Usko i izduženog oblika, ostrvo São Jorge zauzima centar arhipelaga. Njegova posebnost su fajãs, ravni delovi kopna uz more nastali kao rezultat vulkanskih erupcija koje su dospele do vode ili kao rezultat odrona zemlje i stena sa litica iza njih. Ima ih mnogo (neki kažu više od 40, a neki više od 70) i mnogi od njih se mogu istražiti peške. Postoje rute na svim nivoima, a ko nije spreman da sam krene u istražibvanje, može koristiti usluge lokalnih vodiča. São Jorge je takođe poznat po lokalnoj poslastici, a to je kozji sir: poseta fabrici Ceijo na São Jorgeu je gotovo obavezna. Postoji nekoliko opcija za smeštaj, ali u stvarnosti su svi posetioci smešteni u Velasu, glavnom gradu ostrva.
Geografija
São Jorge (portugalski izgovor Sao Žorži, Sveti Đorđe) se nalazi u centralnoj grupi Azorskog arhipelaga. Odvojen je od svojih najbližih suseda (ostrva Pico i Faial) kanalom Pico-São Jorge širine 19 km. Sa ostrvima Pico i Faial čini grupu Triângulo (“trougao”). São Jorge je jedinstveno ostrvo Azora po svom obliku, jer je relativno dugo, a usko sa visokim liticama. Od istoka prema zapadu, ostrvo je dugačko 53 km i, od severa ka jugu, široko svega 6 km. U vezi površine podaci su 237,59 km2 ili 246 km2. Dužina obale je 139 km, što znači da koeficijent razuđenosti 2,52.
Jedinstven među ostrvima Azora po obliku, São Jorge je neuobičajeno dugačak i uzak i podložan eroziji okeana. Ostrvo je izgrađeno na pukotinskom vulkanizmu povezanom sa tektonikom ploča srednje-atlantskog grebena i transformacionim rasedom koji se proteže od grebena do ostrva Sao Migel (koji se naziva rasedom São Jorge). Ostrvo je izgrađeno uzastopnim pukotinskim erupcijama: jedini ostatak ovih sila je linija vulkanskih konusa koja se proteže duž centralnog grebena (oko 700 m nadmorske visine).
Ostrvo je izgrađeno od uzastopnih morfoloških struktura progresivno mlađih materijala, uključujući:
• Vulkanski kompleks Topo – pretežno izgrađen od bazaltne, havajske i mugearitske lave i piroklastičnih naslaga i strombolijanskih. Materijali proizvedeni u ovoj formaciji su stari oko 600.000 godina.
• Vulkanski kompleks Rosais – koji se nalazi oko severoistočnog dela ostrva, sa sličnim sastavom kao materijali u Topu.
• Vulkanski kompleks Manadas – najnovija formacija sastavljena od strombolijskih konusa i dva surtsejska konusa (Morro de Lemos i Moro Velho), kao i kratera i tufnih prstenova nastalih usled freatomagmatske aktivnosti.
Najviša tačka ostrva je Pico da Esperança visoka 1.053 m. Ostrvo ima očiglednu razliku u reljefu između zapadnog i istočnog dela ostrva: zapadna obala je oivičena liticama, dok je istočna obala morfološki ravnija. Slično, kontrast između severne i južne obale je očigledan; osim nekoliko delta (fajãs) na obe obale, severna obala ima oštre litice, dok je južna obala manje nagnuta. Većina litica na severoistoku je između 300 i 400 m sa jakim nagibima (između 45° i 55°). U ovoj oblasti vidljivi su mnogi fajãsi, neki sastavljeni od lava (Fajã do Ouvidor, Fajã das Pontas i Fajã da Ribeira da Areia), a drugi dendritski (Fajã de Joao Dias i Fajã da Penedia). Na jugozapadu litice su visoke oko 100 m i većina naselja se nalazi duž delta lave, kao što su Fajã das Velas, Fajã da Queimada, Fajã Grande i Fajã da Calheta.
