Površina: 113,30 km²

Dužina obale: 182,1 km

Koeficijent razuđenosti: 4,83

Najviši vrh: Vela straža (337 m)

Broj stanovnika: 1.691

Dugi otok je najveće ostrvo zadarske grupe severnodalmatinskog arhipelaga. Izdužen je 45 km u smeru severozapad – jugoistok, maksimalna širina iznosi 4,6 km, a mestimično je uži od 1,5 km. Po koeficijentu razuđenosti zauzima drugo mesto iza Paga. Dugi otok je izrazito spoljno ostrvo, jer je njegova jugozapadna strana otvorena prema pučini.

U starim latinskim dokumentima ostrvo se spominje kao Insula Magna i Insula Tilago. U jednom dokumentu iz 1289. godine spominje se pod latinskim nazivom Insula Major, čemu odgovara hrvatsko ime Veli otok, koje je prvi put zabeleženo glagoljicom 1460. godine. To se ime očuvalo sve do danas.

Savar, rt Pelegrin

Dugi otok je izgrađen od krečnjaka i dolomita, koji imaju dinarsko pružanje (već pomenuti pravac severozapad – jugoistok) i najvećim delom strmo padaju prema severoistoku. Reljef Dugog otoka ima složeni izgled. Preovlađuju međusobno povezani nizovi krečnjačkih grebena sa kupastim glavicama, a između njih se pružaju izdužene kraške uvale formirane u dolomitima, koje narod zove poljima. Južno od Vele straže, najvećeg uzvišenja na ostrvu, jasno se ističu dva uzdužna niza uvala, koja se završavaju potopljenim Mir poljem na zapadu i Telašćicom na istoku. Centralni deo ostrva, severno od Vele straže, nema većih uvala, već se odlikuje samo kupastim krečnjačkim uzvišenjima, koja se postepeno snižavaju prema severozapadu, gde se pružaju dolomitsko Božavsko polje, dolina Soline i poluostrva Veli Rat i Verunić. Ovim osnovnim oblicima reljefa, razvijenim u dinarskom smeru, pridružuju se neznatni, sitni poprečni oblici (suve drage) na stranama uzvišenja. U skladu sa osnovnim izgledom reljefa su i obale: na jugoistočnom i severozapadnom kraju pružaju se duboko uvučeni potopljeni oblici, dok se na uzdužnoj severozapadnoj i jugoistočnoj obali nalaze male uvale na ušćima poprečnih draga. Slojevi krečnjaka na jugozapadnoj obali omogućavaju intenzivno razaranje i urušavanje, tako da je ta strana Dugog otoka izrazit i vrlo lep tip abrazivnih obala istočnog Jadrana.

Na dnu uvala, i na dolomitskoj podlozi (polja), raširene su kulture (žitarice, vinova loza, masline, smokve). Van dolomitskih zona, kulturna vegetacija se ograničava na istočne delove ostrva blizu naselja. Vegetacija makije dobro je razvijena u severnom i centralnom delu ostrva, dok je u južnom zbog paljevina (ispaše) i seče degradirana u nisku i slabu šikaru, a jednim delom i na puste kamenjare. U području makije živi dosta zečeva i kuna.

Dugi otok ima preko 1500 ha oranica, voćnjaka i vinograda, 752 ha pašnjaka, gotovo 300 ha šumskog zemljišta (bolje razvijene makije) i samo 50 ha neproduktivnog kamenjara.

Vinogradarstvo je u drugoj polovini XIX veka jače rašireno. Epidemija filoksere nije mu nanela štete kao na drugim ostrvima. Maslinarstvo je naročito rašireno u centralnom  i južnom delu ostrva, a kulture smokava podjednako na čitavoj površini. U mestu Sali postoji fabrika ribljih konzervi, a u Saliju i Velom Ratu postoje solionice ribe. 1976. godine otkriveno je naftonosno polje.

Ostrvo ima mnogo prirodnih lepota, a posebno se ističe Park prirode Telašćica (70,5 km²) na južnom delu ostrva, Velo i Malo jezero kod Žmana, uvala Solinšćica i uvala Saharun. Ima dosta istorijskih ostataka. Na ostrvu se nalaze tri jezera (dva periodična slatka i stalno slano u Telašćici). U blizini ostrva se nalazi mnogo manjih ostrvaca i hridi. U neposrednoj blizini je i Nacionalni park Kornati.

