Andros je plemenito, veličanstveno ostrvo sa osećajem kulture i prefinjenosti. Njegov bogati i raznovrsni biljni svet prostire se na velikoj površini ostrva. Izvori, reke i skriveni vodopadi koji teku tokom cele godine sa zelenim padinama i svežim potocima, razlikuju Andros od ostalih Kiklada. Andros je omiljena destinacija Atinjana pošto putovanje od luke Rafina traje samo 2 sata.
Geografija
Andros (grčki Άνδρος) je najsevernije u grupi Kikladskih ostrva, a sa 379 km2 drugo je po veličini posle Naksosa. Nalazi se oko 11 km jugoistočno od velikog ostrva Evbeja, oko 1,5 km severno od ostrva Tinos, a 55 km istočno od kopnenog dela Grčke. Dugačko je 39,8 km, a najveća širina je 16,7 km. Dužina obale je 177 km, tako da je koeficijent razuđenosti solidnih 2,56.
Andros je planinsko ostrvo ispresecano brojnim planinskim grebenima. Svi ovi grebeni su međusobno paralelni i prostiru se od jugozapada prema severoistoku. Između grebena postoje duboke doline i ponekad klisure. U tri velike doline se uzgajaju masline, smokve, pomorandže, limun i vinova loza, a kroz njih teku reke, tako da ovaj krajolik prevazilazi ono što se obično smatra kikladskim.
Najviši vrhovi su Kouvara (sa vrhom Profitis Ilias ili Prorok Ilija, 997 m) i Petalo (990 m) u centru ostrva, između naselja Ano Aprovatou i Vourkoti. Ovi vrhovi su samo nekoliko metara niži od najvišeg vrha Kiklada koji se nalazi na Naksosu. Planine se završavaju stenovitim liticama ili strmim rtovima, dok se na krajevima dolina nalaze peščane plaže. Zbog nepovoljnog reljefa veze na ostrvu u pravcu sever-jug je prilično teško ostvariti. Osim glavnog priobalnog puta, većina puteva je smeštena u doline, od jugozapada ostrva prema severoistoku.
Andros je jedinstveno ostrvo iz više razloga. Pre svega, u poređenju sa mnogim drugim kikladskim ostrvima, ima mnogo vode – i to zahvaljujući relativno visokim količinama padavina i mnoštvom izvora. Kao rezultat, neke od dolina su izuzetno zelene. Posebno dominira borova šuma u pejzažu (na primer u okolini sela Menites). Takođe ima mnogo ostataka vodenica u dolinama Dipotamata (između sela Exo Vouni i Sineti), Megalo Revma (na severu) itd.
Glavna luka ostrva je Gavrio na severozapadu ostrva. Na jugoistoku je Andros ili Chora, glavni grad ostrva i njegova druga najvažnija luka. To je najatraktivnije naselje na ostrvu sa neoklasičnim palatama neposredno pored kikladskih kuća, strmim i uskim uličicama sa arkadama, lepim crkvama i sa dva lepa trga u centru grada koja ostavljaju trajan utisak. Među najznačajniji spomenicima Chore su tvrđava, sada uništena, i crkva Bogorodice Palatiani.
Ostrvo sa istim imenom postoji i u Bahamskim ostrvima.
Sneg nije neuobičajna pojava na Androsu
Istorija
Andros su naselili jonski Grci sredinom VII veka p.n.e. Sačuvale su se ruševine stare prestonioce ostrva, grada Paleopolisa. Kasnije je bio u sastavu Rimske imperije. Od 395-1204. godine Andros je bio u sastavu Vizantije. Nakon pada Konstantinopolja 1204. godine, Andros, je kao i susedna ostrva bio pod Mletačkom republikom. Posle početka intenzivnih turskih napada na susedna ostrva i okupacije većeg dela, Mletačka republika je Andros uzela pod direktnu kontrolu i držala ga do 1566. godine. U XV i XVI veku zbog znatno smanjenog broja stanovnika (mnogi Grci su poginuli u ratovima i umrli u epidemijama) Mleci, a zatim i Turci, privlače stanovništvo iz kontinentalnih balkanskih oblasti. Tako su se na ostrvu pojavili albanci-arnauti, koji su dugo vremena predstavljali većinski deo stanovništva. U periodu 1566-1821. godine ostrvom je zvanično upravljala Otomanska imperija. Od 1821-1830. godine u toku grčkog rata za nezavisnost, Andros prelazi pod upravu nezavisne grčke države, većina albanaca se helenizovala, mada su se i do današnjih dana na ostrvu sačuvala mala arnautska sela.
Stanovništvo
Pre 100 godina na ostrvu je živelo oko 18.000 stanovnika, a po popisu iz 1991. bilo ih je samo 8.781. Do sledećeg popisa broj stanovnika je premašio 10 hiljada, ali ih je po poslednjem popisu sprovedenom 2011. godine bilo 9.221 u čak 84 naseljena mesta, od čega je u 22 naselja popisano više od 100 stanovnika.
Najveće naselje je Andros (na slici) sa 1.428 stanovnika, a slede Batsi (1.010), Gavriou (810), Ormos Korthiou (557), Pitrofos (330), Messaria (279), Pisso Meria (270), Apoikia (244), Aladinou (223), Steniai (210) itd.
Privreda
Glavni proizvodi su sredozemno voće (naročito pomorandže, zatim nar i limun), masline i vinova loza.
Saobraćaj
Andros je udaljen 36 morskih milja od luke Rafina na istočnoj obali Atike, odakle polaze trajekti za ostrvo. Putovanje traje oko dva sata.
Između Rafine i Androsa (luka Gavrio) dnevno saobraća 3-5 trajekta. Red vožnje je vrlo čudan, pošto u rano jutro (između 7:00 i 7:50 h) iz Rafine kreću 2-3 trajekta u kratkom razmaku, a zatim ih nema punih 10 sati i sledeći polazi tek u 17:30!? Iz luke Gavrio jedini prepodnevni trajekt polazi za luku Rafina u 10:15 h, ali u petak, subotu i nedelju tog polaska nema, pa je prvi polazak tek oko 15:00 h!? Cena za prevoz putnika iznosi 17 €, a za automobil je 43 €.
