Površina: 297,38 km2
Dužina obale: 270,0 km
Koeficijent razuđenosti: 4,42
Najviši vrh: Sveti Nikola (628 m)
Broj stanovnika: 10.678
Hvar je po veličini četvrto jadransko ostrvo. Spada u srednjedalmatinsku ostrvsku grupu, a najbliži kopnu je Drveniku sa istočne strane. Pruža se od istoka prema zapadu u dužini od 68 km. U odnosu na dužinu veoma je uzak – najširi deo ima svega 10,5 km. Pred zapadnim delom južne obale Hvara su Pakleni otoci, odvojeni od Hvara Paklenim kanalom, dok je pred srednjim delom južne obale ostrvo Šćedro (udaljeno 2,5 km), odvojeno od Hvara Šćedrovskim (ili Šćedranskim) kanalom. Severno od Hvara je Hvarski kanal koji ga razdvaja od Brača (udaljen je 3,5 km), a južno je Korčulanski kanal koji ga razdvaja od Korčule (14 km).
Smatra se da ime Hvar potiče od naziva Pharos koje su Grci sa egejskog ostrva Pharosa dali svom novom naselju u današnjem Starom Gradu u IV veku p.n.e. Postoji pretpostavka da se ostrvo zvalo Far (Faros) i pre dolaska Parana, tj da je ime ilirskog porekla. Naziv Pharos, prvobitno samo za najstarije naselje, preneo se na celo ostrvo, pa i na grad Hvar. Italijanski naziv za grad i ostrvo Hvar je Lesina.
Veći deo ostrva sastoji se od krečnjaka i dolomita kredne formacije. Zapadni deo Hvara ispunjavaju prilično raščlanjena brda, sredina se sastoji od nekoliko visokih platoa, od kojih je glavni onaj što se pruža od najvišeg vrha ostrva Sv. Nikole i Huma (603 m), koji je delimično pošumljen, a delimično obrađen. Uz taj plato ređaju se sa severa i juga manji, dok se na severu ne pruži lepa plodna dolina Starog Grada, Vrboske i Jelse.
Klima na ostrvu je izrazito mediteranska, s manjim razlikama na samom ostrvu. Dok su grad Hvar i južna strana ostrva izloženiji suncu i topliji, dotle je severna strana svežija i šumovitija, ali čitavo ostrvo ima blagu klimu. Područje Hvara bogato je insolacijom, koja u godišnjem proseku iznosi 2.724 sata. Prosečna godišnja temperatura u gradu Hvaru iznosi 16,5°C, najtopliji mesec je juli (24,8°C), a najhladniji je januar (8,4°C). Mala godišnja količina padavina neravnomerno je raspoređena u toku godine, najviše kiše pada u zimskom periodu (novembar), dok su leta sušna. U krečnjačkom delu ostrva nema vode, dok na kontaktu dolomita i flišnih lapora izbijaju vrela. Najviše izvora ima u Jelsi, gde iz tog razloga rastu i jablanovi.
Pored klime i flora daje ostrvu izrazito mediteranski karakter. Ostrvo obiluje borovim šumama, agavama, raznim aromatičnim biljem (lavanda, ruzmarin, lovor), koje sa čistim i nezagađenim vazduhom daje izraziti miris svežine ovom ambijentu. More oko ostrva bogato je raznim vrstama ribe, a na kopnu postoje uglavnom sitnije vrste divljači.
Hvar je naseljen još u praistoriji, u vreme neolitskog čoveka. U IV veku p.n.e. ostrvo je bilo naseljeno Ilirima i njihovim nepoznatim prethodnicima. Grčkom kolonizacijom ostrva u IV veku p.n.e. ilirsko stanovništvo se povuklo u položaje prema sredini i istoku ostrva. Godina 385/4. p.n.e. je godina osnivanja Pharosa, što je ujedno najstariji pisani spomen o postojanju grada na tlu bivše Jugoslavije.
Pharos je izgubio samostalnost 219. godine p.n.e. pod vlašću Demetrija Hvaranina, poraženog od Rimljana. Tada izvršena centurijacija starogradskog polja (pravilna geometrijska raspodela obradivog plodnog tla) nazire se i danas. U VII veku na Hvar dolaze Sloveni, odnosno Hrvati. Vreme do XII veka veže se uz napade Neretvana i njihovo gusarenje po ostrvu. Ostrvo je tada slovenizovano i etnografski i topografski. Prva mletačka okupacija 1135. godine trajala je veoma kratko, te nastupa Vizantija (1164-1180), zatim ugarsko-hrvatski kraljevi do druge okupacije Mlečana 1278. godine. Druga vladavina ugarsko-hrvatskih kraljeva trajala je do konačne vladavine Mlečana 1420. godine, pod čijom je vlašću ostrvo ostalo do pada Venecije 1797. godine. Druga mletačka okupacija veoma je značajna u formiranju srednjevekovnog komunalnog sistema na ostrvu. Tada nastaje grad Hvar sa svim obeležjima glavnog grada (gradske zidine, tvrđava, javne i crkvene zgrade). Hvar postaje središte komune, a tu funkciju je preuzeo od Starog Grada. Nalazeći se na vrlo pogodnom položaju, sa lukom u koju su svraćali gotovo svi brodovi na svom putu u Veneciju ili iz Venecije, Hvar je postao najbogatija komuna mletačke Dalmacije. Suprotnosti između privilegovanog plemstva i obespravljenih građana i seljaka doveli su do Hvarskog ustanka 1510. godine, te je oružani sukob trajao do 1514. godine, a onaj politički i društveni gotovo čitav vek. Vođa ove čuvene bune bio je Matija Ivanić. Spaljen i uništen od Turaka 1571. godine Hvar se postepeno ponovo podizao. Uporedo sa propadanjem venecijanske trgovine i flote, propada i Hvar sa svojom lukom. Konačno je Venecija 1774. godine odredila da njena flota, umesto u Hvaru, zimuje u Boki Kotorskoj. Od 1797. godine, kada je pala Venecija, Hvar proživljava sudbinu ostale Dalmacije. Najpre dolazi Austrija, 1805-13. godine drže ga Francuzi, a otada pa sve do 1918. godine ponovo je pod Austrijom. Posle italijanske okupacije, koja je trajala do 18. aprila 1921. godine, sjedinjen je sa ostalim jugoslovenskim zemljama. Nakon proglašenje nezavisne Hrvatske nalazi se u njenom sastavu.
Gdinj, 26. januar 2005. godine
Materijalnu osnovu Hvara čine poljoprivreda i ribarstvo, zanatstvo, industrija i turizam. Ostrvo je neravnomerno razvijeno. Od ukupne površine ostrva obrađeno je 13%, slabi kamenjarski pašnjaci obuhvataju 33% površine ostrva, dok je najveći deo površine ostrva pokriven šumama i makijom, koji se koriste uglavnom za ogrev. Nakon propasti stare vinove loze, veliki deo nekadašnjih vinograda nije se obnovio. Obnovljeni vinogradi obuhvataju 8% površine ostrva, ali su još uvek najvažnija poljoprivredna kultura Hvara. Maslinom je obraslo 3,5% površine ostrva. Na oranice i vrtove otpada samo 1,5% površine ostrva. Od ostalih kultura veće značenje imaju samo smokve.
Stočarstvo je slabo razvijeno. Osnovni poljoprivredni proizvodi sa Hvara su grožđe, vino i eterična ulja. Ribarstvo, koje ima dugu tradiciju, nastavlja se i unapređuje, kao i prerada ribe. Zanatstvo, građevinarstvo i trgovina sve se bolje razvijaju. Pomorstvo je u XVIII veku bilo razvijeno u Starom Gradu, Jelsi, Hvaru i Vrboskoj, ali je sa propadanjem jedrenjaka izgubilo značaj. Hvar se već sredinom XIX veka (posebno grad Hvar) počeo orijentisati turizmu, koji je kao privredna grana postao najvažniji.
Vrboska
Stanovništvo
Stanovništvo Hvara živi u razbacanim malim naseljima, od kojih je najveći deo u unutrašnjosti ostrva. Ova naselja su obično manja od obalnih. U administrativnom pogledu ostrvo Hvar je podeljeno na gradove Hvar i Stari Grad i opštine Jelsa i Sućuraj.
