužen na oba kraja. Od rta Val na jugu, do rta Bugor na severu dužina je oko 6,85 km, dok je u sredini širina 2,7 km. Kako nema podataka o površini, može se grubo proceniti da ona iznosi oko 12 km2. Celo ostrvo je stenovito sa blagim padinama, koje se uzdižu do 107 m u centru ostrva. Obale su uglavnom ravne, sa izuzetkom niskih litica na severoistoku. Južni deo je prekriven močvarnim područjima i tu teče mali potok sezonskog karaktera. Zemljište je prekriveno retkom vegetacijom koja se sastoji od mahovina, lišajeva i kratkog i otpornog bilja. More na 100-200 m od obale dostiže dubinu od 40 m. U području sa maksimalnom visinom nalazi se geodetska tačka.
(4) Centralno ostrvo (Центральный) je malo ostrvo južno od ostrva Čabak. Istočno od njega nalazi se bezimeno ostrvce.
(5) Korsar (Корсар) je malo nisko ostrvo okruglog oblika, 1,8 km južno od ostrva Čabak.
(6) Groznij (Грозный) se nalazi jugozapadno od Centralnog ostrva, još je manje ostrvo.
(7) Tugut (Тугут) je izduženo ostrvo u sredini grupe, 2.5 km jugozapadno od ostrva Čabak i 700 m severozapadno od ostrva Peta. Dugačko je 2,5 km, a široko nešto manje od 900 m. Maksimalna visina je 13 m u severnom delu. Na jugozapadu ostrva je rt Šerohovatij.
(8) Peta (Пета) se nalazi 3,3 km južno od ostrva Čabak. Ostrvo je prosečne veličine, nepravilnog oblika, blago zakrivljeno (neki kažu da je oblika polumeseca, meni baš ne liči na taj oblik), sa severoistočnom uvalom. Dužina ostrva je 2,7 km, a širina 2,3 km i ima maksimalnu visinu od 20 m u istočnom delu. Na istočnoj obali ističe se rt Uzornij.
(9) Smežnij (Смежный) je udaljen manje od 400 m južno od ostrva Peta. Ostrvo je nepravilnog oblika, dužine 2,1 km i najveće širine širine 1,25 km u zapadnom delu. Na severozapadu dostiže maksimalnu visinu od 12 m.
(10) Ostrvo Švecova (Oстров Швецова) nalazi se 2,65 km jugoistočno od ostrva Smežnij. Ima oblik kvadrata sa stranicom dužine oko 400 m.
(11) Ostrvo Džekmana (Остров Джекмана) je drugo po veličini u grupi, po gruboj proceni površine je 9 km2. Ostrvo je izduženog nepravilnog oblika, sa suženjem u srednjem delu koje stvara dve male uvale na istoku i zapadu. Dužina ostrva je 6,3 km, a širina u sredini ostrva između dva zaliva je 1,6 km. Maksimalna visina je 21 m, u blizu koje je geodetska tačka. Na istoku ostrva je rt Ograždenija, a na ostrvo se na jugu završava rtom Južnij. U sredini ostrva i na jugu su močvare.
(12) Kamenistij (Каменистый) se nalazi 800 m zapadno od ostrva Džekmana. Ostrvo je izduženo i usko. Dužina ostrva je 2,7 km, a širina 600 m. Ima maksimalnu visinu od 9 m u sredini. Krajnja istočna tačka ostrva je rt Upor.
(13) Ovalnij (Овальный) se nalazi 1,8 km jugoistočno od ostrva Džekmana. Kao što ime sugeriše, ostrvo je ovalnog oblika. Dugačko je 2,7 km, a najveća širina je 1,3 km. Najviši vrh ostrva nalazi se u njegovom istočnom delu i iznosi 13 m. Pored zapadne obale su dva bezimena ostrvca.
(14) Ostrvo Hovgarda (Oстров Ховгарда) nalazi se 3 km južno od ostrva Džekmana. Ostrvo je izduženog oblika od severa prema jugu. Dužina ostrva je 2,4 km, a najveća širina od gotovo 800 m je u severnom delu. Najviša kota je 13 m u sredini ostrva, gde se nalazi i geodetska tačka. Krajnja južna tačka, kao i ostrvo, zove se rt Hovgarda. Ostrvo i rt su dobili ime u čast danskog istraživača iz XIX veka Andreasa Hovgaarda.