Uvala Telašćica smeštena je u jugoistočnom delu Dugog otoka. Zahvaljujući svojoj izuzetnoj lepoti, bogatstvu i značaju, ova uvala, okružena sa 13 ostrva i hridi, a koja sadrži i šest ostrvaca unutar uvale, proglašena je Parkom prirode 1988. godine. Status zaštićenog područja dobila je još 1980. godine zahvaljujući svom izuzetno vrednom biljnom i životinjskom svetu, geološkim i geomorfološkim fenomenima, vrednim zajednicama morskog dna i zanimljivom arheološkom nasleđu.

Područje Parka prirode Telašćica (vidi sliku) je bogato suprotnostima, tihim i mirnim plažama i položenom obalom sa jedne i divljim strmim klifovima sa druge strane; područje šuma alepskog bora i hrasta crnike sa jedne, a ogoljenog kamenjara sa druge strane; područje obrađenih polja prekrivenih vinogradima i maslinjacima, ali i područje degradiranih oblika vegetacije koja pokriva suva staništa.

Tri osnovna fenomena predstavljaju obeležje ovog područja:

– jedinstvena uvala Telašćica kao najsigurnija, najlepša i najveća prirodna luka u Jadranskom moru, u kojoj se nalazi 25 malih plaža i 69 km razuđene obale,

– strmci Dugog otoka ili takozvane “stene”, koje se uzdižu do 200 m nad morem i spuštaju se u dubinu do 90 m,

– slano jezero Mir sa lekovitim svojstvima.

U okolini su predivne obrađene livade, a na brežuljcima bogata mediteranska vegetacija sa preko 400 biljnih vrsta i jednako bogatom faunom. Podmorski svet broji preko 250 biljnih i 300 životinjskih vrsta, uključujući danas proređene crvene korale i mesojednu spužvu.

O tome da je Telašćica bila nastanjena od davnina svedoče ostaci rimskih građevina u Maloj Proversi, kao i brojne predromaničke crkvice, a o tome da su počeci ribarstva kod Hrvata započeli baš na ovim obalama svedoči prvi zapis o ribarstvu s kraja X veka. U Parku prirode moguće je roniti na nekoliko atraktivnih mesta u blizini klifova, te šetati po zanimljivim mestima, a prekrasan pogled sa vidikovca Grpašćak ne sme se propustiti.

Jezero Mir

Znamenitosti ostrva su i svetionik Veli Rat kod Velog Rata i crkvica Sv. Pelegrina u Savru, kao i manifestacija Tovareća mužika u Salima.

Svetionik je izgrađen je 1849. godine, visok je 42 m i danas je najviši svetionik na Jadranu. Svoju upečatljivost duguje žutoj fasadi, u koju je, prema usmenom predanju, utrošeno 100.000 žumanaca. U dvorištu svetionika je kapelica sv. Nikole, sve traženije mesto za organizaciju romantičnih venčanja, a svjetionik nudi i apartmanski smeštaj.

Spomenik u Solinama

U novije vreme pokušava se oživeti zanimanje za pećinu Strašna peć koja se nalazi blizu mesta Savar. Ulaz u pećinu Strašna peć je na nadmorskoj visini od 70 m. Ističe se monumentalnost ulaza širokog 10 m i visokog 7 m. Pećina je oblikovana u dobro uslojenim rudistnim krečnjacima. Nakon ulaza, koji je najverovatnije nastao urušavanjem dela svoda, kanal se počinje blago, a zatim sve strmije spuštati do dna, koji je ispunjen urušenim blokovima. Između spojenih stalaktita i stalagmita priroda je oblikovala prostor poput svodova gotičkih bazilika.

Put do Strašne peći je takođe strašan

Nakon slikovite prve dvorane i prodiranja dnevnog svetla u pećinu dolazi se u drugi deo pećine koji odiše uzbudljivom slikovitošću koja potresa dušu, a cela pećina odiše romantičnošću.