Do luke Rafina može se doći na nekoliko načina. Iz Atine postoji prigradski autobus ili privatnim automobilom Avenijom Atika u pravcu Markopulo, do izlaska kod putokaza za Rafinu. Zatim se vozi Avenijom Marathonos do Rafine.
Ako se dolazi iz pravca severa (naprimer iz Srbije!), voziće se autoputem. Potrebno je obratiti pažnju na izlaz za Aveniju Atika, kojom se nastavlja vožnja dok se ne ugleda putokaz sa natpisom “Rafina”. Dolaskom na Aveniju Marathonos, vozi se direktno do Rafine (vidi sliku).
Sledeća varijanta dolaska na Andros je avionom. Od aerodroma u Spati postoji nekoliko načina prevoza do luke Rafina.
1) Autobusom. Od aerodroma “Eleftherios Venizelos” autobus X95 polazi na 15-20 minuta. Potrebno je izaći na stajalištu Trg Agia Paraskevi i zatim presesti u autobus Atina – Rafina. Putovanje traje oko 55 minuta i košta 5+2,40=7,40 €.
2) Prigradski voz. Voz polazi svakih 25 minuta, a njime se vozi do stanice Pallini, a zatim se opet preseda na autobus Atina – Rafina. Putovanje traje oko 45 minuta i košta 8+2,40=10,40 €.
3) Taksi. Vožnja traje oko pola sata i košta 27-30 €.
4) Kolima. Vožnja traje oko pola sata i košta 2,80 € (putarina).
Andros je takođe povezan sa ostalim ostrvima Kiklada trajektnim linijama, uključujući Mikonos, Naksos, Paros, Siros i Tinos, što ga čini povoljnom destinacijom za one koji žele da posete više ostrva (island-hoppers).
Na samom ostrvu saobraćaju autobuske linije Gavrio – Batsi – Chora i Gavrio – Batsi – Korthi. Polazaka nema mnogo, s tim što vikendom autobusi saobraćaju i u večernjim satima (poslednji polasci su u 20:00 h).
Luke u naseljima Chora i Korthi uglavnom su predviđene za ribarske, ali i privatne brodove, dok luka Batsi radi kao marina.
Znamenitosti (Tamo-amo po Androsu)
Iz područja oko luke Gavrio može se obići severni i severoistočni deo ostrva, gde postoje poljoprivredna sela sa razvijenim stočarstvom (Fellos, Makrotantalo, Gides, Ammolochos, Varidi, Vitali), kao i neke od najlepših plaža na ostrvu.
Ukoliko se krene ka južnom delu ostrva, uživaće se u prolasku kroz predele izuzetne lepote, prolazeći pored najposećenijih i najuređenijih plaža (Agios Petros, Chrisi Ammos), kao i jedinstvenih arheoloških nalazišta. Prvo se dolazi u kosmopolitski Batsi, turistički najrazvijenije ribarsko selo Androsa, gde se mogu pronaći hoteli i apartmani za svačiji ukus (i … dubinu džepa), kao i restorani, kafići i barovi. Tu su i odlične plaže.
Kada se pogleda na desnu stranu vide se ostrva Kea, Jaros, Kitnos i Siros, a put se nastavlja ka selu Aprovato, gde se može posetiti arheološko nalazište Ypsili. Ko se zaustavi u selu Ano Aprovato dobiće priliku da uživa u jedinstvenom pogledu na Egejsko more. Tu je i taverna “Mpalkoni tou Aigaiou” sa domaćom kuhinjom.
Nekoliko kilometara južnije je Palaeopolis, drevna prestonica ostrva. Tu se nalazi jedini vodopad na Kikladima, arheološki muzej i nalazište gde je iskopavanje u toku. Ovde se može uživati u kafi ili grčkoj rakiji ouzo.
Jedini vodopad na Kikladima nalazi se na Androsu
Kod Stavropede glavni ostrvski put se razdvaja u tri pravca: levi put vodi za Choru, srednji do živopisnog ribarskog sela Korthi, dok je desni put za plaže Chalkolimnionas i Apothikes. Sa tog mesta počinje staza do arheološkog nalazišta Strofilia sa čuvenim crtežima na stenama. Od puta za Korthi i crkvu Agia Triada posle 500 m se odvaja staza za drevnu Zagoru.
Ukoliko se krene prema Chori, prvo selo na koje se nailazi je Pitrofos, izgrađeno na padinama planine Petalo. Vegetacija je bujna, pošto planinski izvori obezbeđuju dovoljno vode. Pre ulaska u selo nalazi se Taxiarches, vizantijska crkva iz XII veka. U samom selu postoji Muzej masline, a takođe taverna i bar.
Menites
Dalje prema Chori i pre sela Messaria, dolazi se do rakrsnice puta koji vodi do izuzetno lepog zelenog sela Menites. Selo je dobilo ime od reči maenads, nimfe Boga Dionisa. Na seoskom trgu ima puno vodenih fontana, koje, zajedno sa starim drvećem i rekom koja teče kroz selo, stvaraju magičan krajolik. Žuborenje tekuće vode, pevanje ptica i šuštanje lišća sastavljaju jedinstvenu simfoniju. U selu ima taverni i kafića.
Most od kamena u selu Aladino
Pre ulaska u selo Menites odvaja se put za sela Strapourgies i Ypsilou. Oba su puna zelenila i sagrađena na padinama planine Petalo, sa divnim pogledom na Choru. Tu su i taverne. Put koji vodi do ovih sela završava se na glavnom putu Chora – Apikies, a neposredno pred raskrsnicu odvaja se levo put koji vodi do manastira Agia Marina.
Po povratku na glavni put za Choru i nakon što se prođe raskrsnica za Menites, dolazi se do sela Messaria, ranije Mesa Meria. U selu je vizantijska crkva Taxiarches iz XII veka i Parthenagogeion (ženska škola), koja je sada pretvorena u mesto kulturnih dešavanja. Od Messarije se može doći do Chore pešice, jedinstvenim putem od kamena i šljunka, pored reke.