Fajã dos Cubres
Od trenutka kada je ostrvo naseljeno smenjivali su se periodi lokalnog prosperiteta ili bede; bilo je nekoliko loših sezona rasta i prirodnih katastrofa (kao što su zemljotresi, vulkanske erupcije i tornada 1580, 1757, 1808. i 1899. godine) koje su stvarale glad i nevolje. Najpoznatija od ovih erupcija počela je rano ujutru 1. maja 1808. godine (erupcija Urzelina). Otrovni gasovi, kao i karboksilna kiselina, emitovali su se iz otvora duž grebena Manadas i gusti zelenkasti parni oblaci (hlorne i sumporne kiseline) brzo su se širili na biljke. Zabeleženo je osam velikih potresa za sat vremena, koji su izazvali veliku paniku. Mnoge kuće, zgrade i obradivo zemljište su uništene. Između 1580. i 1907. godine dogodilo se najmanje šest značajnih erupcija. Deset ljudi je poginulo tokom erupcije 1580. godine i osam 1808. godine. 1850. godine vinograde ostrva je opustošila filoksera, koja je imala užasan uticaj na privredu sve do razvoja industrije pomorandže (oko 1860. godine). Izolacija ostrva je okončana nakon završetka luka Velas i Calheta.
Poslednja zemaljska erupcija vulkana na ostrvu São Jorge bila je erupcija Vulcão da Urzelina 1808. godine.
Od marta 2022. godine, ostrvo São Jorge je bilo mesto ozbiljne seizmovulkanske krize. Instituto de Investigacao em Vulcanologia e Avaliacao de Riscos pratio je krizu sa posebnom web stranicom pod nazivom “Crise Sismovulcanica de São Jorge”. Nivo alarma 26. marta bio je 4, “što znači da se prema skali alarma na snazi u Azorskom arhipelagu nalazi u preeruptivnoj vulkanskoj fazi”.
Morro Pelado, vulkanska pepeljasta kupa, ima najdublju vulkanskju šupljinu na Azorima,
duboku 140 m. Ispod ove šupljine nalaze se dve velike pećine.
Zbog položaja u srednjem delu severnog Atlantskog okeana, pod uticajem Golfske struje, São Jorge ima vlažnu suptropsku klimu sa veoma blagim zimama i toplim letima, iako, budući da je ostrvo generalno povišeno, temperature imaju tendenciju da budu niže u brdovitom centru i toplije niz padinu mnogih fajãsa koje karakterišu ovo ostrvo. Temperatura vode varira između 16 i 24°C, dok prosečna temperatura vazduha varira između 14 i 22°C. Padavina ima oko 1.260 mm godišnje.
Istorija
Nejasno je kada su prvi istraživači otkrili ostrvo São Jorge; kao deo politike ljudske okupacije, Azori su naseljeni posle 1430. godine (verovatno 1439. godine) na inicijativu princa Henrika Moreplovca. 23. april, poznat kao Đurđevdan (zbog razlike julijanskog i gregorijanskog kalendara pada 13 dana ranije), istoričari navode kao razlog za ime ostrva, iako je to verovatno samo pretpostavka. Đenoveze i katalonske mape iz XIV veka prvobitno su označavale dugačko, vitko ostrvo “São Jorge”, oznaku koju je zadržao Infante D. Henrique kada su doseljenici iz severne Evrope počeli da kolonizuju ostrvo (oko 1460. godine, ili dvadeset godina nakon što je prvi put viđeno).