Stanovništvo

Do vremena velikih migracija stanovništva sa kopna na ostrva, zbog turskih provala, Dugi otok nije bio znatnije naseljen. Ostrvo je pripadalo zadarskim manastirima i građanima. Migracijama od XIV veka počinju se oblikovati naselja, koja su bez promene održana do danas. Glavno mesto je Sali, stari ribarski centar (istorijski potvrđena privilegija iskorišćavanja lovišta). Ostala naselja su izrazito poljoprivredna, sastavljena većinom od dva dela, starijeg iznad obale u unutrašnjosti ostrva i mlađeg uz luku. Osim Velog Rata i Solina, koji leže na obali dvaju velikih zaliva (Solišćica i Pantera) severozapadnog kraja ostrva, sva su ostala naselja na severoistočnoj strani: Božava (vidi sliku), Dragove, Brbinj, Savar, Luka, Žman, Zaglav i Sali. Samo četiri naselja imaju predslovenska imena (Sali, Žman, Savar, Brbinj).

Demografski regres nije postojao u prvoj polovini XX veka na Dugom otoku. Broj stanovnika se od popisa 1908. godine (3.851) neprestano povećavao do rekordnih 5.484 koliko je zabeleženo u popisu 1953. godine. Sada je broj stanovnika znatno manji, odnosno ostalo ih je samo 30% u odnosu na tu godinu.

Božava

Po poslednjem popisu 2021. godine na Dugom otoku je bio 1.691 stanovnik u 11 naselja: Sali (726, 43% stanovništva ostrva), Žman (225), Zaglav (171), Luka (124), Božava (118), Veli Rat (91), Brbinj (70), Soline (59), Verunić (54), Savar (35) i Dragove (18). Celo ostrvo pripada Opštini Sali, a ovoj opštini od naseljenih ostrva pripada još jedino Zverinac (55 stanovnika).

Žman

Saobraćaj

Za Dugi otok postoji samo jedna trajektna linija Zadar – Brbinj. Od početka juna do kraja septembra trajekt saobraća tri puta dnevno, a od sredine jula petkom, subotom i nedeljom postoji i četvrti polazak. U visokoj sezoni (to je 2022. godine bilo od 15. jula do 21. avgusta) od ponedeljka do četvrtka polasci iz Zadra su u 10, 14 i 20:30 h, a iz Brbinja u 6, 12 i 17:15 h. Petkom, subotom i nedeljom  iz Zadra polazi u 8, 12, 16:30 i 21 h, a iz Brbinja u 6, 10, 14 i 19 h. Putovanje u jednom smeru traje 1:40 h. Karta za prevoz putnika košta 5,04 €, a za vozila do 5 m dužine 23,36 €.

Katamaran “Jadrolinije” za Dugi otok saobraća na relaciji Zadar – Rivanj – Sestrunj – Zverinac – Božava – Brbinj. U sezoni ima samo jedan polazak dnevno, sa jednim izuzetkom. Iz Zadra ponedeljkom, utorkom, sredom, četvrtkom i subotom polazi u 15 h, stiže u Božavu u 16:20 h, a u Brbinj u 16:45 h. Petkom je polazak u 16:30 h, stiže u Božavu u 17:50 h, a u Brbinj u 18:15 h. Nedeljom polazi u 8:15 h, stiže u Božavu u 9:35 h, a u Brbinj u 10 h. Iz Brbinja su polasci od ponedeljka do subote u 5:30 h, a iz Božave u 5:50 h, stiže u Zadar u 7:15 h. Nedeljom je polazak iz Brbinja u 18:30 h, iz Božave u 18:50 h i stiže u Zadar u 20:15 h. Postoji još jedna dodatna vožnja. Subotom polazi iz Brbinja u 16:50 h, ali bez usputnih stajanja ide direktno za Zadar, gde stiže u 17:30 h. Nedeljom ima dodatni polazak iz Zadra u 21 h, ali ne staje na ostrvu Rivanj. U Božavu stiže u 22:10 h, a u Brbinj u 22:35 h.

Karta za prevoz na relaciji Zadar – Božava ili Brbinj košta 6,37 €.