Svetionik Tourlitis
Kada se uđe u selo Messaria sa desne strane se odvaja put za sela Aladino, Falika, Koureli, Sasa i Zaganiari (sva su sagrađena na padinama planine Gerakones) i završava se na gore pomenutoj jednoj od ostrvskih arterija Stavropeda – Korthi. U selu Aladino je značajan arhitektonski spomenik, stari kameni most sa jednim lukom, koji je služio kao veza za put Messaria – Falika. Pećina Foros je nedaleko od mosta. Iz sela Falika putem punim serpentina dolazi se do manastira Panachrantou.
Nakon Messarije, na levoj strani i donjim padinama planine Petalo, smestilo se naselje Lamyra. U njemu su mirisne bašte sa lepim bugenvilijama i kućama brodovlasnika izuzetne arhitekture.
Kada se ruta na magistralnom putu ostrva prema Chori završi, stiže se u glavni grad Androsa. Sagrađen je na poluostrvu, koje završava sa malim ostrvom, na kome se nalazi srednjovekovna tvrđava. Ispred i levo od tvrđave nalazi se Tourlitis, jedini svetionik na svetu koji je sagrađen na steni u moru. Izgrađen je 1887. godine, uništen od strane Nemaca tokom Drugog svetskog rata i obnovljen 1994. godine. Glavni grad Androsa ima impresivnu arhitekturu sa nekoliko muzeja (Arheološki, Savremene umetnosti, Nautike, Etnografski) i institucija (Kydonieos, Biblioteka Kairios). Posetioci uživaju u predivnoj šetnji uličicama i asfaltiranim trgovima, lutaju pored reke ili se zabavljaju u brojnim kafićima, barovima i tavenama. Kupati se može na plažama Neiborio i Paraporti, ali i baviti se zabavom na vodi u Nautičkom klubu. Postoje crkve sa divnim ikonostasima, kao što su Panagia Theoskepasti (svetac zaštitnik ostrva) i Agia Thalassini, crkvica podignuta na steni.
Od plaže Neiborio, put pored do Nautičkog kluba vodi do sela Stenies i Apikia. Nakon što se prođe otprilike jedan kilometar uzbrdo, postoji skretanje desno za plaže Empros i Piso Gialia, kao i za zeleno selo Stenies sa rekom i gustom vegetacijom. Stenies je procvetao u prošlom veku zbog zaposlenja stanovnika na visokim i dobro plaćenim pozicijama na trgovačkim brodovima.
Po povratku na glavni put nakon otprilike 3 km stiže se u selo Apikia sa čuvenim izvorima Sariza, čija se voda smatra terapijskom i tu se flašira.
Chora
Dalje ka severu, prema vrhu planine, nalazi se naselje Katakalei sa pogledom na Egejsko more koji oduzima dah. Odatle se može skrenuti desno na put koji vodi ka manastiru Agios Nikolaos.
Kada se produži magistralnim putem dolazi se u Vourkoti, selo na najvećoj nadmorskoj visini na ostrvu. Meštani se uglavnom bave poljoprivredom i stočarstvom. Iz ovog sela put vodi do čuvenih plaža Achla i Vori.
Nakon sela Vourkoti, glavni put ide u pravcu severozapada i naselja Batsi. Na tom putu se prolazi kroz sela Arni (sa jakom poljoprivredom), Remata i Katakilo. Sva tri sela imaju bujnu vegetaciju i dosta tekuće vode. U selu Katakilo postoje taverne sa odličnom domaćom hranom.
Da bi se obišao južni deo Androsa može se koristiti već pomenuti od Stavropede do naselja Korthi ili da se iz Chore putem kroz naselja Livadia, Vrachnou, Syneti dođe u Korthi. Na magistralnom putu iz Stavropede prolazi se kroz Zaganiari (u blizini je arheološko nalazište Zagora) i Kapparia, koja je dobila ime od kapra koji se gaji u toj oblasti. Pre sela Kapparia je interesantna crkva Agios Georgios, dok se sa desne strane odvaja put do plaže Plaka.
Na putu za Korthi i nakon prolaska kroz sela Ano Korthi, Mousionas, Aidonia (sa tradicionalnim izvorima koje su žene koristile za pranje veša), stiže se u Ormos Korthiou, idealan zaliv za ljubitelje zabave na vodi i surfovanja. Takmičenja u jedrenju često se organizuju na tom mestu, kao što je svetsko prvenstvo u jedrenju na dasci u klasi Mistral. Čuvena plaža “Tis grias do pidima” (skok starice) je u neposrednoj blizini. U oblasti Korthi postoje kuće iz XVII i XVIII veka, kao i istorijska škola Agia Triada (1813). Brojni hoteli i apartmani za najam, kafići, restorani, barovi i neverovatne poslastičarnice sa odličnim domaćim proizvodima, poput onih iz regionalnog udruženja žena – sve to se može pronaći ovde.
Na ulazu u Korthi je raskrsnica gde se levo skreće za Choru. Na tom putu je selo Kochilou, koje izgleda kao da “visi” sa planine, poput slike. Sledi selo Syneti sa čuvenom klisurom Dipotamata, dužine 7 km, idealna za one koji vole pešačenje. U ovom delu Androsa su jedinstvene plaže.
Kochilou
Nakon prolaska kroz selo Syneti put se nastavlja prema Chori, a prolazi se kroz sela Vrachnou (sagrađen na padini planine, pruža panoramski pogled na Choru i naselja koja se nalaze na suprotnoj padini planine Petalo) i Livadia, zeleno selo koje se nalazi u plodnoj ravnici koju preseca Megalos Potamos (Velika reka), koja se uliva u more na plaži Paraporti.
Pešačka staza broj 7 (do praistorijskog nalazišta Zagora)
Andros ima mrežu dobro obeleženih staza za pešačenje. Potrebno je nabaviti kartu i slediti strelice, koje predstavljaju vodič za putovanje, sa velikim plavetnilom kao pozadinom.