(15) Ostrvo Herberštejna (Oстров Герберштейна) je najizolovanije ostrvo grupe. Ono je ujedno i najjužnije (ne računajući bezimeno ostrvce južno od njega) i najzapadnije ostrvo grupe. Nalazi se 11 km jugozapadno od ostrva Džekmana, 8,3 km takođe jugozapadno od ostrva Kamenistij i oko 20 km od kopna. Ostrvo se proteže od jugozapada prema severoistoku u dužini od 2,6 km, a najveću širinu od 850 m ima u severoistočnom delu. U području najviše tačke ostrva (12 m) je postavljena geodetska tačka. Severozapadni rt, kao i ostrvo, zove se rt Gerberštejna. Ostrvo i rt su dobili ime tokom polarne ekspedicije Eduarda von Tolla 1901. godine, u čast diplomate i austrijskog pisca iz XVI veka Sigismunda von Herbersteina.
T A J M I R
Tajmir (Таймыр) je veliko nenaseljeno ostrvo u Karskom moru pored severozapadne obale poluostrva Tajmir, a zapadno od Tajmirskog zaliva.
Severno od ovog ostrva nalazi se arhipelag Nordenšelda. Geološki posmatrano ostrvo Tajmir i sva susedna ostrva su produžetak arhipelaga Nordenšelda i ponekad se smatraju njegovim sastavnim delom, međutim zvanično su posebna grupa ostrva.
Od kopna ga razdvaja Tajmirski moreuz prosečne širine 3 km, a na najužem mestu širok je samo 650 m. Severno od ostrva je uski moreuz Toros koji ga razdvaja od drugih priobalnih ostrva, kao što je ostrvo Pilota Aleksejeva. Istočno od ostrva je moreuz Vostočnij, koji ga razdvaja od ostrva Pilota Mahotkina. Na severozapadu od grupe ostrva Vilkickog razdvaja ga moreuz Matisena. Na zapadu su moreuzi Sverdrupa i Palandera, koji ga razdvajaju od ostrva Nansena, odnosno Bonevi. Administrativno ostrvo Tajmir pripada Krasnojarskom kraju.
Ostrvo je dugačko 37 km, široko 18 km i ima površinu 400,7 km2. Obale ostrva su izrazito razuđene, dužina obale je 184,3 km, tako da je koeficijent razuđenosti 2,60. Zajedno sa susednim ostrvima Nansena, Bonevi, Mojsejeva, Pilota Aleksejeva, Rozmislova i Pilota Mahotkina ostrvo Tajmir formira komplikovanu lavirintsku strukturu.
Za ostrvo je karakterističan neravan reljef i velika količina rasutog kamena. Najviše tačke ostrva su brda Efekt (176 m) i Negra (232 m). Kao što se vidi, to je znatno više u odnosu na arhipelag Nordenšelda, gde je najveći vrh samo 107 m.
Ostrvo je izrazito nepravilnog oblika, bogato uvalama i rtovima. Posebno se ističe Hidrografski zaliv, koji u istočnom delu formira dugačko poluostrvo Trud, spojeno sa centrom ostrva prevlakom širine 300 m. Hidrografski zaliv dug je čak 15 km, a poluostrvo Trud 16 km. U sredini Hidrografskog zaliva (koji se pruža u smeru sever-jug) otvara se široki ulaz u pravcu zapada, pod nazivom uvala Stahanovcev dužine 7 km. Ostale duboke uvale nalaze se na severnoj obali, kao što su Zaostrovnaja (dugačka 7 km), Lakobi (3 km) i Bezimjannaja (6 km). Najsevernija tačka ostrva je rt Primetnij, najistočnija je rt Kamenj, najzapadnija je rt Minjina, a najjužnija je rt Middendorfa.
Na ostrvu ima nekoliko manjih vodotokova, od kojih je većina sezonskog karaktera. Takođe ima jezera od kojih su najveće Crno jezero na zapadu, jezera Golubije (ima ih dva) su uz južnu obalu, a jezero Svetloje je na istoku.
Klima je veoma surova. Biljni pokrivač je arktička tundra. More oko ostrva je većim delom godine zaleđeno, pa čak i leti oko ostrva pluta mnogo leda.