Iako nejasno, azorski hroničari veruju da se naselje na ostrvu koncentrisalo oko dve zajednice Velas i Calheta, i razvilo se u unutrašnjost. 1460. godine u oblasti Velasa je podignuta prva crkva posvećena Svetom Đorđu, iz testamenta Infante D. Henriquea. Ono što je izvesno jeste da je ostrvo bilo naseljeno u vreme kada je João Vaz Corte Real, donator-kapetan naselja Angra do Heroísmo (ostrvo Terceira), ugovorom od 4. maja 1483. godine dobio kapetaniju ostrva. Do 1500. godine naselje Velas je podignuto od vile do opštine Velas (što je dovelo do pretpostavke da je Velas bilo prvo naselje na ostrvu). Do 1659. godine, parohijska crkva je već bila javno obnovljena, čime je nastala današnja crkva u toj opštini.
Posle neuspešne avanture na ostrvo Flores, flamanski plemić Willem van der Haegen (kasnije poznat kao Guilherme da Silveira) se 1480. godine preselio u oblast Topo gde je uspostavljena i osnovana lokalna zajednica. Posle nekoliko godina života umro je i sahranjen u kapeli Casa dos Tiagos. Topo je na kraju uzdignut u prestonicu opštine do 1510. godine, ali je izgubio ovu titulu od Calhete 3. juna 1534. godine. Tokom ovog perioda, ostrvo je bilo divlje i putevi između zajednica ili nisu postojali ili su bili teški, što je rezultiralo postojanjem izolovanih sela koja su se nalazila duž obale. Veze između ovih zajednica se obavljala morem, a bolje opremljene luke su se ekonomski razvijale. To je bio slučaj sa Calhetom, Urzelinom i Velasom. Lokacije, iako dalje od ostrva Terceira (gradovi se nalaze na suprotnoj obali), bile su poželjnije usputne tačke zbog sigurnih i zaštićenih luka, sa dobrim sidrištima i pružanjem dobara i usluga. Rast stanovništva je bio brz, i do sredine XVII veka, São Jorge je imao oko 3000 stanovnika i tri grada: Velas, Topo i Calhetu. Ostrvo je pokazalo snažnu ekonomsku vitalnost: pored vina, kukuruza i jama (vrsta povrća), bilo je i važan izvoznik drva u Flandriju i druge zemlje u Evropi.
Stara vetrenjača, Morro das Velas
Dinastička kriza (1580. godine) izazvana uzdizanjem španskog kralja Filipa II (koji je od 1580. godine postao i portugalski kralj, ostvarivši tako Iberijsku uniju koja je trajala 60 godine) imala je posledice na ostrvo, pošto je plemstvo podržalo (zajedno sa onima na ostrvu Terceira) pretendenta na presto, prelata (visoki crkveni velikodostojnik) Antónija. Kralj António je vladao na kontinentu dvadesetak dana, sve dok nije poražen u bici kod Alcântre, nakon čega je preselio svoj dvor na Terceiru i vladao u opoziciji do 1583. godine. Podržan od strane Habzburga, Kralj Filip konačno je porazio njegove snage na moru u bici kod Ponta Delgade, 25-26. jula 1582. godine. São Jorge je kapitulirao pred snagama Kastilje tek nakon pada Terceire 1583. godine.
Posle 1583. godine, ostrvo je doživelo period relativne izolacije, delimično zbog lošeg kvaliteta njegovih luka i ograničenog ekonomskog značaja. Nakon španske okupacije, uglavnom je napušteno, a njegovi stanovnici su ostavljeni da preživljavaju u oskudnoj egzistenciji. Ostrvo nije izbeglo atlantsku pirateriju: ostrvljani su bili izloženi napadima engleskih i francuskih privatnika 1589. i 1590. godine, jurišnicima posle 1590. godine (sa Berberske obale i zemalja koje su okupirali Turci) i tokom XVII i XVIII veka (uglavnom oko Calhete). 1625. godine gusari su zarobili stanovnike Fajã de São João i verovatno ih prodali u ropstvo. Mir oko ostrva narušen je i 20. septembra 1708. godine, kada su grad Velas napali francuski gusari pod komandom René Duguay-Trouina. Stanovništvo zajednice pružalo je otpor dvadeset četiri sata, ali su na kraju gusari stigli do obale gde su se iskrcali. Otpor, kojim je komandovao vodnik Amaro Soares de Sousa, desio se oko sela Banquetas, spasavajući ostala sela od okupacije i pljačke.