PLAŽE
Po nekim podacima, u koje je teško poverovati, Andros nudi preko 300 plaža za sve uzraste i ukuse. Plaže Androsa se razlikuju po više osnova: uređene ili neuređene, izolovane ili popularne, dostupne automobilom ili čamcem. Najpopularnije plaže su Agios Petros, Batsi i Chrissi Ammos, i nalaze se na zapadnoj obali ostrva. Ormos na istočnoj obali popularna je destinacija za jedrenje na dasci i druge sportove na vodi. Na severnoj i severoistočnoj obali ostrva, posetioci mogu pronaći neverovatno lepe i potpuno privatne plaže, ali ih je teško pronaći i do njih nije lako doći zbog zemljanih puteva koji vode do njih.
Piso Gialia i Gialia (Ebros Gialia):
Lokacija: 2-3 km severno od Chore.
Opis: Zbog blizine glavnog grada i lake dostupnosti, plaže su veoma popularne u špicu sezone. U području oko plaža ima mnogo turističkih sadržaja, između ostalog apartmana za najam i taverni.
Piso Gialia
Postoje dve plaže na području Stenies na istočnoj obali Androsa, koje se zovu Ebros Gialia i Piso Gialia (što na grčkom znači prednja i zadnja obala respektivno). Udaljene su samo nekoliko minuta hoda jedna od druge. Od grada Androsa se do ovih plaža stiže tako što se od plaže Niborio krene levo prema naselju Stenies.
Prvo se stiže na plažu Ebros Gialia, udaljenu 2 km od grada. Ovu plažu zovu i južna plaža. To je šljunkovita plaža na kojoj se nalazi taverna. Iako se nalazi u maloj uvali, Gialia je često na udaru letnjih vetrova, tzv. meltemi.
Piso Gialia je peščana plaža sa čistom vodom, udaljena oko 3 km od grada. Obe plaže su popularne i, kao takve, dobro posećene.
Chora:
Lokacija: Na pešačkoj udaljenosti od Chore.
Opis: Blizu Chore ima nekoliko plaža sa čistom vodom, kao što su Nimborio i Paraporti. Sa njih se pruža lep pogled na grad, ali je na njima ponekad suviše vetrovito.
Sa severne strane predivnog glavnog grada Androsa nalazi se uređena plaža Niborio ili Nimborio (slika levo). Sa južne strane grada je duga peščana plaža Paraporti (slika desno), takođe lepo mesto za uživanje i kupanje, gde se reka uliva u more. Od ove plaže postoji staza do napuštene plaže Lidi, udaljene oko 300 m.
Prelepi glavni grad nalazi se između dve plaže. Plaže u blizini Chore su izuzetne sa očuvanom veličanstvenom prirodom. Sa kristalno čistom vodom i dugim pojasom peska, ove plaže su raj za posetioce koji žele da urone u lepotu ostrva. Planine se blago kotrljaju ka moru, a peščane padine pitomo se spuštaju u vodu. To čini plaže sigurnim i zabavnim za decu koja se igraju u vodi i van nje.
Na plaži Paraporti nema suncobrana. Obavezno bi trebalo poneti kremu za sunčanje, ako se planira izlaganje suncu. Kao idealna lokacija da se dobije savršeni ten, plaže u blizini Chore su savršeno mesto za beg od gradske vreve.
Syneti:
Lokacija: 9 km jugoistočno od Chore.
Opis: Plaža je šljunkovita sa kristalno jasnom, čistom vodom i ima neke prirodno urezane pećine pod vodom.
Plaža Syneti je relativno blizu glavnog grada. Prilično je mirna i zbog svoje posebne morfologije je idealna za ronjenje. Popodne je na plaži prirodan hlad, zbog toga što je okrenuta prema severoistoku i okružena je visokim liticama.
Syneti takođe predstavlja završetak Dipotamate, vrlo živopisne klisure dugačke 7 km, sa tradicionalnim vodenicama.
Iako ne spada u popularne plaže Androsa, do plaže Syneti postoji asfaltni put. Razdaljina od glavnog puta do plaže iznosi 2,2 km.
Grias to Pidima (Tis Grias To Pidima, Melissa):
Lokacija: 20 km jugoistočno od Chore.
Opis: Predivna peščana plaža sa karakterističnom stenom po kojoj je dobila ime.
Grias to Pidima, u prevodu sa grčkog, znači mesto gde je starica skočila. Nalazi se na jugoistočnoj obali Androsa, severno od luke Ormos Korthiou. Postoji staza dužine oko jedan kilometar koja vodi do ove plaže.
Veruje se da je tokom turske vladavine tvrđava Kohilos pala u ruke neprijatelja zahvaljujući starici koja je od njenih stanovnika tražila utočište. Međutim, kada je ušla u tvrđavu, ona je namerno otvorila vrata i Turci su je osvojili. Starica se toliko posramila da je skočila sa litice i veruje se da stena plaža predstavlja okamenjenu staricu. Uprkos ovoj “neprijatnoj” legendi, plaža je veoma lepa i prilično je popularna među turistima i meštanima.
Ormos Korthi (Mylos):
Lokacija: 20 km jugoistočno od Chore.
Opis: Plaža u naselju Ormos Korthi nije poznata po živopisnom pejzažu, već po jakom vetru, koji čini ovaj zaliv idealnim za jedrenje na dasci.
U zalivu Ormos Korthi je ogromna peščana plaža, dužine preko 600 m. Plaža se zove Mylos (vetrenjača), pošto se stara vetrenjača nalazi na sredini plaže.
Pored plaže je veliko asfaltirano šetalište, odvojeno od plaže betonskim zidom. Pored zida je nabacano kamenje kako bi se ublažili konstantni udari mora.
Na plaži od turističkih sadržaja ima tuševa, nekoliko raštrkanih kafića i taverni, koje služe lokalna jela. Mogu se uzeti časovi jedrenja na dasci.
Voda je prilično čista, ali kupanje na ovoj plaži nosi mali rizik zbog brojnih betonskih pristaništa na drugom kraju šetališta, gde brodovi često traže zaklon. U sunčanju se može uživati, ali je preporučljivo da se ponese peškir i suncobran, pošto je hlad vrlo teško pronaći. U naselju Ormos Korthi postoji etnografski muzej, gde se tokom letnje sezone održavaju priredbe sa živim nastupima.
Pored ove velike plaže u severnom delu zaliva postoji mala plaža Agia Ekaterini.
Ai Giannis Krommides:
Lokacija: 30 km južno od Chore.