Glavna naselja na ostrvu su Hvar sa 3.519 stanovnika, Stari Grad (1.921), Jelsa (1.753) i Vrboska (542) i sva su priobalna. Najveće mesto u unutrašnjosti ostrva je Vrbanj (458), a zatim slede naselja (što na obali što u unutrašnjosti ostrva) Svirče (385), Dol (305), Sućuraj (293), Vrisnik (186), Brusje (174), Zavala (170), Sveta Nedjelja (135), Zastražišće (126), Gdinj (122), Bogomolje (121), Pitve (90), Rudina (79), Milna (77), Ivan Dolac (68), Poljica (53), Jagodna (43), Velo Grablje (20), Selca kod Bogomolja (12), Selca kod Starog Grada (9), Zaraće (8), Gromin Dolac (6) i Malo Grablje (3). Stanovnika nije bilo u selu Humac. Ukupno ima 27 naselja.
Na Hvaru se igra Forska nogometna liga (FNL). Službeni naziv lige je Hvarska nogometna liga, ali kako većina stanovnika Hvara svoje ostrvo zove For, tako se i liga neslužbeno naziva Forska.
Fudbalska karta ostrva Hvara
U sezoni 2016/17 u ovoj ligi takmičilo se 9 fudbalskih klubova: Jadran (Stari Grad), NK Jelsa, Levanda (Velo Grablje), Mladost (Sućuraj), Sloga (Dol), SOŠK (Svirče), Varbonj (Vrbanj), Vatra (Poljica) i NK Vrisnik. NK Hvar iz Hvara se takmiči u Drugoj ligi Splitsko-dalmatinske županije.
Budući da ostrvo Hvar broji 10.678 stanovnika, to znači da na ostrvu ima jedan fudbalski klub na 1.068 stanovnika, što je verovatno svetski rekord.
Utakmice se igraju na 5 fudbalskih igrališta: Dolci (Stari Grad), Emil Lenko Slavić (Sućuraj), Gorica (Vrbanj), Hvar (Hvar) i Pelinje (Jelsa).
FNL je deo Hrvatskog nogometnog saveza. Prvenstvo se igra po dvokružnom sistemu u 18 kola. Liga je amaterska, ali je igrači i navijači shvataju sasvim ozbiljno. O ligi se već dugo i živo raspravlja na forumu.
Na stranici www.island-hvar.info mogu se pronaći podaci o klubovima, aktuelna tabela, raspored i rezultati prvenstva, žreb i rezultati kupa ostrva Hvara, arhiva rezultata i istorija fudbala na ostrvu.
Saobraćaj
Evo nekoliko korisnih saveta o putovanju na Hvar. Najlakši put do Hvara zavisi od toga čime se putuje i od smera dolaska.
Ukoliko se putuje automobilom, autobusom ili vozom, svakako se mora doći u Split ili Drvenik u srednjoj Dalmaciji, odakle se put na Hvar nastavlja trajektom. Iz Splita do Hvara trajekt plovi za Stari Grad (ranije je plovio za Viru), a katamarani za Jelsu i grad Hvar. Ostrvo Hvar je katamaranima povezano sa ostrvima Brač, Korčula, Mljet, Lastovo i Vis.
Iz mesta Drvenik (južno od Makarske) trajekt ploviza Sućuraj na Hvaru.
Ukoliko se putuje avionom, najbliži internacionalni aerodrom je u Splitu, a udaljeniji su aerodromi u Dubrovniku i na Braču, odakle se može autobusom, taksijem ili rent-a-carom nastaviti put do trajektnog pristaništa u Splitu ili Drveniku.
Bez obzira na koji način se dolazi, nesumnjivo će se iskusiti putovanje morem do ostrva. Kada se vidi Hvar i počne uživati u njegovim lepotama, znaće se da se putovanje isplatilo.
Iz Srbije se do Hvara može automobilom na dva načina. Ukoliko se odluči za varijantu preko Zagreba vozi se novim autoputem A1 ili Jadranskom magistralom, do Splita. U ovom slučaju potrebno je više od 40 € za putarinu kroz Hrvatsku. U varijanti da se vozi preko Bosne i Hercegovine (odnosno Sarajeva i Mostara) bliža je trajektna luka Drvenik na Makarskoj rivijeri. Put je teži za vožnju, ali nema putarine kroz Hrvatsku.
Izbor trajekta može zavisiti i od toga koje je krajnje odredište na Hvaru, ceni prevoza, frekvenciji isplovljavanja i dužini plovidbe. Trajektna luka u Starom Gradu je bliža gradu Hvaru (20 km), Jelsi, Zavali, Vrboski itd, dok je trajektna luka u Sućurju dosta daleko od svih navedenih mesta. Za vreme turističke sezone trajekti iz Splita za Stari Grad plove sedam puta dnevno, a iz Drvenika za Sućuraj 11 puta dnevno.
Grad Hvar, panorama luke
Na Hvaru se benzinske stanice nalaze u Jelsi i gradu Hvaru i u sezoni su otvorene ceo dan.
Automobil i skuter se mogu iznajmiti u gradu Hvaru, Starom Gradu, Jelsi i Vrboski.
Za one koji dođu na Hvar bez sopstvenog prevoza, mogu koristiti međugradski autobuski prevoz. U trajektnoj luci u Starom Gradu autobus čeka dolazak trajekta, a ukoliko trajekt kasni autobus će sačekati trajekt, bez obzira na red vožnje. U julu i avgustu zbog većeg broja putnika može biti gužve do autobusa i u autobusu, ali bi trebalo biti dovoljno mesta za sve putnike.
Hvar je izdužen u smeru zapad – istok, pa rastojanje Hvar – Milna – Stari Grad – Sućuraj iznosi čak 76,4 km. To je državni put (cesta) D116.
Na Hvaru ima ukupno preko 160 km asfaltnih puteva. Posebna zanimljivost su dva tunela. Umesto ranije korišćenog puta od Hvara do Starog Grada preko Brusja i Selca prokopan je tunel dužine 1561 m, koji je olakšao i skratio put za oko 6 km. Takođe postoji tunel na putu Pitve – Zavala dužine 1400 m, prema južnom delu ostrva. Ovaj tunel ima samo jednu kolovoznu traku, tako da je saobraćaj kroz tunel regulisan semaforom.
Ulaz u tunel Stari Grad – Hvar (Selca – Dubovica), dužina 1561 m
Tunel Pitve – Zavala (1,4 km)
Tunel Put Podstina – Mala Garška
Put Hvar – Sućuraj
Trajekt Split – Stari Grad
Trajanje putovanja je dva sata. U špicu sezone trajekt saobraća sedam puta dnevno. Polasci iz Splita su u 1:30, 5, 8:30, 11, 14:30, 17 i 20:30 h, a iz Supetra su u 5:30, 7:45, 11:30, 14, 17:30, 20 i 23 h. Prevoz košta 8,10 € za putnike, a 45,77 € za automobil.
Trajekt Drvenik – Sućuraj
Trajanje putovanja je otprilike 35 minuta, a u špicu sezone ima 11 polazaka. Iz Drvenika prvi polazak je u 5:45 h, a poslednji u 22:35 h; iz Sućurja prvi polazak je u 5 h, a poslednji u 22 h. Prevoz košta 3,99 € za putnike, a 18,96 € za manje automobile (do 2 m visine i 5 m dužine).
Katamaran Split – Hvar (“Kapetan Luka”)
Katamaran je 2022. godine saobraćao od 1. aprila do 31. oktobra. U špicu sezone ima tri polaska dnevno: iz Splita u 9, 11:30 i 16 h, a iz Hvara u 10:30, 13 i 17:30 h. Putovanje traje 50 minuta, što je najbrži prevoz, a cena karte je 15,93 €,.
Katamaran Split – Hvar (“Jadrolinija”)
Za 2023. godinu predviđeno je da saobraća od 28. aprila do 7. oktobra. U špicu sezone (30. juni – 10. septembar) ima šest polazaka dnevno: iz Splita u 8:30, 9:45, 11, 13, 16:30 i 19:30 h, a iz Hvara u 10:15, 11:30, 12:45, 14:45, 18 i 21 h. Putovanje traje 65 minuta, a cena karte je 18 €.