Jedna od najstarijih crkvi na ostrva, Nossa Senhora do Rosário, izgrađena u XVI veku
Tokom portugalskog građanskog rata, liberalističke snage su bile stacionirane na ostrvu posle 10. maja 1831. godine. Generalno, stanovnici ostrva su živeli dugi niz godina u izolaciji, prekidani retkim posetama vlasti, trgovačkih brodova sa lokalnih ostrva i povremenih plemića koji su dolazili da posmatraju lokalni krajolik.
Otvaranjem luka i aerodroma (23. aprila 1982. godine) komercijalni poduhvati su porasli (posebno izvoz lokalnog sira), došlo je do ekspanzije stočarstva, ribarstva i male zanatske industrije.
Stanovništvo
Broj stanovnika ostrva je u padu, a po podacima iz 2021. godine ima 8.373 stanovnika. To znači da je gustina naseljenosti svega 34 stanovnika/km2. Stanovništvo je koncentrisano na različitim geološkim poljima (fajãs) duž severne i južne obale.
Geomorfologija ostrva (visoke litice, grubi centralni platoi i raštrkani fajãsi) rezultirala je koncentracijom ljudskih naselja duž obale. Istorijski gledano, ove zajednice su bile povezane morskim putem, jer su staze u unutrašnjosti ostrva bile teško prohodne. Shodno tome, zajednice su bile izolovane jedna od druge, što je zahtevalo lokalna rešenja za zajedničke probleme i izgradnju lokalnih veza između porodica. Velas, Calheta i Topo su se delimično razvili zbog dobro razvijenih luka i lokalne privrede, pored administrativne potrebe i centralnih pozicija. Naselja su se razvila doseljavanjem iz Španije i Flandrije, uglavnom od doseljenika koje su doveli Ávilas i Willem van de Hagen.
Administrativno, São Jorge je podeljen na dve opštine: Calheta sa oko 3.800 stanovnika na istoku sa pet i Velas sa oko 5.400 stanovnika na zapadu sa šest parohija. Seosko stanovništvo je u osnovi raspoređeno duž komunikacionih linija podeljenih površinama nenaseljenih pašnjaka između naselja.
Velas
Glavni festivali popularni na ostrvu nisu slični onima koji se slave na drugim ostrvima arhipelaga. Postoje festivali Espirito Santo koji se koncentrišu na mnogi impériosi (politički entitet sastavljen od više teritorija i naroda, često stvoren osvajanjem i karakterisan dominantnim centrom i podređenim periferijama) širom ostrva i predstavljaju važnu manifestaciju religioznog karaktera ostrva. Ovi festivali se održavaju svake nedelje tokom sedam nedelja nakon Uskrsa, a kulminiraju sedme nedelje, Pedesetnice, iako se neke tradicije razlikuju od mesta do mesta. Generalno, postoje procesije do crkve i mise povezane sa ovim festivalom, ali takođe uključuju milostinju za siromašne, posluživanje čorbe nalik mesnoj supi (čiji način pripreme i posluživanja varira od zajednice do zajednice) i okupljanje lokalnih građana na razgovor i/ili ples.
Semana Cultural (nedelja kulture) u Velasu je takođe još jedna svečanost koja meša lokalne tradicije i kulturne uticaje iz inostranstva. Tokom ove nedelje izložbe i prezentacije lokalne azorske kulture pomešane su sa lokalnim koncertima, borbama s bikovima i konačno regatom između Velasa i Horte (ostrvo Faial) tokom prve nedelje jula. U međuvremenu, u Calheti se održava Festival de Julho (julski festival) sa četiri dana svečanosti koje okupljaju etničke povorke, muzičke komedije, pozorišne prezentacije i lokalna sportska takmičenja.