Prevoznik “G&V Line Iadera” održava liniju Zadar – Sali – Zaglav – Zadar katamaranom “Melita”. Ova linija ne pristaje u luci Sali od 15. novembra 2021. godine, pošto je odlukom Županijske lučke uprave Zadar zatvorena. Dnevno postoje tri polaska, odnosno kružne ture. Od ponedeljka do subote polasci iz Zadra su u 5:45, 15:30 i 20 h. U Zaglav stiže u 6:30, 16:15 i 20:45 h, a u Zadar uplovljava u 7:20, 17:05 i 21:30 h. Nedeljom i praznikom polasci iz Zadra su u 8:15, 17 i 18:40 h, a u Zadar uplovljava u 9:50, 18:35 i 20:15 h. Karta za prevoz na relaciji Zadar – Zaglav košta 6,37 €.

Na istoj relaciji od istog prevoznika tokom cele godine (sem nedeljom i praznicima) saobraća m/b “Anamarija”. Polazak iz Zadra je u 10:30 h, u Zaglav stiže u 11:35 h, a u Zadar uplovljava u 12:50 h. Očigledno je red o sporijem plovilu, pošto mu je potrebno 2:20 h za kružnu turu, a katamaranu “Melita” potrebno je samo 1:35 h. Karta za prevoz na relaciji Zadar – Zaglav košta 4,38 €.

2022. godine, od 1. jula do 31. avgusta utorkom, četvrtkom i subotom katamaran “Antonija” brodara “G&V Line Iadera” saobraćao je na relaciji Zadar – Božava – Silba – Mali Lošinj – Susak sa polaskom iz Zadra u 9 h. Dolazak u Božavu je u 9:45 h, a u Mali Lošinj u 11:45 h. U povratku polazak iz Božave za Zadar je u 19 h. Cena karte na relaciji Zadar – Božava je 10,62 €, a na relaciji Mali Lošinj – Božava je 18,58 €.

Kada se dođe na Dugi otok, trebalo bi znati da postoje tri državna puta, ukupne dužine 44,7 km.

Državni put D109 prolazi kroz naselja Veli Rat, Soline, Dragove, Brbinj, Savar, Žman, Zaglav i Sali i završava u uvali Telašćica (dužina 41,9 km).

Državni put D124 dužine 1,7 km spaja trajektnu luku Brbinj sa državnim putem D109.

Državni put D125 dužine 1,1 km spaja trajektnu luku Zaglav sa državnim putem D109.

Na Dugom otoku  postoje dve autobuske linije. Jedna za centralni i severni deo ostrva, a druga je za južni. U Brbinju polazi linija za severni dio. To je linija: Brbinj – Dragove – Božava – Soline -Verunić – Veli Rat. Južno od naselja Soline se nalazi i najvažnija ostrvska plaža Saharun.

Na južnom delu ostrva postoji linija koja polazi od naselja Sali prema susednim naseljima Zaglav, Žman i Luka.

Na Dugom otoku obično voze najstariji autobusi koje prevoznik “Liburnija” poseduje.

Ukupna dužina svih asfaltnih puteva na ostrvu iznosi 85 km.

Gradski autobus na Dugom otoku

Sali

PLAŽE

Okupati se na Dugom otoku veoma je lako: bilo gde da se krene čeka bistro plavo more koje očarava i mami svojom lepotom. Skrivene uvale u kojima su netaknute ljupke plaže predstavljaju izazov za istraživače, ali i sve one željne privatnosti i mira.

Dugootočka lepotica, plaža Sakarun, svojom će lepotom očarati mnoge, i zadovoljiti sve koji žele kristalno čisto more i beli pesak na dohvat ruke.

Sakarun je, kao i mnoge druge dugootočke uvale, sigurna luka za nautičare, i time čini Dugi otok idealnim mestom za sklanjanje od moćnih sila mora i vetra.