Katamaran Split – Hvar (“TP-Line”)
U špicu sezone ima četiri polaska dnevno: iz Splita u 8:45, 11:15, 15:45 i 19:15 h, a iz Hvara u 10, 12:30, 17 i 20:30 h. Putovanje traje 75 minuta, a cena karte je 17,25 €.
Katamaran Split – Bol (Brač) – Hvar – Korčula – Dubrovnik
Katamaran prevoznika “Jadrolinija” polazi iz Dubrovnika u 7 h, stiže u Bol u 11:40 h, a u Split u 12:55 h. Povratak iz Splita je u 15:30 h, stiže u Bol u 16:30 h, a u Dubrovnik u 21:25 h. Cena karte na relacijima Split – Hvar je 20 €, a Hvar – Dubrovnik je 45 €. Saobraća od juna do septembra.
Katamaran Split – Milna (Brač) – Hvar – Korčula – Pomena (Mljet) – Dubrovnik
Katamaran prevoznika “Kapetan Luka” 2022. godine saobraćao je svakog dana od 1. aprila do 30. oktobra. Polazak iz Splita je u 7:40 h, dolazak u Hvar je u 8:40 h, a u Dubrovnik u 12:05 h. Polazak iz Dubrovnika je u 16:30 h, dolazak u Hvar je u 19:50 h, a u Split u 20:55 h. Cena karte od Hvara do Splita i Korčule je 15,93 €, a do Dubrovnika je 37,16 €.
Katamaran Split – Hvar – Prigradica (Korčula) – Korčula
Saobraća tokom cele godine. Prevoznik je “Kapetan Luka”. Polazak iz Splita je u špicu sezone 17 h, dolazak u Hvar je u 17:55 h, a u Korčulu u 19:45 h. U suprotnom smeru polazak iz Korčule je u 6 h, dolazak u Hvar je u 7:35 h, a u Split u 8:45 h. Cena karte na relaciji Split – Hvar je 8,36 €.
Katamaran Split – Hvar – Korčula
Prevoznik je “Kapetan Luka”. 2022. godine saobraćao je od 3. juna do 2. oktobra. Polazak iz Splita je u 10 h, dolazak u Hvar je u 11 h, a u Korčulu u 12:30 h. U suprotnom smeru polazak iz Korčule je u 13 h, dolazak u Hvar je u 14:20 h, a u Split u 15:35 h. Cena karte na relaciji Split – Hvar je 15,93 €.
Katamaran Split – Hvar – Vela Luka (Korčula) – Ubli (Lastovo)
Katamaran “Jadrolinije” polazi iz Splita svaki dan u 15 h, a iz Hvara u 6:35 h (nedeljom je u 9:15 h). Vožnja traje malo duže od sat vremena, a cena karte od Splita do Hvara je 8,36 €.
Katamaran Split – Milna (Brač) – Hvar – Vis
Ovaj katamaran “Jadrolinije” pristaje u luci Hvar samo utorkom. Iz Splita polazi u 16 h, a iz Hvara prema Splitu polazak je u 8:15 h. Putovanje traje 65 minuta, a cena karte je 8,36 €.
Katamaran Split – Bol (Brač) – Jelsa
Katamaran “Jadrolinije” saobraća svaki dan. Polazak iz Splita je u 16:30 h, dolazak u Jelsu je u 18:10 h. U suprotnom smeru polazak iz Jelse je u 6 h (nedeljom u 7 h), dolazak u Split je u 7:40 h (nedeljom u 8:40 h). Cena karte na relaciji Split – Jelsa je 8,36 €.
Katamaran Makarska – Bol (Brač) – Hvar – Vis – Split
Ova nova katamaranska linija uvedena je 2022. godine i saobraćala je od 25. jula do 30. septembra. Prevoznik je “TP-Line”. Polazak iz Makarske je u 8:30 h, a dolazak u Hvar je u 10:20 h, a u Split u 12:40 h. Iz Splita je polazak u 15 h, dolazak u Hvar je u 17:05 h, a u Makarsku u 19:10 h. Cena karte na relaciji Split – Hvar je 15,93 €, a Makarska – Hvar je 19,91 €.
Katamaran Split – Bol (Brač) – Hvar – Resnik (Aerodrom Split)
Saobraća od sredine juna do sredine septembra. Polazak iz Splita je u 10:50 h, dolazi u Hvar u 13:05 h, a u Resnik u 14:35 h. U povratku polazak iz Resnika je u 16:50 h, dolazi u Hvar u 18:10 h, a u Split u 20:30 h. Cena karte na relaciji Split – Hvar je 13,27 €, a Resnik – Hvar je 26,54 €.
Stari Grad
PLAŽE
Plaže na Hvaru su uglavnom kamenito – šljunkovite, nalaze se u uvalama, okružene borovom šumom ili niskim rastinjem.
Na Hvaru postoje i prirodne peščane plaže, uglavnom na severnoj obali ostrva, zbog činjenice da su severni vetar (bura) i talasi na severnoj obali snažniji od onih na južnoj.
Tako je i šljunak na šljunkovitim plažama uglavnom sitniji u uvalama na severoistočnoj obali ostrva, pa tako i pogodniji za decu. Sitnog šljunka ima i na jugozapadnoj obali ostrva koja je okrenuta otvorenom moru, kraj naselja Ivan Dolac, Zavala i Milna.
Plitke peščane plaže u dubokim uvalama mogu se naći kraj Jelse i u uvali Mlaska kraj Sućurja, a i na južnoj obali na plaži Česminica u Sućurju.
Ali jedno je sigurno, gde god se na Hvaru ode na kupanje more je kristalno prozirno, čisto i nezagađeno!
Hvarske uvale
Ako se odmor zamišlja i planira daleko od buke, gužve i stresa svakodnevnog života, onda su Hvarske uvale odlično mesto za tako nešto.
Zvukovi zrikavaca i talasa, dok se leži na šljunkovitoj plaži ili u hladu bora, i svetlucanje kristalno čistog mora pod letnjim suncem, napuniće gostu baterije toliko da će poželeti da zauvek tu ostane.
Kuće u uvalama, kako na južnoj, tako i na severnoj obali ostrva su izgradili lokalni stanovnici, uglavnom u to vreme ribari i poljoprivrednici, kao vikend kućice, dok im je stalno prebivalište bilo u naseljima u unutrašnjosti ostrva.
Tokom vremena, kuće su preuređene za turizam i iznajmljivanje.
Neke uvale su toliko udaljene i zabačene da još uvek nemaju struju, nego solarne panele, kojima se pune akumulatori (12 V) i greje voda, frižideri i šporeti rade na gas, tekuća voda se dobija iz velikih bazena koji se pune cisternama, itd (robinzonski turizam).
Uvale uglavnom imaju od 1 do 10 kuća.
Na severnoj obali ostrva su uvale Lozna (kraj grada Hvara), Girna Luka, Tatinja, Mudri Dolac, Basina (kraj Vrboske), Prapratna, Vela Stiniva, Pokrivenik, Zaraća, Pobij i Virak (kraj Gdinja), Solotiša, Stara, Zavala i Bristova kraj Bogomolja.
Na južnoj obali Hvara su uvale Jagodna i Bojanic Bad (između Svete Nedilje i Ivan Dolca), Jedra, Srhov Dolac, Skozanje, Vela Lucica, Torac, Tvrdni Dolac, Smrska i Smokvina (kraj Bogomolje).
Hula-Hula
Jedan od najpopularnijih klubova na plaži u gradu Hvaru definitivno je Hula-Hula Beach Club.
Dođe se jednom, a pamtiće se zauvek!
Svima onima u potrazi za dobrom zabavom Hula-Hula Beach Club, nedaleko hotela Amfora, nudi osveženje, ne samo u plivanju i sočnim koktelima, već i u plesu, te uživanju u muzici poznatih svetskih DJ-a. Hula-Hula se nalazi u zapadnom delu grada Hvara, na samo 5 minuta hoda uz more od hotela Amfora i 15 minuta hoda uz more od centra grada Hvara.