Romarias (verska hodočašća) je tradicija katoličkih zajednica na ostrvu i snažno je povezana sa katastrofama povezanim sa istorijskim zemljotresima i vulkanskim erupcijama. Romaria de Nossa Senhora de Carmo, koja se održava svake godine u Fajã dos Vimesu (16. jula) i Romaria do Santo Cristo u Fajã da Caldeira de Santo Cristo, popularne su procesije u kojima mnogi vernici hodaju između verskih svetilišta u molitvi i kontemplaciji, obično se zaustavljajući na misi u lokalnim crkvama.
Lokalna gastronomija sadrži mnoge osnove Azora, ali uključuje lokalna jela od ribe i svinjetine sa obiljem začina, tipičnih za zajednice koje su posećivale dalekoistočne karavele tokom Doba istraživanja. Jela od školjki su prilično uobičajena na ostrvu, jer su jedina lokacija u arhipelagu gde su školjke otkrivene (obično u Fajã da Caldeira de Santo Cristo). Postoji obilje slatkiša za turiste, uključujući coscorões, roquilhas de aguardente, espécies, suspiros, olvidados, bolos de véspera, cavacos, queijadas de leite i açucareura branca. Pored toga, tradicionalni kukuruzni hleb (napravljen od belog ili žutog kukuruznog brašna) je i dalje veoma popularan, pošto su hlebovi na bazi pšenice uglavnom bili za privilegovane klase ostrva. Azorski jam je takođe bio važna osnova lokalne ishrane, kao i izvozni proizvod.
Privreda
Nakon perioda male poljoprivredne proizvodnje za sopstvene potrebe, lokalna privreda je počela da se koncentriše na nekoliko glavnih izvoznih proizvoda: u početku vrsta gljiva (roccella tinctoria) i ličilarski vrbovnik (isatis tinctoria), kasnije uvođenje pšenice i kukuruza. Ličilarski vrbovnik je bio jedan od najvažnijih izvoznih proizvoda sa ostrva i Azora; prvo ga je uveo Willem van der Hagen oko 1490. godine, a izvozio ga je prvenstveno svojim sunarodnicima u Flandriju. I jedno i drugo bilo je veoma popularno u srednjoj Evropi kao boja.
Ovaj izvoz je posle 1571. godine zamenjen grožđem i vinom i trajao je naredna tri veka. Prvo je bio rasprostranjen duž južne obale, zahvaljujući plodnom tlu, i dobro se prilagodio mnogim fajãma Calhete (uključujući Fajã dos Vimes, Fajã de São João, Fajã do Ouvidor i Fajã Grande), kao i oblastima između Ribeira do Almeirde i parohije Queimadas (u Velasu). To su uglavnom bila zemljišta koja nisu bila adekvatna za uzgoj žitarica, ali gde su vinogradi cvetali. Većina proizvodnje vina nalazila se u oblasti između Queimade, Urzeline i Manadasa, sa grožđem iz sorti verdelho i terrantez, kao i nešto bastardo, moscatel i alicante proizvedeno u oblasti koja je postala unosna i veoma cenjena. Za razliku od drugih ostrva, gde su vinove loze rasle na stenovitim živicama ili oko zaštitnih vulkanskih stena, grožđe na ostrvu je uzgajano između mnogih prirodnih vrsta žbunja i drveća. Tokom vekova na ovaj način je proizvedeno mnogo buradi vina, a oko 10.000 buradi se redovno izvozilo ili konzumiralo lokalno. Vina São Jorga su bila toliko cenjena da je grof od Almade, tada generalni kapetan Azora, stvorio brend “São Jorge” kako bi ublažio lažnu prodaju.