1878. godine švedsko-ruska ekspedicija Adolfa Nordenšelda na brodu “Vega” otkrila je veliko ostrvo, koje je kasnije nazvano Tajmir. 14. avgusta 1878. godine “Vega” se zaustavila u dubokoj i dobro zaštićenoj uvali, gde ju je led blokirao nekoliko dana. Naučnici su to vreme iskoristili da prouče geološku strukturu obala velikog ostrva. Nordenšeld je odlučio da ostavi znak ispod stene, koristeći komad drveta kao referentnu tačku. U izveštaju Geografskom društvu Oscar Nordquist je naveo da je ispod stene zakopan metalni sanduk sa bocom koja sadrži kratku poruku, u kojoj se navodi da je ekspedicija stigla na ostrvo i da se o tome mora obavestiti kralj Švedske. Poruka je bila napisana na švedskom i ruskom jeziku. Skoro 100 godina kasnije, 1971. godine, V. A. Trockij istražujući ostrvo Tajmir pronašao je znak koji je ostavio Nordenšeld. Gvozdeni sanduk je zarđao i raspao se, a kamenje u njemu slomilo je flašu. Srećom, poruka nije bila oštećena. Kao što je bilo traženo, Geografsko društvo SSSR poslalo ju je švedskom kraljevskom dvoru. Na mestu pronalaska postavljena je drvena tabla sa natpisom urezanim nožem da je na tom mestu 2. septembra 1971. godine pronađen znak Nordenšelda.
1900. godine ostrvo je posetila i ruska ekspedicija na jedrenjaku “Zarja”, koju je predvodio Eduard von Toll. Ekspedicija je malom ostrvu Nabljudenij, jugozapadno od ostrva Tajmir, izgradila polarnu stanicu.
Susedna ostrva (od zapada prema istoku):
(1) Ostrva Skalistije (Oстрова Скалистые) su dva mala ostrva 1 km severno od rta Vega na ostrvu Tajmir. Severnije od dva ostrva je veće, dugačko je oko 700 m i visoko 10 m.
(2) Topografsko ostrvo (Топографический) je udaljeno manje od 1 km od jugozapadne obale ostrva Tajmir. Dužina ostrva je nešto manja od 1,2 km, a širina je oko 750 m.
(3) Ostrva Prolivnije (Oстрова Проливные, moreuzna ostrva) su tri mala ostrva u Tajmirskom moreuzu, što i sugeriše njihovo ime (пролив=moreuz). Bliža su kopnu (800 m), nego ostrvu Tajmir (2,5 km). Najveće od tri ostrva je najjužnije; dugačko je oko 400 m, a široko oko 200 m.
(4) Ostrvo Mojsejeva (Остров Моисеева) nalazi se uz severnu obalu ostrva Tajmir, 3,2 km severno od rta Pologij, između uvala Lakobi i Zaostrovnaja. Ostrvo Mojsejeva i Tajmir razdvaja uski moreuz Toros. Moreuz Matisena odvaja ga na severozapadu od grupe ostrva Vilkickog. Oko 3,6 km istočno nalazi se ostrvo Pilota Aleksejeva. Ostrvo Mojsejeva je kvadratnog oblika, sa blago nepravilnom obalom. Orijentisano je u smeru jugozapad-severoistok, dugačko je oko 3,5 km i široko 2,5 km. Grubim merenjem ustanovio sam da je površina ostrva Mojsejeva oko 8 km2. U sredini ostrva nalazi se najviši vrh od čak 52 m, koji se spušta do uzvišenja od 6 m na južnom kraju ostrva. Na severoistoku ostrva obale su strme, sa liticama visine do 20 m. Postoji sezonski potok koji teče prema zapadu. Ostrvo je dobilo ime po ruskom navigatoru i istraživaču Stepanu Mojsejevu.
Ostrvo Mojsejeva
(5) Rifovij (Рифовый) je ostrvce 300 m istočno od ostrva Mojsejeva, dugačko oko 400 m i široko 250 m.
(6) Ostrvo pilota Aleksejeva (Остров Пилота Алексеева) je veliko ostrvo severno od rta Geodezičeskij. Po mojim merenjima površina ostrva je oko 26 km2. Od ostrva Tajmir odvojen je uskim moreuzom Toros; na najbližoj tački dva ostrva udaljena su samo 2 km. Oko 3,6 km zapadno je ostrvo Mojsejeva, a 2 km istočno nalazi se ostrvo Pilota Mahotkina. Ostrvo je izduženo i nepravilnog je oblika, orijentisano od zapada prema istoku. Dužina ostrva je oko 10,8 km, a najveća širina je 5 km u istočnom delu. Najzapadnija tačka ostrva je rt Skladskoj. Na istoku dostiže maksimalnu visinu od 76 m, okruženu sa dve visine od 40 m severno i 42 m zapadno. Na zapadnom kraju ostrva visina je samo 17 m. Postoji desetak sezonskih vodotokova i 16 jezera, od kojih neke napajaju vodom male reke, a druga jezera su izvori reka. Ostrvo je dobilo ime po polarnom pilotu i sovjetskom nacionalnom heroju Anatoliju Aleksejevu.