Opis: Potpuno izolovana plaža na jugoistočnoj obali ostrva.
O plaži Ai Giannis Krommides nema nikakvih podataka. Razlog je verovatno u položaju plaže, potpuno odsečene od sveta.
Plaža je dugačka blizu 200 m. Nekih 150 m severno se nalazi jedna mala plaža (uočava se na slici).
Do plaže se može doći kolima, ali je neizvesno u kakvom je stanju put. Od naselja Ormos Korthi krene se prema naselju Aidonia. Posle otprilike 1,5 km skrene se na zemljani put kojim se do plaže vozi oko 8,5 km.
Steno:
Lokacija: 27 km južno od Chore.
Opis: Peščana plaža na krajnjem jugu ostrva.
Još jedna plaža o kojoj nema nikakvih podataka i koja je dosta udaljena od glavnih puteva.
Od Stavropede, gde se glavni ostrvski put deli na tri pravca, potrebno je krenuti srednjim putem za Ormos Korthi. Posle 5,3 km sa desne strane se odvaja zemljani put. Potrebno je voziti čitavih 10 km da se stigne do plaže Steno, dugačke 270 m.
Plaka:
Lokacija: 20 km jugozapadno od Chore.
Opis: Plaža je peščana, slabo posećena i ima proirodni hlad.
Plaža Plaka, dužine oko 80 m, nalazi se na jugozapadnoj obali Androsa. Lokacija je idealna za ribolov.
Što se tiče puta do ove plaže, na istom mestu gde se sa glavnog puta skrenulo za plažu Steno, skreće se i za plažu Plaka. Razlika je u tome, što se umesto u jugoistočnom, krene u severozapadnom pravcu i posle 3,7 km vožnje po zemljanom putu punom serpentina stiže do ove male plaže.
Iskopavanja su na svetlo dana iznela dokaze da je tu postojalo praistorijsko naselje.
Apothikes:
Lokacija: 14 km jugozapadno od Chore.
Opis: Izolovana uvala sa predivnom plažom i kristalno čistom vodom.
Plaža Apothikes nalazi se na jugozapadnoj obali ostrva. Pošto za ovu plažu gotovo da nema podataka, praktično jedini izvor podataka je priložena fotografiju, gde se vide suncobrani, a vrlo verovatno postoji kantina.
Do plaže se dolazi putem za plažu Halkolimionas (pročitati niže). Nakon 1,7 km od skretanja sa glavnog puta, a to je 600 m pre dolaska na plažu Halkolmionas, skrene se levo na prašnjavi put. Do plaže Apothikes preostaje još 1,4 km.
Halkolimionas (Halkolimnionas, Xalkolimnionas, Chalkolimnionas):
Lokacija: 13 km jugozapadno od Chore.
Opis: Halkolimionas je izolovana plaža na jugozapadnoj obali ostrva. Plaža je malo stenovita, što je čini pogodnijom za ronjenje nego za kupanje.
Plaža Halkolimionas je udaljena nekoliko kilometara od arheološkog nalazišta Zagora.
Na plaži ima suncobrana i, sudeći po fotografiji, nekakav ugostiteljski objekat. Nekoliko soba za najam se može pronaći u širem području.
Do ove plaže je jednostavno doći, budući da postoji asfaltni put. Kao što je opisano u poglavlju Znamenitosti, kod Stavropede se glavni ostrvski put razdvaja u tri pravca, pri čemu je desni put za plaže HalkolimionasiApothikes. Do ove raskrsnice se stiže i iz Chore, putem kroz naselja Messaria i Pitrofos (ima oko 11 km). Od raskrsnice do plaže ima 2,3 km prilično uskog asfaltnog puta.
Agia Marina:
Lokacija: 23 km zapadno od Chore.
Opis: Slikovita uvala sa sitnim šljunkom i drvećem. Na plaži postoji taverna.
Plaža Agia Marina nalazi se oko 4 km južno od naselja Batsi (putem).
Od plaže Delavoyia udaljena je samo 250 m prema jugu.
Ukoliko se dolazi na ovu plažu iz Chore, kraći put je preko naselja Messaria i Pitrofos, nego da se ide putem preko naselja Batsi (u tom slučaju ima oko 26 km).
Delavoyia (Aneroussa):
Lokacija: 24 km zapadno od Chore.
Opis: Plaža se nalazi u živopisnoj zelenoj uvali zaštićenoj od vetrova.
Plaža Aneroussa je praktično privatna, jer se proteže odmah ispod hotela “Aneroussa Beach” u dve susedne male uvale koje se završavaju glatkim stenama u zaleđu. Plaža je peščana sa sitnim šljunkom i mirnom kristalno čistom vodom. U tom idiličnom pejzažu može se uživati uz piće, grickalice, sladoled ili kafu iz bara na plaži ili provoditi beskrajne sate u plivanju, ronjenju i sunčanju, sem ukoliko se ne želi ležerno odmarati na ležaljci u hladu suncobrana. Ko želi da prošeta, biće impresioniran netaknutom prirodnom lepote obližnje uvale, u čijoj sredini se planinski potok uliva u more ispod gustog lišća drveća.
Od naselja Batsi do hotela i plaže postoji asfaltni put pored mora, a rastojanje iznosi 1,5 km.
Batsi:
Lokacija: 22 km zapadno od Chore.
Opis: More na plaži Batsi je plitko, idealno za plivanje i porodični izlazak. Pesak je sitan i mekan sa zlatnom nijansom.
Čuveno letovalište Batsi izgrađeno je na padinama identičnih brda koja okružuju izuzetnu prirodnu luku. Plaža Batsi je veoma popularna među turistima.
Na plaži su brojni turistički sadržaji. Dosta prostora odvojeno je za zabavu na vodi. Uvala je zaštićena od vetra meltemi i ima dovoljno hlada na severnom delu plaže zbog brojnih stabala tamariske. Luka je u neposrednoj blizini južnog dela plaže. Tu su brojne taverne, poznate po svojoj gostoljubivosti, sa autentičnom grčkom kuhinjom. Batsi je mirno i spokojno porodično letovalište sa pekarama i piljarama.