Vino je takođe bilo cenjeno tokom Svetske izložbe 1867. godine u Parizu gde je pariralo vinu porto. Nažalost, filoksera je stigla na ostrvo krajem 1854. godine i uništila je prosperitetnu industriju. Učinjeni su razni pokušaji da se ponovo pokrene vinska industrija, kao što su Francisco José de Bettencourt e Ávila, baron Ribeiro u oblasti Urzelina, a kasnije i Miguel Teixeira Soares de Sousa i Marta Pereira da Silveira, koji su proizvodili vino sorte izabela. U međuvremenu, filoksera je nastavila da uništava vinograde u opštini Calheta tokom druge polovine XVIII veka, a širom ostrva bolest je mnoge proizvođače dovela do bankrota. Ostaci vinogradarstva na ostrvu postoje oko Casteletesa, u Urzelini, uključujući João Inácio de Bettencourt Noronhu, proizvodeći novu vrstu vina oko Urzeline i Fajã de São João.
Uzgoj pomorandže proširio se na Azorima oko XVII veka zahvaljujući ekološkim uslovima i plodnosti zemlje. Izvoz pomorandži u Ujedinjeno Kraljevstvo i Severnu Ameriku bio je važna faza u privredi ostrva; godišnje se izvozilo oko šest pošiljki po luci, što je iznosilo oko 7 miliona (ili oko 994.000 kg) pomorandži. Pomorandže su se prvenstveno gajile u zajednicama Santo Amaro, Urzelina, Ribeira Seca i u Fajã de São Joãos.
Još jedna kultura koja čini deo kulture Azora je jam. Široko je popularan i uzgaja se na bilo kom zemljištu, a korišćen je kao važna hrana za život tokom godina formiranja ostrva, iako nikada nije postao glavni izvozni proizvod. Bio je toliko važan da je stavljen na grb Calete od 1694. godine.
Mnogo pre nego što je posmatranje kitova postalo važno, kitolov je bio važna industrija od kraja XIX veka do sredine XX veka, gde je većina stanovnika bila vezana isključivo za ovu granu privrede. Na strateškim lokacijama duž obale izgrađene su male kolibe koje su čuvale kitove i davale alarm lokalnim lovcima, koji bi isplovili i harpunom gađali sisare. Kasnije, kada je ovaj lov bio zabranjen, ostrvljani su počeli da “love” tunu, što je rezultiralo otvaranjem dve fabrike za preradu u Calheti. Ribolov je i dalje važan deo lokalne privrede, iako se posmatranje kitova pretvorilo u deo lokalnog turizma.
Dok se žitarice, vinogradi i lokalno povrće i dalje sporadično uzgajaju širom ostrva (slično kao i na drugim ostrvima Azora), privreda ostrva São Jorge trenutno zavisi od mlekarske industrije. Lokalni sir São Jorge bio je najvažniji deo lokalne privrede, što je rezultiralo uspostavljanjem režima Confraria do Queijo de São Jorge, za promovisanje potrošnje i prodaje ovog popularnog sira. Pored toga, Uniqueijo União de Cooperativeas Agrícolas de Lacticínios de São Jorge (Zadružna poljoprivredna unija proizvođača mleka São Jorge) je glavni proizvođač mleka na ostrvu. Unija osam zadruga, Uniqueijo je posvećena komercijalizaciji tradicionalnog sira São Jorge, uključujući nove proizvode klasifikovane kao zaštićeno poreklo.
Saobraćaj
Ostrvo São Jorge ima redovne vazdušne linije i aerodrom, a vazdušni saobraćaj je glavni način dolaska. Posetioci takođe mogu stići do ostrva morem, koristeći lokalne trajektne linije za putovanje između različitih ostrva centralne grupe.
Na São Jorge može se doći direktnim letovima iz Lisabona, preko Ponta Delgade ili ostrva Terceira, sa kompanijama SATA ili TAP.
Među ostrvima Centralne grupe – Faial, Pico, São Jorge i Terceira – postoje različiti brodovi, i katamarani i jednotrupci, koji nude redovne veze tokom cele godine, sa posebnim naglaskom na rutu između luka São Roque (Pico), Calheta (São Jorge) i Velas (São Jorge), gde su dostupne dnevne plovidbe.