Sali, Božava, Zaglav, Žman, Luka, Brbinj – i sva ostala mesta na Dugom otoku se nalaze na strani prema kopnu. Plaže u pojedinim mjestima se nalaze uglavnom na rubnim delovima naselja i, obzirom da su sva mesta prilično mala, lako su dostupne. Sve su slične: stenovite, sa betoniranim terasama, tek ponegde sa malo nasutog šljunka (za decu), ali kako Dugi otok još (na sreću) nema status “top destinacije”, uvek se može pronaći mesto na plaži. Iako u suštini plažama uz naselja ništa ne nedostaje, nakon što se jednom vide plaže “na drugoj strani”, obično se donosi odluka da se ujutro nakon doručka sedne u automobil i ide za Saharun, Veli Žal ili na neko drugo “skriveno mesto”, a uveče se vraća u apartman uz večernju šetnju do restorana ili kafića na rivi. Čak se često ljubomorno čuva tajna o pojedinim ostrvskim plažama kako se iduće godine na njoj ne bi našlo u okruženju sa previše turista.

I pored najbolje volje i uloženog truda, ja sam na Dugom otoku pronašao tek nekoliko plaža.

Sakarun (Saharun)

U blizini plaže su mesta Veli Rat, Verunić, Soline i Božava. Svoju reputaciju plaža je stekla belinom peska i čistoćom mora, a okružena je borovom šumom koja leti pruža dobrodošlu hladovinu. Duga je oko 300 m, a na 250 m od obale dubina je 3,5 m, što znači da je prostor za kupanje izuzetno veliki i plitak, tako da je pogodan čak i za malu decu. Na plaži su dva (po drugim podacima tri) ugostiteljska objekta koja nude osveženje od letnjih vrućina i lagane obroke. Organizovan je i prevoz do Sakaruna iz Božave, turističkim vozićem koji polazi svaka dva sata (po drugim informacijama svakog sata).

U sezoni dnevno bude i do 500 kupača. Na plaži je postavljeno 10 atraktivnih suncobrana od trske koje se uklapljaju u prirodni ambijent.

Plaža je prilično velika za uobičajene dimenzije peščanih plaža u Hrvatskoj. Na dosta sajtova piše da je dužina plaže 800 m, što je potpuno pogrešan podatak i lako je uveriti se proverom na Google Earthu. Na obali je krupniji šljunak, to jest kameni obluci, ali kako se zakorači u more svugde je pesak zbog koga ceo zaliv i more u njemu imaju hipnotizirajuću prozirnu plavo-zelenu boju. Spoljni okvir plaže prema otvorenom moru uvek čini nekoliko jahti koje ne propuštaju Saharun kao obaveznu etapu krstarenja Jadranom.

Sve to čuva šuma karakteristične mediteranske zajednice gariga, makije, crnog i alepskog bora. Podmorje je bogato livadama morske posidonije, mediteranskog endema i drugih brojnih vrsta koje su predložene za evropsku mrežu staništa NATURA 2000. Bioraznolikost je jedan od razloga što je Sakarun zaštićen u okviru severozapadnog dela Dugog otoka u kategoriji značajnog pejzaža.

Sama plaža je nažalost podložna otvorenom moru koje donosi nečistoće, pa tako nije retkost da na obali budu kante, vrećice, boce, morska trava i sl.

Uvala Sakarun postala je članica udruženja kluba “Najlepše uvale sveta”, u kome se trenutno nalaze uvale 25 zemalja sa svih kontinenata.

Od glavnog puta do plaže ima 300 m (ili 500 m, u zavisnosti koji se put izabere) zemljanog puta.

Veli Rat (Lanterna)

U nenaseljenoj zoni svetionika Veli Rat, dostupnoj automobilom, nalazi se nekoliko uvala sa šljunkovitim plažama, ali i stenovita obala sa interesantnim formacijama u obliku prirodnih bazena u steni sa toplijom (i slanijom) vodom. Uz obalu je borova šuma pa će se svideti i onima koji se vole “držati hlada”.

Sa plaže se pruža lep pogled na pučinu i najveći svetionik na jadranskoj obali. Ulaz u more je jedinstven doživljaj, jer su pod nogama prirodni obluci koji gotovo terapeutski uvode u kristalno more. Zalazak sunca sa obale je svakodnevno neponovljiv i opuštajući događaj i posetioce očarava lepotom.

Oko 1 km severoistočno od svetionika nalazi se uvala Most (ili Pantera). Vrlo je interesantna, pošto je to zemljouz dugačak oko 180 m i širok oko 15 m koji povezuje Dugi otok sa svojim poluostrvom.