Hula-Hula Beach Club idealan je za celodnevni odmor, izležavanje na ležaljkama u hladovini suncobrana, sve to uz restoran “Bubba Gump” koji nudi laganu hranu, tajlandsku hranu i ukusne plodove mora. Ovde se može uživati u bogatom izboru koktela i tropskih pića. Hula-Hula Beach Club ipak je najpoznatiji po dobrim after beach zabavama, koje počinju u 17:00 h, te traju do samog zalaska sunca, stoga ne bi trebalo propustiti popularnu hvarsku zabavu i čarobne boje neba i sunca u letnjem sutonu.
Momo
Momo je jedna od najuzbudljivijih plaža na Hvaru.
Plaža Momo smeštena je u lepom zalivu, okružena bujnom mediteranskom vegetacijom i udaljena je samo desetak minuta hoda od centra Hvara. Ovde se može uživati u akva-plavom Jadranskom moru i mirisnom povetarcu sa neverovatnim pogledom na Paklinska (Paklena) ostrva.
Valjalo bi probati ukusne koktele koji gase žeđ, sveže ceđeno ohlađeno voće, pice, Panini, pljeskavice, supe & salate, deserte i još mnogo toga u “Beach baru Momo”. A ko se oseća romantično, tu su dobra vina i šampanjac da naglasi taj osećaj.
Plaža Momo ispunjava posetiocima svaku njihovu letnju potrebu. Kupanje, ples i zabava – jer vreme provedeno na plaži nikada nije izgubljeno!
Pokonji dol
Pokonji dol je najveća šljunkovita plaža u gradu Hvaru, gde posetioci uživaju u kristalno čistom moru i ukusnim jelima obližnjih restorana. Plaža je opremljena ležaljkama i suncobranima, a kanuom ili pedalinom mogu se razgledati i obližnje uvale.
Do Pokonjeg dola se može stići pešice ili automobilom.
Mekićevica
Nalazi se u neposrednoj blizini Hvara (udaljena svega 2,5 km istočno od grada). Sastoji se od dve šljunkovite plaže i bele stenovite obale (“Bilo punta”) idealne za one koji se žele prepustiti svoj žestini hvarskog sunca i kupanju u čisto moru, uz opojne mirise mediteranskog bilja, blagi letnji maestral i tihi šum talasa.
Plaže su delimično naturističke, a posetioce oduševljava ugodni ambijent restorana “Robinson”, gde se u hladovini maslina, mogu probati brojni dalmatinski specijaliteti.
Do Mekićevice se može doploviti morem ili uživati u petnaestak minuta lagane šetnje uz obalu, od uvale Pokonji dol (rastojanje iznosi 1 km). Kolima se ne može prići ovoj plaži.
Milna
Milna se nalazi 6 km istočno od grada Hvara (mada svugde piše 4 km, to je vazdušnom linijom) i to je tipično malo mediteransko mesto smešteno na južnoj obali Hvara. Sastoji se od dve šljunkovite plaže, te šumovitog i pitomog priobalja obraslog borovima, agavama, vinogradima i bunarima. Uz uvalu Milna nalaze se još dve isto tako šumovite uvale, Malo i Velo Borče. Posetiocima se nudi mogućnost rekreativnog pešačenja i izleta do naselja Malo Grablje, udaljenog 2 km od Milne, iznajmljivanje čamaca, suncobrana, ležaljki i – lokalna atrakcija – jahanje na magarcima. Iz Milne su organizovani izleti brodom do ostrva Vis, Biševo, Korčulai Mljet, a za sportske entuzijaste na raspolaganju su teniski tereni i škola ronjenja.
Milna je jedno od najstarijih hvarskih izletišta, osnovano je još na samim počecima hvarskog turizma. Njen izraziti karakter mesta za odmor potvrđuje stari letnjikovac iz XVII veka hvarske plemićke porodice Ivanid (danas u vlasništvu porodice Božić-Fio). U Milni se nalazi sedam restorana u kojima se mogu probati tradicionalni dalmatinski specijaliteti i vrhunska vina ostrva Hvara.
Do Milne postoji organizovan prevoz brodom iz hvarske luke, a moguć je dolazak automobilom i pešice.
Mala Milna
Zaraće
U samoj kamenoj hridi na južnoj strani ostrva Hvara smjestilo se selo Zaraće, udaljeno od grada Hvara 6 km vazdušnom linijom, a 9 km putem.
Podno malog napuštenog sela Zaraće, smeštenog pri vrhu kamene hridi, tako da sa mora liči na gusarsko gnezdo, nalaze se dve duboke uvale sa šljunkovitim plažama. Uvala okrenuta prema istoku zove se Velo Zaraće, dok se uvala okrenuta prema zapadu zove Malo Zaraće. Šljunkovite plaže Velog i Malog Zaraća zatvaraju impresivne kamene hridine, prave lepotice prirode.
U naselju ima nekoliko restorana, nudi ugodan smeštaj u kućama na samoj obali mora, a osim za kupače, Zaraće je, sa svojim podvodnim pejzažima, zanimljiva destinacija svim ljubiteljima podmorja.
Do Zaraća se može stići brodom iz hvarske luke ili automobilom.
Velo Zaraće
Udaljena 11 km istočno od grada Hvara na južnoj obali ostrva, smestila se slikovita uvala Dubovica, poznato hvarsko izletište sa prostranom šljunkovitom plažom i zanimljivim podmorjem. Poznata po dugoj tradiciji, nudi odmor daleko od buke grada uz pogled na letnjikovac porodice Kasandrić iz XVIII/XIX veka. Prilikom posete Dubovici može se uživati u ponudi restorana koji se nalazi uz samu plažu.
Do Dubovice se može stići brodom iz hvarske luke ili automobilom. Nije baš najjasnije, ali se automobil izgleda mora parkirati pored glavnog puta Hvar – Stari Grad i zatim sići pešice do plaže (oko 500 m).
Dubovica je poslednje mesto na južnoj obali istočno od grada Hvara do koga je moguće doći asfaltnim putem. Upravo kod Dubovice put prema Starom Gradu skreće od obale prema kopnu, a nakon 1,5 km ulazi u tunel dugačak 1561 m.
Pišćena
Na južnoj obali ostrva, oko 1,5 km istočno od Dubovice, smestila se skrovita uvala Pišćena. Okružena gustom borovom šumom, svojom besprekorno čistom šljunkovitom plažom i kristalno čistim morem, mami svakog posetioca. U blizini Pišćene nalaze se Crvene stene, prirodni fenomen, a zanimljivo je i podmorje.
Za Pišćenu se organizuju dnevni izleti sa polaskom iz hvarske luke. Kolima se do ove plaže ne može, a iz Dubovice postoji staza do ove plaže.
Na plaži postoji restoran.
Krene li se brodićem iz Hvara prema Svetoj Nedjelji, nakon uvala Dubovica i Pišćena nailazi se na Crvene stene – prirodni fenomen vertikalno raslojenih stena crvenkaste boje koje se strmo spuštaju u more. Neobična igra prirodnih sila mora i kiše ostavila je svoj pečat u slojevima krečnjaka stvorivši impresivno remek delo prirode.
Lučišća
Put Dubovica – Sv. Nedjelja
Posebno lepa uvala Lučišća smeštena je 2 km zapadno od Svete Nedjelje. Šljukovita plaža Lučišća okupana suncem, kristalno čisto more, gusta borova šuma i pesma cvrčaka najbolji su recept za opuštanje u dugim toplim letnjim danima.
Za dolazak na plažu kolima postoje dve varijante. Ukoliko se dođe iz Svete Nedjelje, tada se po zemljanom putu vozi samo 2 km. Ukoliko se dolazi iz pravca Dubovice, tada se vozi 4,5 km po izuzetno teškom i opasnom zemljanom putu, uklesanom u brdovit pejzaž južnog Hvara. U toj varijanti od grada Hvara do plaže Lučišća ima oko 18 km, ide li se preko naselja Pitve i Sveta Nedjelja tada ima oko 42 km. Kola se parkiraju pored puta, a zatim sledi silazak strmom stazu na plažu.
Sveta Nedjelja (Sveta Nedilja)
Naselje i izletište Sveta Nedjelja udaljeno je 40 km od Hvara, kada se vozi asfaltnim putevima, a oko 12 km vazdušnom linijom. Do Svete Nedjelje najbolje je doći automobilom. Uz more su lepe šljunkovite plaže i brojni restorani i pansioni.