Takođe je moguće putovati morem do bilo kog ostrva arhipelaga jednim od dva veća broda, koji nude usluge kao što su prevoz vozila, kabine, restoran i bar.
Najfrekventnija je veza sa ostrvom Pico. Postoje tri linije. Na relaciji São Roque – Velas postoje tri polaska dnevno, a vožnja traje 50 minuta. Na relaciji Madalena (ostrvo Pico) – Velas ima osam polazaka nedeljno, vožnja traje 1:20 sati. Postoji i brod na relaciji Madalena – Calheta, saobraća samo dva puta nedeljno, a vožnja traje 1:45 sati.
Sa ostrvom Faial postoje veze iz luka Velas i Calheta do luke Horta. Brod na relaciji Velas – Horta saobraća 11 puta nedeljno, a vožnja traje 2:10 sati. Na relaciji Calheta – Horta ima samo dva polaska nedeljno, a vožnja traje 2,5 sata.
Ostrvo Terceira je udaljenije, pa je i broj polazaka znatno manji. Na relaciji Velas – Vitoria (Terceira) postoje dva polaska nedeljno, a vožnja traje 6:25 sati. I na relaciji Calheta – Angra do Heroismo (Terceira) ima dva polaska nedeljno, a vožnja traje tri sata.
Za kretanje po samom ostrvu postoje uobičajene mogućnosti. Taksi služba je udobna i privatna. Vozači su stručni i mogu da pruže turističke informacije, dok istovremeno dočekuju putnike sa profesionalizmom i ljubaznošću.
Iznajmljivanje automobila može biti dobra alternativa za kretanje po ostrvu i uživanje u prirodnim pejzažima i nasleđu.
Sa blagom klimom, iznajmljivanje skutera je zabavan, praktičan i prijatan način za kretanje i istraživanje ostrva.
Iznajmljivanje bicikla je takođe jedna od opcija. Može se voziti po gotovo ravnom gradu i duž obale jednog od najlepših zaliva na svetu. Avanturističkija opcija je vožnja nizbrdo iz Kaldeire ili kružna ruta oko ostrva.
Znamenitosti
São Jorge nudi raznovrsne mogućnosti za razgledanje, od prirodnih čuda do kulturnih atrakcija. Ključne znamenitosti su Fajãs, jedinstvene priobalne doline nastale vulkanskom aktivnošću; glavni grad ostrva Velas; i čuveni sir São Jorge. Popularne aktivnosti su planinarenje, posmatranje kitova i istraživanje brojnih prirodnih bazena.
Fajãs: To je glavna karakteristika ostrva São Jorge, nudeći dramatične pejzaže i pristup prirodnim bazenima poput Poça Simão Dias i Poça da Preguiça. Planinarske staze pružaju zapanjujući pogled na priobalne doline.
Velas: Glavni grad ostrva, sa šarmantnim starim gradom i istorijskom crkvom Igreja Matriz de São Jorge.
Ponta dos Rosais: Smešten na severnom kraju ostrva, Ponta dos Rosais nudi vidikovac sa svetionikom i drugim atrakcijama.
Ostale atrakcije:
– Miradouro das Velas: Vidikovac koji nudi panoramski pogled na ostrvo.
– Pico da Esperança: Vrh sa panoramskim pogledom na okolno područje, uključujući ostrva Pico i Faial.
– Park Florestal das Sete Fontes: Šumoviti park sa planinarskim stazama i prostorima za piknik.
– Prirodni bazeni: Pored Poça Simão Dias i Poça da Preguiça, postoje i drugi prirodni bazeni raštrkani po celom ostrvu, savršeni za kupanje i opuštanje.
– Plantaža kafe u Fajã dos Vimesu: Jedinstveno iskustvo plantaže kafe za ljubitelje kafe.