U naselju postoji bankomat i bioskop pod otvorenim nebom. Crkva sa gigantskim neonskim krstom dominira panoramom naselja i vidljiva je sa plaže. Naselje Batsi sa strmim asfaltiranim ulicama na padinama brda je izazov za ljubitelje pešačenja, koji uživaju u prirodnom krajoliku u svom najboljem izdanju.
Kypri:
Lokacija: 26 km zapadno od Chore.
Opis: Kypri je mala uređena peščana plaža, sa turističkim sadržajima. U području postoje hoteli i lepe taverne.
Kypri (31 stanovnik) je šarmantno naselje koje se nalazi na pola puta između luke Gavrio i letovališta Batsi.
Plaža je sa kristalno čistom vodom, savršenom za kupanje. Glavni put prolazi pored neposredno pored plaže.
Oko plaže je dobra ponuda smeštaja, uključujući apartmane, hotele i studija. Za one koji uživaju u sunčanju, plaža ima malo hlada i preporuka je da se ponose sopstveni suncobran, kako bi se izbegle opekotine od sunca.
Chrissi Ammos (Psili Ammos):
Lokacija: 26,5 km zapadno od Chore.
Opis: Chrissi Ammos je jedna od najlepših plaža Androsa zbog zlatnog peska i neverovatne kristalne vode.
Plaža Chrissi Ammos se nalazi samo par stotina metara zapadno od plaže Kypri. Lokacija plaže je veoma pogodna, jer se nalazi pored puta Gavrio – Batsi – Andros (Chora). Poznato je da skoro svako grčko ostrvo ima plažu sa ovim imenom (u prevodu zlatni pesak), pa tako ni Andros nije izuzetak.
Plaža dugačka oko 200 m uređena je sa brojnim suncobranima i ležaljkama, dok barovi na plaži nude hlad i osvežavajuće napitke. Zabava na vodi je na raspolaganju posetiocima. Brojni smeštajni kapaciteti i restorani nalaze se u širem području.
Agios Petros:
Lokacija: 27 km zapadno od Chore.
Opis: Agios Petros je razvijeno turističko mesto. Plaža u naselju jedna je od najpoznatijih na ostrvu, zbog duge peščane obale i kristalne vode.
Kada se krene iz luke Gavrio glavnim ostrvskim putem prema naselju Batsi, posle samo dva kilometra dolazi se do prelepog primorskog mesta Agios Petros (pet stanovnika). Ovo pospano selo je na zapadnoj obali Androsa, a od plaže Chrissi Ammos, koja se nalazi oko 500 m istočno, odvojeno je malim poluostrvom. Vožnja ili šetnja kroz zapadni deo ostrva predstavlja nebeski osećaj, pošto se svakog minuta dogodi nešto za pamćenje. Kao i ostatak ostrva i plaža Agios Petros daje utisak ostvarenja snova.
Za razliku od turistički posećenije istočne obale Androsa, zapadna obala je znatno manje posećena i smirujuća je za one koji traže više prostora i privatnosti. Duga peščana plaža (700 m) Agios Petros leži izazovno u zasedi za svakoga onog ko je u potrazi za kupanjem u plitkoj vodi ili samo želi da dobije lepi ten pod grčkim suncem.
Planinski i surov, ceo region je ostaje prilično zelen tokom cele godine. Dodavanje zelenoj boji regiona plave boje mora i zlatne boje peska, dobija se idealno mesto za usamljene putnike.
Plaža, međutim, nije jedino mesto gde mogu da provedu vreme prilikom posete Agios Petrosu. Pyrgos (ili kula) Agios Petros se nalazi iznad sela i jedna je od najbolje očuvanih ruševina na Androsu. Do kule se može doći automobilom (od plaže oko 4 km), s tim da se poslednjih nekoliko metara mora prepešačiti. Sagrađena tokom helenističkog perioda u II veku, ova 20 m visoka kula je glavna atrakcija u regionu. Pretpostavlja se da je služila kao deo sistema signalizacije grčkog carstva.
Dugačka plaža sa mekim zlatnim peskom spaja se sa kristalnom vodom mora. Spuštajući se blago u more, plaža je idealno mesto za decu kao i za lenje turiste. Plaža je glavna atrakcija u selu koje se ubrzano razvija, i ima reputaciju glavne turističke atrakcije. Mnoge taverne su otvorene u selu i predstavljaju idealnu priliku da se napravi pauza od boravka na suncu. Zbog vrlo malo hlada na plaži, gostima se savetuje da koriste adekvatnu zaštitu od sunca.
Lokacija pored glavnog puta, pa čak i mogućnost dolaska pešice iz luke Gavrio, čini selo Agios Petros idealnom destinacijom za svakog putnika. Nudeći malo istorije pomešane sa nešto manje zabave u tavernama i mnogo više zabave na plaži, Agios Petros poziva da se sva putovanja iz luke Gavrio u njemu prekinu na dan zbog uživanja i lepote.
Kourtali:
Lokacija: 36 km severozapadno od Chore.
Opis: Kourtali je mala uvala blizu luke Gavrio i susedni zaliv do plaže Fellos. Plaža je sa čistom vodom i mekim peskom.
Kourtali je veoma mala plaža, dugačka svega stotinak metara. Postoji nekoliko turističkih sadržaja, uglavnom su to apartmani za najam, ali posetioci mogu naći sve pogodnosti u naselju Gavrio, udaljenom oko 6 km.
Zaliv je pogodan za ribolov, a plaža je mnogo mirnija od gore opisanih plaža između luke Gavrio i Batsi, najpopularnijeg letovališta na Androsu.
Put do plaže Kourtali nije zemljani, ali je prilično uzak. Najbolje je do ove plaže doći asfaltnim putem do plaže Fellos, odakle preostaje oko 800 m zemljanog puta.
Fellos:
Lokacija: 35 km severozapadno od Chore.
Opis: Ova plaža je ponekad izložena vetru meltemi, ali generalno je dobra za kupanje. U blizini ima apartmana za najam, a tu su i taverne.
Na severnozapadnoj obali Androsa, oko 5 km od luke Gavrio, smestila se plaža Fellos. Do plaže sa kristalnom vodom i mekim peskom lako je doći, budući da postoji asfaltni put. Duž plaže ima dosta stabala koje pruža hladovinu za posetioce. Fellos je dobra lokacija za ribolov.