(7) Nisko ostrvo (Низкий) je izolovano ostrvo izuzetno malih dimenzija. Nalazi se 5 km severozapadno od ostrva Pilota Aleksejeva i 3,5 km severoistočno od ostrva Mojsejeva.
(8) Ostrva Lafetnije (Oстрова Лафетные) su dva mala ostrva udaljena 600 m od severoistočne obale ostrva Pilota Aleksejeva. Ostrva nemaju pojedinačna imena. Položena su u smeru sever-jug, duga su oko 300 m (veće od dva, južno ostrvo), odnosno 150 m (severno ostrvo).
(9) Siversija (Сиверсия) se nalazi 3,2 km jugoistočno od ostrva Tajmir. Najbliža tačka na kopnu udaljena je 5 km zapadno. Ostrvo ima oblik slova “L”, dugačko je oko 1,45 km i široko 900 m. Maksimalna visina je 19 m. U severnom delu ostrva nalazi se jezero.
Siversija
(10) Ostrvo pilota Mahotkina (Остров Пилота Махоткина) je veliko ostrvo istočno od ostrva Tajmir i odvojeno od njega uskim Istočnim moreuzom; u najbližoj tački dva ostrva su udaljena oko 1,3 km. Oko 2 km na zapadu je ostrvo Pilota Aleksejeva, a 1,5 km prema severu je ostrvo Rozmislova. Ostrvo ima oblik slova “C” sa otvorom duž istočne obale. Ovaj otvor je uski moreuz Gorlo koji povezuje otvoreno more sa širokom uvalom Georga Vulfa, dužine 12 km i prosečne širine 2 km. Ostrvo je dugačko 18 km, a najveća širina 9 km je u srednjem delu (uključujući i širinu uvale). Merenjem sa Google Eartha dolazi se do podatka o površini ostrva od oko 83 km2, dužina obale je oko 100 km, a koeficijent razuđenosti je 3,10 (podatke uzeti sa rezervom). Najistočnija tačka ostrva je rt Haritona, najsevernija je rt Industrializacije, a najjužnija je rt Kollektivizacije. Na istoku ostrva je najviši vrh Mečta visok 105 m, na severoistoku je vrh 60 m, na severozapadu 30 m, a na jugu 25 m. Postoji nekoliko potoka sezonske prirode i brojna jezera, od kojih je najveće u sredini zapadnog dela ostrva. Ostrvo je nazvano po sovjetskom polarnom pilotu Vasiliju Mahotkinu.
(11) Zvezda (Звезда) je malo ostrvo 3,2 km severoistočno od rta Lapteva na ostrvu Pilota Mahotkina, dugačko oko 200 m.
(12) Srp i čekić (Серп и Молот) su dva ostrva 3 km severoistočno od Zvezde, a 5,5 km severoistočno od rta Lapteva, odnosno nalaze se “iza” Zvezde. Iako se naziv ostrva sastoji od dve reči, ne zove se jedno ostrvo srp, a drugo čekić, već se naziv Srp i čekić odnosi na oba ostrva. Raspoređeni su od jugozapada prema severoistoku, dugi su oko 500 m (južno ostrvo) i 350 m (severni). Severno ostrvo visoko je 7 m. Na priloženoj karti pogrešno piše Serp i Molet.
(13) Malo ostrvo (Малый)je još udaljenije od ostrva Pilota Mahotkina. Nalazi se 5,5 kmseveroistočno od ostrva Srp i čekić, odnosno 12 km severoistočno od rta Lapteva. Izduženog je oblika, dužine oko 1,5 km i širine 600 m. Maksimalna visina je 6 m, sa liticama visine 3 m na severnoj obali. Na jugu ostrva je dugo i usko jezero.