Plaže
São Jorge se može pohvaliti raznovrsnim plažama i prirodnim bazenima. Neke od značajnih su Praia da Fajã da Caldeira de Santo Cristo, divlja plaža i rezervat prirode popularan među surferima i bodiborderima. Druga značajna plaža je Poça Simão Dias u Fajã do Ouvidoru, prirodni bazen poznat po prelepim pogledima i kristalno čistoj vodi. Pored toga, kupalište Calhau de São Jorge nudi malu plažu i zadivljujući pejzaž.
Evo detaljnijeg pregleda nekih od plaža i prirodnih bazena:
- Praia da Fajã da Caldeira de Santo Cristo:
Ova divlja plaža i rezervat prirode je sveto mesto za surfere i bodibordere zbog svog jedinstvenog pejzaža stvorenog klizištima lave. To je udaljena lokacija, do koje se može doći čamcem, kvadom ili pešačenjem od 4 km, što nudi zapanjujuće i idilično iskustvo.
- Poça Simão Dias (Fajã do Ouvidor):
Fajã do Ouvidor se nalazi na severnoj obali ostrva São Jorge, u parohiji Norte Grande, opština Velas. Smatra se jednom od najvećih fajã na ostrvu i veoma je posećena od turista iz celog sveta.
Fajã do Ouvidor je nastala od bazaltnih tokova lave sa centralne vulkanske planine ostrva São Jorge, tačnije od onih koje je izbacivao Pico Areeiro, koji se nalazi 3 km dalje i formirana je pre oko 2.530 godina. Ova fajã je ključno geološko nalazište u Azorskom geoparku, od velike regionalne vrednosti i relevantnog naučnog, obrazovnog i geoturističkog istraživanja. Njegovo područje je delimično integrisano u zaštićeno područje pejzaža Fajãs do Norte i severoistočnu obalu i banjsko područje Ponta do Topo.
Ime je dobio po jednom od svojih glavnih vlasnika u prošlosti, Valériju Lopesu de Azevedu, Ouvidor do Capitão do Donatário.
Smešten usred strmih vulkanskih stena, ovaj prirodni bazen je poznat po kristalno čistoj vodi i zadivljujućim pogledima. To je popularno mesto za kupanje i uživanje u pejzažu.
Jedna od atrakcija ove faje su prirodni bazeni Poça Simão Dias, jedan od najznačajnijih prirodnih bazena na Azorima, koji mnogi smatraju pravim prirodnim rajem, a sada je klasifikovan kao spomenik od opštinskog značaja.
Ovaj bazen se geološki karakteriše prizmatičnim razdvajanjima u liticama, skupom velikih vertikalnih bazaltnih stubova koji su povezani sa kontrakcijama nastalim unutar tokova lave kada se lava hladi i stvrdnjava u kontaktu sa morskom vodom.
- Calhau de São Jorge Bathing Complex:
Smešten na ušću potoka São Jorge, ovaj kompleks nudi malu plažu sa prelepim pejzažom. Jedinstvene karakteristike koje obeležavaju severnu obalu ostrva dobro su prisutne na njenim plažama i kupalištima, odakle se mogu videti zelene planine sa bujnom vegetacijom koja se spušta u more. Kupalište Calhau de São Jorge, u opštini Santana, nalazi se na ušću potoka São Jorge i ima malu plažu, odakle se može uživati u zaista zadivljujućem pejzažu dok se posetioci bave tipičnim aktivnostima na plaži.
Kupalište Calhau de São Jorge pruža pristup maloj slatkovodnoj laguni, koja u nekim delovima dostiže dubinu od 5 m. Tri bazena će takođe oduševiti one koji posete ovaj prostor, koji takođe ima bar i restoran, kao i tuševe i svlačionice. Iako je moguće, direktan pristup moru se ne preporučuje, posebno ako je more uzburkano, što je ponekad slučaj na severnoj obali.
Ko dođe da uživa u danu na plaži u kupalištu Calhau de São Jorge i biće očaran okolnim pejzažom koji kombinuje dolinu, prirodu i more.