Selo Sveta Nedjelja na južnoj obali Hvara, smešteno je pod najvišim ostrvskim vrhom – Sv. Nikolom, ispod pećine naseljene već u neolitiku, unutar koje se u renesansno doba smestio mali augustinski samostan (ugašen 1787. godine), od koga je ostala samo crkvica.
Zahvaljujući upravo savršenom geografskom položaju i klimatskim uslovima, na kosim i osunčanim obroncima ostrva Hvara na kojima izvrsno uspeva vinova loza, u Svetoj Nedjelji se prave najbolje vrste hvarskih crnih vina, kao što se u Zavali proizvode najbolja bela vina.
Pod selom je upečatljiva plaža sa pećinom na Pataršćici, a u okolini se nalaze brojne šljunkovite plaže i skrivene uvale.
U neposrednoj blizini Svete Nedjelje postoje brojni uređeni pravci za slobodno penjanje, kojima se penju brojni zaljubljenici ovog sporta iz celog sveta.
U naselju postoji nekoliko restorana i prodavnica. Sve ostalo, potrebno za odmor (uključujući i nezaboravni noćni provod) može se pronaći u obližnjem gradu Hvaru.
Jagodna
Jagodna je nešto udaljenije izletište (oko 14 km vazdušnom linijom istočno od Hvara) do kojeg je moguće doći automobilom, sa lijepom plažom i nekoliko restorana i pansiona.
Posebno lepa uvala Jagodna smeštena je otprilike na pola puta između Ivan Dolca i Svete Nedjelje. U uvali su kamp i restoran, najbliža samoposluga je u Ivan Dolcu, a za ostale potrepštine najbliže je krenuti u Jelsu.
Pošto se nalazi oko 2 km istočno od Svete Nedjelje, to znači da je od Hvara udaljena oko 38 km.
Ivan Dolac
Ivan Dolac, malo mesto na južnoj obali Hvara, 3 km zapadno od Zavale, smešteno je 10 km od Jelse, 18 km od Starog Grada i 35 km od grada Hvara. Sa ostatkom ostrva povezano je tunelom dužine 1,4 km.
Zahvaljujući najvećem broju sunčanih sati u Hrvatskoj i strmim vinorodnim padinama južne strane ostrva Hvara, na ovom području se dobija grožđe od koga se prave vina najvišeg kvaliteta. Ivan Dolac je nastao je kao sekundarano naselje sela Svirača i spominje se već u XV veku, a tragovi tipične dalmatinske arhitekture vidljivi su na svakom koraku. I ono se poput drugih mesta na južnoj obali ostrva osamostalilo tokom poslednjih 30 godina. Danas je turizam glavna privredna grana. Ivan Dolac sa svojom lepom plažom, ispunjenoj kamenim oblucima, sve se više razvija kao značajno izletničko i turističko mesto. Novi i dobro opremljeni apartmani i pansioni gostima pružaju kvalitetne i raznolike usluge.
Osim dobrim vinima, Ivan Dolac se ponosi i čistom okolinom, punom aromatičnog bilja, kao i ostalom mediteranskom florom.
Iz naselja se pruža predivan pogled na ostrva Šćedro i Korčulu, te na mnogobrojne male, ljupke, prirodne plaže sa belim kamenim oblucima ili peskom, uvale i rtove koji svakom gostu mogu omogućiti da u miru i samoći ili u krugu porodice i prijatelja doživi ugodno i nezaboravno kupanje u besprekorno čistom moru.
U naselju postoji mala samoposluga i nekoliko restorana, a sve ostalo potrebno za nezaboravan odmor u istinskoj mediteranskoj atmosferi može se pronaći u obližnjoj Jelsi, kojoj i administrativno pripada.
Zavala
Zavalaje malo ribarsko mesto smešteno na južnoj obai ostrva, 7 km od Jelse i 32 km od grada Hvara, do koga se dolazi tunelom iz sela Pitve.
U svojoj raskošnoj lepoti Zavala nudi nezaboravne prizore. Okovano mirisima lavande i ruzmarina, prekrasnim maslinjacima, te kristalno čistim morem, ovo naselje predstavlja nezaobilaznu destinaciju mnogih turista iz celog sveta. Kamene kuće u starom delu naselja, impresivni pogled na ostrva Šćedro, Korčulu i poluostrvo Pelješac, uredni vinogradi na strmim padinama, procvali cvetovi lijandera, samo su deo doživljaja koje ovo mesto nudi. Posetom Zavali otkrivaju se sve čari južne obale Hvara.
Brojne šljunkovite plaže i skrovite uvale nude posetiocima mir i potpuni odmor daleko od buke i vreve modernog života.
Sa bogatom i kvalitetnom ponudom smeštajnih kapaciteta koje nude apartmani, sobe, vile, kuće za odmor i kampovi, Zavala je jedno od najpoželjnijih i najposećenijih letovališta na Hvaru. U restoranima Zavale može se uživati u najboljim ostrvskim vinima, a svakako i u ponudi sveže ribe i domaćeg maslinova ulja.
Dugačko i osvetljeno šetalište uz more povezuje sve delove Zavale i posebno je gužva u večernjim satima.
Sa manjim brodićem na dohvatu ruke su brojne male uvale i ostrvo Šćedro, nekadašnje sidrište antičkih brodova, a danas zaštićeni park prirode.
Na padinama iznad samog naselja nalaze se brojni vinogradi u kojima nastaju najbolja hvarska vina.
U Zavali postoji mala samoposluga i nekoliko restorana.
Gromin Dolac
Od Zavale zemljani put vodi istočnije prema selu Gromin Dolac (udaljeno oko 4 km), ispod koga se nižu besprekorno čiste plaže i azurno plavo more. Kuće od kamena, neke građene još u XVII veku kao uporišta protiv gusara, mirisi guste borove šume, uz pesmu cvrčaka i smirenu lepotu prirode koja ovo malo mesto okružuje sa svih strana, opustiće sva čula i pružiti nezaboravan odmor.
Jugoistočno od Gromin Dolca, na samoj morskoj obali, nalazi se kuća Budić (danas Radonić), renesansni letnjikovac i osmatračnica iz sredine XVI veka. Iznad Gromin Dolca smestila se i dobro poznata Grapčeva pećina koja je bila nastanjena još u doba neolita.
Medvidina
Uvala Medvidina je smeštena na južnoj strani ostrva Hvara, podno sela Gdinj. Tragate li za mirnim kutkom, daleko od gradske buke i žurbe, Gdinjske vale idealne su za vaš odmor, gde ćete ležeći na šljunkovitoj plaži ili u hladovini bora opustiti svoja čula uz svježinu ljetnog maestrala, pjesmu neumornih cvrčaka i mirise bujne hvarske flore.
U Medvidini postoje tri uvale ili plaže, a gornja slika je slika najzapadnije uvale. Na slilici su uočljivi parkirani automobili.
Put za Medvidinu se odvaja otprilike na polovini puta Zastražišće – Gdinj (3,7 km od Zastražišća, a 4,5 km od Gdinja). Na glavnom putu ne postoji nikakav putokaz koji bi usmerio putnike prema ovoj plaži. Do Medvidine je potrebno voziti oko 4 km po zemljanom putu. Plaža je od grada Hvara udaljena oko 52 km.
Gdinj
Uvale Srhov dolac, Jedra, Skozanje, Lučica, Torac, Tvrdni dolac, Rapak, Veprinova i Kožija poređane od zapada prema istoku su gdinjske uvale smeštene su na južnoj obali Hvara, podno sela Gdinj. U potrazi za mirnim kutkom, daleko od gradske buke i žurbe, gdinjske uvale idealne su za odmor, gde se ležeći na šljunkovitoj plaži ili u hladovini bora opuštaju sva čula uz svežinu letnjeg maestrala, pesmu neumornih cvrčaka i mirise bujne hvarske flore.
Osim s mora, do uvala se može doći i automobilom iz Gdinja, udaljenog 53 km od grada Hvara.
Zemljani put do plaža Jedra i Srhov dolac se od glavnog puta odvaja oko 1 km od Gdinja prema Zastražišću i na putu postoji tabla koja upućuje prema ovim uvalama. Do Jedre ima oko 3,5 km, a do uvale Srhov dolac oko 4 km. Ovim putem se može i do uvale Skozanje (ali se ne preporučuje).