(14) Ostrvo Rozmislova (Oстров Розмыслова) nalazi se 1,5 km severno od ostrva Pilota Mahotkina i 3,7 km severoistočno od ostrva Pilota Aleksejeva. Severozapadno je odvojeno od grupe ostrva Pahtusova velikim moreuzom Matisena. Ostrvo je nepravilnog oblika, proteže se od severa prema jugu u dužini od oko 2,9 km, a najveća širina je 1,45 km u severnom delu ostrva. Na severu dostiže maksimalnu visinu od 15 m. U sredini ostrva je malo jezero iz koga otiče kratak potok sezonske prirode. Ostrvo je dobilo ime po poručniku sovjetske mornarice Fjodoru Rozmislovu.
(15) Ostrva Blizanci (Oстрова Близнецы) su dva ostrva 7 km severozapadno od ostrva Rozmislova i 9 km severno od ostrva Pilota Aleksejeva. Ostrva su smeštena u južnom delu širokog moreuza
Matisena koji deli arhipelag Nordenšelda (na severu) i ostrvo Tajmir sa susednim ostrvima (na jugu). Dva ostrva nemaju pojedinačna imena. Uprkos imenu, dva ostrva nisu identični “blizanci”. Veće je severoistočno ostrvo, koje je dugačko oko 1,2 km i ima najveću širinu 450 m u severnom delu. Prema severu dostiže maksimalnu visinu od 14 m. Manje ostrvo je dugačko 350 m i široko 150 m, a maksimalna visina je samo 5 m.
Ostala ostrva u blizini:
(16) Ostrvo Nansena (Остров Нансена) nalazi se severno od poluostrva Jeremejeva, koje je deo ogromnog poluostrva Tajmir. Na jugu je odvojeno od kopna moreuzom Fram širine 2,3 km; na severu je odvojeno od grupe ostrva Vilkickog moreuzom Matisena, širokim oko 8 km; na istoku, moreuz Sverdrupa ga odvaja od ostrva Bonevi (2,7 km) i velikog ostrva Tajmir (7 km).
Ostrvo je usko, izduženo i zakrivljeno; ima oblik koji podsjeća na slovo “V”, sa vrhom okrenutim prema jugoistoku i dva raširena kraka, jedan prema severu, a drugi prema zapadu. Dužina ostrva je oko 21 km, a najveća širina je 5 km. U najširem delu dostiže maksimalnu visinu od 58 m; na severnom kraku visina je 20 m, a na zapadnom 32 m. Obale su razuđene, sa brojnim uvalama koje su razdvojene malim rtovima. Na mestu spajanja severnog i zapadnog kraka formirana je velika uvala Aleksejeva. Najsevernija tačka ostrva je rt Skott-Hansena, najistočnija je rt Razvalin, najzapadnija je rt Johansena, a najjužnija je rt Jeftifejeva. Na zapadnom kraku nalazi se pet sezonskih potoka, a na severnom kraku su dva vrlo mala jezera. Klima je oštra, a ostrvo i okolno more prekriveni su ledom veći deo godine. Leti, zbog delimičnog odmrzavanja, oko ostrva plutaju ledene ploče. Područje je istraženo oko 1900. godine u poslednjoj ekspediciji na jedrenjaku “Zarja” pod vođstvom Eduarda von Tolla. Ostrvo je dobilo ime po norveškom polarnom istraživaču Fridtjofu Nansenu. U II svetskom ratu ostrvo je bilo predmetom vojnih aktivnosti tokom operaciju Wunderland.
(17) ostrvo Pravde (остров Правды, ostrvo istine) nalazi se severozapadno od ostrva Nansena, odnosno severno od uvale Aleksejeva. Izduženog je oblika, dugačko oko 2,5 km i široko 1 km u sredini. Najviša tačka ostrva je 18 m.
Dva bezimena ostrva nalaze se između Pravde i severnog kraka ostrva Nansena.
Ostrvo Pravde
(18) Vhodnoj (Входной, ulazno ostrvo) je ostrvo dugačko 750 m koje se nalazi 600 m zapadno od rta Johansena, najzapadnije tačke ostrva Nansena. Leži u severnom delu moreuza Fram.
(19) Ledena ostrva (Острова Ледяные) nalaze se 13 km zapadno od ostrva Vhodnoj. Takođe su severno od poluostrva Fussa, dela poluostrva Tajmir. Od kopna koje je udaljeno 5 km odvojena su moreuzom Ledjanoj. Grupu čine tri ostrva bez pojedinačnih imena, koja se prostiru od jugozapada prema severoistoku. Ostrvo u sredini je daleko najveće: dugačko je oko 1,5 km, a široko je 800 m. Najviša tačka grupe nalazi se na njemu i iznosi 8 m. Jugozapadno ostrvo je ovalnog oblika, maksimalne dužine oko 600 m; severoistočno ostrvo je naprotiv usko i dugačko takođe oko 600 m.