Veli žal (Mežanj)

Veli žal je šljunkovita plaža ispred ostrvca Mežanj na nenaseljenom delu Dugog otoka, prema otvorenom moru, a u visini mesta Dragove. Do plaže se dolazi dobro označenim asfaltiranim putem, a onda pešice 5 minuta u zavisnosti od toga gde se odabere mesto na plaži, koja ima preko kilometar dužine.

Plaža je većim delom šljunkovita, a negde i stenovita, dok je morsko dno ponegde peščano. Plaža Veli žal je idealna za pronalaženje mesta na kome se može provesti dan u osami, čak i u punoj sezoni, po mogućnosti do zalaska sunca koje na ovoj plaži “zalazi u more”.

Do plaže postoji asfaltni, ali nešto uži, put. Oko 1,3 km južno od isključenja za naselje Dragove odvaja se ovaj put dužine 1,7 km.

Brbišćica (Brbinjšćica)

U visini mjesta Brbinj, ali sa druge strane ostrva, ima nekoliko usamljenih šljunkovitih zaliva, u kojima oni malobrojni koji ih znaju locirati mogu provesti dan na plaži.

Uvala Brbišćica, okružena moćnim stenama i brojnim pećinama, jedno je od najsigurnijih dugootočkih sidrišta prema otvorenom moru.

Na zapadnoj strani Dugog otoka se nalazi se prirodni fenomen špilja Brbišćica i pored nje prekrasna šljunčana plaža. Cijelo ovo područje je građeno je od karbonatnih stijena nastalih prije stotinjak milijuna godina. Do špilje se zbog velike strmine može samo morskim putem. 

Do ovog skrivenog dela Dugog otoka vodi uzak put koji je na pojedinim mestima jako strm. Od trajektne luke u Brbinju plaža je udaljena oko 4,5 km u pravcu jugozapada. Kada se iz Brbinja izađe na glavni ostrvski put i krene južno prema Saliju, posle samo 200 m odvaja se desno put za Brbinjšćicu (nema putokaza). Tim putem se vozi oko 2,6 km do uvale. Put je jednim delom asfaltiran.

Zmajevo oko

Šire područje Dugog otoka oko uvale Brbišćica, od uvale Zmorašnji Vavošćak do rta Kameničina, izgrađeno je od karbonatnih stena krečnjaka i dolomita, nastalih u geološkom razdoblju kredi, pre stotinak miliona godina.

Današnji krečnjak u ovom području nastao je taloženjem ljušturica uginulih morskih organizama u nekadašnjem plitkom moru, formirajući tzv. karbonatnu platformu. Debelo uslojene, bele stene nastale su od ljušturica koje su se taložile na plitkom delu platforme. Tanko uslojene, crvenkaste pločaste stene poreklom su od ljušturica taloženim u dubljim delovima karbonatne platforme. Na rubnim delovima platforme, zbog odronjavanja nataloženog materijala, nastao je “haotični” krečnjak.

U stenama uz uvalu Brbišćica, uz mnoštvo minijaturnih fosila nevidljivih golim okom, pronađeno je i puno fosila velikih organizama. Osim uobičajnih foziliziranih školjkaša toga doba – rudista, nađen je i izuzetno vredni fosil morskog gmizavca te mnogi drugi fosili amonita, riba, algi itd.

Danas je krečnjak ovog područja jako okrnjen pa se tu nalaze zanimljive kraške forme: morem poplavljene pećine, prolaze i jame, delimično poplavljene pećine, nadmosrke pećine, ostaci sigova itd.

Prašna (Ripišće)

Uvala Ripišće nalazi se južno od Savara.

Zemljani put za ovu plažu odvaja se od glavnog ostrvskog puta na oko 3,5 km južno od Savara. Na glavnom putu nema putokaza. Zatim se vozi 1,2 km do uvale.

Postoji izvesna nedoumica oko naziva uvale. Na Google Earthu piše uvala Prašna, a na sajtu Adratic.hr piše Ripišće. Na oba mesta slika plaže je istovetna.

Sovje (Sovlje)

O uvali Sovje nisam pronašao nikakve podatke. Nema prilaza sa kopna. Nalazi se u visini naselja Luke.