U centru Gdinja tabla upućuje prema uvalama (bays) Skozanje, Lučica, Soca, Torac, Tvrdni dolac, Rapak i Veprinova. Asfaltni put dužine 4,2 km završava se na plaži Tvrdni dolac, a prolazi pored plaže Torac. Nakon 3 km od Gdinja odvaja se put desno prema plažama Skozanje (2 km) i Lučica (1 km). Od kraja asfalta u uvali Tvrdni dolac do plaže Rapak ima 800 m, a do plaže Veprinova oko 1600 m. Sledeća plaža prema istoku od Veprinove je Kozija (oko 3,2 km od kraja asfalta).
Putokaz u centru Gdinja
Srhov dolac
Jedra
Skozanje
Torac
Tvrdni Dolac
Rapak
Veprinova
Kozija (Kozja, Kožija)
Smrska
U centru Bogomolje, kada se dolazi iz pravca Hvara (odnosno Gdinja) postoji putokaz do plaža na južnoj obali Hvara: Smrska 5,3 km, Lađena 3,8 km, Pelinovik D. 3,5 km i Pelinovik G. 3,0 km.
Što se tiče ovog, ručno izrađenog, putokaza, nije jasno gde se nalazi (sudeći po slici to je na kraju asfaltnog dela puta), ali su udaljenosti do plaža gotovo identične onima na zvaničnom putokazu.
Udaljenost od Grada Hvara do Bogomolje je oko 58 km.
Pelinovik
Na južnoj obali Hvara, nedaleko od sela Bogomolje, nalazi se uvala Pelinovik sa lepom šljunkovitom plažom. Oni koji traže mesto za odmor dalje od gradske vreve, trebalo bi da posete uvalu Pelinovik i uživaju u tišini i mirisima hvarske flore.
Pelinovik Mali
Pelinovik Mali je prva plaža na koju se naiđe kada se krene iz Bogomolje gore navedenim putem. Od Bogomolje je udaljena oko 3 km.
Lađena
Do ove male plaže nema puta, kao što stoji na putokazu od plaže Pelinovik Mali potrebno je još 800 m pešačenja. U zaleđu plaže ima nekoliko izgrađenih objekata.
Smokvina
Na 5 km udaljenosti od sela Bogomolje, na južnoj obali ostrva Hvara, smestila se uvala Smokvina sa prelepom šljunkovitom plažom. Do uvale se može doći s mora ili automobilom iz Bogomolje.
Put za Smokvinu polazi kod table koja označava izlazak iz naselja Bogomolje (u prvacu Sućurja). Ubrzo nakon toga je tabla za apartmane u Smokvini, sa naznakom da su udaljeni 4,5 km, a kakav je put najbolje se vidi iz priložene slike.
Plaže Sućuraja
Mrtinovik
Šljunkovita uvala Mrtinovik na južnoj obali ostrva oduševljava netaknutom prirodom, kristalno čistim morem, te pruža svakom posetiocu redak doživljaj.
Priroda je gotovo netaknuta, sa samo jednim objektom na obali. Obala i morsko dno su šljunkoviti i kameniti. Do ovog zaliva nije moguće doći automobilom, samo peške ili čamcem. Od Sućurja je udaljena oko 10 km.
Perna
Uvala Perna udaljena 2 km od Sućurja, zajedno sa uvalom Mlaska, jedinstveni su raritet na Jadranu jer obe uvale imaju u moru sitan prirodni pesak kakvog nema nigde u okolini.
Perna je slikovita uvala okružena gustom borovom šumom, gde se uz netaknutu prirodu, uživa u suncu i azurno plavom moru. Za razliku od peščanog morskog dna, obala je kamenita.
Do plaže je moguće doći na bilo koji način, s tim da kada se dolazi kolima ima oko 1300 m zemljanog puta.
Česminica
Česminica je glavna plaža u naselju Sućuraj, smeštena u istoimenoj uvali na južnoj obali Hvara. Od centra naselja udaljena je oko 200 m. Plaža je sa šljunkovitom, kamenitom i betoniranom obalom, dok je morsko dno peskovito i plitko. Pogodna je za malu decu. Na plaži od sadržaja postoje tuševi, wc i kafić. Do plaže je moguće doći iz naselja na bilo koji način (peške, automobilom, skuterom, biciklom i čamcem).
Mlaska
Od plaže Mlaska počinje opis plaža koje se nalaze na severnoj obali ostrva.
Mlaska je lepa peščana uvala, smeštena podno guste borove šume, sa malim pristaništem za brodove i idealno je mesto za odmor. U uvali postoji auto-kamp, a delovi uvale su i naturističko kupalište (taj deo uvale zove se Mala Mlaska, za razliku od tekstilnog dela koji se zove Velika Mlaska).
Obala je peščana, kamenita i betonirana, dok je morsko dno plitko i peskovito, pogodno za malu decu. Od sadržaja na plaži ima tuševa, WC, restoran i prodavnica.
Od trajektnog pristaništa u Sućurju do odvajanja za auto-kamp sa puta Hvar – Sućuraj ima oko 3,5 km, a zatim još oko 1 km do same plaže.
Divja Vela
Uvala Divja Vela je odlična lokacija za sve koji traže za ljetovanje u prirodi u neposrednjoj blizini mora.
Do ovog zaliva ne postoji put, tako da nije jasno kako gosti dolaze do objekata koji se nude za boravak. Jedini prilaz je morskim putem, sem ukoliko ne postoji neka kozja staza sa puta Sućuraj – Bogomolje, od koga je ova uvala udaljena oko 850 m.
Od zaliva Mlaska plaža je udaljena oko 3 km prema zapadu.
Mala Pogorila
Do ove plaže moguće je doći kolima. Iz Bogomolje se krene asfaltnim putem za Sućuraj. Posle 3 km skrene se levo na zemljani put (nema putokaza) i posle 2,4 km vožnje stiže se na odredište.
Bristova
Nedaleko od naselja Bogomolje nalazi se uvala Bristova. U potrazi za mestom za odmor dalje od gradske vreve, valjalo bi posetite uvalu Bristova i uživati u tišini i mirisima bujne hvarske flore. Osim sa strane mora, do uvale Bristova može se doći i automobilom.
Asfaltni put skroz do plaže kreće iz centra Bogomolje, gde se nalazi putokaz za plaže na severnoj obali Hvara: Solotiša 5,5 km, Zavala 4,8 km, Stara 4,0 km, Bristova 4,0 km, M. Gačice 3,5 km i V. Gačice 3,3 km. Jedino je do uvale Bristova kompletno asfaltiran put.
Vele Gačice
Vele Gačice su prva plaža (uvala) kada se skrene sa asfaltnog puta za Bristovu na jednoj serpentini 3 km od Bogomolje. Na putu ne postoji nikakav putokaz koji bi upućivao prema ovim plažama.
Stara
Iako ima najveću plažu, od ovih plaža u nizu, o uvali Stara nema nikakvih podataka.
Solotiša
U potrazi za mirnijim mestom za odmor svakako bi trebalo posetiti uvalu Solotiša i opustiti se uz kristalno čisto more i dašak letnjeg maestrala.
Virak
Počev od uvale Virak slede uvale na severnoj obali Hvara do kojih se dolazi zemljanim putem od uvale Pokrivenik (do koje postoji asfaltni put).
Krajnja uvala na tom zemljanom putu (najistočnija) je slikovita uvala Virak sa minijaturnom plažom. Od naselja Gdinj udaljena je oko 12 km, od čega je polovina puta asfaltirana. Lepa šljunkovita plaža i azurna boja mora mame na kupanje sve posetioce, a oni željni robinzonskog turizma smeštaj mogu pronaći u obližnjim kućama za odmor i apartmanima.
Pakomina
Na severnoj obali Hvara, 11 km udaljena od sela Gdinj, nalazi se slikovita uvala Pakomina. Lepa šljunkovita plaža i azurna boja mora mame na kupanje sve posetioce, a oni željni robinzonskog turizma smeštaj mogu pronaći u obližnjim kućama za odmor i apartmanima. Putokazi na slici levo nalaze se na odvajanja puta za Virak, Pobij i Pakominu sa asfaltnog puta za Pokrivenik.