(20) Rifovij (Рифовый) se nalazi u moreuzu Fram, udaljen nekoliko desetina metara od poluostrva Jeremejeva. Pod istim imenom već je opisano ostrvce istočno od ostrva Mojsejeva.
(21) Bonevi (Oстров Боневи) se nalazi na pola puta između ostrva Nansena i ostrva Tajmir. Ostrvo se nalazi severoistočno od poluostrvaa Jeremejeva, koji je deo mnogo većeg poluostrva Tajmir. Tajmir je najveće poluostrvo Rusije sa površinom od oko 400.000 km2. Ujedno je i najseverniji deo evroazijskog kopna. Ostrvo Bonevi od kopna deli uski moreuz Zarja, širine oko 2,8 km na najužem mestu; zapadno ga moreuz Sverdrupa razdvaja od ostrva Nansena, a na istoku je moreuzom Palandera odvojen od ostrva Tajmir, udaljenog 4,2 km. Ostrvo je nepravilnog oblika, rastegnuto od severa prema jugu, sa nekoliko velikih uvala posebno uz istočnu obalu. Dužina ostrva je 7,5 km, u južnom delu je široko 6,65 km, a u severnom samo 3,9 km. Najviši vrh ostrva je 51 m. Najsevernija tačka ostrva je rt Severnij, najjužnija je rt Južni, najistočnija je rt Dvojnoj, a najzapadnija je rt Rifovij. Postoje dva kratka sezonska potoka, od kojih svako napaja malo jezero.
Na slici se vide cela ostrva Nansena, Bonevi, Pravdi, Vhodnoj, Nabljudenij, Valunnij, Ploskij i Rifovij i poluostrvo Toros na ostrvu Tajmir
(22) Nabljudenij (Наблюдений, kontrolno ostrvo) se nalazi u uskom moreuzu Zarja, oko 2,5 km jugozapadno od ostrva Bonevi, a samo 900 m od kopnene Rusije. Ovo granitno ostrvo ima pravougaoni oblik, sa vodoravnom stranicom dužine od oko 700 m, a vertikalnom stranicom od 500 m. U oktobru 1900. godine baron Eduard von Toll je izgradio zimsku bazu i polarnu stanicu na ovom ostrvu.
(23) Valunnij (Валунный, kameno ostrvo) se nalazi između ostrva Nabljudenij i kopnene Rusije. Od kopna je udaljen samo 100 m, a od ostrva Nabljudenij 600 m. Valunnij je malo okruglo ostrvo prečnika oko 200 m.
(24) Ploskij (Плоский, ravno ostrvo) se nalazi 700 m jugoistočno od ostrva Nabljudenij i to je još jedno malo ovalno ostrvo.
OSTRVO KOLČAKA
Ostrvo Kolčaka ili Ostrvo Kolčak (ruski Остров Колчака, Остров Колчак) je nenaseljeno ostrvo u Tajmirskom zalivu Karskog mora pored obale poluostrva Tajmir, severno od poluostrva Ljotčikov i zaliva Zeeberga. Od kopna ga razdvaja moreuz Rastorgujeva, na najužem mestu širok je manje od 500 m.
Od prethodno opisanih, ostrvo Kolčak je udaljeno 10-15 km. Najbliže je ostrvo Siversija, a oko 14-15 km su udaljena ostrva Tajmir i Pilota Mahutkina. Kolčak se ne smatra ostrvom grupe oko ostrva Tajmir, tako da ne ulazi ni u širi spisak ostrva Nordenšelda.
Ostrvo se prostire u smeru jugozapad-severoistok. Dugačko je oko 20 km, a široko do 6 km. Po gruboj računici, pošto podataka nema, površina ostrva je oko 85 km2. Najviši vrh ostrva je 50 m.
Ostrvo je otkrila 1901. godine ruska polarna ekspedicija Carske Akademije nauka, kojom je rukovodio Eduard von Toll. Odlukom Tolla severni kraj ostrva dobio je naziv rt Kolčaka u čast hidrografa ekspedicije poručnika Aleksandra Kolčaka. Nešto kasnije ime Kolčaka dobilo je celo ostrvo, a rt je bio preimenovan i dobio je naziv rt Slučevskogo, što se vidi i na priloženoj karti.