Telašćica

U Parku prirode Telašćica, na jugu Dugog otoka, nalazi se istoimena plaža Telašćica. Do plaže se može doći hidrogliserom iz Zadra ili privatnim brodom.

Na 69 km razuđene obale sa 25 plaža koje ni tokom leta nisu pretrpane, sigurno se može uživati u suncu, moru i privatnosti. Stene Telašćice skrivaju peščane uvale koje su primamljive mnogim nautičarima. Takođe u Parku prirode Telašćica nalazi se i slano jezero Mir s lekovitim muljem. Na plaži se nalaze restoran i bar.

Posetiocima ulaz kolima u Park prirode Telašćica nije dozvoljen. Na donjoj slici je mesto do koga je dozvoljeno doći kolima i tu je mali parking.

Problem je što od tog mesta do jezera Mir po postavljenoj tabli ima 1,8 km (po Google Earthu sam izmerio da ima preko 2 km). Naročito se stvara problem ukoliko se dolazi sa malom decom.

Bolja varijanta je dolazak brodom, onda od pristaništa do jezera ima samo 300 m betoniranom stazom.

Dalje nećeš moći!

Slano jezero Mir nalazi se između zaliva Telašćica i otvorenog mora, od koga ga deli uski prostor Priseke.

Nalazi se u jugozapadnom delu Parka prirode Telašćice. Površina jezera je 23 ha, dubina oko 5,8 – 6 m, dužina oko 910 m, a najveća širina je 300 m. Jezero je poseban geomorfološki fenomen na 146 m nadmorske visine.

Nastalo je potapanjem tla nakon poslednjeg ledenog doba, kada se nivo mora podigao za otprilike 120 m. Tada se kraška depresija ispunila morem, koje je u nju prodrlo kroz brojne podzemne mikropukotine. Severna strana posebno je brojna tim pukotinama. Tokom plime uočljivi su izvori mora.

Posebnost jezera Mir je iznadprosečna slanost, a u jednom njegovom delu nalazi se lekoviti mulj. Za razliku od otvorenog mora, temperaturne amplitude jezerske vode mnogo su veće. Temperatura vode u jezeru leti može biti i do 6°C viša od temperature obližnjeg mora.

Jezero je stanište endemične vrste jegulje zvane bižat i kajman. Obale su stenovite sa škrapama, ponegde pješčane. Plići delovi jezera su stenoviti, prema dubini dno je pelitno, a na jugoistočnom delu je fanga (lekoviti mulj).

Lojišće

Skrivena od mnogih pogleda, ova plaža je uspela sačuvati nedirnuti prirodni izgled. Nalazi se na oko 1 km južno od slanog jezera Mir. Plaža Lojišće je tiho mesto, odlično za kampovanje u prirodi. Udaljenost od naseljenih mesta zapravo je pozivnica za prave avanturiste. Za one koji su došli u istraživanje i da u miru provedu odmor u netaknutoj prirodi, ova plaža je pravi izbor. Odmor na ovoj plaži proći će u miru i tišini. Bez kafića u blizini i drugih ugostiteljskih objekata, plaža je izbor samo za one najhrabrije. Mnogi posetioci odluče da kampuju na ovoj plaži. Ne postoji prilaz do plaže sa kopna.

Zabočac

Naizgled nepristupačna plaža Zabočac pružiće odmor onima koji izbjegavaju gužvu i žele malo intimniji prostor nego što je to slučaj na većini hrvatskih plaža. Na ovu stenovitu plažu zapravo se lako dolazi, a sama plaža se nalazi u blizini naselja Božava.

Sa plaže se jako dobro vidi hotel “Maxim” i saobraćaj kroz malu luku u tom naselju. Stenovita konfiguracija plaže traži od posetilaca malo opreznije kretanje do vode i natrag. Lagano nakošene stene odlične su za izležavanje i uživanje na dnevnom suncu. A ukoliko zatreba hladovina, potrebno je samo zavući se u obližnju borovu šumu i uživati u pogledu na pučinu.

Plaža Zabočac nije među popularnijim plažama Dugog otoka, ali svakako ima svoje goste. Ko zna, ako se jednom dođe na ovu plažu, možda ona postane najomiljenija plaža Jadrana.