Plaža je dugačka preko 500 m.
Pisolimionas:
Lokacija: 42 km severozapadno od Chore.
Opis: Zbog lokacije na severu ostrva, Pisolimionas je često na udaru letnjih vetrova. Na ovoj plaži nema drveća koje bi ponudilo hlad, taverni ili turističkih sadržaja, što je dobro za ribolov.
Plaža je dugačka 300 m.
Što se dolaska na plažu Pisolimionas, kraća varijanta je da se krene putem za plažu Fellos i u jednom trenutku postoji raskrsnica sa zemljanim putem za plažu Pisolimionas. Međutim, na auto karti ostrva do ove plaže je ucrtan asfaltni put. Nije sigurno da put zaista postoji.
Kaminaki:
Lokacija: 41 km severozapadno od Chore.
Opis: Plaža Kaminaki se nalazi se između plaža Agios Sostis i Vlychada. Ova mala uvala leti je često izložena vetru meltemi.
Plaža Kaminaki se nalazi samo 400 m južno od poznatije plaže Vlychada. Ovaj peščani zaliv je slabo posećen, uglavnom zbog izolovane lokacije i zemljanog puta. Naravno da nema turističkih sadržaja, a najbliži apartmani za najam ili taverne su u Fellosu i luci Gavrio, udaljenoj oko 12 km. Zbog lošeg puta (oko 3 km puta nije asfaltirano), preporučljivo je da onaj ko planira dolazak na plažu koristi džip ili motocikl.
Vlychada:
Lokacija: 41 km severozapadno od Chore.
Opis: Sa mekim peskom na obali i kristalno plavom vodom, Vlychada se izdvaja po prirodnoj lepoti i iznenađujuće lepom pejzažu. Zbog velike udaljenosti i zemljanog puta koji vodi do plaže, slabo je posećena i to od turista koji traže mir i privatnost.
Ova plaža na severozapadnoj obali Androsa spada među najlepše na ostrvu. Na plaži i u blizini nema nikakvih turističkih sadržaja. Dužina plaže je 400 m, a gotovo na njenoj sredini je stena, koja deli plažu na dva dela.
Poslednjih 3,2 km puta do plaže nije asfaltirano. 800 m pre dolaska na plažu Vlychada, sa leve strane se odvaja put za plažu Kaminaki. Produži li se dalje zemljanim putem od plaže Vlychada stiže se do plaže Pyrgos.
Pyrgos:
Lokacija: 42 km severozapadno od Chore.
Opis: Do plaže Pyrgos na severozapadnoj obali Androsa, u regionu Gavrio, može se doći samo zemljanim putem. Plaža je dobila ime po venecijanskoj kuli Makrotantalos (pyrgos znači kula) čije ruševine se nalaze na steni iznad plaže.
Izolovana i potpuno bez turističkih sadržaja, plaža Pyrgos je idealna za uživanje u potpunoj privatnosti i tišini koju neko traži na odmoru. Plaža je veoma mala, dugačka tek pedesetak metara.
Jedini put koji vodi do ove plaže polazi sa susedne plaže Vlychada, udaljene oko 800 m.
Mikri Peza i Megali Peza:
Lokacija: 45 km severozapadno od Chore.
Opis: Mikri i Megali Peza su dve plaže na severnoj obali Androsa. Zbog svog položaja i otvorenosti prema severu, često su na udaru letnjeg vetra.
Megali Peza (levo) i Mikri Peza (desno)
Dve plaže su međusobno udaljene 400 m, a razdvojene su malim poluostrvom.
Mikri Peza je mala plaža, dugačka manje od 100 m. Obala je delimično peščana, a delom kamenita, što je čini posebno pogodnom za ronjenje. Mikri Peza je okružena strmim stenama.
Megali Peza je otprilike duplo duža plaža od Mikri Peze. Na obe plaže nema nikakvih turističkih sadržaja. Uz to, put do plaža je u lošem stanju, ali onaj ko dođe do ovih lepih plaža uživaće svu moguću privatnost.
Kako stići do ovih plaža? Iz luke Gavrio vozi se asfaltnim putem oko 12 km do sela Kalivari. Odatle počinje avantura, do Megali Peze potrebno je voziti 4 km automobilom, ili bolje džipom ili motociklom po lošem putu. Na plažu je potrebno poneti sve neophodne potrepštine.
Megali Peza
Lefkivari:
Lokacija: 47 km severozapadno od Chore.
Opis: Lefivari je najudaljenija plaža od Chore. Do plaže se dolazi putem od plaže Megali Peza. Rastojanje koje je potrebno savladati iznosi oko 2,3 km, što znači da od sela Kalivari ukupno iznosi preko 5 km.
Plaža je veoma mala, dugačka svega 30 m, ali je zato zaliv dugačak 300 m. Iz priložene fotografije (pošto drugih podataka o plaži nema) vidi se da je plaža kamenita.
Zorkos:
Lokacija: 46 km severozapadno od Chore.
Opis: Peščana i sa čistom vodom, plaža Zorkos je idealno mesto za uživanje u miru i privatnosti koji se traži na odmoru. Na plaži je mala taverna koja radi u letnjim mesecima.
Zorkos je izolovana plaža na severnoj obali Androsa, ali je solidno posećena. Naselje Zorkos je napušteno i u njemu poslednji popis nije zabeležio nijednog stanovnika. Zaliv je često na udaru vetrova, posebno u popodnevnim satima. Okolne stene i drveće pružaju hladovinu samo za nekoliko posetilaca, ali je plaža uređena sa suncobranima i ležaljkama. Plaža je dugačka preko 300 m.
Asfaltni put postoji do sela Varidi (50 stanovnika), koje se nalazi oko 1,5 km istočno od ranije pomenutog sela Kalivari. Od sela Varidi do plaže ima oko 3,5 km, a put je asfaltiran samo pored hotelskog kompleksa, u dužini od oko 600 m.
Vitali i Gides:
Lokacija: 44 km severozapadno od Chore.