Moreuz Rastorgujeva je bio unet u kartu istovremeno sa ostrvom Kolčaka i takođe je dobio ime po jednom od učesnika ekspedicije von Tolla.
Pod imenom Kolčaka ostrvo je figuriralo i na sovjetskim kartama sve do 1939. godine (po drugim podacima 1937. godine), kada mu je iz političkih razloga dodeljeno ime Rastorgujeva. Ta promena imena dovela je do toga da su istovremeno postojala dva ostrva Rastorgujeva, što je često dovodilo do zabune. Drugo ostrvo, da stvar bude interesantnija, takođe se nalazi u Karskom moru, ali u grupi Kamenih ostrva.
Originalni naziv ostrvu vraćen je 2005. godine. Međutim, prilikom donošenja uredbe potkrala se greška i ostrvo Kolčak postalo je ostrvo Kolčaka!
1. septembra 2009. godine na rtu Slučevskogo u okviru radova Morske arktičke kompleksne ekspedicije i Fonda za polarna istraživanja u čast Kolčaka postavljeno je spomen obeležje.
GPS koordinate: 76°02′ N, 97°01′ E.
OSTRVA FIRNLEJA
Ostrva Firnleja (ruski Острова Фирнлея) je grupa ostrva u istočnom delu Karskog mora oko 30 km od matičnog kopna. Od ostrva Prijomnij, najistočnijeg u arhipelagu Nordenšelda, ostrva Finleja su udaljena 50 km. Ostrva Firnleja zatvaraju ulaz u moreuz Vilkickog sa zapadne strane.
Administrativno pripadaju Krasnojarskom kraju.
Četiri ostrva su poređana u jednoj liniji, a međusobno su udaljena od 1,5-3 km. Na nekim sajtovima piše da ima tri ostrva, toliko ih je prikazano i na priloženoj karti, ali ih na topografskoj karti i Google Earthu ima četiri. “Problem” je najmanje ostrvo u grupi, četvrto u nizu. Na topografskoj karti postoji naziv samo za grupu, ne i za svako pojedinačno ostrvo. Nazivi postoje samo na priloženoj karti: Južno, Centralno i Dugo ostrvo. Pošto najmanjeg ostrva nema na karti ostaje zagonetka ima li uopšte ime. Sve su to relativno mala ostrva; Dugo ostrvo, najveće u grupi, dugačko je 5 km.
Klima je izuzetno oštra. Ostrva su pokrivena vegetacijom tipičnom za tundru i razbacanim kamenjem duž obala. Okolno more je tokom zime pod debelim slojem leda, a kako leda ima i tokom leta ostrva su na taj način (preko leda) povezana sa kopnom većim delom godine.
Otkrio ih je F. Nansen tokom norveške polarne ekspedicije. Ime su dobili po Thomasu Fearnleyu, norveškom trgovcu koji je bio jedan od glavnih finansijera (danas bi smo rekli sponzora) ekspedicije na brodu “Fram”. Kasnije je i sam učestvovao u jednoj ekspediciji. Pošto je Fearnley napisan na ruskom Firnlej, engleski naziv za ostrva je Firnley, što je praktično pogrešno, ali nije jedina ovakva greška, praktično nastala dvostrukim prevođenjem.
Svetionik na jednom od ostrva Firnleja, danas van upotrebe
Mada se nalaze relativno blizu, dole navedena ostrva ne smatraju se delom ostrva Firnleja:
(1) Predprijatija (Остров Предпрятия, preduzeće) ili Moristij (Остров Мористый) nalazi se 20 km severno od ostrva Firnleja. To je okruglo ostrvo prečnika oko 600 m. Na topografskoj karti ostrvo ima naziv Predprijatija, a na priloženoj karti je Moristij. Ne znam šta je tačno.
GPS koordinate: 77°19′ N, 100°18 ‘E.
(2) Ostrvo Levinson-Lessinga (остров Левинсон-Лессинга) nalazi se jugoistočno od grupe, neposredno uz poluostrvo Tajmir. Na zapadu zatvara uvalu Palanderа zajedno sa ostalim bezimenim ostrvcima. Ostrvo, koje je u obliku peščane kose, dugačko je oko 7 km i veoma je usko. Najviši vrh ostrva je 4 m. Ime je dobilo po ruskom geologu Franzu Levinson-Lessingu (1861-1939).