Pobij
Na severnoj obali ostrva Hvara, 9 km udaljena od sela Gdinj nalazi se slikovita uvala Pobij. Lepa šljunkovita plaža i azurna boja mora mame na kupanje sve posetioce, a oni željni robinzonskog turizma smeštaj mogu pronaći u obližnjim kućama za odmor i apartmanima.
Zaraća
Uvala Zaraća smeštena je na severnoj obali ostrva, u kojoj, nakon opuštanja na lepoj šljunkovitoj plaži okupanoj suncem, okrijepu možete pronaći u restoranu u obližnjoj uvali Pokrivenik.
Do uvale se može doći automobilom.
Pokrivenik
Veliki i Mali Pokrivenik – prekrasne uvale sa plažama i netaknutom prirodom nalaze se oko 16 km istočno od Jelse. Uvala Pokrivenik (Veli i Mali) prilično je velika, sa izduženim rtom, dobro je zaštićena od vetrova i ima malo pristanište za brodove. Posebnu lepotu uvali daju impresivne litice. Plaža je šljunkovita. Iznad uvale Pokrivenik, 20 m nad morem, nalazi se pećina Badanj, u kojoj su pronađeni tragovi neolitske kulture. Ovde, kao i u ostalim uvalama, ima dosta novoizgrađenih kuća (apartmani, porodični pansioni) koje je moguće iznakmiti tokom letnjih meseci.
U uvali postoji restoran sa ponudom sveže ribe.
Do uvale se može stići automobilom. Po svemu sudeći, postoje nezavisni asfaltirani putevi do dve uvale, koji nemaju zajedničku tačku. Jedan put (to je verovatno do uvale Mali Pokrivenik) se od glavnog puta Hvar – Sućuraj odvaja oko 900 m zapadno od Gdinja. Na raskrsnici ima putokaz sa sledećim podacima: Pokrivenik 5 km, Hvar 51 km, Stari Grad 34 km, Vrboska 30 km, Jelsa 26 km, Sućuraj 25 km.
Put za drugu uvalu (to bi trebalo da bude Veliki Pokrivenik) odvaja se od glavnog puta Hvar – Sućuraj oko 1 km istočno od naselja Zastražišće. Do uvale ima oko 3,7 km.
Mali Pokrivenik
Kruševa
O uvali Kruševa nema nikakvih podataka.
Po svemu sudeći, do uvale se dolazi putem koji vodi za uvalu Veliki Pokrivenik. Nakon 2 km od odvajanja sa glavnog puta Hvar – Sućuraj, na jednoj serpentini se odvaja put za uvalu Kruševa. Posle 2 km vožnje stiže se do ove uvale, koja je od uvale Pokrivenik udaljena vazdušnim putem oko 1400 m u pravcu severozapada.
Dubac
Uvala Dubac smeštena na severnoj obali Hvara, okružena je gustom borovom šumom i mirisnim mediteranskim rastinjem sa lepom šljunkovitom plažom. Uvala Dubac pravo je mesto za odmor u dugim letnjim danima. U uvali postoje samo tri kuće.
Vela Stiniva
Hvar ima predivne šljunkovite uvale na severnoj obali, gde se svakako može pronaći mesto za opuštanje i uživanje u dugim letnjim danima. Jedna od nešto većih uvala je Vela Stiniva, prepoznatljiva po kući za odmor porodice Duboković-Nadalini iz XVIII veka, izgrađena u skromnom ruralnom baroku.
Uvala Vela Stiniva takođe je poznata po brojnim uređenim stazama za slobodno penjanje.
U zalivu postoji izgrađeno pristanište sa malom zaštićenom lukom i nekoliko pećina i jama.
Do Vele Stinive stiže se asfaltnim putem iz Zastražišća. Na glavnom putu Hvar – Sućuraj na mestu odvajanja za Velu Stnivu postoji odgovarajući putokaz, sa naznakom da do Vele Stinive ime 3 km.
Takođe se do uvale može doći iznajmljenim brodićem iz Jelse i Vrboske.
Zečija
Smeštena na severnoj obali Hvara, okružena gustom borovom šumom i mirisnim mediteranskim rastinjem sa lepom šljunkovitom plažom, uvala Zečija pravo je mesto za odmor u dugim letnjim danima.
Za uvalu Zečija dolazi se putem za Malu Stinivu. Kada se dolazi iz Hvara, neposredno pre ulaska u selo Poljica nalazi se putokaz za Malu Stinivu (3 km). Put za Malu Sinivu prolazi oko 300 m od uvale Zečija, koja je od glavnog puta udaljena oko 2,5 km.
Iako piše da je put zemljani
Mala Stiniva
Mala Stiniva posebno je prepoznatljiva po slikovitim stenama koje se vertikalno spuštaju u azurno plavo more stvarajući jedinstven prizor.
Do uvale Mala Stiniva, 10 km istočno od Jelse, dolazi se neasfaltiniranim putem iz Poljica (ja bih rekao da je put asfaltiran, moguće da je podatak o opisu plaže ranijeg datuma). Takođe se može doći iznajmljenim brodićem iz Jelse i Vrboske. U zalivu postoji izgrađeno pristanište sa malom zaštićenom lukom i nekoliko pećina i jama.
Plaže Jelse
Makarac
Makarac je nudistička plaža, udaljena oko 800 m od Prapatne.
Velika Prapatna (Prapatna, Prapratna)
Oko 4,5 km od Jelse, na severnoj obali Hvara, nalazi se uvala Prapratna. To je duboka i slikovita uvala sa izduženim rtom.
U naselju se mešaju graditeljski stilovi prošlih i današnjih vremena, a poznata je po letnjikovcu iz XVIII veka. U novoizgrađenim kućama može se pronaći smeštaj u apartmanima ili porodičnim pansionima.
Sa kristalno čistim morem koje oplakuje njene obale, kao i mirom kojim odiše, pravi je odmor daleko od letnje vreve i gužve.
Do uvale se može doći automobilom, čamcem ili pešice iz Jelse puteljkom uz more. Ukoliko se dolazi automobilom, postoji odgovarajući putokaz na glavnom hvarskom putu.
Crikvica (Vala Sv. Luke)
4 km istočno od Jelse nalazi se uvala Crikvica (Vala Sv. Luke) sa slikovitom šljunkovitom plažom, gde se, osim u suncu i moru, uživa i u pogledu na malu crkvicu Sv. Luke koja uvali daje prepoznatljiv izgled. U samoj uvali je i nalazište keramike kao i ostaci građevine iz rimskog razdoblja.
Pored same uvale prolazi novoizgrađeni asfaltni put, koji od Jelse prolazi pored svih uvala.
Zenčišća
Prelepo kupalište Zenčišća udaljeno od Jelse 3 km oduševiće azurno plavom bojom čistog mora i opojnim mirisima okolnih borova.
Grebišće (Grebišća)
Peščana uvala Grebišće nalazi se oko 2 km istočno od Jelse.
Sastoji se od dve uvale, Vela Grebišća i Mala Grebišća (obe se vide na slici).
Između uvala je mesto gde se parkiraju kamperi.
Mina
Najpopularnije jelšansko kupalište Mina smestilo se samo 500 m istočno od centra naselja.
Ljubitelji peščanih plaža svakako će uživati u ovoj jedinstvenoj uvali, a posebno je omiljena kod dece.
Vitarnja
Prelepo kupalište pokraj Jelse koje će vas oduševiti azurno plavom bojom čistog mora i opojnim mirisima okolnih borova (opis plaže je istovetan sa opisom plaže Zenčišća!).
Nalazi se oko 1 km od centra Jelse prema Vrboskoj.
Plaže Vrboske
Soline
Soline su poluostrvo do Vrboske, udaljeno od Jelse 6 km, sa brojnim šljunkovitim uvalama na južnoj strani i predivnim ravnim kamenim pločama na severnoj strani. To je mesto gde svako može za sebe pronaći kutak mira i tišine na letnjem suncu i uživati u blagodatima mirisnog mediteranskog bilja i svežini kristalno čistog mora. Brojne uvale u blizini Vrboske koje osvajaju skladnim spojem šljunka, peska, kamenih ploča okupanih suncem i čistog mora. Do svih uvala može se doći pešice ili brodićem iz Vrboske ili iz Jelse.