Opis: Posetioci će pronaći nekoliko sadržaja na plaži Vitali, uključujući i tavernu, koji radi samo u letnjim mesecima, suncobrane i ležaljke. Plaža sa kristalnom vodom okružena je stenovitim pejzažem.
Vitali
Plaža Vitali nalazi se na severoistočnoj obali Andros, a udaljena je 15 km od luke Gavrio. To je izolovana plaža koja nudi mnogo privatnosti i mira. Dužina plaže je oko 130 m.
Od luke Gavrio postoji asfaltni put do sela Vitali (43 stanovnika). Na jednoj serpentini se odvaja put za plažu i tih tri kilometra je uzak zemljani put i samim tim se motocikl ili džip preporučuju za odlazak na plažu, mada se na priloženoj fotografiji vide samo putnička vozila.
Malo južnije, udaljena samo 150 m, okružena stenama, nalazi se divna plaža Gides. Poveće brdo razdvaja dva plaže, a može se savladati pešice ili zaobići kolima ili morskim putem. Na plaži Gides nema nikakvih sadržaja, a ručati se može u taverni na plaži Vitali.
Gides
Ateni i Mikro Ateni:
Lokacija: 35 km severozapadno od Chore.
Opis: Kada se krene nizbrdo putem iz sela Ateni, dolazi se do plaže Ateni, a zatim i do izolovane plaže Lefka. Obe plaže su peščane, sa stenovitim delovima i čistom vodom, idealnom za ribolov.
Plaža Ateni nalazi se na istočnoj obali Androsa. Kada se vozi putem iz naselja Batsi, neposredno pre ulaska u selo Kato Katakoilo (ili Kato Katakilos, 96 stanovnika) potrebno je skrenuti levo na asfaltirani put za selo Ateni. Kada se dolazi iz Chore, sve je ovo suprotno, odnosno prođe se skretanje za selo Kato Kataikolo i posle 500 m na rakrsnici se skrene desno na asfaltni put za selo Ateni. U stvari, postoje dva sela Ateni.
Do prvog, koje se zove Ateni Arna, put je asfaltiran (oko 4,5 km od raskrsnice), a dalje, prema selu Ateni Katikilou, put je zemljani i do plaže Ateni potrebno je voziti tim putem oko 2 km.
Postoje dve peščane plaže Ateni. Od te dve plaže Mikro Ateni (nalazi se severnije ili kako neki kažu levo) je više zaklonjena i bolja je. Dve plaže su udaljene jedna od druge 120 m, a preko brdašca koje ih razdvaja postoji put.
Na plaži Mikro Ateni nema nikakvih sadržaja, oni se nalaze na plaži Ateni.
Lefka:
Lokacija: 38 km severozapadno od Chore.
Opis: Lefka je devičanska peščana plaža na istočnoj obali ostrva.
Plaža dužine 150 m je neuređena, bez ikakvih sadržaja. Obala je peščana, ali na morskom dnu ima stena. Lefka je izuzetno izolovana lokacija, budući da je potrebno od kraja asfaltnog puta opisanog kod plaže Ateni, potrebno voziti 5 km do ove plaže.
Na donjoj slici prikazana je pešačka tura do plaže Lefki. Polazi se iz sela Remata (19 stanovnika) i ide se uglavnom dolinom potoka, koji se uliva u more na plaži Lefka.
Vori:
Lokacija: 26 km severno od Chore.
Opis: Plaža Vori ima kamenčiće bele i svetle boje, kristalno čistu vodu svetlo plave boje i idealna je za kupanje, ribolov i ronjenje.
Plaža Vori, dugačka oko 200 m, nije ubeležena na većini ostrvskih karata. Da bi se posetila plaža Vori, mora se skrenuti levo 150 m nakon raskrsnice za Arni (kada se dolazi iz naselja Batsi), odnosno desno 150 m pre raskrsnice za Arni (kada se dolazi iz Chore). Prvi kilometar puta je asfaltiran, a zatim sledi 5 km uskog zemljanog puta koji nizbrdo vodi do jednog od najljepših zaliva Androsa.
Plaža je jedinstvena, jer se može istražiti olupina brodakoja je još uvek prisutna na desnom stenovitom delu plaže (oko 700 m od peščanog dela plaže) ili uživati u ronjenju na levoj strani plaže, gde na dnu mora leži jedan manji potonuli brod!
Brod na desnoj obali plaže zove se “Semiramis” i to je veliki teretni brod koji se nasukao na stene gotovo na samoj obali Androsa tokom oluje 1995. godine. Veliki deo broda je korodirao i istrulio.
Sa sobom je na plažu potrebno poneti suncobran i dosta vode za piće, jer je nemoguće odoleti da se ne provede ceo dan na ovoj čudesnoj plaži!
Rozos:
Lokacija: Na istočnoj obali ostrva.
Opis: Rozos je šljunkovita plaža, dugačka oko 100 m, smeštena u dubokom zalivu (oko 300 m).
Do plaže Rozos ne može se doći kolima. Na plaži se potok uliva u more (ili ponire).
Achla (Ahla):
Lokacija: 22 km severno od Chore.
Opis: Na obal su meki beli sjajni kamenčići, dok je voda kristalna, plavo-zelene boje. Potok se završava blizu plaže, stvarajući impresivan biotop sa platanima.
Jedna od najlepših i skrivenih plaža Androsa je Achla (ili Ahla). Uvala je dobro zaštićena, iako leti u večernjim satima obično duva vetar. Na plaži nema turističkih sadržaja.
Vazdušnom linijom plaža Ahla udaljena je od Chore samo 6 km, ali kolima je put skoro četiri puta duži i prilično je naporan. Preporučuje se upotreba džipa ili motocikla, mada većina posetilaca dolazi kolima.
Iz Chore se krene prema naselju Batsi, prođe se selo Vourkoti (75 stanovnika) i posle otprilike jednog kilometra desno se skrene na zemljani put. Do plaže ima oko 8,5 km zemljanog puta.
Posle 6 km od skretanja sa glavnog puta dolazi se do jedinstvenog prizora. To je manastir – tvrđava Agios Mamas.
Na stenama iznad Ahle je crkvica Agios Nikolaos, kao i svetionik.