GPS koordinate: 77° 01′ N, 101°17′ E.
(3) Lišnij (Лишний, suvišno ostrvo) se nalazi 26 km južno-jugoistočno od Južnog ostrva, 20 km jugozapadno od ostrva Levinson-Lessinga i 13 km rta Sterlegova na obali Tajmira. Ostrvo je dugačko 1,3 km, a široko 650 m.
OSTRVA HEJBERGA
Ostrva Hejberga ili Ostrva Aksela Hejberga (ruski Острова Гейберга, Острова Акселя Гейберга) su arhipelag u Karskom moru između poluostrva Tajmir i ostrva Boljševik (Severna zemlja). Ostrva su udaljena od kopnene Rusije 35-45 km, a slična je udaljenost i od ostrva Boljševik. Na istoku je arhipelag ograničen moreuzom Vilkickog. Sastoji se od četiri mala ostrva: Severni, Zapadni, Srednji i Istočni. Administrativno pripadaju Krasnojarskom kraju.
Ostrva su pokrivena vegetacijom tipičnom za tundru i imaju razbacano kamenje duž obala. Klima je izuzetno oštra. Okolno more je tokom zime pod debelim slojem leda, a kako leda ima i tokom leta ostrva su na taj način (preko leda) povezana sa kopnom većim delom godine.
Ostrvima je ime dao Fridtjof Nansen u čast norveškog diplomate Axela Heiberga, koji je bio jedan od finansijera norveških polarnih ekspedicija na brodu “Fram”.
1940. godine na arhipelagu je bila osnovana sovjetska polarna stanica za potrebe navigacije po Severnom polarnom putu. Nakon raspada SSSR-a obustavljena je komercijalna plovidba u Arktiku. Manje ili više regularna plovidba se odvija samo između Murmanska i Dudinke na zapadu, odnosno između Vladivostoka i Peveka na istoku. U području oko poluostrva Tajmir, uključujući moreuz Vilkickog i okolno more uopšte nema pomorskog saobraćaja. Od 1995. godine stanica nije u funkciji, ali je oprema vredna više miliona rubalja još uvek tamo.
Ostrva grupe:
(1) Zapadno ostrvo (Западный) je drugo po veličini, a ujedno je najzapadnije i najsevernije. Ima ovalni oblik, dugačko je oko 4 km, a široko 1,2 km. Najviša tačka je 23 m.
(2) Srednje ostrvo (Средний) je najjužnije i najveće u grupi sa površinom izračunatom na Google Earthu od 5 km2. Ima nepravilan izduženi oblik, sa poluostrvom na zapadnoj obali. Dugačko je oko 4,3 km, a najveća širina je 2,5 km. Na početku pomenutog poluostrva nalazi se jezero.
(3) Istočno ostrvo (Восточный) je sa 47 m najviše ostrvo grupe. Izduženog je oblika, dugačko je 4,3 km, a široko 1,6 km.
(4) Severno ostrvo (Северный) uprkos imenu nije najsevernije u grupi. Najmanje je po veličini, nakon bezimenog ostrva koje se nalazi 250 m jugozapadno od njega. Dužina Severnog ostrva je oko 500 m.
GPS koordinate: 77°40′ N, 101°27′ E.
Polarna stanica na ostrvu Hejberga, snimljeno 2008. godine
Susedna ostrva:
(1) Ostrvo Helland-Hansena (остров Гелланд-Гансена) površine oko 1,5 km2, nalazi se 3 km od severne obale poluostrva Tajmir, blizu ušća reke Pahre u Karsko more. Obično se ne smatra delom ostrva Hejberga, a udaljeno je 23 km u pravcu jugoistoka od Istočnog ostrva. Ostrvo je nepravilnog izduženog oblika, dužine oko 2,8 km i širine 900 m. Najviša tačka je 23 m. Ime je dobilo po norveškom pioniru moderne okeanografije Bjørnu Helland-Hansenu (1877-1957), koji je objavio monografiju o interakciji morskih struja i klimatskih uslova sa norveškom obalom zajedno sa Fridtjofom Nansenom.
(2) Prvomajsko ostrvo (Первомайский) leži 14 km jugozapadno od ostrva Helland-Hansena, zajedno sa drugim bezimenim ostrvima različih veličina u uvali Tessema.