Maslinica (Vrboska)
Uvala Maslinica je popularna minijaturna šljunkovita plaža, udaljena oko 800 m od Vrboske.
Plaže Starog Grada
Nekoliko stotina metara od centra grada nalaze se dve gradske plaže do koji se može doći peške.
Kupalište Banj, šljunkovita uvala smeštena na severnoj strani starogradske uvale, oko 500 m od centra naselja. Pogodna je za malu decu. Na kupalištu se nalaze ugostiteljski objekti, a mogu se iznajmiti ležaljke.
Na južnoj strani starogradske uvale smešteno je kupalište Lanterna. Kupalište ima manju šljunkovitu plažu i platoe sa stepenicama za ulazak u more. Na kupalištu se nalaze ugostiteljski objekt, tuševi, ležaljke, svlačionice.
Maslinica (Stari Grad)
Uvala Maslinica, smeštena 2 km izvan grada, u blizini je starogradske trajektne luke. Jedina je peščana plaža u starogradskoj uvali do koje se može doći automobilom. U neposrednoj blizini plaže nalazi se manje parkiralište.
Plaža pod istim imenom postoji i kod Vrboske.
Do ostalih uvala starogradskog zaliva može se doći automobilom vozeći se po grebenu poluostrva Kabla, brodom koji se može iznajmiti u nekoliko rent-a-boat agencija u Starom Gradu ili taksi brodićem koji će odvesti do uvale u kojoj se želi provesti dan.
Lučišća (Lučišće, Juranićeva uvala)
Uvala Lučišća je krajem XVI veka bila u vlasništvu stare plemićke hvarske porodice Grifić. Celo njihovo imanje, uključujući i uvalu Lučišće, naslijedila je plemićka hvarska porodica Bertučević. Jerolim Bertučević (oko 1500-1554) živeo je u vreme Hanibala Lucića i Petra Hektorovića. Bio je veoma učen, a zvali su ga “Atticus”, književnik, “rector scholarum”, sudac. Petar Hektorović mu je posvetio svoje “Ribanje i ribarsko prigovaranje”.
Sin Jerolima Bertučevića, Hortenzije Bertučević (1516-1579) bio je pesnik (“Pjesma u čast Brna Knerutića”), blagajnik (kamerlengo) hvarske komune, sudija. Hortenzije je jednom prilikom proneverio novac hvarske komune. Verovatno je to bilo “slabo delo” zbog koga se u Brusju pričalo da se zavetovao da će sagraditi crkvicu u uvali Osibova kod Milne na Braču i u uvali Lučišća kod Brusja na Hvaru. Zbog te pronevere bio je prognan iz Hvara, a skoro sva imanja mu je zaplenila država. Posed Lučišća ženidbom je došao iz porodice Bertučević u posed hvarske plemićke porodice Frane Jakša. Hortenzije Bertučević (očigledno se ovde radi o rođaku istog imena, pretpostavljam sinovcu) je testamentom od 19. jula 1631. godine naredio svojim naslednicima da što je pre moguće podignu kapelu. Frane Jakša, hvarski plemić, ispunjava želju iz testamenta Hortenzija. Zato šalje molbu hvarskom biskupu Rajmundu, koji je odobrio gradnju crkvice (molba se nalazi u Kaptolskom arhivu). Pretpostavlja se da je crkvica u Lućišćima bila gotova 1633. godine.
Frano Jakša obvezao se da će snabdevati crkvicu svim potrebnim. Crkvica je sagrađena da se sete Hortenzija Bertučevića, njegove brige i njegovog milosrđa, kao i za potrebe težaka i ribara, da imaju misu za svečane dane, pogotovo za letnji ribolov i žetvu. Oko 1820. godine porodica Jakša je morala dati Lučišća hvarskom kaptolu zbog dugova i nepokrivenih menica. Oko 1850. godine uvalu je od kaptola uzela u zakup porodica Barbarić iz Brusja i obavezala se da će voditi brigu o crkvici. Težaci koji su obrađivali zemlju u Lučišćima bili su uvijek Brušani. Krajem XIX veka uvalu su od Barbarića kupile porodice Jeličić, Miličić i Zoranić, čiji naslednici su i danas vlasnici pojedinih zemljišta i kuća u uvali. Kuće u uvali Lučišća služile su za presovanje grožđa i držanje vina.
Petar Hektorović (1487-1572) napisao je “Ribanye i ribarscho prigovaranye i razliche stvari ine slozene Petretv Hetorovichiu Hvaraninv“. Tu u knjizi opisuje trodnevno ribarenje i uživanje po moru sa dva ribara – Paskoja i Nikole. Ribanje je napisano 1555. godine, a štampano je 1558. godine u Veneziji. Crkvica tada još nije bila sagrađena. Knjigu je posvetio Gospodinu Hieronimv Bertucevichiv, vitezu poštovanom za miloscchiv i za razgovor scaglie.
Tokom ribanja posetili su i uvalu Lučišća, gde je boravio Hieronim Bertučević i uvalu Nečujam na Šolti. Uvalu Lučišća Petar Hektrorović je opisao kao najlipju luku.
Današnja kuća u uvali Lučišća u vlasništvu porodice Miličić-Gargurić bila je vila porodice Bertučević. Tu vilu Bertučević i lozu pred njom spominje Petar Hektorović u svom “Ribanju i ribarskom prigovaranju”.
Uvala sa istim imenom postoji i kod Svete Nedjelje.
Bruške uvale
Jagodna, Zastupac, Stiniva, Sviračina, Lozna i Fra Petra bok su Bruške uvale smeštene na severnoj obali Hvara, ispod sela Brusje, udaljenog šest kilometara od grada Hvara. U potrazi za mirnim kutkom, daleko od gradske buke i žurbe, Bruške uvale idealne su za odmor. Ležeći na šljunkovitoj plaži ili u hladovini borova, mogu se opustiti sva čula uz svežinu letnjeg maestrala, pesmu neumornih cvrčaka i mirise bujne hvarske flore.
Do uvala se može doći automobilom iz Hvara, putem koja vodi prema selu Brusje.
Stiniva
Nije dovoljno što na Hvaru postoje uvale Mala i Velika Stiniva, već ima i uvala koja se zove samo Stiniva! Do uvale postoji uski asfaltni put koji se odvaja od puta Hvar – Brusje, oko 1,6 km pre Brusja. Na putu postoji putokaz za uvale Stiniva i Sviračina.
Od glavnog puta do Stinive se vozi još 2,5 km, tako da je od grada Hvara udaljena 7 km.
Sviračina
Kada se krene za uvalu Stiniva sa glavnog puta, posle 400 m se sa leve strane odvaja zemljani put za Sviračinu. Ukupno od glavnog puta do uvale Sviračine ima oko dva kilometra.
Lozna
Na polovini puta Hvar – Brusje odvaja se uzak asfaltni put za uvale Lozna, Zastupac i Jagodna, a postoji odgovarajući putokaz. Posle 1,7 km put se deli i dolazi se do novog putokaza. Za Loznu se skreće desno i posle otprilike jednog kilometra stiže se u uvalu.
Jagodna
Veći deo puta za Jagodnu opisan je kod Lozne. Od skretanja za Loznu ostaje još samo 600 m do Jagodne.
Pribinja
Uvale Vira, Pribinja i Široka smeštene su na severnoj obali Hvara, udaljene oko 4 km od grada Hvara. Okružene borovima čije krošnje pevaju uz letnji maestral, čineći i najtoplije letnje dane prijatnim za boravak na predivnim plažama, pravo su mesto za odmor i opuštanje.
Vira
Vira je nekada bila trajektna luka ostrva.
Na slici je kamp “Vira”.
Kamp “Vira”
Parja
Krene li se brodom iz hvarske luke prema rtu Pelegrin, prekrasnom rezervatu prirode, svakako će privući uvale Mala i Vela Grčka, koje su još od antike bile sklonište brodovima po lošem vremenu, a uvala Parja čuva praistorijsko nalazište Markovu špilju u kojoj su pronađeni najstariji tragovi neolitika na Jadranu.